AD
Levendaal kon zich nog ten
dele handhaven
Buitengewone prestaties
bijzondere omstandigheden
SCHUDEL'*
CITROEN
Sigaret.
m
Leids Jaarboekje verschijnt
voor vijftigste maal
In één dag werd een nieuwe
rol geleerd en van décor
gewisseld in de Schouwburg
moderne
Hasselman
VRIJDAG Ï1 MAART 1958
Afscheid prof. dr.
H. van Rooijen
ft een studentenpastoraat onder de
str»U studenten van Leiden gedurende
twintig jaar heeft prof. dr. H
Rooijen gisteren afscheid van
ite li»*0 genomen. Prof. Van Rooijen.
'isalii H Wn feitelijke taak verre over-
(hrwd door zijn idealistisch stre\'en
de verwezenlijking van de
K'"i |v,us-gedachte, ondervond gisteren.
Zijn werk in brede kring veel
narde ring heeft ondervonden.
:r» j(nf een gistermiddag gehouden af-
Ktdireceptie in het verenigingsgebouw
ie r.k. s.v. „Sanctus Augustinus" aan
Rapenburg, die ook werd bezocht
:midi|or burgemeester jhr. mr. F. H. van
^ot, sprak rector magnificus, prof.
e. de Jongh, warme woorden van
en bood hij de scheidende pastoor
ncns de gehele universitaire gemeen-
Bp een grammofoonplatenserie aan
rtego je onverkorte opera van Mous-
wordt jsky Boris Godounov.
tid bn de avonduren werd
«aar
■egek
beidt
"beid* der
i het „Eig
Huis
muien. Tijdens deze bijeenkomst werd
Civitas-geschenk gecompleteerd met
Deense pick-up-installatie, een trio
die de r.k. studenten hem aanboden,
lof Van Rooijen vertrekt deze maand
i: Cuijck, waar hem een nieuwe taak
iun kloostergemeenschap wacht.
Ruim en toch gezellig
Leidse woninginrichters hebben gis-
Lrop voorlichting werd gegeven over
[priktische en esthetische inrichting
|wonlngen.
1» bekende binnenhuisarchitect Ep Si-
i betoogde, dat men in vele huis-
t de indruk krijgt, dat alleen de
._n terra en groen bestaan. De tafel
ji dan akelig precies in het midden en
Ïdre650lr stijf tgeen de kant. De heer
pons gaf aanwijzingen, waardoor enorm
ruimte kan worden gewonnen. Hij
kerde, dat het niet waar is, dat mo-
ii meubelen zo'n kille sfeer in huis
Men moet zijn meubilair echter
b lorum behandelde de gerezen vra-
IN EEN WATERRIJKE STAD als Leiden is het woord „demping" een be
grip geworden. Het kan niet anders. Zelfs fanatieke beschermers van de
karakteristieke oudheid van de Sleutelstad moeten beamen, dat demping
in het verleden in vele gevallen dé oplossing is geweest, al hebben zij die
oplossing hoofdschuddend en met weemoed aanvaard. Het feit, dat talrijke
Leidenaars afbeeldingen van het oude Leiden met de grootste tederheid in
albums bewaren, wijst erop, dat de oudere Leidenaar over het algemeen
tot geen prijs afstand wil doen van zijn levendige herinnering aan wat zijn
stad vroeger aan typische romantiek bood en aan wat haar wezenlijk onder
scheidde van andere steden.
De oproep van de redactie var
N.L.C. om foto's van het oude Leiden
zenden voor eventuele publikatie in
blad is niet onbeantwoord gebleven,
zijn daar zeer erkentelijk voor. Hi
niet zo gemakkelijk, een enthousiast
zamelaar ertoe te bewegen, zijn foto's af
te staan. Maar in dit geval blijkt bij dp
verzamelaars toch de wens te bestaan, an
deren van het gezicht op het rustige en
pittoreske Leiden van tientallen jaren go-
leden te laten meegenieten
Het i6 ons plan, regelmatig een oude fo
to te publiceren. Wij leggen ons daarbij
niet vast op een bepaalde dag of bepaalde
dagen in de week, maar beloven de lezers
toch, dat de foto'6 niet met véle dagen
tussenruimte in de krant zullen komen.
