Jlieutue £ritod)c GTou rant
'ODEND VUUR OP TANKER
Algerijnen binnen een
maand ter stembus
juidhollandse kust
wordt versterkt
Water en vooral
eisten zware
verkeer
tol
Na rampzalige botsing bij de Hoek:
Vier mannen
omgekomen
Griekse regering vraagt
bijeenkomst NAVO-raad
na onlusten op Cyprus
losten geraamd
jp 83 miljoen
Dit weekeinde
elf doden
Stevenson wil
opnieuw soort
Marshall-plan
]i|
MAANDAG 9 JUNI 1938
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie. Redactie. Abonnementen- t
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
CURISTELIJK-NA TIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„^tanhwstirti is ührlfoett
myn in tegtjenzpoet"
Negenendertigste jaargang no. 11279
Geen wijziging
KIESSTELSEL
Zie pagina 5
Op de bres voor
de Euroklok
J^OALS een aansteker aangaat,
zaterdagmiddag om twee uur
op de Nieuwe Waterweg bij de Hoed
het Noorse tankschip Artemis (10.945
brt) bij een botsing met een andere
Noor in brand gevlogen.
Kapitein Gunnar Gouslaa liet onmid
dellijk het anker neer, zodat het schip
keerde en de wind geen vat op de vlam
men zouden kunnen krijgen. Zijn moeite
was tevergeefs. Terwijl tal van beman
ningsleden met loods Dirk de Vries uit
Vlaardingen overboord sprongen, ont
stond een grote vuurzee. De juist pas
serende m.s. Heiloo draaide bij en nam 22
opvarenden over. De reddingboot Presi
dent Jan Leis maakte drie keer een tocht
naar het schip en haalde zes opvarenden
van boord. Op de Waterweg werd on
middellijk eenrichtingsverkeer ingesteld
en later alle verkeer stopgezet. Terwijl
brandweren uit Rotterdam en Hoek van
Holland de strijd aanbonden met het vuur,
welke strijd 12 uren zou duren, werden
de kapitein en twee bemanningsleden in
het Haagse ziekenhuis aan de Zuddwal
opgenomen. Hier bezweek Hofmeester
Johansen aan zijn verwondingen. Na mid
dernacht werd het gruwelijke vermoeden
van vermissing van twee matrozen en
de dekjongen zekerheid. De ramp heeft
vier doden gekost. Eerst zondagmorgen
konden de laatste vlammen geblust wor-
(Zie ook pagina 5.)
koningin onthult
monument van
haar moeder
Koningin Juliana zal zaterdagmiddag
Gel een het eerste n ument onthullen,
it in ons land voor prinses Wilhelmina
opgericht. Het gedenkteken is ontwor-
n en vervaardigd door de Limburgse
eldihouwer Peter Roovers uit Heyen.
|t wil de welvaart van Geleen door de
lukkige samenwerking van beleid, land.
Uw en mijnbouw tot uitdrukking bren-
E. Deze zijn uitgebec'd in de gestalte
prinses Wilhelmina, een landbouwer
t een mijm >rker
Het monument, dat uit een bassin an
ven meter doorsnee bestaat, waarop een
|f meter hoge sokkel i6 geplaatst be-
ndt zich op de markt te Geleen.
Het is tot stand gekomen door de samen-
trking van gemeente, provincie, de
Ijnen en de burgerij
Starkweather ter
lood veroordeeld
De negentienjarige Charles Starkwea-
vaner die verleden maand schuldig is be
nden aan elf moorden, die hij pleegde
138.79gezelschap van een veertienjarig meis
dat hij had gedwongen hem te ver
tellen, is zaterdag door een rechter in
Amerikaanse stad Lincoln ter dood
en,roordeeld.
Dc instelling vi
zal het mogelijk i
tallen miljoenen ir
n een Euroklok
naken, dat tien-
enscn in Europa
i zullen kunnen
genieten. Het kost vrijwel niets en
iedereen ook de boer heeft er
voordeel van. Dat zei zaterdag
prof. mr. dr. G. van den Bergh op
de oprichtingsvergadering van de
Vereniging voor klokhervorming in
Amsterdam. Het voorlopig comité,
dat zaterdag is omgezet In een be
stuur. heeft reeds 100 sympathie
betuigingen ontvangen. Het plan
van het bestuur is contact te zoe
ken in het buitenland. De hoop is
vooral gevestigd op het Europese
parlement in Straatsburg. Een
boekje in vier talen, waarin hel
begrip Euroklok uiteen wordt ge
zet en dat verschijnt In het onlangs
door prof. v. d. Bergh ontworpen
„vierllngdruk" (wat een aanzien
lijke papierbcsparing betekent) zal
aan de Euroleden ter hand wor
den gesteld. De heer G. M. Neder-
horst zal in Straatsburg de Instel
ling van de Euroklok bepleiten.
