Jlicuioc frilisrtic (fimiraiü K.V.P. eist aftreden van Kranenburg Premier Pflimlin weer vaster in 't zadel Min. Staf voelt zich ook verantwoordelijk Staatssecretaris zal zich diepgaand beraden" Weinig kans voor De Gaulle In Achterveld werd pot gevonden met zilvergeld EEG in ban van Franse crisis Dulles over Libanese crisis: Kairo heeft de hand in ongeregeldheden Morotai heroverd door troepen van Djakarta Communistisch „tapgesprek" «SS >8 WOENSDAG 21 MEI 1958 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie. Redactie. Abonnementen- Advertentie-afdeling Tel. 31441. ADVERTENTIES: 020 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58936 Negenendertigste jaargang no. 11264 Dr. E. DIEMEB CHRISTELIJK-1SATIOHAAL DAGBLAD Foor Leiden en Omstreken „Stanhttstidj is ghebkwit myo i" trijljeiwpoft" WIE EERSTE Zie pagina 9 De neuskegel van de Amerikaan se Jupiterraket. die zondag na een geilaagde vlucht op grote hoogte naar de aarde terugkeerde. was chira zal onden- De foto toont de an het projectiel te Cape ral (Florida) in rook en n. Het voorwerp dat links de Jupiter wegcirkelt, heeft ft kunnen Identificeren. „V (Van onze parlementaire redacteur) DE WOORDEN van de geachte afgevaardigde de heer De Gou zijn voor mij reden tot diepgaand beraad, zo zeide hedenochtend staats ecretaris Kranenburg op de felle aanval van de K.V.P.-senator, die gisteren het aftreden van de socialistische bewindsman had geëist. De itaatssecretaris zeide, dat het niet zijn standpunt was, dat zijn verant woordelijkheid door de minister wordt gedekt. Hij kwam tot deze con tlusie, omdat het staatssecretariaat zijn waarde ontleent aan zijn niet- imbtelijk karakter. Een staatssecretaris is een politiek functionaris. lijk gebleken, dat de staatsrechterlijke positie van staatssecretaris Kranenburg aanmerkelijk was verzwakt. Zowel de KVP- als de VVD-fractie eiste zijn af treden. De liberale senator Van Riel wa* bovendien van mening, dat ook Staf zou moeten heengaan. Het was nog twijfelachtig of deze eisen effect zullen sorteren, want het is gisteren in de Eerste Kamer wel gebleken, dat er een stroming die het onjuist vindt een of meer bewindslieden de politieke woestijn in te sturen, nu de Tweede Kamer een commissie van onderzoek de gang van zaken bij de Dienst Materieel Landmacht heeft inge steld. Dit alles neemt niet weg dat staats secretaris Kranenburg ten slotte uit eigen beweging kan besluiten om heen te gaan. Gezien het debat in de Tweede Kamer en de nieuwe aanvallen op zijn beleid in de Eerste Kamer zou dat waar schijnlijk niet onverstandig zijn. In de Tweede Kamer waren het alleen de libe ralen die op directe wijze zijn aftreden :ten. De andere fracties spraken zich ?n over de wenselijkheid daarvan niet t, maar zij deden ook geen enkele po ging om staatssecretaris Kranenburg de hand boven het hoofd te houden. De KVP-fractie in de Eerste Kamer bleek niet bereid deze zwijgzame rol verder te willen vervullen Minister Staf zeide echter in de erste plaats de verantwoordelij k- ,eid voor het beleid te willen dra- jen. „Voor de thans gedane be- chuldiging voel ik mij verantwoor- lelijk", aldus de minister van de fensie. De bewindsman was van oordeel geen frughoudendheid te hebben betracht, laarom heeft hij destijds in de Tweede lamer verklaard er begrip voor te heb- en dat er een gevoel van onbehagen is Btstaan. Maar het verloop van de dis- ussie in de Tweede Kamer was, zo ver- olgde de minister, niet van dien aard, at het mij geleid heeft men aan de ver- ntwoordelijkheid te onttrekken. ..Als ulitairen en burgers van mijn departe- lent worden aangevallen, is het mijn Jicht hen te verdedigen. Ik zal alles doeri m op te komen voor deze functionaris- (n, die zich niet kunnen verdedigen". Minister Staf wil zich dus niet aan de erantwoordelökheid voor de gang van iken bg de Dienst Materieel Landmacht nttrekken. Maar hU wenste zich wel te •chtvaardigen. De bewindsman wees er p, dat er zich in de laatste jaren geen pregelmatigheden meer hebben voorge- ftrrr Men stelt my verantwoordelijk alle feiten van de afgelopen tien r Minister