De moeilijkheid voor de redactie is om
de onderschriften bij de foto's te verzor
gen. Wij hebben tot dusver wel meer da"
zestig afbeeldingen ontvangen, waaronder
zelfs zeer sprekende uit de vorige
maar bij slechts vier staat, welk stads
beeld het is en wanneer dit beeld totaal is
veranderd. Dit betekent, dat wij verschil
lende bronnen moeten raadplegen, want
het publiceren van een foto zonder meer
of met een zeer korte vermelding liikt
ons weinig interessant.
Onder een van de foto'6 van de Rijns-
burgerweg schreven wij, dat de inzenders
hun foto's slechts enkele dagen zouden b"
hoeven te missen. Nu het aantal zo groot
is geworden, kunnen wij ons
belofte niet houden. Wij geven
naars echter de verzekering, dat wij al het
materiaal zeer zuinig bewaren en dat de
Lange weg
De plaat van vandaag toont het
ongedempte Levendaal, gefotogra
feerd vanaf de Rijnstraatbrug met
het gezicht op de Kraaierbrug.
Reeds in 1923 werd in de gemeen
teraad over demping van het Leven
daal gesproken en bij het doornemen
van de handelingen van de gemeen
teraad werd het ons duidelijk, dat
onk toen al de raad menigmaal een
vwns heeft moeten herhalen om re
sultaten te boeken. Bijna ieder jaar
icerd dit punt aan de orde gesteld,
totdat op 9 juli 1934 het voorstel tot
demping officieel werd behandeld.
In hun ingekomen stuk stelden
burgemeester en wethouders, dat zij
de demping van belang vonden, zo
wel uit hygiënische overwegingen als
uit verkeersoogpunt. De kosten
vormden een ernstig bezwaar, maar
het college meende toch, dat dit of
fer moest worden gebracht, in het
bijzonder omdat het plan een ruime
werkgelegenheid voor de Leidse
werklozen schiep, „wat de noodzake
lijkheid van steunuitkering beperkt".
Bakersprookje van Ronald Jeans
lingendaelers speelden vlot
in Leidse Doelenkazerne
wiDE DOELENKAZERNE heeft de toneelgroep De Clingendaelers gister-
tgi ovond het stuk Bakersprookje opgevoerd, een blijspel van Ronald Jeans
at h een bewerking van Mary Dresselhuys. De echtparen Pennant en Banning
'en bij elkaar in, twee huishoudsters spelen een rolletje, er is een onge-
:u>de juffer, die ogenschijnlijk een aversie tegen mannen heeft, en om
hele spul goed te laten draaien komt verder telkenmale een vreemd
tichap over de vloer, wiens enige genoegen het schijnt te zijn argeloze
towtjes het hoofd op hol te brengen. De echtelieden begrijpen elkaar niet
emaal; verveling en sleur komen om een hoekje kijken en het gevolg
0 ,Tvan zijn allerhande verwikkelingen, die ten doel hebben de toeschou-
vrolijke stemming te brengen.
schien had ze er zorg voor kunnen
dragen, dat enkele minder beschaaf
de uitdrukkingen achterwege waren
gelaten. Voor de rest was het ge-
bodene vrij onschuldig, soms een
beetje onbenullig. Het publiek be-
I ci
i het leven
«en blijspel moet
:htige kant bezi
ik. dat wij het allemaal een beetje te
de li bekijken, als we opmerken, dat
legeven zo eindeloos afgezaagd is.
Wieden, die in droevige ogenblikken
bij eikaars wederzijdse partners
een koddige huishoudster, die dit
irneemt en de paren verwisselt,
lerling afspraakje, teneinde te
u dat de „juffrouw" haar biezen
n een berouwvol tot elkaar komen,
iet is alles zo weinig origineel.
