IB bOHOÜÖ
IK"
Ei
ïp;
Ss
Maanreis dure
geschiedenis
VERMOEDELIJK EEN VRIJ KORT BESTAAN
Drie Amerikaanse kunstmanen
cirkelen nu om de aarde
Kroesjtsjef weer
eens één en al
vriendelijkheid
Namen van gekozenen
in Zuid-Holland
VERHAAL VAN EEN DAG EN EEN NACHT
11
DONDERDAG 27 MAART 1938
iiiÈBÏ
bode
Bih
Vandaag een korte weergave var
öe eerste reacties in de Nederlandse
ochtendbladen op de uitslag van de
ZE£ psteren gehouden verkiezingen voor
de Provinciale Staten-
TROUW
ug. Het blad
•r ij al in r.k kringen begrepen heeft dat het
borbraakbeginsel een verkeerd begin-
;5 De ontwikkeling der dingen bij de
1 rol. chr. partijen
Va ja de doorbraak een halt is toegeroe-
en. De CHU boekte zelfs op alle plaat-
n 2-4MD cen behoorlijke winst. De Anti-
Revolutionaire partij, die de laatste Ja-
ren in het hoekje zat waar de slagen
k vielen en waarvan velen al het eind
profeteerden, heeft een duidelijke w
land geboden. Aan de afbrokkeling
dele partij is bij deze verkiezing
tade gekomen. Voor de naaste toekomst.
J]1 jijus het blad, zal het voor de prot. chr.
partijen noodzakelijk zijn een eigen dui-
klijke politiek te voeren, gedragen door
je eigen beginselen en gericht tegen li-
leralisme en socialisme. De afbrokkelen
de doorbraak in prot. chr. kringen
evenals dat in r.k. kring geschiedt
urn rorden omgezet in een weer duidelijk
r - tezen voor de eigen christelijke poli-
V' Lek. Het begin is er volgens deze stem-
P^Tbuiuitslag. Laten wij er allen hard aan
n in Meewerken om dat begin in de komende
n di! jaren te doen uitgroeien tot een mach-
beffa9 beweging.
DE VOLKSKRANT
De Volkskrant zegt bij monde van
rd« (rof. Romme: „Bij de inhoud van de
overige uitslag speelt het gevoelige ver-
van de Partij van de Arbeid een
e rol. Combineert men dit verlies
Et de verrassende winst van de VVD.
dan betekent dit dat de doorbraak, de
tdachte van doorbraak door de levens-
lejchouwelijke partijen heen, Innerlijk
politiek feit is geweest en uiter-
jjt thans minder dan ooit een politiek
eit is. Er is een vlottend kiezersdeel
an vrijzinnigen huize dat het 'n tijd bij
Partij van de Arbeid geprobeerd heeft
ztjn kansen waagt bij de VVD.
hierin leert de Partij van de Arbeid
haar Engelse schoolvoorbeeld,
plat
rML rot
de Pai
re dat
nu.-"" met het verschil dat daar
r®" riottende kiezersdeel de dienst uitmaakt
ei nu eens de meerderheid bezorgt aan
ibour dan weer eens aan de Conserva
tion. Zo is het hier niet, dank zij het
it, dat wij hier levensbeschouwelijke
irtijen kennen als belangrijk en stabiel
de politiek. De protestants-
iristelijke partijen vormen tezamen een
labiel element. De katholieke partij
it een stabiel element op haar eentje,
een bijzonder blijde aantekening
de gedragstaat van het zuiden des
bads".
DE TELEGRAAF
i grote ontevredenheid i
SEDERT GISTERAVOND heeft
Spoetnik II in zijn nadagen bij
zijn reis om de de aarde gezelschap
gekregen van een nieuwe (de derde)
Amerikaanse kunstmaan. De satel
liet werd met behulp van een Jupi-
ter-C raket in zijn baan gebracht
De Explorer III van het Ameri
kaanse leger bereikte zijn baan om
kwart voor zeven Nederlandse tijd
Dr. Richard Porter, voorzitter van
het technisch college van het satel
lietenprogramma in de Verenigde
Staten, maakte dit bekend.
De derde Explorer (officiële naam in
het kader van het internationale geophy
iische jaar: Gamma-1958) heeft dezelfd»
form en afmetingen als de vorige twe°
Explorers van het leger, nl. een kogel-
'ormige buis van twee meter lang en
vijftien centimeter dik. Het gewicht is
ongeveer veertien kilo, iets meer dan de
vorige verkenner. (Een van de drie mis
lukte).
Porter zei, dat de nieuwe satelliet zijn
irate vlucht om de aarde in 121 minuten
had volbracht en twaalf minuten na de
ancering in zijn baan was. Hij meende
dat de baby-maan waarschijnlijk "pp
leven zal hebben, hetgeen hij baseer
de op een klaarblijkelijke afwijk'ng van
an tevoren vastgesteld baan.
ruim twintig meter hoge Jupiter
raket werd om 18.38 uur Nederlandse tijd
afgeschoten. Het projectiel ging in een
trakke baan omhoog en verhief zich me'
grote snelheid in het luchtruim, na eer>
ut onzichtbaar wordend door een
dichte wolkenlaag. De eerste seinen van
lieuwe kunstmaan werden enkel®
minuten na de geslaagde lancering reed-
door radio Mackay te Southampton in de
Amerikaanse staat New York opgevangen
gevangen.
