Leiden verloor al veel
grachten schoon
VAN MENS TOT MENS
m
van het draaiboek
Jenny, kleurrijk niemandalletje
Eltax-chauffeur kreeg gelijk
van Utrechtse rechtbank
©©uonD
emlx/EIKI
[STEUWE LEÏDSCHE COURANT
3
Voor hygiëne en verkeer
Nieuwe Beestenmarkt was eens
de West-Dwars gr acht
OMSTREEKS het jaar 1600 had Leiden met de Rijn een-en-veertig
grachten. De naam van enige gedempte grachten leeft in de straat
naam voort, zoals de Voldersgracht, de Hooigracht en de Geregracht,
maar daarnaast zijn er vele, die niet de minste herinnering hebben achter
stgelaten en met hun demping een definitief roemloos einde vonden. Wie
heeft er wel eens gehoord van de Burchtgracht, de Raamklokgracht, de
Dolhuisgracht, de Paradijsgracht, de Donkeregracht, de Bagijnegracht,
de Hofgracht, de Gevangenisgracht, de Arkegracht en de Roomgracht?
Allemaal plastische namen, waarvan de Roomgracht bijvoorbeeld de vraag
naar het dempingsmotief wel doet rijzen. Men moet namelijk niet denken,
dat Leiden alleen grachten heeft gedempt omdat de reuk niet meer was
ingdi uit te houden.
Ie gel
bt
Reeds in de Middeleeuwen heeft Lei-1
den grachten gegraven. Bij de nieuwe
Ergrotingen van de stad na 1600 deed
;n het nog. Dit gebeurde voornamelijk
het oog op de afwatering, niet alleen
regenwater maar ook van afval-
f. En natuurlijk zal ook de scheep-
finaïfvssrt wel een rol hebben gespeeld in die
tijd, toen van motortractie nog niet kon
|e i^ïorden gedroomd.
iebS Graven en overwelven
mei Merkwaardig is echter, dat het hygië-
irbi nisch dempingsmotief ook in vroeger
leuwen al werd gehanteerd. Want met
iet graven van nieuwe grachten begon
nen in de oude binnenstad, in de om-
[eving van de Pieterskerk en de Kamp,
lit het oogpunt van gezondheid smallere
[rachten te overkluizen; men kon niet
'tot demping overgaan omdat het water
oor de riolering onmisbaar was.
Als gevolg van de buskruitramp in het
ïar 1807 werd het gedeelte van de Sint
acobsgracht gedempt dat door de „Gro
te Ruïne", het tegenwoordige Van der
jWerfpark, liep. De Hooigracht volgde
daarna talrijke Binnenvestgrachten,
Cellebroersgracht (tegenwoordige Kai-
«eistraat), de Koepoortsgracht (nu dt
Doezastraat), de Marendorpse Achter
gracht (nu Van der Werfstraat) en de
Voldersgracht, waarop na de tweede
wereldoorlog de Lange Mare is gevolgd.
De foto bij dit artikel werd ons
door de heer B. Jansen, Witte Singel
54, Leiden, ter hand gesteld. Elke
Lei denaar zal er onmiddellijk de
tegenwoordige Nieuwe Beesten
markt in herkennen, van de Turf-
marktsbrug naar de molen De Valk.
De foto is gemaakt toen de Nieuwe
Beestenmarkt nog gracht was; door
het hekwerk van de Turfmarktsbrug
ziet men, althans op de originele foto,
duidelijk meerpalen in het water
staan.
Vragen
Nu heeft het onderzoek naar deze
gracht ons enige moeilijkheden op
geleverd; wellicht kunnen oude
lezers ons uit de droom helpen. In
een vergeeld artikel dat wij raad
pleegden, wordt gesteld, dat om
streeks de helft van de vorige eeuw
ook de IJzerengracht werd gedempt;
met deze IJzerengracht wordt de
tegenwoordige Nieuwe Beesten
markt aangeduid.