Staf gaf er blijk van zich te ebben geërgerd over uitspraken over onregelmatigheden en corruptie'Bij de jalversaties bij de DML is geen beroeps- Ificier betrokken geweest. Hij wilde niet feoruit lopen op het onderzoek van de pmmissie uit de Tweede Kamer. Deze Dmmissie zal de beschikking krijgen over lie stukken, die nodig zijn. Een grondige ^organisatie van de DML vergt echter (jd. Minister Staf herhaalde, dat hij reeds taanden geleden aan een particulier bu- eau opdracht heeft gegeven om de effi- lëncy bij de DML te bestuderen. Gouda morgen kaarsenstad Het gothische stadhuis op Gou da's markt zal morgenavond op een wel zeer aparte manier wor den verlicht. De moderne schijn werpers zullen niet worden aange stoken, doch het schijnsel van hon. derden kaarsen achter de ramen van het oude gebouw zullen ver tellen dat het feest is in Gouda. Dit flakkerende licht past zeker bü het feest dat in de pUpenstad wordt gevierd. De N.V. Kon. stea rine kaarsenfabrieken Gouda- Apollo bestaat namciyk honderd jaar. Er is een waardig program ma samengesteld, dat vandaag met een receptie voor de zakenrelaties in hotel Atlanta te Rotterdam werd geopend. Morgen worden de fees telijkheden op het bedrijf zelf in geluid met een klinkende fanfare De Philips-harmonie te Eindhoven zal namelijk met haar 110 leden muziek over het industrieterrein laten schallen, daar het de jubile rende kaarsenfabriek was. die in 1892 als eerste klant van Philips drie honderd gloeilampen afnai tiei 'Olgt markt een grote taptoe, voorafge gaan door een concert. De taptoe sluit aan op een ontvangst, die Goudse gei tebesti leiding van de kaarsenfabriek ten stadhuize aanbiedt. Burgemeester James zal dan het woord voeren. De herdenkingsbijeenkomst vrü- dag om tien uur in de nieuwe schouwburg te Gouda zal een of ficieel tintje dragen. Er staan heel wat toespraken op het programma, evenals een huldiging van jubile rende employé's. Ook worden dan diere inentsprogramma voor het perso neel. Het ligt in de bedoeling dat Gouda-Apollo ter gelegenheid van dit honderdjarig bestaan de ge meente, waar zij- is gevestigd, een beeld aanbiedt en wel van Philips de Goede, welk beeld een plaatsje zal krijgen in een van de nissen aan de voorgevel van het stadhuis. Het was de heer De Gou (kath. v.), die in een striemend, ietwat overtrokken bi toog staatssecretaris Kranenburg de h las. Hy sprak van een geschokt vertroi wen. Dat vertrouwen moet hersteld wor den. „We kunnen geen staatssecretari; gebruiken wiens tekortkomingen in hel beleid door 't gehele volk kunnen worden geconstateerd", zo zei deze KVP-afge- (Zie vervolg pag. 13) TAE MEDEDELING van generaal De Gaulle, dat hij bereid is op legale wijze de leiding van de regering op zich te nemen, heeft weinig indruk op de Nationale Vergadering gemaakt. Met een overgrote meerder heid van stemmen (475100) heeft de Assemblee haar vertrouwen in premier Pflimlin uitgesproken en hem speciale volmachten verleend om de Algerijnse crisis de baas te worden. Tegen stemden de uiterst rechtse afgevaardigden, een aantal conservatieven en 21 sociaal-republikeinen (ex-Gaullisten). Verrassend tijdens het debat in de Na tionale Vergadering was, dat premier Pflimlin ronduit erkende, dat er veel waars school in de kritiek van generaal De Gaulle op het Franse regeringsstelsel. Het kabinet heeft dan ook besloten, deelde de premier mee, spoedig voorstel len bij de Nationale Vergadering in te dienen om de staatsinstellingen te hervor men en het gezag van de uitvoerende macht te versterken. Een andere verrassing was, dat de radicaal Mendès-France scherpe kri tiek liet horen op de verklaring van De Gaulle. De generaal, zei hij, heeft de beweging in Algiers nieuw leven ingeblazen op het ogenblik, dat de zaak aan het verlopen was. Belangrijk was de verklaring van premier Pflimlin, dat de regering binnen enkele dagen maatregelen zal nemen om de normale toestand in Algerije te herstellen. De toestand is evenwel nog niet dui delijk en het tijdstip voor een definitief oordeel is nog niet gekomen. Pflimlin noemde het een merkwaardige ontwikke