Jlieuuu? £riJtsrl)c (fourniil
VREDESONDERHANDELINGEN
OP KOMST?
Amerika ziet niet veel
topconferentie
in een
geëist
van
Aftreden
mr. F. Kranenburg
(chmidt buiten
gevangenis
Generaal Nasution bereid
ontmoeting te overwegen
Prins Bernliard
eredoctor in
Montreal
Rusland komt metz'n
agenda over de brug
Nederland tegen
plan-Rapacki
het
Deense attaché verkocht
Russen geheime stukken
Pléven opnieuw
aangewezen
a|
6 MEI 1958
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie. Redactie, Abonnementen- e
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ADVERTENTIES: 0 20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Negenendertigste jaargang no. 11252
Directie: F. ÜIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. D1EMEB
Chef-red.: H. W J. ENSER1NK
CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
^tunhttstirt) is gljeMriiftt
myn b«"l in tetjfjenspoei"
„MATADOR"
A-an starten
Zie pagina 5
Ook sultan Hamid zou
vrij zijn geweest
pe heer J. C. J. G. Schmidt, de
jderlander die in 1956 in een ge-
chtmakend proces in Indonesië tot
fenslange gevangenisstraf wegens
weerde samenzwering werd ver-
jrdeeld, zou enkele dagen buiten
j gevangenis zijn geweest. Dit
prdt beweerd door het Indone-
jche parlementslid Wirjoseputro.
kij verzocht in schriftelijke vragen me
te delen, wie Schmidt, alsmede sultan
mid van Pontianak had gemachtigd
>r enkele dagen de gevangenis te ver-
i. Wirjoseputro wist nog te vertellen,
beiden de tijdelijke vrijheid zouden
>ben gebruikt voor handelingen teD
/an de staat.
Üpionagezaak in
Zwitserland
)e Zwitserse Inspecteur van politie
x Ulriah heeft gisteren voor de recht-
ük te Bern toegegeven dat hij in 1956
'ens de Suez-crisis inlichtingen aan de
nse geheime dienst heeft verstrekt
r de activiteiten van Noordafrikanen
Zwitserland. Hij verklaarde echter
rbij te hebben gehandeld in het be-
g van de Zwitserse veiligheidsdienst
tlrioh zei dat hij met de Franse ge-
dienst heeft samengewerkt om het
in handen te krijgen dat zijn chef,
né Dubois, die zoals gemeld het vorige
zelfmoord heeft gepleegd, Inlichtin-
aan de Fransen had verstrekt. Hij
ook enkele ministers in kennis ge-
I van de gevaarlijke activiteiten van
bois.
Nieuwe wending in Indonesië; nu de Chinezen aan de beurt
DE
handelingen hebben gevraagd, zo heeft de legerwoordvoerder, overste
Pirngadie, te Djakarta verteld. Hij voegde eraan toe, dat de chef-staf van
het Indonesische leger, generaal-majoor Nasution, toegestemd had in een
ontmoeting tussen officieren van de centrale regering en de opperbevel
hebber der opstandelingen, kolonel Kawilarang.
Pirngadie zeide, dat Nasution wil
weten wat de plannen van Kawila
rang zijn en wat zijn persoonlijk
standpunt is met betrekking tot de
huidige toestand.
De brief, waarin om besprekingen
werd gevraagd, blijkt echter een
persoonlijk schrijven te zijn van
Joop Warouw. waarin deze ver
klaart aan geen van beide kanten te
staan, doch dat hij hoopt door onder
handelingen een oplossing te vinden.
Zou zyn poging om vrede te stichten
niet slagen, dan zou hü zich scharen aan
de zijde van de rebellen. Warouw. die
een maand geleden zijn post van militair
attaché te Peking verliet, bevindt zich
thans te Menado. de hoofdstad van het
opstandige Noord-Celebei-
Omdat zij hun posten zonder toestem
ming verlaten hadden, heeft Djakarta
kolonel Kawilarang en Warouw geschorst.
Regeringsfunctionarissen verklaren in te
genstelling tot Pirngadie. dat er niet
onderhandeld zal worden.
