EXPO
;XPO lonaise
EXPO-
EXPO-
EXPOrt
roef de
EXPO-
EXPO-
moet nog
EXPOsitie worden
van geld
tL li
£0 doet de EXPO, de Wereldten
toonstelling Brussel 1958, zich op
't ogenblik aan de bezoeker voor,
die de moed heeft de recht tegen
over het Paleis van Laken liggen
de Heyseirfakte te betreden. ,Moed.''
zeggen we met opzet, want niets
is zo deprimerend en verwarrend als
een expositieterrein in aanbouw.
Waar op 17 april, de dag van de
opening, de lak zal moeten glan
zen, is niet veel meer dan wat ruw
houtwerk te zien met spijkers,
schroeven en reeds verroeste bou
ten. De muren der paviljoens, die
straks de schoonste décors zullen
tonen, zijn als de
grauwe omhulsels
van kazematten.
De roodgele brei
van Limburg's on
volprezen löss
kleeft nog aan de
schoenen, terwijl
de kratten m-et
hun schreeuwen
de opschriften en
nummers nog die
duizend-en-een
voorwerpen ver
bergen, welke een
lust voor het oog
moeten worden
en tezamen een
van de grootste
kijkspelen
We zijn niet de eersten, die dit op
merken en beslist ook niet de laatsten.
Toen we dat geheel van onvolmaak
te en hier en daar zelfs mismaakte beel
den aan onze ogen lieten voorbij trek
ken, drong zich onweerstaanbaar de
vraag op: komen alle paviljoens, ga
zons. wegen, restaurants, ansichtkaart
stalletjes etc. wel op 17 april klaar?
De organisatoren, het hoofd
zwaar van de zorgen, beantwoorden
deze vraag met een volmondig
„ja". Niettegenstaande dit kregen
we sterk de indruk, dat ook hier de
wens de vader der gedachte is, dat
de beslistheid, die een onomwonden
bevestiging toch moet hebben, door
hoop en zelfs vrees vervangen was.
Wat denkt u van het boetebeding, dat
santen
als
nenten
bedrag is. dat betaald zal dienen
den, als de ..dead line" 17 april niet
wordt gehaald, is niet bekend- Maar uit
de bekwame spoed, waarmee thans ve
le teams bijna dag en nacht werken om
aan hun tentoonstellingsverplichtingen
te voldoen, mag wel geconstateerd wor
den. dat het een aanzienlijke som is.
Wie anders dan de Duitsers, die toch
niet voor niets „tüchtig" heten, hebben
op de in aanbouw zijnde EXPO voor
een bewonderend gemompel gezorgd?
In zeventien dagen tijd stampten ze een
groot paviljoen uit de grond. dat. in
stukken cn brokken, over de weg naar
Brussel was vervoerd.
Over de Russen
hebben de organi
satoren ook niet te
de Amerikanen.
Maar de Fran
sen.... Niemand
weet hoe ze 't nog
redden kunnen.
Men hoopt echter
meegestuurd, alsof niet alle schoppen
op gelijke wijze graven.
Is het ook een warm makend gevoel
om Russen naast Amerikanen te zien
werken. Arabieren naast Fransen of
Nederlanders naast Indonesiërs? Even
ingesteld en dat als clausule i
hun temperament
en improvisatiever
mogen.
De Nederlanders
behoeven zich ook
geen zorgen te ma
ken. Ze hebben dit
maanden geleden wel gedaan, want het
leek wel, of de Belgen hen wilden laten
bewijzen, dat hun reputatie op het ge
bied van de waterhuishouding niet op
niets was. gegrond.
..Een blubberpoel zo was het en
niet anders." zei eën Nederlandse ar
beider. die van de aanvang af op de
Heyselvlakte heef', gewerkt. ..Nadat we
eerst een vijf meter hoge berg zand
hadden weggewerkt, boorden we een
waterader aan, waarvan de Belgen ons
niets hadden verteld en die ons hele ter
rein in een blubberpoel veranderde
Na veel moeite hebben we het ding het
zwijgen op gelegd, daarbij geholpen
door een enorme waterkering, die we,
als muur voor een ondergrondse bio
scoop. in de grond hadden gestampt.
Die bioscoop gaat overigens niet door,
omdat de kosten bij nadere beschou-
de wing te hoog bleken te liggen
Waar het water van die bron on
der het Nederlandse paviljoen
thans naar toe stroomt, interesseert
de Belgen niet. Wat men niet ziet en
waar men geen last van heeft, be
staat" voor onze zuiderburen niet.
