Europees parlement wijst
£een hoofdstad aan
Wij moeten gistende wereld
geestelijke rijpheid bieden
DE KEUS BLIJKT AL TE MOEILIJK
I
Hoger bouwtempo van de
T.H. in Eindhoven
K.LM.-landingen op Singapore
worden drastisch beperkt
Noorse koning
ingezegend
B,J
IJltelegram naar hersenengevaar
Vandaag stemming over een
voordracht van drie steden
(Van een onzer redacteuren.)
STRAATSBURG, maandagmorgen.
HET EUROPESE PARLEMENT heeft zaterdag de gehele dag vergaderd
over de vraag welke stad de hoofdstad van klein-Europa zal moeten
zijn. De keus uit de tien steden, die zich kandidaat hadden gesteld, bleek
moeilijk te maken. Na uitvoerige debatten over de procedure voor de stem
ming heeft het parlement ten slotte besloten de raad van ministers een
voordracht van drie steden aan te bieden. De zes ministers van buitenland
se zaken kunnen dan daaruit een keus maken, hoewel zij strikt genomen
niet aan deze voordracht gebonden zijn. Eerst als vandaag deze stemming
gehouden zal zijn, zal men kunnen uitmaken of het Europese parlement een
wijs besluit heeft genomen.
Het was duidelijk, dat de meningen volkomen verdeeld waren. De tegen-
j stellingen liepen dwars door de fracties heen. Verschillende afgevaardigden
wisten met een keur van argumenten te vertellen, dat de Europese hoofd-
i stad heslist gevestigd moet worden in het land waar zij zelf wonen. Die ar-
gumenten waren van geografische, politieke en klimatologische aard. Bij
een dér Italianen speelde deze laatste overweging een grote rol. Hij voerde
het spookbeeld van de reuma ten tonele, voor het geval de Europese par-
lementariërs zouden besluiten de Europese hoofdstad in het noorden van
Klein-Europa te vestigen.
De keus was dus
Gezien al deze tegenstellingen
misschien wat krampachtig zijn geweest
s men de procedure voor de stemming
had geregeld, dat er ten slotte één
j stad uit de bus was -gekomen. Maar deze
I krampachtigheid had men maar op de
koop toe moeten nemen, omdat de raad
1 van ministers dan in ieder geval duide-
i lijke aanbeveling had gekregen, waarom
deze trouwens zeil had gevraagd.
Nu wordt vandaag, na aanvaarding van
een amendement van de Franse ch risten-
democraat, Teitgen, een voordracht van
1 drie steden gemaakt. Door de a an vaar-
1 ding van dit voorstel heeft het Europese
1 parlement een risico op zich genomen.
Het is namelijk heel goed mogelijk dat
i uit deze voordracht nog geen duidelijke
taal zal spreken, omdat de stemverhou-
1 ding tussen de drie aanbevolen steden
zeer gering kan zijn. In dat geval heeft
f het Europese parlement de Zwarte Piet
weer teruggespeeld aan de raad van md-
nisters.
j Het waren de ministers, die het parle-
j ment advies vroegen over de zetel, omdat
zij het probleem, gezien de vele gevoelig-
heden, erg moeilijk vonden. Als de drie
1 steden elkaar bij de stemming weinig ont
lopen zegt het parlement tot de naad van
I ministers Het probleem is wel erg moei-
lijk", u moet maar beslissen.
GOED EINDE
Wordt echter grote voorkeur uitgespro
ken voor een bepaalde stad, dan wordt
het de raad van ministers gemakkelijk
gemaakt en kan men achteraf tot de con
clusie komen, dat het Europese parlement
op een vernuftige wijze deze moeilijke
kwestie tot een goed einde heeft gebracht.
IDe Franse socialist Lapie wenste dit
risico niet te nemen. HU wilde een duide-
lljk advies uitbrengen door zo te stem
men, dat ten slotte een stad met een abso
lute meerderheid zou worden aanbevolen.
