u
n
NIEUWE
UITGAVE
1
VAN DEN
<zJ}}rikaanóe natuur3
Muziek van de
Cultureel
venster
f
ZICH LEKKER VOELEK
GRAMOPHONEHOUSE-
KLASSIEKEN
«=ï?wssflE.*Sd-uri
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 22 MAART 1958
HIJ wa
het
dichter van
was geboren in
concentratie
kamp bij hforvalspont
aan de Oranjerivier,
noord-oost van Coles-
berg op de grens van
de Kaapprovincie en de Oranjevrijstaat. Hij is gestorven in de
goudstad Johannesburg. Bij de begrafenis van Jochem van Brug
gen toonde hij nog zijn medeleven, maar toen hij de baar volgde
moest hij nu en dan rusten, want sinds een jaar geleden ,,'n aar
in sy kop gebars het" was hij verzwakt. Tevoren was hij nog een
avond bij ons in Pretoria geweest; daarna moest hij
de
dichtwerk ziet prof. 1
,,sy twyfelmymeringe
raaisel van God en die opi
strewende mens oor die
klikheid en die dood'
stoele deurmekaar, plat geslaan,
in nare wanorde. Die fegop
halms met die glansende baard
van die koring, die dik korrels
en sagte deurskynende strooi,
wat so koninklik oor die grond
u^k^che 0e^eers het en so buigsaam, so
arts- sierlik gespeel het in die wind,
i£ akelig, bemodderd en stukkend
i de auto te besturen als hij nog op bezoek ging. haar zwakke plekken
Het laatste jaar had hij zijn werk als professor in de Nederlands*
en Afrikaanse taal en letterkunde aan de Witwatersranduni\
te Johannesburg niet meer kunnen
De enkele voorbeelden welke ik op die hael-bedekte grond
pappery en strooihalms deurme
kaar, met die wit kolle hael
Ook de lage prijs van het graan
dit bestek kon geven, zullen
:t mij de overtuiging schenken,
dat deze poëzie, niettegenstaande
ontbreken
Van den Heever
studeerde aan de
Utrechtse universi
teit. zijn achter
grond was de Ne
derlandse cultuur.
Hij heeft gewoond
in „Maupertuus";
zelf gaf hij deze
naam van het hol
dat Reynaert de
Vos bewoonde, aan
zijn huis in Johan
nesburg, een be-
Nederlandse litera
tuur hem aan het
grote hart lag.
Overtuigd van de
noodzaak, innig
contact met Neder
land te onderhou
den. heeft hij de
Nederlandse letter
kunde in Zuid-
Afrika bekend ge-
„Die Neder
landse kuituur se
innerlik werken
de mag deur die
taal is vir ons
nodiger as ooit.
Hier kan geen ge
vaar skuil nie. want Afrikaanse
skrywers en denkers het ons af
doende die proef op die som ge-
gee: diegene wat die beste
Nederlands ken, gebruik die
mooiste en fynste Afrikaans,
hulle leer om die innerlike krag dende gedachten, zoals
van hul taal tot volle untwikke- dicht„Die sterre"
ling te bring."
Maar ook heeft hij Zuid-Afrika slotstrofe luidt:
in Nederland bekend gemaakt; hij
heeft gestreden voor erkenning
van de Afrikaanse taal en letter
kunde in Nederland en voor de
verbreiding van het Afrikaanse
boek onder de noordelijke stam
verwanten.
taalgebied bekend
Romanschrijver
J~)E BETEKENIS van Christiaan
het Nederland- doet de boeren i
worden.
Maurits
romanschrijvei
groot, niet alleen uit
zij proberen zich te vereni
gen in verzet tegen een buitenwe
reld welke de prijs van hun a -
beid bepaalt zonder dat zij er iets
over te zeggen hebben: doch hun
den Heever als pogingen stuiten af op bekrom-
minder penheid en misverstand. „Somer"
bereikte vorig jaar zijn 21e druk.
