HELEN KELLER
TELEVISIESCHERM
«GEBOORTEHUIS» VAN CALVIJN
Haar handen
zien de zon
DOOF,
STOM en
BLIND
IS EEN BEZOEK TEN VOLLE WAARD
r o
J-Ji
ZATERDAG 24 MEI 1958
LIET was een stralende junidag in
1880, toen de stevige vroedvrouw
van het stadje Tuscumbia in de Ame
rikaanse staat Alabama een rose
kindje in de armen van een stralende
moeder legde. Het eerste levensuur
van Helen Kate, dochter van kapitein
Arthur Keller en zijn vrouw Katie, was
begonnen. De kleine Helen groeide
gezond op. Zij had lichte, vrolijke
ogen en altijd lachte zij vriendelijk als
iemand zich over haar wiegje boog.
Het was voor de fa
milie Keiler een dag
van wreed verdriet toen
de dokter moest zeg
gen ..Uw kind zal nooit
de zon kunnen zien en
het is mijn plicht als
geneesheer u er op voor
te bereiden, dat uit de
ze ziekte andere gevol
gen kunnen voortko
men... Enkele we
ken later was het zo
ver; de moeder werd
in enkele dagen grijs
van verdriet. „Helen
kan niet horen en ze
zal ook nooit kunnen
spreken" moesten de
dokters korte tijd later
zeggen.
Het waren ontzettende weken
toen Helen begon rond te kruipen,
tastend en grijpend, en vreemde
geluiden uitstotend. Katie Keiler
Miljoenen mensen kennen haar naam; miljoenen
mensen weten wie en wat Helen Keiler is, een
bijzondere vrouw wie niets bespaard is gebleven.
Als kind verloor zij het licht in haar ogen, kon
zij niets meer horen, geen woord spreken. Wie
haar eenmaal heeft
ontmoet wordt ge
roerd door de liefde
en goedheid welke
van haar uitstralen.
Vijftien maanden oud was het kind
toen de huisdokter een merkwaardige
zwakte constateerde. Hij meende eerst
dat een van de vele kinderziekten
zich aankondigde, maar al spoedig
bleek het veel ernstiger te zijnhersen
vliesontsteking. Helen herstelde slechts
langzaam. De dokter deed wat hij kon,
maar kon de verschrikkelijke waarheid
tenslotte niet langer voor de ouders
verborgen houden.
v..
zij haar onfeilbare geheugen
maakte zij haar dictaten achteraf.
In 1904 haalde Helen Keiler haar
academische graad met een bij
zonder eervolle vermelding voor
Engels. De tien jaren daarna be
steedde zij eraan haar stem te
verbeteren en in 1913 sprak zij
voor de eerste maal in het open
baar. Zij vertelde in korte zinnen
en eenvoudige woorden hoe zij
haar gebreken had weten te over-
llllllllllilllllllllllllllilllllllllllllllllll
ne Sullivan overleed; zij wijdde
aan haar een van de meest ont
roerende boeken van de wereldli
teratuur met de eenvoudige titel
„Teacher". Eerst na maanden
kreeg Helen Keller met Polly
Thompson een even goed contact
als zij met Anne Sullivan had gc-
groot geluk ge
had. Het is
weest voor Helen Keiler, dat zij
Polly Thompson, die haar hele le
ven aan haar wijdt, heeft gevon
den. Zij woont samen met Polly
in een vriendelijk huis in de bos
sen van Connecticut. In de voor
galerij staat een geweldige drie
meter hoge stenen lantaarn.
Correspondentie
Boodschap
op bezoek,
voert een enorme correspondentie
met blinden en doofstommen. Vele
doofstommen hebben braille ge
leerd om met haar te kunnen cor
responderen. Zij leest zoveel, dat
ze haar vingertoppen, die al dui
zenden kilometers blindenschrift
hebben geleerd, met zijde heeft
moeten omwikkelen. Helen Keiler
leest in donker. Ze slaapt weinig
en er is voor haar geen verschil
1^^in dag en nacht. Aan het ontbijt
Polly" Thompson "kwam leest Polly Thompson haar
Het was de eerste van een se
rie lezingen die Helen Keiler door
de hele wereld zou houden, lezin
gen waarin zij een boodscha
bracht: Als er voor haar uitkomst
was gekomen in haar hopeloze po
sitie, dan moest er ook voor men
sen wier moeilijkheden veel klei
ner waren, een uitkomst te vin
den zijn. Een jeugdige Schotse
„r, Anne krant voor in korte
"Helen Keiler maakten tikeleri die Helen Keiler
i typt zij -
de c
na..! moedig de zware last op zich;
zij verdiepte zich in medische boe-
tact te komen. Katie Keller las in
de krant van de Schot Graham
Bell, die in Boston een school voor
Heeft een me,
te kunnen zh
Londens must
terse beeldhouwwerken met
handen, terwijl Polly Thomson,
haar getrouwe metgezellin, toe
kijkt.
ren wat er gezegd wordt door
iemand de vinger op de lippen te
leggen.