De Russen hebben nu nog maar één
kunstmaan in de lucht. Spoetnik II, die
binnen enkele weken waarschijnlijk za'
•erbranden in de onderste lagen van de
atmosfeer. De Amerikanen hebben dri?
(veel kleinere) kunstmanen: twee Explo-
ers en een klein proefmaantje van de
Maanreis
Nu de geleerden erop schijnen te re-
:enen dat cen reis naar de maan in de
niet al te verre" toekomst mogelijk zal
zijn, heeft een Amerikaanse wetenschap
pelijke commissie de problemen die zo'n
tocht met zich brengt in een rapport
hei
iringsbeleid. Het lijdt geen twijfel dat
.enwinst van de VVD voorna-
lijk is te danken aan het feit dRt( zij
enige grote beginselpartij is. die'nie»
de regering is vertegenwoordigd eD
diverse gelegenheden ook niet heeft
agelaten haar kritiek op het regerings-
Jhaald
Arbeii
koste van de Partij van de
lid, de partij, die in zo hoge mate
intwoordelijk is voor de regerings-
itiek. Het door de kiezers uitgespro-
oordeel over het regeringsbeleid
echter mede tot uitdrukking in de
rerdere teruggang van de A.R. De Ka-
Krfractie dezer partij heeft zich meer-
van de regering gedistancieerd,
bleef aan de regering deelnemen
'an A.R.-aanhangers hebben hier
kennelijk aanleiding gezien hun stem aan
de oppositionele VVD te geven. Ook da
ilemmenwinst van de CHU kan voor een
belangrijk deel verklaard worden door
•iel stemmenverlies van de Partij van d»
Arbeid, al pleegt de CHU bij de staten
verkiezingen doorgaans beter uit de bus
komen dan bij verkiezingen voor da
ï*eede Kamer. De KVP kan over da
verkiezingsuitslag tevreden zijn. Zij i»
de sterkste partij van het land ge
erden. Het blad concludeert dat da
uitslag In feite een motie .van wantrou-
|w is geworden.
ALGEMEEN DAGBLAD
Het Algemeen Dagblad zoekt het meer
Ito de vrijheid. Het is duidelijk dat na
meer dan tien jaar ordening in ons land
j& vrijheid niet is afgezworen, maar dat
integendeel de haar toekomende
Plaats gaat hernemen. De duidelijke
ning, die de liberalen
behaald, heeft duidelijk gemaakt
dat zeer veel kiezers de tot nu toe ge
volgde koers afkeuren. Min of meer in
;kt kielzog van de liberalen hebben de
itelijk-Historischen zich meer ver
trouwen kunnen verwerven en men mag
aannemen dat de kiezers, die op deze
beide partijen stemmen, de voorhoed»
vonnen van de politieke vrijheid hier te
lande. Omgekeerd hebben de Anti
revolutionairen, die door de ordeninga-
Politlek ook van minister Zijlstra telkens
weer in de verkeerde hoek terecht kwa-
hun tol daaraan wederom moeten
wtalen. De beide christelijke partijer)
tollen zich ernstig moeten afvragen of
bet nog langer vertrouwd is zich te bin-
j-en aan een beleid, dat in zo sterke mate
be' vertrouwen van vele kiezers heeft
verloren. Dan kan er klaarheid komen io
Je toch wel troebele vijver van onze na
sale staatkunde. De oppositie tegen
®e ordening als systeem kan aan kracht
*»inen en dat zal ook de Katholiek»
volks Partij blootstellen aan interne
'penningen. Het grote woord, dat zo
veak door socialistische ministers of Ka
merleden werd gesproken, zal voortaan
6P meer tegenstand stuiten en hun „on-
■envaardbaar" kan dan wel eens het
•an worden tot een aftocht.
Hollandsche Beton
lager dividend
raad van commissarissen der Hol-
lïndsche Betonmaatschappij te 's-Gra-
Jenhage tal aan aandeelhouders over
j 12 procent dividend voorstellen (v.J
Pet). De bruto-winst bleef ongeveer
gelijk. Ten laste van de winst komt een
"«rve voor het bedrijf ln Indonesië,
«flk aan de boekwaarde en een reserve
Nor repatriëring.
vastgelegd Zij is tot de wat verontrusten
de conclusie gekomen dat het enige mil
jarden dollars kan kosten om een mens
op de maan te doen landen en veilig naar
de aarde te laten terugkeren.
