JHeutue £d!tsrl)e (foumnl
HEEL FRANKRIJK HOUDT DE ADEM IN
donder socialistische steun zal
De Gaulle wellicht stranden
Langdurig overleg onder dreiging van een burgeroorlog
)nzekerheid duurt voort
Coty doet het werk
Censuur en
caricatuur
eenhogedunk
an De Gaulle
Socialisten draaien
nu langzaam bij
Duikboot zonk
na aanvaring
Nieuwe spanning na gevechten
Tunesië vraagt spoedzitting van
de Veiligheidsraad
Zes juni in het vervolg
internationale melk dag
Koffieconflict
is opgelost
VRIJDAG 30 MEI 1958
BUREAUS: Steensiraat 37.
ADVERTENTIES: 0-20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
LUR1STEHJK-NATIONAAL DAGBLAD
Foor Leiden en Omstreken
Negenendertigste jaargang no. 11271
„$tanhttstirb
myo in tegbenspoct"
Ned. schoenen
zijn erg gewild
Zie pagina 5
PARIJS, hedenmorgen.
TANDAAG. zo kondigden alle Franse ochtendbladen
aan, moet de grote beslissing vallen; „heel Frank-
k houdt zijn adem in". Onafgebroken vergaderden de
|en van de Nationale Vergadering vannacht, om te
erleggen of zij generaal Charles de Gaulle zullen
tepteren als premier met „volledige bevoegdheden",
irgeefs wachtte men vanmorgen op de uitslag, het
n nog slechts een kwestie van enkele uren zijn.
it werden echter verschillende uren. Ondanks de
)te druk die van alle kanten op hen wordt uitgeoe-
3e belangrijkste beslissing waarop men wacht, is ongetwijfeld die van
socialisten, die met hun 95 stemmen in het parlement de doorslag kun-
geven. Zonder socialistische steun zal de generaal vermoedelijk stran-
op de rotsen van de keiharde communistische oppositie. De commu-
ten hebben 142 zetels, terwijl zij zeker op acht meelopers kunnen reke-
L De Nationale Vergadering telt totaal 596 zetels. President Coty deelde
imorgen mee, voornemens te zijn overleg te plegen met de leider van de
jialisten, oud-premier Guy Mollet, en met andere leiders van de niet-
nmunistische partijen, onder wie de demissionaire premier Pflimlin en
Heider van de conservatieven Antoine Pinay. Coty zal naar men aan-
>mt de macht van zijn presidentschap en zijn prestige geheel in de strijd
rpen om te bereiken dat De Gaulle er komt. Hij is er vast van overtuigd
i alleen de generaal de dreigende burgeroorlog kan voorkomen.
iE GAULLE zelf is weer thuis en neemt in het geheel niet aan de strijd voor zijn
kandidatuur deel. Normaal plegen Frknse formateurs in dergelijke situaties
k te onderhandelen met andere politieke leiders. Generaal De Gaulle behoeft dit
Ier niet te doen: de President van de Franse republiek heeft zich persoonlijk voor
.strijdwagen gespannen en doet nu al het werk.
loor deze manier van werken is het nog In het geheel niet bekend wie zitting zul-
hebben in een eventueel kabinet-De Gaulle. Er zijn in de pers geen veronder-
Bngen in die richting gedaan en het is trouwens niet eens zeker dat generaal De
llle er een ministerraad op na zal willen houden.
fend, hebben de afgevaardigden nog niet kunnen be
sluiten wat zij moeten doen. Hun druk en langdurig
overleg doet wat onwerkelijk aan in een land dat zich
naar president René Coty gistermiddag verklaarde
aan de rand van een burgeroorlog bevindt. Boven
dien is er de dreiging van Coty, dat hij zal aftreden
wanneer men generaal De Gaulle niet als premier
aanvaardt. (Op pagina vijf van dit blad vindt men de
volledige tekst van de indrukwekkende rede, die de
President gistermiddag in de gezamenlijke bijeenkomst
van Nationale Vergadering en Raad van de Republiek
liet uitspreken.)
