Katwijk
als
badpl
heeft een
aats van
goede
kans
karakter
Een vakantieganger vraagt rust.
lichtcomfort en hartelijkheid
Weekmarkt
Katwijk
geen grote
worden
Recessie zal
depressie
Maai le Schaapeen „schipper
naast God"
„Waakt, zeeman, en weest op
uw hoede"
Schrale visserij om de Noord
en op het Zand
NIEUWE I.FTT>«CTTF COURANT
DONDERDAG 5 JUNI 1958
Visserij en toerisme vonden harmonie
(Van een onzer redacteuren.)
HELEMAAL VOORIN de lampionoptocht, vlak achter dc muziek, liep
vorig jaar een man In strandkostuum met één kind op zijn schouders
en twee aan de hand. Zijn door zorgen gerimpelde gezicht had een jongens
achtige trek en toen zijn kinderen luidkeels op de maat van de muziek de
bekoorlijkheden van Amsterdam begonnen te bezingen, galmde ook hij uit
volle borst, dat Parijs, met de Nederlandse hoofdstud vergeleken, in het
niet zonk. Van de velen, die In dc afgelopen jaren dit schone lied hebben
gezongen, was deze man oen van de weinigen, die dit met kennis van zaken
kon zingen, want een groot gedeelte van zijn leven had hij in Parijse con
ferentiezalen doorgebracht, en als hij de maat had kunnen vinden, had hij
ongetwijfeld „Katwijk" In plaats van „Amsterdam" gezongen. Want vóórln
die lampionoptocht, bepakt met zijn kinderen, liep een van Neèrlands mi
nisters, die enkele weken zijn dagelijkso zorgen van zich had afgezet om in
Katwijk licht, lucht, zonneschijn, zee-vergezichten en rust op te doen.
beleeft, ook wel offers zou
kunnen vergen
Rust en comfort
Dit ls de kracht van Katwijk en dit voordeel
dreigt teven» zijn zwakte te worden Kut-
wijk ls geen badplaats, waar men de lucht
bellen van da uitgaande wereld uit el
kaar kan zien spatten In een betoverende
fonkeling, die achteraf alechts schtjn-
schoonheld heeft gebracht, Katwijk I» een
plaats, waar de badgast zichzelf kan wor
den, nadat de wereld een Jaar lang ge
poogd heeft, hem een masker op te druk
ken van autoriteit of tobber mat proble-
Naar Katwijk komen de mensen om uit
te rusten, om even te vergeten, dat deu
ren voor hen plegen open te vliegen en
drie prlvé-secretaressen nauwelijks hun
dagelijkse correepondentle kunnen bij
houden.
Grondige wijziging
Dit is natuurlijk erg prettig voor
Katwijk, want het na-oorlogse eco
nomische leven is er grondig door ge
wijzigd. Vóór de oorlog kwamen be
zadigde mensen, die ook in hun da
gelijkse leven rust en kalmte kenden
naar Katwijk om daar 's avonds ge-
noegelijk langs de zee te lopen en des
morgens op hun balkonnetje plechtjg
een kopje thee en een beschuitje te
gebruiken. Dit is na de oorlog defini
tief tot een einde gekomen in Kat
wijk; natuurlijk komt deze groep
mensen nog wel naar de badplaats,
maar hun aantal wordt steeds klei
ner en het aantal badgasten in Kat
wijk stijgt als een thermometer tij
dens een hittegolf.
Dit heeft voor deze plaats, die tot voor
een vrij gering aantal Jaren nog het abso
lute stempel van een verstilde vissers
plaats had. problemen meegebracht, dia
nog niet altijd volledig worden overilen
Het Is allemaal zo gemakkelijk gegaan
Na de oorlog kwamen plotseling stromen
vreemdelingen kamers zoeken voor de zo
mermaanden. Men kon Indrukwekkend#
prijzen vragen en deze werden nog grif
betaald ook. De Katwljker ging de stroom
geld, die in het zomerseizoen de bad
plaats kwam binnenrollen, In *1Jn jaar
lijkse begroting opnemen, maar niet allen
hebben eraBn gedacht, dat da atructuur-
wljalglng van hun plaats, waar iadoraen
De gasten, die naar Katwijk komen,
willen rust vinden en een zekere matï_
comfort. Men kan natuurlijk denken, dat
gasten In het hoogseizoen wel genoegen
nemen met wat hun wordt aangeboden,
maar over enkele Jaren zou men tot d.