Beethoveni
piano
sonates
JN de loop der jaren zijn er al meerdere
gaven verschenen van de 32 Pianosona\$
van Beethoven. De meest gebruikte uitgas
is wel die van de in 1886 overleden pianit
componist Louis Kohier (uitgave Peters
Leipzig). De grote Max Pauer, die in 1
directeur van het Leipziger Conservatoria
werd en in 1933 een gelijke functie kreeg
de Musik-Hochschule te Mannheim, heeft
voor zijn dood op 12 mei 1945 vele jaren
stig bezig gehouden met de bestudering
Beethoven's handschriften en is ook tot
uitgave dezer sonates gekomen.
'ast -
i de tijd merkbaar; zijn middelbare scholen.
verhalen herinneren aan die van al te geestdriftig conclusies trek-
Stijn Streuvels. die hij in 1955 ken over de literaire smaak van
ter gelegenheid van zijn 80e ver- de Afrikaner!
jaardag in Vlaanderen bezocht
EXOTISCHE MUZIEKINSTRUMENTEN (IV)
- ..Laat Vrugte", hetwelk in 1957
in de naturalistische opzet, in de u dn*'haalde, beschouwen
ehen.ng van de invloed der na- s0Jmmige„ met „Somer" als het
uurmachten op de mens en de be!te»werk van deze auteur,
verbondenheid van de boer met Plaatsruimte belet mij, hier nader
de natuur. Hij beschrijft prachtig,
zij het soms wat wijdlopig, het
milieu, de natuur rondom, het le
ven en werken op ,,die plaas"
(de boerderij) en beeldt de men
sen uit in hun omgeving. Ook hier
toont hij zich meer de dromer en
mijmeraar, die onder de indruk
verkeert van de geweldigheid
schoonheid der natuur, dan
dramaticus die spanningen oproept
en zielsconflicten beschrijft of een
machtige epiek schept.
In velerlei opzicht heeft hij dit
„Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is". Dit goede Neder
landse spreekwoord is in hoge mate van toepassing op de muzikale
uitingen van de niet-W ester se volkeren in het algemeen en op
die van de volkeren, die de Mohammedaanse godsdienst de
Islam belijden in het bijzonder. Want al kunnen we in het
enorm uitgestrekte Islamitische cultuurgebied (dat loopt
ht3" mn" itïfhp" Noordwest Afrika tot en met Iran, het voormalige Perzië)
ii miwi p - zekere eenheid van muzikale vormen en stijlen spreken en
een eenvormigheid in het gebruik van de muziekinstrumenten
constateren, toch zijn de locale verschillen in uitdrukkingswijze
bijzonder talrijk en richten zich naar de geaardheid van de plaat
selijke bevolking. De muziek van de Arabische wereld is hoofd
zakelijk vocaal georiënteerd en ze behoort mede door de aanwe
zigheid van toonsystemen en door het feit dat hier sprake is van
een zelfstandige muziekbeoefening, tot de Oosterse hoogculturen.
De Afrikaanse die
den Heever, die
Johannesburg ov
Staatsinligtingskanl
boerenleven uitgebeeld:
prozageschriften, als ik het
heb, zagen van zijn hand het de
licht. En onder deze zijn er die Sm
met eer in de galerij der Afri
kaanse letteren verschijnen, zoals
..Droogte" (1930; achtste druk
1954i en „Somer"
1957).
In „Droogte" treft de lezer voor
al de figuur van de oude doof-
te gaan. Maar
eens dit boek van Va
ter hand. En mocht u moeite heb
ben met het Afrikaans, lees dan
bijv. „Somer" in de Nederlandse
vertaling; het is ook in Engels en
Duits vertaald.