De opstandelingen beweren, dat aan
boord van het te Balikpapan gebombar
deerde korvet Hang Tua 78 van de 100
koppen zijn omgekomen, radia Djakarta
OOSTELIJK INDONESIË
)E SOCIALISTISCHE staatssecre
taris van oorlog, mr. F. Kranen-
iurg, die zaterdag per vliegtuig uit
e V.S. terugkeerde, waar hij geleide
fojectielen heeft bestudeerd, staat
Bder zware druk. Door velen wordt
lijn aftreden geëist, omdat hij een
lelangrijk deel van de verantwoor
delijkheid draagt voor de ernstige
In zeer dure fouten die zijn gemaakt
loor ambtenaren van het Directo
raat Materieel Landmacht bij de
Unkoop van legergoederen.
!De voornaamste grief tegen mr. Kra
genburg is dat hiJ naar Amerika ging
hen spreekt zelfs van een ..vlucht") toen
t de Tweede Kamer de zaak van de af
gekeurde legerhelmen werd besproken
tear aanleiding van de interpellatie-Rit-
In de Volkskrant van hedenmorgen
feordt o.m. gezegd, dat sommige socialls-
|en het prettig zouden vinden al6
|ftreder
gesteld, omdat op 28 mei gemeenteraads
verkiezingen worden gehouden. Anderi
socialisten menen echter dat het evenmii
een goede indruk op de kiezers zou ma
ken als de kwestie tot de 28e mei sle
pend wordt gehouden. Tot de groep <1H
vindt dat mr. Kranenburg moet aftreden,
behoort volgens het blad de premier, dr
W. Drees. In het algemeen is de staats
secretaris zelden afgeschilderd als een
typische vertegenwoordiger van het so
cialisme in Nederland. De partij voel»
zich niet sterk aan hem gebonden
De Tweede Kamer moet nog beslissen
over de naar aanleiding van deze k
tie ingediende moties- Zoals bekend is.
wil de liberaal Ritmeester een onafhan-
keiyke commissie van deskundigen di
een onderzoek naar het werk van h<
D.M.L. moet instellen. Er is echter ee
tweede door afgevaardigden van andei
partijen ingediende motie, waarin ee
parlementaire enquêtecommissie wore
gevraagd. Vanmiddag zou de helmen
affaire in de Kamer aan de orde komei
Ir. P. Donk benoemd
tot hoogleraar
Bij K.B. is, zoals gemeld, benoemd tc
gewoon hoogleraar in de afdeling der
bouwkunde om onderwijs te geven i
interieur, de monumentale en toegepast*»
kunsten, ir. P. Donk.
Piet Donk werd 6 november 1904 te Lel
den geboren. Hij volgde de HBS-b afde
ling van het Nederlands Lyceum te Den
Haag en studeerde van 1925 tot 1938 aan
de T.H. te Delft, waar hij 8 december 1938
het diploma bouwkundig ingenieur ver-
Tijdens zijn studie te Delft verzorgde
hij studententoneeldecors, o.m. voor het
lustrumspel 1928 ter gelegenheid van het
zestiende lustrum van het Delftsche Stu
denten Corps-
Vliegtuigbotsing. Boven het Kanaal zijn
gisteravond twee vliegtuigen met elkaar
in botsing gekomen en volgens een be
richt van de Britse kustwacht in zee
gestort. Alle schepen in de omgeving is
daarentegen deelt mede, dat het er t
tien zijn. Het korvet zou wel zwaar
schadigd doch niet gezonken zijn.
Het communiqué van generaal-majoor
Nasution. waarin gewaarschuwd werd
tegen bemoeienis met de oliebedrilven,
wordt beschouwd als een antwoord aan
>eoretaris-generaal van de commu
nistische partij Aidit, die maatregelen
tegen Amerikaanse economische belangen
propageerde, in geval Amerikaanse on
derdanen zich zouden blijven bemoeien
iet de Indonesische opstand.
