Jlicuure gtihsctyeGTouraitl
STAATSGREEP IN IRAK
Nieuw-Guinea moet
van Nederland
los
voning in arrest, kroonprins
en premier vermoord
Jongen was elf uur
alleen op zee
Pro-Egyptische officieren stichten republiek
Onrust in liet Westen
ONZE
SEIZOEN
OPRUIMING
Drie leiders van het
koninkrijk Irak
Kwestie is „zieke plek"
in onze politiek
Motorbootje
overvaren
Einde romance
Margaretha-
Douglas-Home
Li
til!
111*
BULTHUIS-
4
"J
pAANDAG 14 JULI 1958
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936
Zesenveertigste jaargang ntv 12796
CHRISTELIJKE ATIOIS AAL DAGBLAD
Foor Leiden en Omstreken
0$tmhrtstirt) is abrWmti
otyo bsrt in tegtjcmpset'
Interview met
Saeh Salam
Zie pagina 9
EN GROEP OFFICIEREN van het Iraakse leger
heeft vanmorgen het bewind van koning Feisal
ivergeworpen. Premier Noeri es Said en kroonprins
idocl Illah zijn vermoord en de Koning is vermoede-
t gevangengenomen. Drie radiostations in het Nabije
sten onderbraken hun programma's om het schok-
nde nieuws te melden. De zenders van Bagdad. Da
en Kairo meldden dat de legerkliek de macht
n zich heeft getrokken uit sympathie voor de Ver
gde Arabische republiek van president Nasser. Zij
eft de „Eerste Iraakse republiek" uitgeroepen en
,de radio van de Iraakse republiek" (op de golf-
igte van radio-Bagdad) worden geluidsbanden af
gedraaid met leuzen als: „Lang leve de eenhcidsstrijd
van het Arabische volk", „Lang leve Gamal Abdel
Nasser, de held" en „Wij zijn uw volgelingen, o Nas
ser". In vijftien communiqués liet de groep officieren
de staatsgreep bekendmaken. Er is volgens die
communiqués een „soevereine raad" gevormd van
drie leden en een uit veertien personen bestaand kabi
net, dat wordt geleid door generaal Abdel Karim
Khazem. De raad en het kabinet zullen het land be
sturen totdat een volksstemming heeft plaatsgevonden.
In beide lichamen hebben zowel militairen als burgers
zitting.
In het Westen is het nieuws over de omverwerping van de monarchie
>t grote ongerustheid ontvangen. Libanon zal straks de banden met het
esten losser gaan maken en reeds voordat 't in dat land zover is, wendt
ik het enige Arabische land dat zich door verdragen openlijk en
ridisch heeft gebonden aan het Westen zich tot de neutralistische
abische leider, Nasser. Wanneer de staatsgreep werkelijk de omvang
eft, die men uit de radioberichten moet opmaken, zullen Engeland en
andere leden van het Pact van Bagdad waarvan ook Irak lid is
di moeten beraden over de vraag of militaire inmenging geboden is. In
inden was vanmorgen de eerste reactie, dat wanneer het Westen nalaat
wettige regering in Bagdad te hulp te komen, dit zo goed als zeker het
ide betekent van zijn invloed in de gehele Arabische wereld.
)e leden van het Pact van Bagdad
niet automatisch verplicht elkaar
geval van een aanval of revolutie
lp te bieden, maar het verdrag
t de geallieerden wel de verplich-
g op, in een dergelijke situatie vol-
ige hulpverlening onder ogen te
die door het Westen nog steeds niet wo:
den erkend. Het wordt tijd dat het We:
ten deze fout hersteld".
