Spreiding mens is een industrie en nationale zaak besten èn overig Nederland profiteren gelijkelijk - Balans congres Nijverheid en handel: Prins Bernliard helpt Novib THEEPÖT-VELPON-THEEPOT Plannen Europese universiteit nu vaste vorm aan nemen Nieuwe Opel Kapitan met panoramische voorruit VRIJDAG 13 JUNI 195(1 (Van een speciale verslaggever.) CONCLUSIES zijn er niet getrokken aan het eind van de gisteren in het J Amsterdamse Concertgebouw gehouden jaarvergadering der Neder- indsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel, maar de balans van dit elangrijke congres over „de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland in en nieuw Europa" laat zich het best samenvatten in de woorden van mi- Ister Zijlstra: „De belangen van overig Nederland liggen in de ontplooiing an het Westen en omgekeerd is dat precies zo." Vele malen is en niet oor één spreker onderstreept, dat er tussen het Westen en overig 'ederland geen sprake is van een tegenstelling, maar dat het gaat om een ationaal en integraal probleem, nl. het opvangen van de grote bevolkings- inwas in ons land, waarbij door een harmonieuze spreiding van activitei- in én het Westen én overig Nederland in gelijke mate gebaat zullen zijn. 'EN DER PRE-ADVISEURS, burge- meester K. H. Gaarlandt van Emmen, tide het zo: „Het Westen begint nn in zien, dat het ogenblik nadert, waarop in de Randstad nog wel zal kannen srden gewerkt, maar nauwelijks meer woond en bovendien, dat het niet denk- eldig is, dat er een ogenblik kan komen, Mrop er zelfs niet meer gewerkt zal innen worden door wie er zal moeten erken." Daarmee is dus het eigen belang ui het Westen in het geding en dat is n gezond argument voor spreiding. Ove- gens. aldus mr. Gaarlandt, meent ove- I Nederland niet er in de eerste plaats zijn om het Westen zo goed mogelijk laten functioneren, maar om zijn eigen (volking zo goed mogelijk te laten wer- ï)it wa6 ongetwijfeld wel één van de keet markante uitspraken in deze ver kering, die zich in een buitengewone [langstelling mooht verheugen. Niet Inder dan vier ministers (mej. dr. lompé, prof. Zijl6tra, ir. Wdtte en de Ier Suurhoff) woonden de morgenver- jdering bij, evenals vijf commissarissen Ir Koningin, t.w, die van Friesland, jtierljeeel, Noord-Holland, Noord-Bra- llnt en Drenthe. De preadvieeure prof. Jac. P. Thijsse, ir. Th. P. Tromp en r. K. H. Gaarlandt hebben de ge- »le middag nodig gehad om, 6amen met in „secondanten" ir S. Herweijer, dr. I- Steigenga en mr. P. H. Valentgoed Ie ruim zestig ingediende vragen, die log werden aangevuld met enkele rede* weringen, te beantwoorden I -< Msg due zonder enige twijfel worden i jezegd, dat éls ze er al waren en zljnl - de tegenstellingen tussen de twee delen ■an one land, waarover de dlecuaaie te- enwoordlg gaat, als niet beetaand wer en beschouwd, nuanceringen in redevoe ringen en dïacuseie waren er zeker wel, jj^fitgaande van het door waarschijnlijk vier gehuldigde standpunt, dat spreiding in activiteit (en dan uiteraard met na- je de industrie) naar overig Nederland r oodzakeüjk la, kwam de vraag naar vo- 'jO £n hoe dat precies moet gebeuren en op eike wijze industrieën, die niet essen- M cel aan de Randstad zijn gebonden, de [G »egang aldaar kan worden ontzegd, I Het was de Amsterdamse wethouder den Berg, die het nlst helemaal Juist ind te spreken zoals Rotterdam doet van de Europoort, maar liever het ird Eurodelta zou willen gebruiken, moet, zo vroeg hij zich af, een ge- tebeatuurder doen, ala een induetrle, niet absoluut aan de Randstad la ge- aden, zich daar toch wel vestigen? Wel gaat moeilijk: het la zonder meer gemeentebestuurders taak de gemeen- langen te dienen. In Amsterdam, zo hij merken, komt het n.l. voor, dat lustrieterreinen, die eigenlijk voor z.g. 