De Nederlandse christen-democraat Ha-
zenbosch was het daarmede eens. Ook hU
i voelde er niets voor om het gevaar te
j lopen dat het Europese parlement zUn
il onmacht zou bewezen door een onduide-
lüke uitspraak over deze netelige kwestie
.Deze tegenstand heeft niet mogen baten.
JHet amendement-Lapic werd met 31 tegen
47 stemmen en drie onthoudingen verwor-
Ondanks al deze moeilijkheden was ea
één ding duidelijk: het Europese parle-
it wil de Europese beleidsorganen in
I één stad onderbrengen. Het had daarbij
I de keus tussen: Brussel, Straatsburg, Nice,
i Parijs, het department de l'Oise, Milaan,
i Turijn, Stesa, Monosa en Luxemburg. Men
wilde echter nu ook weer niet zo ver gaan
I dat elk Europees orgaan in de Europese
J hoofdstad gevestigd moet zijn. Zo zullen
I het Hof van Justitie (waarvoor Den Haag
1 officieel kandidaat staat), de investerings
bank en de Europese universiteit, elders
I in West-Europa ondergebracht kunnen
i eenvoudig. I worden. En bovendien heeft r
1 de v
I Cyprus en Libanon
De huidige situatie op Cyprus e
dreigende gevaren hebben Londen genoopt
aanzienlijke versterkingen naar Cyprus
te zenden. Waarnemers hebben dit toch
ook niet geheel los willen zien va
toestand in Libanon. Men meent, dat Mac-
millan en Dulles het eens geworden zijn
over een gezamenlijk militair optreden
deze hoek van de Oriënt onder bepaalds
omstandigheden. Met nadruk heeft Dul
les herhaald, dat het voortbestaan
een vrij Libanon voor Amerika van vitaal
belang is. Libanon is niet zo maar eer
Arabische staat, het Is altijd de poort ge
weest tussen het Oosten en het Wester
en het dichtslaan van de deuren van deze
poort moet wel ernstige gevolgen heb
ben. Er kan ingegrepen worden op de
grondslag van het Eisenhowerplan, dat
door Beiroet is aanvaard. Een onmiddel
lijke bedreiging wan Amerikaanse levens
kan andere overwegingen ter zijde schut-
ven. Er kan opgetreden worden in het ka
der van de V.N. Een zodanige actie is reeds
ingeleid. O m. een veiligheidswacht ra»
ettelijke duizenden militairen in V.N.-ver
band. Zoiets als bij de Suezkwestie in het
leven werd geroepen. Hier zou zulk een
V.ff.-legertje veel meer nut kunnen doen
dan daar het geval was. Het Bagdad-pact
kan hier een rol spelen althans indi
rect. wanneer een der leden tengevolge
van de ontwikkeling in Libanon in ge
drang zou komen. (T r o u w).
selijkheid uitgesproken, dat de hoofdzetel
de Europese organen gevestigd
worden in een Europees district
Wat daarmee precies wordt bedoeld
nog niet duidelijk. De omschrijving v
de volkenrechtelijke of staatsrechtelijke
positie van zo'n district zal voor juristen
bezigheid kunnen
zijn. In ieder geval zei de Belg Dehousse,
niet gedacht moet worden
ive. zij het kleine Europese staat
Maar juist ten behoeve van de publieke
opinie vond hij de vorming van een I
pees district van groot belang.
Over de positie van de Franse parle
mentariër Schuman werd tijdens dez»
vergadering met geen woord gerept. Maai
wenste toch niet geheel te zwijgen
de berichten uit Frankrijk, dat voor-
Robert Schuman met De Gaulle tot
overeenstemming zou zijn gekomen om
voorlopig geen beslissing over de zetel te
mi en de zaak twee jaar te laten zoals
i. In de christen-democratische fractie
heeft men de parlementsvoorzitter over
deze persberichten aan de tand gevoeld
Robert Schuman bleef de zaak in het
duister hullen. Dat deed hij ook in zijn
openingswoord. De persberichten hebben
erstand gewekt, zo zei hij. Een dui
delijke uitspraak van het parlement over
zetel is zelfs zeer gewenst.