Wijlen president Roosevelt werd
een groot vriend van haar. Hij ver
telde haar alle moppen van Mark
haar te hulp:
Sullivan en H
zij de film „Bevrijding", de
ste film waaruit doofstommen kon
den leren dat hun positie hoopvol
ler was dan zij dachten. Zij
schreef verschillende boeken, de
ze Helen Keiler, die merendeels
ook in brailleschrift uitkwamen.
In 1930 bezocht zij voor de eer
ste maal Europa en het Nabije
aflegde. De universiteit Oosten. Overal interesseerde zij -
was een teleurstelling voor haar; zich voor de blinden en doofstom- gehad. Ondanks haar achtenzeven-
ze kon geen aantekeningen maken. men. Helen Keiler werd een ster- tig jaren is ze merkwaardig jong,
omdat ze haar handen nodig had ke, gezonde vrouw, die tegen elke
om te luisteren Met behulp van situatie was opgewassen. Het was
een brailleschrijfmachine en dank een grote slag voor haar toen An-
brailleschrift.
Helen Keiler kan het bos en de
bloemen ruiken; zij weet wanneer
het regent en wanneer het sneeuwt
ze kent de jaargetijden.
Ze is geen hulpbehoevende inva
lide, maakt zelf haar bed op en
ordent de papieren op haar schrijf- ongelukkige mensen in de hele
olc tafel. Ze kan ook in de tuin wer- wereld. Maar alle dankbetuigingen
De universiteit Oosten. Overal interesseerde zij I ken. De tijd heeft geen vat op haar wijst zij verre van zich. „Ik had
ij /-»-ji— iu*een groot leed te dragen, vanaf
mijn geboorte", zegt zij, „maar
heeft geen enkele rimpel
nauwelijks een grijze haar. Zij is de bewezen, dat ik dat leed ten
een uitkomst voor tienduizenden slotte nog nauwelijks voel!"
10 Anne Mansfield Sullivan.
Ze is zelf half blindden kan^ niet Twain Caruso zong
lopen. Gaat r j
de eeuwige nacht
zaï bïij zijn iemand te kunnen be
vrijden
Wonder
s ja:
Helen Keller woo '?r.r- w-,™
oud Zij was in haar geestelijke kwam
ontwikkeling ver achter bij andere naar
kinderen van haar leeftijd. De eni
ge verbinding tussen haar en de
buitenwereld was een lappen pop.
waaraan het kind zich bijzonder
had gehecht. Met deze pop als
zij voelde zijn machtige stem. Jas-
ja Heifetz speelde voor haar en zij
hoorde de klanken door haar han
den op de viool te leggen. Zij kan
radiomuziek horen door haar han
den op een radiotoestel te leggen.
De meest dramatische gebeurte
nis was, toen de bas Feodor Sjal-
r haar zong in Boston. Hij
Helen Keiler gehoord en
lar haar toe. Hij nam
jijn armen, drukte haar
zijn machtige borst en zong
voor haar alleen de beroemde
Mephisto-aria uit Faust.
begin organiseerde Anne Sullivan
haar opvoedingswerk. Het duurde
drie weken; toen had het doofstom
me en blinde kind begrepen dat een „v
lichte druk op de bal van de hand heeft veel
vier malen herhaald „Papa be- ^on
tekende. Daarin schuilde het begin ^je
Ontroerd
450 jaar geleden werd her
vormer opdeze plaatsgeboren
OV
„Er stoppen vrij veel Nederlandse touring
cars en Nederlandse auto's bij het geboorte
huis van Calvijn, maar de meeste toeristen
Helen Keiler verklaarde
geweest als toen. Helen Keiler te nemen. En toch is er zo veel te zien
danken aan de Bos- klaagt ds. Samuel Mours, die in zijn functie
S°gèldy,™arWvanggrf>Jd'eSn van conservator vol toewijding waakt over
alie begrip. De toegewijde inspanning. Zo leerde Helen Kei- Hp belangen van het Musée Calvin te Noyon
Anne Sullivan vond een moeilijke ler roejen
maar dankbare taak. Het is een paardrijden
wonder hoe dit doofstomme en
blinde kind zich ontwikkelde tot
een schrijfster van formaat
staat is andere
te geven op hun
levenspad. Het klinkt
lijk als
Ze bezocht
aar miss Sulln
met drukjes i
zeüe"' talXX": in Frankrijk.