Deze korte kenschets moge vol- selijke bevolking. De muziek
dan dé staan om aan te tonen, welke gro-
te plaats Van den Heever C.M..
want er is nog een F. (Toon),
geb. 1894. dichter, en een Kootjie
van den Heever, broer van C. M
„prosaskrywer" in de Afrikaan-
letterkunde inneemt. Hij
Pauer was de figuur die altijd voor stijlzuivt
heid heeft gestreden. De Edition Peters te Fraci
furt-M. is thans met een vernieuwde uitgave de
sonates gekomen, waarbij het werk van Max Pauj
als basis is gebruikt, maar waarbij er nog mee
archiefwerk is verricht. Carl Adolf Martiensse
heeft de 32 sonates alle zeer nauwkeurig onde.
zocht aan de hand van de oertekst en eerste i
gaven en is tot het meest betrouwbare beeld
In vele bibliotheken en ve;
melingen is ijverig gespeurd
het resultaat is thans vastgeltj
in twee kloeke delen (tezame
617 bladzijden) met in band I
sonates 1 t.m. 15 en in band
de sonates 16 t.m. 32. Men
van deze banden nu niet ei
heel ander notenbeeld van de Pifrak
nosonates van Beethoven
wachten.
Het beperkt zich alles tot Ma ami
nigheden, maar wel belangrij
kleinigheden. Speciaal ook wa
frasering en de articulatie
treft, terwijl de pedaalaanwiji
gen oorspronkelijk door Beethon
zijn aangebracht.
Martienssen heeft ook enit
aanwijzingen gegeven wat betrtfi
de vingerzetting, welke a
gen bijzonder waardevol
heel geboren uit de praktijk
het spelen, -
bovendien t
ins
i betere vo:: (e
Zuiver instrumentale composi- eenstemming r
ties zijn kwantitatief
;rstc voorzitter minderheid en als zij voorkomen, bieden bestaan.
Letterkunde" en maakte deel rijkste functie, die de speeltuigen
Duurzaam materiaal
Maar zelden zijn er de bevrij aiullJwlc C1J atllvcJ
het ge- Datie. de schaapherder, in
1, nadat dienst van zijn broer,
het discussieren en filosoferen van oom Sagrijs, die met drie
heel een avond is beschreven, de andere broers op de
plaats Rooiwater woont,
wat achterlijke Ou der bewaarheid zijn geworden wat ten slechts hier
te vervullen hebben, is het onder
steunen van de zangstem of n
keuriger gezegd het zo exact
gelijk volgen van deze stem. Ter
afwisseling treden de instrumen-
op,
„En toe ons buite kom, bevry
opeens die hart hom van sy
leed
en sien die sterre; skugter-
Stemmingsure
Op 24-jarige leeftijd publiceerde
hy zijn dichtbundel „Stemmings
ure". in 1928 verscheen „Die nuwe
boord", in 1931 ..Eugene en ander
gedigte". feitelijk een herdruk van
eerder verschenen gedichten; in
1932 komt „Deining" van de pers
en daarna kwamen nog „Aardse
Vlam", 1938 en „Versamelde Ge
digte". 1945.
In deze verzen komt ons een
dromerige figuur tegemoet, ver
vuld van een eenzaamheidsgevoel,
beladen met melancholie en een
onbevredigdheid, welke soms uit
barst in een opstandigheid tegen
leven en lot en tegen wat hem als
christelijke waarheid is geleerd,
een nooit tevreden zoeker naar het
levensgeheim:
hun vader onder hen is
verdeeld. Gevolgen van
de oorlog met de Engel
sen en de grilligheid van
de natuur maken het
vóór de broers en hun
gezinnen moeilijk om een
behoorlijk bestaan telei-
(Uit: Deining) den. Alleen Sagrijs, die
in de oorlog laf met de
komen wij lichtere Engelsen heeft gecolla
boreerd, heeft zijn goed
ongeschonden kunnen behouden hij
ook humor.
tonen tegen en
zoals in „Liefde
Snags suig my die muskiete
uit,
betere doen. Hij beleden:
loert erop, ook de plaatsen van
zijn broers op de duur in handen
krijgen, hetgeen hem wordt ver
in
Deur vensters en by deure;
My sondagspak het ek
verpand.
Mij serffikate al 's verbrand:
Ek kan tog niks verdien nie."
