Jlieuuu? £riJtsrl)c (fourniil VREDESONDERHANDELINGEN OP KOMST? Amerika ziet niet veel topconferentie in een geëist van Aftreden mr. F. Kranenburg (chmidt buiten gevangenis Generaal Nasution bereid ontmoeting te overwegen Prins Bernliard eredoctor in Montreal Rusland komt metz'n agenda over de brug Nederland tegen plan-Rapacki het Deense attaché verkocht Russen geheime stukken Pléven opnieuw aangewezen a| 6 MEI 1958 BUREAUS: Steenstraat 37. Directie. Redactie, Abonnementen- e Advertentie-afdeling Tel. 31441. ADVERTENTIES: 0 20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58936. Negenendertigste jaargang no. 11252 Directie: F. ÜIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. D1EMEB Chef-red.: H. W J. ENSER1NK CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken ^tunhttstirt) is gljeMriiftt myn b«"l in tetjfjenspoei" „MATADOR" A-an starten Zie pagina 5 Ook sultan Hamid zou vrij zijn geweest pe heer J. C. J. G. Schmidt, de jderlander die in 1956 in een ge- chtmakend proces in Indonesië tot fenslange gevangenisstraf wegens weerde samenzwering werd ver- jrdeeld, zou enkele dagen buiten j gevangenis zijn geweest. Dit prdt beweerd door het Indone- jche parlementslid Wirjoseputro. kij verzocht in schriftelijke vragen me te delen, wie Schmidt, alsmede sultan mid van Pontianak had gemachtigd >r enkele dagen de gevangenis te ver- i. Wirjoseputro wist nog te vertellen, beiden de tijdelijke vrijheid zouden >ben gebruikt voor handelingen teD /an de staat. Üpionagezaak in Zwitserland )e Zwitserse Inspecteur van politie x Ulriah heeft gisteren voor de recht- ük te Bern toegegeven dat hij in 1956 'ens de Suez-crisis inlichtingen aan de nse geheime dienst heeft verstrekt r de activiteiten van Noordafrikanen Zwitserland. Hij verklaarde echter rbij te hebben gehandeld in het be- g van de Zwitserse veiligheidsdienst tlrioh zei dat hij met de Franse ge- dienst heeft samengewerkt om het in handen te krijgen dat zijn chef, né Dubois, die zoals gemeld het vorige zelfmoord heeft gepleegd, Inlichtin- aan de Fransen had verstrekt. Hij ook enkele ministers in kennis ge- I van de gevaarlijke activiteiten van bois. Nieuwe wending in Indonesië; nu de Chinezen aan de beurt DE handelingen hebben gevraagd, zo heeft de legerwoordvoerder, overste Pirngadie, te Djakarta verteld. Hij voegde eraan toe, dat de chef-staf van het Indonesische leger, generaal-majoor Nasution, toegestemd had in een ontmoeting tussen officieren van de centrale regering en de opperbevel hebber der opstandelingen, kolonel Kawilarang. Pirngadie zeide, dat Nasution wil weten wat de plannen van Kawila rang zijn en wat zijn persoonlijk standpunt is met betrekking tot de huidige toestand. De brief, waarin om besprekingen werd gevraagd, blijkt echter een persoonlijk schrijven te zijn van Joop Warouw. waarin deze ver klaart aan geen van beide kanten te staan, doch dat hij hoopt door onder handelingen een oplossing te vinden. Zou zyn poging om vrede te stichten niet slagen, dan zou hü zich scharen aan de zijde van de rebellen. Warouw. die een maand geleden zijn post van militair attaché te Peking verliet, bevindt zich thans te Menado. de hoofdstad van het opstandige Noord-Celebei- Omdat zij hun posten zonder toestem ming verlaten hadden, heeft Djakarta kolonel Kawilarang en Warouw geschorst. Regeringsfunctionarissen verklaren in te genstelling tot Pirngadie. dat er niet onderhandeld zal worden. De opstandelingen beweren, dat aan boord van het te Balikpapan gebombar