gymnasium. Inderdaad zouden er veel meer Nederlandse
makke-
hoort, dat Anne Sul
livan met drukjes en kneepjes de eerste maal ir
Helen Keiler de begrippen water, iemand met twee
hout, stoel, regen, papier en hemel tuigen
bijbracht. Het gordijn van de we
reld. zoals wij die dagelijks voor
ogen hebben, ging niet met een
ruk omhoog voor het kind; het ging
bij stukjes en beetjes, maar toch
duurde het nog geen jaar eer Helen in he
Keller kon spreken. Het moet voor
Anne Sullivan een groot wonder
zijn geweest, toen Helen Keiler
haar eerste woordjes stamelde.
Het waren normale woorden die
haar tong en lippen moeizaam
vormden. Alles wat normale men
sen zo in de schoot wordt gewor
pen, moest Helen Keiler zich moei-
namen in het gastenboek kunnen staan. Het
vertaalde. is eigenlijk onbegrijpelijk, dat zo weinig Ne-.
Zij deed haar eindexamen als derlaiwisevakantieganger»^ die ep_weg Z)jn
de tien besten. Het was naar Parijs, of naar het Zuiden, de moeite
,dan df vijf zin- nemen de drempel te overschrijden van het
dergelij'k "examen met geboortehuis (annex museum) van de grote
hervormer in het Noordfranse stadje.
Ds. Mours bij de stenen
in het gereconstrueerde huis
Calvijn. De trap is het e
overblijfsel van het oorspro
lijke huis, dat in de oorlog
1914—1918 werd verwoest.
In ieder geval verwacht ds.
Mours volgend jaar meer belang
stelling. Dan zal het 450 jaar ge
leden zijn, dat Calvijn hier gebo
ren werd. De „Premier Synode Na
tional des Eglises Réformées de heropend* HetTs
France" treft reeds voorbcrcidin- uitzicht, dat het
Waardig
woord voor woord
Geheugen
Haar groot9te kracht bij dit
alles was haar fenomenale geheu
gen. Men leerde haar verder spre-
- ken in een doofstommenschool.
Een zekere miss Fuller had een
systeem uitgedacht om doofstom
me kinderen te leren spreken; de
kinderen moesten de woorden met
de vingertoppen aanvoelen. Helen
Keiler had haar longen nooit ge
oefend, zoals een ander kindje, dat
fors schreeuwt. Het kind 1
Maandenlang bleef haar spreken
niets dan een moeizaam stamelen,
maar het gordijn voor het wonder
van de wereld ging langzaam voor
haar omhoog. Haar ongewoon
scherpe intelligentie maakte het
haar mogelijk in korte tijd het
blindenschrift te leren. Maar men
moest zich de grootste moeite ge
ven om het kind te leren, wat al
die nietszeggende woorden bete
kenden. Hoe legt men iemand, die
doof, stom en blind is, uit wat
„rood" is of wat de sterren zijn?
Caruso
„Ik ben niet stom meer
Helen op een dag tegen
moeder, „ik kan spreken
weet hoe u er uit ziet!" Mevrouw
Keiler was tot tranen geroerd,
toen zij Anne Sullivan en Graham
Bell bedankte. „We hebben van
haar geleerd" zei Anne Sullivan,
„in de toekomst zullen duizenden
mensen geholpen kunnen worden
dank zij uw dochter!" Helen Kei
lers stem is nooit aangenaam ge
weest; hij is klankloos en mono
toon. Haar zinnen zijn kort, maar
zij kan een gesprek voeren en ho-
prettig voor-
mogelijk zal
zijn Calvijn te herdenken in een
waardige en stijlvolle omgeving.
