Jlieuwc (fouranl besten houdt de deur op een kier Japanners bemiddelen achter de schermen ]hroesjtsjefs voorstel met e^envoorstel beantwoord? Hoessein verwacht de Amerikanen Hoe koning Feisal werd vermoord NOG GEEN TOPCONFERENTIE OVER MIDDEN-OOSTEN Overleg NAVO-leden Irak sluit verdrag met Nassers republiek Nieuwe acties van rebellen in Libanon Toch olie per luchtbrug li 1)1! fi 95a MAAND* AANDAC 21 JULI 1958 BUREAUS Steenstraat 37 Directie. Redactie. Abonnementen- t Advertentie-afdeling Tel 31441. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter. (BIJ contract belangrijke korting.) Postrekening 58936 Zesenveertigste jaargang no. 12802 CtiRlSTELIJKJiATIONAAL DAGBLAD Vow Leiden en Omstreken „$tantastirb U ahdtoen myo txrl ia tealjfnspott" Redders zijn op hun post Zie pagina 5 ET VERRASSENDE VOORSTEL van de Russische premier Chroesjtsjef, morgen in Genève een top- nfcrentie over het Midden-Oosten te beginnen tussen regeringsleiders van de Sowjetunie, de Ver. Staten, igeland, Frankrijk, India en dr. Hammarskjöld, de rretaris-generaal van de Ver. Naties, heeft over de hele wereld een koortsachtige activiteit ontwikkeld, imier Nehroe van India heeft reeds laten weten, dat beschikbaar is, als de anderen er ook wat voor voe- d. Dit laatste is evenwel niet het geval en de Verenig- t Staten stellen reeds een tegenvoorstel op, dat vol gens betrouwbare zegslieden te Washington inhoudt, dat de spanning in het Midden-Oosten zal worden be sproken binnen de Verenigde Naties inplaats van op een spoedconferentie op het hoogste niveau. Een der mogelijkheden is, dat een buitengewone zitting van de Veiligheidsraad op hoog niveau wordt gehouden, bij te wonen door regeringshoofden of ministers van buiten landse zaken van elk land, dat lid is van de raad. In die zitting zou de stelling van Chroesjtsjef behandeld kun nen worden, dat de Brits-Amerikaanse actie in Libanon en Jordanië de wereldvrede ernstig in gevaar brengt. !Een andere mogelijkheid is, er op aan te dringen, dat de Verenigde Naties iel een formule vinden voor het zenden van een internationale strijd macht naar Libanon ter vervanging van de Amerikaanse troepen. Dit zou rbonden worden met het voorstel, de problemen van het Midden-Oosten i de agenda te plaatsen van een toekomstige topconferentie, indien de tornaarden voor een dergelijke conferentie op bevredigende wijze kunnen arden geregeld. De definitieve vorm van het Amerikaanse antwoord zal pas worden vast- steld na consultatie van de bondgenoten in de N.A.V.O. In zijn boodschappen aan de regerings- Iders en dr. Hammarskjöld zei Chroesj- |ef, dat de Amerikaanse landing in Ibanon en de Britse interventie in irdanië de wereld tot een van de ern- jgste momenten in de geschiedenis var i mensheid hebben gebracht. Hij stelde ior, te Genève bijeen te komen, maar legde er aan toe, bereid te zijn, overal, pt inbegrip van Washington te verga pen, als Genève niet geschikt zou zijn. Het belangrijkste is volgens hem, dat bn geen tijd verloren laat gaan, „omdat kanonnen al beginnen te schieten." 6 liet de waarschuwing horen, dat ook Sowjetunie over atoom- en waterstof- (mmen beschikt, alsmede over ballis- iche projectielen van alle typen, waar- ider intercontinentale. )p de voorgestelde topconferentie zou- concrete aanbevelingen gedaan moe- worden ter beëindiging van het taire conflict in -het Midden-Oosten. aanbevelingen zouden aan de Vei- heidsraad voorgelegd moeten worden, e zou kunnen bestuderen met deel- ming van vertegenwoordigers der abische landen. In zijn boodschap aan premier Mac- illan van ingeland zegt Chroesjtsjef. wereld zich op de rand van een litaire ramp bevindt, waardoor de ge- ïgste zorgeloze stap tot onherstelbare volgen kan lelden. In zijn brief aan mier De Gaulle van Frankrijk schrijft Russische dictator, verbaasd te zijn, vooraanstaande Fransen zich gehaast bben, hun solidariteit te betuigen met aanvallen en zelfs