Overheersend in zijn later
,£k t
EN TOE EEN AAND:
i dit nog. die kerk was stapelvol,
agel de anderen schade berokke
nen. met name oom Soois. die
zelf weet. „dat hy 'n ding lekker
der kan afdink of afpraat as
doen". In dit opzicht doet hij
enigszins aan de dromer Van den
Heever zelf denken, evenals de
oude Datie en de onderwijzer op
het dorp, die zijn vrouw verwaar
loost omdat hij maar met zijn
neus in de boeken zit.
blijkt, dat het instrumen
tarium van de Islamiti
sche volkeren niet zo
sterk gedifferentieerd is
als dat van bijvoorbeeld
de negers en de indianen.
Het is steeds weer en
overal het zelfde geringe
aantal typen, dat gebruikt
wordt, uiteraard voorzien
van varianten in de niet-
zijner gedichten heeft essentiële onderdelen. Gezien te
gen de achtergrond van de hier-
boven omschreven taak van de
muziekinstrumenten zal het duide
lijk zijn, dat alleen die speeltui
gen aan bod komen, die in staat
zijn de zeer kleine toonsafstanden
van de Arabische melodie tot klin
ken te brengen. Bovendien moe
ten ze ook subtiele klanknuance
ringen kunnen produceren.
Wanneer we in een niet-Europe-
se muziekinstrumentenverzame
ling de Islamitische afdeling be-
kijken, dan valt het ons op, dat de
Mohammedanen bij het vervaar-
digen van hun speeltuigen veel
waarde hechten aan deugdelijk en met
duurzaam materiaal, en dat hun
instrumenten uiterlijk vaak een
verzorgde indruk maken, hetgeen
vooral veroorzaakt wordt door de
aanwezigheid van talrijke versie- bisclie
Uit het voorafgaande ringen op tokkel- en strijkinstru- niet weg te denken uit de Moham-
of veelkleurige beschilde- medaanse muziekpraktijk.. De qa-
daar solistisch
naspel van een
keiinstrument vier snaren, m
de bekende muziektheoreticus
luitist Ziryab, die in het uiterste mogelijkheid
westelijke bolwerk van de Islami- dracht te bereiken,
tische beschaving de stad Cordova Als we ten slotte nog ti
in Spanje werkzaam was en daar dat de uitgave bijzonder duideL; de
een zogenaamde Andalusische en helder is gedrukt, dan i;
school in het leven riep, voegde men zich dus geen betrouw-- 1
er een vijfde snaar aan toe. Toch der uitgave van de nog st
heeft de vierjarige luit zich nog populaire Beethovensonates
eeuwen lang ..eten te handhaven. T J
In het begin van de negentiende
eeuw werden in Syrië en Palesti
na luiten met zeven dubbele sna
ren gebouwd, maar niet lang
daarna heeft de vijfkorigheid de
uiteindelijke overwinning behaald.
n worden hetzij met de
an de rechterhand hetzij
plectrum getokkeld.
stellen. Invoering van deze
ve aan alle conservatoria en
ziekscholen is zeker gewenst.
CORN.
Niet gevarieerd
Vele snaren
ook de qanun -fs
- 'akai
fe oerd
houten
my hand
i bly
die
En hel het lugterkroon en lamp gestraal.
En orrel-tone triomf uitbasuin.
Die predikant was glad van wang en stem,
Ek sien die lig nog op sy voorhoof glim
En wyl toehoorders weeld'rig sit en gril,
Het hy van voorbestemming sag vertel,
(Predestinasie, wat jy dit wil noem)
In periodes ruim en afgerond.
Die wee, my God. ek voel dit nog, die wee
Waarmee ek daardie kerkgebou verlaat het;
Dit het soos vure oor my siel geskroei:
Soos wurms in my murg geboor, my brein
Laat brand soos koors.
Waarom, dag ek. waarom
Die mensdom selfbewus gemaak. gebied
'n Ewig' voortbestaan, totdat hy lus
En toe, net soos 'n kind 'n hondjie terg,
Dit weggeruk? Die glorie, adel, prag
Die wilde skoonheid van ons groot heelal,
Wat soos 'n riet my hele siel laat tril.
As die grootse harmonie daaroor gaan ruis,
Gaan alles swanger aan verderf en hel;
Wyl Hy, die Maker, homself Liefde noem!"
