Doodt onze theologie
de zendingsdrang?
GEESTELIJK
LEVEN
E2BEEB1-
Een nieuwe weg na „Munster
en „modernisme"?
Vingeroefeningen van het geloof
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1958
Een nieuive ontdekking
i Op de conferentie van Anglicaanse bisschoppen in heit Lambethpa-
leis van aartsbisschop Fisher van Canterbury is ook gesproken
I over het gezag van de Schrift. Een officieel rapport is, als we
I deze overdenking schrijven, nog niet gepubliceerd. Wel is er even
I een tipje van de sluier opgelicht. Tijdens een bezoek aan de En
gelse vorstin hebben de bisschoppen haar medegedeeld, dat in de
vorige eeuw het Bijbellezen sterk is afgenomen, maar dat nu de
kerk weer heeft ontdekt, dat het haar taak is om het gezag van
i de Schrift weer in ere te herstellen.
Het kon wel eens zijn dat de conferentie, die zich nog moet uit
spreken over problemen, die de aandacht van het grote publiek
hebben, (atoomenergie, rassenvraagstuk) haar belangrijkste uit
spraak reeds heeft gedaan.
Terwijl de vorige eeuw met het blauwe potlood van een redacteur door
de Bijbel ging om hem in overeenstemming te brengen met het
I moderne wereldbeeld en de wetenschap, lijkt het wel of God in
onze eeuw bezig is de wetenschap in overeenstemming te bren
gen met de Bijbel. Langzaam maar zeker beginnen we de Bijbel
weer te ontdekken en begint het ..hoogtepunt van christelijke li
teratuur" weer het gezag van Woord Gods te krijgen.
Het is een merkwaardig feit dat de Bijbel een belangrijke rol heeft
gespeeld ten tijde van grote vernieuwingen op cultureel of weten
schappelijk gebied. Naast de renaissance staat de reformatie.
Naast de technische revolutie van de vorige eeuw staat het reveil.
Weer beleven we een omwenteling. Het lijkt, alsof de wereldge
schiedenis opnieuw is begonnen, al kan de omwenteling de onder
gang betekenen. We zijn weer bezig aan de A' automatisering en
i atoomenergie kunnen een nieuw tijdperk doen aanbreken. Zal deze
omwenteling ook gepaard gaan met een godsdienstig ontwaken1 Wij
klagen veel over de geestelijke A: afval van het geloof, achter
uitgang van het kerkbezoek.
Laten we echter nooit vergeten dat de Bijbel duidelijk laat
DISCUSSIE IN DE CHRISTIAN REFORMED CHURCH DUURT VOORT
Één van de belangrijkste vragen, die telkens weer aan ophoudt. De Heilige Geest zag Petrus
_J. P kans om dat woord uit te bannen den. ei
de orde komen in de Christian Reformed Church in Ame
rika is wel: Waarom is er in de kerken zo weinig zendings- De Joodse proseïietenjacht
en evangelisatiedrang? Met grote bezorgdheid zien de "*""J J~
leden in dit kerkgenootschap, dat groepen als de pink
stergemeenten zich in enkele jaren tijds verdubbelen,
maar de Gereformeerde Kerken nauwelijks groeien. Zelfs
in het honderdste jaar van haar bestaan is de toestand
nog maar weinig verbeterd.
ander te vervangen,
proseïietenjacht ont
stond in de jaren tussen het Oude dat God Paulus uitkoos
Het laatste jaarboek toont
dat de kerk
gemiddeld
i niet kunnen lief-
het Nieuwe Testament, toen
het volk ten volle geloofde in de
bijzondere genade, maar Gods al
gemene genade miskende. De Jo
den waren niet in staat om de
heidenen als heidenen lief te heb
ben, omdat zij een theologie aan
hingen waarin de liefde eindigde
bij de grenzen HÉ
1 de heidenen te zenden.