jeraal De Gaulle heeft zijn eisen
fls duidelijk naar voren gebracht,
teravond reikte hij een schrifte-
6 verklaring uit aan de journa-
ên waarin hij de voorwaarden
t het aanvaarden van het pre-
■schap opsomde:
ieb de eer gehad een bespreking te
met de heer Réné Coty. Op
van de president van de repu-
lek heb ik meegedeeld onder welke
orwaarden ik op dit beslissende ogen-
Ik in het lot van ons land. de rege-
Igeverantwoordelijkheid op mij zou
regering, zodra deze door de Natio-
De Franse bladen zien er alles
behalve aantrekkelijk uit met
Ie open ruimten, die de cen-
luur heeft doen ontstaan. Le
Figaro heeft daar nu een op-
ossing voor gevonden. Alle
ipen ruimten in het blad wer-
len vanmorgen gevuld met
tleine caricaturen van Albert
Sazier, de minister van voor-
Schting in het demissionaire
Cabinet, de man dus, die de
iensuur liet instellen.
Vergadering i6 aanvaard, dient
een bepaalde periode de volledige
Yoegdheden te krijgen die nodig zijn
I in de huidige ernstige toestand han-
lend te kunnen optreden,
lts zou, in overeenstemming met een
ocedure die in de huidige grondwet
(schreven is, de regering een mandaat
geven moeten worden om het land
resident Worosjilof:
Ik aanvaard De Gaulle als hij iets
ds voor Frankrijk betekent. Wan-
r zijn verschijning op het inter-
ionale politieke toneel echter
tr spanning in Frankrijk bete-
it, die ook tot een verslechtering
de betrekkingen tussen ver-
tidene volken kan leiden, dan
ik tegen zijn terugkeer in de po
lk gekant." Aldus verklaarde gis-
ivond de Russische president
tosjilof in een commentaar op de
Curtenissen in Frankrijk. De Pre-
t voegde eraan toe goede rede-
toe hebben om te geloven dat De
«Hes terugkeer Frankrijk meer
lad dan goed zal doen.
door middel van een referendum de
grondswetswijzigingen voor te leggen
die noodzakelijk zijn wat betreft de
scheiding en het evenwicht van mach
ten en de betrekkingen tussen de Fran
se republiek en de daarmee verbonden
volken.
Het zou mij ndet mogelijk zijn, de leiding
gevende taak te aanvaarden tenzij deze
onmisbare voorwaarden vervuld wor
den op basis van een vertrouwen op
brede gTondslag ten behoeve van de
veiligheid van Frankrijk, zowel de
6taat als de republiek.
Om zulk een nationale mis6ie te volvoe
ren, zal ik zonder twijfel kunnen reke
nen op de volle medewerking en be
sluitvaardigheid van het gehele Franse
volk.
De gebeurtenissen die zich thans bij on6
aandienen zouden van de ene dag op
de andere tragisch kunnen worden. Het
is bijzonder urgent de nationale eenheid
opnieuw te vestigen, de orde in de staat
te herstellen en het openbaar gezag in
overeenstemming te brengen met het
niveau van de hieraan verbonden plich
ten."
Eerder op de dag werd de brief gepu
bliceerd, die generaal De Gaulle gisteren
schreef aan Vincent Auriol, in antwoord
op zijn brief van 26 mei.
In deze brief schrijft De Gaulle o.a-.
dat hij had voorgesteld langs wettelijke
weg een regering te vormen, die volgens
hem de eenheid en de discipline zou kun
nen herstellen en de aanvaarding van een
nieuwe grondwet bevorderen. Ik stuitte
echter op een vastbesloten tegenstand
van de nationale vertegenwoordiging, al
dus generaal De Gaulle.
„Aan de andere kant weet ik, dat in
Algerije en in het leger de toestand van
de geesten zodanig is, dat.de afwijzing
van mijn voorstel de dijken dreigt te
doen breken en het bevel te doen onder
gaanschreef generaal De Gaulle.
Nadat Coty's boodschap gistermiddag
was voorgelezen, bezocht De Gaulle de
President om hem zijn wensen kenbaar
te maken. Een van de vergaande vol
machten die De Gaulle verlangt is, dat
het parlement voor de tijd van een jaar
naar huis zal worden gezonden.
Het gesprek duurde vijf kwartier. On
derwijl had zich een grote menigte voor
het Elysée verzameld, die in spreekkoor
riep „De Gauile aan de macht". Toege
juicht door de duizenden vertrok de ge
neraal weer naar zijn dorp om de gang
van zaken verder af te wachten.