'linduetrieën zijn bestemd, voor licti- induetrleën, die met enige goede wil ook in overig Nederland zou kunnen mgKtigen, worden uitgegeven, En nu rede- ^^erde de Amsterdamse wethouder ala plgt: ala van hogerhand op dit punt nlst fordit geordend (I.e. due de vestiging van Ie lichtere industrieën wordt verboden). »mt er van spreiding niets terecht. Or- k pnlng vond deze spreker zeker geen te aanmerkelijk veelzijdiger 16 dan werd verondersteld Ir. Tromp, sprekend over ndustriespreiding in het algemeen, stel de, dat deze zeker niet ongeordend mag gebeuren Als er een goed samenspel is in reëel overleg tussen bedrijfsleven de ene en gemeente- en provinciale besturen aan de andere kant, wordt er altijd een goede oplossing gevonden, zo zijn ervaring. Overigens, zo voegde raan toe. gaat het niet alleen om die spreiding in overig Nederland, maar ook de Randstad zelf Mr. Gaarlandt maak te de interessante opmerking: „één van de vestigingsbezwaren van overig Neder land is de onbekendheid met zijn vesti- glngsvoordelen!" „En", zei hij, „de rijks overheid moet haar nieuwe beleid van de bevoiking6spreiding door spreiding óók industrie aan de Nederlandse bevol king en de Nederlandse industriëlen wat eer commercieël gaan verkopen". Een belangrijke vraag was ook, of er geen permanent orgaan met vertegen woordigers van overheid en bedrijfsleven nzake de ruimtelijke ordening in het le zen dient te worden geroepen. Dat zou ian o.a. dienen te onderzoekët), of bepaal de functies van de Randstad niet door andere landsdelen kunnen worden over genomen. Heel concreet werd gevraagd, of dit orgaan ook niet zou moeten nagaan, of de in de Rotterdamse overslagbedrijven geïnvesteerde kapitalen niet veel renda beler zouden zijn, als zij werden belegd andere industrieën in overig Neder land, zodaf Rotterdam zijn oversiagbedrij. :n naar buitenlandse havens zou kun- ;n afstoten Het antwoord kwam van mr. Gaarlandt: „Aan zo'n orgaan bestaat m.l, geen enkele behoefte. Wij hebben een regering ee'n parlement en een georgenleeerd bedrijfs leven. Denk b.v. aan de Kamers v. koop handel. Bovendien: hoeveel vertegen woordigers zouden dan niet ln zo'n or gaan moeten zitten? Van de landbouw. de recreatie enz. Ik herhaal: laat leder op zijn eigen etoel blijven zitten En laten we voor alles bedenken, dat ten slotte de ondernemer zelf zal beslls- waar hij zich wil vestigenI" Prof Thljsee voegde eraan toe zo'n permanent orgaan zeker niet te willen «propageren Wèl vond hij, dat er in de toekomst meer kan worden geprofiteerd van hetgeen de regering en de regerlngaorganen doen L terk woord. Eén van z(Jn opmerkingen was ook: *ordt lichte industrie de toegang In de landstad geweigerd, dan aal een al te lenzjjdige structuur van de arbeidsmarkt itstaan. Voor A'dam geldt dat mis- :hien nog In niet zo ernstige m: oor Rotterdam, zo voegde h(j d Of men daar voor deze ordening oelt, zeker zolang er van de z(jde dei asisindustrieën nog zoveel vraag li naai Jdustrieterreinen, Is een andere vraag. ieder geval behoeft men daar noj - noodgedwongen— deze terreinen ander doel uit te geven 1 Veelzijdiger Industrie ook op platteland .Regionale .ndustrialisatie acht lk van essentieel belang Zij zal de verschra ling van het platteland een halt kun nen toeroepen en daarom van het al lergrootste belang zijn voor het schep pen van een gezond geestelijk, maat schappelijk en cultureel klimaat" Deze uitspraak werd gisteren