GENEESMIDDEL
buitenstaanders ^.ïtwlj!L<iai.!:H heiden
lid per plaatse-
an een andere taak, mai
ik nog aan het bed
het uitverko- zieke kerk blijven zitten
volk. De Jood meende, dat de geneesmiddel voor te schrijven. Ik
gen. Daarom deden zij hun best alleen het dogma van de algeme-
Reformed Journal", waarin jon
ge theologen van hervormde en nade" Jui'sV'e'chter"' ais "de
gereformeerde huize in Amerika liefde ontvangt als een zonda
samenwerken, wydt de studen
tenpredikant uit Ann Arbor, Leo
nard Verduin, zijn aandacht
de onvruchtbaarheid van zijn zondaar gelden,
kerk.
genade belijden. Dan zal de
mens. verloren als hij is in zijn
natuurlijke staat, weer lief kunnen
hebben Laat zij gaan leren alle
mensen lief te hebben, hartstoch-
De Nieuw Testamentische Kerk telijk lief te hebben, lief te h*b-
openbaarde zich pas in haar vol- ben voor zij de stap van het ge-
hen joden te maken.
OMMEKEER
le kracht toen zij de proselieten- loof
dat wij hem liefhebben jacht verving door evangelisatii
lief i
hebben
zoals hij is. Onze liefde
DE MEDICIJNEN
Hij zegt dat al vele doktoren de
licht altijd in de duisternis doorbreekt. Laat de kerk
blij zijn, dat zij aan het einde van het alphabet is gekomen. Daar pols gevoeld hebben
staat de W van het Woord dat opnieuw in de duisternis wordt ge
sproken. daar staat de Z van de zegen, die God juist een verloren
wereld wil schenken.
God loopt niet handenwringend door de hemel. Hij zit nog steeds
I op Zijn troon. De nieuwe belangstelling voor Gods Woord is ook
j een kenmerk van onze tijd en door dat Woord kan God een nieuw
geloof scheppen.
i de
kerk. Alleen kunnen de dok
toren het niet eens worden over
de voor te schrijven medicijnen.
De een zegt dat de eisen voor
lidmaatschap te zwaar zijn en
dat de kerk eerst leden
hem kan gr<
Liefde, die zich tot een ieder
richt, ongeacht zijn levensstijl, is
slech.a een reflectie van Gods
liefde. God immers zendt regen
en zonneschijn over zondaren en
rechtvaardigen. Als wij kinderen
van God zijn, moeten wij ook
lief hebben ongeacht de omstan
digheden. Het is waar dat de
zending. De ommekeer
de christen plaats op de top van een
>n. waar een would-be-zendeling
te gapen. De man was opgevoed als
op een eenzijdig dieet van bijzon
dere genade. Zo dogmatisch was
hij. en er zo stellig van over- er w
tuigd dat genade bij de grenzen gen
van de uitverkiezing ophoudt, dat voel
hij zijn Meester zelfs durfde
genspreken. De zieltjeswinner
als zij zijn. Dan zullen deze
vond sen als zij door liefde getrokken
huis worden en tot geloof komen, daar-
diepere liefde ervaren, zo-
dan ook van God een die
pere liefde, de liefde van Vader
voor het kind. ontvangen. Zo zal
kleur komen op de wan
de zieke kerk en een ge-
blijdschap zal haar door
stromen. als zij opstaat om haar
taak te gaan vervullen.
Een stempel
I De geestelijke sfeer
volk leeft bepaalt zijn literatuur i
onderwijzen. Een ander schudt
dan echter zijn hoofd over zoveel v'alc
onwijsheid en schrijft aen scheut mcn<
„verinnerlijking" voor.
Ds. Verduin is er van overtuigd
dat de grondoorzaak van de ziek-
alle andere uitingen op cultureel gebied. Een treffende illustratie te de theologie is. Hij schrijft:
levert de film en het boek: „De brug over de rivier de Kwai.
boek is geschreven door een Fransman Pierre Boulle, de film
gemaakt door de Amerikaanse maatschappij Columbia. Het Franse
verhaal eindigt met een mislukking, de Amerikaanse
met succes.
Het verhaal beeldt de legendarische Engelse rrtilitair uit, die koste
wat het kost vasthoudt aan zijn principes, in dit geval de wetten
van Genève betreffende gevangenen. De man doorstaat martelingen
om te voorkomen, dat de Japanners zijn officieren aan het werk
zullen zetten en behaalt zo een geestelijke overwinning op de Japan
se commandant van het gevangenenkamp, die opdracht heeft een brug
te bouwen over de Kwai, opdat Noord
.I'd" goedheid v»n God lis. op het
an de algemene genade (ge-
gratie). Maar dat bewijst
slechts dat de leer van de verkie
zende genade aangevuld moet
worden met de leer van de alge
mene. Zonder de laatste is de
eerste ketterij.