Toen op dezelfde plaats het vier
de eeuwfeest herdacht werd, was
dat niet het geval. Toen kwamen
de gasten van het Franse Genoot
schap voor de Geschiedenis van
het Protestantisme bijeen in het
Restaurant van het Hotel, dat zich
destijds op deze plaats bevond.
Het huis, dat sinds onheuglijke
tijden „La Maison de Calvin" ge
noemd werd, vormde toen de lin
kerhelft van het hotel.
Tijdens die herdenkingsplechtig
heid in 1909 werd de vraag gesteld
of er stappen gedaan zouden kun
nen worden om het huis voor het
nageslacht in tact te houden. Ver
der vroeg men aan de hotelier toe
stemming er een gedenkplaat in
te mogen aanbrengen.
Verwoest
Van deze beide wensen, is toen
alleen de tweede in vervulling ge-
niet dan nadat de ho-
Calvijn.
valueerde) francs, het Nederland
se comité, dat onder de bezielde
leiding van Ds. Krop stond, kwam
voor de dag met 20.000 francs, het
grootste bedrag uit een land bui
ten Frankrijk. Koningin Wilhelmi-
na schonk 1775 fratocs.
Nauwkeurig
Aan de hand van oude tekenin
gen reconstrueerde men daarna
het oude huis zo nauwkeurig als
maar enigszins mogelijk was In
1930 werd het, tegelijk met het Mu- genwoordigd.
seum, onder grote belangstelling
geopend.
de „Musées de France" grondig
gerestaureerd was, werd de eme
ritus-predikant ds. Mours aange
steld als administrateur en conser
vator. Het was een volkomen ver
nieuwd en verjongd Museum, dat
op 17 juli 1955 zijn poorten voor
het publiek opende.
Natuurlijk gaat men na het bin
nentreden eerst de (gereconstru
eerde) geboortekamer van Calvijn
met de zware, donkere plafondbal-
ken bezichtigen. In de vitrines
liggen zeldzame oude drukken van
de werken van de hervormer, aan
de muren hangen portretten van
hem, en er staat een copie van
zijn stoel in de kathedraal van Ge-
nève. De grote Renaissance-kist
is door het Museum geleend van
het Louvre.
Boven
Wie dan de moeite neemt naar
boven te gaan, vindt op de eerste
verdieping een zaal. die herinne
ringen bevat aan de geschiedenis
van het Protestantisme in Noord-
Frankrijk. Om de geëxposeerde
gravures en portretten naar waar
de te kunnen beoordelen, dient
men heel wat van de geschiedenis
van de streek te weten. Meer
spreekt tot de bezoekers, die van
verre komen, de zaal op de twee
de verdieping, waarin een perma
nente tentoonstelling is ingericht,
die de verbreiding van het Calvi
nisme over de gehele wereld
toont. Nederland behoeft ge er
natuurlijk niet vergeefs bij te zoe
ken; er hangen en liggen oude
prenten waaronder een mooi
portret van Willem de Zwijger
en een in Leiden gedrukte Latijn
se uitgave van de Institutie van
1654. Boeken over Calvijn van re
cente datum zijn afzonderlijk ten
toongesteld. Ook Frankrijk. Zwit
serland. Schotland. Hongarije, Ca
nada en de Verenigde Staten zijn
'jn op representatieve
Uw jongeren, die Uw woorden kenden:
„Ik ga nu heen, maar laat u niet alleen,
Ik zal u dra een and're Trooster zenden",
Zij hieven, wachtend op vervulling, eendrachtelijk
hijeen.
Toen kwam Uw Geest, als van een storm gedreven,
lets van Üw glans, was op' een iegelijk van hen,
Uw geest werd Woord, het Woord werd leven,
Groot was de oogst door het geladen woord van hen.'
Heer, laat Uw Geest ons weer opnieuw bezielen,
Vernieuwer, Trooster houw uw Pinksterkerk.
Roep weer terug, die tot het ongeloof vervielen
En geef ons deel aan Gods volbrachte werk.
Soms is de angst veel sterker dan ons hopen.
In 't dagrumoer raakt ons Uw stem verstomd.
Maar nu vandaag, breek de gesloten harten open,
En rijp ons tot een vrucht, die God zelf oogsten komt.
O Geest van God, breek uit in alle talen.
Keer met Uw Woord de Satansnesten om,
En laat op alle volken eind'lijk vrede dalen,
Verlosser, Trooster kom, ja kom!