in de vergade ring van Nijverhe:d en Handel te Am sterdam gedaan door ir S Herweijer directeur van de Cultuurtechnische Dienst Ir. Herweijer gewaagde van een onher roepelijk komende schaalvergroting op het platteland, waar een structuurver andering aan de gang is (door mecha nisatie. rationalisatie e.d.). die het al gemene beeld van Nederland zeer waarschijnlijk meer zal veranderen dan enige kunstmatige maatregel vermag te doen. Z.i. zal de verschraling van de kleine dorpen en gehuchten beslist In feite le er maar één oplossing: het platteland uitrusten met dorpen, waar een volledig gemeenschapsleven moge lijk is. Dat vereist veel bezinning en •tudie, maar het za) noodzakelijk zijn, gezien ook de algemeen Europese ten- denzen, deze dorpen te maken tot een goed werk- en woonmilieu, waar de geestelijke en culturele contacten niet ontbreken Daarvoor ia het ook nodig, dat er Industrieën komen: een volledig agrarische etructuur zal ln de toekomst onhoudbaar zijn. Nuancei Prof. Thijsse ging even ln op de opme: nngen over Rotterdam en zei, dat meD niet Rotterdam „op zichzelf '«kijken, maar dat men daar een onbelangrijk deei van Zuid-Holland bi) noet trekken, ook Den Haag. Dan blijkt, 'iet patroon der werkgelegenheid Nuanceringen ln de redevoeringen: Noordbrabants commissaris der Koningin, prof. De Quay, wilde van geen tegenstel ling weten, maar betreurde het ten zeer ste, dat het Weeten wordt omringd door wat hij noemde „een mentale barrière", door grote onbekendheid met overig Ne derland. Ale men wil spreiden, dan zal deze barrière overwonnen moeten wor den en dat gebeurt vast en zeker, als de barrière van slechts verbindingen en onvoldoende outillage wordt geslecht! Overigens was prof. De Quay vooretan- an een blijvende migratie, maar dan In twee richtingen, zoale dit de laatste Jaren ln Brabant het geval ls: Jaarlijks vertrekken 3500 inwoners, maar eenzelfde aantal vestigt zich. Dat ls goed: het voor komt o.m. geestelijke steriliteit. Een ander punt van dlecuesie was dit: moet de emigratie naar landen overzee niet worden afgeremd ten gunate van emigratie naar de landen van de E.E.G dan vooral dde, welke dubevolkt zijn gróte lndustrlallsatlemogelljkheden bestaan? Het antiwoord kwam van dr Steigenga: emigratieverbod naar enig land ls uit den boze, evenals emigratie- dwang naar een ander land. Het is niet juist de emigratiestroom te gaan leiden, wèl le het zaak te komen tot een goede coördinatie van de emigratie- poll'tiek ten aanzien van het nieuwe Laten we zonder volledig te zijn nog aanstippen het vurig pleidooi, dat de directeur van De Schelde te Vlissingen, de heer J. W Hupkes, hield voor ontwikkeling van het Sloe en het Westerscheldebek- ken, waar de natuurlijke mogelijk heden volop aanwezig zijn. Prof. Thijsse onderschreef dit betoog, maar wilde er toch voor waarschu wen de situatie daar zonder meer te vergelijken met die voor Rotterdam en Amsterdam. In de Westerschelde zullen nl. de te treffen voorzieningen om ook de diepstekende schepen toegang te verlenen veel moeilijker en kostbaarder zijn. Verduistering. Te Alkmaar is gear resteerd de boekhouder A. H., werkzaam bij een conservenfabrlek. die bekend heeft zich schuldig te hebben gemaakt aan verduisteringen. Naar de oir het bedrag dat ln de duizenden moet lo pen, wordt een nader onderzoek inge steld. De man is naar het huis van bewa ring overgebracht en zal vandaag voor de officier van justitie worden geleid. 