De commissie verklaart dat het in ze
kere zin gemakkelijker is instrumenten
dragers op Mars en Venus, de planeten
die zich het dichtst bij de aarde bevinden,
te laten landen, dan een landing op de
maan tot stand te brengen. „De oorzaak
hiervan is", zo schrijft de commissie, ..dat
beide planeten atmosferen hebben, die bij
de nadering als buffers kunnen dienen"
De commissie, die onder leiding staal
van dr. James Killian, Eisenhowers advi
seur voor wetenschappelijke problemen,
noemt de landsverdediging een van de
voornaamste motieven voor het beramen
van ruimtevaartplannen. „Wij willen er
zeker van zijn dat de ruimte niet wordt
gebruikt om onze veiligheid in gevaar te
brengen. Wanneer zij daar toch voor moet
dienen, moeten wij er voor onze verdedi
ging gebruik van maken", aldus 't rapport,
dat president Eisenhower een nuchtere,
realistische voorstelling van zaken noem
de.
Gisteren is in Rusland bekend
gemaakt dat in 't Europese deel van
de Sowjetunie op 21 februari een
raket is afgeschoten en naar de
aarde teruggeleid. Het projectiel be
reikte een hoogte van 473 kilometer.
„Dit is de dag van de lentewat zou
het pretiig zijn als ik in u de eerste
zwaluwen zou kunnen zien van de lente
in de zakelijke betrekkingen tussen Rus
land en Amerika." Dit zei de Russische
partijbaas Kroesjtsjef op de eerste lente
dag tot twee Amerikaanse journalisten,
die gisteren hun vraaggesprek met de
Russische leider publiceerden.
De mensen zijn beu van al die be
richten over raketten, ontploffingen van
waterstofbommen en bommenwerpers,
zei Kroesjtsjef, die verder van mening
is dat de economische teruggang tn de
V.S. op gezonde wijze zou kunnen worden
opgeheven, wanneer meer handel wordt
gedreven met de communistische landen.
Wij zijn bereid de goede betrekkingen
zoals die vroeger bestonden te herstellen
en kunnen grote hoeveelheden Ameri
kaanse goederen kopen, aldus de partij
leider.
In de Provinciale Staten van Zuid-Hol
land zijn de volgende personen gekozen
A.R.P. (10 zetels): J. Wilschut, Rotter
dam, J. J. Neuteboom, Rotterdam, jhr. J
M. M. Van Asch van Wijck, 's-Graven-
hage, T. A. van Dijken. 's-Gravenhage
N. G. Geelkerken, Leiden. E. A. Polet.
Gouda, A. Hoek. Schiedam, F. A. Vos
kamp. De Lier, N. van der Brugge, Gies-
senburg, E. Hammer, Oud-Beijerland.
C.H.U. (8 zetels): J. J. R. Schmal, Voor
burg, W. D Okkens. Leerdam. D. van der
Kwaak. Leiden, P. Boersma, Rotterdam
C van Dijk, 's-Gravenzande, S. H. van
Eijbergen, Katwijk aan Zee, J. C. Voge
laar, Nieuwerkerk a.d. IJssel. J de Meer
Rotterdam.
S.G.P. (3 zetels): P Zandt, Delft, H. van
Rossum, Dirksland, A. Vlasblom, Delft.
P.v.d.A. (30 zetels).: J. A. A. Aarse, Rot
terdam, mevr. Chr. A. de Ruijter-De
Zeeuw, Rotterdam, mej. A. B. Pomper.
Rotterdam, R Langerak, Rotterdam, C. de
Langen, Rotterdam, C. J. N. van Dongen
Rotterdam, J. M. van Poelje, Rotterdam,
W. Steigenga, Rotterdam, J. H.,Hoogland
Rotterdam, K. van Pelt, Rotterdam, mevr
M. Pijpers-Makkenze, Rotterdam, B
i den Tempel, 's-Gravenhage, C. "A. M
Diepenhorst. 's-Gravenhage, C. P. Damme
Perssecretaris verklaarde:
GEEN NIEUWE ROMANCE
MARGARET-TOWNSEND
PETER TOWNSEND. wiens ro
mance met prinses Margaret-
van Engeland twee en een half jaar
geleden eindigde, nadat zij een ver
klaring aflegde, niet met hem in het
huwelijk te zullen treden, is gisteren
na zijn wereldreis, per vliegtuig naar
de Britse hoofdstad teruggekeerd.
Hij heeft onmiddellijk een bezoek
in de prinses gebracht en met haar, in
haar residentie Clarence House, thee ge
dronken. De prinses, die nu 27 is, zag in
van een huwelijk met de 43-jarlge
Townsend af. omdat hij gescheiden is.
Weliswaar had zij met hem een burgelijk
huwelijk kunnen sluiten, maar de Engelse
Kerk (Church of England) stelt zich op
het standpunt, dat een christelijk huwe
lijk onontbindbaar is en deze overweging
heeft de prinses boven andere laten
Clarence House, waar ook koningin
moeder Elizabeth woont, was door een
sterke politiemacht bewaakt. Men neemt
aan dat Townsend, die de afgelopen jaren
in geregelde briefwisseling met de prin
ses heeft gestaan, een ontmoeting me'
haar al lang had afgesproken.