Het boekje zal door het druksys
teem van de tekst In vier talen even
dik zijn als het reeds verschenen
Nederlandse boekje met een en
kele tekst.
In Zuid-Slavië meer
dan 100 arrestaties
De razzia onder personen die van sym
pathie voor Rusland worden verdacht,
duurt, volgens niet-officlële berichten uit
Belgrado, nog steeds voort in Zuid-Sla
vië. Meer dan honderd mensen zouden
zijn gearresteerd, onder wie Duako Erklc,
een voormalig plaatsvervangend leider
van de Kroatische communistische partij.
Ook Vladimir Dapcevic, een broer van
de minister voor verkeer en verbindin
gen, zou zijn aangehouden
RELLETJES tussen het Griekse
en het Turkse bevolkingsdeel
van Cyprus hebben nieuwe span
ning op het door de Britten beheerde
eiland veroorzaakt. Het afgelopen
weekeinde was een der onrustigste
voor de burgerbevolking en kostte
haar vier mensenlevens.
In de zuidelijke plaats Larnaca lieten
gisteravond twee Griekse Cyprioten het
leven in een treffen met Turken. Zaterdag
waren ook reeds twee mensen om het le
ven gekomen en in totaal raakte hier een
zeventigtal personen gewond. Ook in Fa-
magusta was het onrustig: hier moesten
een Griek en een Turk naar een zieken
huis overgebracht worden. Eveneens uit
Nicosia en Paphos werden ongeregeld
heden gemeld. Zes gemaskerde mannen
verstoorden in Xeros een bruiloftspartij
en openden het vuur op de gasten, van wie
een ernstig en twee licht gewond werden.
In de vier eerstgenoemde plaatsen werd
een avondklok ingesteld. Op het gehele
eiland bezetten Britse troepen sleutelpo
sities om op alles voorbereid te zijn.
De Griekse regering kondigde gisteren
aan om een spoedige zitting van de N.A.
V.O.-raAd te Parijs te zullen vragen „in
verband met de nieuwe daden van vanda
lisme. die onderdeel zijn van een Turks
plan om de Britse regering te beïnvloeden
nu men een verklaring van haar over de
toekomst van Cyprus verwacht".
Griekenland wil de N.A.V.O. ook waar
schuwen voor „de weerslag die de Turkse
acties op de verhouding tussen beide lan
den zouden kunnen hebben". Men deelde
voorts mede Engeland, Amerika en de V.N.
van de ernst der toestand op de hoogte
te hebben gesteld en de Griekse Ambas
sadeur in Turkije, die momenteel in Athe
ne vertoeft, in het land te houden.
In de Turkse stad Istanbul dreven gis
teren soldaten met behulp van pantser
wagens een menigte betogers uiteen, die
in de richting van de Britse en Griekse
consulaten marcheerde. Voordien had men
TTET FRANSE KABINET heeft zaterdag besloten, dat 5 oktober deS
volksstemming over de grondwetswijziging gehouden zal worden.
Twee dagen daarna kan de Nationale Vergadering dan weer bijeenko
men. Een ander belangrijk besluit van het kabinet was, dat binnen een
maand in Algerije gemeenteraadsverkiezingen zullen worden gehouden.
Generaal Salan is verder benoemd tot gedelegeerde van de regering in
Algerije. Hij zal worden bijgestaan door een burgerlijke administrateur,
die de rang van secretaris-generaal krijgt. Vandaag vergadert het kabinet
om deze besluiten officieel te bekrachtigen.
Het kabinet heeft In grote lijnen het
plan van premier De Gaulle voor een in
tegratie van de Europese en Algerijnse
bevolking in Algerije goedgekeurd. Ook
ging men er mee akkoord, dat een Alge
rijnse mohammedaan in het Franse kabi
net zal worden opgenomen
Op 18 juni zullen in Frankrijk massale
demonstraties worden gehouden voor de
eenheid. Achttien juni is de verjaardag
van de verklaring van De Gaulle in 1940
voor de Engelse radio, dat Frankrijk wel
een veldslag, maar niet de oorlog had
verloren.
(Van onze correspondent.)