ling, dat Algerijnen aan de Franse beto gingen hebben deelgenomen. Deze ont wikkeling kan het Algerijnse vraagstuk wijzigen. Met nadruk verklaarde Pflimlin, in te- Eigenaar begroef munten in of hort na de oorlog "17HIJWILLIGE arbeiders, die in het kleine Utrechtse dorpje Achterveld bezig waren met de voor bereidingen tot de bouw van een r.k. dorpshuis, hebben gisteren een schat gevonden. Men was namelijk bezig met een bulldozer grond te verplaatsen en vond een glazen weckpot, boordevol zilveren rijks daalders en guldens en dubbeltjes en kwartjes. Bij het horen van het bericht snelden tientallen jongelui toe om met hun handen de grond te doorzooeken. Gisteravond i tot laat in de avond en vanmorgen sprek van de dag. vroeg begon het al weer. In totaal werd ongeveer vijfhonderd gulden gevonden. Het geld blijkt afkomstig te zijn van een inwoner, die in of kort na de oorlog zes van deze weckpotten met kleingeld in de grond heeft begraven, vlakbij het café. dat hij er tientallen jaren heeft geëxploi teerd. Ieder jaar nadat de grond was omgespit, woelde hij de grond met een ijzeren staaf om. maar de laatste van de zes weck potten bleef zoek. De politie heeft de man nu gewaar schuwd Hij heeft al meegedeeld, eigen domsrechten te zullen laten gelden. Maar hij heeft het café en de bijbehorende grond het vorig jaar verkocht rooms-katholieke kerkbestuur vai veld. dat op het terrein een dorpshui wilde laten bouwen. Of dit kerkbestuur, dat nu eigenaresse van de grond is, ook eigendomsrechten zal laten gelden, is nog niet bekend. De politie, die reeds tal van getuigen getuigen gehoord heeft, zal dc eigenaar het geld ter hand stellen. Hij heeft zijn eigendom herkend. Het verhaal over de schatgraverij is echter als een lopend vuurtje door het dorp gegaan en vormt daar nu hét ge- genstelling tot de beweringen van i raai Salan, dat de activiteit van de Alge rijnse onstandelingen niet in kracht is verminderd. Met voldoening constateer de hij ten slotte, dat de bevolking haat vertrouwen heeft geschonken aan de rege ring van de republiek, de enige, die antwoordelijk is voor de orde en de be vordering van het nationale welzijn. Om aan de economische crisis het hoofd te bieden heeft het Franse kabinet gisteren besloten, de toe wijzing van deviezen aan de Franse toeristen op te schorten en plannen op te stellen voor de handel in bui tenlands geld. Rust Evenals in Parijs was het gisteren tig in Algerije. Wel werd er weer in Al giers een betoging gehouden, waar i raai Salan en Soustelle spraken, i dit keer waren er minder mensen op de been dan de voorafgaande dagen. De politieke crisis in Frankrijk heeft tot gevolg, dat de zes landen der E.E.G. het uitstippelen van een gemeenschappelijke gedragslijn te genover het Engelse voorstel inzakt een Europees vrijhandelsgebied voor onbepaalde tijd zullen uitstellen. Dit besloten de ministers van econo mische zaken van de zes landen gisterer. in een te Brussel gehouden bijeenkomst Het doel van de conferentie was om aar. de hand van een ontwerpmemorandum. dat door deskundigen uit zes landen was opgesteld, op ministerieel peil tot over- iming hierover te komen Maurice de Franse minister van Europese zaken, zou geen bevoegdheden van zijn regering gehad hebben, om haar aan be- Achter- lanSrüke beslissingen te binden. De voorstellen der deskundigen zouden aanzienlijk dichter bij het Engelse, dan bij het Franse standpunt staan, dat in een vertrouwelijk memorandum aan de rege ringen der zes landen ter kennis Ij gebracht. Drankmisbruik. De Poolse regering heeft bekendgemaakt dat zij succes boeki met haar campagne tegen drankmisbruik Voor het eerst in 10 jaar is een daling in de verkoop van alcoholische drankeD te bespeuren. Het ziet er naar uit, dat het leger dc toestand vaster in handen heeft. De in vloed van de „heethoofden" in de comi- voor openbaar welzijn schijnt te ver- Salan bracht in zijr menigte weer hulde Gaulle en Soustelle zei en Mohammedanen in toespraak tot de aan generaal De dat de Fransen en len Franse gemeen- De regering van Marokko heeft inmid dels in een nota