Juist hier wringt de schoen.
Een theologie die de mensen hard
op laat zeggen dat er een uitver-
dan fluis-
„Toen deze dokter nog studeerde,
merkte één van zijn medestuden-
tijdens een college op
filming lijkt wel alsof iedere goede zen
deling een beetje arminiaans (pe-
lagiaans) moet zijn." De profes
sor nam deze opmerking zo su
- rieus dat hij het gehele verdere kiezende genade
h^^werk collegeuur besteedde aan deze op- terend er aan toe laat voegen
merking. Hij onderschreef^ haar da{ er ook nog wel een algemene
DE DOOPSGEZINDEN EN DE BERGREDE
•>1
i Zuid door de Birmaspoor-
lijn verbonden zullen worden. Als de Engelse kolonel eindelijk zijn zing zu]k een karikatuur ka
der uitvèrkie- «enade is - zulk een theologie
In weinig kerkgenootschappen wordt zo intens gezocht woorden: „Maar deze heef: bij
naar een nieuwe weg als in de Doopsgezinde Broederschap. "™ereCDi°"wase!hgS?Sl«e'v'n
Een „elftal" van jongeren probeert in een kerk, die wars het „Jenseitige" karakte
i krijgt, geeft hij zich tot het uiterste
vreet de wortel i
i alle 2
Het wordt een westerse brug. die de Jappen eens moet laten zien
wat de westerse geest vermag. Ondertussen is er een vernietigings
commando onderweg om de brug op te blazen. Op de laatste blad
zijden van het verhaal vecht de kolonel met een landgenoot van
het commando om de brug te behouden. Beiden vinden de dood. In
het boek wordt de brug niet opgeblazen, dat is de Franse versie
van het verhaal. Het commando faalt. Tn de film stort de generaal
dood van de brug af, en ontsteekt de lading waardo,
lucht ingaat. Het werk van het commando heeft succe
Er zijn weinig Franse boeken met een „happy ending". De Franse
geest is zo doordrenkt van het defaitisme dat hij zich zelfs niet
meer kan indenken dat iemand succes heeft. De Amerikaanse geest
daarentegen aanbidt het succes. Een christelijke auteur heeft ons
het schema gegeven waarvan iedere Amerikaanse schrijver ^ét
loyaal zijn opdracht uit ken dat zij de zendjng in de weg dingsdrang. Of het leerstuk
,taa'- de algemene genade nu openlijk
AAN RONDE TAFEL
Dit artikel wil niet pleiten vooi
een afschaffen van de leer dei
uitverkiezing om de zending vallen wordt de zendingsi,ver de
geloochend wordt of voorzichtig
een hoekje wordt geschoven maakt
weinig verschil uit. In beide ge-
is van dogmatiek, de grenzen van Christus' kerk te doen
oplichten, en in het Doopsgezinde Weekblad proberen tel
kens weer andere predikanten een Bijbelse grondslag te
vinden of dogmatische lijnen aan te geven, al zijn het vaak
maar stippellijnen.
prediking'
Volzinnen, die bijna door
doopsgezinde geschreven konden priesterschap afgi
zijn of voor hen. Volzinnen.
die sterk doen denken aan de
nooit gelukte pogingen om een
„Leben Jesu" klaar te krijgen:
die rechtstreeks uit de werkplaats
geding. Zij hebben altijd de ge- j
dachte van het algemeen priester-
schap sterk gekoesterd. De ge-
mcente van „heiligen" was hun
ideaal, d.i. van Bergrede-mensen. >i
- jucuw te blazen. Hij wil nek
de brug de geen enkele stap doen in de rich
ting van de arminiaanse theologie.
Hij wil er echter de nadruk op
leggen, dat de leer van de uit
verkiezing slechts aanvaardbaar
als zij wordt geplaatst binnen
korte verhalen zich bedient. Hij introduceert eerst de hoofd- jï" ^^oni^rdelenHdie^iP^hris-
- personen, stelt dan het probleem aan de orde, laat het probleem de.ft °"aher°elen a,e ae cnns
vastlopen, en geeft in de slotalinea's de oplossing. Dat er ook wel 1
eens geen oplossing zou kunnen zijn. dringt niet eens tot de Ame
rikaan door. Succes hoort erbij!
De nationale geschiedenis heeft een stempel gedrukt op de nationale
geest. Maar heeft ons geloof ook een stempel gedrukt op onze
geest? Een christen kan nooit een Franse defaitist zijn, maar ook
geen Amerikaanse succesaanbidder. Hij mag echter leven uit de daars haat,
overwinning van Christus. Heeft die overwinning een stempel ge- draaien
drukt op onze literatuur, onze gesprekken, onze artikelen, ons werk? nek om
heersen over de ander.
ONZE GEBIEDEN
Dat wij de
veronachtzamen blijkt sterk uit
ze gebeden. Over het algemeen
genomen worden in onze gebeden
slechts onderwerpen aangeroerd
moeten d;e verband houden met Gods bij-
ronde tafel 8aan jondere genade. Ik herinner me
iemand hoorde bid-
;odat de één niet kan gaan daj ik
In één van de laatste num
mers knoopt ds. J. A. P. Bijl
aan bij een artikel van prof. dr.
C. Gerretson In „De Telegraaf"
over „Doopsgezinden en Weder-
algcmene jpnade dopers". Ds. Bijl schrijft hoofd-
flfitT 'jjfi zakelijk over de waarde van de
„Bergrede" en zoekt een nieuwe
theologische benadering van
deze woorden van Christus
(Mattheus 5, 6 en 7). Hij wil
breken met de waanzin
buidel"? Enkel voor de houding
van geestelijke ambtsdragers vin
den zij hun toepassing.
Beleringsrede
De berg waarvan sprake is, was
ook niet maar een hoogte of hoog-
te-tje in het landschap het is
verhoogd uitzichtspunt i
ke. Daar ziet Christus ae de wil, met mogelijkh
als herderlozen en hij veronderstellen, al blijft het theo-
geeft hun herders De Bergrede retisch Christus, die
niet over. ^Vla:
hun leraren en oudsten i
an weleer tooh wel iets als wij-
ing aanvoelen
Algemeen priesterschap is zeker
.deaal dat ons roept en tussen
de Bergrede door
spreekt het orvs toe. Het bijzonder
priesterschap is a.h.w. een vinger- i
P| wijzing naar het algemeen pries-
Joh. 1 dat „het Woord terschap toe. Maar de vinger
neemt hij wijst
de moderne richting genomen de regels
zijn. Wie schrijft „Jezus" ime!
vermijding van „Christus")
schrijft ook „gebod"
hij i
t de impassi
„Heer zegen allen die door
Als wij zeggen dat God de uit- Uw hand geschapen zijn". Dit Munster,
Hij
irde en de i
toekomst,
i geen speciale cultische dienst
meer nodig zal zijn omdat alles
wat mensen doen eredienst zal zijn
geworden. Is het niet beter dit 1
wezenlijken (Munster) óf het in
verzwakte vormen een uiterlijk
bestaan te laten voortzetten.
verkorenen lief heeft
EEN NIEUWE „CATECHISMUS"
als ketterij in mijn -
en het daarbij laten, Maar toen ik er dieper over r.a-
de zendingsgeest de dacht besefte ik, dat als Gods ze-
Want dan beweren wij, gen zich tot alle mensen uitstrekt,
ik he recht heb om zo te bid-
den. De zegen die de schrijver
van dit artikel gezien heeft in zijn
contacten met „buitenstaanders"
is begonnen op de dag dat hij
dat gebed hoorde bidden. Vanaf
dat moment heeft hij er op toe
gezien dat het universalisme van
Gods algemene genade ook door
klonk in zijn gebeden. Hoewel hij
gelegenheid is om veel
de Wederdopers "ict: dic boren niet bil het chris- gegeven (ten beste gegeven i heb
tendom. zij zijn uit de tijd met - -•
het wereld-ogenblik van Zijn op-
n. van Zijn verschijning in
de mensheidsgeachiedervis.
Christus spreekt: „Een nieuw
bod («f ik u: d.t «IJ elkander dachtegf
liefhebt dan ia dat een woord gebod. Maar Cristus-Jezus hééft
geen geboden gegeven, enkel
kracht om erboven te staan, er
uit los te komen. Eigen kracht.
het Rijk Gods wilden stichten,
maar ook met de wurgende treden,
greep van het modernisme,
waarin velen in de Broederschap
zijn omkneld.
i de mensen?!
Dan late men het gehele evan
gelie varen. Wij staan hier voor
de keuze: Jezus of Christus. „Je-
sluit niet de theoretische gc-
ïitige prediking binnen de innerlijke kracht v
e gegeven) heb- het Christus-geloof ontbreekt?
van goddelijke paradoxale
mor. Het wil de mensen bedui
den, dat Hij een nieuwe kracht
brengt, die boven het begrip
Kudde zonder herder
Christus ziet het volk als een - .- -
kudde zonder herder. Dit beweegt bod uitgaat. De nadruk valt op
i afz<
o___ ipreken. Hij wil hun
gebeden te horen, heeft hij toch rede de speciale taak van leiders
de indruk dat een gebed als: „Ze- toevertrouwen De speciale plich-
Dr. J. M. van Minnen heeft
ongewild een nieuwe catechis
mus geschreven, al zal zijn
werkje wel nooit gebruikt wor
den om als tekst te dienen voor
een middagpreek. In nog geen
honderd pagina's heeft hij ons
een systematische theologie ge
schonken, die dor noch droog is,
en eigenlijk alleen geschreven
om (vooral jonge)
den met de gedachte: Dat weten cV
wij dan alweer. Zo zal het niet of 0nze krinj
nauwelijks interesse opwekken njng dat
Bewondering voor Gods Woord en het zal de le- gehele ter
s niet dwingen Gods Woord zelf bestrijken. Wij zeggen dat
ten daarvan houdt hij hun
hun houding als geestelijke ambts,
agers omschrijft hij
'pelen rakter. Zoals zijn „nieuwe wijn"
zijn «een wijn is, geen surrogaat-geest,
maar geest-zelf. Het zogezegde ge- ue pr
bod, want liefde laat zich niet op- e
leggen als gebod. Zij is spontaan
Zwaardpunt
VU de verte
ige verklaring van de
is die in de aangegeven
ambts voorschriften be
vattend. Alleen een geestelijke
Met stijgende verbazing en be
wondering hebben we de luttele
bladzijden gelezen. Dr. Van Min
nen heeft kans gezien in een zó
kort bestek zo ongelooflijk veel te
comprimeren dat zijn werkje
eigenlijk een geweldig waagstuk
de inhoud van het Bijbels geloof wilden
i de kantlijn
te laten zien.
te gaan lezen. We vragen ons af of
het niet aanbevelenswaardig zou onze
zijn om na ieder hoofdstuk aan te leugei
geven waar de geciteerde teksten
in de Bijbel staan, en tevens een
kort lijstje te geven waar de Bij-
waagstuK is bri zelf ingaat op het besproken on
weinig blad- derwerp Dan zouden wij dit boek-
urnrrfpn graaR dozjjnen wij,en
weggeven in ons evangelisatie
werk, want aan zo'n werkje is een
Wij hebben hier dus te doen met
wat in onze maatschappij heet een
installatie-rede en met de instel
ling van een christelijk priester
s-hap.
Houden wij dit in het oog, dan schrijver, terwijl hij objectief de
ambtsdrager kan in zijn ambt
zichzelf verzaken, zoals de Berg-
rechterwang, één' mijl-twee^i'/len
In de gewone levenspraktijk
2Af lcjL\CA/*A*
OP DRIFT
In de (Chr Ger.) „Wekker"
schrijft ds. J.H. Velema over
een merkwaardige gang van
zaken op kerkelijk gebied:
Met de Hi«ru»»ie»'over de mo
derne oorlog in het een wonderlijk
I Theologen van ren bepaalde
kunnen
ZIELTJESWINNERIJ
Iedere „zendingsactiviteit" die
ie: ged-agen wordt door liefde
niets meer dan zieltjeswinnerij.
groot belang dat de
de Bergrede verstaan
baar. Houden wij haar voor een
christelijke moraalleer. geldig
voor alle mensen, dan brengt zij
ans voor onoplosbare moeilijkhe
den en problemen. Wie kan leven
volgens het voorschrift van „lin-
hooggeleerde schrijver
notitie plaatsen: ..Hier gaat de ,ewejdige
„Gesprekken over het geloof"
heet het werkje van deze gerefor
meerde studentenpredikant uit
Utrecht. Ieder hoofdstukje begint
met een aantal vragen en de eer
ste vraag doet ons hals over kop
duiken in het onderwerp dat dr.
ïfn eon boakiö'lUlnTa'nr^D? Hettralijf heeft gedrukt.
schrijver over de schreef"
nog geen drie alinea's verder
meestal een zin tegen te komen,
die het evenwicht deed herstellen.
Het boekje bevat niets nieuws,
het treedt niet buiten de lijnen var.
de belijdenis. Het volgt de cate
chismus niet in het geloofschema
van ellende-verlossing-dankbaar
heid, dat de kerk weieens in een
behoefte.
Bijbel
zich dan, de pointe (de zwaardpunt)
boekje leren kan?
schrijver heeft maar één verlan
gen: zijn lezers de weg
volgt eenvoudig de lijn van de Bij-
W„B ,.aHr IP, belse openbaring. Het begint met
geloof te wijzen. Hij weet wel dat de "hepping. komt terecht bij de
Blondje en zwartje
(XXIV)
peloof dat je doordraaft, Joke!' tige opb
Het was geen hoffelijke en bepaald
het was allerminst een piëteit
volle opmerking.
maakte voor de wijsheid van dr
hulpprediker. Als objectieve
buitenstaander kon je weten-
dit niet door een boekje kan. „Men
kan geloven niet leren," schrijft
hij, maar hij voegt er onmiddel
lijk aan toe: „Maar men kan ook
zonder leren nauwelijks geloven."
Daarom wil hij in het boekje een
aantal „vingeroefeningen" geven
Baptistengemeenten
groeien in Rusland
De gemeenten van de Evange
lische Unie. die bestaat uit bap
tisten. pinkstergemeenten en Ver
gaderingen van gelovigen i.n Rus
land groeien gemiddeld met 15000
leden per jaar. Dit heeft de voor
zitter van de Unie ds. Jacob Shid-
j kow uit Moskou medegedeeld op
het onlangs in Berlijn gehouden
congres van Europese baptisten
Alleen in dit jaar reeds werden
zondeval, laat iets
openbaring van Gods liefde in de
geschiedenis van Israël, staat even
stil bij de persoon van Jezus
Christus, vervolgt met de Heili
ge Geest, spreekt dan over de
kerk, en eindigt met de sacramen
ten en de toekomstverwachting.
We hebben onze boekenkast erop
nagekeken en onze gedachten la
ten gaan over de boeken die in de
laatste jaren en zelfs in deze eeuw
gepubliceerd zijn en zelf konden
we geen enkel boekje vinden dat
zo grondig, zo eenvoudig en in zo
een kort bestek de hoofdpunten
van de belijdenis, van ons geloof,
Eén bezwaar
En toch hebben we één bezwaar.
Persoonlijk zijn we zelfs van me
ning dat dit ene punt de bruikbaar
heid van dit boekje op een zeer
ernstige wijze schade doet. We ci
teerden reeds de eerste vraag bij
het eerste hoofdstuk: „Is „gelojf"
„Nou, en vinden jullie dal
nou allemaal gewoon geen
schandaal?!" vroeg Joke met
een heftig uithaaltje, nadat ze
ons verslag had gedaan van
haar drievoudig slechte bevin-
dingen met Hankie's vader We worden.~Kom
zaten met mekaar weer eens de mei
in de stafkamer, inclusief de heden
toekomstige theoloog waarover
ik verleden jaar al eens ver
teld heb. Maar dat bent u na
tuurlijk allang vergeten. Ik
niet. Ik heb me destijds genoeg
geërgerd aan zyn volmaaktheid
zijn hevige kennis en zijn bet-
weterigheid. Achteraf be
schouwd heb ik hem destijds
echter niet volledig recht ge-
dwn De dingen die hij op- ^ïrteXrtciri», ,jis wat die
merkte waren by tyden zo gek
nog niet. Enfin, ik zal trachten
gst daalt onder ee»
nische wereld door de maat-
Joke had schappij als een last gevoeld schappelijk toegeven dat cr iets
in deze redenatie zal. Maar
^^^iJokeuflÉ
geen enkele vergoeding geneigd
eelevende woorden staat. De term onderhoudis
onthullend. Het
hem thans minder partijdig
C tekenen.