Le Troquer speelt
duistere rol
In het museum Fodor aan de Keizers
gracht te Amsterdam heeft de voor
zitter van het Prins Bernhardfonds,
prof. mr. G. J. Wiarda (links), de
kunstprijs voor de sport 1958 uit
gereikt aan de heer H. Fiedler voor
zijn schilderij gewijd aan de voetbal
sport (dat men op de achtergrond
ziet). Deze uitreiking viel samen met
de opening van een tentoonstelling van
kunstwerken bet-ekking hebbende op
sportmotieven.
OM ELF UUR vanmorgen kwamen
de leiders van de Franse socia
listen bijeen, om zich nu eindelijk
uit te spreken over hun houding ten
aanzien van generaal De Gaulle. Bij
het ter perse gaan van deze editie
was de uitslag van het gesprek nog
niet bekend, maar het leek wel ze
ker dat zij het voorbeeld van hun
voorman. Guy Mollet, zullen moeten
volgen en zich achter de generaal
zullen plaatsen.
Terwijl gisterochtend een groot deel
van de socialistische afgevaardigden zich
nog met overtuiging uitsprak tegen het
„gevaar-De Gaulle", waren zij tegen
nacht toch zover dat Mollet opdracht
kreeg rechtstreeks contact met de gene
raal op te nemen teneinde „de volledige
waairheid" omtrent zijn bedoelingen
Het partijbestuur aanvaardde dit vo
stel van Max Lejeune, een aanhanger
de rechtervleugel van de partij en evi
als Mollet een voorstander van De Gaulle,
nadat het duidelijk was geworden dat do
voorzitter van de Nationale Vergadering.
Amdré le Troquer, eveneens een socialist,
de socialistische fraotie een onjuiste versie
Generaal De Gaulle ging gisteravond weer terug naar zijn woonplaats, had ®°Keven van het gesprek, dat hij
om het verdere verloop der gebeurtenissen at te wachten. President Coty dt H^,bhefc°SÜ™
heeft zijn taak voor een groot deel overgenomen. woensdagnacht met De Gaulle had gehad!
De Amerikaanse duikboot Stickelback,
met 82 opvarenden aan boord, is vanmor
gen vroeg gezonken na een aanvaring mei
de torpedobootjager Silverstein. Alle op
varenden konden worden gered. De duik
boot zonk dertig kilometer te.i zuidwes
ten van de haven van Pearl Harbor. Het
water is daar 2,7 kilometer diep.
jV"A URENLANGE VUURGEVECHTEN tussen Fransen en Tunesiërs
J N en na aanvallen van Franse B-26 bommenwerpers op doelen in Zuid-
Tunesië, heeft de spanning tussen beide landen, die de laatste dagen
voortdurend gestêgen was, zich gisteravond ontladen in een Tunesisch
verzoek aan de Veiligheidsraad onmiddellijk bijeen te komen ter behan
deling van een klacht over Franse agressie. Reeds maandag had president
Bourguiba aangekondigd, dat hij een nieuwe behandeling zou vragen
van de Tunesische klacht inzake de aanval van de Fransen op het dorp
Sakiet.
Tunesië had deze klacht laten rusten
in afwachting van de goede diensten die
Engeland en de Verenigde Staten in de
kwestie van de Frans-Tunesische geschil
len zouden verlenen. Indien de toestand
ernstiger werd, zou Tunesië zich opnieuw
tot de raad wenden, werd toen gezegd. De
goede diensten werden geschorst, toen de
Franse regering van Gaillard viel.
Tunesië heeft er zich ook over beklaagd,
dat de spanning tengevolge van de voort
gezette aanwezigheid van de Franse
troepen in het land, de vrede in Noord-
Afrika in gevaar brengt
pen gisteren vijf uur lang in een
gevecht gewikkeld geweest Een Tune
sische woordvoerder verklaarde dat
Franse patrouille trachtte een wegver
sperring te doorbreken. Toen de Tune
siërs weigerden de barricades op te rui
men, openden de Fransen het vuur, het
geen door de eerstgenoemden werd be
antwoord. Van eventuele slachtoffers is
nog niets bekend.
Later op de dag werden gedurende vier
uur doelen in het zuiden van Tunesië
door bommenwerpers van het type B-26
aangevallen. De vliegtuigen hadden hun
bases in Algerije. Er waren, volgens de
Tunesische woordvoerder, veel doden en
gewonden gevallen. De bommenwerpers
zouden dezelfde kentekenen gedragen
hebben als de toestellen, die de aanval
op Sakiet uitvoerden.