vervelende conclusie kunnen komen, dat
men zich heeft misrekend. Want de gasten
gaan na hun vakantie naar huis en de
herinneringen, die zij aan Katwijk
nemen, beslissen niet alleen of zijzelf hei
volgende Jaar weer zullen komen, m
ook hoe zij met collega's en vrienden O'
hun Katwljkse vakantie zullen praten
F.en hoge ambtenaar, die thuis gewend
is om morgen» een douehe te nemen
zal weinig gedrukt worden, als hij een
dergelijk apparaat niet in het huisje vindt
da; hij in Katwijk heeft gehuurd. Maar
zijn humeur zal na énkele dagen onge
twijfeld beneden peil raken, wanneer hij
zloh met een lampetkan op zijn kame»
moet behelpen.
Wij hebben ln de afgelopen weken vela
mensen ln Katwijk gesproken en som»
hebben wtj ons niet aan de Indruk kunnen
onttrekken dat bepaalde Katwijker»
nog steeds stijgende stroom van badg.
:en als een soort prettig natuurverschijn
sel berlen, waarvoor Je niets ander» ba-
hoeft te doen dan het ln ontvangst te
DU ls de laatste Jaren vrij aardig
gegaan, maar het toerisme verkeert
momenierI In een gevaarlijke kentr-
rina Het «etd. dat vele Jaren royaal
heeft gevloeid, begint schaars te wor
den en de mensen, die het geld uit
geven. worden kritischer. In andere
loerlstenplaaUen Is men daar van
nud«her aan gewend geweest. Spreek
woorden als ..De kost gaat voor de
haat uit", en „De klant Is koning",
waren daar In de vaandels van gaal-
heren en -vrouwen gearhreven. Men
wilde er wal voor doen om de gasten
te binden, ook al bracht dit rlaleo'a
Sprekende cijfers
De groei van KatwtJk als had
plaats Is natuurlek op verschil
lende wijze tol uitdrukking te
brengen V?y hebben twee cijfer
reeksen gekoaen. dia nogal apre-
kand sün:
De b(j de V.V.V. binnengekomer
IMg: 1441 brieven; 1949: 1711; IBS»
2076: 1951: 2400; 1952: 2*25; 1M4:
3230; 1955: «060 1956: 7199; 1957
9620 brieven. Hel eerste halfjaar
ran 1958 lag het aantal binnen
gekomen brieven alweer twintig
procent hoger dan In dezelfde pc
rtode van 1867.
Ben kortore maar ook aprekan
da raaks vormt de omsel van de
V V V KalwtJk. du» het bedrag, dal
aan het eind van hel Jaar al» eind
telling op de begroting »taal: 1864:
f 8.988: 1956: f 21 980; 1958: f 11.880:
1857. f 48.888.
En dit 18 Katwijk, een plaats,
waar de uitbundige zomerzon
aan badgasten de trage rust
geeft, die zij het gehele jaar
moeten ontberen. Maar midden
tussen de moderne huizen aan
de Boulevard staat de Oude
Kerk, waar 's zomers de bad
gasten een speciale zondags
dienst vinden en waar 's win
ters de tot vissers ingekrom
pen gemeenschap komt bidden
voor behouden vaart en goede
vangst.