IET hoogheemraadschap Delfland
heeft. Dlannen ontworoen ter
heeft plannen ontworpen ter
(rsterking van de zee- en rivier-
Bterkeringen. In het kader van de
ïltawerken hebben deze plannen
n zo grote urgentie, dat „Delfland"
t het ontwerpen daarvan is over
gaan, omdat de rijkswaterstaat
ch reeds voor een zware taak staat.
kosten van de uitvoering der zee
lterkering worden geraamd op 33
lljoen. die verbonden aan het ver
erken van de rivierwaterkeringen
tjoiulwill
SCHUIMRUBBERBE
op 49,75 miljoen gulden. Het rapport
dat over de plannen is opgesteld,
komt tot de volgende conclusies:
1. Tegen de hyperstorm met een hoogste
stand van 5 meter -f N.A.P te Hoek
van Holland kan met aanvaardbar*
middelen voor het achterland een rede
lijke beveiliging worden verkregen. D«
bebouwing op de zeewering blijft daar
bij aan beschadiging of vernieling bloot
gesteld.
Te Scheveningen zijn voorzieningen
noodzakelijk over ongeveer 750 meter
lengte vóór de Keizerstraat, aa
schutsluis tussen de Binnenhaven e
Verversingskanaal, aan de oevers
dit kanaal en aan de zeesluis. Voorts
zal een nieuwe tweede waterkering
moeten worden gemaakt in het Verver
singskanaal.
Tussen Kijkduin en Terheyde zal het
duin plaatselijk moeten worden ver
zwaard tot overal het aangegeven mi
nimum profiel is verkregen.
Uitgaande van de zienswijze, dat zo
min mogelijk cultuurgrond en bouwter
rein aan zijn huidige bestemming mag
worden onttrokken, zal voor Terheyde
Arendsduin een duinverdediging moe
ten worden aangebracht, terwijl voorts
het duinlichaam over gedeelten zal
moeten worden verzwaard.
5. Naast deze maatregelen zal niet alleen
voortdurend zorgvuldig moeten worden
gewaakt tegen verlaging van de gron
den in de kuststrook ter breedte van
300 meter landinwaarts van de rijks-
strandpalenlijn. maar tevens ophoging
van deze kuststrook tot het minimum
profiel moeten worden nagestreefd.
Door de maatregelen wordt het gehele
gebied tussen Spaarndammerdijk. het Am
sterdam-Rijnkanaal en de Hollandsche
IJssel beschermd. De veiligheid van het
centrum van Nederland is hier dus in het
geding
Ter versterking van de rivierwaterke
ring zullen diverse werken moeten wor
den verricht in Schiedam, Vlaardingen,
Maassluis en Hoek van Holland.
Verrassing
Het besluit, dat binnen een maand
plaatselijke verkiezingen in Algerije
zullen worden gehouden, betekende
een grote verrassing. Vorige regerin
gen hebben immers steeds gesteld,
dat pas verkiezingen konden worden
gehouden als de omstandigheden dit
zouden toestaan.
Uit Algiers wordt gemeld, da<t het co
mité voor openbaar welzijn zich zater
dag onvoorwaardelijk en zonder reserve
r het gezag van generaal Salan
heeft geplaatst. De verschillende officie
ren zullen lid blijven van het comité,
maar zich niet met politiek inlaten.
Inmiddete heeft het Algerijnse natio
nale bevrijdingsfront laten weten, dat de
opstandelingen in Kairo ln de komende
dagen een nieuwe aanval zullen Inzetten
en dat zij de strijd tegen de Fransen met
de grootst mogelijke kracht zullen voe
ren. Deze aanval, die een nieuw offen
sief betekent .zal het antwoord zijn op
de nieuwe politiek van premier De
H.M. de Koningin was zaterdagmid
dag aanwezig op de vergadering van
„het Kon. Ned. Aardrijkskundig Ge
nootschap. Zij is op de foto in gesprek
met prof. dr. E. A. Vening Meiness.
Prins Bernhard
Beatrix en Irene
einde ln Wenen
de prinsessen r*-
tol geëist: ettelijke personen
hebben het afgelopen weekeinde het
leven gelaten.
Zondagmiddag zijn te H a 11 e-
merbroek op de onbewaakte
overweg twee zusjes, de zeventien
jarige fabrieksarbeidster Gerrigje
Wolf en de vijfjarige Willempje, die
bij haar achterop op fiets zat, door
de trein van Zwolle naar Amers
foort gegrepen. Zij waren op slag
dood.