Op officiële kaarten hebben wij
echter de naam IJzerengracht niet
kunnen vinden. Er zijn kaarten en
gravures uit het tijdvak van 2650
tot 1800, waarop de N. Beestenmarkt
als West-Dwarsgracht staat aange
geven. Aan het eind van deze gracht
(bij de molen De Valk) begon rechts
de Korte Langegracht, waar nu
gebouw van de geneeskundige dienst
staat.
Er is ook twijfel gerezen aan het
jaartal van de demping. Volgens het
bewuste artikel zou deze gracht om
streeks de helft van de vorige eeuw
zijn gedempt, maar dat klopt niet
met onze foto, waar „Februari 1899'
achterop staat. Dit laatste lijkt ons
juist, omdat op een kaart die tot 1870
is bijgewerkt, de West-Dwarsgracht
en de Korte Langegracht ook nog
voorkomen. Voorlopig houden wij
De ongedempte West-Dwars-
gracht, de Nieuwe Beestenmarkt.
aan, dat de Nieuwe Beestenmarkt in
1899 nog de West-Dwarsgracht was.
Binnen afzienbare tijd zal Leiden weer
twee grachten moeten afstaan. Het zijn
de Langegracht en de Uiterstegracht; de
laatste zal ongetwijfeld het eerst aan de
beurt zijn, omdat, zoals ieder weet, de
toestand daar onhoudbaar is.
Geen lichtvaardigheid
Een lezer vroeg ons nog, of wij in hei
lam van deze foto- en artikelenreeks
;ns een pleidooi kunnen houden voor
het behoud van de restanten Leids grach-
tenschoon. Voorzover er werkelijk van
„schoon" sprake is, lijkt ons zo'n pleidooi
volkomen gerechtvaardigd. De grachten
moeten goed worden onderhouden; ze
mogen geen bedreiging van de volksge
zondheid worden, zoals verschillende
grachten op dit ogenblik een acute be
dreiging zijn. Daarnaast mogen ze d<
ontwikkeling van het stadsleven niet a
e zeer in de weg liggen
Lichtvaardige demping roept tegen
stand op. En er is op dit gebied in hei
verleden wel eens lichtvaardig gehan
deld. Ingewijden vertelden ons, dat de
Hooglandse Kerkgracht en het zuidelijke
gedeelte van de Sint Jacobsgracht
gedempt om de bodewagens een plaats
te kunnen geven En als men dan weet,
dat de Kaasmarkt het centrum var
bodewagens is geworden, dan lijkt
zo'n besluit wat onberaden.
Serveerster-diploma's te
Leiden uitgereikt
Gistermiddag had in de kamer van de
directrice van de huishoudschool aan het
Rapenburg te Leiden voor de eerste maal
de uitreiking plaats van het diploma ser
veerster. Van de negen dames, die zes
maanden geleden deze cunsus begonnen,
hebben vijf het diploma gekregen; en
kelen kregen de aantekening ..kamer
meisje" op het getuigschrift.
De geslaagden zijn de dames F C. B.
Butterman. P. J. Duindam, J. C. van
Leeuwen. J. C. A. Pescovsky, C. Politiek-
de Heiden. C. J. M. van der Wal en M
M. C. Warmenhoven.
De directrice, mej. H. H. F. Henderson,
sprak een woord van felicitatie en namens
de cursisten zette één der geslaagden de
docenten in de bloemetjes.