guldens voor een hu ia of een gedeelte
van een huis moet betalen, kan
verlangen, dat op iedere slaapkamer
stromend water is, of dat er een bad
kamer of douchecel in huis is. Boven
al geldt echter, dat de gasten moeten
weten, dat zij welkom zijn, dat zij
graaggeziene gasten zijn. Een vrien
delijk gezicht en een bewezen dienst,
die niet op de nota voorkomen, bren
gen meer voordeel in de toekomst,
dan de paar gulden, waarmede men
met veel fantasie een rekening kan
opvoeren
Ook hartelijkheid
Katwijk heeft een grote toekomst als
badplaats voor da boeg. De wereld leeft
steeds sneller en steeds meer men
verlangen In hun vakantie naar
plaats, waar zij rust kunnen vinden
waar zij zonder risico hun stijve boordje
voor een open shirt kunnen verwisselen
De meeste badplaatsen in Nederland
zijn centra, waar het leven zich zij het
in een andere vorm even kolkend mani
festeert alt ln het gewone alledagbestai
Daarom zal men Katwijk ln de toe
komst in steeds meerdere mate blijven
zoeken Men moet er behalve rust, ook
een zeker peil van comfort en hartelijk
heid kunnen vinden Vooral aan dat laat
ste zal men terug in «tjn werkkring
blijven denken, waardoor iedere badgast
een ambassadeur, een lovende ambassa
deur wordt, die het jaar daarop met ten
minste twee kennissen terugkomt
Historisch
Maar Katwijk heeft het historische voor-
val beleefd, dat men zich had voorbereid
op een grote drukte en deze door weers
omstandigheden beneden de verwachting
bleef Bepaalde organisaties, die zich In
Katwijk voor het vreemdelingenverkeer
beijveren, hadden kamerverhuurders hei
advies gegeven, levensmiddelen In huls te
nemen om de verwachte gasten een ont
bijt te kunnen aanbieden Toen de drukt»
beneden da maat bleef, hebben enkel»
verhuurders zich serieus tot officiële In
stanties gewend om schadevergoeding, om
dat zij met wat brood, melk en boterham
belegging waren blijven fitten.
Nu hebben we deze zwakke puntjes In
het Katwljkse vreemdelingenbeleid na
tuurlijk niet als algemeen voorkomend»
gebeurtenissen gesignaleerd. De cijfer»
die nog steeds een stijging vertonen, zou
den daarmede in tegenspraak zijn. Maar
wel kan een klein» groep van verhuurders
die haar taak niet Juist ziet. een blaam
werpen op Katwijk als badplaats In zijp
geh»e' Fn d» gevolgen zouden dan wei
eens vrU pijnlijk kunnen zijn voor de ge
hele bevolking goedwillenden incluis.
Het vorige Jaar werd de geschatte toe-
rlstenomzet In Katwijk, dus wat vreemde
lingen ln Katwijk uitgaven aan kamer
huur. aan inkopen aan vermaak en voor
verleende diensten, geschat op tien mil
joen gulden Hiervan heeft Iedere Inwo
ner van Katwijk geprofiteerd en dit be
drag competeert met de som. die de vis
serij In de hulehoudlaatjes van de Kat-
wijkse gezinnen brengt
D« normen lifgen momenteel zo.
1 dat Iedere badgast, die honderden
PRIMA VERSE VIS
ATTRACTIE
10 ZURE HARINGEN
(25 ct. statiegeld pot)
Vliegende student
naar Polen
De 23-Jarige Haagse student Wlm Tou-
tenhoofd en de luchtmachtluitenant Jo-
han Kaay zullen Nederland vertegenwoor
digen bij de wedstrijden om het wereld
kampioenschap zweefvliegen, die van 15
tot 28 juni te Leszno ln Polen zullen wor
den gehouden- ZIJ komen ln de stan-
daardld&aae uM en wel met twee Skylark
tl-zweefvllegtulgen.
Wim Tou'.enhoofd heeft in de zweef
vliegsport een senile carrière gemaakt
In 1854 won hij de nationale junioren-
wedstrijd, in 1956 eindigde hij als tweed»
in de wedetrUd om het Nederlandse kam
pioenschap en in 1867 won hij deze wed
strijd. In 1956 dong hij in St. Yen In
Frankrijk mee naar het wereldkampioen-
•chap an trok toen de aandacht door al»
jongste deelnemer op een der wedetrijd
dagen el» eerste te eindigen-
Spil
De spil van 't gehele vreem-
ielingenleven in Katwijk draait
in een aantrekkelijk huisje aan
de Boulevard, waarvan de gast
vrije ingang de bezoeker drin
gend noodt naar binnen te
stappen.
