Britse treilers binnen de
verboden zone
Jlieuiue jCri&scije (üiouront
MOSKOU DREIGT PEKING
TE HULP TE KOMEN
Amerika en Engeland geven
atoomgeheimen prijs
Luchtmacht bestelt
twaalf Friendships
wis 1
hl
ONDER BESCHERMING VAN DE MARINE
IJslandse schepen en
vliegtuigen actief
„Scherts noch oorlog..."
„Terreurcampagne pas in
een beginstadium"
Autobotsing
twee doden
ill! ii 1
MAANDAG 1 SEPTEMBER 1958
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen-
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ADVERTENTIES: 0-20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
CUR1STELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
-itonhttstirfc U aMtarn
myn »o teaqntspMt"
Negenendertigste jaargang no. 11351
Doe-het-zelf
met blaren
Zie Bont en Bondig
op pagina 5
Als een der laatste sprekers heeft
de Duitse Amerikaan Wemher
von Braun het woord gevoerd op
het ruimtevaartcongres in Am
sterdam. Onmiddellijk na zijn
rede werd hij in een druk ge
sprek gewikkeld met de Russi
sche spoetnik-geleerde Sedov
(links).
TN DE AFGELOPEN NACHT, om twaalf uur, is de uitbreiding van de
A IJslandse visserijzone van vier tot twaalf mijl van kracht geworden. Op
dat ogenblik bevonden zich 50 Britse treilers, beschermd door een eskader
van de Engelse marine zich binnen de door IJsland verboden zone. Inmid
dels zijn zes IJslandse bewapende kustwachtvaartuigen uitgevaren om, met
assistentie van twee vliegtuigen, schepen die binnen de verboden zone vis
sen, op te sporen en maatregelen te nemen. Welke maatregelen dat zijn is
niet bekend.
Deze gespannen toestand is ontstaan, nadat alle pogingen om een oplos
sing te vinden waren mislukt. Tot een werkelijke botsing tussen de Engelse
en IJslandse schepen zal het vermoedelijk niet komen. De IJslanders heb
ben opdracht gekregen niet te schieten en de schepen, die in overtreding
zijn op een zwarte lijst te plaatsen. De Engelse vissers hebben instructie bij
een eventueel optreden van de IJslanders slechts lijdelijk verzet te plegen.
Het zal dus geen schertsoorlog worden in de IJslandse wateren.
„Het is scherts, noch oorlog", zei de
Engelse ambassadeur op IJsland, Andre
Gilchrist, nadat bU gisteren op het laatste
ogenblik nog had getracht met de IJsland-
premier Jonasson tot een vergelijk te
komen. „Het zou juister zijn", vervolgde
ambassadeur Gilchrist, „te spreken van
i vriendschappelijk geschil, dat ernstig
is".
Algerijnse rebellen dreigen:
DE Algerijnse verzetsorganisatie
F.L.N. heeft gisteren verklaard
dat de aanslagen die de vorige week
zijn gedaan op benzineopslagpiaatsen
ia Frankrijk, slechts een eerste of
fensief waren van een plan om de
strijd voor de bevrijding van Algerije
naar Franse bodem over te brengen.
IDit werd gezegd in een te Kairo uit-
DEN hevige autobotsing tussen een
V-* Iraakse en een Duitse auto op
de rijksweg Den BoschEindhoven,
heeft zondagmorgen onder de ge
meente Liempde twee doden geëist.
De acht overige inzittenden van de
wagens werden gewond, van
enige levensgevaarlijk.
De volkswagen uit Bagdad wilde
andere auto inhalen en raakte daarbij
I op de linkerweghelft. In de ochtendmist
zag de bestuurster van de Iraakse wagen
de tegemoetkomende Duitse Opel
en in volle vaart vlogen de wagens op
elkaar. De auto's werden aan
kant geheel ingedrukt en de zijkanten
scheurden open, waardoor verscheidene
inzittenden werden weggeslingerd. An
deren werden vastgeklemd in de wrak-
(tukken.