De legerwoordvoerder te Djakarta heeft
later medegedeeld, dat generaal-majoor
Nasution een bijzondere missie heeft af
gevaardigd, die moet trachten in verbin
ding te komen met kolonel Kawilarang
hem op de rechte weg terug te bren-
De Indonesische goud- en deviezen-
serves zijn deze week met 0,39 procent
gedaald tot 8,31 pot van de geldomloop
de opeisbare verplichtingen. De voor
schotten der Bank Indonesia aan de cen
trale regering stegen rp. 4 miljoen tot
,16.941 min en de geldomloop vermeer
derde met rp. 135 min tot 14.712 min. De
deviezenvoorraad liep terug van rp. 1236
min tot 1204 min.
Centrale troepen, die uit Tapanoeli
naar het zuiden oprukten, hebben zich
heden te Boekit Ting.gi verenigd met het
regiment Prawidjaja.
Klopjacht in
Djakarta
De garnizoenscommandant van Dja
karta heeft gisteravond grootscheepse
razzia's doen houden cn tientallen bui
tenlanders en Indonesiërs laten gevan
gen nemen. De betrokkenen werden be
schuldigd van een samenzwering. De
militaire woordvoerder wilde de namen
van de gearresteerden niet bekend ma
ken, doch onder hen zouden zich ver
scheidene nationalistische Chinezen be
vinden. Later op de dag zou een officiële
mededeling volgen, zeide de woordvoer
der heden.
In de gehele stad zijn gewapende mi
litaire posten geplaatst. Het blad Suluh
Indonesia van de Partai Nasional Indo
nesia verklaart, dat de Chinese nationa
listische partij Kuo Min Tang binnenkort
zal worden verboden, zoals dit reeds is
geschied met de padvindersorganisatie
dezer partij.
Vorige week heeft de Indonesische re
gering de beschuldiging geuit, dat de
vliegtuigen der opstandelingen bemand
zijn met nationalistische Chinezen.
Nader wordt gemeld, dat een der ge
arresteerden de heer Hsieh was, corres
pondent van het nationalistisch-Chinese
persbureau C.N.A. en van het Ameri
kaans^ weekblad Time. Zijn woning werd
doorzocht en papieren van het persbureau
zijn in beslag genomen.
De voorzitter van de vereniging van
buitenlandse correspondenten, de heer J
W. M. Martinot, had een onderhoud op
het ministerie van buitenlandse zaken
gaf uiting aan zijn bezorgdheid. Het
ternationaal persinstituut te Zürich is
de hoogte gesteld
De militaire politie had Hsieh gevraagd
of hij lid was van de Kuo Min Tang.
Deze ontkende en zeide Indonesisch
staatsburger te zijn.
enkele weken kon worden uit- verzocht uit te kijken.
\E BRITSE MINISTER VAN ARBEID, Macleod, heeft in het
Lagerhuis een verzoek van de socialistische oppositie,
direct in het geschil tussen de stakende Londense autobus-
chauffeurs en de vervoersorganisaties tussenbeide te komen,
van de hand gewezen. Hy achtte de tyd daarvoor nog niet ge
komen, maar het Londense publick is het niet helemaal met
hem eens. Deze foto laat zien waarom niet: In het stadsbeeld
ontbreken door de staking der 50.000 chauffeurs en conductcnrs
de vertrouwde „dubbeldekkers" wat ten gevolge heeft dat hon
derdduizenden zich te voet naar hun werk moeten begeven.
Prins Bernhard heeft gisteren in Mont
real de bul van zyn benoeming tot ere
doctor van de universiteit aldaar tydens
een plechtige senaatszitting in ontvangst
genomen. De rector van de universiteit,
mgr. I. Lussier. overhandigde de Prins da
bul.
Rector Lussier verklaarde dat dit eer
betoon zowel de persoonlijke verdiensten
van prins Bernhard gold als een uiting
was van de hartelijke gevoelens van
Canada jegens het Nederlandse volk. Do
Prins zei in een rede dat de traditie der
Frans-Canadese beschaving een onsterfe
lijke bijdrage heeft geleverd tot de cultuur
van het huidige Canada Hij beschouwde
de eer van zijn benoeming tot eredoctor
als een waardering van de universiteit
voor de bescheiden, maar groeiende rol,
die de Canadezen van Nederlandse af
komst hebben in het economische en cul
turele leven van Canada. De Prins sprak
in het Frans en herhaalde een fragment
van zyn rede in het Nederlands ten ge
rieve van de vele aanwezige leden van de
Nederlandse kolonie in Montreal. Hij zette
vervolgens zijn handtekening in het gou
den boek van de universiteit.