Toen hem echter bij zijn aankomst op
het vliegveld te Londen werd gevraagd,
of hij van plan was Margaret te ont
moeten. verloor hij zijn vriendelijkheid
en zelfbeheersing, snauwde de verslag
gevers af en liep door.
Hij verklaarde geen plannen te hebben
zich blijvend in Engeland te vestigen. De
perssecretaris van koningin Elizabeth
heeft in Den Haag verklaard, dat men
deze ontmoeting niet moet zien in het
licht van een grote romance, „want dat
is het niet". Hij bevestigde, dat de
koningin reeds van de ontmoeting wist
voor haar vertrek naar Nederland.
's-Gravenhage, J. Emmens, Naaldwijk
mevr. F. J van Gelder-Droste, 's-Graven-
hage, mevr W C. Wessels-Krens, P Ver
loren van Themaat, 's-Gravenhage, H.
van Woudenberg, Leiden, J. P. van Praag
Voorburg, C. H. Hagedorn, Gouda, J. Pas
man. Voorburg, T. de Bruyn, Vlaardingen
G. Plantema, Delft; H. B. Engelsman
Schiedam; H. van Es, Dordrecht, A. D. van
Dijk. Poortugaal, J Schipper, Gorinchem.
W. Horsman, Zwijndrecht. Chr. van Hof
wegen, Nieuwe Tonge
K.V.P. (16 zetels): G. Z. de Vos, Rotter
dam. R Eijsink. Rotterdam, J. A S van
der Cammen. Rotterdam, B. F. Bohré
Rotterdam, C W. J M. de Ruyter, 's-Gra
venhage. H. J. A. M Vrouwenvelder
's-Gravenhage. J. Wennekes, 's-Graven
hage, J B. Wesseling. 's-Gravenhage, S
Menken, Leiden; jhr. O. F. A. H. van Nis
pen tot Pannerden, Hillegom, A. C. A
Deerenberg, Schoonhoven; M P. A. Meis
sen, Wateringen; Th. W J Verhoef, Al
phen a.d. Rijn; F. J. G. Spieksma, Rijs
wijk (Z.-H.); L. Jacobs, Oude-Tonge. C. P
Vergouwen, Voorhout,
V.V.D. (12 zetels): F. W C. Blom, Rot
terdam. J. Alers, Barendrecht, mevr. M. N
W. Dettmeijer-Labberton, 's-Gravenhage.
H. van Riel, 's-Gravenhage; J. van de
Griend Mijnsherenland. mevr. F. T. van
der Torren-Veendorp, Waddinxveen; J
Wilkens. Wassenaar. S. J. van den Bergh
Wassenaar. Jac. Sonneveld, 's-Gravenzan
de. P Herweijer, Dordrecht. Om de twee
resterende plaatsen moet nog worden ge
loot.
C.P.N. (3 zetels): S. Groenendijk, Rotter
dam, J Hoogcarspel. Rotterdam. G. van
Praag, 's-Gravenhage.
TKE: DIEPTEPUNT
VAN DE RECESSIE
President Eisenhower heeft gisteren
tijdens zijn wekelijkse persconferentie
gezegd t« geloven dat het dieptepunt van
de economische teruggang in Amerika
zeker dichtbij is of mogelijk al is be
reikt. Het volk behoort nu zijn inkopen
te doen op basi6 van wat de produkten
waard zijn aldus de President Hij voegde
eraan toe dat het zakenleven betere
koopmethoden, betere verpakking en
tere reclame dient te gebruiken om
publik ervan 'e overtuigen dat het koop
jes haalt, in plaats van zich zorgen t»
maken over d» toekomstige gebeurte-
Eisenhower heeft gisteren het Congres
aanbevolen onmiddellijk 840 miljoen dol
lar beschikbaar te stellen voor het doen
van niet-mil itanre aankopen, dit als een
nieuw» maatregel in d» 6trijd tegen d»
Ruime middelen
bij banken
Hoewel de saldi der handelsbanken b(j
de Nederlandsche Bank blijkens de week
staat van 24 dezer met f 97.5 miljoen zllr
afgenomen tot f 357 min liggen z(j noi
ruim met f 57 min boven de vorige weck
van 5 tot 6 prorent verhoogde gemiddelde
kasgeldreserve De geldmarkt blijft ruim
en de banken z(|n volkomen In staat aan
de komende opvragingen te voldoen De
verlaging van daggeld dinsdag van 2:H
tot pet. had geen merkbare invloed,
doch men rekent met de mogelijkheid
van enige verkrapping rondom de ultimo.