De duitse mevrouw Mittelman, moeder
van de Iraakse bestuurster mevr. Bera-
J nek—Mittelman, overleed ter plaatse,
terwijl de bestuurster zelf zeer ernstig
gewond in een Tilburgs ziekenhuis werd
opgenomen, waar een hersenspecialist
middellijk operatief ingreep. Ook de
beide Nederlandse inzittenden
Iraakse wagen, de gebroeders Hoppe uit
Nijmegen werden ernstig gewond.
Van de inzittenden van de Duitse wa
gen kwam het dochtertje (3) van hei
echtpaar Kamphausen uit Rheydt om he'
leven. Voor het leven van haar vadei
wordt gevreesd. Ook de verdere inzitten
den, mej. I. Kamphausen (nichtje van
echtpaar), haar verloofde U. Boysen en
haar vriendin, mevr. Ipta-Schippers
allen uit Rheijdt, werden zwaar 'gewond
op het nichtje na, dat er vrij goed af-
Onmiddellijk na het ongeluk arriveer
den artsen, politiefunctionarissen en
twee G.G.D.-wagens uit Tilburg, Den
Bosch en Boxtel. Omwonenden en voor
bijgangers verleenden de eerste hulp. De
officier van justitie uit Den Bosch leidde
met de rechter-commissaris 't onderzoek.
N.V. Confectie-industrie Rocob-*. Nieuw
bedrijf te Utrecht door burgemeester ge
opend; gemeente Jutphaas gaf indertijd
Rocobe toestemming tot fabrieksbouw,
op andere plaats, waar gemeente Utrecht
brug had geprojecteerd; op dié plaats
begonnen fabrieksbouw was niet meer
ongedaan te maken; dit was volgens
burgemeester voorbeeld van kapitaalver-
spllling door gebvek aan overleg tussen
gemeenten.
gegeven verklaring, waarin echter
niets anders werd gezegd over vol
gende „offensieven".
De F.L.N. heeft, aldus de verklaring,
beloofd alle uit de Sahara afkomstige olie
in Frankrijk te vernietigen. De Algerijnse
opstandelingen wensen alle investeringen
mee de Fransen de rijkdommen van
Algerije zonder de toestemming van een
onafhankelijk Algerije exploiteren, waar
deloos te maken.
In Parijs werd de terreurcampagne
voortgezet met het neerschieten van een
jonge militair, bij een klein station van
le metro. Een Algerijn haalde daar
:aterdag plotseling een revolver te
schijn en schoot de soldaat dood. De
Algerijn wist te ontkomen.
Even nadat de militair was neergescho-
•n maakte het kabinet van premier De
Gaulle bekend dat nieuwe maatregelen
zijn goedgekeurd om een eind te maken
de terreur. Hierover zijn geen bij
zonderheden verstrekt.
Pi neau
Inmiddels heeft gisteren Christian Pineau,
le socialist die ruim twee jaar ministei
ran buitenlandse zaken in Frankrijk is
geweest, verklaard, dat hij tegen de ont-
werp-grondwet van De Gaulle zal slem-
„Ik wil niet beweren dat de constitutie
van 1946 goed was, maar die van 1:
is slecht omdat zij een conflict schept ti
sen de uitvoerende en de wetgevende
macht. Tot hen die zeggen dat generaal
De Gaulle, als hij president wordt, geen
misbruik van zijn bevoegdheden
maken, zeg ik dat een grondwet u
schijnlijk een langer leven heeft dar
man en dat de opvolgers wellicht de
zoeking zullen hebben van persoonlijke
macht", aldus Pineau.