deerde korvet Hang Tua 78 van de 100 koppen zijn omgekomen, radia Djakarta OOSTELIJK INDONESIË )E SOCIALISTISCHE staatssecre taris van oorlog, mr. F. Kranen- iurg, die zaterdag per vliegtuig uit e V.S. terugkeerde, waar hij geleide fojectielen heeft bestudeerd, staat Bder zware druk. Door velen wordt lijn aftreden geëist, omdat hij een lelangrijk deel van de verantwoor delijkheid draagt voor de ernstige In zeer dure fouten die zijn gemaakt loor ambtenaren van het Directo raat Materieel Landmacht bij de Unkoop van legergoederen. !De voornaamste grief tegen mr. Kra genburg is dat hiJ naar Amerika ging hen spreekt zelfs van een ..vlucht") toen t de Tweede Kamer de zaak van de af gekeurde legerhelmen werd besproken tear aanleiding van de interpellatie-Rit- In de Volkskrant van hedenmorgen feordt o.m. gezegd, dat sommige socialls- |en het prettig zouden vinden al6 |ftreder gesteld, omdat op 28 mei gemeenteraads verkiezingen worden gehouden. Anderi socialisten menen echter dat het evenmii een goede indruk op de kiezers zou ma ken als de kwestie tot de 28e mei sle pend wordt gehouden. Tot de groep <1H vindt dat mr. Kranenburg moet aftreden, behoort volgens het blad de premier, dr W. Drees. In het algemeen is de staats secretaris zelden afgeschilderd als een typische vertegenwoordiger van het so cialisme in Nederland. De partij voel» zich niet sterk aan hem gebonden De Tweede Kamer moet nog beslissen over de naar aanleiding van deze k tie ingediende moties- Zoals bekend is. wil de liberaal Ritmeester een onafhan- keiyke commissie van deskundigen di een onderzoek naar het werk van h< D.M.L. moet instellen. Er is echter ee tweede door afgevaardigden van andei partijen ingediende motie, waarin ee parlementaire enquêtecommissie wore gevraagd. Vanmiddag zou de helmen affaire in de Kamer aan de orde komei Ir. P. Donk benoemd tot hoogleraar Bij K.B. is, zoals gemeld, benoemd tc gewoon hoogleraar in de afdeling der bouwkunde om onderwijs te geven i interieur, de monumentale en toegepast*» kunsten, ir. P. Donk. Piet Donk werd 6 november 1904 te Lel den geboren. Hij volgde de HBS-b afde ling van het Nederlands Lyceum te Den Haag en studeerde van 1925 tot 1938 aan de T.H. te Delft, waar hij 8 december 1938 het diploma bouwkundig ingenieur ver- Tijdens zijn studie te Delft verzorgde hij studententoneeldecors, o.m. voor het lustrumspel 1928 ter gelegenheid van het zestiende lustrum van het Delftsche Stu denten Corps- Vliegtuigbotsing. Boven het Kanaal zijn gisteravond twee vliegtuigen met elkaar in botsing gekomen en volgens een be richt van de Britse kustwacht in zee gestort. Alle schepen in de omgeving is daarentegen deelt mede, dat het er t tien zijn. Het korvet zou wel zwaar schadigd doch niet gezonken zijn. Het communiqué van generaal-majoor Nasution. waarin gewaarschuwd werd tegen bemoeienis met de oliebedrilven, wordt beschouwd als een antwoord aan >eoretaris-generaal van de commu nistische partij Aidit, die maatregelen tegen Amerikaanse economische belangen propageerde, in geval Amerikaanse on derdanen zich zouden blijven bemoeien iet de Indonesische opstand. De legerwoordvoerder te Djakarta heeft later medegedeeld, dat generaal-majoor Nasution een bijzondere missie heeft af gevaardigd, die moet trachten in verbin ding te komen met kolonel Kawilarang hem op de rechte weg terug te bren- De Indonesische goud- en deviezen- serves zijn deze week met 0,39 procent gedaald tot 8,31 pot van de geldomloop de opeisbare verplichtingen. De