Goede indruk
i er dus geen verrassingen, het spel
J M® veel goed. Er deden zich scènes
goede indruk achter-
te ten aanzien van de spelcapaci
m de g oep
vermaken. Genoemd moeten worden
leer J. K. L. Koch, die een geslaagde
ring van de Don Juan Victor gaf,
|g touw R. j. Backer—Swart als het
kenlijke jonge vrijstertje Eva
iW A. I. Graafma-nsAlbada Jelgers-
die «en kostelijke huishoudster op de
ken zette. De verdere medewerken
deden niet veel voor hen onder,
-hu een enkele maal moesten de souf-
chriJ» intf bijstand verlenen,
art#
op'
t regie van mevrouw Nora van
getuigde van bekwaamheid. Mis-
'UZZELPROMINENTEN
L A. Vos, Herengracht 9, Leiden;
B. A. Boevé, Dorpsstraat 40, Bent-
Jizen; 3. L. van der Kwaak, Post-
•likkade 14, Sassenheim.
loonde het gezelschap met een spon
taan applaus voor zijn enthousiaste
spel. Het interieur van de firma Has-
selman en Pander en de door de
dienst Welzijnszorg vervaardigde
decors mochten er zijn.
Voor vervolg stads
nieuws pagina 9
K. en O. toneel gaat
vanavond niet door
Het bestuur van de Leidse volksuniver
siteit K. en O. verzoekt ons mee te delen,
dat de voorstelling van „Goede Reis" van
avond niet doorgaat. De hoofdrolspeler
Pim Dikkers is ziek geworden. De vi
stelling is uitgesteld, waarschijnlijk
14 mei. De toegangskaarten blijven geldig.
Het oude Levendaal, tussen
Barbarabrug en Vierde Bin
nenvestgracht, gefotografeerd
vanaf de Rijnstraatbrug in de
richting van de Kraaierbrug.
De Faam jubileerde en
directeur Scldatman
O IJ DE OPENING VAN de geheel ge
moderniseerde De Faam's kleding
magazijnen aan de Hoogstr. werd gister
middag tegelijkertijd het vijftigjarig Ju
bileum gevierd van de oudste directeur,
de heer G. Schlatmann uit Haarlem, oud-
Leidenaar. Vele zakenrelaties en ver
tegenwoordigers van officiële instanties
hebben gistermiddag de tweeënzeventig-
jarige jubilaris gefeliciteerd.
Op de benedenverdieping, op de plek
waar vroeger de oude schouw stond, die
bij de verbouwing moest worden onder
gebracht in het gebouw van de V.V.S.L.
aan het Rapenburg, sprak de commissaris,
de heer A. Schlatmann uit Haarlem, zijn
jubilerende broer toe. Hij wees op diens
verantwoordelijke en dienende functie
gedurende de afgelopen vijftig jaar in het
belang van de firma.
rip jubilaris zelf zei. dat op deze dag
blijdschap en dankbaarheid bij hem over
heersten. Hij bracht dank aan de vele
medewerkers, zonder wie het onmogelijk
geweest zou zijn. in Leiden met zoveel
succes te werken.
Vervolgens werd het woord gevoerd
door de heer S. Menken namens het ge
meentebestuur. De heer Menken wees op
de betekenis van Leiden als centrum van
Rijnland. Ongeveer zestig buitengemeen
ten zijn op Leiden georiënteerd, wat on
derwijs. industrie, handel en middenstand
betreft.
Namens het personeel sprak de diree-
trice. mejuffrouw M. Laken. Zij bood
een koperen kroonlamp aan met bijbeho
rende koperen spiegel en een bloemstuk
Onder de aanwezigen die de heer
Schlatman persoonlijk kwamen geluk
wensen waren: ir. D. Y. Lem, directeur
van gemeentewerken, de heer J. Voor-
bach, chef van de afdeling toezicht ge
meentelijke gebouwen, de heren J. van
Zijp en J. Pierrot van de Ned. r.-k.
Middenstandsbond en de heer J. H.
van der Kloot, secretaris van de Leidse
Middenstandscentrale.