Op het moment, dat de IJslandse
an 12 mijl van kracht werd, heeft de
Engelse regering een officiële verklaring
itgegeven, waarin wordt gezegd, dat En
geland het geschil vermoedelijk aan d<
Algemene Vergadering van de Verenigde
Naties zal voorleggen. Duidelijk laat de
Britse regering weten, dat zij het recht
de Britse schepen in volle ze
handhaven. Ook wordt verklaard, dat En
geland de onderhandelingen met IJsland
zal voortzetten.
Deze verklaring van de Engelse rege
ring wordt in verband gebracht met
verzoek van de Deense regering tot
bijeenkomst van de ministers van buiten
landse zaken van de N.A.V.O.-landen
compromis in het geschil te vinden.
Een voor Engeland aanvaardbaar compro
mis is het bekende voorstel, dat vorige
week op het N_A.V.O.-hoofdkwartier is
behandeld. Dit voorstel is echter door
IJsland afgewezen.
Amerikaans verzoek
Gisteren liep het visserijgeschil tus
sen Engeland en IJsland op een gegeven
ogenblik zo hoog, dat de Amerikaanse
regering zich geroepen voelde officieel
bij de twee landen op „beheersing'
te dringen. Zowel in Londen als Reyk
javik heeft dit dringende Amerikaanse
verzoek zijn uitwerking niet gemist,
Verscheidene landen hebben inmiddels
besloten de IJslandse zone van 12 mijl
eerbiedigen. Zo hebben Zweden, Dene
marken, Noorwegen, West-Duitsland, Rus
land, België en Frankrijk hun vi
schepen opdracht gegeven 12 mijl buiten
de kust van IJsland te blijven in afwach
ting van regeling van het geschil in
N.A.V.O.-ver band.
De schipper van de Britse tredler Lord
Splendor, die vrijdag naar Reykjavik is
gebracht wegens vissen binnen de vier
mijlszone, i6 zaterdag veroordeeld tot
16.000 gulden boete. Zijn netten en de ge
vangen vis, ter waarde van 24.000 gulden,
zijn verbeurd verklaard. Bovendien moet
de schipper, die beroep heeft aangetekend,
nog de proceskosten betalen.
Nat. inkomen nam
voortdurend toe
TVEDERLANDS NATIONALE INKO-
MEN is de laatste jaren voortdurend
gestegen, ook vorig Jaar. Berekend vol
gens nieuwe methoden van het Centraal
bureau voor de statistiek bedroeg het
nationale inkomen tegen factuurkosten,
uitgedrukt in werkelijke prijzen in 1957
f 28.9 miljard tegen f 26.2 miljard in 1956
i f24.3 miljard in 1954.
De netto-nationale bestedingen, c
consumptieve bestedingen van gezinshuis
houdingen en overheid, netto-investerin-
n vaste activa van bedrijven en over
heid, en toeneming van voorraden en on
derhanden werk, beliepen in werkelijke
prijzen in 1957 f 32.33 miljard, in 1956
f29.99 miljard, 1955 f 26.47 miljard, in
stante prijzen (prijspeil 1953) f27,52—,
27.21— en 24.69 miljard.
De cijfers der nationale rekeningen zijn
geheel herzien ter verkrijging van geheel
vergelijkbare gegevens en internationale
aansluiting. De nieuwe reeksen verschil
len niet onbelangrijk met de oude ten
gevolge van definitieverschillen en statis
tische verbeteringen.
Volgens de nieuwe methode is de stij
ging van het nationale inkomen ovei
1947/57 iets onderschat, evenals consump.
tie bestedingen, doch de voorraadvorming
overschot. Voor 1956 wordt 't eerste 3%
hoger, de tweede worden 6 hoger.
MÊÊ
Een foto als een symbool: twee negerkindertjes, zittend op de trap
die leidt naar het Amerikaanse opperste gerechtshof. Ze hebben hun
rechten, deze kinderen het hof heeft dat zo bepaald. Maar de pro
blemen zijn daarmee niet de wereld uit
VERENIGDE STATEN GEWAARSCHUWD
HET Russische partijblad Prawda
heeft Amerika gewaarschuwd,
dat Rusland communistisch China te
hulp zal komen wanneer een gewa
pend conflict om Formosa uitbreekt.