En in dat gebouiutje zit in de
zijkamer achter een bureau de
heer Chr. Verplancke, die sta
pels brieven openmaakt en
dichtplakt, die grote lijsten van
kamers heeft, en die dagelijks
vele tientallen problemen op
lost, die zich in een badplaats
kunnen voordoen. Onze tocht
door Katwijk bracht ons ook
in het kleine kantoortje en
daar vonden we de zekerheid,
dat alle problemen, waarmede
Katwijk in deze structuur
kentering worstelt, overwon
nen zullen worden.
Natuurlijk, zo vertelde de
heer Verplancke, hebben nog
niet alle Katwijkers het juiste
inzicht, wat er van hen als
gastheer of gastvrouw wordt
gevraagd. Natuurlijk wordt er
wel eens getwijfeld aan de ac
tiviteit van de V V.V., vooral
wanneer men in een seizoen
minder of korter kamers ver
huurt dan men had verwacht.
Maar Katwijk heeft jaren ge
kend, dat iedere kamer het ge
hele seizoen bezet was, en deze
tijd gaat tot het verleden beho
ren. Niet. omdat Katwijk min
der wordt bezocht, maar omdat
steeds meer Katwijkers kamers
gaan verhuren. Vóór de oorlog
telde de V.V.V. drie- tot vier
honderd leden met ongeveer
1500 bedden; thavs zijn er bijna
zeventienhonderd aangesloten
leden met ruim tienduizend
bedden. Dit getal staat in ge
zonde verhouding met de stij
ging van het aantal inwoners,
dat de laatste vijftien jaar van
15.000 op 29'000 is gekomen,
dus bijna een verdubbeling.
Maar hoewel we hier in ons
kantoortje soms teleurstellende
reacties krijgen van leden, en
hoewel er wel eens in het dorp
merkwaardige verhaaltjes de
ronde doen, het stijgende le
dental bewijst, dat de Katwij
kers ons hun vertrouwen ge
ven. En daarvoor hebben we
feitelijk de nuchtere cijfers
niet eens nodig.
Biljettenomloop
omgezet
Onder de invloed van de maandwisde-
llng te de bankbi'.Jettenomloop op de
weekstaat der Nederlandsche Bank van
2 juni gestegen met f 55.9 miljoen tot
f 4195 min., zodat de toeneming sedert
19 mei f 180 min bedraagt Ondanks <1»
terugbetalingen, die 2 juni ongetwüfe.d
zeer groot zijn geweest De druk dezer
opvragingen op de geldmarkt leidde eind
vorige week tot verhoging van de dag
geldrente van 2'-'« tot 2'.i procent Op 2
jun: kreeg de geldmarkt nieuwe midde
len door de aflossing van f 120 m.n
«chatkistDapier en t 20 min rente en af
lossing van staat66chuld Het saldo der
schatkist daalde van f 247 min tot 167
min Gedurende de ultimo hebben ette
lijke Instellingen bij de Nederlandsche
Bank voorschotten opgenomen, waar
door deze van f 32 min tot f 55 min
ategen De deviezenvoorraad daalde f 2.6
min tot 1356 min De omvang der over
boekingen blhkt uit de grote stijging van
de rekening andere saldi van f 97 m'n
tot f 139 min Deze zal volgende week
wel aanzienlijk lager zijn De ultimo-
onttrekkingen hebben ongetwijfeld eind
vorige week het saldo der banken doen
dalen, maar door de betalingen van hel
Riik zijn deze hhans van f 87 min op
f 397 min gekomen, of f 40 min boven
de verplichte gemiddelde kasgeldreserve
De geldmarkt verbeterde opnieuw Hel
dekkingspercentage daalde van 33 96
tot 83 6
WARMOND
Lage land niet in de
raad vertegenwoordigd
Het bestuur van de K.V.P. heeft mevr
C. Meskers-Hendriks verzocht de haar bij
de pas gehouden verkiezingen toegevallen
zetel ln de raad ter beschikking te stellen
van de heer S van Schie. vertegenwoor
diger van het „lage land". Naar wij ver
nemen. heeft mevr. Meskers afwijzend be
schikt op dit verzoek.