DUBBEL
GESTOOKTE
NV DE CONDOR - DISTILLEERDERIJ LEIDEN
B. en W. wilden de demping beper
ken tot het gedeelte tussen de Bar
barabrug en de Vierde Binnenvest
gracht. Het deel tussen het Steen-
schuur en de Barbarabrug wensten
zij er niet bij te betrekken, ofschoon
de commissie van fabricage in haar
advies B. en W. in overweging had
gegeven, de demping uit te strekken
ook over dit laatste stuk, omdat bij
niet-demping een doodlopend stuk
gracht ontstond, dat vrijwel
elke waterverversing zou zijn ont
stoken.
Daartegenover was het college
mening, dat door niet-demping
zeer aantrekkelijk stukje stadsschoon
werd gespaard. Ook zou gehele dem
ping de draagkracht van de gemeen
te te boven gaan. Er moest nu toch
al 247.000 worden uitgegeven. Om
dit bedrag enigszins te dekken, werd
tevens voorgesteld, een baatbelasting
te gaan heffen voor de bewoners
het Levendaal, omdat vrijwel alle
eigendommen niet onbelangrijk
waarde zouden stijgen.
In die vergadering diende de heer
Schüller, die nu nog in de gemeente
raad zit maar aan het eind van deze
zittingsperiode afscheid zal nei
het voorstel in tot demping tussen
het Steenschuur en de Vierde Bin
nenvestgracht. Dit resulteerde op 22
november 1935 in het voorstel van
B. en W. om bij wijze van werkver
schaffingsobject het laatste stukje
Levendaal dan ook maar te dempen.
Het raadslid Snel kon het daarmee
niet eens zijn en toonde zich voor
stander van demping in normale uit
voering. Vele leden zouden echter
demping betreuren uit het oogpunt
van stadsschoon. Het resultaat was,
dat de verheerlijkers van dit schone
grachtje konden jubelen.
Na de bevrijding is nog eens een aan
val op de resten van het oude Levendaal
gedaan en nóg weerspiegelt de toren van
de Lodewijkskerk zich in het stille, groe
zelige water. Wij geloven, dat iéder dem
ping van dit water zou betreuren, als het
water maar schoon werd gehouden e
walkanten geen aanfluiting voor het ge
meentelijk onderhoud vormden. De wallen
zijn zo uitgehold, dat ter voorkoming
gevaar op verscheidene plaatsen al hek
werk is gezet. En dat i6 nu allerminst be
vorderlijk voor de romantiek.
Zoal6 de toestand nu is, kan hij niet lanj
meer voortduren. Het is óf het een óf het
Misschien slagen de liefhebbers van het
oude Leiden erin, de gemeente ervan te
overtuigen, dat dit fragment van het Lei
den waar men nog kan mijmeren over de
glorie van weleer, het tóch waard is, te
worden herontdekt, maar dan zonder hou
ten steunlatten in de walmuren en zonder
een stinkende brij in de zomer.
Deze foto is afgestaan door de heer J.
J. van Buuren. die woont in het hofje aan
het begin van de Pasteurstraat.
Nog lang niet alles
in het Grootboek
(Van onze parlementsredactie)
Minister Witte heeft de indruk, dat
nog lang niet alle daarvoor in aanmer
king komende woningen in het Groot
boek Wondngverbetering zijn ingeschre
ven. Per ultimo december 1957 was nog
niets ingeschreven, maar er waren toen
ook nog geen beschikkingen verzonden,
waarbij de stortingsplicht was vastge
steld. Per 7 maart 1958 was, na verzen
ding van de eerste 100.000 beschikkingen,
bedrag van 547.000 op het groot
boek gestort. Regelmatig komen nog aan
meldingen binnen. Minister Witte deelt
ïee in de memorie van antwoord aan
de Eerste Kamer over de begroting van
volkshuisvesting en bouwnijverheid.
AMERICAN CIGARETTES
"f)£. Usxe**!*
IfXrzn, eKjU fW>/Vv<£^""
/W&Jf l/y-.