't Was geen Mondriaan Op het podium van het Concert gebouw in Amsterdam stond gii te ren een groot bord, met een ver nuftig lijnenspel, allemaal zeshóe ken met op geregelde afstanden in elk van die zeshoeken dikke en lichte punten. Een MondriaanOf erger nogren Appel? Niets van dat allesi 't Was een werkstuk van prof. dr Jac. P. Thijsse. alge meen adviseur non de Rijksdienst voor het Nationale Plan, en het was de zichtbare weergave van een door hem ontworpen systeem, zoals een proof homogeen gebied ratio neel schematisch zou kunnen wor den ingedeeld. Elk van die zeshoe ken moest een oppervlakte van 2000 vierkante km voorstellen. De dikke punt was een stad van 100.000 tot 00 000 inwoners, de lichte stippen waren kleinere kernen van 10.000 tot 20.000 inwoners. Die lagen dan op afstanden van 20 km rond de grote stad, het culturele centrum. Die grote steden waren op 50 l:m afstand van elkaar gelegen, de ker nen moest men zich voorstellen als de zwaartepunten van een agrarisch gebied van 300 vierkante km. Natuurlijk dacht prof. Thijsse er in hef minst niet aan ztfn systeem voor uitvoering in de praktijk te propageren, 't Gtng hem alleen om een vergelijkingsmogelijkheid met het bestaande patroon van ons land. En dat was maar goed ook, want mr. K. H. Gaarlandt, Emmens burge meester, sprak al van een honing raat en, doelend op prof. Thijsse, van een honingraatbouwer. „Het is maar gelukkig, dat ons goede vaderland zich niet meer Iaat in delen volgen* welk schematisch dan tok. Al* hoi graat zouden moeten wonen, dan zouden de efficiency en be stuurskracht van zijn kleinste cel len van 10.000 tot 20.000 inwoners toch niet opwegen tegen het verlies aan volkskracht, dat in de kleine gemeenschappen van nu tchuilt" zo voegde hij daar heel *rn*tip aan toe. (Van een onzer redacteuren) Prins Bemhard zal op 21 Juni de lief dadigheids? vond ln het Kurhaus, geor ganiseerd door de Indian Studente Asso ciation. ten bate van het project ven de N. O. V. I. B. in de Soedan openen. Voor dit project, de aanleg van een drink watenneta 1 latiede inrichting van •en zuivelbedrijf ln een pluimvecstaMoo is f400.000 nodig. Het comité Rotterdam heeft op zich genomen f 50.000 bijeen te brengen voor de drink waterinete 11a tie. De avond wordt opgeluisterd door ver scheidene airtieten, die belangeloos hun medewerking verlenen. In het aanbeve lingscomité voor de avond hebben zitting genomen: prins Bomhard, minister dr. M. A. M. Klompé, de ambassadeur ven India, John A. Thivy, de commissaris der Koningin ln Zuid-Holland, mr. Klaaaeez en prof. dr. E. de Vries, voorzitter van de N. O. V. I. B. Communist burgemees ter te Soerabaja Een communist, dr. Satrio Sastrodlrdjo, Is door de gemeenteraad van Soerabeja met algemene stemmen tot burgemeester gekozen. Thans hebben dus twee provin ciale hoofdsteden op Java een communist als burgemeester, daar dit ook in Sema- rang het geval ls Abs laakt roofpolitiek van Indonesië De bekende Duitse bankier Abs. min of meer als spreekbuis van de Duit se regering wordt beschouwd, heeft Wiesbaden voor de Nederlands-Duitse kamer van koophandel verklaard, het een der belangrijkste en dringende taken voor Europa ls, hulp te bied» aan de onderontwikkelde landen in de vorm van investeringskapitaal, tech nische hulp en beschikbaarstelling van Europese markten, nu zij door daling van grondstofprijzen en gebrek aan er varing in moeilijkheden zijn geraakt. Hiervoor is onderlinge samenwerking on misbaar. De Euromarkt en de vrijhan one vergroten Europa's verplich tingen ln dit opzicht. De keerzijde van de medaille is echter, dat de kapitaal- ■erstrekkende landen met nog meer recht en eerlijke behandeling mogen wachten en dat de onderontwikkelde landen zich onthouden van 'handeling! die