Daar behoeft men zich ook geen
zorgen om te maken....
Een typisch ..Belgisch" produkt is
ook die groep polsdikke kabels geweest,
die dwars onder het tentoonstellingster
rein doorliep. Waar deze „draêdjes"
vandaan kwamen, wist men niet en
waar men ze vroeger voor had willen
gebruiken, evenmin- ..Ergens" hiel
den ze plotseling op, wat de veelzeggen
de commentaar: „dode dingetjes" ont
lokte.
Volkerenwedstrijd
Al dwalend over de in aanbouw zijn
de EXPO doet men als eerste gewaar
wording op, dat volk naast volk aan de
verheerlijking van het eigen kunnen be-
Het chauvinisme gaat zelfs
de Japan, eigen grondwerkers hebben
Een van de negen bollen van het Ato-
mium door middel van een telelens ..ge-
tangen". Het Atomium. over welks toe
komst druk wordt gespeculeerd, stelt
een honderdvijftig miljard maal ver
groot elementair metaalkristal voor.
zeker wel, maar al spoedig tekenen zich
tegen de achtergrond de zwarte scha
duwen van deze tijd af, die het ene volk
tegenover het andere heeft geplaatst.
De Russen, regisseurs en propagan
disten van nature, hebben aan deze ge
dachte richting en leiding gegeven. En
Amerika moet wel mee. getuige de
stemmen, welke thans in de ..States"
opgaan over de ..geringe aandacht", die
de EXPO in officiële kringen heeft en
de „geringe bedragen", welke voor de
Amerikaanse ,.show" beschikbaar zijn
gesteld.
De EXPO gaat volgens ons het ka
rakter van een wedstrijd tussen politie
ke ideologieën krijgen. Het wordt niet
een tentoonstelling, die de boodschap
van een hernieuwde lotsverbondenheid
brengt zoals haar folders in gezwol
len taal verkondigen maar één. die
met superlatieven, gegroepeerd om het
eigen ..ik" argumenteert. Wie heeft het
meeste, wie het beste? Wie brengt het
meest overweldigende, het meest mag
nifieke. het meest fantastische, het
meest indrukwekkende?
Atomium houdbaar?
Zoals de Wereldtentoonstelling van
1889 Parijs eer» Eiffeltoren schonk, zo
moet de Wereldtentoonstelling van 1958
Brussel een Atomium schenken. Een
wirwar van bollen en buizen, geïnspi
reerd op een elementair metaalkristal
(150 miljard maal vergroot!) steekt 110
meter boven de Heyselvlakte uit. Met
zijn negen „kogels", waarvan de hoog
ste een restaurant moet worden, ziet de
stellage er op z'n minst futuristisch uit.
doch over de houdbaarheid bestaat nog
altijd grote twijfel.
Is het ontwerp te gedurfd geweest?
Hebben de architecten van de toe
komst net iets te veel conventionele
wetten willen doorbreken?
Het zijn vragen, die eerst gefluisterd
werden, maar die thans, na een tussen-
varia
in getallen
De Wereldtentoonstelling
Brussel 1958. die op de Hey
selvlakte verrijst, heeft een
oppervlakte van tweehonderd
hectaren, waardoor zij bij
na twintig keer zo groot is
als de eerste expositie van
wereldallure, die 107 jaar
geleden in Londen gehou
den werd.
De Belgen hebben bijna ze
ven miljard frank meer
dan vijfhonderd miljoen gul
den! in de EXPO ge
ïnvesteerd. Degenen, die van
mening zijn, dat onze zui
derburen nu wel subiet fail
liet zullen gaan, zij mede
gedeeld, dat het de tiende
keer is, dat er in België
een Wereldtentoonstelling
wordt gehouden.
Dc verwachting is, dat de
EXPO, welker poorten pre
cies een half jaar zullen
open blijven, zo'n 35 mil
joen bezoekers zal trekken.
(170.000 per dag). Twee,
speciaal aangelegde parkeer
terreinen zullen plaats aan
23.000 bieden. In hotels, mo
tels, kampen, jeugdherber
gen etc. zullen iets meer dan
50.000 personen kunnen over
nachten. Het moderne auto
busstation bij de hoofdin
gang zal 25.000 mensen per
uur kunnen verwerken en
op de wentelwiekweide zal
gedurende de tentoonstel
lingsuren elke drie minuten
een helikopter dalen al
landen.