D.O.S. te Leiden
50 jaar
Op woensdag 9 april zal de Chr. Gym.
en Schermvereniging D.O.S. in de Stads
gehoorzaal een uitvoering geven ter ge
legenheid van het gouden jubileum. Bin
nenkort hopen wij een artikel over de
geschiedenis van D.O.S. te publicerei
Een halve eeuw geleden begon, w;
Leiden de eerste Chr. Gym. Ver. moet
worden. De oprichting had plaats in de
achterzaal van het gebouw Prediker
9 april 1908 gestart met alleen heren
jongensleden werd spoedig overgegaan
tot het vormen van dames- en meisjes
afdelingen
Van de oprichters zijn er verscheide-
nen overleden en velen zijn geen lid
meer; slechts 2 bleven onafgebroken hun
jeugd-ideaal gedurende 50 Jaar troi
Tussen
de
bladzijden
IEDO. Commercieel bezien, zit er wel enig perspectief in de eerste
Nederlandse kleurenfilm Jenny. Het is een fris gevalletje met aan de
ene kant een dosis luchthartigheid, aan de andere kant wat dramatiek, het
al gevat in een gulden lijst van Amsterdams stedenschoon. Dit laatste heeft
zijn uitwerking niet gemist. Reeds vóór de première in ons land was de
rolprent verkocht aan twaalf landen, waaronder Japan, Bulgarije, Grie
kenland, Egypte, Oostenrijk en Israël. Daar zal de bioscoopbezoeker dus
ook kunnen meegenieten van een avondlijke tocht door de grachten, iets
kunnen zien v>an het nachtleven in onze hoofdstad en de Nachtwacht van
Rembrandt kunnen bewonderen, allemaal echt toeristische evenementen.
Nasleep van Leicis schoolreisje
In de zomer van 1956 reed een Eltax-
bus, bestuurd door een chauffeur uit Zoe-
terwoude. met leerlingen van de christe
lijke h.b.s. te Leiden, die met hun leraren
een uitgaansdag hadden gehad, uit de
richting Utrecht terug naar Leiden. Op
rijksweg no. 11 onder Zwammerdam had
een vrij ernstige botsing plaats met een
tegenligger. Terplaatse bevindt zich een
lastige bocht in de weg
De bestuurder van de tegenligger be
weerde. dat de Bltax-bus te snel had ge
reden en zich bevond op de (voor hem)
linkerzijde van de weg. over de ver
keersgeleider
De autobuschauffeur ontkende dit en
voerde aan. dat hij met normale snelheid
geheel rechts van de weg had gereden.
Zijns inziens was de bestuurder van de
tegenligger vermoedelijk eerst in de berm
van de weg terechtgekomen, was hierdoor
even de macht over ziin 9tuur kwijtge
raakt. hierdoor op de rijbaan van de
Eltax-bus gekomen, waarna de auto's
botsten.
Schade
De bus was aan de linker zijwand
ernstig beschadigd en opengescheurd; de
auto was twee keer over de kop geslagen.
De schade aan de bus bedroeg ongeveer
2000.
De rijkspolitie te Zwammerdam maakte
proces-verbaal op tegen de Eltax-chauf
feur en deze werd door de officier van
justitie te 's-Gravenhage voor het kan
tongerecht te Alpen aan den Rijn straf-
Christen-V routvenbond
Dr. Terlaak Poot over
de liturgie
In Rehoboth vergaderde gisteravond de
afdeling van de Christen-Vrouwenbond,
onder leiding van mevrouw G. Houwing-
Oostra. In deze bijeenkomst sprak dr. L.
D. Terlaak Poot. Hervormd predikant te
Callantsoog, over „De liturgie in de ere-
Spreker hield een' pleidooi voor een
verantwoorde eredienst in de Kerken
van de Reformatie. Met „verantwoord'
bedoelde hij een liturgie, die gebaseerd is
op de Bijbel en de Nederlandse geloofs
belijdenis. Mensen die hierin iets on-Cal-
vinistisch zien, moeten, naar sprekers
mening, maar eens precies nagaan u
uit de diensten die Calvijn in Straatsburg
hield, bestonden.
Voorts was hij van mening, dat
bij een dienst rekening moet houden mei
de omstandigheden, de plaats en de le
den voor wie de liturgie bestemd is. Ooi
pleitte hij voor meer activiteit in de li
turgie. Het meebidden en -belijden is in
onze tijd op de athtergrond gedrongen.