Ue tekenen wijzen erop dat het kom-
t lang is voorbereid en dat het tijd-
listig is gekozen. Vandaag zouden
nelijk koning Feisal cn premier Noerl
Said in Instanboel zijn voor een con-
tie van de mohammedaanse leden
het Pact van Bagdad. De sterke
van de Arabische Unie die wordt
ormd door Irak en Jordanië Nouri
said, zou dus,niet in het land zijn en
rebellen zouden gemakkelijker hun
g kunnen slaan. De reis naar Istan-
tl ging echter niet door. Het gevolg
volgens radio-Bagdad, dat èn
Said èn kroonprins Abdoel Illah
woedende menigte werden ver
ird. Volgens de radio heeft de me-
het lijk van de Prins aan stukken
Vreselijke moord
radio-omroep zei een „verheugende
dedeling" te kunnen doen, daarna las
het bericht over de vreselijke moord
de Prins voor. Hij liet dit volgen door
l aansporing aan de luisteraars om de
aat op te gaan en te gaan kijken hoe
>an de vijapd door de straten
rdt gesleurd.
roorts heeft radio-Damascus een op-
p gericht tot de Irakezen die in Liba-
aan de zijde van de regeringstroepen
n de rebellen vechten, om zich nu
de kant van de rebellen te scharen
lieuwe regering van Irak heeft haai
n toegezegd aan de Libanese „volks-
veging", waarmee de rebellen worden
loeld.
ijn berichten, dat de revolutie i»
irgeslagen naar Jordanië, doch zeker-
d had men hieromtrent in het begin
de middag nog niet. De telefoonver
tding met Amman, de Jordaanse
rfdstad, werd gestoord en in Londen
chttc men vergeefs op een officiële
dedeling.
Brote opschudding heeft het nieuws uit
ik teweeg gebracht in internationale
(Advertentie)
Dinsdag 15 juli
9 uur begint
met 1000 den koopjes
afdelingen
BIJ
HAARLEMMERSTRAAT
172—174—179
HERENSTRAAT 9
oliekringen. Men verwachtte dat op de
Londense beurs de oliefondsen, vooral
voor maatschappijen met belangen in
Irak, zoals de British petroleum en de
Roval Dutch-Shell, vandaag grote verlie
zen zouden lijden.
Lang verwacht
Toch zijn de berichten uit Bagdad iriet
overal met ontzetting ontvangen. Radio
Moskou maakte slechts melding van een
geslaagde staatsgreep, radio-Kairo kon
slechts enthousiast zijn en in kringen van
de opstandelingen in Libanon verwekte
het nieuws grote vreugde. In de moham
medaanse wijk van Beiroet vuurden op
standelingen vreugdeschoten af. waar
door een treffen ontstond met de troepen
van de regering-Sjamoen.
Rebellenleider Saeb Salam zei in Bei
roet: „Dit is magnifiek. In verwachtte
dit bericht al geruime tijd, het komt
later dan wij hadden gedacht. U kunt
hieruit duidelijk de gevoelens aflezen
die in de Arabische wereld heersen, ge
voelens van echt Arabisch nationalisme.
KONING FEISAL
OINDS de Britten koning Feisals
grootvader na de eerste wereld
oorlog op de Iraakse troon hebben
geplaatst, was de zg. Hasjemitische
dynastie loyaal pro-Engels. Dat gold
ook voor de thans gearresteerde ko
ning Feisal en zijn vermoorde oom.
kroonprins Abdoel Illah.
FEISAL II is 23 jaar oud, en reeds bijna
twintig jaar koning van Irak boven
dien sinds vorig jaar hoofd van de
nieuwe federale staat van Irak en Jor
danië. Hij is afstammeling van Moham
med. werd opgeleid op Engelse kost
scholen, terwijl zijn oom, Abdoel Illah.
regent was. Men schrijft het ook aan
diens (grote) invloed toe, dat de koning
zich verloofde met de Egyptische prin
ses Fazilet Zij vertoeft in Engeland
ABDOEL ILLAH, de vermoorde kroon
prins, was steeds de grote man naast
zijn neef, koning Feisal. Hij was zelfs
één van de energiekste en belangrijkste
personen in het gehele Midden-Oosten.
Zijn weinige vijanden bevonden zich
voornamelijk in Egypte. Zijn moorde
naars zijn pro-Nasser.