ln strijd zijn met het recht, zoals Indonesië ten aanzien van de Neder landse eigendommen li geschied, dan kan er vertrouwen komen en einde komen aan de terughoudendheid ln dergelijke gevaarlijke gebieden beleggen Mlnlater J. M. A. H. Luna 1* be noemd tot grootkruis ln de Nicaraguaanse orde van Ruben Darlo. Kosten voorlopig 60 min. dollar FR WORDT op het ogenblik hard gewerkt aan een universiteit van de Europese gemeenschap. Drie vooraanstaande Europeanen waren gisteren in Brussel bijeen, om de plannen nader uit te werken. Het waren prof. Walter Hallstein, de Duitse voorzitter van de Europese commissie der E.E.G.de Belg P. de Groote, lid van de commissie van de Euratom en de Belgische professor Albert Coppê, vice-voorzitter van de Hoge Autoriteit der E.G.K.S. Het directe doel van de univeralteit zou het verspreiden en versterken van de Europese cultuur en wetenschap zijn. De universiteit zal verschillende afde lingen en faculteiten omvatten voor de opleiding van Juristen, schrijvers, wijs geren en technici. et is de bedoeling, dat de eerste Jaren alleen aoademicl aan de universiteit van de gemeenschap studeren, zoals ook het geval ls met het „Europa-col lege" in Brussel, waar toekomstige Europese ambtenaren worden opgeleid Later zullen ook andere studenten de universiteit kunnen bezoeken. DELFT, ll jun In de technische i ngslsiiiHm Is i "i GRONINGEN ap op proefschrift: enide. ir H J Dlrki op proefschrift; Isoli__. verhand met de gene- R Oostinjth. gcb. De plannen voor de Europese universi teit zijn groots opgezet. Volgens een voorstel, det nog door de zss regerin gen moet worden goedgekeurd, zou men voor de eerste tien Jaar een be drag van 60 miljoen dollar willen uit trekken en daarna per Jaar ongeveer vier miljoen. De eerste tien Jaar kun nen duizend studenten de universiteit bezoeken. Een twistpunt ls nog weer de unlveredtelt wordt gevestigd. Vermoedslljk zal zs in Luxemburg verrijzen. De hooglera ren komen uit de landen van de ge- meenschap en zullen de vaete leerstoe len bezetten. IT DE OPELF ABRIEKEN te Russelsheim in Duitsland, ij een nieuwe telg van deze beroemde familie in het licht getreden; de volkomen vernieuwde Opel Kapitan. Voornaamste wijzigingen ten opzichte van het oude model zijn: panoramische voorruit, om-dc-hoeketi-grijpende achter ruit, lagere en langere carrosserie, opge voerd motorvermogen van 82 tot 96 pk. grotere benzinetank en gewijzigde wiel ophanging ter verbetering van de stabl- titedt De nieuwe Kapitün is nu werkelijk tot een „Europese Amerikaan" geworden. In hel General Motors Concern, waar van de Opclfabriek een onderdeel is, is het evenwicht nu weer hersteld. Eorst kwsm de Engelse OM-veetiglng, Vaux- hall, met een nieuwe, kleine wagen In de anderhalve liter-klasse uit, de Victor, die een panoramische voorruit bezat Daarop volgde Opel met een dergelijke voorziening (inclusief een gehele moder nisering) van héér anderhalve liter- model, de Rekord, toen kwam VauxhalJ weer met een totaal vernieuwde, op Ame rikaanse leest geschoeide Cresta, en nu ♦luit Opel de rij door baar Kapitan na een reeks van detailwijzigingen in de fgslopen Jaren, geheel te herzien Het volkslied alleen nog op school We weten het wel, dat allerhande m< derne kinderliedjes en niet te vergeten de radiodeuntjes de echte volksliedjes als net „Vogelijn op groena tak", het „achei- vanavond Om 8.06 uur begint het KRO-program- met „Roulette' door JuJe6 de Corte; om 8.30 uur ls er een hoorspel „Hoe moet er dan vrede nedeaxlalen", geschreven door Hermann Rossmann en gebaseerd op de atoombomaanval op Hiroshima en om 10.10 