(In die park)
(Uit: Eugene e
Droogte
De droogte is de oorzaak welke
de ondergang van oom Soois be
werkt. Veel schapen sterven door
gebrek aan voedsel, er ontstaat
brandziekte onder de kudde en als
de tijd van scheren is gekomen
brengt de wol te weinig op om
de opgelopen schulden te betalen,
zodat Soois met zijn gezin moet
wegtrekken om als spoorwegarbei
der te gaan werken. Oom Sagrijs
koopt zijn grond. Als Soois weg is
valt er een bui regen, maar dan
brandt de droogte weer ongenadig.
Een kort fragment moge een in
druk geven van Van den Heevers
beschrijvingskunst:
„Elk vreei
dood
en kragtig
die donker
en rustig gly
ek van die groene land
Dood.
Ek wag nou stil totdat die
deining my sal hys;
en ek, 'n nuwe lewe toegewy,
bo lyding en verdriet sal rys,
bo verre blinking sal
verdwyn
O God laat dan
vir my
U toringlig verskyn!"
PIET KORTHUYS
De instrumenten die hiervoor in
aanmerking komen zijn: strijkin
strumenten (kamancha, rebab, ol
tegenwoordig de Europese viool),
luiten (al'ud, kouitra). zither
(qanun) en de langsfluit (nay).
Geen plaats is er dus voor speel
tuigen met vaste toonhoogten zo
als de xylofoon. Wat de ritmiek
betreft kan worden gezegd, dat
deze weliswaar een stevig funda
ment vormt waarboven de melo
dische lijn is geweven, maar dat uit de Ira;
zij een niet op de voorgrond tre
dend element vertegenwoordigt.
Dit is overigens geheel in over-
Een voor ons Europeanen be
langwekkend aspect is het feit,
dat verschillende van onze speel
tuigen hun bakermat in het na
bije Oosten hebben gehad. Dit is
het geval met de luit, het hak
kebord, de hobo, de klarinet en
de doedelzak. Het eerstgenoemde
instrument, dat in vroegere da
gen en ook thans nog de belang-
staat rijkste positie Inneemt, bestaat
uit een bolvormig achterblad, een
korte hals en een naar achteren
gebogen kraag. Precies dezelfde
details dus, die op de Europese
luit te vinden zijn. Alleen de drie
of vier rozetten in het bovenblad
„If ontbreken bij het Westerse type,
althans van ongeveer 1500
door het groot aantal
ren. het varieert van 72 tot 100,
in de regel is de besnaring drie-
korig, een uiterst moeilijk op
stemming te houden tokkelinstru-
ment. Het speeltuig wordt plat op
de schoot van de speler gehouden,
terwijl de snaren vóór de eerste
helft van de 19e eeuw met een
plectrum, daarna met de vingers
werden bespeeld. Het samengaan
van de zangstem, de luit en de
qanun, is een veelvuldig voorko
mende combinatie en het brengt
een fascinerende klankexpressie
teweeg. A. W. LIGTVOET.
Was het Ter Braak of Du zondheid" dat zich-lekker
Perron, die, vermoedelijk iro- voelen als dichter geanalj1 |lt
nisch, omstreeks 1939 vast- seerd en bevonden dat «ut
daarvoor in de plaats maakte het stelde dat de tijden nog wel dat „lekker" wel iets af
enkele rozet zijn opwachting.
Ganzeborst
De Arabische luit wordt al'ud
het hout) genoemd en is ontstaan
lit de Iraanse barbat (hetgeen
ganzeborst betekent en in verband
staat met de vorm van de klank
kast). Aanvankelijk be^at het tok-
dragelijk waren zolang men dingen valt.
zich lekker voelde?
A. Mar ja, zij het dan ook
na die vreselijke tweede we
reldoorlog heeft in „vijftien
gedichten ofwel bijdragen
tot de geestelijke volksge-
Het spijt mij dat ik het opnies
zeggen
bodige
heid j
J^UIM vier maanden
geleden kwam N.V
Bovema uit Heemstede
met een serie van
twaalf 25-cm. langspeel-
„Hy kyk om, die wolke klim platen onder de titel
net vinnig uit. Sou dit rêrig wil Klassieken" ot
reën?