NOERI ES SAID, de eveneens om het
leven gebrachte premier van Irak, is
lid geweest van de meeste van Iraks
ruim 25 kabinetten in de afgelopen
27 jaar, waarvan veertien maal als eer
ste minister. Werd na de eerste we
reldoorlog de Iraakse opperbevelheb-
ber. Hij is 70 jaar oud geworden. Hij
was een* eminent staatsman, die met
sterke hand zijn land door vele stormen
leidde.
Perzië versterkt
zijn grensposten
Perzië heeft zijn posten langs de grens
met Irak in allerijl versterkt, om illegale
grensoverschrijding te voorkomen, zo is
vanmorgen van regeringszijde in Teheran
bekendgemaakt. Twee honderd man Per
zische troepen zijn geposteerd bij de
Iraakse ambassade in de hoofdstad.
NOERI ES SAID
man sinds veertig jaar
Bij Vlissingen sloeg een zeiler
overboord en verdronk
EEN ONGEWOON HARDE STORM heeft gisteren een abrupt einde ge
maakt aan de periode van zomers weer, die wij de afgelopen dagen
hebben beleefd. Windstoten van soms meer dan 100 kilometer per uur
brachten velen in moeilijkheden. Vooral zeilers ondervonden narigheid.
Een van hen. de 39-jarige heer H. van Dam uit Souburg, gehuwd en vader
van drie kinderen, verdronk. Een dertienjarige jongen, Japie Buwalda uit
Holwerd, dreef naar zee met een plastic bootje en werd vanmorgen pas
uitgeput teruggevonden. Verder ontstond op vele plaatsen grote materiële
schade: bomen werden ontworteld, strandtentjes moesten het ontgelden,
ruiten waaiden kapot en dakpannen vlogen in het rond.
motor van het bootje afgeslagen, zodat
men geen kans meer zag de heer Van Dam
tegemoet te komen. Na een aanvankelijk
vergeefse speurtocht werd later op de
avond de Having door de Breskeiwe red
dingboot naar Vlissingen gebracht.
De heer Van Dam vertrok zaterdag met
zijn zeilboot naar Terneuzen. De storm
deed hem echter besluiten zijn boot daar
te laten liggen en per andere gelegenheid
naar huis terug te gaan. Met enkele vrien
den ging hij naar Vlissingen met de Ha-
ving. een omgebouwd vissersscheepje,
eigendom van de heer Posthumus, leraar
aan de Vlissingse zeevaartschool. Kort
voor htm aankomst sloegen twee Inzit
tenden overboord, onder wie de heer
Van Dam. Een zeventienjarige leerling
van de zeevaartschool wist weer op de
Having terug te komen. Inmiddels was de
Socialistische Wiardi Beekman stichting:
T^EN COMMISSIE uit de Dr. Wiardi Beekman Stichting, het weten-
schappelijk bureau van de Partij van de Arbeid, verklaart dat Neder
lands Nieuw-Guinea zou moeten worden losgemaakt van Nederland, daar
„bestendiging van de band tussen Nederland en Nieuw-Guinea noch in
het belang van Nederland, noch in het belang van de Papoea's zou moeten
worden geacht".
In een voor publikatie verstrekte
samenvatting van het rapport wordt
betoogd, dat het beleid der Neder
landse regering met betrekking tot
Nederlands Nieuw-Guinea zich nu
jarenlang zou kenmerken door een
starheid, waardoor het vraagstuk
van Nieuw-Guinea steeds meer een
zieke plek in onze nationale en inter
nationale politiek zou zijn. Uitgaande
van dit standpunt dringt de commis
sie aan op een spoedige ombuiging
het regeringsbeleid en zij
meent, dat het in het belang van
Nederland zou zijn het vraagstuk als
Nederlands probleem te liquideren.
Als het kan
In bepaalde omstandigheden adviseert
de commissie de overdracht van de
soevereiniteit aan Indonesië in overwe
ging te nenfen. Ook acht de socialisti
sche commissie het wenselijk ccn ini
tiatief te nemen tot het vormen van
een Melanesische staat, bij welke staat
Nieuw-Guinea zich dan kan aansluiten.