Economen geven als mening:
Herstel niet spoedig merkbaar
niet de afmetingen zal aannemen van de depressie, die voor de
tweede wereldoorlog heerste", aldus voorspellen economen van de Ver
enigde Naties Een dergelijke achteruitgang, zo menen zij, is ondenkbaar
zowel op sociale en politieke als op economische gronden.
Ondanks de huidige vermindering vao
de Investeringsplannen blijft het vertrou
wen in de ontwikkeling op langere termijn
mgeschokt
De deskundigen van de Verenigde Na
ties wijzen erop, dat de banken en ander»
flnanclèle instellingen, die ln het verleden
het kwetsbaarst bleken te zijn voor cycli-
4ch9 dalingen, onmetelijk veel sterker zijn
geworden. Ook heeft men tijdens de Jong
<te expansiefase speculatieve excessen, dl»
in het verleden de onmiddellijke stool
gaven tot het omslaan van de hausse ln
een Ineenstorting met meer succes kun
nen beheersen
Van aanzienlijke betekenis ls de grote
rol geweest, die de regerlngsbegrotlngen
in de volkshuishoudingen zijn gaan spe-
len Van deze begrotingen is een grote sta-
biliserende invloed uitgegaan
werkloosheidsuitkeringen en voor het op
peil houden van de inkomsten van de
landbouwers een sterk remmende In
vloed op het tempo van de daling van
de economische bedrijvigheid.
Deze elementen, aldus de deskundigen
van de Verenigde Naties, zijn onbetwist
baar van grote betekenis bij het afremmen
van de huidige recessie,
Daarentegen mag men niet verwachten.
dat de terugslag ln de V S. even kort of
goedaardig zal zijn als die van 1948/49 of
1953 54, daar de daling van de industriële
oroduktle en de stijging van de werkloos
heid in de V S reeds groter zijn dan toen.
De invloed van de Investeringsbeperkin
gen der bedrijven zal zich pas ln 1959
ten volle doen gevoelen. Ook t.a.v. de wo
ningbouw en de duurzame verbrulksgoe-
deren ls de toestand veel minder gunstig.
Beide vorige malen gaven woningbouw,
luurzame verbruiksgoederen en de auto's
de stoot tot herstel, doch thans ls Juist
daar de achteruitgang begonnen.
OECSTCF.EST
Collecte
Op 6 en 7 juni zal een collecte worden
gehouden voor Meer en Bosch te Heem
stede, In deze inrichting worden epileptici
van alle gezindten verpleegd. De collecto
gaat uit van de Macht van 't Kleine, af
deling Oegstgeest.
Uitstapje bejaarden
De jaarlijkse rondrit voor ouden van
dagen zal dit jaar worden gehouden op
dinsdag 10 juni. De tocht leidt o.a. naar
Egmond aan Zee. Het uitstapje zal wor
den besloten met een maaltijd in de kan
tine van de Marine Elektronische Bedrij
ven alhier.
Oud-Katwijk herleeft
OP MIJN STUDEERKAMER ligt op een standaard een grote „Keur"-
bijbel, in gothisch schrift gedrukt, voorzien van tientallen gravures
van bijbelse voorstellingen en gevat in leren band met koperbeslag. Vóórin
die bijbel prijkt de naam van mijn overgrootvader, Hermannis Poort, met
daarboven het jaartal van aanschaffing: 1841. Die overgrootvader was niet
alleen een tijdgenoot van kapitein Maarte Schaap, maar bovendien een col*,
lega van de Katwijkse koopvaardijkapitein en dat nog wel in dienst van
dezelfde patroon, de Rotterdamse reder-handelsman Anthony van Hoboken.