getracht hebben de kust van Libanon een oorlogszuch- ;e demonstratie te geven. Reactie President Eisenhower, die gisteren Washington is teruggekeerd, na orte tijd rust te hebben genoten op ijn boerderij te Gettysburg, heeft nmiddellijk een Amerikaanse top- onferentie belegd over de boodschap an Chroesjtsjef. Na afloop van die espreking werd gezegd, dat het merikaanse antwoord rustig en op- ouwend zal zijn en het werk van de 'er. Naties zal steunen. I Waarnemers meenden echter, dat Imerika en Engeland het voorstel niet funnen aanvaarden, omdat zij dan tevens iun instemming zouden betuigen met de lussische opvatting, dat de Amerikaanse lulp aan Libanon en de Britse steun aan Jordanië onuitgelokte agressie is. In Britse officiële kringen wilde men jog geen commentaar geven op de Rus sische voorstellen. Premier Macmillan wordt door de socialistische oppositie krachtig onder druk gezet om de uitnodi ging van Chroesjtsjef te aanvaarden. Naar verluidt, zal Engeland 't plan in huidige vorm van de hand wijzen, i bereid zijn, de problemen van het Midden- Oosten met de Sowjetunie te bespreken op een conferentie op het niveau va ministers van buitenlandse zaken, in New York. Het antwoord van premier De Gaulle zal niet worden verzonden, voordat de Veiligheidsraad, die vanavond in New York zal bijeenkomen, een besluit heeft genomen. De Gaulle brak zijn weekend- bezoek aan zijn buitenverblijf af keerde naar Parijs terug. De Nederlandse regering heeft zich van commentaar onthouden, omdat zij het volgens een mededeling van dr. Drees prematuur acht, nu reeds commentaar te leveren op besprekingen, waarbij zij zelf niet rechtstreeks betrokken zal zijn. Nehroe Premier Nehroe van India zeide in zjjn antwoord aan Chroesjtsjef, dankbaar tc zjjn voor de uitnodiging. Naar zijn mening moet het niet moei lijk zijn. een geschikte plaats en een vroeg tijdstip voor de conferentie vast te stellen. In Moskou verklaarde maarschalk Malinofsky. de minister van defensie, in aanwezigheid van Chroesjtsjef, dat de Russische piloten en alle andere strijd krachten zeer waakzaam zullen zijn ter verdediging van het socialistische moeder land tegen zekere imperialistische landen, die voortgaan met een. politiek van voorbereiden van een nieuwe oorlog. Het was gisteren de Dag van de Sowjet- luchtmacht. President Tito van Zuid-Slavië is op eigen houtje bezig te bemiddelen in de crisis in het Midden-Oosten. Hij heeft brieven gezonden aan Nasser, de Bir- maanse premier Oe Noe, de Griekse premier Karamanlis, president Sukarno van Indonesië, keizer Haile Selassie van Ethiopië en de Zweedse premier Erlan- der. Tito was Nassers gastheer, toen het ws bekend werd over de opstand in Irak en men gelooft in Belgrado, dat de Zuidslavische president een belangrijke rol heeft gespeeld in de haastige reis van Nasser naar Moskou. Premier Erlander heeft reeds laten weten, dat hij met Chroesjtsjefs initiatief instemt. De Poolse regering beschuldigde Amerika en Engeland van gewapende agressie. De Griekse regering weigerde commentaar te leveren en Japanse woord- De Britse „rode duivels", die de vorige week van Cyprus naar Jordanië werden overgebracht, kunnen het uitstekend vinden met de Jordaanse militairen, die in het beroemde Arabische le gioen geheel op Engelse manier werden getraind. voerders waren van oordeel, dat het voorstel op een ongelegen ogenblik is ge komen, nu in de Verenigde Naties pogin gen worden gedaan, het probleem op te lossen. De Zwitserse regering heeft alle medewerking toegezegd om de conferen tie te Genève doorgang te kunnen doen vinden. Communistisch China heeft laten weten dat, als Amerika en Engeland weigeren hun troepen uit Libanon en Jordanië terug te trekken, de volken der wereld.niets anders over blijft, dan hen een ongenadige slag toe te brengen. Resolutie krijgt steun van Lloyd weekeinde achter de schermen druk gewerkt om een compromis te bereiken, waardoor de