Maar evenmin als hi] in de fractie
.hUnt tc hebben gedaan, sprak hij de
persberichten van de laatste dagen, die
r in Straatsburg de nodige opschud-
ie hebben verwekt, ronduit tegen. Te-
ht heeft de Nederlandse christen-
nocraat. Hazcnboseh. de Nederlander
die zaterdag het woord heeft gevoerd, zich
keerd tegen het uitstellen van de stem
ming. Daardoor wordt geen enkel pro
bleem opgelost. Er worden alleen maar
ve problemen geschapen. Nodig is,
aldus de heer Hazenbosch, een spoedige
definitieve keus.
was ook hot oordeel van de Bel
gische socialist Dehousse. Ondanks
verklaring van Robert Schuman blijvi
de geruchten voortduren, dat Frankrijk
deze kwestie twee jaar wil uitstellen. En
de Duitse rapporteur, de ohristen-demo-
aat dr. Kopf, was van oordeel, dat het
Europese parlement door de Franse
klaringen van de laatste dagen met zorg
vervuld moet zijn.
De Fransen zwegen echter ovei
deze zaak als het graf. Als nu het
parlement heeft gestemd zal men
misschien weten wat er zich precies
in Parijs heeft afgespeeld. De zes mi
nisters van buitenlandse zaken zul
len nl. een unanieme beslissing over
de zetel van de Europese hoofdstad
moeten nemen. En dan moet Frank-
rijks rol in deze kwestie duidelijk
worden.
Nasser: westelijke
actie tegen de
Arab, republiek
President Nasser van de Verenigde Ara
bische Republiek heeft de westelijke
gendheden van een samenzwering be
schuldigd om het Midden-Oosten e
Ver. Arabische Republiek te overheersen
Nasser zei dit op een diner in Kair
dat hem werd aangeboden door ministei
president Nkroemah van Ghana, die ee
bezoek van negen dagen aan Egypte
De Verenigde Arabische Republiek zal
vastbesloten strijden voor de bevrijding
van geheel Afrika en steun verlenen
landen, die voor hun onafhankelijkheid
opkomen, aldus Nasser.
Premier Nkroemah zei, dat de onaf
hankelijke landen van Afrika altijd be
dreigd zullen worden door eamenzw
gen en dat zij steeds waakzaam moeteD
zijn tegenover alle soorten van buiten
landse inmenging.
Hammerskjöld. de secrtearis-generaa.'
van de Verenigde Naties, is zondag per
vliegtuig uit Beiroet in Kairo aangeko
men om de Libanese cri6is met Egypti
sche autoriteiten te bespreken. Hij za)
dinsdag terugkomen in Beiroet en w
dag naar New York vertrekken.
MAANDAG 23 JUNI 1958
Hongaarse vluchtelingen hebben zaterdag minister Luns een petitie
aangeboden betreffende de moord op Nagy en Maleter. V.l.n.r. minister
mr. J. Af. A. H. Luns, dr. Banry Odön en dr. Prasay.
TJET BOUWTEMPO van de Technische
Hogeschool te Eindhoven zal met een
jaar versneld worden. Het complex ge
bouwen zal 1 september 1963 al gereed
zün in plaats van 1961 om de verwachte
1800 studenten onderdak te bicden. De ge
raamde bouwkosten van 53 miljoen zul
len oplopen tot 86 miljoen. De kosten
van de gebouwen en complete inventaris
worden geschat op ƒ1221,4 miljoen.
De bouwplannen van de school, die
worden ontworpen door de architect, ir.
S. J. van Embde uit Rotterdam, zijn in-
DUITSERS WILLEN
MINIMUMPRIJS
KAASIMPORT
(V*
i medewerker)
in Leeuwarden noteer-
De Kaasbcurs
de vorige week voor alle soorten kaas
enkele centen hoger. Reeds de z.g.
vóór-notering gaf een prijsstijgende ten
dens aan, doch de slotnotenng was nog
enkele centen hoger. Bij redelijk goe
de handel werd het gehele aanbod ge
plaatst. Het karakter van de beurs is
echter grondig veranderd. Kon men bij
voorbeeld voor 14 dagen nog van een
kopersmarkt spreken, ditmaal was het
een uitgesproken verkopersmarkt, waar
op de verkopers, meer dan de kopers
de prijs bepaalden.