Dr. Terlaak Poot besprak de samen
stelling van de eredienst in de eersti
Christengemeenten en in verschillendi
tegenwoordige kerken.
rechtelijk vervolgd. Na een uitvoerig
hoor van de scholieren vorderde de offi
cier 40 boete of 15 dagen hechtenis. De
kantonrechter, mr. H. H. Kirchheiner.
achtte het de chauffeur ten laste gelegde
echter niet bewezen en sprak hem vrij.
De Eltax vorderde vervolgens voor de
Utrechtse rechtbank betaling van de
schade. De verzekering van de tegen
ligger liet deze eis op allerlei gronden
bestrijden, zodat de getuigen, die reeds in
Alphen door de kantonrechter in de straf
zaak waren gehoord, ook voor de civiele
Kamer van de Utrechtse reohtbank n
ten verschijnen.
De rechtbank heeft uitspraak gedaan
ten gunste van de Eltax. De rechter i
aan, dat de aanrijding inderdaad
wijten was aan de schuld van de tegen
ligger
ein
voor een goed
geschenk
Vraag deskundig advies
aan de juwelier-horloger
Een sportief meisje verwacht een baby
m een jeugdige kunsthandelaar, dde bij
»t vernemen van deze tijding niet weinig
an de kook raakt. Het meisje gaat aan
zijn liefde twijfelen, beiden zitten ver
raad verlegen in de put. maar
ran het begin af aan al naar
uit. dat de laatste meters celluloid een
overgelukkig paar te zien zullen geven.
1 een probleemstelling mag
spreken, dan is deze zwak uitgewerkt en
als bezwaar kan men daarbij nog aanvoe-
dat een ieder de totstandkoming van
huwelijk op een dergelijke wijze als
de normaalste zaak van de wereld schijnt
te beschouwen, al heeft deze opvatting
dan ook een goede kant.
egisseur Willy van Hamert is er niet
geslaagd ons aan de crisis van het
paartje te doen geloven; daarvoor is het
gegeven veel te veel als kapstok gebruikt
allerhande uitstapjes naar „aantrek
kelijke" filmobjecten. die op zichzelf zeker
onaardig zijn,, maar met de inhoud
de rolprent niets hebben te maken.
Een woord als filmkunst kan men in dit
verband moeilijk noemen. Wij geloven
c niet. dat de makers pretenderen iets
deze geest te brengen. Het gaat om de
itjes en om het vermaak.
Vie zich een uurtje gedachtenloos wil
zal ongetwijfeld waardering
Jenny opbrengen Dezulken kun
de film beschouwen als een prettig
niemendalletje, niet beter of slechter
dan zovele buienlandse produkben, maar
toch een tikkeltje aantrekkelijker, door
dat er iets van de Nederlandse sfeer in
tot uit/ing komt. Een belangrijk winst
punt van Jenny is het verlaten van plat
getreden paden van de humorloze gein.
(Niet tot leringhe; slechts tot vermaeck).
Bolshoi ballet
CASINO. Het befaamde Bolshoi Bal
let uit Moskou heeft in Londen uitvoe
ringen gegeven en van deze gelegenheid
heeft Arthur Rank gebruik gemaakt een
kleurenfilm te maken. Men kan dus spre
ken van een documentaire, opgenomen in
Co vent Garden te Londen. De can
Lezers schrijven ons
Leidse stadhuis
In de N.L.C. van 19 maart kwam een
foto voor van het Leidse Stadhuis voor
de brand. Dit monumentale gebouw is
weer geheel hersteld en iedere Leidenaar
is daar trots op. Eén dring ontbreekt
echter nog en wel de lantaarns voor het
gebouw. Deze lantaarns zouden in de
zelfde geest moeten worden ontworpen
als aan de achterzijde van het stadhuis,
maar dan in kleiner formaat. Hoewel
het devies nog steeds luidt „bestedings
beperking" (een kapstok, waaraan thans
alles wordt opgehangen), verzoek ik de
betrokken autoriteiten hieraan eens
dacht te schenken. Vroeger (zie de foto)
waren er ook lantaarns.