„De bevrijding van Formosa", zo
schrijft het blad, dat de mening van
het Kremlin weergeeft, „is een bin
nenlandse aangelegenheid van het
Chinese volk. Rusland staat achter
China bij de bevrijding van de eilan
den."
In Amerikaanse regeringskringen ge
looft men, dat het de bedoeling van Pe
king Is Amerika tot een oorlog In het
Verre Oosten te dwingen. Mocht dat niet
gelukken, dan sal Peking vermoedelijk
zelf een oorlog beginnen. Op het ogen
blik is het in Washington nog steeds niet
zeker of president Eisenhower bevel zal
geven tot militair Ingrijpen, wanneer de
Chinese communisten de kustellanden
Matsoe en Quemoy aanvallen.
Engelse kenners van de situatie in
het Verre Oosten zien de toestand nog
steeds niet als alarmerend. „De situatie
is ernstig, maar niet kritiek", is de gang
bare mening in Londen. Men beschouwt
ste atoomconferentie geopend die
ooit is gehouden: 5000 geleerden uit
66 landen zullen zich beraden op het
vreedzaam gebruik van de atoom
energie. Amerika en Engeland heb
ben zaterdag bekendgemaakt dat zij
volledig de geheimhouding opheffen
inzake de onderzoekingen naar be
heerste kernfusie. Het onderzoek
naar de mogelijkheden van de kern
fusie zal vrij kunnen worden ver
richt en alle gegevens kunnen zon
der enig voorbehoud worden gepu
bliceerd.
Buitenlandse geleerden kunnen gaan
werken aan de Britse en Amerikaanse in
stituten, waar op dit gebied wordt ge-
experimenteerd. Een deel van de appara-
turen, die tot nu toe strikt geheim wa
ren, is thans opgesteld op de wetenschap
pelijke tentoonstelling, die in de Zwit-
Onnodig wordt
dubbel werk
gedaan
conferentiestad wordt gehouden er
door de Ver. Naties is ingericht.
Onder de titel „Atomen voor de Vrede'
hebben de 327 geleerden uit 13 landen een
tweede expositie gewijd aan de indus
triële en commerciële toepassingen van
de kernenergie. Onder de deelnemende
landen bevinden zich o.m. Nederland,
Oostenrijk, Zwitserland, Zweden, Argen
tinië, Hongarije. De Sowjetunie had haar
inschrijving ingetrokken.
De Franse prof. Perrin keerde zich
moreen in een openingstoespraak tegen
het geheimhouden van wetenschappelijke
resultaten. Regeringen moeten dikwijls
vaststellen, dat hun zo angstvallig
waarde geheimen grotendeels gelijk zijn
aan die van andere landen. „Dit bewijs
de dwaasheid van wetenschappelijke
geheimhoudingen dient te leiden tot de
bezinning hoe gevaarlijk dit is en hoeveel
de mensheid er door verliest.
Perrin drong er op aan. dat de onderont
wikkelde landen niet zullen trachten hun
industriële ontwikkeling door gebruik-
iaking van kernenergie op te II
Zij zijn er niet klaar voor, aldus Perrin,
die meende dat de geïndustrialiseerde
landen van West-Europa het best gebruik
kunnen maken van atoomenergie. „Lan
den als Rusland en Amerika hebben
geen behoefte aan, want zij hebben nog
conventionele hulpbronnen, die kunnen
worden ontwikkeld."
De secretaris-generaal van de y.N
Dag Hammarskjöld, heeft vanmorgen
eveneens de conferentie toegesproken
„Wij gaan een nieuwe periode van ge
wone commerciële geheimhouding in."
President Eisenhower heeft de conferen
tie toegesproken via een transatlantische
radio-verbinding.