De importeurs in Duitsland zijn nog
wat voorzichtig met hun disposities,
doch zijn ten aanzien van de toekom
stige ontwikkeling van de consumptie
niet pessimistisch gestemd.
Er zijn nog steeds onderhandelingen
gaande tussen Nederland en Duits
land over een eventuele
voerprijs van kaas. Nederland
niets daarvoor en de onderhandelingen
dragen een wat slepend karakter. Mo
menteel is het zo dat de kaasproduktie
in Duitsland ver beneden vorig jaar ligt.
De Denen schijnen voorbereidingen te
treffen voor het invoeren van een mi
nimum-exportprijs.
De afzet van boter in het binnenland
is zeer bevredigend. Ook de export naar
Engeland, met subsidie van f 1.04 per
kg loopt aardig, mede door de stakin
gen. De inslag in koelhuizen kon daar
door tot enkele honderden tonnen be
perkt blijven.
grijpend herzien. Eerst was men uitge
gaan van een schatting van 1000 studen-
Prins Bernhard sprak in Amsterdam
naar na nauwkeurige analyses rekent
op 1800. Aanvankelijk zou men 10
gebouwen doen verrijzen, maar nu wor
den het er 14. De vier bijkomende gebou
wen zijn een hoog gebouw en een lager
gebouw voor de afdeling elektrotechniek,
een hal voor fysische technologie en een
sporthal.
De regering moet nog beslissen over deze
extra voorzieningen en de versnelling van
het bouwtempo. Verleden week maandag
hebben enige ministers tijdens een bezoek
aan Eindhoven kennis genomen van deze
plannen, die de Senaat noodzakelijk acht.
De KLM, die tot nu toe driemaal
in de week Singapore aandeed, zal
met 1 augustus genoegen moeten ne
men met twee landingen op deze
vliegbasis en als althans de Engelse
plannen op dit punt doorgaan met 1
september zelfs met één landing per
week.
Tot nu toe landde de K.L.M. In Singa
pore in tussenlanding op doorvlucht naar
Djakarta, maar sinds ln december Dja
karta uitviel, werd Singapore op deze lijn
het eindpunt. Tegen de transito-landingen
had de Engelse regering geen bezwaar,
maar nu meent men de B.O.A.C., het
Britse staatsluchtvaartbedrijf tegen de
urrentie van de K.L.M. te moeten
beschermen Indien deze drastische beper
king van de landingsrechten op Singapore
doorgang vindt, wordt de reeds zwaar ge
troffen K.L.M. ernstig geschaad.
Minister Luns heeft reeds terzake kon-
takt opgenomen met zijn Engelse ambts
genoot. minister Selwyn Lloyd en de
Koning Olav de Vijfde van Noorwegen
•s gisteren tijdens een eenvoudige plech
tigheid officieel ingezegend. De inzege
ning ln de Nldaros-kathedraaü te Trond-
heim is in de plaats gekomen van de
kroningsplechtigheid die in 1908 door hel
parlement werd afgeschaft. De Nidaros-
kathedraaJ is gebouwd op het graf van
koning Olav de Hedlige, de vorst die de
Vikingtochten op touw zette en het
christendom invoerde.
Koning Olav-V volgde in september J.i.
zijn vader, koning Haakon-VII op. In
februari legde hij in het parlement dr
eed van trouw aan de grondwet af
Engelse minister van luchtvaart Watkin-
son. Het overleg heeft de vorige week te
Londen plaatsgehad. Het resultaat schijnt
niet bemoedigend te zijn geweest, maar
heeft de toezegging, dat tegen het
einde van de zomerdienst Britse en Ne
derlandse luchtvaartautoriteiten over de
onderhavige zaak opnieuw overleg zullen
plegen.