Van de gemeente deze aanschaffing
niiet financieren, dan is het particuliere
initiatief wellicht in staat iets tot stand
te brengen.
Oegstgeest L. SEGAAR.
Rijnzichtweg 106
Nieuwste beroep
En vooral als het stukje straat dat door een heel klein plonsje en een
het huis van het water scheidt, nau- hele reeks bedroefde woordjes uit
of hij nu met alle geweld een hoge hoed welijks een bromfietser voldoende het bovenraam.
moet dragen en welk soort das het meest ruiMte geeft en de kamer op een n, Uns-nito ~pi jnt 7P pr niPf aan
"il/TEJUFFROUW DOROTHY DE GRAAF, gekleed staat; als bruid en bruidegom sa- verdieping ligt kan de illusie c t °SP
M Lage Rijndijk 1. Leiden, startte maan. Probleem hebben ever de re- d«cht haar "O"1 s,eutel te 9eVen'
das tezamen met veertien collegaatje. 0' huwelijksreis, dan worft
haar oranje autootje en reed
geoefend, hetgeen trouwe hospita's, den was het hoofd vaardig naar bin- worden verslagen, gaf hij zijn lootjes
wier woningen door het kabbelende nen en weer naar buiten gekomen. J ™?,d
pnjzenstroom voor hem zou observeren.
water worden bespoeld of bijna be- Vangen, klonk het door de ijle Hoe oppecht verheugd was hij, toen hij
spoeld, duidelijk in de kamerprijzen lucht en even later klonk er ook een volgende dag op de redactie hoorde,
tot uiting laten komen. klein klikje. Dit klikje werd gevolgd dat het gemeenteraadslid had opgebeld om
te melden, dat twee zijner lootjes prijs
gevend waren gebleken.
Wat zijn de prijzen?, zo vroeg hij ze
nuwachtig. Maar zij ncollega's hadden de
nodige bescheidenheid betracht, omdat
mensen zijn die het Liever niet bekend
van een eilandje de intellectueel-in- ëëS'niëï'om" eien"ëên ëfdmk'u
wording tot de meest stoutmoedige laten maken. Hoe moet ik dan
gemaakt willen zien, als zij plotseling tot
grote weisband zijn gekomen.
Ik zeg je, dat je met een kruiwagen
mejuffrouw Dorothy de Graaf
mejuffrouw H. Rozier, Meidoornstraat 12, wacht, dat zij daar antwoord op kan ge- hoffelijkheid ten opzichte van vrou- huis komen?, zo informeerde zij be- gaat. zo'sprak hij 's middags bot zijn
Leiden, die over enkele weken m het v«n. we wetenschap inspireren. lanqstellend. En in deze wetenschap tje Deze kwam s avonds thuis met ander,
huwelijksbootje zal stappen. Mejuffrouw De Leidse hostess werkt praktisch ge- -v
Rozier was niet ttiuieTÏ w»s op Hoge- heel zeltetandigi zij krijgt de .dressen echter een student ra Leiden, bleek de student nog met zo heel
woerd 86 druk bezig voor haar en haar van de in ondertrouw zijnde bruidsparen die deze week heel anders over het erg ver te zijn gevorderd. Zodat hij
idder de toekomstige woning schoon te toegestuurd en schrijft na afloop van het Leidse water is gaan denken. na eindeloos zoeken een sleutel
maken en in te richten. bezoek een rapportje.
t pakje pud-
Zij was nog in het eerste stadium en
daarom gingen zij en mejuffrouw De
Graaf op een paar kisten zitten.
half stuk huishoudzeep
ding.