Diplomatieke waarnemers in Tunis
zijn van mening, dat het voor de hand
liggende gevolg van een nieuw de
bat in de Veiligheidsraad het voort
zetten van de Brits-Amerikaanse
goede diensten zou zijn. Men neemt
aan, dat de Veiligheidsraad zaterdag
oj maandag bijeen zal komen.
Ook Franse klacht
Inmiddels heeft Frankrijk het Tunesi
sche voorbeeld gevolgd en eveneens een
klacht ingediend bij de Veiligheidsraad.
Tunesië wordt ervan beschuldigd her
haaldelijk de „modu6 vivendi" voor het
stationeren van Franse troepen in Tune
sië te hebben gebroken en herhaaldelijk
de Franse klacht over Tunesische hulp
aan Algerijnse opstandelingen. Van zijn
kant heeft Frankrijk, aldu6 de klacht, de
akkoorden steeds geëerbiedigd. De Vei
ligheidsraad wordt verzocht de klacht op
de eerstvolgende bijeenkomst te bespre
ken.
(Van een onzer verslaggevers)
TNE ZESDE JUNI zal met Ingang va
jaar de „Internationale Melkdag" z(Jn.
De dag zal gevierd worden onder de leus
„Melk Is gezondheid". In ons land zullen
30.000 affiches worden verspreid, die de
aandacht vestigen op de internationale
melkdag. De minister van landbouw dr.
Ir. A. Vondeling, zal 's avonds van
tot 8.10 uur voor de radio spreken
ook de televisie zal programma's uitzen
den die in het teken van de melk staan.
(Van onze sociaal-econom. redactie.)
TVE KOFFIE-TEXTIELOORLOG is
ten einde. De tien organisaties,
die betrokken waren bij het conflict,
hebben een compromis bereikt.
Behalve de drie kruideniersorga
nisaties gold het conflict de drie or
ganisaties van detaillisten in huis
houdelijke artikelen en vier organi
saties van textieldetaillisten. De bei
de laatste groepen zullen nu op korte
termijn de verkoop van koffie en
thee staken.
Gedacht wordt aan een uitloopperiode
an ten hoogste een maand. Op verzoek
in alle partijen is de heer H. de Mooy,
xarzltter van de Chr. Middenstandsbond
a yoorzitter van de commissie v
leg van de drie middenstandsbonden, als
bemiddelaar opgetreden en hij heeft de
onderhandelingen tot een goed einde ge-
Het gesprek dat maandenlang slepende
is gehouden en een moeizaam verloop had,
dus ten slotte toch met succes bekroond
Het koffie-textielconflict heeft bijna een
jaar geduurd.
Portugal. De beide óppositie-kandida-
:n voor de Portugese presidentsverkie
zingen generaal Delgado en dr. Vi-
cente zijn overeengekomen, dat dr. Vi
cente zich zal terugtrekken ten behoeve
n generaal Delgado.
(Advertentie)
bvoor de inrichting
van uw woninc
POOLTAPIJTEN
BOUCLÉ VASTE VLOER
BEDEKKING
VELOURS
MODERNE DRUKSTOFFEN
Aan de nationale melkdag werken dit
jaar reeds mee. Engeland, Zweden, Fin
land, West-Dudtsland, Nederland, België,
Luxemburg, Zwitserland, Oostenrijk,
Spanje en India. Ieder land zal op zijn
manier propaganda maken voor een gro
ter verbruik van melk, het wereldvoedse)
nummer één. MeLk is immers een univer
seel voedsel, dat ongeveer zestig bouw
stoffen heeft zoals eiwitten, fosfor, kalk
en mineralen.
De affiche, gekozen uit 37 inzendingen,
is ontworpen door de Duitser Peter Stall-
forth. In ons land zal de plaat worden
aangebracht in wachtkamers van artsen,
in 2200 scholen, winkels en op melkwa
gens. De tekening laat een wereldbol zien
met een gestyleerde arm en hand, ge
vormd door de nationale vlaggen, die
naar een glas melk reikt.
Er zullen op 6 juni excursies naar
BULTHUIS
botermarkt 23
velfabrieken worden gehouden. Op de
Expo te Brussel zal gratis melk worden
geschonken.
In Den Haag, waar de internationale
melkdag samenvalt met de tentoonstel
ling van het Ned. Zuivelbureau, zullen
aan de rijdende milkbar gratis glazen
melk verkrijgbaar zijn.