Geen Goede Reis in LEIDEN
Haagse politierechter
Drie boete*
Een boete van vijftig gulden, één van
dertig gulden en één van vijftig gulden
eiste de officier van justitie bij de
Haagse economische politierechter teken
een vennootschap onder firma te Rijns-
burg. Verschenen wa« één van de ven
noten. een 39-jarige bloemenkweker. D*
vennootschap zou geen opgave van va
riëteiten, gesplitste oppervlakte e-d. heb
ben verstrekt aan het Bedrijfschap voor
Blèrt eel tp^oduk ten en voorts zouden in
twee gevallen meer anemonen, lathyrus
en tulpen zijn geteeld, dan waarvoor men
vergunning had.
Ten aanzien van het eerste meende d«
verdachte, dat de opgave wel tijdig wai
:onden. Hij opperde de mogelijkheid,
dat deze bij de post is zoekgeraakt- Wat
het andere betrof, zei hij, dat er vergis
singen waren begaan.
rechter legde de vennootschap vijf
gulden boete, twintig gulden en dertig
gulden boete op.
Meer aandacht voor heden en toekomst
HET LEIDS JAARBOEKJE of wat officiëler het „Jaarboekje voor
geschiedenis en oudheidkunde van Leiden en omstreken" verschijnt
dezer dagen voor de vijftigste maal. De vereniging „Oud-Leiden" legt
met dit jubileumboekje mede dank zij een extra krediet wel bijzonder
veel eer in. Het is dikker dan gewoonlijk (206 pagina's) en is ook over
vloediger geïllustreerd dan anders. Voorts kenmerkt dit vijftigste Jaar
boekje zich door de grotere aandacht, die aan heden en toekomst wordt
besteed. De titelplaat, een prachtige opname van de Leidse torenflat, doet
dit al heel duidelijk uitkomen.
TTULDE AAN de Rotterdammers! Hulde aan Henny Orrie in het bijzon-
T A der! Door de vele tegenslag wegens ziekte, kon de opvoering van
Goede Reis niet doorgaan. Gelukkig kon tenminste gisteravond De Boom
gaard worden gebracht; maar dat ging ook zo maar niet! De hele dag is
men in touw geweest met het afbreken en opbouwen van décors en
Henny Orrie had een dagtaak in het leren van de rol, die zij moest over
nemen van de ziek geworden Ina van Faassen. Laten we maar dadelijk
zeggen dat Henny Orrie zich voortreffelijk van deze taak heeft gekweten.
We kennen haa-r als
gevoelig speelster en v.
dat het fout zou gaan,
gaan, was boven
was echter wel ee
van het publiek nodig,
sommige reacties
intelligent
niet zo bang
ar dat het zó
verwachting
grote omschake-
gehoord
Het boekje bevat trouwens ook arti
kelen over de ruimtelijke aspecten der
Leidse ontwikkeling en over de volks
huisvesting in Leiden, respectievelijk ge
schreven door de heren M. W. Hoek en
P. F. Jansen, beiden werkzaam bij de
gemeentelijke dienst voor volkshuis
vesting.
Demping
Na de verslagen, de korte kroniek van
Leiden en omstreken beide geïllus
treerd en de levensberichten, opent dr.
W. C. Braat de bijdragen met een artikel
over De Brittenburg, waarin hij tot de
conclusie komt. dat De Brittenburg een
Romeinse nederzetting uit de vierde eeuw
is geweest.
Mr. S. J. Fockema Andreae bepleit in
het artikel De Ark, bijdrage tot Leidens
en Rijnlands molengeografie, het aan
brengen van de naam Arkegracht boven
de thans nog zichtbare gewelfboog in de
walmuur van het Rapenburg.
De redactie zelf geeft aan de hand
van vier kaarten een overzicht van
het steeds voortschrijdende dem
pingsproces binnen de Leidse singels
en houdt nog eens een pleidooi om
toch niet op grond van haastige over
wegingen, die later onjuist blijken
te zijn, het typische cachet, dat Lei
den van andere steden onderscheidt,
te veranderen. In het artikel wordt
onder meer opgemerkt, dat doorbra
ken en dempingen weer nieuw ver
keer aantrekken.