Hij was helemaal niet teleurgesteld. Het
ging alleen maar om de aacdngheid en
Rudolf, zo klonk het dinsdag over maker bereid vond een wasafdruk dreigde er voor hem helemaal af te g;
Verrassend
het onbewogen Rapenburg. En een van het slot te maken
hoofd, dat het stof van dikke boeken deze tijd zou hebben.
me^frTu^ D*T °EZE BEZOEKEN e" scheen te t0TSewr0n9 zich 1
citatie-pakket uitpakte, vertelde over vele verrassend karakter kunnen hebben, onwaarschijnlijk hoog raam uit 7
de Amsterdamse hos-
die reeds van oktober af bij de
Het beroep, dat mejuffrouw Dorothy de Felicitatiedienst werkt. ZU
Graaf voor een klein half jaar heeft ge- kere dag by een bruidje
kozen zal wel het nieuwe meisjesberoep die een groot
Nederland zijn; zij is hostess gewoi van moderne
Prijs
(Jitje
den bii de Felicitatiedienst en stelt zien van alles wete
ig tot vijftig later stond deze
bruidspdren-in-ondertrouw in en om Lei- nieuw voor het
den Leiden en de Bollenstreek tol in ondertrouw?
Haarlem toe te bezoeken.
Van der Luit
HAAGWEG 31 - LEIDEN
<zBegrajenióóen
Een dokter nodig?
De zondagsdienst van de huisartsen te
Leiden wordt waargenomen door de dok
ters Schaefer, Mastenbroek, Veldhuijzen
tn Van Wingerden.
Welke apotheek?
De avond- en nachtdienst van de apo
theken te Leiden wordt waargenomen
door de apotheek Herdingh en Blanken,
Hogewoerd 171, telefoon 20502 (bovendien
geopend tot zaterdagavond 6 uur), de apo
theek Reyst, Steenstraat 35, telefoon 20136,
en de apotheek te Oegstgeest, Wühelmina-
PMk 8, telefoon 26274.
geen tijd had helemaal naar
van 'zevéntig te komen. Rudolf wilde zijn rivaal
stander bleek te z«n naar de gunst
en:
WAARMEE kuni
richting
i wilde; enkel)
elfde huis. Gaat u wéér
zo vroeg zü verbaasd,
emende dametje van ze
de week met de beste bedoeldn- glimlach op het Lclds Jaarboekje, dat dit
paar lootjes voor een ldefdadag jaar In het goud is gehuld?
de moeilijk te doel kocht op een vergadering. waaT zijn Meer studie-minnende collega's hebben
daar- benaderen dame echter niet in de aanwezigheid beroepshalve werd vereist, het boekje al helemaal doorgelezen, maar
weken kou laten staan en
Toen mejuffrouw De Graaf in
bij de Felicitatiedienst solliciteerde.
er nog zeshonderd andere Nederlano- derend, ik ben
werden geen speciale eisen gesteld,
de hostess moet vlot en gezellig
oktober vcntiS haar °Pen deed-
Nee, ik niet, antwoordde de bruid glun-
week getrouwd,
is mün dochter In ondertrouw en
hebben u heel wat te vragen, omdat
meisjes, die hostess wilden worden. Er <>P mijn bruiloftEn weer kwam een
gang zijn, niet te bescheiden en niet te heel lystje vragen.
vrijpostig; zij moet een gesprek kunnen De Felicitatiedienst beschouwt derge-
voeren. ook al verloopt dit een beetje ïykc bezoeken als ideaal. ZU hoopt een
eenzijdig en zij moet kunnen aanvoelen, vaste plaats te krUgen op het programma
wat zij tegen het ene bruidje moet zeg- van bruidsparen tussen ondertrouw en
gen en tegen het andere bruidje niet mag huwelijk.