Dat ik dit hier neerschrijf, moet niet
worden toegeschreven aan een zekere fa
milietrots, maar veeleer aan de behoefte
te laten zien, hoe nauw het leven van die
19de-eeuwse zellkapiteins verweven was
met en verankerd lag in de Bijbel, In
hun bundel zeemansliedjes en verzen, ge
titeld „De zingende walvis", hebben Ben
jamin Cooper en J. W. F. Werumeus
Buning ook een gedicht opgenomen, geti
teld „Den man te quart staande, zingt"
Het laatste daarvan luidt:
Visserijgolfjes
DE VISSERIJ om de Noord en op het Zand is thans meer dan schi
Op het Zand moeten de vissers zelfs genoegen nemen met dagvangsten
van T5 tot 20 manden schelvis en andere vissoorten per schip. Om de
Noord levert alleen de dag wat visserij op. In de nachtelijke visuren komt
het net vrijwel leeg aan dek. De dagvangsten om de Noord komen niet
hoger dan 70 tot 80 manden schelvis, haring en wijting per schip. De tong
visserij bij de Pittboei is daarentegen zeer gunstig met trekken van 50 tot
90 kilo tong per schip.
Langs de kust levert de tongvisserij 160
tot 200 kilo tong en 10 tot 20 manden schol
per etmaal op. De kwaliteit van de schol
en ook al van de schelvis 1» gelukkig
aanzienlijk verbeterd. Dit betekent, dat
de prijzen gunstig zijn.
De prijzen
Zo betaalde de handel voor schelvis ge
middeld 135 per kist van 50 kilo. De
scholprtjs lag woensdag boven de f 40
per kist van 50 kilo. De tongen hdeldeq
zich met f 2.40 per kilo goed wat het
prijspeil betreft. Kabeljauw werd veel
duurder dank zij de export. Voor een
regel grote kabeljauwen betaalde de han
del grif fUO tot f114, Kleine regel» no
teerden f 48 tot f 62 en de kiften grote
kabeljauw f 102 tot f 138 per 125 kilo.
Dit waa ar
De aanvoer was woensdag vrij schraal
De Machlel HD 108 kwam met nog vijf
kotters aan de markt. De totale aanvoer
bestond uit ongeveer 1200 kisten verse
vis, waarbij 100 kisten schelvis, 70 kisten
wijtring, 25 kisten gul en kabeljauw, 400
kisten koolvis, 50 kisten verse haring. 175
kisten makreel, 160 kisten diversen, 140
stijve kabeljauwen en 3500 kilo tong.
UK 96 t
- thuis
Iedereen op het voormalige eiland Urk,
die gisteren maar even tijd had. rende
naar de haven toen de mare de ronde
deed, dat de UK 96. het scheepje dat op
een mijn liep tijdens de uitstoom near de
Sylt voor de tongvisserij, in aantocht was.
Er ging een gejuich op onder de be
volking toen het konvooi schepen, waar-
oij de UK 96, die door de andere schepen
drijvende werd gehouden, de haven bin
nenliep. De toestand van de twee tame
lijk ernstige gewenden op de UK 96 IS
Jrk ls trots op de hulpvaardigheid van
i vissers, de vissers, die onmiddellijk
i reis naar de visgronden staakten om
de getroffen makkers met hun schip vei
lig thuis te brengen.
En vandaag?
Het ziet er voor vandaag wat de aan
voer betreft opnieuw niet erg rooskleu
rig uit. Er waren wat loggers en kotters
met tong en schol op weg naar IJmuiden.
Van de trawlervloot uit de Noord lo»t
de Allan Water IJM 34 vandaag een vangst
van 50 kisten schelvis. 40 kisten gul
kabeljauw, 25 kisten wijting. 150 kisten
makreel, 15 kisten diversen, 130 kisten
verse haring, 200 kleine kistjes haring.
180 stijve kabeljauwen en 38 kantjes
groene haring. De vangst van de Allan
Water IJM 34 ls, gelet op de slechte be
richten uit de Noord, alleszins redelijk,
KATWIJK AAM ZEE
Callmoney weer
2,25 procent
Gistermorgen is het tarief van callmoney
(daggeld) dat pas zaterdag met een kwari
procent was verhoogd tot 2^4 procem
weer teruggebracht tot 2V4 procent. D»
verhoging ,s dus maar van zeer korte
duur geweest. Kennelijk betrof het hier
de aan het eind van de vorige week in
getreden zeer tijdelijke verkrapping. die
veroorzaakt was door de onoverzichti
lijkheid van de markt. De weekstaat va
de Nederlandfiche Bank van deze wee
heeft wel aangetoond dat de banken flink
ln hun middelen zitten Hun saldo ligt
ruim boven net verplichte gemiddelde di
kasreaerve De terugkeer tot 2V« procei
was dan ook volkomen aanvaardbaar.