uur wordt hot tweede deel van het jubi leumconcert dat het Rotterdams Ftoilhar- monlsche Orkest o.1at. Bduard Fllpse woenad&gavond ln Rotterdam gaf, uitge zonden De VPRO begint de reeks korte vrij- dagavondudtzenddngen met het laatste deel an de serie over Zeeland (7.30 uurO en iedt verder om. gedichten van Mas-nlx ijzen, gezegd door Guus Hermua (8.15 uur) een causerie over de Europese een- .30 uur) en voortzetting van de serie „Het Atoom" (6.46 uur). Om 9 uur komt de VARA met „Vakantieverhalen van luis teraars." dend zonnetje" en de „Ferme jongens, •e knapen" hebben verdrongen uit de huiskamers Ze klinken nog wel in de scholen, maar ook al heel wat minder dan vroeger, toen ieder rechtgeaard kind oprecht ver trouwd was met het Kneepje dat een Roosje zag staan, het Karretje dat op de zandweg reed en niet te vergeten met „Hela gij bloempje" En dal is heus ndet alleen in ons land zo. Dat blijkt eens te meer uit een enquête, die Radio Bremen onder 600 leerlingen van vele acholen hield. Zeven tig procent van de kinderen vertelden, dat ze de traditionele schoolliedjes nooit thuis zingen. „Alleen maar radioliedjes zingen we thuis!" Ik geioof, dat een enquête, onder Neder landse schoolkinderen gehouden, er niet veel anders uit zou zienl ips uit bel buitenland In het BBC Third Programme, 464 n wordt om 10.30 uur de serie Preludes i Fuga's van Bach door Maurice Cole voort- gezet. Als gewoonlijk komt Brussel Vla ami i het vrijdagavond-symfonieconcert In ds lucht en wel tussen 8 en 9.30 uut (324 i.). Daniël Sternefeld dirigeert het NIR- Symfonle-orkest, waarbij Jacqueline Eymar, pianiste en Uane Jespers, sopraan, solisten zijn. Programma voor morgen Urtrtua I. 401 a. KRO: 7.00 Nw« 7.10 m 7.15 Gewijde muz 7.45 Morgensebsd I g.oo Nws 8.15 Gram 8.50 V d i 19.35—9.40 Water»!) 10.00 Oram 10J0 Ben 11.45 Gr; 10.10 11.00 V d iJektn 200 Mnldapklak-noodfck* 12.03 nboummeded 10.33 Or* 2.55 Zonnewijzer 13.00 Nw» en tart) nwa 13.20 «MMaaaiiiHiMl 14.20 G'am 14.40 KrOB van 15.05 Gram 15.10 Fanfare 5.50 Boekbeapr Kunnen schoor 7.30 De 19 00 Nws 19.10 Comm op hst nwa 19.15 Omr ork en aoilR 20.10 Lich«t>ek*n. caui 20.25 Act 20.40 De jewone man 10.46 D« ahvgende i werker 21.45 Het sou zo mooi kunnen zijn eau» 21 55 Amui mui 22.35 Wij luiden de nas In Aanalultend: Avondgebed en IHurg 2300 Nws 2).15 Nw» in Eaperanto 23.22—: Hilversum II. 298 m. VARA: 7.00 Nw» 7.10 Gym 7.20 Gram 8.00 Nw* 8.15 Gram Gvm v d vrouw 9.15 Gram VPRO 10.00 Tijde- ijk uitgeschakeld eau» 1005 Morgenwijding muz 20 35 Promenade- ttraal In de ml»t, h> 22 05 Cabaretprogr 22.'5 Op*porinj versoeht 23.01 Nw» 23.15 Grtm 23.30—24.00 Danemus, Teievlaleprosz. VARA: 17.00-17 J? V d kind KRO: 20.00 lourn en weerover* 20 20 Vragen «pe-l 20 50 Filmret. 21.20 Een Wereld al» Wiever TV-apel. Marincvereniging wil betere salariëring O De heer F. A. D. Wendel. voorzitter vso de militair* belangenvereniging var bernepssehepelingen bij de zeemacht, heeft op een gisteren in Utrecht gehou den vergadering gepleit voor een betere salariëring van het marinepersoneel. De heer Wendel acht het wenselijk dat de hogere salariëring bij da marine niet wordt gezien alt een compensatie voor de minder snelle bevorderingen maar dat haar oorspronkelijk karakter dat van compensatie voor de bijzon dere omstandigheden, waaronder met. bij de marine dient behouden blijft De voorzitter pleitte voorts voor de mogelijkheid dat onderofficieren op eigen verzoek vervroegd eervol ontslag kunnen krijgen, met direct ingaand pen sioen, zoala dat bij de landmacht gelijk ie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 7