zeggen: kortom zij moet de indruk van gn voor de meisjes die dc kans krUgen
een gezellig en waardevol- bezoek kunnen hostess te worden, is deze levenstaak wel
achterlaten bij de bruidsparen, die zij erg zonnig; zU komen altyd in de periode
heeft bezocht. van rozengeur en maneschUn op bezoek
Omdat mejuffrouw De Graaf een rijbe- en zy pogen met hun adviezen de doornen,
wij6 had. leverde deze eis geen moeilijk- die onder de rozen verborgen zitten, wat
heden op en toen na vele gesprekken weg te nemen,
half januari bleek, dat zij alle boven
genoemde eigenschappen bezat, kon zij Val
aan de opleiding beginnen. Want een goe
de hostess moet op de meest uiteenlopende TAOOR ALLE EEUWEN heen heeft
vragen een antwoord weten. Als het bruid I J
je een advies vraagt over de inrichting
van haar huiekamer of de kleur van haar
gordijnen; ai» de bruidegom wil weten, tenschap dorstende jongelieden uit-
het Leidse water een bijzondere
antrekkingskracht op de
wy zUn slechts biyven toeven by een paar
foto's uit 1897. toen de Lampenpittenfa-
brick aan de Oude RUn haar inhoud een
vlotte bestemming gaf door generaal in'
brand te vliegen.
Het moet voor de wyde omtrek van de
Nieuwe RUn een gezellige dag zyn ge
weest, toen alle lampenpitten legelüV
gingen branden; als men dc foto bekUkt.
zit en staat men met honderden gezanicn-
iyk aan de overkant van het water hel
spel der vlammen mei kenneiyk welbe
hagen gade te slaan: Ook voor de Leidse
weesjongens was het een gulden dag. Zy
sleepten hun brandspuit, die in het wees
huis was gestationeerd, jubelend naar
buiten en bereikten als eersten de Nieu
we RUn.
De foto's dragen zo echt het sfempel
van „die goede oude tyd". En hoezeer
wy ook verheugd zUn. dat het strakke
korps van de heer Hagedoorn de taak van
weesjongetjes en opgetrommelde winke
liers heeft overgenomen toch klinkt er
gens In een onbewaakt plekje van ons
hart hel lied van de Leidse weesjongetjes.
die hun spuit na afloop met boomtakken
versierden, en zingend „WU zUne dc wees,
jongens, we hebben de brand geblust"
huiswaarts togen. Waar hun de verdien
de bewondering der weesmeisjes wacht-
regie was In handen van Paul Cziraner,
die onder moeilijke omstandigheden blj-
1 wonderen heeft verricht.
_|Wat aloh op het toneel afspeelde, heeft
Czinner in vaak verrassende beelden op
het doek gebrachit, daarbij steeds naar d«
hoofdmomenten van elk ballet zoekend,
een zestal balletfragmenten, onder
Spaanse dans. Krakoviek, Tartaren-
dans en Walpungisnacht uit Faust, zijn
oortireffelijke opnamen gemaakt. Tevens
(et men een ongelooflijk beheerste dans-
F,en hoogtepunt is De stervende Zwaan
met Galena Ulanova in een creatie, zoals
deze na Pawlowna niet meer te zien is
geweest. Tot slot volgt dan het roman
tische Giselle-ballet van Adam met Ga-
Ulanova en Nikolai Tadeyechev in de
hoofdrollen.
Danstechnisch en opname-tochnisch is
er overrompelend werk geleverd. Bal
lelHefhebbers mogen deze kans het Bol-
thol Ballet te ziieo, niet laten voorbijgaan.
Maar ze moeten zich niet voorstellen iets
nieuws op dansgebied te zien, wel iets,
dat tot in de perfectie is uitgevoerd.
Het Bolshoi Ballet is volmaakt getradmd,
het corps ballet is van een ongekende
homogeniteit, maar zuiver artistiek is er
reen enkele verrassing. Ook in de andere
dansen niet. Er wordt geen nieuwe dans-
expressie gebracht. al is het gehele
schouwspel op het witte doek dan ook nog
*.o briljant.