VIA NAALD
ÉN PLAAÏ
ander gedigte) ^eur die gemeld n. die u-ind
soos groot wit lappe verdry we is,
In die tijd verkeerde Van den Heever nog sterk onder de invloed van begin vas te pak onderkant die
e natuurbeschrijvers onder de Nederlandse poëten, terwijl ook de stijl siuier. Aan weerskante staan
D. F. Malherbe. de nog altijd vitale, thans 76-jarigeliterator uit (wee haelwit wolktrone doodstil
,Gramophonehouse-
Het waren herpersingen van
reeds eerder uitgebrachte werken, door de
nieuwe veel goedkopere uitgave echter onder
het bereik van iedereen gebracht." Die serie
heeft een goede opgang gemaakt, hetgeen ook
wel te verwachten was. In mijn Naald-en-Plaat-rubriek van
9 november jl. heb ik de waarde van die serie duidelijk onder-
wolke wat vir soveel middae al streept, een waarde die niet alleen lag in de gekozen werken en
-.j j.-_ ..^_j uitvoerende kunstenaars, maar ook in de opnametechniek.
Die vlies in die iveste span al
breër uit en lë soos 'n dun sluier
wyd agter die koppies, wat klein
opsteek teen die horison. Die
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
land bracht hem tot zijn van na
tuurliefde doordrenkte „Schotse
Symfonie" (No. 3), kleurrijk en
klankrijk vertolkt door het A.B.CJ
Grieg door de in 1950 overleden
lemeense pianist Dinu Lipatl
het Philharmonia Orkest o.l.\
Alceo Galliera (33 HC 108). Ge
zien het feit dat dit Pianoconcert
dus al tamelijk lang geleden is
sn ietwat geforceerde nn tf,l
het dichtwerk van Makrol
en ook weer in dit bundeltje,
ruwheid die het in mannengespre
ken en achter de bittertafel
,',doet", maar die op den duuri kh
leen te rechtvaardigen is wanr.^r i
ze gecompenseerd wordt door
heilige verontwaardiging. Profs f(|
moeten maskers afrukken e~
ke zaken blootleggen, maa.
iedere ontmaskeraar, die de di P
gen bij de naam noemt, is ec ok
profeet. Het ruwe hindert op ür
duur. niet omdat pruderie en
pocrisie verkieselijker zouden K
maar omdat de spiritualiteit n
loren gaat. Het eufemisme, spi: D
tueel en desnoods ironisch aan| (rS|
wend. Is even doeltreffend, 11Jr|i
Marja is dichter
gevoelig mens. Om dit te bewi.
dat nog nodig is) is het tfj
Totius, over wie zijn proefschrift handelt (193!
allengs vertoont zijn poëzie een eigen geluid
van nietszeggende of valse beelden
De grondtoon
tot hulle naderhand uitgerek
verbreed het tot blouerige strepe
zijn poëzie, dit eigen geluid, komt heel duidelijk watdie vorm van reuse-drake
VERLORE DROME
Bovema
nieuw 12 platen
van 25 cm. Ook
.deze serie heb ik
door de medewer-
(,rieg. Peer Grnt snit en «,2j
,,'n Huis te hê, 'n werkie, dan te sterwe;
hoe klein die sirkel van ons yl geluk!
En in die jeug het ons so wild geswerwe,
oor wonderbronne huiw'rend heengebuk.
Nou het die droom versweef en jeug is dood,
die bloeisels is geval, die vrug gegee.
en tog hoe soet soms in die enge nood
die geur, wat daardie bloeisels nou nog gee.
Want saans as lamplig rosig om my skyn
en ek dan delwend oor die waarheid buk,
dan kom daar onverwags die vreemde pyn,
en soek die siel herinneringsgeluk.
Dan gaan 'n dromer na die venster, skou
verlore in die nag se verre blou
i het dramati- geheel kunnen af-
Juisteren. Het be
treft hier zes His
Master's Vo i-
Somer
1 u m b i a-platen.