Eerder op de dag was de Prins met een
Dakota van de Canadese luchtmacht van
Ottawa, waar hij het weekeinde had door
gebracht, naar Montreal gevlogen. HU
bracht een bezoek aan de Canadese vlieg
tuigfabrieken in die stad. Gisteravond
ontving de Prins de Nederlandse kolonie
en was daarna de eregast aan het diner,
dat werd aangeboden door senator Hart-
land uit Molson. Vandaag bezocht hy do
kanaalwerken van de Si. Lawremce-rivier
om daarna naar Toronto te vliegen.
Communistische leiders
feliciteren Koningin
De president der Sowjetunie, Worosji-
lof, heeft Koningin Juliana ter gelegen
heid van haar verjaardag een telegram
gezonden en haar en het Nederlandse
volk gelukgewenst. Ook president Tito
van Zuid-Slavlë heeft de Koningin met
haar verjaardag telegrafisch gelukge
wenst. De Koningin heeft beide staats
hoofden telegrafisch voor hun felicitaties
dank gezegd.
Het sterkst bezette internationale
damtoernooi der laatse jaren begon
gisteravond met 32-28e een zet, welke
voor Koe-perman die met wit tegen
Bom speelde door de directeur
van de Nieuwe Haagsche Courant,
de heer B. Bol. werd gedaan.
"PRESIDENT EISENHOWER van Amerika en de minister van buiten-
landse zaken, Foster Dulles, zien, hoewel zij voorstander zijn van een
toDConierenne. met weinig hoop naar een dergelijke conferentie uit- De
Russen, zo betoogde Foster Dulles gisteren op de geheime zitting van de
N.A.V.O.-ministers in Kopenhagen, hebben blijk gegeven van weinig goede
wil, toen zij het Amerikaanse voorstel voor inspectie boven de Noordpool
verwierpen. Aanvaarding van dit voorstel had een keerpunt in de betrek
gingen met Rusland kunnen betekenen.
Overigens behoeft de kwestie van d
procedure geen belemmering, meer te zyi
voor het houden van een topconferentie.
Minister Dulles zei gisteren hierover, dal
het onverstandig zou zyn de voorberei
dende besprekingen op deze kwestie te
laten doodlopen.
En in nota's aan de ambassadeurs
de V.S., Engeland en Frankrijk in Moskou
merkt de Russische minister van buiten
landse zaken, Gromyko, op, dat dit pro
bleem is opgelost en dat een topconfe
rentie nu snel kan worden voorbereid.
Zelfs vindt Gromyko goed, dat de ambas-
op de N.A.V.O.-conferentie in
Kopenhagen zeer duidelijk tegen het
Poolse Rapacki-plan uitgesproken
Dit plan, zo zei de Nederlandse mi-
IN DE DEENSE AMBASSADE te Bonn hebben gisteravond twee ambtenaren van
de Deense geheime dienst, die in opdracht van hun regering hiertoe speciaal naar
de Westduitse hoofdstad waren gezonden, de 62-jarige handelsattaché der Deense
diplomatieke vertegenwoordiging, Einar Blechingberg, een verhoor afgenomen. Op
een persconferentie, die gistermiddag in Kopenhagen werd gehouden, beschuldigde
de Deense minister van buitenlandse zaken, Hansen, Blechingberg van „ontoelaat
bare omgang met vertrouweiyke documenten", die voor zover wy hebben kunneD
vaststellen te maken hadden met de defensieplannen der Noordatlantiscbc Ver-
d ragsorganisatie.
Minister Hansen verklaarde, dat bij
het verdere onderzoek wellicht aan het
licht zou komen, dat Blechingberg die
38 jaren in diplomatieke dienst is en
zijn land bü het uitbreken van de oor-
n Washington vertegenwoordigde
zich heeft schuldig gemaakt aan spiona-
Dit kan dan uitsluitend ten behoeve
de Russen zijn geweest. Bleching
berg werd twee jaren geleden ln Bonn
gedetacheerd en woont in de Blücher-
strasse. Hij is een van de top-deskundi-
gen op economisch gebied, waarover de
Deense buitenlandse dienst beschikt en
voerde belangrijke handelsbesprekingen
met Rusland en andere landen van het
Oostblok. Hij is nog niet geschorst.