Het fraaie saldo der banken is vooral
te danken aan de ruime deviezenaanwas
met 34 min. tot f 1314 min. Wel daalden
de convertible valuta'6 f 16 min tot 905
min., toch is er. gerekend met de stijging
van het goud met 19 min tot 3204
min., een winst van 3 min. Kennelijk
was de doMaraanwas niet groot, maar
daartegenover die van zwakke valuta
wel. Tegenover deze mooie deviezen-
positie staan 500 min. verplichtingen,
hoofdzakelijk aan het Internationale Mo
netaire Fonds en de Deutsche Bank, wel
ke de staat op een gegeven ogenblik aan
de deviezenreserve kan onttrekken Ver
rassend is de moeilijk verklaarbare toe
neming der dure voorschotten met 29
min. tot 51 min. Aan de banken kan
het nauwelijks liggen.
De bankbiljettenomloop 6teeg iets in-
stede van te dalen met 3 min. tot
3983 min. of 100 min meer dan vo
rige maand, zondei dat de ultimo nog
invloed deed gelden. Men kan dus vol
gende week op een sterke toeneming re
kenen Het 6aldo der schatkist 6teeg
163,5 min, tot 531 min. Het Rijk loste
min promessen af en plaatste voor
346 min. Andei-e saldi passiefzijde namen
17 min. toe tot 83 min. Het percen
tage goud en deviezen daalde van 80.78
tot 79.48.
Van der Heem moet
ontslaan
Van der Heem N.V. is genoopt bij de
gewestelijke arbeidsbureaus in Den Haag
en Utrecht ontslag vergunning te vragen
voor 75 van de 2268 werknemers Tot nog
toe werden vacatures niet vervuld, doch
dit bleek onvoldoende door snelle en aan
merkelijke vermindering van het verloop
en door geleidelijk ongunstiger vooruit
zichten op de uitvoermarkten. Overleg
is gepleegd met de ondernemingsraden en
de vakorganisaties. Men gelooft vooreerst
met deze beperking te kunnen volstaan.
I Van neer bent t<
een ander mens?
Ervoor behoeft ,ccn
'C SPCIC" v°°' iedere roi
"andcrc h"'d" te kruipen!
wanneer u de goede gewoonte
etrachr stoffig ru.mten, drukke
«raicn en voile trams een rol King
Pepermunt aan re spreken, dan vocJt
aCb rKd5 «n -«der" mens.
ACADEMISCHE EXAMENS
a
eb, He<
roden, I
Th U van de Beid. Siholde.
UTRECHT. 24 maart
paatrse taaJ- cn letterki
erveld te Bikhoven.
Doet. rechtsgelecrdhcii
Leiden
grafie: <nej. G M Zeelcn
Doet. geschiedenis: F Nauta te Bolsward.
Semi-arts: J van den Berg te Utrecht; P N
M Hou* te Bilthoven, mej. J G Jonker te Renkum
Arts: H Groenewo'.d te Slitdrecht, A Chr M
J Jager te Utrecht, Th G J
aej. F J
Schirr
J Lolcar
reda;
Mep,x.
Doet. ftlass:
Utrecht. T H
Velp (GW.). G M Schim
letteren: mej. C Wolfskeel i
VERZENDING ZEEPOST
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zijn bezorgd. 6taan achter de naam van
het schip vermeld. Argentinië: ms Mont-
ferland, 31 maart; Australië: es. Arcadia,
3 april; Brazilië: ms. Algol, 1 april; Ca
nada: ss. Beaverlodge, 3 april, ss Groote
Beer 1 april; Chili: via New York, 2
april; Ned Antillen: ms. Maron, 31 mrt;
Nieuw Zeeland: via Engeland, 5 april;
Suriname: ms. Dori6, 2 april; Unie van
Z.-Afrika: ms Oranjefontein, 2 april, en
Z.W.-Afrika: ms. Carnarvon Castle, 5
april; Brits-Oost-Afrika: ss La Bourdon-
nais, 5 april. Inlichtingen betreffende ver
zendingsdata van postpakketten geven de
postkantoren.
HET LEVEN
w>,
G. Perlee bouwde
miniatuur orgel
E ZIJN BESLIST cen tikkeltje Ja
loers op prinses Anne en prins Char
les van Engeland, vanwege het miniatuur-
draaiorgel, dat hun vader, prins Philip,
op de Jaarbeurs te Utrecht voor hen in
ontvangst heeft genomen. We z(jn daarom
cen tikkeltje jaloers, omdat we zelf ook dolgraag zo'n miniatuur orgel zouden be>
zitten, om er ons b(j tijd en wijle mee te vermaken. We hebben het van dichtbij beel
goed bekeken, en we zijn er verrukt van. We vinden het een meesterlijk geschenk
en een uitnemende gedachte van mr. Van der Wal om de Engelse koningskinderen
juist een miniatuur draaiorgel aan te bieden, omdat een meer typisch Hollands cadeau,
naar onze mening, niet denkbaar is. Minuten lang hebben wc er, met bewondering
voor de bouwer, voorgestaan, cd met de ogen dicht kuoucn wc cr een beschrijving
Rococo
Het orgel is een verkleinde, getrouwe
copie van een normaal straatorgel. De
eikenhouten voorkant in deze uitvoe
ring speoiaal voor deze gelegenheid ge
maakt Is gebeldhouwd in Rococo-stijJ
en beschilderd in pastelkleuren. Boven
de opening zijn een reeks orgelpijpjes
zichtbaar. In het hout zijn de naam van
de stad Utrecht gesneden en het jaartal
1958 en bovendien het embleem van de
Utrechtse Jaarbeurs, dat bestaat uit de
letter U met Mercuriushoed. Een man
nen- en twee vrouwenfiguren, in hout ge
sneden. houden kleine instrumenten in de
hand. Het onderste gedeelte van het
orgel is beschilderd met oud-Utrechts»
taferelen.