de terugtrekking van de Franse troepen uit Oost-Marokko geëist. De Marokkanen maken zich namelijk on gerust over de mogelijkheid dat de Franse troepen in hun land zich solidair zullen verklaren met de troepen in Algerije. AMERIKA zal zich niet door Russische dreigementen laten weerhouden zijn plicht te doen, waar ook ter wereld. Dit was het commentaar, dat de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, John Foster Dulles, tijdens zijn persconferentie gistermiddag gaf op de recente Russische waarschuwing tegen westelijke inmenging in Libanon. Dulles zei, dat volgens de leer van Eisenhower de Verenigde Staten een land in het Midden-Oosten, dat het slachtoffer is van een aanval van het inter nationale communisme, te hulp kunnen komen. Voorwaarde Is echter, dat het land daar «elf om verzoekt. Tot nu toe is een der- gelijk verzoek niet gedaan door Libanon. Wel zyn er volgens Dulles ernstige aan- wyzingen, dat de Verenigde Arabische republiek In de huidige onrust In Libanon de hand heeft. Ook pleitte hy de commu nisten er niet van vry een rol te spelen In de ongeregeldheden. In Londen gelooft men Intussen, dat de toestand in Libanon rustiger is geworden. Officiële Britse regeringsrapporten be vatten aanwijzingen, dat president Sja- moen vorderingen maakt met zijn pogin gen om de orde te heretellen. De oppo sitie blijft het aftreden eisen van Sjamoen, die een pro-westeree politiek volgt. De rust is dan ook nog niet helemaal weergekeerd in Beiroet en andere steden. Op de markt ontplofte gisteren weer een stuk dynamiet, dat echter geen slacht offers maakte en ook 's nachts drong het geluid van explosies in de huizen door. In Tripoli sloegen legereenheden tot twee keer toe aanvalspogAngen van rebellen af, die zich in de winkelbuurt van de bin- Townsend bezocht Margaret Zes uur lang is group-captain Peter Townsend gisteravond op visite geweest bij prinses Margaret; 't was zijn tweede bezoek aan de Prinses in een week tijd en het derde sinds hij terugkeerde van zijn wereldreis. De 43-jarige R.A.F.- vlieger weigerde commentaar te geven op de geruchten die nu natuurlijk weer de kop opsteken. Achter het stuur van zijn auto verliet hij tegen middernacht Clarence House. PR/NS BI] 7.1 jy BROER Prins Bernhard is vandaag met eei vliegtuig van de Amerikaanse luchtmacht uit Washington in New York aangekomen voor een particulier bezoek aan zijn broer prins Aschwin. Prins Aschwin is directeur van het Me tropolitan Museum of Art in New York- Boodschap Russische Kamervoorzitters De voorzitters van de beide Kameri van het Russische parlement hebben de parlementen van Italië, Luxemburg er Nederland verzocht steun te verlenen aar de „verenigde pogingen" om te voorko men, dat het Westduitse leger met atoom wapens wordt uitgerust, zo meldt Radio- Moskou. Dulles blijft er buiten TN DJAKARTA is bekendgemaakt, dat de Indonesische regeringstroepen het grote vliegveld uit de tweede wereldoorlog, Morotai, in de noorde lijke Molukken, hebben heroverd. De opstandelingen hadden Morotai eind mei bezet, na een amfibielanding vanuit Noord-Celebes. Kort voor het aanbreken van de dag zijn gisteren parachutisten van de cen trale strijdkrachten op het vliegveld ge land. Zij werden gevolgd door mariniers en troepen uit Makassar. Tijdens de ge vechten, die de kraclit van de rebellen zouden hebben verlamd, werd ook een B-26 bommenwerper van de rebellen neergeschoten. Woordvoerders in Djakarta deelden ook mee, dat regeringstroepen op Halmaheira in de Molukken en bij Gorontalo op Noord-Celebes aan land waren gegaan. Hieraan werd de conclusie vastgeknoopt, dat het „offensief tegen de laatste resten der rebellen in Oost-Indonesië" met troe penlandingen en luchtaanvallen was be gonnen. Dulles heeft op zijn wekelijkse perscon ferentie verklaard, dat de toestand in Indonesië als een Indonesische binnen landse aangelegenheid moet worden be handeld. „De Verenigde Staten zijn zelf een land. dat een burgeroorlog heeft ge kend en het voelt dus mee, als een ander land verlies aan mensenlevens en ont wrichting van zijn economisch leven ten