HERM. STEGGERDA.
lil ij de „geboorlekamer"
werd nagebootst op de
its, waar Calvijn bijna 450
geleden werd geboren.
Toen
stuur v
schap voor de Geschiedenis
het Protestantisme contact opnam
inzake de bouw van een nieuw
woonhuis, dat gedeeltelijk op de
grond van het Genootschap moest
komen te staan, kwam ook het feit
ter sprake, dat het Museum lang
zamerhand 'n „dood ding" gewor-
Doordat ds. Pannier, die
doe ik het!" Hij vertelt, dat er in
het afgelopen jaar 1500 bezoekers
waren; een honderdtal Nederlan
ders was er bij. Hij wil niet na
laten er de aandacht op te ves-
ijze verte- tigen. dat het Museum op maan
dag gesloten is. Elke zondagmor- dat de geboortestad van Calvijn
gen wordt om 9 uur in het Mu- geen eigen predikant heeft! Het
rrettig seum een dienst gehouden, die is overigens begrijpelijk; op een
afwisselend geleid wordt door de bevolking van 9000 zielen telt men
Ds. Mours zegt, dat hij het pret- doopsgezinde predikant van Chau- slechts twintig Protestanten!
1954 het Gemeentebe-
Noyon met het Genoot- tig vindt bezoekers rond
den. „Als het maar enigszins kan.
c predik:
Hervormde dominee
Compiègne. Treffend is het,
J. VAN RHIJN
telhouder aanvankelijk alle mede- gedurende vele jaren de
werking geweigerd had. Lang heeft
de plaat niet op de muur gezeten,
want tegelijk met het stadsdeel,
Hartoperatie op het
rerd
het zich bevond, werd „La het gebouw niets
gestorven was en
geen opvolger benoemd
het onderhoud
Maison de Calvin" tegen het
de van de Eerste wereldoorlog to
taal verwoest.
De televisiekijkers in de staat kind heeft nog kans; ook
ew York hebben enkele uren kind kan nog geopereerd w
gedaan, kunnen kijken naar een repor- jen_
tage i
i moeilijke operatie
In Frankrijk en ook in an
dere landen gingen na de oorlog
stemmen op om het huis weer in
zijn oude vorm op te bouwen. In
1923 slaagden de Franse Protes
tanten er in voor dit doel de grond
aan te kopen. Tegelijkertijd werd
op de gehele wereld een collecte beheer werd
op touw gezet om het geld
Talloze toeristen trokken vergeefs
aan de bel. Alleen als er gods-
dienstocfeningen werden gehouden, aan *ie* hart van «en driejarig
gingen de deuren nog open. meisje. Op het scherm versche
nen het kloppende hart en de
Erfpacht ademende longen van het kind.
Sensatie? Natuurlijk,
Mabel Chin, drie jaar oud cn
an Chinees-Amerikaanse afkomst,
vas geboren met een afwijking
de één der doktoren iets over het
verloop van de operatic.
In drie kwartier was het kritie
ke ogenblik aangebroken. De
bloeddruk liep naar normaal.
Ruim een uur later was de uit
zending ten einde.
lang hadden de toe-
verbindingsweg schouwers niet veel
de herbouw bijeen te brengen De
Fransen kwamen zelf met een be
drag van 33.600 (nog niet gede
dat de gemeente
bood het gebouw in erfpacht
te nemen en voor het verdere on
derhoud zorg te dragen. Voor het
comité gevormd,
helft
beuren een nieuwe sensatie,
aar voor vele ouders, di, rich SUSlTên w'ordén.'
jaren zorgen maakten over
de gezondheid
de stad be- kind, bleek dit met eigen ogen
7.ès'leden vaiThet Genootschap* Na- aanschouwen het ogenblik te
dat het gebouw door personeel van zijn om te beslissenOok ons
klaringen der doktoren en de op
gewonden stem van de commen
tator, die (ook op een scherm) de
operatie volgde,
deze afwijking Tientallen telefoongesprekken
hun eieen werd voor de televisie gebracht moesten bij het rv-station
Toen de uitzending bce»ri. had dp lnnn wnrdpn ifoou/»rH u
reeds blootgelegd; de assistenten hun huisdokter
en de zusters werzten rustig er
zeker en van tijd tot tijd vertel-
loop worden afgewerkt. Het wa-
doorgaans ouders. die door
ïsdokter nooit te overreden
waren geweest om hun kind te
laten opereren.