(Zie vervolg pagina 6)
De Amerikaanse atoomonder
zeeboot Skate, gefotografeerd
in het Poolijs tijdens de recente
reis naar de Noordpool. Over
enkele dagen zal de Skate een
niet-officieel bezoek aan Den
Helder brengen.
d-e dreigementen van Peking als bluf.
Het optreden van rood-Ohina wordt ge
zien als een partij schaak, met toet doel
de erkenning af te dwingen van de rege
ring in Peking.
In Londen twijfelt men er zelfs aan
of Peking wel over voldoende mate
riaal beschikt om een aanval op het
zwaar verdedigde Quemoy te doen.
Ondanks deze Engelse geruststelling
hebben de Amerikanen him vloot In de
Straat van Formosa weer aanzienlijk
sterkt In marinekringen in Taipeh sprak
men zelfs van de grootste vlootconcen-
tratie, die ooit in de geschiedenis heeft
plaats gehad.
De vloot telt nu 60 oorlogsschepen. Een
eskader straaljagers en enkele vracht
vliegtuigen zullen zich vandaag bij de
eenheden voegen. Deze week nog begin
nen grote manoeuvres op zee en in de
lucht, met de strijdkrachten van natio
nalistisch China.
Rustig*
er
Het arttlleriebombardement op Que
moy is intussen wat tot bedaren geko
men. Het nationalistische leger maakte
gi6teren bekend, dat 30 communistische
batterijen tijdens een bombardement
twee uur vernietigd zijn. Luchtgevechten
zijn er sinds vijf dagen niet geweest
sedert woensdag is er op zee ook niet
meer gevoohten.
Radio-Peking laat echter nog steeds
van zich horen. Zaterdagavond riep
de communistische radio weer
dat rood-China vast besloten is de
eilanden Quemoy. Matsoe en
Formosa te bevrUden.
Alg. Waarborgmij-, Hypotheekbank
voor Nederland en Hypotheekbank
Nederland II. Aandeelhouders hebben sta
tutenwijziging in verband met fusie met
Utrechtsche Hypotheekbank goedgekeurd.
Directeuren en commissarissen va
Hyp. Bank werden in gelijke functie be
noemd bij 3 genoemde maatschappijen.
"TVE KONINKLIJKE LUCHTMACHT
heeft twaalf Fokker-Friendships be
steld, waarvan de bedoeling is, dat ze in
het begin van 1960 in gebruik zullen wor
den genomen. Met deze aanschaf is een
bedrag gemoeid van 25 A 30 miljoen pul-
den. De toestellen zullen dienen ter ver
vanging van de thans in gebruik zijnde
Dakota's.
Zij zullen voornamelijk als vrachtvlieg
tuigen worden gebruikt; twee worden
echter ingericht voor manschappenvcr-
voer. Onder dc afschaffing der Dakota's
valt ook de zgn. regerlngs-Dakota, die dc
koninklijke familie geregeld gebruikt
voor haar buitenlandse reizen.
Over de aanschaffing der Friendships
is geruime tijd onderhandeld. Dank zij
de medewerking der regering kan Fok
ker nu het dieptepunt in zijn produktie-
programma eind 1959 zal
voorgaande opdrachten hebben uitge
voerd kunnen opheffen, iets
men uiteraard zeer verheugd is.
Ook in luchtmachtkringen heeft
order met grote instemming begroet De
Dakota's, die veelal uit de jaren direct
na de oorlog, zijn langzamerhand der
mate verouderd, dat zij niet meer passen
in het schema van een moderne lucht
macht. De Friendships daarentegen zijn
uiterst moderne toestellen, die overal
wereld grote belangstelling hebben. Men
heeft orders uit Australië. Canada, Ame
rika en verschillende luchtvaartmaat
schappijen uit Europa en Azit.