gevolge van een burgeroorlog ondergaat," zei hij. Ook Gorontalo heroverd Ook Gorontalo ls door de Indonesische regeringstroepen veroverd. aldus het hoofd van de legervoorlichtingsdienst te Djakarta, overste Plrngadle. De rege ringstroepen waren 14 mei ln de naby- heid van die stad geland. Gorontalo ligt 200 km ten zuidwesten van Menado en kan worden gebruikt voor een aanval over zee op Menado, terwijl een rechtstreekse aanval over land door een onbegaanbare wildernis bemoeilijkt wordt. (Gorontalo is reeds meer in han den van regeringetroepen geweest, doch werd later door de opstandelingen her- De bevelhebber van Oost-Java, overste Sabinl, verklaart, dat de nationalistische Chinezen in Indonesië ondermijnende handelingen verrichten. Niet voldaan De Indonesische minister van buiten landse zaken heeft heden te Djakarta verklaard, dat de verklaring van Dull ook in overeenstemming moet zijn m< de feitelijke gebeurtenissen, zodat er or der de Indonesiërs geen twijfel kan be staan aan de houding van de Ver. Staten jegens de opstandelingen. Indonesië heeft de V.S. herhaaldelijk verzocht om goede diensten ter voorkoming, dat Amerikaan se en Chinese vliegers voor de opstan delingen optreden en dat de rebellen var wapens en munitie worden voorzien. Laika levend verbrand Laika, het hondje ln Spoetnik-2, dat de gemoederen over de hele wereld in be weging bracht, ls als gevolg van de dode lijke hitte der zonnestralen ln de buiten- atmosfeer levend verbrand. Dit ls de me ning van de vooraanstaande Russische geleerde Alexander Nesmeynof, president van de Russische akademie van weten schappen. newstad ophielden. De aanvallers zouden daarbij zware verliezen geleden hebben. Tot nu toe heeft de crisis in Libanon aan ruim 200 mensen het leven gekost, terwijl vele honderden gewond raakten. Tito wijst Russisch ultimatum af ultimatum, waarin Moskou met economische sancties dreigt, van de hand gewezen. In een persoonlijke brief aan de Russische premier Chroesjtsjef, wijst Tito erop, dat elke druk op Zuid-Slavië als gevolg van de ideologische geschillen een ernstige invloed zou kunnen hebben op de buitenlandse politiek van Rus land. Het prestige van het Kremlin in het buitenland zou wel eens kun nen verminderen. Tito zou zijn brief in vriendelijke be woordingen geschreven hebben. Maar niettemin maakte hij Chroesjtsjef duide lijk dat zijn land nooit voor een ultima tum zal buigen. Wel verklaarde Tito zich bereid de besprekingen over de ideologi sche tegenstellingen voort te zetten. T"\E RUSSISCHE regering heeft voor zaterdag een „topconferentie" beleed van landen die zijn aangesloten bij het communistische Pact van Warschau. Te gelijkertijd werd bekendgemaakt dat een economische conferentie van alle commu nistische landen met inbegrip van com- monistisch China, doch zonder Zuid-Sla vië, sinds dinsdag in Moskou wordt ge houden. Izvestia, het blad van de Russische re gering, meldt dat de landen die nu bijeen zijn alle lid zijn van de raad voor weder zijdse economische bijstand. De landen die zaterdag worden vertegenwoordigd, hebben zitting in de politieke raadgeven de commissie van het Pact van War schau. Deze conferentie wordt bijgewoond door de premiers, de ministers van bui tenlandse zaken en van defensie der be trokken landen. Chroesjtsjef za! aan het hoofd staan van de Russische delegatie, in de communistisch-Chinese delegatie komen echter geen grote namen voor. In Warschau verwacht men dat de com munistische landen zich zaterdag onder andere zullen bezighouden met een ant woord op de recente beslissing van West- Duitsland om het leger uit te rusten met kernwapens. WE1ISIG VERA!\DERI!SG De Bilt verwacht tot mor genavond: Wisselende bewolking mei hier en daar een bul. Krach tige tot matige wind uit wes telijke richtingen. Over hel algemeen weinig verande ring in temperatuur (opge maakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN on op 4.39, onder 20.33; r op 6.56. onder 22.53. 28 mei: HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur II t<

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 1