Christus Godt waaraatig,
Eenig waar' Compas
Maakt mg dog deelagtig,
't Geen ik gaarne was:
Wild Hert door-wagen.
Met de Wind won uwen Geest,
En het goed Zaad zagen
In m(Jn zondig Herte meest.
Wat hier van Christus wordt getuigd,
dat geldt evenzeer van de bijbel van de
19de-eeuwse zeeman; hij was hem even
onmisbaar als zijn kompas. Dat gold stel
lig van veel zeelieden uit die laatste roem
ruchte eeuw van de zeilvaart, maar het
gold zeer beslist ook van die koopvaardij
kapitein, wiens wieg in Katwijk aan
stond: Maarte Schaap. Vandaar, dat
behoefte gevoelden, deze nog niet eerder
dan wel slechts Incidenteel belichte zijde
van zijn persoonlijkheid eens afzonderlijk
onder de loep te nemen
Wilskracht
Tot een goed begrip van wat hier ver
der voigt. moge nog dienen, dat Maarte
Schaap niets weg had van een vrome
femelaar. Uit zijn eigen dagtekeningen le
ren wij hem wel kennen als -een wils
krachtige figuur, die nochtans doordron
gen was van een sterk afhankelijkheids
besef en ootmoed jegens zijn grote Leids
man. Er spreekt uit zijn nagelaten dag
boek een sterk gevoel voor het begrip
„genade" in de zin van het onverdiends
goed. dat God schenkt. Maarte Schaap zag
alles, ook zijn eigen leven en samenleven,
in het kader van Gods handelen met de
De voorbije oorlog heeft wel geleerd,
hoe krijgsgevangenenkampen vaak een
goede voedingsbodem kweken voor het
Evangelie. Het was in de Engelse krijgs
gevangenenkampen uit de Franse tijd al
niet anders, zoals blijken kan uit het feit,
dat een ziekentrooster van Admiraal de
Winters vloot des zondags in het brood
huis in het krijgsgevangenenkamp van
Normans Cross kerkdiensten belegde en
dat de toen nog pas 16-jarige Maarte
trouw onder zijn gehoor was.
Een volgende aantekening ,die ons enig
Inzicht geeft ln het geestelijke leven van
Maarte Schaap dateert uit januari 1817,
wanneer hij na een half jaar gevan
genschap bij de Algerijnse zeerovers
eindelijk weer als vrij man zee kan kie
zen met zijn eigen schip en nog wel een
lading koffie aan boord: „In vollen zee
zijnde zetten (we) al ons zeilen, dankten
wij den He(m)elzen Vader voor onsen
Bevrijdingen en Smee(k)ten om een Gun-
stlgen Reys
Nu. wat dal laatste betreft mocht de 35-
jarige kapitein inderdaad niet klagen
begin febr. verscheen hij veilig en wel
voor de Rotterdamse Boompjes en kon
dankbaar In sijn dagboek neerschrijven
.Zidaar, zoo heeft de Heeren ons in allen
gevaren genaderijk geret en bevrijt. Hem
kom dc dank daarvoor. Bij zulken en
diergelijken te Huyskomst smaakt de zee
man een genoegen dat de land man niet
kent."
Ik 7 jaar 26 dagen het bevel als kaptein
aan Boort gehat had. Het (was) mijn een
gevoelig oogenblik doe ik van Boort ging
daar ik mijn heri(nn)erden hoe de Heeren
mij in allen standigheeden en voorvallen
Mijn tot Een Helpen had geweest en die
God allen Mijn onderneemingen gezee-
gend heeft. Hem komt daar van de Lof en
dank toe. Ik ging met de stoomboot na
Rotterdam."
Dat laatste zinnetje staat er precies zo,
zonder scheiding, bij. Zakelijk. Het Illus
treert treffend, hoe het geloofsleven van
Maarte Schaap midden in het volle, brui
sende leven stond, er onafscheidelijk mee
verbonden was en het doorwaaide.