Ver. Staten in de gelegenheid worden gesteld, hun troepen uit Libanon terug te trek ken. Japan, dat de leiding had bij deze pogingen, heeft een ontwerp resolutie opgesteld, waarin dë waar- nemersgroep in Libanon wordt uit genodigd, haar werk voort te zetten. Aan secretaris-generaal Hammar skjöld wordt gevraagd, daarnaast die regelingen te treffen, welke hij met het oog op de huidige omstandighe den nodig acht ter verzekering van de onschendbaarheid en politieke onafhankelijkheid van Libanon, op- wind in Irak hebben een pact van wederzijdse bijstand gesloten met de Egyptisch-Syrische Verenig de Arabische republiek. Het behelst de volgende punten: 1. bevestiging van de overeenkomsten en pacten, waardoor beide staten gebon den z|jn, bovenal van het Handvest van de Arabische Liga cn van de verdragen iet de Arabische landen; 2. bevestiging van de aankondiging van beide landen, dat tussen hen de sterkste banden bestaan tegenover de internatiO" nale situatie cn dat zjj vastbesloten zijn, lich als één man te verdedigen tegen elke agressie tegen hen beiden of tegen een hen. In dit geval zullen z|j onmiddel lijk de vereiste stappen doen. 3. volledige samenwerking in de inter- lationalc sfeer voor de handhaving van de rechten van beide staten, plus actieve bijdrage door beide aan de ondersteuning het VN-Handvest en de vrede in het Midden-Oosten en de gehele wereld; 4. het nemen van dringende praktische laatrcgelen voor de bevordering van de :onomische en culturele samenwerking issen beide landen; 5. het plegen van voortdurend overleg en het houden van besprekingen tussen beide staten over alle zaken, die voor *n van belang zijn. Het pact werd zaterdag van bet balkon in het 6taatepalei6 te Damascus bekend gemaakt door president Na66er en een Iraak6e delegatie van vier man. Deze 'erklaarde, dat de nieuwe Iraakse rege ring de oliestroom naar het Westen niet zal afsnijden. Nasser zeide op zijn beurt, te garanderen, dat de olie zal blijven stromen door de pijpleidingen op het ge bied van de Verenigde Arabische repu bliek. Straffen Irak heeft besloten, de invoer van goe deren uit het 6terlinggebied te beperken. In het vervolg zal een vergunning nodig zijn. Het nieuwe regiem heeft besloten de onder het vorige bewind opgelegde gevangenisstraffen met een vijfde te ver minderen. De Iraakse ambassades in Washington, Londen en Bonn hebben zich achter het nieuwe bewind in Bagdad geschaard. De ambassadeur in de Ver. Staten heeft daarna officieel medegedeeld, dat Irak uit de Arabische unie met Jordanië is getreden. 0 Een geheim radio-station, dat zich de stem van Irak noemt, heeft aangekon digd, dat strijdkrachten, trouw aan de monarchie naar Bagdad oprukken. 0 Het Britee luchtmachtpersoneel en zijn gezinnen op het vliegveld Habbanijah in Irak verkeert in goede welstand. 0 Amerikaanse vliegtuigen staan in Tur kije gereed om de Amerikanen, die Irak wensen te verlaten, te Een correspondent van Ass. Pres6 meldt uit Bagdad, dat de meeste mensen in Irak enthousiast lijken te zijn over de nieuwe republiek. dat de Amerikaanse troepen uit dat land kunnen vertrekken. Bij zijn vertrek ui-t New York verklaar de Selwyn Lloyd, de Britse minister van buitenlandse zaken, dat Engeland steun zal verlenen aan de Japanse resolutie, dl'e de weg zou vrijmaken voor het terug trekken van de Amerikaanse troepen. Lloyd zeide voorts, dat er volledige overeenstemming bestaat tussen de Ver. Staten en Engeland over het Midden- Oosten, ook ten aanzien van het voorstel van Chroesjtsjef. De belangrijkste clusie bij de besprekingen tussen Lloyd en Dulles zou zijn geweest, dat een gewa pend ingrijpen in Irak geen zin heeft. Intussen zouden Amerika en Engeland willen aandringen op aanvaarding va Japanse resolutie en op een regeling Jordanië, die de onafhankelijkheid er schendbaarheid van dat land zou helpen verzekeren. De permanente vertegenwoordiger van Libanon zal bij de Veiligheidsraad