Op de Nieuwe Hemweg te Amiter-
d a m is een motorrijder met grote snel
heid tegen een tegemoetkomende auto
gebotst. De man, de 23-jarige matroos
eerste klasse T. W. Bodt, gelegerd ln Den
Helder en wonende te Velp, was op slag
dood. Hij had maar één hand aan het
stuur en heeft vermoedelijk een onver
wachte zwenking naar links gemaakt.
Doordat een huurauto slipte en tegen
een boom reed, is zaterdagavond de 26-
jarige heer P. Swinkels, die naast de
bestuurder zat, te Someren om het
leven gekomen. De bestuurder, de 23-
jarige heer F. Noijens uit Helmond, werd
uit de wagen tegen een wielrijdster ge
slingerd: beiden kwamen gewond in een
6loot terecht. De derde inzittende van
de wagen, de 24-jarige bakker F. Vo6se
uit Someren. werd zwaar gewond naar
het ziekenhuis van Helmond gebracht.
Op de Rijswijkseweg in Den Haag is
zaterdag de elfjarige H van Rljs6el uit
Rijswijk met zijn fiets in de tramrails
geslipt en tegen een voorbijrijdende auto
gevallen. Aan zijn verwondingen is hij
's avonds ln het ziekenhuis overleden.
Bijzonder tragisch was het ongeluk, dat
het zesjarig meisje W. van der Heijden
voor haar ouderlijk huls te Nieuw-
poort overkwam. Zij was aan het touw
tjespringen. toen het touw om de por-
tlerkruk van een voorbijrijdende bestel
auto van een bodedienst sloeg, waardoor
het meisje onder een der achterwielen
werd getrokken en op slag werd gpdood
De bestuurder van de wagen was haar
De zestigjarige E. Claessen is te Te
el e n, toen hij per auto van zijn w
plaats Venlo naar Roermond reed. t
het trottoir opgereden en tegen
uur gebotst. Hij was op slag dood.
Te Chris Ichurch in Nieuw-Zee-
land ls op twintigjarige leeftijd de Neder
lander J. de Keyzer overleden aan de ge
volgen van de verwondingen, hem bij
verkeersongeluk overkomen. Hij
oktober 1957 van Delft naar Nieuw-Zee-
land geëmigreerd; hij studeerde aa
technische faculteit van de universiteit
van Chrlstchurch.
Zaterdagavond is de 23-jarige ongehuw
de scooterberijder J. Hofman uit Schaes
berg te H e e r 1 e n om het leven gekomen,
toen hij een personenwagen links wilde
passeren, die juist een andere wagen
voorrang wilde verlenen. Deze andere
wagen, een bestelauto' sleepte de heer
Hofman ongeveer twintig meter me*
was op slag dood.
In het kanaal van Gent naar Terneu-
zen ls zaterdagmiddag de zestienjarige
jongen Terry Fripp te Sluiskil tijdens
het zwemmen verdronken. Zijn vriend,
die evenmin als hij de zwemkunst ten
volle machtig was, deed nog een vergeef
se poging hem te redden.
HELIKOPTER
tot landen
gedwongen
Tj^EN Amerikaans hefschroefvlieg-
-*-i tuig met acht officieren en een
onderofficier aan boord is zaterdag
in Oost-Duitsland tot landen ge
dwongen. Dit gebeurde nabij Karl-
Marx-stadt, het vroegere Chemnitz,
dat ongeveer 76 kilometer van de
zonegrens afligt. Alle negen inzitten
den zijn gearresteerd. Het is nog niet
bekend, of zij zich in Russische of
Oostduitse handen bevinden.
Onmiddellijk na het voorval heeft het
Oostduitse ministerie van buitenland
se zaken een nota naar Washington ge
zonden. om te protesteren tegen de
schending van het Oostduitse lucht
ruim. De helikopter, van het type H 19.
behoorde bij de derde gepantserde di
visie in Frankfort en was op weg vat
Frankfort naar het militaire oefenter
rein te Grafenwöhr.
In Frankfort meent men. dat het toestel
navigatiemoeilijkheden had, waardoor
het uit de koers raakte en boven Oost-
duits grondgebied kwam.
De Amerikanen hebben de Russische af
gevaardigde bij het veiligheidscentrum
voor de luchtvaart van de vier mo
gendheden gevraagd, zijn medewerking
«e willen verlenen bij het vrijlaten van
de Amerikanen.
Tomas president
van Portugal
Admiraal Americo Tomas, de rege
ringskandidaat, ls gisteren met een zeer
grote meerderheid gekozen tot president
van Portugal, als opvolger van generaal
Hlginio Craveiro Lopes.