Ruim zes jaar later, treffen we hel
dankbaarheidsrefrein andermaal aan, wan-
kapltein zijn thuisreis met om-
New York wegens de Engels»
beslaglegging op Nederlandse schepen
goed en wel heeft volbracht: „Wij" hij
is dan n.l, herenigd met vrouw en kinde
ren te Katwijk „gevoelden onsen dank
baarheid voor alle de zegeningen aan den
goeddoende Hemelsen vader, die zijn lief
de ons schonk'.
Maarte Schaap was evenwel niet
een man, die alleen maar achteraf
zich dankend wendde tot Hem, Die
wolken, lucht en winden wijst spoor
en loop en baan. Hij placht ook bij
de aanvang van de reis zijn schip,
zijn passagiers en bemanning en
zichzelf op te dragen aan zijn hemel
se Leidsman. Zo zeilt hij op 6 april
1834 met het fregat „Jonge Adriana",
in gezelschap van het fregat „Maria"
onder kapitein J. Pronk, van Batavia
en schrijft bij die gelegenheid
klaarblijkelijk voldaan over de voor
spoedige wijze waarop hij lading
voor de thuisreis had kunnen krijgen
„Hoe zal ik de menigvuldige wel
daden, van de Heer nu weder ont
vangen, na waarden ku(nn)en dan
ken. Ik vin mijn dank zo gebreekig,
ja zondig neen, weldoende God,
gij zijt heylig. Zie dan ons in Jezus
Christus in genade aan en zijt en blijf
dan nu ook weeder ons Ley(d)sman
op ons Reijs na de onsen."
Het zal na het voorgaande ook duidelijk
zijn, hoe Maarte Schaap, waar zich maar
de gelegenheid daartoe voordeed, gaarne
gebruik maakte van de zondagse kerk
gang. Dat hij het Avondmaal ook bul-
ten zijn woonplaats placht le bezoeken,
vermeldt een kleine aantekening uit 1832:
„den 9 September zondags gien ging!
ik aan 's Heeren Avond Maal te Batavia
bij Ds. Lenting".
Refrein
Die dankbaarheid voor behouden thuis
komst laat zich als een refrein, dat steeds
terugkeert, beluisteren tn het verslag vaD
Maarte Schaap» reizen. We vinden het
tussen de regels, waarin hij zijn afscheid
van de „Jonge Hendrika" memoreert,
daarbij een zekere weemoed niet ver-
hergend: „d»n 19 dito juni 1826) deet
Ik afstand van de Jonge Hendrika waar
Kapitein
Een „schipper naast God" zouden we
Maarte Schaap willen noemen. Maar dan
een schipper, die eigenlijk zich onder God
wist geplaatst, en in Hem zijn eigen Kapi
tein zag. Misschien komt dat wel nergens
zo helder naar voren, als wanneer hij een
„narrow escape" in het zicht van da
thuishaven beschrijft.
Het was op de morgen van 10 novem-
ber 1837, dat het fregat „Neeriands Ko
ning" een poging deed om in de ochtend
met hoog water in Goeree te komen. Het
was mooi, maar helïg weer, zodat van de
wal niets te zien was. „De loodsen met
het volk allen stingen uit te zien na ver
kenning. Maar onverantwoordelijk. Er
was sedert enige tijd niet gelood. Ik liet!
de stuurman het lood gooien 4 Vaam! Bras
de zeilen zo gauw mogelijk, de lijzeilen
in! De wind was WNW. Een lichte koelte
en vloed. Een kwart uer gezeil gaf het
schip een paar Ugten stooten maar hielt
zijn gang. Zagen Schouwen doe ZZO van
ons, wij waren op de ZW-punt van de
Banjer Banjaard), kregen meer water,
:oodat het schip niet meer grond raakte.
Te 1 uren n.m. hadden 9 vaam water. Ik
gevoelde mij dankbaarheid aan God Bij
dezen. Want onze eygen nalatigheid ora
't loot niet bestendig te laten gooien had
ons in het grootste verderf kunnen bren
gen.
Dat deze Les ons altoos mogt bij blijven,
waakt zeeman en weeat op uw hoede!"
(Wordt vervolgd), W. A- **norf