Het orgel staat, als een gewoon
straatorgel, op een onderstel en het is
voorzien van een z.g. „duwer". Het is 80
cm lang. 60 cm hoog en 35 cm breed.
Bouwer
Om hem ons compliment te maken heb
ben we naar de maker van dit kunstig
handwerk gezocht en we kwamen bij de
heer G. Perlee te Amsterdam, de bouwer
van tal van draaiorgels, die ln
steden furore maken. Hij vertelde: „Veer
tien dagen geleden kregen we pas de op
dracht, maar met de hulp van mijn
zoons, heb ik het orgel op tijd klaar ge
kregen. In totaal heb ik er nu vijftien ge-
DIT IS HET VERHAAL van een
dag en een nacht, die in het te
ken van de Statenverkiezingen ston
den, maar ook in dat van een staats
bezoek. Alvorens het „uur-tot-uur
relaas" te beginnen, mag wel gecon
cludeerd worden, dat het ene evene
ment het andere niet heeft verdron
gen. De vrees, welke in dit opzicht
zowel in Hofkringen als bij bestuur
lijke autoriteiten bestond, is dus on
gegrond geweest.
In enkele gemeenten mogen de ver
kiezingsborden hier en daar achter
overigens sobere versieringen zijn
schuil gegaan Den Haag is hier
misschien 't beste voorbeeld van
de belangstelling voor „de straat",
r verschillende krantenbureaux
de verkiezingsuitslagen bekend
maakten, is er eerder groter dan klei
ner door geworden
Dc dag begon als alle andere dagen.
7.00 uur v.m. (misschien eerder, veelal
later): Nederland ontwaakt. De stembus
roept, zomede, voor een aantal gemeenten
n het westen, het staatsbezoek van een
lieftallige Koningin. Ze slaapt nog en zo
doen alle koninklijke en niet-koninklijke
leden van het hoge gezelschap. Een jour
nalist schiet z'n kleren aan en denkt aan
het vele werk, dat hem te wachten staaL
Duizenden verkiezingsfunctionarissen be-
n zich naar duizenden stemlokalen
een dag van elf oplettende uren
uur v.m.: De stembus wordt ge
opend. Nog ietwat slaperig gaan de eerste
kiezers naar de houten hokjes, na zich
eerst b(j „de meneer achter de tafel" te
hebben afgemeld. De journalist behoort
tot deze vroegste ploeg. Hij waant zich
opnieuw in het examenlokaal, toen hjj zijn
maatschappelijke loopbaan nog moest be-
8.30 uur v.m.: „In Nederland stemmen
ze vandaag", zegt een boer in de Noord
oostpolder tegen z'n vrouw. „Zijn wij dan<
geen Nederlanders?", vraagt de aange
sprokene verbaasd. „Natuurlijk", bromt
de man, die weer in z'n ochtendblad is
verdiept. „Nou, waarom stemmen we dan
niet?", klinkt het bijna dreigend. „Omdai
we misschien wel eens in de twaalfde
provincie kunnen blijken te wonen", luidt
het antwoord, dat overigens weinig over
tuigingskracht bezit
11.00 v.'m.: In een stemlokaal in Rot
terdam krijgen twee hondenhet met
elkaar aan de stok. De riemen schieten
uit de handen der begeleiders en dc
consternatie, die door het woedende
geblaf en gegrom ontstaat, brengt zelfs
„de meneer achter de tafel" 'in de war
„Misschien heeft de baas van die ene
hond op de communisten gestemd en de
baas van die andere op de anti-revolu
tionairen", zegt een grapjas, nadat de
orde weer is hersteld
12.00 uur 's middags: Het stemmen op
de nieuwe provinciale staten verloopt
bijna normaal. Alleen in Den Haag
spreekt men van „een Lichte achteruit
gang", wat het aantal opgekomenen in de
morgenuren betreft. „Vanmiddag zal alles
wel weer worden ingehaald", wordt er
bij gezegd. „Iedereen is natuurlijk naai
de Engelse koningin gaan kijken
14.00 uur n.m.: Op de redactiebureaus
wordt koortsachtig gewerkt om het be
zoek van het Britse koninklijk paar aan
Den Haag in de krant te krijgen Motor
rijders zorgen voor de t(jdige aflevering
der foto's. Verslaggevers zijn op vele pun
ten van dc stad ingezet cn trachten hun
laatste regels gedrukt te krijgen. Op dc
wegen naar Rotterdam en Amsterdam ja
gen een paar snelle auto's. Ook daar wen
sen de kranten voor sluitingstijd hun il
lustratiemateriaal te krijgen.