Aan bouwmaterialen is tot
nog toe, alleen uit het bui
tenland, een gewicht van
dertig miljoen kilo aange
voerd. Ter versterking van
het beton der paviljoens w
zeventig miljoen kilo staal
gebruikt, terwijl bijna twee
miljoen kilo aluminium
zichlbaar is verwerkt.
In" de parken Laken en
Ossegem, die tezamen het
hart van de Heyselvlak'.e
vormen, moesten vele hon
derden bomen worden ge
rooid. die de aanleg en de
bouw van de Wereldtentoon
stelling in de weg 'stonden
Aan de andere kant zijn er
dertigduizend eiken, beuken
en wat dies meer zij aan
geplant. benevens 130.000
vaste planten. Een groepje
ondi- bomen, titans onder
deel van het interieur van
het Amerikaanse paviljoen
is, op speciaal verzoek van
koning Boudewijn. aespaard
gebleven. In de schaduw van
hun lover hebben koning
Leopold en koningin Astrid
namelijk voor 't laatst sa
men gedanst
Rusland met een expositie-
oppervlakte van 27.000 vier
kante meter is de grootste.
buitenlandse deelnemer aan
de EXPO Nederland. Ame
rika en Frankrijk komen
met 25.000 vierkante meter
op de tweede plaats, terwijl
Engeland met 18.000 vier
kante meter de derde plaats
inneemt Bedragen de deel-
nemingskosten van Neder
land ongeveer twaalf mil
joen gulden, die van de
dwergstaat San Marino zijn
nihil San Marino had na
melijk geen qeld om zich
op de EXPO te doen verte-
genwoordiaen en vandaar
dat dc Belgen met een
royaal gebaar de kosten voor
het gebouwde paviljoentje
voor hun rekening hebb°n
genomen.
Op de luchtbrug, dat vierhonderd me
ter lange, betonnen gevaarte, dat zich
op de buitenlandse afdeling, van de
EXPO bevindt, slaat nog slechts de een
zame figuur van een „hostess". Straks,
als de tentoonstelling geopend is, sal
het er zwart zijn van de mensen.
stadium van gemompel te hebben be
leefd. in hun volle draagwijdte tot het
publiek gekomen zijn.
Geen bezoeker mag nog in dc buurt
van het Atomium konten. Be-armban-
de mannen houden hem reeds op een
afstand van honderd meter tegen
voor zijn eigen veiligheid, zoals wordt
gezegd. Er mocht eens een schroef,
een bout of misschien wel een buis
naar beneden komen-... Sinds met de
EXPO begonnen is, zijn reeds twee
mensen door vallend materiaal ge
dood....
Bezorgde stemmen blijven echter
klinken. Er wordt gezegd, dat van het
oorspronkelijke plan (alle negen bollen
de lucht in) moest worden afgezien, om
dat de krachten van het evenwicht ster
ker bleken te zijn dan de geest van de
ontwerper. Er wordt beweerd, dat het
acht miljoen gulden gekost hebbende
gevaarte veel meer dan de drie milli
meter is gezakt, welke door het ten-
toonstellingsbestuur worden toegege
ven en dat een deel der bollen en
misschien wel allemaal niet voor het
publiek toegankelijk zullen worden ge
steld.
Laten we hopen, dat het de stem
men der pessimisten zijn, van de
behoudenden, die niet onmiddellijk
in iets nieuws willen geloven. Ook
tijdens de bouw van de wereldten
toonstelling tuin 1889 waren er men-
ten, die niet in de Eiffeltoren kon-
de geloven. Maar nog altijd beheerst
dit driehonderd meter hoge monu
ment van staal het stadsbeeld van
Parijs, terwijl geen vreemdeling zal
vergeten van het uitzicht op de bo
venste rondgang te genieten.
Twaalfduizend mensen, zwoegend in de bagger, met bout, staal, beton en
aluminium Het geknars van speeiemolens, vermengd met bet verre gedreun
van pneumatische hamers, het gierend optrekken van zware vrachtwagens en bet
doffe gebonk van ijzer, dat op ijzer valt Een donker vertekende voorjaars
lucht, die zo nu een dan striemende regenvlagen ontlaadt boven grillig gevorm
de bouwwerken En als blikvanger, hoog boven Brussel uit, het Atomium,
dat warnet van bollen en buizen, dat „pièce de resistance" van een wereldten
toonstellingswereld.