Portugal. De Portugese oppositie heeft
de president gevraagd de jongste ver
kiezingen ongeldig te verklaren, aange
zien zich talrijke onwettigheden zouden
hebben voorgedaan.
HET LEVEN
ffif* bondig
Voortbouwend Zeeland,
Churehill en boeken
IJ DE OORLOGSHANDELINGEN in
september/oktober 1944 werd van
de Zeeuwse gemeente Biervliet 35 pet
totaal verwoest, 40 pet zwaar en 25 pet
licht beschadigd. Het raadhuis, dat tien
jaren daarvoor pas was gebouwd, kwam er, met wat glasschade, goed af en dat
was een groot geluk, want nu konden alle diensten, die moesten trachten het ont
redderde leven in Biervliet in goede banen te leiden en t© houden, daarin worden
ondergebracht. Ook de bureaus van de geallieerde militairen vonden ln een vertrek
van het raadhuis onderdak. In de nacht van 25 op 26 maart 1945 echter ontstond door
een onvoorzichtigheid met benzine brand ln de militaire afdeling en het vuur greep
zo snel om zloh heen, dat in korte tijd het raadhuis een prooi der vlammen werd en
geheel afbrandde.
„Het Is beroerd, maar maakt u zich i
geen financiële zorgen." zei de Engelse
commandant, „want Churehill betaalt
alles."
Herbouw
■N
'EDERLAND en hetzelfde
geldt in groter verband voor
Europa zal in de gistende wereld
van vandaag de geestelijke rijpheid,
die het in de loop der eeuwen heeft
verworven, moeten aanbieden. Het
zal het oude niet mogen willen be
houden alleen omdat het oud is. Dat
zou een volkomen steriele houding
zijn. Anderzijds zal het zich nimmer
mogen overgeven aan de waan van
de dag, die alleen alleen maar het
nieuwe, het moderne, wil zien en
waarderen. Het juiste midden dient
te worden gevonden."
Aldus sprak vanmorgen Z.K.H. prins
Bernhard tijdens een bijeenkomst van
het Prins Bernhardfonds, waar hij voor de
negende keer zilveren anjers heeft uit
gereikt aan landgenoten, die zich op bij
zondere wijze op het gebied van de we
tenschap, kunst en cultuur verdienste
lijk hebben gemaakt.
De plechtigheid geschiedde in het ge
bouw van de Nederland6che Handel Mij-
N.V. te Amsterdam. De onderscheiding
werd uitgereikt aan mr. Ch. P. van
Eeghen, enig overgebleven stichter van
de 40 Jaar oude vereniging „Hendrick do
Keyser"; de heer H. J. Calkoen, leraar
tekenen en kunstgeschiedenis te Velsen,
die belangrijk archeologisch werk ver
richtte en de heer P. T. A. Swillems, dio
veel en belangrijk kunsthistorisch werk
verrichtte.
De voorzitter van de stichting Cultu
reel Centrum Aruba, de heer J. H. Beau-
Jon, is ook onderschelden met de zilve
ren anjer. De onderscheiding zal hem op
29 Juni, de verjaardag van prins Bern
hard. worden overhandigd door de gou
verneur van de Nederlandse Antillen.
Sneller vernieuwing
De Prins, die als regent van het Pr.
Bernhardfonds de onderscheidingen u
reikte, zei in een rede o m-, dat de bre
die de tweede wereldoorlog zo abrupt
ln de ontwikkeling van ons land heeft zijn op het economisch en financieel
veroorzaakt, achteraf bezien, heeft ge
leld tot een sterker en sneller vernieu
wing op allerlei gebied.