In het rapport wordt gesteld, dat de
De laatste foto van de Muis
Mia, die de vorige week een
reis maakte per intercontinen
tale raket en sinds die tijd
wordt vermist. Het was de be
doeling, dat het muisje en
neuskegel van het projectiel
behouden in de oceaan terecht
zouden komen, 't Is de Ameri
kaanse luchtmacht echter niet
gelukt de kegel te vinden. Za
terdag heeft zij haar speurwerk
gestaakt.
Internationale aspecten van het probleem
Nieuw-Guinea de andere facetten
vraagstuk verre in betekenis overtreffen
De onzekerheid van de toekomstige po!t
tieke ontwikkeling van Indonesië heeft
echter de mogelijkheden om 'een analyse
te geven van deze internationale aspecten
onvermijdelijk verkleind.
Voor de toekomstige ontwikkeling in
Indonesië worden drie mogelijkheden
dersoheiden:
1. In Indonesië blijft een grote mate
politieke instabiliteit en onzekerheid
bestaan.
2. Een communistisch, of door
ten overheerst, bewind zal zijn gezag
over de Indonesische archipel vestigen
3. Een democratisch, niet door anti-wes
terse ressentimenten beheerst regimi
ziet kans zijn gezag in geheel Indone
sië te doen gelden en de politieke sta
biliteit in het land te herstellen.
Alleen in het laatste geval acht de com
missie het wenselijk de overdracht
de soevereiniteit aan Indonesië in c
weging te nemen.
Geen V.IS.
De commissie van het wetenschap
pelijk bureau van de P.v.d.A. acht
het niet wenselijk Nieuw-Guinea
onder het trustschapstelsel van de
Verenigde Naties te plaatsen. Een
oplossing in deze geest is niet moge
lijk, omdat een groot aantal mogend
heden de eis van Indonesië de soeve
reiniteit over te nemen steunen.
Als oplossing, die de commissie zelf als
niet meer dan een richtsnoer beschouwt,
wordt de mogelijkheid van oriëntering op
Drie man verdronken
Bij Dordrecht is zondagmiddag op
de Merwede een motorbootje over
varen door een Hamburgs tankschip,
de Marion. Het bootje, de Jobi, was
een pas gebouwd plezierscheepje,
aan boord waarvan zich bevonden:
de 55-jarige havenarbeider J. van
Tilborg, diens broer, de 50-jarige
schippersknecht M. van Tilborg en
de 47-jarige monteur C. Willebroord-
se, alle drie uit Dordrecht. Zij kwa
len om het leven.
Men was de rivier naar Papendrecht
overgestoken om daar de heer M. van Til
borg aan boord t« nemen. Bij het terug-
?n kwam men parallel te liggen met
Ie Marion. Vermoedelijk ontstond toen
"n defect aan de stuurinrichting van de
^bi waardoor deze schuin voor de
iarion kwam en werd overvaren. Het
•ootje sloeg aan splinters en de inzitten
den verdronken. Hun stoffelijke resten
zijn nog niet gevonden.
't zuiden van de Stille Oceaan aanbevolen
De weg daarheen zal moeten worden ge
baand door samenwerking van de mo
gendheden, die bij dit gebied territoriaal
betrokken zijn. Met deze samenwerking
Is reeds in 1947 een begin gemaakt door
het scheppen van een permanent orgaan
voor overleg: de South Pacific Commis
sion
De mogelijkheden om tot versterking er
intensivering van deze samenwerking te
komen moeten zeker worden onderzocht.
Een Nederlands iniliatief m deze rich
ting zal bepaald niet zonder kansen zijn,
zo meent de Wiardi Beekman Stichting.
Het Is nu nog moeilijk te zeggen tot
welke staatkundige structuur een derge
lijke samenwerking zal kunnen leiden.
Maar, aldus het rapport, de mogelijkheid
van een Melanesische staatsvorming r
stellig niet worden uitgesloten.
De commissie onder voorzitterschap
dr. P. J. A. Idenburg was als volgt sar
gesteld: mr M van der Stoel (secretarial,
prof. mr. F. M. baron van Asbeck. rr
graaf van Randwtjck. mr A. M Joekes,
J de Kadt. dr. P J Koets, dr. A. Mulder,
dr. C. L. Patijn, drs. A. de Ruij-ter, prof.
dr. Lr. W. Schermerhorn, N. Stuflkens, P.
van 't Veer en W. Wlerda.