Wederom een
waardevolle serie,
uitgevoerd door
TN „SOMER". het verhaal
1 zwervende maaier, wordt J8R
zijden lang het zware oogstwerk befaamde kunste-
beschreven. Hier is het de hagel naars. Daar de
welke ongeluk brengt en bij een vraag naar „klas-
vrucht sieke" grammo
foonplaten nog
der boeren de arbeid
TV!IE LUST HEEFT in scherp-
W zinnige onderscheidingen kan
zich kostelijk (en leerzaam) ver
maken met „Logisch Denken".
een boek van de filosoof dr. A
B Roels Uitgave: Universiteit
voor zelfstudie. 's-Gravenhage
De schrijver maakt het zijn lezer?
gemakkelijk door niet droog
geleerd een
te doceren,
LOGISCH DENKEN
steeds toeneei
een verheugend
verschijnsel overi
gens valt een
goedkopere serie dus echt wel op
een gloeiende plaat.
Voor de liefhebbers geef ik hier
onder een opgave van de 12 j)la-
opgenomen, vertoont dekplaat toch te ^alen.6' gec*icnt^e D
Eugene v rtolkmg Grleg Iu„ nle" -
al te vaak horen.
De jonge Russische violist Leo
nid Kogan geeft een sterke
Sydney Orchestra
Goossens. (GHLP 1009). In zijn
beide Pianoconcerten heeft Cho
pin, de echte piano-componist, het
hoofdaccent op het solo-instrument
laten vallen, (vaardccr de orKeel.
rtij eigenlijk een secundaii
ï>.C|''LnVd0/ntï„?'a^f',iS,™„l „tenesire ae noe.e,
ïSr Sobfb ta dfe folcfoirl' "1 ««1. du Conservatoir,
zonder zangrijk is. Het Eers
anoconcert wordt krachtig
speeld door Julian von Karoïyi, 1M.
goed en muzikaal gesteund door 27'
de Berliner Philharmoniker o.l.v.
Wilhelm Schüchter (GHLP 1007)
Dan zijn er nog twee H.M.V -pla-
'en die enkele kleinere werken
bevatten Het Omroep Symfonie
Orkest van Rome speelt o.l.v. Fer-
£?i'"arC!!f Grie* 133 HC I10>. heisas zonder ai.c,hkv,oordoel lk ho°P
nando Previtali
Ouverture „Guillaume Teil'
Rossini, het eveneens populaire
Scherzo van Paul Dukas „De to
venaarsleerling" (L'Anm-enti Sor- mpror(.hp<itpr
de vol demonische span- o.u.-,.!,»..
'den Ouverture ,o, de Spe-
- Tschai-
kowsky's Vioolconcert in D Op.
35, daarbij geniaal gesteund door J
L'Orchestre de la Société des Con
certs du Conservatoire o.l.v. de
jonge Belg André Vandernoot (33
HC 109). Licht en sprankelend is
ïvi* het spel van de Pianist Dennis
Matthews in het Pianoconcert no.
in Mozart met het
Philharmonia Orkest o.l.v. Ru
dolf Schwarz (33 HC 107) en het
Londens Symfonie Orkest geeft o.
l.v. George Weldon een heel fijn
zinnige en sfeervolle weergave van
de beide Peer Gynt-suites
Toen zij dringend vroeg
mijn geld
zei ik rustig: dat 1s afgez
God bestaat niet of hij .0
de
Ifs mijn vloeken
kon hora
Maar wij worden dromet
infa nriê
toen ik zag hoe angst haar ore
werd ik als opnieuw uit hm
gehore
en vroeg zach:: waar wil je te
ik krv.i-
Zo blijkt Marja niet alleen gev®
liger. maar ook geloviger dan fe
-:_i-har)(
ook dikwijls geheel
trouw zijn wij zelf. en
anderen, slachtoffer va
Generaliseren, bijv.