voor schotten der Bank Indonesia aan de cen trale regering stegen rp. 4 miljoen tot ,16.941 min en de geldomloop vermeer derde met rp. 135 min tot 14.712 min. De deviezenvoorraad liep terug van rp. 1236 min tot 1204 min. Centrale troepen, die uit Tapanoeli naar het zuiden oprukten, hebben zich heden te Boekit Ting.gi verenigd met het regiment Prawidjaja. Klopjacht in Djakarta De garnizoenscommandant van Dja karta heeft gisteravond grootscheepse razzia's doen houden cn tientallen bui tenlanders en Indonesiërs laten gevan gen nemen. De betrokkenen werden be schuldigd van een samenzwering. De militaire woordvoerder wilde de namen van de gearresteerden niet bekend ma ken, doch onder hen zouden zich ver scheidene nationalistische Chinezen be vinden. Later op de dag zou een officiële mededeling volgen, zeide de woordvoer der heden. In de gehele stad zijn gewapende mi litaire posten geplaatst. Het blad Suluh Indonesia van de Partai Nasional Indo nesia verklaart, dat de Chinese nationa listische partij Kuo Min Tang binnenkort zal worden verboden, zoals dit reeds is geschied met de padvindersorganisatie dezer partij. Vorige week heeft de Indonesische re gering de beschuldiging geuit, dat de vliegtuigen der opstandelingen bemand zijn met nationalistische Chinezen. Nader wordt gemeld, dat een der ge arresteerden de heer Hsieh was, corres pondent van het nationalistisch-Chinese persbureau C.N.A. en van het Ameri kaans^ weekblad Time. Zijn woning werd doorzocht en papieren van het persbureau zijn in beslag genomen. De voorzitter van de vereniging van buitenlandse correspondenten, de heer J W. M. Martinot, had een onderhoud op het ministerie van buitenlandse zaken gaf uiting aan zijn bezorgdheid. Het ternationaal persinstituut te Zürich is de hoogte gesteld De militaire politie had Hsieh gevraagd of hij lid was van de Kuo Min Tang. Deze ontkende en zeide Indonesisch staatsburger te zijn. enkele weken kon worden uit- verzocht uit te kijken. \E BRITSE MINISTER VAN ARBEID, Macleod, heeft in het Lagerhuis een verzoek van de socialistische oppositie, direct in het geschil tussen de stakende Londense autobus- chauffeurs en de vervoersorganisaties tussenbeide te komen, van de hand gewezen. Hy achtte de tyd daarvoor nog niet ge komen, maar het Londense publick is het niet helemaal met hem eens. Deze foto laat zien waarom niet: In het stadsbeeld ontbreken door de staking der 50.000 chauffeurs en conductcnrs de vertrouwde „dubbeldekkers" wat ten gevolge heeft dat hon derdduizenden zich te voet naar hun werk moeten begeven. Prins Bernhard heeft gisteren in Mont real de bul van zyn benoeming tot ere doctor van de universiteit aldaar tydens een plechtige senaatszitting in ontvangst genomen. De rector van de universiteit, mgr. I. Lussier. overhandigde de Prins da bul. Rector Lussier verklaarde dat dit eer betoon zowel de persoonlijke verdiensten van prins Bernhard gold als een uiting was van de hartelijke gevoelens van Canada jegens het Nederlandse volk. Do Prins zei in een rede dat de traditie der Frans-Canadese beschaving een onsterfe lijke bijdrage heeft geleverd tot de cultuur van het huidige Canada Hij beschouwde de eer van zijn benoeming tot eredoctor als een waardering van de universiteit voor de bescheiden, maar groeiende rol, die de Canadezen van Nederlandse af komst hebben in het economische en cul turele leven van Canada. De Prins sprak in het Frans en herhaalde een fragment van zyn rede in het Nederlands ten ge rieve van