een ge detailleerd rapport indienen over de om vang van de gewapende infiltratie en de wapensmokkelarij in zijn land. Dit rap port zou moeten aantonen, dat de groep waarnemers van de Ver. Naties te klein is. Hij verklaarde, niet te weten, hoe lang de buitenlandse strijdkrachten in Libanon zouden moeten blijven, als de Japanse resolutie wordt aangenomen. Het zou een kwestie van dagen of weken kunnen zijn. De Libanese vertegenwoordiger gaf toe, dat geen van zijn landgenoten enthou siast is over de aanwezigheid van de Amerikaanse troepen, maar dit bejekent niet, dat ze er tegen zijn. Zij zouaen er van overtuigd zijn, dat de maatregel nood zakelijk was. In Katwijk aan Zee is zaterdag de jaarlijkse bondsstranddag gehouden van de Koninklijke Nederlandse bond tot het red den van drenkelingen. Ver schillende reddingsmethoden werden gedemonstreerd, waar aan iedere toevallig aanwezige kon deelnemen. Voor de stranddag bestond veel belang stelling. Hij bewees dat men aan de Nederlandse kust ook bij 't redden van drenkelingen met zijn tijd meegaat en zijn mannetje staat. weer actie/. Zij hebben niet al leen enkele Amerikaanse vliegtuigen beschoten, maar rukken ook op naar de hoofdweg tussen Beiroet en Da mascus en zouden het dorp Ain Zjalta, bijna 25 km ten zuidoosten van de Libanese hoofdstad en enkele kilometers van de hoofdweg, hebben bereikt. Via het terrein van een Amerikaanse zen dingsschool deden zij in Beiroet een aan val op 't voornaamste regeringsgebouw, waar regeringstroepen bezig waren, prikkeldraadversperringen aan te leg gen. De rebellen openden het vuur en dieven de regeringstroepen terug. Zij kwamen dicht genoeg bij het gebouw om twee bommen op het binnenplein te kun nen werpen. Een soldaat werd gewond. De aangerichte schade is gering. In de Amerikaanse school werden enige ruiten gebroken. De rfebellen bevinden zich nog op het terrein. Een straaljager van de Amerikaanse ma rine is op 25 km van Beiroet veronge lukt. De piloot kwam om het leven. In tussen zijn gisteren door de lucht onge veer 1400 man Amerikaanse luchtlan dingstroepen in Beiroet gearriveerd via Adana in Turkije. Het lijkt waarschijn lijk, dat uit Augsburg in Duitsland nog 1700 man zullen vertrekken om de Ame rikaanse troepen in Libanon» te verster ken. die nu meer dan 9000 man tellen. Ook werd zwaar oorlogsmateriaal, waaronder houwitsers van 105 mm aangevoerd. Er deden gisteren in Beiroet geruchten de ronde, dat Russische MIG-straaljagers In Syrië z|jn geland. De mogelijkheid be staat. dat bier sprake Is van een misver stand. omdat Syrië zelf over dergelijke toestellen beschikt. De Belgische consul-generaal Ouls de San ls zaterdag In Libanon ter dood veroor deeld wegens een poging, wapens uit Syrië naar Libanon te smokkelen. De San zal vermoedelijk in hoger beroep gaan. Volgens radio Kairo hebben Amerikaanse troepen gevuurd op een Egyptisch pas sagiersvliegtuig, dat in Beiroet wilde landen. Het toestel was gedwongen naar Kairo terug te keren. Doodvonnissen. Van betrouwbare zijde in Boedapest is vernomen dat zes jonge mannen en vrouwen in Boedapest ter dood zijn veroordeeld voor hun aandeel is de opstand van 1956 weten, dat hij om Amerikaanse troepen heeft gevraagd en verwacht, dat deze naar Jordanië zullen komen om hem te helpen bij de strijd om het voortbestaan tegen Egypte en Syrië. De jonge vorst zei voorts, al het mogelijke te zullen doen om na de re volte in Irak de Arabische unie te herstellen. Hoessein was somber, toen hij sprak over de dood van zijn neef, koning Feisal. Hij verklaarde het zijn heilige zending te achten, de Arabi sche natie van overheersing te be vrijden. Opnieuw maakte hij aan spraak op het leiderschap van de Jor- daans-Iraakse federatie. Intussen werd in ambtelijke kringen i' Washington vernomen, dat Amerika nog steeds geen plannen heeft, troepen Jordanië te zenden, nu daar Britse troepen zijn geland Wel heeft de Amerikaanse