moeilijk onderwerp maken
levendig
schrijver zijn stellingen. Koste
lijk bijv. is een hoofdstuk als:
.Waar sprekers een handje van
bebben". waarin hij de redekunst mophonehóusè—Klassieken
aan een kritisch onderzoek onder- verschenen voorzien var
werpt, of: „Leugenaars kunnen commentaren Allereerst
vel cijferen", waarin hij aan- h,5 Masters Voir*
'oont, hoe zelfs met geleerde gra-
hoe vaak fieken en statistieken gegoochel:1
n onlogisch
korte
onlogisch denken. Wij
zijn van een leugenachtig
draaid gu -lacht! Dat doet
overtuigend, soms ook onbarm
hartig,
zijn allemaal voortbrengselen var
verkeerd (of helemaal niet) den
doet dit boek ken.
Met allerlei voorbeelden
Het prachtige,
heid doortrokken Concert
viool cello en orkest van Brahms
(de afsluiting
fonische oeuv:
bijzonder muzikaal en technisch dié csu
zelf beginnen moet formidabel gespeeld door de violis- toepassing van hetzelfde thema,
logisch te denken, want dit boek -e Gioconda de Vito. de cellist vragen een enorme technische be-
Amadeo Baldavinn en het Philhar- heersing. De grote Impromptu
Orkest o.l v Rudolf Schubert
1 worden.
Na lezing van
zucht men: „ach,
sen wijs".
boek
?n alle 1
Een der aantrekkelijke hoezei
uit de serie Gramophonehouse
Klassieken. Het is de hoes voo 1
de plaat met de beide Peer Gynt
suites van Grieg, gespeeld dooi
het Londens Symfonie Orkes
o.l.v. George Weldon.
grote wijs- Symphoniques van Schumann
cje impromptu in c Op 90 no.
van Schubert (GHLP 1008) tech-
Brahms' sym- nisch voortreffelijk. Deze mach-
wordt tige, orkestraal gedachte stukken
■I samenhang
ning geladen
ra „La Forza del Destino van
Verdi, alles in een echt Italiaanse
sopraan. Tot slot is er een Bach-
plaat bij, die eigenlijk het minst
geslaagd is. Het Hamburger Kam.
l.v. Wilhelm
weliswaar heel
10. 3 van Bach,
de opname klinkt wat zwaar,
einig doorzichtig. En
fase zich durft
kelijk in zijn diepere
dichterlijk
geven zo hij
1010) Drie eveneens polulai
.verken speelt het thans 100 jaar
bestaande Engelse Hallé Orches
tra o.l.v. John Barbirolli, nl. de
beide op de Spaanse folklore geïn
spireerde werken „Capriccio Es-
lagnol" van Rimski Korssakoff
en ,.Espana"-rhapsodie van Cha-
brier en de impressionistische
schets van Debussy „Prélude a 1'
n après-midi d'un faune" <GHLr
1 1011).
de doeken. Met
r altijd verrassend, uit literatuur of het praktische, dood- hoe Zli vermeden moeten worden. Schwarz (GHLP 10121. De pianist
i opzet, 1
gewone leven, beargumenteert de
Ev. G. Jakob Gimpel speelt de Etudes.
DE COLUMBIA-PLATEN bevat
ten ook veel goeds. Hoogte
door punten hierin zijn de vertolkingen
de Vierde Symfonie van Schu-
n (een der mooiste werken
deze romanticus) door de
populaire Berliner Philharmoniker o.l.v.
Herbert von Karajan (33 HC Ml)
en van het Pianoconcert van
Commette geeft een technische uit
zonderlijk knappe vertolking van
de bekende Toccata en Fuga in d.
kL t. van Bach, maar het orgel
van de kathedraal Saint-Jean te
Lyon leent zich niet in het minst
voor Bach-muziek. Het is een ty-
■ïisch Frans orgel.
Alles bij elkaar dus een respec
tabele serie, waarvan de kwaliteit
weinig te wensen overlaat. Boven
dien zijn de platen in zeer aantrek
kelijke kleurhoezen gestoken
Mag ik voor een eventuele volgen
de serie ook nog eens aandach'
vragen voor de liedkunst. Di<
hoort toch zeker ook in een derge
lijke serie thuis.
CORN. BASOSKI.