Vermoedelijk zal Blechingberg door
de twee ambtenaren van de Deense ge
heime dienst mee worden genomen naar
Kopenhagen, waar het onderzoek zal
worden voortgezet. In dergelijke geval
len doen natuurlijk direct zeer vele ge
ruchten de ronde. Eén daarvan is, dal
Blechingberg de laatste tijd in Bonn
zeer veel geld heeft uitgegeven en dat
hy ook in zijn vaderland vrij aanzienlij
ke schulden had. De reden, waarom hij
N.A.V.O.-documenten aan de Russen zou
kunnen hebben verkocht, zijn vermoede
lijk alleen van financiële en niet van
ideële aard.
Blechingberg Is op de Deense ambas
sade ln Bonn de derde man. De am
bassadeur, Hvass, bad vyf maanden ge
leden een auto-ongeluk en ligt sindsdien
in het ziekenhuis. De ambassadeur zou
hebben verklaard aan de loyaliteit van
Blechingberg niet te twyfelcn.
nister van buitenlandse zaken, mr.
J. A. M. H. Luns, beantwoordt aan
de Russische doelstelling een va
cuüm in het Westen te scheppen. Dit
vacuüm zal het oorlogsgevaar aan
zienlijk doen toenemen.
Het eerste doel van Rusland, bij elk
voorstel tot locale ontwapening, is do
afweerkracht met atoomwapens van hei
Westen te verminderen, zei minister
Luns, wiens rede instemming vond by
velen van zyn collega's.
Natuurlijk moet het Westen ingaan op
Russische voorstellen, die de internatio
nale veiligheid kunnen verbeteren of
verzekeren. Maar, zei de minister en hU
zinspeelde op de Duitse hereniging, dezo
voorstellen moeten gepaard gaan met 'd
oplossing van de politieke problemen
V rijhandelsgebied
Interessant was het deel van de rede
van minister Luns, waarin hy pleitte
een uitbreiding van het vryhandelsgebled
tot alle vyftien landen van de NAVO
Dit zou vooral in politiek opzicht van
grote betekenis voor de verdragsorgani
satie zyn.
Treedt Ike voor
I960 af?
Paul M. Butler, de voorzitter van de
Amerikaanse democratische party, heeft
gisteren voor de radio verklaard, dat de
last van het presidentschap voor Eisen
hower vermoedelijk te zwaar zal zijn,
om nog een gehele termUn uit t« dienen.
Butler voorspelde, dat de president zich
voor de benoeming van een republi
keinse kandidaat voor het president
schap in 1960, zal terugtrekken.
sadeurs zullen confereren over de kwes
ties, die op de agenda van de ministers
van buitenlandse zaken en van een top
conferentie geplaatst kunnen worden.
Het belangrijkste van deze Russische
nota's, die een antwoord zyn op de laatste
nota's van de westelijke ambassadeurs,
waarin het Westen toestemt in afzonder
lijke besprekingen, is evenwel, dat er
ontwerp voor een agenda van twaalf pun
ten voor een topconferentie bij gevoegd is.
Dit zouden dan naar alle waarschijnlijk
heid de agendapunten zijn, die het Krem
lin wenst.
1. Een overeenkomst voor het verhinde
ren van verrassende aanvallen.
.2 Staking van proeven met kernwapens.
3. Een zone zonder kernwapens in Europa.
4. Een niet-aanvalsverdrag tussen c
N.A.V.O. en het Pact van Warschau.
6. Vermindering van de sterkte van c
buitenlandse troepen in West-Duits-
land.
6. Vermindering van de spanning in het
Midden-Oosten
7. Maatregelen voor uitbreiding van het
Internationale contact.
Het is vrijwel zeker, dat het Wes
ten niet met deze agenda akkoord
kan gaan. Dulles noemde bijvoor
beeld op de N.A.V.O.-conferentie in
Kopenhagen gisteren als agendapun-
President Coty van Frankrijk
heeft René Pléven, de leider van de
dicht bij de radicalen staande, kleine
U.D.S.R. opnieuw verzocht een po
ging te doen om een kabinet te vor
men. Vanavond zou Pléven de presi
dent zijn besluit meedelen.