de vele aanwezige leden van de Nederlandse kolonie in Montreal. Hij zette vervolgens zijn handtekening in het gou den boek van de universiteit. Eerder op de dag was de Prins met een Dakota van de Canadese luchtmacht van Ottawa, waar hij het weekeinde had door gebracht, naar Montreal gevlogen. HU bracht een bezoek aan de Canadese vlieg tuigfabrieken in die stad. Gisteravond ontving de Prins de Nederlandse kolonie en was daarna de eregast aan het diner, dat werd aangeboden door senator Hart- land uit Molson. Vandaag bezocht hy do kanaalwerken van de Si. Lawremce-rivier om daarna naar Toronto te vliegen. Communistische leiders feliciteren Koningin De president der Sowjetunie, Worosji- lof, heeft Koningin Juliana ter gelegen heid van haar verjaardag een telegram gezonden en haar en het Nederlandse volk gelukgewenst. Ook president Tito van Zuid-Slavlë heeft de Koningin met haar verjaardag telegrafisch gelukge wenst. De Koningin heeft beide staats hoofden telegrafisch voor hun felicitaties dank gezegd. Het sterkst bezette internationale damtoernooi der laatse jaren begon gisteravond met 32-28e een zet, welke voor Koe-perman die met wit tegen Bom speelde door de directeur van de Nieuwe Haagsche Courant, de heer B. Bol. werd gedaan. "PRESIDENT EISENHOWER van Amerika en de minister van buiten- landse zaken, Foster Dulles, zien, hoewel zij voorstander zijn van een toDConierenne. met weinig hoop naar een dergelijke conferentie uit- De Russen, zo betoogde Foster Dulles gisteren op de geheime zitting van de N.A.V.O.-ministers in Kopenhagen, hebben blijk gegeven van weinig goede wil, toen zij het Amerikaanse voorstel voor inspectie boven de Noordpool verwierpen. Aanvaarding van dit voorstel had een keerpunt in de betrek gingen met Rusland kunnen betekenen. Overigens behoeft de kwestie van d procedure geen belemmering, meer te zyi voor het houden van een topconferentie. Minister Dulles zei gisteren hierover, dal het onverstandig zou zyn de voorberei dende besprekingen op deze kwestie te laten doodlopen. En in nota's aan de ambassadeurs de V.S., Engeland en Frankrijk in Moskou merkt de Russische minister van buiten landse zaken, Gromyko, op, dat dit pro bleem is opgelost en dat een topconfe rentie nu snel kan worden voorbereid. Zelfs vindt Gromyko goed, dat de ambas- op de N.A.V.O.-conferentie in Kopenhagen zeer duidelijk tegen het Poolse Rapacki-plan uitgesproken Dit plan, zo zei de Nederlandse mi- IN DE DEENSE AMBASSADE te Bonn hebben gisteravond twee ambtenaren van de Deense geheime dienst, die in opdracht van hun regering hiertoe speciaal naar de Westduitse hoofdstad waren gezonden, de 62-jarige handelsattaché der Deense diplomatieke vertegenwoordiging, Einar Blechingberg, een verhoor afgenomen. Op een persconferentie, die gistermiddag in Kopenhagen werd gehouden, beschuldigde de Deense minister van buitenlandse zaken, Hansen, Blechingberg van „ontoelaat bare omgang met vertrouweiyke documenten", die voor zover wy hebben kunneD vaststellen te maken hadden met de defensieplannen der Noordatlantiscbc Ver- d ragsorganisatie. Minister Hansen verklaarde, dat bij het verdere onderzoek wellicht aan het licht zou komen, dat Blechingberg die 38 jaren in diplomatieke dienst is en zijn land bü het uitbreken van de oor- n Washington vertegenwoordigde zich heeft schuldig gemaakt aan spiona- Dit kan dan uitsluitend ten behoeve de Russen zijn geweest. Bleching berg werd twee jaren geleden ln Bonn gedetacheerd en woont in de Blücher- strasse. Hij