Prinses Margaretha van Zweden
heeft haar vriend, Robin Douglas-
Home, opgebeld en hem verteld dat
zij thans geen verloving met hem
wenst. Deze verklaring van het
Zweedse hof heeft een einde gemaakt
aan de vele geruchten over het einde
uan de romance tussen de Prinses
en de edelman-barpianist, die de
ronde deden sinds de vorige week
werd bekendgemaakt dat Douglas-
Home niet naar Stockholm zou gaan.
Een woordvoerder van het Zweedse hof
deelde mee, dat de verloving voor onbe
paalde tijd is uitgesteld en dat het Jong»
paar nu zelf de beslissing over een vol
gende stap moet nemen. De zegsman gaf
echter geen antwoord op de vraag of ds
jongste ontwikkeling het einde van de ro
mance betekent. Men verwacht In Stock
holm echter dat het telefoongesprek het
laatste contact is geweest tussen de jonge
lui.
De Britse pers bracht het nieuws van
morgen In grote koppen Bijna alle bladen
verdiepten zich in bespiegelingen of het nu
werkelijk „uit" Is of niet Twee bladen.
Daily Herald en The Sketch hadden reed»
een verklaring voor de houding van dr
Prinses: zij verkeert in twijfel over haar
eigen gevoelens, omdat er een tweede aan
bidder is opgedoken, de 32-jarige Zweeds*
•ristocraat Hans Ulrich van der Esch
Angstige nacht
Sinds gisteravond zeven uur werd de
13-jarige Japie Buwalda vermist. De jon
gen was met een plasticbootje van Hol
werd zeewaarts gedreven.
De opsporingspogingen hadden aanvan
kelijk geen resultaat, maar de heren
Louwduincn uit Holwerd en Kleinendorst
hielden vol en wisten met een oude mo-
torvlet de jongen In zijn plastic bootje
te vinden. Zij namen hem aan boord, ter
wijl men aan de wal nu ook over hen in
ongerustheid verkeerde. Tegen de ochtend
stegen twee Avengers van het marine
vliegkamp Valkenburg op, waarmee men
om zes uur de vlet ontdekte. De vliegers
leidden toen de Dr. Van Rietschoten, de
reddingboot van Ameland, naar de plaats
waar zij de boot hadden ontdekt, zodat
een half uur later alle leed geleden was.
Boerderijhranden
Op de Loosdrechtse plassen sloegen
tientallen zeilboten om
In Woubrugge brak gisteravond brand
uit in de boerderij van de heer D. Kwa-
kernaak. Hoewel het plaatselijke brand
weerkorps met dat uit Hoogmade het
door de krachtige wind aangewakkerde
vuur met zeven stralen bestreed, werd
toch de gehele boerderij (inclusief stal en
overvolle hooiberg) een prooi der vlam
men. Kortsluiting heeft vermoedelijk de
brand doen ontstaan.
In Maasbree sloeg de bliksem in een
boerderij. Verschillende varkens kwamen
ln de vlammen om. In Roggel brandde
eveneens een boerderij af en in Meerselo
werd een schuur vernield door het vuur.
Ook het Mariacongres in Nijmegen on
dervond hinder van de storm. De ijzeren
stellage van de adtaar-achterwand in het
Kelkensbosch stortte in en im Heemstede
zakte een circustent in elkaar. De avond
voorstelling werd afgelast. Op kampeer
terreinen werden eveneens tenten ver-
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Perioden met zonneschijn en
op de meeste plaatsen droog
weer. Overwegend matige
wind tussen west en zuid.
Vannacht tamelijk koude,
morgenmiddag iets hogere
temperaturen dan vandaag.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Dinsdag 15 juli: Zon op 4.37, onder
20.55; Maan op 2.39, onder 18.42.
HET WEER EN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Woninginrichting
vitrage
karpetten
gordijnstoffen
botermarkt 23
telefoon 20854