Tomas (63) ic sedert 1944 minister van
marine in de regering van premier dr.
Antonio Salazar, die al sedert 1926 aan
het bewind is
De tegenkandidaat, generaal Humberto
Delgado, de directeur-generaal van de
burgerlijke luchtvaart, erkende al vroeg
ln de avond zijn nederlaag.
Hij zed, dat cr bij de verkiezingen ge
knoeid was. „De verkiezingen hebben
slechts bewezen, dat ln Portugal tegen
I Salazar niemand kan winnen, zomin als
vroeger iemand kon winnen tegen Hitler
I of Muasolini," zei hij.
er in een massale bijeenkomst verdeling
van Cyprus in een Turks en een Grieks
deel geëist.
Moord op Turken
Vanmorgen moest in Nicosia opnieuw
een uitgaansverbod worden afgekondigd,
na onlusten die volgden op het neerschie
ten van een Turkse Cyprioot en zijn echt
genote. Zij werden vanmorgen, volgens
een Turkse woordvoerder, neergeschoten
door een groep Griekse Cyprioten, die
aan hun deur klopten en om water
vroegen.
Voorts ls Cyprus vandaag getroffen
door een staking van 24 uur, die is ge
organiseerd door het Cypriotisch verbond
van vakverenigingen, uit protest tegen do
gewelddaden die zijn gepleegd tegen da
Grieken,
Adlai Stevenson, de voormalige demo
cratische kandidaat voor het Amerikaanse
presidentschap, heeft gisteren aange
drongen op meer hulp van de Verenigde
Staten aan Frankrijk, om dit land te hel
pen de huidige crisis ie boven te komen.
Stevenson stelde tijdens een rede in de
Michlgan-univeraltelt voor. een soort
Marshall-plan op te stellen voor de eco
nomische problemen van de vrije wereld.
Frankrijk zou, aldus Stevenson, in de
eerstvolgende zes maanden schipbreuk
kunnen lijden op de economische rotsen.
„Wij kunnen helpen dit te voorkomen.
Wij kunnen Frankrijk ook helpen bij
het opstellen van een verstandig stelsel
van economische vooruitgang voor
Noord-Afrika en daardoor rust. voor
uitgang en vrede bevorderen in een ge
bied dat zo uiterst gewichtig ls voor
onze veiligheid en zo kwetsbaar voor
het Arabische nationalisme en de com
munistische invloed".
Wat wij willen, zei Stevenson, is een
coöperatieve alliantie, en ik hoop dat
wij onze regering en ons volk met
Frankrijk in deze crisis zullen samen
werken en het steun zullen bieden Het
is ook een crisis voor elke vrije demo
cratische regering.
Stevenson zei, dat de vrije wereld staat
voor een Russisch handelsoffensief, dat
de oude internationale handel die
zich verspreidde over de gehele wereld
en zichzelf regelde en het oude stel
sel van investeringen, dat men in Ame
rika als vanzelfsprekend heeft be
schouwd. tot het uiterste in het nauw
kan drijven.
„De vrije landen moeten zich verenigen
om middelen te vinden voor het doen
functioneren van een zloh uitbreidend
wereldhandelstelsel. Ik geloof dat wij
moeten voorstellen een commissie van
experts in te stellen, die is te vergelij
ken met de groep die in 1947 de grond
slag legde voor het Mar9hall-plan". al-
dua Stevenson. Deze commissie zou zich
moeten bezighouden met de gemeen
schappelijke problemen op het gebied
van de wereldhandel.
In principe akkoord
over pilotensalaris
De directie van de KLM heeft zich in
principe bereid verklaard, de vliegers
een salarisverhoging van 4 te geven.
Indien ook over andere detailpunten over
eenstemming wordt bereikt, zal de vlis-
gers samen een bedrag van f 600.000 wor
den uitgekeerd als achterstallige salaris
verhoging over de afgelopen 21 maanden,
de periode waarin is onderhandeld.
VERANDERLIJKE
BEWOLKING
De Bilt verwacht tot mor
genavond: Veranderlijke be
wolking met plaatselijk enke
le buien. Weinig verandering
Iti temperatuur. Aanvankelijk
weinig wind, later swakka
tot matige wind uit noorde
lijke richtingen (opgemaakt ta
11.15 uur).
Zon en maan. Zon 4.21—20.96. Maan op
1.06. onder 13.50. Op 17 juni nzn.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Berlijn
|--»nJdori
Münch en
ril rich
llil