Auto met de Prins
tegen een boom
Vanochtend omstreeks acht uur is een
auto, waarin prins Berntosrd op weg was
naar' het kasteel Wermeloo in Overijssel,
bij het inhalen van een paard en wagen
tegen een boom gebotst en enigszins be
schadigd. De Prins en zijn chauffeur
mankeerden niets. De Prins zette de reis
iet een andere auto utt Socstdijk voort
Het ongeluk is gebeurd in de gemeen
te Dlepenheim, waar de chauffeur bij het
inhalen van een paard en wagen in een
bocht, plotseling een tegenligger bemerk
te en afremde.
De rijkspolitie te Almelo heeft de zaak
in onderzoek.
Verjaardag van H.K.H.
prinses Wilhelmina
H.K.H. prinses Wilhelmina heeft
gisteren in intieme kring in het land
huis „Den Ruigenhoek" te Schevenin-
gen haar 78ste verjaardag gevierd.
Zomerse dagen
(Van onze weerkundige medewerker).
DE LAATSTE augustusdagen waren
zomers, al bleef er gisteren hier in
het westen nog langdurig bewolking
anwezig. waardoor het minder warm
d dan in het oostelijk deel van ons
land. waar Twenthe 28 graden C. vo
erde tegen ongeveer 20 gr. C. in Zuid-
Holland. Ook vanmorgen meldde Vlis-
ngen nog veel bewolking met mot
regen, maar elders in ons land was de
droge en warme lucht al doorgedrongen.
Een gebied van hogeluchtdruk, waar we
de gehele zomer al naar hadden uitge-
heeft zich boven Scandinavië ont
wikkeld waardoor de weerssituatie zo
en stabiel is geworden. De eerste
septemberdagen zullen warm en zonnig
blijven, zodat het zomerweer in ons land
beter genoemd kan worden dan tot nu
het geval is geweest.
TJET K.N.M.I. deelt mede: De gemid-
delde temperatuur van de drie zo-
ermaanden juni, juli en augustus be
droeg te De Bilt 16J graden Celsius te
gen 16,4 graden Celsius normaal. Het
r het algemeen kouder dan in
r van het vorige jaar. Het aantal
dagen was te De Bilt elf tegen
negentien normaal. Augustus leverde er
hiervan vijf, de beide andere maanden
elk drie. Van de 92 dagen die de drie
en tellen, waren er 36 nog
al warm.
Het aantal uren zon bedroeg te De
Bilt 537 tegen 615 normaal, het aantal
uren regen 137 tegen 93 noi maal. Het ie
rij wel overal in het land aan de natte
kant geweest, hoewel minder dan in
het vorige jaar. In het oosten was het
het algemeen natter dan in het
n. Op 52 dagen werd daarbij er
gens onweer gehoord tegen op 47 dagen
normaal.
Gevangenen ontsnapt
en weer gegrepen
Tijdens de rust van een voetbalwed
strijd op het terrein van de bijzondere
ifgevangenis voor jongemannen te
Zutphen zijn zaterdagmiddag twee pu
pillen, W. en V. uit Amsterdam, ont
vlucht. Zij klommen over een hoog hek
met prikkeldraad en gingen er vandoor
auto, bestuurd door een zwager
i der vluchtelingen, die geruime
de omgeving van de gevangenis
had staan wachten.
In snelle vaart reden zij in de richting
Deventer. Er werd een achtervolging in
gezet met een andere auto, doch men
vluchtelingen uit het oog.
De ontsnapten zijn zaterdagavond in
Amsterdam aangehouden.
Droog en zonnig
.'jpi
A
m
De Bilt verwacht tot mor
genavond:
- Droog en zonnig weer met
Ijfi. «en matige lot krachtige
wind tussen oost en zuidoost
Iets lagere temperaturen.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Dinsdag 2 september: zon op 5:52 uur.
onder 1927 uur; maan op 20.51 uur. onder
10.19 uur.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur