Elfduizend maagden vervangen
door duizenden toeristen
Het oude WARMUNDA werd modern WARMOND
Nog ligt Zwanenburgerpolder
een diepe rust
in
Hogewoerd in volgend stadium
Leidse patroons maken
kort geding aanhangig
In Oosterkerk kwam meer licht
en ruimte
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
WOENSDAG 6 AUGUSTUS 1958
NOG NIET ZO HEEL ERG LANG GELEDEN schreef een Zwitsers week
blad een geestdriftige zomerreportage over Nederland. Nadat de ge-
inspireerde journalist zijn lezers had verteld, hoe mooi Amsterdam wel
was, hoe kleurrijk de bollen bloeien en hoe bekoorlijk de Volendammertjes
gekleed gingen, kwamen er enkele zinnen, die verrieden, dat de man zelf
weer ging twijfelen aan hetgeen hij had meegemaakt: Dan is er ook een
plaatsje zo schreef hij waar je moet betalen om binnen te mogen
komen. Het is afgesloten met een groot hek en dat wordt pas opengemaakt,
wanneer je geld hebt betaald. En dit plaatsje was Warmond, vóórdat het
rijk de tol opkocht en het hek wegbrak. Daardoor verloor Warmond mis
schien een schilderachtige aantrekkelijkheid voor buitenlandse toeristen,
maar de Nederlanders, die zelden waardering kunnen opbrengen voor
folklore, waarvan het rijk de vruchten plukt, juichten, toen Warmond
werd ontsloten, en het toerisme kon sindsdien bevrijd van zijn remmen
voorwaarts schrijden.
In afwijking van Katwijk en Noord-
wijk is Warmond geen vakantiecentrum,
waarbij de gehele bevolking is betrok
ken. De botenverhuurders leven natuur-
lijk van het watersportcentrum; de twee
hotels met samen 48 bedden hebben in
de zomermaanden niet over belangstel
ling te klagen; de middenstand ziet zijn
omzet iets oplopen, maar hij moet het
hebben van het inwonersverbruik, de
toeristische omzet betekent hooguit een
aardige bijverdienste.
Ook aan de particulieren gaat het
toerisme in Warmond meestal voor
hij. Er zijn enkele huizen, waar men
bedden beschikbaar heeft voor va
kantiegangers, maar dit zijn er
slechts een twintig. Naar de heer
C. M. van Stijn, die een coördinatie
punt voor WV-activiteiten in War-
V.V.V. Warmond
DE VVV-Warmond leidt een
vrij onzeker bestaan. De
activiteiten worden uitgespon
nen en gestimuleerd door een
zeer klein groepje mensen.
Voornamelijk moet de stichting
drijven op de financiële steun
van de botenverhuurders en
jachthaveneigenaars. De mid
denstand toont zich nog vrij
gereserveerd en is er over het
algemeen niet van overtuigd,
dat het toerisme een zeer be
langrijke rol in Warmond kan
krijgen. De overige bevolkings
groepen houden zich meestal
volledig afzijdig en zijn wel
eens bevreesd, dat de rust van
hun plaats door een te grote
toeristische belangstelling zal
worden aangetast.
Daarom moet de VVV wer
ken met een budget, dat be
lachelijk laag is in verhouding
met de andere vakantiecentra
van dit gebied. De gemeente
steun is sinds vorig jaar be
langrijk toegenomen en de
overtuiging van het kleine
groepje, dat Warmond in het
kader van Randstad Holland
een taak heeft, die naast de
materiële voordelen ook een
sociaal aspect heeft, garan
deert een bepaalde ontwikke
ling.
Vijftig jaar geleden voeren
statige jachten de havens van
Warmond in en uit. De boten
zijn in de loop der jaren steeds
kleiner geworden, maar hun
aantal nam toe.
En als de voortekenen niet
bedriegen, zullen zij in aantal
blijven toenemen en zullen
duizenden Zuidhollanders in de
toekomst rust, licht en zonne
schijn bij het aloude War-
munda kunnen vinden.
mond vormt, vertelt zijn de in totaal
zeventig bedden, die Warmond voor
vreemdelingen beschikbaar heeft,
ruimschoots voldoende.
Hoewel het vreemdelingenverkeer in
Warmond vrij oud is er bestaan al
folders en gidsen uit het begin van deze
eeuw heeft het een min of meer
besloten karakter.
Geen Loosdreeht
brengen de „vaste klanten", de zeilers,
die hun boten zomer en winter in een
van de tien havens van Warmond laten
liggen, die iedere zeildag naar Warmond
komen om daar te zeilen en die na een
dag sportbeoefening in hun auto stap
pen en terugrijden naar Leiden, Den
Haag, Haarlem, Amsterdam of Utrecht,
waar zij wonen.
Hierdoor wijkt het karakter van War
mond sterk af van dat van bijvoorbeeld
Loosdreeht .waar vele honderden boten
te huur zijn en waar iedere zomerse dag
een stroom van „dagjesmensen" ver-
pozing op en aan het water komt zoeken.
De beslotenheid wordt In Warmond
misschien iets te ver doorgevoerd en
de V.V.V., onder leiding van notaris
K. Giinther, doet al enige jaren po
gingen om meer by het ontspannings
leven van de grote plassen te worden
betrokken.
Nu werkt ook de ligging van War
mond ten opzichte van de plassen
enigszins remmend. Warmond is de in-
en uitvalshaven voor zeilers, maar het
ligt te ver van de plassen af dan dat
men „aan land wipt", zoals bij het Kaag
eiland. Om de zeilers te trekken heeft
men dit jaar in de Kaagweek enkele
attracties in het dorp georganiseerd, die
een goede belangstelling hebben gehad.
Zowel de braderie als de paardesport
en het vuurwerk hadden vele zeilers
naar Warmond gebracht en men ziet
hierin een goed teken voor de toekomst.
Toekomstbeeld
,EZE TOEKOMST zal Warmond toch
iddelpunt van de water-
recreatie brengen, want wanneer alles
volgens plan verloopt, wordt Warmond
een belangrijk recreatiegebied voor
Zuid-Holland. Deze ontwikkeling is af
hankelijk van het ontsluiten van de
Zwanenburgerpolder.
De enkele boerderijen, die thans in
het dorp Warmond enigszins detoneren,
zullen bij ontsluiting naar deze polder
worden overgebracht; de Grote Wate
ring zal dan worden verbreed voor de
vrachtscheepvaart; langs dit water zou
den woningen kunnen worden gebouwd
en de noordoostelijke kop van deze pol
der. waar men de grote plassen als grens
heeft, zal dan een groot recreatiegebied
worden.
Deze
al i
Hoewel ook dan het zwaartepunt
van de recreatie op de zeilsport zal
blijven rusten, is de mogelijkheid
niet uitgesloten, dat dit gedeelte van
de polder een watersportcentrum
van breder allure wordt. Men denkt
bijvoorbeeld aan uitgebreide zwem-
gelegenheid en om de jeugdige gas
ten onderdak te verschaffen is wel
eens heel voorzichtig aan een jeugd
herberg op deze polderspits gedacht.
Een foto, die Warmond vanuit
de lucht tekent. Havens vol
met kleine bootjes, een molen
op de voorgrond en een bos-
begrenzing. Een sprookjesoord
voor mensen, die leven tussen
fabrieksschoorstenen en dof-
dreunende vrachtwagens-met-
aanhanc).
(Fotodienst KLM Aerocarto n.v.)
Dit laatste wordt echter thans nog
zeer zachtjes uitgesproken, want de
meeste Warmonders zijn daar nog
niet geestdriftig voor te maken; de
ervaringen, die Kaageiland de laat
ste jaren met jeugdige bezoekers
heeft opgedaan, zullen daar niet
vreemd aan zijn.
Voor de verbinding tussen Warmond
en de polder zal een brug gaan zorgen,
die is geprojecteerd bij het gemeentelijke
haventerrein.
Dit zijn echter slechts toekomstbeel
den, waaraan vele Warmonders nog zul
len moeten wennen, hoewel de VVV-
mensen, onder wie naast voorzitter
Günther ook burgemeester jhr. mr. L.
M. E. von Fisenne als ere-voorzitter een
zeer actieve rol speelt, er terdege reke
ning mee houden. Want wanneer War
mond een recreatiegebied wordt, moet
daar een strakke politiek voor worden
gevoerd. Deze is al jarenlang merkbaar.
De weinige industrie, die zich binnen de
gemeentegrenzen heeft gevestigd, zal
niet worden uitgebreid met nieuwe be
drijven en naar buiten tracht men War
mond als vakantie-oord uit te dragen.
Naast het dorado, dat de plaats voor
zeilers is, bezit zij andere aantrekkelijk
heden. Warmond kent feitelijk twee
toerismeseizoens. Het eerste valt in de
maanden maart en april, wanneer de
bollen in bloei staan en de mozaïken
duizenden bewonderaars trekken; het
tweede begint in juni en duurt tot eind
september.
Harmonie en historie
ALS WEINIG andere plaatsen in het
-^-poldergebied van Zuid-Holland maakt
Warmond een lommerrijke indruk;
prachtige lanen noden tot rust en be
zinning. Bomen en polder
kaar in een onverwachte hai
ook de historie drukt haar stempel op
vele plaatsen van dit verzorgde, echt-
Hollandse dorp.
Warmond kan bogen op een eeuwen
oude geschiedenis. Reeds in de twaalfde
eeuw werd het genoemd in de oorkon
den van het graafschap Holland en
enkele beroemde kloosters vormden in
die lang vervlogen tijd het middelpunt.
Naast een monnikenklooster, dat
als inkomstenbron de roemruchte tol
kreeg toegewezen, bevond zich te
Warmond het Klooster der Elfdui
zend Maagden een toevluchtsoord
voor adellijke meisjes, die geen
bruidsschat hadden; het scheen de
adel in die tijd niet naar den vleze
te gaan, gezien het aantal meisjes,
dat haar troost tussen de muren
moest zoeken!
TAE omvang en de jacht van het verkeer zijn zo toegenomen, dat
-L' het moeilijk is, te realiseren, dat de paardetram, waarover wij
zaterdag een verhaal publiceerden, toch nog maar enige tientallen
jaren geleden werd afgeschaft om plaats te maken voor het elek
trische monster, dat de gemoedelijke Leidenaars de rillingen over
de rug deed lopen.
Bij het stuk van zaterdag plaatsten wij een foto van de paarde-
tram aan het begin van de Hogewoerd, richting Breestraat. Van de
heer N. P. Dool, Broekweg 72, Lisse, kregen wij deze foto van de
Hogewoerd, op dezelfde plaats dus, maar in een later stadium; de
eerste vorm van de „stoomtram" met de naar achteren gerichte
beugel. De tram passeert hier de brug tussen Gangetje en Steen-
schuur.
Van die oude plaatjes gaat over het algemeen een weemoedig
stemmende rust uit, maar ook in die tijd waren er toch al mensen,
die hun goede welstand in de waagschaal legden om „op tijd" te
zijn. De foto bewijst het: er springt iemand voorop de rijdende tram
en de wandelaar rechts op de brug ziet het, met een uitdrukking
op zijn gezicht, die kennelijk afkeuring inhoudt over zoveel waag
halzerij. Toch was de tram hieraan ook een beetje schuldig, want
voor het rechterraampje had de conducteur het ontmoedigende
bordje „stopt niet" gehangen.
En dan staat er nog steeds het be
roemde Huis te Warmond, dat de bom
bastische achttiende eeuw van veel oude
schoonheid heeft beroofd door potsier
lijke verbouwingen, maar dat toch nog
altijd een verstilde getuige is van een
ridderlijk verleden. Dit Warmondse
monument wordt echter enigszins onder
de korenmaat gehouden, want het is
voor de vreemdeling moeilijk te be
naderen en zonder speciale kaart blijft
de toegang gesloten.
Vaag omlijnd
-pN ZO BEWEEGT Warmond zich naar
-*-J een nog vaag-omlijnde toekomst.
Steunend op een rijk verleden, verleent
het onderdag aan mannen in korte zeil-
broekjes en dames, die bruingebrand
zijn door dagen zon op eindeloos water.
De rust van het plaatsje is misschien
iets te groot en de toekomst belooft
meer afwisseling.
Nog ligt de
worden de plani
enkele tientallei
anenburgerpolder in
raar aan tekentafels
i voorbereid en over
:al het oude
ellicht ontpopt zijn tot t
aantrekkelijk recreatiegebied voor
gejaagde mens in de twintigste eer
Moeilijkheden stueadoorswereld
De moeilijkheden in het Leidse
stucadoorsbedrijf, waar de werkne
mers enkele weken geleden
langzaam-aan-actie zijn begonnen
om te protesteren tegen de loonre.
geling in de nieuwe C.A.O. nadert
voor Leiden en omstreken een
slissend stadium.
Toen met de langzaam-aan-actie
werd begonnen, hebben de werkge
vers, verenigd in de stucadoorspa-
troonsbond, geantwoord met een
dreigement van uitsluiting.
De C.A.O. bepaalt echter, dat zowel
staken als uitsluiting is verboden en de
werkgevers waren dus juridisdh niet in
staat de uitsluiting te realiseren. Hier
staat tegenover, dat de werknemers wel
een vorm van staking toepassen, hetgeen
eveneens in strijd met de C.A.O. moet
worden geacht.
Daarom zullen de stucadoorspatroon»
van Leiden en omstreken tegen de
stakende werknemers een kort ge-
ding aanhangig maken, dat dezer
dagen voor de Haagse rechtbank zal
wij.
Momenteel is er in Leiden één bedrijf,
dat de langzaamaan-actde volhoudt; dit
wordt zowel door de werkgevers als de
werknemers, die bij deze kwestie zijn
betrokken, als „proefkonijn" beschouwd-
Het actiecomité van de werknemers
heeft inmiddels een besluit bekendge
maakt, waarin de stucadoorsgezellen te
Leiden en in de omstreken worden op
geroepen standvastig te blijven in het
protest tegen het verlagen der lonen.
„Geen verlaging
Van werkgeverszijde vernamen wij, dat
er geen sprake is van loonsverlaging,
doch dat de nieuwe C.A.O. slechts een
poging doet het systeem der „zwarte
lonen" uit de wereld te helpen. Daarom
heeft deze C.A.O. lonen vastgesteld, die
Feike Asma speelt
in Leiden
Volgende week vrijdag, 15 augutus,
hoopt de Haagse organist Feike Asma, een
van de Initiatiefnemers van het enige tijd
geleden opgericht Orgelcentrum, een con
cert te geven in de Pieterskerk. Men ver
zocht ons mee te delen, dat het concert
van Dirk Janszoon Zwart, dat op 11 augus
tus in de Hervormde kerk te Noordwijk-
Birtnen zou worden gegeven, komt te
vervallen, omdat Zwart op woensdag 13
augustus al in de Nieuwe Kerk aan de
Voorstraat te Katwijk aan Zee speelt en
Asma op 15 augustus in Leiden. Het eerst
volgende concert te Noordwijk-<Binnen
is nu op vrijdag 22 augustus.
Feike Asma speelt in Leiden de volgen
de werken:
1. Variaties op een geestelijk lied van
J. P. Swcelinok; 2. Dorische Toccata, J.
S. Bach; 3. Drie koraalbewerkingen, J. S.
Bach; 4 Sonate nummer 1 in f moll.
Mendelssohn; 5 Prélude, fugue et varia
tion, C. Franck; 6. werk van Marcell Du-
prée; 7. enkele orgelkoralen. Jan Zwart.
Burgerlijke stand van
Leiden
Geboren: David Abraham, z. van
A. de la Rie en A. Hartcvelt; Ronald,
z. van A. Singeling en C. E. van der
Pot; René, van J. de Meij en J. van
Dijke; Wilhelmina Hendrika, d. van
J. H. Brom en D. Tromp; Johan Peter,
z. van W. J. van Spronsen en M. A.
Lodder; Nellie, d. van H. van der
Linden en N. de Wilde; Hendrika.
d. van H. Knetsch en C. J. Bras.
Overleden: C. J. Stljnman, 79 j.t man;
S. van Loef, 89 j., vrouw; J. van der
Post, 75 j., echtgenote van C. P. J.
de Winter; M. Ketel, 66 j.. man.
Opbrengst Builenachoolcollccte
De opbrwigst van de zaterdag gehouden
collecte voor de Leldeche Buitenschool is
X 1.711,51,
DE Oosterkerk aan de Herengracht behoorde tot voor kort tot de kerken,
die de enige pretentie hebben geschikt te zijn tot het herbergen van
mensen. De toren geeft het exterieur onmiskenbaar cachet, maar wie de
kerk binnenkwam, werd geconfronteerd met een stijlloosheid, waardoor
de kerkbouw van een zestig jaar geleden zich over het algemeen ken
merkte. De Oosterkerk vermocht de ziel niet met een verwonderend oog
te dóen weiden.
Maar tegenwoor
dig worden hogere
eisen gesteld. Elke
verantwoord en
zinrijk zijn en de
plannen worden
nauwkeurig gewo
gen voordat ze
kans maken, te
worden uitgevoerd,
j Dat daarbij het be-
staande niet wordt
vergeten, is toe te
Juichen. Zonder
correcties op wat
vroeger is tot stand
gekomen zou de af-
I stand tussen het
nieuwe en het be
staande te groot
worden.
Zo is ook de Oos-
terkefk aan de
14 beurt gekomen. De
1 kleuren van het in-
I terieur zijn veran
derd en beant
woorden nu aan de
eisen, die ten aan
zien van de licht
sterkte in het inte
rieur van een Pro
testante bedehuis
bestaan. De vale
tinten van vroeger
zyn er allemaal af.
De lichtleidingen
die niet konden
worden weggewerkt, heeft men dezelfde
kleur gegeven, want het is in een kerk
bepaald niet nodig, dat dié een accent
verkrijgen.
Belangrijk Is, dat er bU de preekstoel
een verhoogde ruimte is gemaakt.
Daar stond vroeger een doophek, dat
met de heilige doop slechte dit te
maken had, dat aan de buitenkant
de bekkenhouder was bevestigd, Er
is nu een centrum voor de preekstoel,
waarop doopvont en avondmaalstafel
ccn plaats hebbeu gekregen. Het moet
de bedoeling zyn, er ook nog een leze-
Door deze ruimte en door het feit dat
vóór die ruimte de banken zijn wegge
haald en stoelen zijn geplaatst, is de Oos
terkerk van haar benauwdheid verlost en
is zij meer dienstbaar gemaakt aan de
liturgie zoals die in verscheidenheid in
de Hervormde Gemeente alhier wordt
De mening dat by de Inrichting van
onze kerken „het oog" geen Invloed be
hoeft te hebben, is een tijdlang hecht ge
weest. Dergelijke verbeteringen wijzen
erop, dat er Protestanten zijn en het
zijn er niet weinig! die met deze „vi
sie" geen genoegen meer nemen.
een loonsverhoging geven van 23 cent
per uur op de vroeger vastgestelde lonen;
deze verhoogde lonen liggen echter lager
dan .zwarte lonen", die tot nu toe werden
betaald.
In 1949 hebben de stucadoorspatroons
reeds getracht aan het systeem der
„zwarte lonen" een eind te maken. Zij
misten toen de steun van de regering
de actie is met voor enkele bedrijven
nogal schadelijke gevolgen mislukt.
Men verwacht thans, dat via het kort
geding de werknemers zullen gaan in
zien, dat een door hun bonden afgesloten
arbeidsovereenkomst nageleefd dient te
worden.
Kikkerpolder miste
een „première"
Vakautievreugd kwam
nu in Stadsgehoorzaal
i~VMDAT DE KIKKERPOLDER
gisteren alleen maar aantrekke
lijk was voor de kikkers en niet voor
vakantievierende jongens en mèis-i
jes, had het oomité voor de jeugd-
vakantiebezigheden te Leiden tijdig
de openluchtvoorstelling onder dak
gebracht in de Stadsgehoorzaal,
waar ruim vijftienhonderd kinderen
gistermorgen en -middag een caba
retprogramma bijwoonden.
Joop Teunis zorgde met zyn me
voor liedjes, acrobatiek en een zangwed
strijd. Wij kragen de indruk, dat de
ziekprogrammapunten, waarbij de jeugd
niet werd ingeschakeld, niet voldoende
afgestemd waren op het jeugdige audi
torium. Zo gauw echter gevraagd werd,
hoe de jongens en meisjes Amsterdam
vonden, of wat ze met „wandelschoenen"
zouden doen, kwam een spontaan en gal
mend antwoord, dat de oude stadszaal
deed trillen op haar grondvesten.
Bij de zangwedstrijd gedroog de jeugd
zich klassiek en in plaats van de bekende
songs van het ogenblik, kwamen de kar
retjes weer op de zandweg of dwaalde
de herder weer over de grote stille heide.
Ook de acrobatiek oogstte grote bUval
en na de ruim twee uur lulde ontspanning
was het bijna geen teleurstelling n
dat het buiten allesbehalve vakantieweer
De teleurstelling was eerder voor
de Kikkerpolder, die met de open
luchtvoorstelling een première op dit
gebied zou hebben beleefd, wanneer
het weer maar een heel klein beetje
had willen meewerken.
Do heer J. G. Boon
overleden
Directeur Motorhuis en
vice-voorzitter BOVAG
Vandaag heeft op Rhijnhof in alle
stilte de begrafenis plaatsgehad van het
stoffelijk overschot van de zondag over
leden heer J. G. Boon, in leven direc
teur van de n.v. automobiel- en motor
handel „Het Motorhuis". De heer Boon
bereikte de leeftijd van 71 jaar. en is
1 jaar directeur van het bedrijf ge-
De heer Boon bekleedde vele bestuurs
functies. Zo was hij vice-voorzitter van
de b.o.V.A.g., waarvan zijn in 1937
overleden broer, de heer g. K. Boon,
mede-oprichter en eerste voorzitter was.
mens de B OV.A.G. had de heer Boon
t zitting in verschillende lichamen,
ils de Commissie Aulomobielbelangen.
Voorts was hij voorzitter van de lande
lijke Benzinecommissie en voorzitter van
de stichting V.A.M
Slcatscxamen
Te Amersfoort slaagde voor het staats
examen gymnasium betta de heer A.
Hollebeek te Leiden.
Leids torenlab. in
oktober
open
1
'4i
flil
Het is de bedoeling, het negen ver
diepingen tellende zoölogisch labora
torium aan de Kalserstraat Stcrre-
wachtlaan In oktober aanstaande
officieel te openen. Met de bouw van
dit laboratorium heeft men In da
eerste plaats bereikt, dat de zoölo
gische afdeling van de Leidse univer
siteit over voldoende ruimte komt ta
beschikken, terwyi anderzijds door
deze spectaculaire bouw In de hoogt*
de grond op uitermate produktieva
wijze ls gebruikt. En dat is In Leiden
wel een eerste vereiste. Toch levert
het nieuwe gebouw nog niet vol
doende ruimte op. Binnenkort is
namelijk de aanbesteding te ver
wachten van de uitbreiding van het
oude laboratorium. De werkzaam
heden houden ook de verplaatsing
van een koepel van de sterrewacht In.
Leidse jongen viel uit
boom in Meyendell
De 14-jarige J. de Wit uit Lelden -riel
in Meyendell te Wassenaar zo ongelukkig
uit een boom. dat hij zUn linkerenkel
brak. De jongen werd overgebracht naar
het academisch ziekenhuis te Lelden.
Twee tentoonstellingen
in het Prentenkabinet
Van vier tot en met dertig augustus
worden in het Prentenkabinet twee ten
toonstellingen gehouden. Naast een foto-
expositie van de Magnum-groep zijn er
tekeningen van Th. W. E. Lohmann en
J. G. Wertheim te bezichtigen; Iedere dag
- twee tot vUf uur, behalve op zon-
feeetdagen.
Voor vervolg stads
nieuws pagina 6