Hei Russische paviljoen, hel
grootste onder dc buitenlandse, die
de EXPO telt. mag nog door geen
vreemdeling worden betreden. Be
leefde. doch onvermurwbare Rus
sen houden elke nieuwsgierige bui-
tpn hun terrein, dat een hoog op
getrokken, plomp aandoend gebouw-
te zien geeft.
Op de tentoonstelling wordt dan
nok gezegd, dat de Russen eerder
door geheimzinnigheid dan door
gemeenschapszin uitmunten. Ook
vertelt men er wel by, dat Kroesj-
tajev „Manneke Pis" maar een bur-
gerlyke en deoadente bedoening
vindt. Men wyst dan op de unieke
bordjes, die op het hekwerk ge
spijkerd zyn en waarop in perfect
Vlaams en Frans, dc volgende
woorden staan:
„Elke werkman, die erop betrapt
wordt te wateren in 't gebouw,
wordt ontslagen zonder voorop-
gebruiken dan voor haar teint door
deskundigen is voorgeschreven. Het
aannemen van geschenken is haar
verboden. Op geen enkele manier mag
zij anders dan strikt zakelijk met haar
bezoeker in relatie staan.
Overal
Van de 282 Belgische „hostesses" is
een aantal alleen werkzaam in de pa
viljoens van Belgische inzenders. Een
gedeelte is aangewezen om de bezoe
kers over het gehele terrein rond te
leiden, en een klein aantal krijgt tot
taak de bezoekers te verwelkomen aan
de stations en bij de grensplaatsen.
Op haar vooral is de aandacht geves
tigd. Zij immers zullen de bezoekers
alle inlichtingen moeten verstrekken
over de weg naar de EXPO. over logies
over andere bezienswaardigheden in
Belgié. over de kosten van de tram,
de trein, de bus. over de treinenloop,
over de oorden van vermaak. En ze
moeten dit doen in het Frans. En
gels, Duits, Nederlands, maar ook in
het Hebreeuws, als dat nodig is, in het
Russisch en in het Japannees. En ze
moeten het alles doen in grote opge
wektheid, zonder vermoeid te worden,
altijd even vriendelijk, want het oog
van de wereld is op haar gericht.
mannekens'
n
Monique Wertheim uit Luxemburg zal in de komende maanden dag in
it uit in een van de Belgische paviljoens op de EXPO honderden keren pet
de bezoekers vertellen over de voorwerpen, die in de vitrines zijn uit-
aid. „Mesdames et messieurs", zal zij zeggen, en „dames en heren", en
lidies and gentlemen" en „meine Damen und meine Herrn". Want Monique
ertheim is een voortreffelijke gastvrouw, die de meeste van haar gaster
hun eigen taal kan aanspreken. En daarin ligt de charme van d<
loslesses", dat zij u direct op uw gemak stellen. U behoeft niet naai
ranse woorden te zoeken, niet het hoofd te breken over verbuigings-
ilpngen noch over de vervoeging van onregelmatige werkwoorden. I)
ireekt uw taal en u krijgt in uw taal antwoord.
Een EXPO bouwen, zelfs als die te
hussel, is te doen. Het kost tijd en het
ksi geld. Maar knappe architecten
rekken lange lijnen over grote vellen
r,: papier en vakkundige werklieden
Ki:en in staal of beton of ijzer of alu
minium de gedachten van de architec
ten neer. Zij geven vorm aan een
kunstzinnig denken. In het vak door
knede organisatoren lossen de ingewik
keldste problemen op. Zij zijn in staat
li feilloze verbindingen tot stand te bren-
tussen stations en EXPO. waar-
r het mogelijk wordt, zonder stag-
le, tienduizenden vreemdelingen te
voeren. Een uitgelezen schare res-
-aur.iteurs en kelners kunnen, zonder
fitbgoatie, tienduizenden magen vul-
1 en evenveel dorstige kelen laven,
i' zal allemaal wel gaan. Maar moei-
;isr is het. die ene bezoeker, die van
e: komt en vermoeid is en alles wil
op zijn gemak te stellen en hem
juist zo te ontvangen, dat hij on-
r iddellijk alle vermoeienissen vergeet.
Keuze
Wie denkt dat hij die taak kan ver-
rullen? vroèg de Belgische regering,
een tweeduizend Belgische jonge
touwen zeiden: ik. Maar toen zij op
un taak werden geëxamineerd, bleek
ii\ zeer velen zich hadden overschat.