De meesten van ons knikten
beschouwde. Ik heb daar juist de nuttige opbrengst telde. En
12000 volwassenen gedoopt, hoewel iets wat je met behulp van een instemmend. Mee verontwaar- tig in zyn notitieboekje dat hi,
op dat moment niet
Ti de dingen objec-
tie) en wetenschappelijk te be
zien. Joke was alleen maar ra- --
zend. Dus zei Joke onweten-
een schappelijk: KletskoekZo kun
een willekeurig je alles wel goed praten. Het 5
omdat de mens is een lammeling van 'n vent
If als materiaal behandela Hij heeft nog nooit 'n poot uit- t-
gestoken, tuil ik wedden'" ~-
„Dat is zeer wel mogelijk" g
zei de dominee in hope. ..maai
dat verandert niets aan de zaak s-
Je moet zo'n man zien als
slachtoffer. Je moet medelijden
■MBBMÉHIoi ment
R>.cu«n r.wy* die oeen mens mPer iSi „ua, g
i i i -i j VOn 'n stuk machine! Hij is bekla
t'l!"1 °™epe" genswaardig!"
„Nou, ga hem beklagen!"
stelde Joke voor ,.Hy zal
het beslist op prijs stellen. Sue-
ces gegarandeerd. Ze zei
boosheid.
„Munster" geschreven,
ds. Bijl meent dat het opmerke- ^U1111C1, v
dat dl rd« ie verte naar trachten te leven
.- .- objectief de Hebben dan de dooosgez nden
verwarringen der dopersen weer- Qooit in ch-.- us Beloofd ziin zn
geeft, zelf van gelijke gedachten eigenlijk altijd al. zonder het zelf
u:.gaa« a s dezen, in zoverre als te weten, „modem" geweest. On-
h,j aanneemt dat Jeans dc wear, «etwijfeld n.ct Zn hebhen enkel
loosheid gepredikt heeft als mo- hun Chrlstus-seloot met kun:,en
gegeven derhalve En samenb: ngen me: hun wilstre-
ven om in de praktijk volmaakt te
zijn, doordat zij de
"joden naP
rich
ting heeft, ook onder hen. d, i-
nerlijke tegenstelling duidelijk
aang voeld en gekozen vóór de
praktijk, tegen Christus Eigenlijk
als een tegenhanger van Munster
Belde rusten op de basis van de
Bergrede als moraal-leer De
doopsgezinden hebben eraan gele
den. zij hebben erdoor gedoold, ook
met hun vreselijke dingen van
tucht e*i ban
Weliswaar komt hiermee ook de
opvatting en inrichting van de
eredienst der doopsgezinden in het
deze prediking te mogen of de Bergrede als geboden
i het „zonder male of te moeten ontnemen door de (Munsteri. Pas de modi
r
Mei
politici, die overigens
politieke partij hrho
doelde theologen.
dezelfde
rrdc Kerken deed e
kring. En dr («ereformeerde pre
dikant uit Almelo, ds. Okke Jagei
•rhryfl over hel leger een artikel
dal door bevoegde instanties al
gezagsondermijnend grUalifi-
reerd nordl, zodat hel helrokkei
nummer wn hel maandblad,
uaarin dil artikel verseheen
wordt ingetrokken. Verkeerde Ie,
horen. Je wilt als het ware 'n hier al
beetje uitsnikken en getroost onderhoud va
n zulke gevallen gelijk gesteld
net met harde waar- machine, van
boord. Ik zag Joke materiaal omdat de
zich tenminste oprichten als
een getergde wordt. Zo
leeuwin, klaar wordt de wer-
hazr klau- en
de van
Maar het nationa.
daarvoor kreeg T tFl J lisme pas dui-
re dj Icons niet P T 1 I B delijk In het hebben.
het jaar nog lang niet ten einde
is. Het is in deze gemeenten de
gewoonte dat
lid wordt.