Dat besluit zou positief zyn wanneer
de besprekingen, die hij vandaag voert
met de socialistische leider, Guy Mollek
hem de nodige verzekeringen opleveren
en hem dus de gelegenheid geven, het
verder te brengen dan tydens de eerste
poging, die hij onder andere door socia
listische tegenwerking moest staken.
De radicalen hebben gisteren voor
zichtig beloofd deel te zullen uitmaken
van een regering onder Pléven. Zij heb
ben echter als eis gesteld dat in het ka
binet geen conservatieven zitting zullen
hebben, omdat die „te actief" zijn geweest
by het omverwerpen van de regering-
Gaillard.
De volksrepubllkeinen (rooms-katho-
lieken) hebben ln tegenstelling tot de
radicalen deelneming aan een regering-
Pléven geweigerd.
ten van een topconferentie de ont
wapening, de Europese veiligheid en
de hereniging van Duitsland-
Vooral op de hereniging van Duitsland,
waarvan de Russen niets willen weten, is
door tail van ministers op de N.A.V.O.
conferentie als agendapunt aangedrongen.
Met name de Westduitse minister van bui
tenlandse zaken, dr. von Brentano, was
hier een sterke voorstander van. Boven
dien voelen de Westelijke landen niets
voor een otoomvrije zone in Europa.
Over het algemeen stond men, evenals
Amerika, sceptisch tegenover een topcon
ferentie. Zo betoogde bijvoorbeeld de Ne
derlandse minister van buitenlandse
zaken. Luns, dat er geen enkel bewijs is
Van een neiging aan Russische zijde om
tot compromissen te komen.
De Nederlandse minister waarschuwde,
dat de gehele sfeer op het ogenblik ge-
vaariyk is voor het Westen, omdat deze
sfeer vcrleideiyk is voor het doen van
concessies op een topconferentie, die men
felteiyk niet wenst.
De discussies over de topconferentie
waren vooral voor de kleinere landen be
vredigend, omdat deze landen de laatste
tijd het gevoel hebben gehad, dat de
grote landen de kwestie van een topcon
ferentie te veel op eigen houtje hebben
behandeld.
Ex-nazi-ambassarleur
Abetz verongelukt
Otto Abetz, tydens het nazibewind Duits
ambassadeur in Parijs, is gisteren by een
auto-ongeluk te Düsseldorf om het leven
gekomen. Ook zijn vrouw, die aan het
stuur zat, verloor het leven.
Abetz werd in 1949 door een Frans tri
bunaal tot twintig jaar dwangarbeid ver
oordeeld. In 1964 werd hij echter reeds
in vrijheid gesteld. Sedert het begin van
dit jaar was hij redacteur van het liberale
blad Fortschritt.
KOUDER OVERDAG
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zwaar bewolkt met tyde-
luk enige regen, maar mor-
gen ook opklaringen. Matige
tot krachtige zuldwesteiyke
wind, ruimend naar west.
Kouder overdag.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Woensdag 7 mei: zon op 5.01 uur. onder
2013 uur. Maan op uur. onder 8.29
Op 10 mei eerste kwartier.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
8 S
lil
4»jl
lil:
1
J t
li
el
ZS
Helsinki
Stockholm
o»2?
NW 4
2
7
12
0
Kopcnh.
Aberdeen
regen
regen
ZO 7
w-indatU
12
9
2
Londen
A'dam
rw. bcw
gch. bcw
ZW 7
19
0
2
Luxemburg
""SSI
VVZW 6
21
3
sits
mist
WNW 1
windstil
24
21
6
0
Herlijn
Hiankloi
geh. bcw
regen
W 6
WZW 4
21
24
0
0
11
Züricb
gch bcw
zw
24
2
Locarno
geh. bew.
windstil
22
0.2
0
Kotne™'*
windstil
windstil
25
0
0.1
Ajaccio
Madrid
licht bew.
halt bcw.
NNO 1
windstil
20
25
0