is een van de top-deskundi- gen op economisch gebied, waarover de Deense buitenlandse dienst beschikt en voerde belangrijke handelsbesprekingen met Rusland en andere landen van het Oostblok. Hij is nog niet geschorst. Vermoedelijk zal Blechingberg door de twee ambtenaren van de Deense ge heime dienst mee worden genomen naar Kopenhagen, waar het onderzoek zal worden voortgezet. In dergelijke geval len doen natuurlijk direct zeer vele ge ruchten de ronde. Eén daarvan is, dal Blechingberg de laatste tijd in Bonn zeer veel geld heeft uitgegeven en dat hy ook in zijn vaderland vrij aanzienlij ke schulden had. De reden, waarom hij N.A.V.O.-documenten aan de Russen zou kunnen hebben verkocht, zijn vermoede lijk alleen van financiële en niet van ideële aard. Blechingberg Is op de Deense ambas sade ln Bonn de derde man. De am bassadeur, Hvass, bad vyf maanden ge leden een auto-ongeluk en ligt sindsdien in het ziekenhuis. De ambassadeur zou hebben verklaard aan de loyaliteit van Blechingberg niet te twyfelcn. nister van buitenlandse zaken, mr. J. A. M. H. Luns, beantwoordt aan de Russische doelstelling een va cuüm in het Westen te scheppen. Dit vacuüm zal het oorlogsgevaar aan zienlijk doen toenemen. Het eerste doel van Rusland, bij elk voorstel tot locale ontwapening, is do afweerkracht met atoomwapens van hei Westen te verminderen, zei minister Luns, wiens rede instemming vond by velen van zyn collega's. Natuurlijk moet het Westen ingaan op Russische voorstellen, die de internatio nale veiligheid kunnen verbeteren of verzekeren. Maar, zei de minister en hU zinspeelde op de Duitse hereniging, dezo voorstellen moeten gepaard gaan met 'd oplossing van de politieke problemen V rijhandelsgebied Interessant was het deel van de rede van minister Luns, waarin hy pleitte een uitbreiding van het vryhandelsgebled tot alle vyftien landen van de NAVO Dit zou vooral in politiek opzicht van grote betekenis voor de verdragsorgani satie zyn. Treedt Ike voor I960 af? Paul M. Butler, de voorzitter van de Amerikaanse democratische party, heeft gisteren voor de radio verklaard, dat de last van het presidentschap voor Eisen hower vermoedelijk te zwaar zal zijn, om nog een gehele termUn uit t« dienen. Butler voorspelde, dat de president zich voor de benoeming van een republi keinse kandidaat voor het president schap in 1960, zal terugtrekken. sadeurs zullen confereren over de kwes ties, die op de agenda van de ministers van buitenlandse zaken en van een top conferentie geplaatst kunnen worden. Het belangrijkste van deze Russische nota's, die een antwoord zyn op de laatste nota's van de westelijke ambassadeurs, waarin het Westen toestemt in afzonder lijke besprekingen, is evenwel, dat er ontwerp voor een agenda van twaalf pun ten voor een topconferentie bij gevoegd is. Dit zouden dan naar alle waarschijnlijk heid de agendapunten zijn, die het Krem lin wenst. 1. Een overeenkomst voor het verhinde ren van verrassende aanvallen. .2 Staking van proeven met kernwapens. 3. Een zone zonder kernwapens in Europa. 4. Een niet-aanvalsverdrag tussen c N.A.V.O. en het Pact van Warschau. 6. Vermindering van de sterkte van c buitenlandse troepen in West-Duits- land. 6. Vermindering van de spanning in het Midden-Oosten 7. Maatregelen voor uitbreiding van het Internationale contact. Het is vrijwel zeker, dat het Wes ten niet met deze agenda akkoord kan gaan. Dulles noemde bijvoor beeld op de N.A.V.O.