15.00 uur n.m.: Een vorstin wijst een
andere vorstin op een paar verkiezings
borden in Den Haag. ..Elections" („ver
kiezingen"). zegt ze. De aangesproken
koningin kijkt naar de kleurige plakkaten
met hun cijfers en denkt aan de verkie
zingen in haar eigen land. Zo rustig als
in Nederland zal de Britse stembus wel
nooit worden
15.30 uur n.m.: In een stemlokaal in
Amsterdam dringt een jongetje naar
voren, dat nog niet de helft van de leef
tijd van de jongste kiezer heeft. „M'n
moeder haid geen taid", zegt hij vrij-
Statenverkiezingen
en Staatsbezoek
moedig tegen „de meneer achter de ta
fel". Terwijl hij hem een oproepings-
kaart overhandigt, vervolgt hij, even
vrijmoedig: „Of u 't maar voor d'r in
wil vuile. Pé van der Hai hait ze
16.00 uur n.m.: De journalist zit achter
zijn bureau op de redactie. De krant is
verschenen en het gejacht, waarmee elk
staatsbezoek gepaard gaat. is, tot de vol
gende dag althans, verdwenen Naar huls
kan hij echter niet. Over een paar uur
zullen de eerste verkiezingsuitslagen bin
nendruppelen. Hij buigt zich over de vele
papieren, die hij, in samenwerking mei
zoveel anderen, heeft klaar gemaakt en
waar hij zich enkele dagen lang het hoofd
over gebroken heeft. Het is een dikke mat
geworden. Alle gespecificeerde uitslager
van de statenverkiezingen van 1954 bevin
Jen zich er in, zomede die van de Kamer
verkiezingen van 1956.
18.00 uur n.m.: „Wat is stemmen, pa'.'",
vraagt een Haags jongetje onder hel
eten aan z'n vader. „Nou", zegt deze,
terwijl hU zich bijna in z'n soep
slikt, „je weet wel, eh Nou, da
zo Hc. hoe moet ik dat nu uitleg
gen? Ze kiezen vertegenwoordigers,
weet je wel? Democratisch natuur
lijk. altijd democratisch.Achter het
IJzeren Gordijn kiezen de leiders zich
zelf Het zoontje kijkt z'n vader
altijd verwachtend aan. „Nou ja, je
bent ook nog veel te jong om alles
begrijpen Ik kan het je natuurlijk
wel uitleggen, maar ik heb weinig tijd.
Ik moet voor zevenen nog stemmen
18.38 uur n.m De journalist, die sne)
een broodje gegeten heeft en juist is
ruggekeerd om zich op „de grote slag"
voor te bereiden, grijpt wanhopig
z'n hoofd. Nou hebben die Amerikanen
ook nog een derde satelliet de ruimte In
gestuurd 1
18.59 uur n.m.: De laatste kiezers
wringen zich door de al bijna gesloten
deuren der stemlokalen. Net op tijd.
denken ze. Dat had me een paar tien
tjes kunnen kosten
19.00 uur n.m.: De stembus is gesloten
en de croupiers van de staat beginnen ln
ijltempo hun buit te sorteren.
19.01 uur n.m.: Verlate Iciezcrs vinden
cen gesloten deur. Net te laat, denken ze.
Dat gaat me cen paar tientjes kosten
19.12 uur n.m.: Het Limburgse plaatsje
Itteren opent de rij van de 994 Nederland
se gemeenten, die verkiezingsuitslagen
en bekend maken.
20.00 uur n.m.: In Amsterdam. Rotter-
diti en Den Haag beginnen de verkle-
ngsdiensten der kranten langzaam op
jng te komen. Alleen in de laatste ge-
ieente is het drukker dan anders. In
n om het Binnenhof staat het zwart
an mensen, die van de aankomst van
le koningsparen bij de Trèves-zaal ge-
:uige willen zijn. Bruisend echoën de
itlan'ten van een trekharmonica door de
Passage. De tiara's der gasten schitte
ren in het witte licht van schijnwerpers
en op het Buitenhof draait een oranje
bol ln een geweldige eremast al r
cirkeltjes.
21.05 uur n.m.: Den Haag maakt als
ste van de gemeenten met meer dan twin
tigduizend inwoners zijn stembuscijfei
bekend. „Een groots resultaat", zegt ee
trotse ambtenaar. „We hebben „ze" oi
nieuw geslagen...
22.00 uur n.m.: Bijna driekwart van d
gemeentelijke stemuitslagen is binnen. De
journalist zit met rood omrande ogen te
cijferen. Hoe lang nog? Zal het vier uur
in de morgen worden, vijf uur misschien?