(Perfecte balletkunst, goed verfilmd)
Sónéchal de geweldige
TRIANON Voor de Franse filmacteur
Fennandel moet men respect hebben. Deze
man is niet alleen de geestigste, maar
zonder twijfel ook de veelzijdiigste film
speler van deze tijd. Dankzij zijn tragisch-
komisch voorkomen weet hij telkens utt
iedere rol opnieuw het verbórgen leven
te halen.
Jean Boy er, drie de film Sénéchal de
geweldige, regisseerde, heeft dit terdege
begrepen. Hij laat Fernandel hder optreden
als een miskend toneelspelertje, dat in zijn
groep niet de rollen krijgt, waarop zijn
prestaties recht geven.
Om zijn directeur te bewijzen, dat hij
levensecht kan spelen, meet Fernandel
zich op het toneel des levens tal van rol
len aan. Hij heeft hiermee zoveel suc
ces. dat hij echt voor de „zware jongen"
diie hij speelt, wordt aangezien.
Hij komt daardoor voor de rechter en
dan pas blijkt welk een groot aoteur hij
is. Zijn succes ds verzekerd; hij krijgt
de rok drie hij wenst cn brengt het alles
tot een goed einde, zij het enigszins an
ders dan werd bedoeld.
Fernandel is magnifiek in zijn rollen
tegen wil en dank. maarhij treedt
in deze trim teveel op. zodat men op den
duur toch werkelijk wat teveel van hem
lorij-gt. Hot verhaal kan van tijd tot tijd
niet door de beugel. Dat schijnt in Fran
se films zo te horen.
(Fernandel in vorm)
Groot alarm
LUXOR. Groot alarm bij de geheime
dienst is een Franse detectivefilm, die
na een nogal verward begin allengs aan
vaart wint om te eindigen in een knappe
climax.
Het begin schijnt nogal doorzichtig,
maar na een kwartier komt men tot de
ontdekking, dat niet het gewone cliché
wordt gevolgd, hetgeen ook niet te ver
wachten is bij een Franse detectivefilm.
Wanneer er voor de toeschouwer duide
lijk tekening in de geschiedenis komt.
is het kluwen zo verward, dat men on
danks de zekerheid, dat alles wel goed
zal aflopen, met toenemende spanning
dit einde verbeidt.
Toch is misschien de typering het
meest boeiende facet van de film; hoe
wel de schurken pikzwart en de speur
ders blinkend wit zijn, duikt er zo nu
en dan een figuur op, die men zo uit
het dagelijkse leven herkent: De man
netjes, die altijd op het verkeerde paard
wedden en aan het slot met een ver
ongelijkt gezicht de overvalwagen in
stappen; het meisje, dat gewoon verliefd
wordt, en de enkele mens, die slechts
indrukwekkend wordt als hij in eon
grootse organisatie is opgenomen.
Het slot geeft de beloofde opluchting,
maar stelt in zijn uitwerking teleur; ook
de romantiek, die een schijn van tragiek
heeft, is niet origineel te noemen-
Het geheel vormt echter een aanne
melijk produkt in de klassieke rij van
Franse detectives
(Spannino met goede typeringen)
„Tol de laatste man"
REX Tot de laatste man. is een
Franse gangsterfilm. Zware jongens pro
beren elkaar te bedotten, waarbij zij
zelfs de politie voor hun wagentje trach
ten te spannen. De uitwerking van het
verhaal verschilt niet van die van zovela
andere misdaadfilms.
(De misdaad breed uitgemeten.)
(Advert er
ZILFA PLEET
KCfedcM du CMATTtL
DRIESSEN
Breestraat 95
HOOGERVORST
Mor&straat 9
P. J. MAARTENSE
Hoogstraat 6
Fa. A. J. MANDERSLOOT
Donkersteeg 14
J. du PON
Breestraat 89