Men verwacht, dat de Unie te
gen het einde van dit jaar min
stens 545.000 volwassen belijdend:
leden zal hebben, wa'
dat de kinderdoop kent. De op>
komsten in de kerken is echtei
een aantal malen groter dan nel
aantal leden. Onder hen bevinüer
zich grote getallen jonge mensen
boekje leren kan?" Dr Van M
nen geeft een juist antwoord. In
door de doop het boekje stelt hij jammer ge
noeg niet de vraag: „Hoe komt
een mens tot geloof?" die door de
Bijbel beantwoord wordt met:
„Het geloof is uit het gehoor en
het gehoor uit het Woord Gods".
ieder hoofdstuk wordt
r teksten uit de Bijbel
geciteerd, maar en hier ligt ons
bezwaar nergens geeft de
schrijver aan waar zijn lezers in
de Bijbel de tekst kunnen vinden.
Nu zal het boekje weggelegd
■fc digd. Waf ons ook drijven mag
zeker geen achterbakse bedoe-
Unpen om mensen zoet te hon-
den en zo te verzoenen met een
'Z in wezen verwerpelijk systeem
Zelf aarzelde ik 'n
zei geen ,ja" en ik
<r „neen''. Het kwam me vooi
dat Joke het niet tot een de ba:
had moeten laten komen. Maa
J de theoloog in aanbouw ret: „Ik
overal met zich mee droeg, als
i gierigaard zijn schat. „Hier hem
als die
hij zelf
is, dan zegt hy daarmee
ding. De maatschappij heef
nu zo fel zegt dal
,oud roest" geworden £e* 0e?a'
h„ w,„„, mit I
2yn menselijkheid beroofd. Hi
mist uiaf, maar hy toeef
heb ik het", doceerde hij
der. „Het is 'n uitspraak
Marcel in diens
beetje: ik contra het menselijke." Die hij precies
zei geen zeg': „De ontwikkeling van dt sprinpf hy dan
me voor techniek leidt ertoe de cate
gorie nuttige opbrengst" de
voorrang te geven. Dat wil zeg
gen dat een mens wiens nuf-
,Je moet iemand niet bekla.
zijn persoonlijkheid gen, al is hy beklagenswaardig"
leraarde de leraar. Maar ik
ga zeker naar hem toe. Direct
uit te drukken wal nog!" Hij pakte zijn hoed en
En vandaai wandelde weg Ons liet hij ver.
stomd achter. Op Joke na. dir
„Kwast!" zei. En eigenlijk knik
toen allemaal instem
vaartje op het kapitalisme
Het was een hele speech, en ten u
je wist feitelijk niet waar de mend
wijsheid van Marcel plaats
,ja.
MIEBEL
Christusfiguur
verwijderd
In de nieuwe Pniëlkerk in Vlaar-
dingen. die nog niet zo lang gele
den in gebruik werd gen omen, be
vindt zich boven de preekstoel een
kruis Aanvankelijk maakten don
kere en lichtere onregelmatig ge
vormde steenvlakkcn binnen de
omtrekken van het kruis een vage
Christusfiguur zichtbaar Sinds en
kele weken echter bedekt nu een
grijze verflaag de kleurnuance!in-
gen, waardoor de figuur van het
menselijk lichaam niet meer te on-
derschelden valt. Een en ander als
gevolg van een kcrkeraadsbeslUil
De aanleiding tot dit besluit was
een brief van een broeder der ge
meente die uitsprak wel zó oe-
zwaard te zijn door het aanwezig
zijn van deze Christusfiguur in de
Pniëlkerk dat het hem niet moge
lijk was daar zijn plaats In te n»-
men. Deze brief ontlokten de wei
eerwaarde en eerwaarde broeders
langdurige discussies en dr F L
Bos een schriftelijke uiteenzetting
De conclusie was dat er niet ieu
had plaats gevonden dat onge i'i -
loofd was. maar terwillc van dc
„zwakke broeders" (1 Connthiëi
8) werd toch besloten de Christus
figuur te doen overschilderen
Naar veler mening is nu even
wel alteveel afbreuk gedaan aan
de artistieke waarde van het kruis.
1'artjj van de Arl>eiH doet dit
üT.AOn.tl.K VERKLARING
Ds. J. J. Mcuzelaar in „In
de Waagschaal" heeft critiek
in een officieel .luk
op bepaalde punten
Dal i. eigenlijk niet e
lijk. Al. ik De Wilde
i bet huofdlteatuur
Hervorr
J