regering 7.5 miljoen dollar beschikbaar gesteld voor hulp aan Jordanië bij de dagelijkse uitga- De som was aanvankelijk bestemd economische ontwikkeling, doch men heeft er nu begrotingssteun van gemaakt. Voorts hebben de Verenigde Staten vijl liljoen dollar uitgetrokken voor het fi nancieren van de aanvoer van olie door de lucht naar Amman. Dit weekeinde zijn de Amerikanen be gonnen met het overvliegen van olie voor Jordanië met grote Globemasters. Nu Sa- nedi-Arabië heeft geweigerd toe te staan, dat Amerikaanse vliegtuigen olie van Bah rein aan de Perzische Golf naar Jordanië brengen, brengt men de olie van een Ame rikaans bevoorradingsschip, dat voor Bei roet ligt via een luchtbrug over Israël naar het land van koning Hoessein. De vluch ten zullen worden voortgezet, totdat de eerste tanker in de haven van Akaba (het meest zuidelijke punt van Jordanië) aan komt, waarschijnlijk uit Aden. Bevrijdingsfront Een radio-station, dat zich de Jordaanse volksradio noemt en dat naar men in Is raël meent uit Syrië uitzendt, heeft giste ren de vorming bekendgemaakt van het Jordaanse nationale bevrijdingsfront. Dii front heeft in een telegram aan de Veilig heidsraad de ontruiming van Jordanië door Engeland geëist. De geruchten, als zou generaal Glubb, de vroegere commandant van het Jordaan se Arabische Legioen, naar het Midden oosten vertrekken, zijn gisteren in Londen officieel tegengesproken. Feisal, die de vreselijke konings moord meemaakte en wist te ontko men, heeft dit weekeinde in Londen zijn relaas gedaan. Koning Feisal, kroonprins Abdoel Illah en andere leden van de koninklijke familie van Irak, aldus zijn verhaal, zijn gedood door een salvo uit een machine pistool. De koning werd onmiddellijk getroffen en even later viel de kroonprins dwars over hem heen. Het derde slachtoffer was de bejaarde moedfer van prins Abdoel Illah, zij viel met de koran vastgeklemd in haar armen. Men liet de lijken liggen in een reusachtige plas bloed, aldus de ooggetuige. De man verklaarde dat iedereen in het paleis nog sliep toen de opstand maan dagmorgen begon. Kroonprins Abdoel Illah ontdekte bij het verlaten van zijn slaapkamer In pyjama dat het paleis omsingeld was door opstandelingen. Hij bleef rustig tot men hem had mee gedeeld dat er een opstand was uitgebro ken. Hij rende toen naar de radio en stemde het toestel af op radio-Bagdad. Het radiostation zond mededelingen van de rebellen uit. Toen Abdoel Illah deze hoorde, sloeg hij met zijn hand tegen zijn hoofd. Hij gaf zijn dienaren onmiddellijk opdracht de witte vlag uit te hangen op het paleis. Toen men hiermee bezig was. werd koning Feisal wakker en ging naar be neden. Granaten uit mortieren troffen het paleis. Plotseling kwam een kapitein van het opstandelingenleger binnen en ging naar de jonge koning. In de algemene Verolme ln Brazilië. De scheepsbouwer C. Verolme heeft van de Braziliaanse ontwikkelingsbank goedkeuring gekregen op zijn plan voor de bouw van een scheepswerf. verwarring liepen de andere leden van de koninklijke familie, o.w. de echtge note en zuster van de kroonprins, en een achttal dienstmeisjes op hen toe. De kapitein beval het gezelschap zich buiten het paleis op te stellen en vroeg de slachtoffers of zij nog een of andere wens hadden. De kroonprins antwoordde ontkennend. Hierop vuurde de kapitein met zijn machinepistool en doodde hen allen. De ooggetuige verklaarde dat alle ver halen over een vechtende of tegenstand biedende kroonprins onjuist zijn EISKELE BVIEN De Bilt verwacht tot morgen- t avond: Koel weer met veel bewol king en enkele buien. Matige tot krachtige wind tussen zuidwest en noordwest, maar in het noorden van het land tijdelijk zwakke en veranderlijke wind. ZON EN MAAN 22 juli: zon op 4.46, onder 20.46, maan op 12.08. onder 23.10 uur. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Midrid Msdorca

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 1