-conferentie in Kopenhagen gisteren als agendapun- President Coty van Frankrijk heeft René Pléven, de leider van de dicht bij de radicalen staande, kleine U.D.S.R. opnieuw verzocht een po ging te doen om een kabinet te vor men. Vanavond zou Pléven de presi dent zijn besluit meedelen. Dat besluit zou positief zyn wanneer de besprekingen, die hij vandaag voert met de socialistische leider, Guy Mollek hem de nodige verzekeringen opleveren en hem dus de gelegenheid geven, het verder te brengen dan tydens de eerste poging, die hij onder andere door socia listische tegenwerking moest staken. De radicalen hebben gisteren voor zichtig beloofd deel te zullen uitmaken van een regering onder Pléven. Zij heb ben echter als eis gesteld dat in het ka binet geen conservatieven zitting zullen hebben, omdat die „te actief" zijn geweest by het omverwerpen van de regering- Gaillard. De volksrepubllkeinen (rooms-katho- lieken) hebben ln tegenstelling tot de radicalen deelneming aan een regering- Pléven geweigerd. ten van een topconferentie de ont wapening, de Europese veiligheid en de hereniging van Duitsland- Vooral op de hereniging van Duitsland, waarvan de Russen niets willen weten, is door tail van ministers op de N.A.V.O. conferentie als agendapunt aangedrongen. Met name de Westduitse minister van bui tenlandse zaken, dr. von Brentano, was hier een sterke voorstander van. Boven dien voelen de Westelijke landen niets voor een otoomvrije zone in Europa. Over het algemeen stond men, evenals Amerika, sceptisch tegenover een topcon ferentie. Zo betoogde bijvoorbeeld de Ne derlandse minister van buitenlandse zaken. Luns, dat er geen enkel bewijs is Van een neiging aan Russische zijde om tot compromissen te komen. De Nederlandse minister waarschuwde, dat de gehele sfeer op het ogenblik ge- vaariyk is voor het Westen, omdat deze sfeer vcrleideiyk is voor het doen van concessies op een topconferentie, die men felteiyk niet wenst. De discussies over de topconferentie waren vooral voor de kleinere landen be vredigend, omdat deze landen de laatste tijd het gevoel hebben gehad, dat de grote landen de kwestie van een topcon ferentie te veel op eigen houtje hebben behandeld. Ex-nazi-ambassarleur Abetz verongelukt Otto Abetz, tydens het nazibewind Duits ambassadeur in Parijs, is gisteren by een auto-ongeluk te Düsseldorf om het leven gekomen. Ook zijn vrouw, die aan het stuur zat, verloor het leven. Abetz werd in 1949 door een Frans tri bunaal tot twintig jaar dwangarbeid ver oordeeld. In 1964 werd hij echter reeds in vrijheid gesteld. Sedert het begin van dit jaar was hij redacteur van het liberale blad Fortschritt. KOUDER OVERDAG De Bilt verwacht tot morgenavond: Zwaar bewolkt met tyde- luk enige regen, maar mor- gen ook opklaringen. Matige tot krachtige zuldwesteiyke wind, ruimend naar west. Kouder overdag. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Woensdag 7 mei: zon op 5.01 uur. onder 2013 uur. Maan op uur. onder 8.29 Op 10 mei eerste kwartier. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur 8 S lil 4»jl lil: 1 J t li el ZS Helsinki Stockholm o»2? NW 4 2 7 12 0 Kopcnh. Aberdeen regen regen ZO 7 w-indatU 12 9 2 Londen A'dam rw. bcw gch. bcw ZW 7 19 0 2 Luxemburg ""SSI VVZW 6 21 3 sits mist WNW 1 windstil 24 21 6 0 Herlijn Hiankloi geh. bcw regen W 6 WZW 4 21 24 0 0 11 Züricb gch bcw zw 24 2 Locarno geh. bew. windstil 22 0.2 0 Kotne™'* windstil windstil 25 0 0.1 Ajaccio Madrid licht bew. halt bcw. NNO 1 windstil 20 25 0

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 1