Voor de oorlog was het gereed komen
in de afsluitdijk een van de meest
spectaculaire ontwikkelingen ln ons
land. maar na de oorlog mogen wij trota
herstel, de voortgaande Industrialisatie
en de geslaagde her-oriëntering van onze
wereldhandel. De laatste jaren en maan
den zijn nieuwe projecten geëntameerd,
die van beslissende betekenis voor onze
toekomst zijn, aldus de Prins, die Euro
poort en het Deltaplan met name noemde
Voor 1001 plakwerkjes
Se££ctape
kleeiband
In Biervliet Is Inmiddels een nieuw raad
huis verrezen en 'n foto van dat prachtige
bouwwerk hebben we gezien op de ten
toonstelling „Voortbouwend Zeeland", die
tot 5 Juli in de Provinciale Bibliotheek tc
Middelburg wordt gehouden.
Het fa niet bekend of <je Engelse com
mandant vergeten is Churehill vun de
brand op de hoogte te stellen, maar de
herbouw van het raadhuis is niet gefi
nancierd met Engelse ponden.
De Zeeuwen hebben ook noodt met
Engelse commandant aan zijn belofte
herinnerd.
Ze hebben zelf de schouders onder het
werk geaet en het resultaat is de moeite
waard om er kennis van te nemen.
Prestatie
Toen we in Middelburg waren
ons aangeraden in elk geval de expositie
te bezoeken en die raad geven we oi
Als ge nog voor 5 juli in Middelburg
komt, loop even aan bij de Provinciale
Bibillotheek en zie wat de Zeeuwen,
al de rampen, die van mei 1940 af o
hun gewest zijn gegaan, hebben gepres
teerd.
De expositie is niet groot van omvang,
maar zij is zo kundig en overzichtelijk
samengesteld, dat zij niet groter behoef
de te zijn om de bezoeker een indruk te
geven van de enorme hoeveelheid werk,
die is verzet en in de toekomst nog
verzet moet worden.
„We hebben er ln geen geval
$e££ctafxe
kleeiband
bij uw kantoorboekhandelaar
l'orb is liet zo
1250) Wanneer zich een gebeurtenis
voltrekt die we met de ogen waarnemen,
verloopt er enige tijd alvorens de afdruk
van die gebeurtenis op bet netvlies
(laten we het zo maar eens noemen, al
is het niet geheel juist) in de hersenen
bewust is geworden. De op het netvlies
geworpen beelden worden door de ge-
liehtszenuw naar het gczichtscentrnm
geleid en als zij daar zijn beland, kunnen
we zeggen, dat we „gezien" hebben. Dat
wil erhtor nog niet zeggen, dat we wer
kelijk bewust hebben waargenomen.
Daarvoor is een hele wisselwerking van
berichten van het gezichtscentrum naar
de andere delen der hersenen nodig en
zo lang de berichten daar niet zijn ge
realiseerd, kunnen we van werkelijk
bewust zien niet spreken. Zo lang de
melding van het gezichtsorgaan naar de
hersenen nog onderweg is, blijft de waar
neming eigenlijk voor de mens verborgen
en moeten we haar sis latent beschouwen
Nu kunnen dergelijke telegrammen van
het gezichtsorgaan naar de hersenen van
verschillende «srd zijn. We kunnen ze
beschouwen als uitgestelde telegrammen
wanneer het Isng duurt eer hun be
tekenis tot de hersenen doordringt.
Zouden we op een autoweg rijden, met
de opdracht vaart te minderen, zodrn
we een cirkelvormig blauw bord zien
inplaats van vierkante blauwe borden
dan zouden we na vele tientallen
vierkante borden te hebben gepasseerd
bij waarneming van een rond bord pas
langzaam tot het besef komen dat dit
blauwe ronde ding een betekenis heeft,
die van de vierkante ronde dingen af
wijkt. De prikkel naar de hersenen ii
dus uiterst zwak geweest. Door sterkere
prikkels kan bet telegram echter aan
zienlijk versneld worden. Worden de
blauwe borden bijv. plotseling afgewis
«eld door een rood bord, dan is de prik
kei veel sterker en ontstaat een ijltelc
gram naar de hersenen: gevaar!