Want van dc „hostesses" zal veel wor-
jl fen gevergd. Zij moeten vreemde ta
lm zo goed als feilloos spreken, zij
moeten een brede algemene ontwikke-
N Lng bezitten, zij moeten de wensen
van hun gasten kunnen raden en bereid
zijn niet alleen te vertellen, maar ook
te luisteren.
Zij moeten het gesprek gaande kun-
ctn houden, voorkomend zijn en be-
"leefd, en zij mogen zich niet opdrin-
jen.
de 2000 gegadigden werden
jonge vrouwen voor de func-
n „hostess" uitgekozen, en
maanden volgen om alle puntjes
j op de i te zetten. En de cursus was
zwaar want miljoenen mensen uit
alle werelddelen zullen straks Bel
gië gaan beoordelen naar de gedra
gingen van dc „hostesses".
Daarom zijn er voor haa- regels
utgesteld,. regels, die op het eerste
ezicht erg streng lijken. Een „hos-
J less" staat er in de voorschriften, mag
als zij in dienst is, niet roken en geen
Hsterke drank gebruiken. Zij mag niet
lp uniform, met één heer in een res-
jiiurant zitten. Zij mag zich niet met
iM bezoeker buiten hef tentconstel-
WSterrein vertonen, tenzij ze daar
schriftelijk opdracht toe heeft. Zij moet
"sciei •■'.•eten. waar zij moet staan als
nj dames uit een auto laat stappen,
welke kant van de bezoeker zij
- het tentoonstellingsterrein moet
'«pen. Zij mag geen andere makë-up
•De tentoonstelling kost België
leen cent," heeft de commissaris-
leneraal der Belgische regering
voor de EXPO, baron Moens de
Fernig, nu, bijna een jaar geleden,
Sezegd. Of de edelman, wiens hoofd
door het vele organiseren heet
°m te lopen, nog steeds deze
■nening is toegedaan, is niet bekend,
«hoewel reeds gebleken is, dat de
Agaven de ramingen aanzienlijk
rjilen overschrijden.
Zeker is in ieder geval. dat. naar
Nederlandse maatstaven gemeten,
uitstapje naar de Brusselse
Wereldtentoonstelling behoorlijk in
df papieren zal gaan lopen, met
andere woorden: dat de Belgen de
Kosten van de EXPO voor een groot
doel op de bezoekers zullen verha
len.
Als we reis- en verblijfkosten bui-
,en beschouwing laten, dan betaalt
oen volwassen persoon voor een be-
z°ek aan de Wereldtentoonstelling
ongeveer de volgende bedragen:
B. frs.
toegangsbewijs 30
'ham naar en van het terrein 9
nattegrond, zonder welke men
verdwaalt 20
Catalogus, zonder welke een bezoek
waardeloos is (ongeveer) 25
i'duiputtreintje, zonder hetwelk de
Uil alle delen tan de wereld komen da
gelijks groepjes jonge vrouwen in Brus
sel aan. Het zijn de met zorg geselecteer
de gastvrouwen der diverse paviljoens,
die. zo hing de tentoonstelling duurt,
in Belgie zullen blijven. Op de foto
worden enige Amerikaanse „hostesses"
door een Belgische collega in de gehei
men van de in aanbouw zijnde EXPO
ingewijd.
voetzolen schroeien 15
Stoeltjesliften (idem dito) 40
Atomium, zonder hetwelk men
„niets" heeft gezien 60
Entree „België 1900" 25
Entree „Antwerpse" dierentuin 10
Entree Internationaal Paleis der
Schone Kunsten 20
Zonder het reisgeld naar en van
Brussel dus, zonder consumpties en
zonder een bezoek aan het Ameri
kaanse ,,Cinerama"-filmpaviljoen
(kosten: 100 B.frs. f 7.60), komt
een dag EXPO op bijna twintig gul
den te staan...
En als u soms met een eigen wa
gen denkt te komen, overweeg dan
wel. dat de parkeerprijs twintig
frankskens bedraagt (ongeveer
1.50) en dat hierbij nog vijf franks
kens per persoon voor een tramre
tourtje parkeerterrein-tentoonstel
lingsterrein moeten worden bijge
teld.
Vergeleken met het plaatsen van
een druk en beweeglijk kind in een
crèche is dit inderdaad schrikba
rend duur. Het laatste kost name
lijk niet meer dan tien B.frs. (vijf-»
enzeventig cent) per dag...