24.00 uur 's nachts: De verkiezingsdag
Is ten einde, evenals de tweede dag van
het staatsbezoek van het Engelse konink
lijk paar. Nederland is ter ruste gegaan
met uitzondering van de „diehards", die
tot 't laatste ogenblik op straat willen
blijven Den Haag Is aanzienlijk drukke:
dan Amsterdam of Rotterdam, maar daar
moet het koninklijke gezelschap ook nog
uit de Ridderzaal komen, waar de rege
ring een receptie aangeboden heeft, die
klinkt als duizend klokken.
0.15 uur v.m.: De Rolls Royc» en de
Cadillacs van de colonne koninklijke
auto's spoeden zich naar het Huis ten
Bosch door steeds stiller wordende
Haagse straten.
4.00 uur v.m.: De journalist en al ztjn
collega's ln grotere en kleinere steden
leggen de laatste hand aan hun verkie
zingskopij van die dag. Terwijl Nederland
slaapt, staan ze bijna op hun benen te
lollen. Cijfers, cijfers partijen, par
tijen. gemeenten, gemeenten pro
vincies, provincies. Opgelet, mensen'
Geen vergissingen.
7.00 uur v.m.: Nederland ontwaakt. De
journalist en al zijn collega's in grotere
en kleinere steden slapen. De verkiezings
uitslagen: de winst en bet verlies der
onderscheidene partijen, worden druk aan
het ontbijt besproken. In de garages van
het Huis ten Bosch zijn de chauffeurs met
hun wagens bezig. De derde en laatste
van een staatsbezoek is aangebroken.
maakt. Het eerste voor .Willy Vervoort,
die er mee is opgetreden voor dt radio.
Het is net een echt draaiorgel. Het heeft
windbal ken, een mechaniek, dat tot in
details gelijk ls aan een groot orgel en
het telt 42 toetsen oftewel fluitjes"
„Het gehele orgel is dus gemaakt
door ons", vertelde de heer Perlee, „be
halve de voorgevel. Die is van William
van Kuik uit Utrecht".
Boeken
„Bij het orgel zijn vier boeken afgele
verd". vertelde de heer Perlee nog. „Mr.
Romke de Waard heeft daarvoor de mu
ziek getekend en dat was het belangrijkste
werk. Wij hebben niet meer gedaan, dan
de gaatjes geponst in het papier Het zal
wel de bedoeling zijn, dat er meer boeken
komen, want er is een kistje gemaakt
dat een dertig boeken kan bevatten Op
de vier boeken staan de volgende melo
dieën: Land of Hope and Glory, The
British Grenadiers, Wij willen Holland
houden, In een blauw-geruite kiel, Daisy,
He is a very good fellow en Happy birth
day to you".
Belangstelling
Van de Rijksvoorlichtingsdienst hebben
we gehoord, hoeveel persmensen, binnen
landse en buitenlandse, bij het koninklijk
bezoek zijn betrokken en wc menen t»
weten, dat nooit tevoren het bezoek van
het hoofd van een regering zo in het mid
delpunt van de publiciteitsbelangstelling
heeft gestaan Hier volgen de cijfers: ver
slaggevers 263 (35), radioverslaggevers 70
(11), televisiemensen 79 (10). filmopera
teurs 64 (8) en fotografen 90 (42) De tus
sen haakjes geplaatste cijfers geven het
aantal buitenlanders aan. Als u de cijfer»
optelt komt u tot de ontdekking, dat in
totaal 672 persmensen drie dagen lang in
touw zijn (geweest) om de lezer en de
kijker te vertellen, wat er gebeurt en
hoe het gebeurt.
Britten
Onder de buitenlanders zijn zeer veel
Britten, die elke avond hun copy foto-
en televisiemateriaal per speciaal vlieg
tuig naar Engeland verzenden Dins
dagavond kon het vliegtuig helaas niet
vertrekken vanwege het weer boven
Londen. Woensdagmorgen konden mil
joenen en miljoenen televisiekijkers in
de hele wereld de aankomst van het
Britse vorstenpaar in Amsterdam en
het verdere programma van die dag
zien De huismoeder in Ontario en het
schoolmeisje In Melbourne zagen woens
dagmorgen koningin Elizabeth en print
Philip naar het Concertgebouw rijden.
klant
„Nederland", zo zei dr. Van der Wal in
zijn toespraak tot prins Philip bU dien»
bezoek aan dc Jaarbeurs. „Nederland ia
in Europa de beste klant van Engeland.
Maar desondanks exporteren wjj voor
miljoen pond sterling meei naar En
geland dan wij Importeren Hel zou wel
verstandig zjjn als wl) beide onze
positie in de gaten houden, wanneer w(J,
:akenmensen. praten over de problemen
van de vrijhandelszone. Een aardig voor-
Tje van de goederen, die een vrU-
elszone kan voortbrengen, I» op deze
tentoonstelling aanwezig".
ZWCRVCR