Maar na de waarneming in de her»-
nen is het dikwgls ook noodzakelijk di
reet handelend op te treden. Deze z-g.n.
reactiesnelheid heeft bij verschillende
personen vaak een totaal andere waarde.
Bij de snel-reagerenden kan men in het
algemeen zeggen, dat zij op een bepaald
teken in twee-tiende seconden kun
nen reageren. Minder begaafden heb
ben echter het twee-voudige, en onge-
schikten zelfs het drie-voudige van deze
tijd nodig. Het spreekt echter vanzelf,
dat bij ingewikkelde opgaven de tijden
aanzienlijk Innger kunnen zyn. Door
oefening, dat weet zo langzamerhand
-en ieder, kunnen de reactietijden aan
zienlijk bekort worden, omdat de mens,
zoals we dat noemen, automatisch gaat
reageren,. Hoe eenvoudig de bewoor
ding daarvoor ook is, het verschijnsel
dat bepaalde handelingen tot een soort
reflex worden, waardoor bet de auto
mobilist bijv. mogelijk is in bet dicht
opeengepakte verkeer, ogenblikkelijk te
-eageren, Is op zichzelf een vrij inge
wikkelde kwestie. Daarover de volgende
Nadruk verboden.
rampententoonstél'l/ing van willen
malken." vertelde de heer H. Pieters.
de bibliothecaris en de organisator van
„Voortbouwend Zeeland".
Hij leidde one rond langs de vitrines
met foto's, tientallen prachtige foto'i
Foto's over moderne boerde rij enbouw
over de woningbouw In Goes en
singen, van de Braakman (voor e:
de inpoldering), van de Pluimpot,
dljkverzwarlngswerken van Ouwerkerk
en van Drelschor.
Rapporten
Maar het zijn niet alleen foto's, die
indruk geven van de enorme kracht, dis
de 2>euwen hebben ontplooid.
Er zijn ook tal van rapporten geëxpo
seerd. rapporten, waarin is gezocht
een oplossing van de vele problemen
waarmee Zeeland na de oorlog en r
ramp van februari 1953 werd geconfron
teerd.
Want ale wei geen ander gewest ln Ne
derland staat Zeeland aan de vooravond
van ingrijpende veranderingen.
De Deltawerken gaan het op den duur
een geheel ander aangezicht geven.
#BU de verzameling brochures ligt een
boekje, dat tot titel heeft: „Er op of ei
onder". Het Is geschreven door jhr. Ir.
J. de Ranltz en Ir. M. de Vink, en het be
vat: „Een oproep tot Zeeuwse actie
een beter en welvarender Zeeland".
Als ge „Voortbouwend Zeeland" bebt
bezocht weet ge een ding zeker. Het
wordt: „er op".
Abdij
Er is meer dan een reden, waarom
u aanmoedigen tot een bezoek aan
Zij wordt gehouden, zoals gezegd,
de Provinoiale Bibliotheek en deze biblio
theek is ondergebracht in de Abdijge
bouwen-
Met de restauratie van de Abdijgebou
wen is men al ver gevorderd.
Ge kunt weer rustig wandelen door de
kloostergangen, die zo voortreffelijk ii
hun ou-le sti)l zijn gerestaureerd en voo
u zo de middeleeuwse sfeer doen herle
ven. dat ge elk ogenblik verwacht
oude. gebeden prevelende abt, de hoek
Kostbaar
Maar ge moet ook „Voortbouwend Zee
land" zien, omdat ge dan de unieke ge
legenheid krijgt een bLik te werpen ia
de fraaie zalen, waarin van de grond
aan de zoldering de kostbaarste boeken
zijn opgeslagen.
Boeken, prachtig van band en waarde
vol van inhoud, en alleen al om dicht bij
die boeken te zijn zoudt ge ln Middel
burg willen wonen.
Ook ten aanzien van het boekenbezit
was het voor Zeeland: er op of er onder,
en het is: „er op" geworden.
Verlies
Zeeland* vermaarde bibliotheek kreeg
de grote klap ln de meidagen van 1940.
toen in overig Nederland de oortog al
was afgelopen.