Dit alles, omdat over de wereld te wei
nig melk wordt gedronken. „Drink per
man driekwart kan" is nog niet bereikt.
De Nederlander drinkt nauwelijks een
halve liter en komt daarmee op de 7de
plaats van de internationale ,,melklij6t".
Bovenaan staat Nieuw-Zeeland.
Onderzoekingen op scholen hebben aan
getoond. dat kinderen die voldoende
melk drinken, lichamelijk en geestelijk
een grote voorsprong hebben op kinderen
die te weinig melk krijgen. Het is dus
ok in ons land! niet overbodig
propaganda te maken voor een groter
melkverbrulk.
Gebleken I* zelfs, dat er kinderen èn
volwassenen z(jn, die niet weten wat melk
precies is. B(J een excursie van grotere
schoolkinderen in Rotterdam vroegen en
kele jongelui of z(j de machine mochten
zien, die van water melk maakt. Z(J wls-
niet beter of melk was iels, dat geheel
machinaal werd gefabriceerd, zonder dat
een koe ub te pas kwam
Le Troquer had kennelijk, aldus meldt
Reuter gezegd, dat de generaal het parle
ment voor onbepaalde tijd naar huis wil
de sturen, terwijl De Gaulle duidelijk had
verklaard slechts één jaar aan de macht
te willen blijven en daarna in elk geval
van het toneel te willen verdwijnen. Het
is nu duidelijk geworden, dat de vera*
van Le Troquer, ongetwijfeld bedoeld om
de kansen van de generaal te niet t«
doen, de oorzaak is geweest van de vijan
digheid van de socialisten tegenover do
generaal.
Het bestuur van de socialistische partij
hechtte ook met 58 tegen 28 stemmen
zijn goedkeuring aan de brief, waarin
oud-president Auriol De Gaulle verzocht
had „de oproerige beweging" te verwer
pen en zodoende een spoedige overeen
stemming met Franse leiders over een be
perkt program mogelijk te maken. Door
de inhoud van deze brief te onderschrij
ven heeft het bestuur de weg naar een
verzoening tussen de soaiali9ten «n Do
Gaulle geopend.
Verklaring Delbecque:
Algerijns comité
wil blijven, ook
onder De Gaulle
T~\ELBECQUE, de vice-voorzitter
van het Algerijnse comité van
nationaal welzijn, heeft gisteren
wat sabelgekletter laten horen.
Hij zei
a) dat het Franse leger in Algerije
gereed staat om zo nodig tot han
delen over te gaan („om te helpen
generaal De Gauillaan de macht
te brengen");
b) dat hij adhesiebetuigingen van 120
comité's van openbaar welzijn in
Frankrijk ontvangen had en dat
hij aannam, dat er nog wel meer
zouden zijn;
c) dat het landelijke Algerijnse co
mité van openbaar welzijn zou
blijven bestaan, ook nadat in Pa
rijs een wettige regering zou zijn
gevormd.
In het Pyreneeënstadje Ta roue heeft gie-
ternartit een comité van openbaar wel
zijn zijn aanhankelijkheid aan de Al
gerijnse gaullisten betuigd. Alle arbei
ders, die raar hun werk gingen, kre
gen strooibiljetten met de opwekking
zich aohter het comité te scharen.
Toen het nieuws goed bekend werd, or
ganiseerden 2000 arbeiders een demon
stratie, waar geroepen werd „De Gauilo
komt er met door". Haastig verklaarde
toen het comité, dat men niet wilde
proberen de macht van de plaatselijke
autoriteiten over te nemen- Men had
slechts een psychologische reactie in
de openbare mening in het leven wil
len roepen
De regering van Marokko heeft de gou
verneur van de provincie Oud Ja ge
machtigd op alle F ranse troepenbewe
gingen toezicht te houden. De vrijheid
van de Franse eenheden in Marokko
is tot nu toe niet beperkt. De provincie
Oud Ja grenst aan Algerije.
ZONNIGE PERIODEN
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk enkele ver-
spreid voorkomende buien.
Morgen zonnige perioden.
Zwakke tot matige zuidelijke
wind. Dezelfde temperaturen
'TV *Is vandaag of Iets lagere.
ZON EN MAAN
31 mei: zon op 4.27, onder 20.48, maan op
19.10, onder 3.38. 1 Juni volle maan.
HET WEER EN EUROPA
Hnppnrten hedenmorgen 7 uur
i.f