Een rijk geïllustreerd artikel laat zien
hoe geliefd de oude Valkenburger paar
denmarkt was. niet alleen bij de mensen
maar ook bij de schilders en tekenaars.
De optocht ter gelegenheid van de in
gebruikneming der universiteit, in feite
een voorloper van de latere studenten-
maskerades en de Drie-oktoberoptocht
wordt in het boekje eveneens aan de hand
van talrijke afbeeldingen uitvoerig be
handeld Voorts is er een artikel over de
gemeentetoren van Nieuwkoop en een
bijdrage van mej. mr. A. J. Versprille
over de driehonderd jaar geleden gegra
ven Haarlemmertrekvaart.
Om ten slotte nog één artikel uit
dit lezenswaardige boekje te noemen:
de heer W. J. Kret schreef een aar
dige schets over de gang van zaken
bij de Leidse vrijwillige brandweer
aan het einde van de vorige eeuw.
iedereen daar in geslaagd.
Inplaats van een Frans blijspel kreeg
en een modern Engels drama
bert Bolt. De boomgaard (Flowering Cher
ry).
Bijna ieder mens heeft
dia leven, ook Jim Cherry. Geboren
op het platte land is hij als verzekering!
I controleur in Londen terecht gekomen
Hij heeft een hekel aan zijn baan. Fruit
kweker wil hij worden, ofschoon hij reeds
op middelbare leeftijd d6. Het land lokit
en trekt hem. Hij is een natuurmeni.
Hij is ook een grote slappeling, dde
geestkracht vermag op te brengen zijn
doel te bereiken. Hij heeft altijd
grote mond, ma air durft niets. Wanneer
hij niet meer op kantoor is, durft hij het
niet te zeggen, maar doet alsof hij
zijn werk gaat. Hij raakt aan de drank,
steelt en is het toonbeeld van de echte
slappeling, die als het zover is dat hij
zijn wens dn vervulling kan zien gaan
en een boomgaard kan kopen, daarvoor
bedankt omdat hij de gevolgen
durft. Zo gaait deze man tragisch ten
De schrjjver heeft nog meer motieven
ingevlochten in dit uitstekend geschrev
stuk, dat gelegenheid te over biedt vo
sterk
Daar is b.v
Irüd
oude
jonge generatie, het i
grijpen van de jeugd, maar dit ia in
zen ondergeschikt aan het parallellismi
dit stuk.
het
>rpen zijn
felijkheid.
Zowel de zoon Tom, als de dochter
Judy, '.ijken op hun vader. Ze hebben
hetzelfde „dikdoen" (Judy, die fantaseert
dat ze al een prijs gekregen heeft, die
ten slotte naar een ander gaat.) de slap
heid van Tom. die geld steelt van zijp
moeder om uit te kunnen gaan met een
vrindinnetje.
De enige die ruggegraat heeft, is Isobel,
de vrouw van Jim, dde veel liefde en
gevoel heeft, die lang. tot het uiterste»
het beste hoopt en er voor werkt, m
tot slot het niet meer houden kan
weg gaat.
Het Rotterdams Toneel heeft onder de
uitstekende regie van Jan Teulinge een
prima opvoering gegeven van dit boeien
de stuk. Enny Meunier en Hans Kaart
(als gast), die de rol van Isobel en Jira
Hans Kaart, heeft met name naar
het eind toe, de neiging om een
beetje „te veel" te geven in een na
turalistische manier van spelen, maar
dat neemt onze grote bewondering
niet weg voor de manier waarop bei
den deze dramatische rollen speel
den.
Manfred de Graaf, als zoon Tom zocht
het in een goede typering, deed dat af
en toe nog wat schools, maar maakte er
toch een aannemelijke rol van die boeide
door een zekere frisheid. R-.a Vroemen,
vonden we niet overtuigend. Ze was te
lief en te weinig „vamp".
Een hartelijk applaus wai de warme
hulde aan de speelsters en spelers ge
bracht voor hun buitengewone pres
tatie in deie buitengewone omstandig
heden.
Vanavond is c
i K. en O. toneel.
A. C. Bouwman
Wij kochten vo
120 cm breed
per meter
V H