„Op 17 mei", vertelde de heer Pieters
ons, „verbrandden er duizenden boeken,
ons tijdschriftenbezit ging verloren
onze moderne bibliotheek en onze i
zameling Zeeuwse kranten voor een groot
gedeelte
En nu is het gelukkig weer zover
we met onze moderne bibliotheek
veel meer achter zijn en ons tijdschriften
bezit ls voor een belangrijk deel her
steld.
Onze bibliotheek telt weer een 110.000
nummers. dat betekent, dat we weer on
geveer 150.000 boeken hebben."
De Pompadour
Als ge in Middeflburg zijt, moet ge
trachten de heer Pieters te spreken ta
krijgen.
Hij ls nilct alleen, volgens deskundigen,
knap bibliothecaris, maar ook een
man, die met liefde over zijn boeken
spreekt.
Als ge hem vraagt wat de kostbaarste
werken uit de bibliotheek zijn, zal hij u
antwoorden: „onder meer twee boeken
uit de bibliotheek van madame De Pom
padour, atlassen van Blaeu en 50 in
cunabelen, dat zijn boeken van voor
1500.
Van de boeken van madame De Pom
padour bestaan slechts drie gekleurde
exemplaren en deze zijn in Parijs, Lon
den en Ln Middelburg."
Koperdruk
Als ge gelidc hebt. kunt ge de boeken
van madame De Pompadour rien, want
in de zomermaanden worden ze geëxpo
seerd.
„Vooral bij de Fransen bestaat er een
enorme belangstelling voor." zei de heer
Pi eter».
Op het titelblad leest ge: „Fête publi-
que donnée par la vllle de Paria le 11
Février MDCCXLII".
..Moet u deze prachtige platen z'.en,
allemaal koperdruk en met de hand ge
kleurd. En ook de tekst bij de platen ls
op koper gegraveerd."
Revolutie
„Toen in Frankrijk de revolutie was
uitgebroken werden al die kostbaarheden
verkocht en ze raakten verspreid over da
gehele wereld.
De familie Lamps ins uit Den Hang
heeft vier exemplaren kunnen kopen,
twee ongekleurde en twee gekleurde. Da
gekleu.-de zijn het zeldzaamst.
Hoe vindt u dit bijbeltje uit 1491? En
dit natuurkundeboek van Bartholomew
de Glarevllla? Het ls gedrukt ln 1485 tn
Haarlem, en het begint met het schep
pingsverhaal! uit het Evangelie van Jo
hannes Kijk maar naar deze plaat: „Het
licht schijnt in de duisternis en de duis
ternis heeft het niiet begrepen".
Zeldzaamheid
We hadden tot onszelf gezegd: „Wa
blijven een kwartiertje hoogstens b|J da
heer Pietera."
Het werd een uur en we hadden wel
de gehele dag In de bibliotheek willen
zijn.
We hebben een boek van de aller
grootste zeldzaamheid" In onze handen
gehad: Thresoor der Zeevaert, daterend
uit 15*>6 en van de hand van Llneus
Jansz. Waghenaer, een „ervaren piloot
En „Der Rupsen Begin, Voedsel en Won-
derbaare Verandering", een heek vol van
prachtige platen, gemaakt deer de be
kende 18de eeuwse schilderes Maria SI-
billa Merlan.
Stadhuis
Ge moet naar Middelburg gaan om da
tentoonstelling, om de kostbare boeken
uit de Provinciale Bibliotheek en ook
om Middelburg zei1.
's Middags stonden we met een groepje
Engelsen voor het stadhuis, welks schoon
heid ge wel kunt ondergaan, maar ndet
kunt beschrijven.
Abdijgebouwen en stadhuis
Wa dachten aan een uitspraak van het
lid van Gedeputeerde Staten van Zee
land. mr dr. A. J. J. M. Mes:
0 „Zeeland had al een cultuur, toen Rot
terdam nog maar een vissersplaat#Je was
en Den Haag een Jachtterrein voor Jagen-
ZWERVER
