CHRISTELIJK
De verdwenen
miniatuur
I
Lof
in Eerste Kamer voo
minister Klompé
Art. X - consensus of compromis
~1
Het v.g.l.o. is nog veel
te weinig: bekend
kou gevat
Kanttekening
Weer kritiek van socialisten
Gnpa: HOUTEN STOPSEL van Geta Bever
L//ktlHieS snel met
2
De Wilde-Buskes
DE gereformeerden zijn, wan
neer het aankomt op even
tuele hereniging met de her
vormden, een probleem. Wat
meer zegt: de gereformeerde
vorm pan het christelijk geloof,
zoals die zich toont in de
Gereformeerde Kerken en in de
Gereformeerde Bond, de rechtse
groep in de Hervormde Kerk, is
voor de hele oecumene een
probleem.
Dit zegt de vrijzinnige predi
kant dr. A de Wilde in de
discussie die hij met de recht
zinnige dr. J J. Buskes voerde
in „Woord en Dienst", veertien
daags orgaan voor het hervormd
kerkewerk.
Fundamentalisme
HET GESPREK tussen vrijzinni
gen en rechtzinnigen is de
laatste eeuw belangrijk verbeterd.
Tussen orthodoxen en oud-moder
nen van de vorige eeuw was ge
sprek nauwelijks of niet mogelijk.
Sindsdien hebben beide zich ge
heroriënteerd. Aan beide zijden
ontstond een exegetisch-theolo-
gisch dieper verstaan van de Bij
bel. De rechtzinnigen tonen groter
openheid voor het verwerken van
resultaten van wetenschappen
(Karl Barth was op dit gebied niet
zonder invloed); de vrijzinnigen
hebben een groter reserve ge
kweekt ten opzichte van de weten
schappelijke cultuur van de eigen
tijd. die trouwens ook kritisch te
genover zichzelf werd.
Ter informatie zij gezegd, dat de
theologie van dr. De Wilde niet
typerend is voor de Zwingli-groep
van radicaal links-vrijzinnigen met
wie het gesprek voor rechtzinnigen
bijzonder moeilijk is. Zijn theolo
gie is ook niet typerend voor de
rechts-vrijzinnigen en zelfs niet
voor de brede middengroep van
vrijzinnigen die veel minder „radi
caal" zijn dan dr. De Wilde.
Ds. Buskes vertegenwoordigt een
in verhouding veel grotere groep
van rechtzinnigen.
Drieëenheid onbijbels
DS. DE WILDE laat zich op ge
noemde kritische wijze uit
over de gereformeerden in ant
woord op de stelling van ds. Bus
kes dat de vrijzinnigen een pro
bleem zijn voor de gereformeer
den. Ds. De Wilde noemt de ratio
nalistische bijbelopvatting in de
gereformeerde groepen een ijzeren
pantser waarin het Evangelie is
opgesloten en waarmee de chris
telijke kerk zal moeten breken. Dit
fundamentalisme acht ds. Buskes
eveneens onaanvaardbaar.
Ds. Buskes stelt dat artikel X
van de kerkorde, die een belijden
de kerk wil, is tot stand gekomen
met de medewerking van de vrij
zinnigen. Hoe is het dan mogelijk,
dat diezelfde vrijzinnigen zich soli
dair verklaren met bijv. ds. Van
Wijnen, die dit artikel juist wil
laten verdwenen, zo vraagt ds.
Buskes.
Dit artikel mag zijns inziens niet
gereduceerd worden tot een com
promis. zoals ds. De Wilde het
noemt. Gebeurt dit toch dan halen
we een streep door alles wat ons
bij het opstellen van de kerkorde
ten aanzien van de kerk voor ogen
stond. Ds. Buskes noemt het artikel
een consensus (overeenstemming),
en niet een compromis, dat vrijzin
nigen noch rechtzinnigen bevredig
de. Het blijkt zo zegt de Amster
damse predikant, dat we het hier
over niet meer eens zijn in tegen
stelling tot in de jaren tussen 1945
en 1948; we zijn dus weer uit el
kaar gegroeid.
waarderen, dat in artikel X de
gestalte van een belijdende kerk
niet van een belijdeniskerk
enigermate wordt geschetst. Ook
waardeert hij het feit, dat men de
band met het objectieve niet me-
chanisch-rationalistisch heeft ge
maakt. maar spreekt van dankbare
gehoorzaamheid en van gemeen
schap en niet: overeenstemming
met de belijdenis der vaderen.
Toch blijven de vrijzinnigen zich
het recht voorbehouden om voor
stellen tot wijziging in te dienen.
Want de onbijbelse term „drie-
enige God" lijkt zijns inziens op
terugkeer tot een vroegere tijd en
roept het hele dogmatische appa
raat op waarmee de Griekse vade
ren de evangelische waarheid heb
ben gepantserd.
Wel belijdt ds. De Wilde, dat het
christelijk geloof is: het geloof in
God de Vader, die zichzelf open
baart door Zijn Woord, dat in Jezus
Jezus persoon is geworden en door
de Geest die ons in de waarheid
en tot de volle waarheid leidt.
Ds De Wilde noemt de sfeer
Karl Barth. Ds. Buskes acht deze
term onjuist, wanneer het er om
gaat de fouten van de 19de eeuw
te herstellen. Ook, zo zegt ds. Bus
kes. zullen wij om actueel te belij
den wel degelijk van het buiten
bijbels begrippenmateriaal gebruik
moeten maken. De Grieken hebben
de evangelische waarheid niet
alleen ompantserd. maar in dat
Eantser er ook het wezenlijke van
ewaard. Men moet het harnas niet
opruimen als men niet in staat is
het leven van de mens op betere
wijze te beschermen. De christen
heid heeft het dogma der drie-
eenheid uitgesproken om de be
lijdenis van Christus zuiver te
houden.
Ds. Buskes heeft geen bezwaar
tegen het aanbrengen van wijzi
gingen in artikel X mits daardoor
niet het drieëenheidskarkter wordt
aangetast.
DE VOLKSKERKGEDACHTE die
er van uitgaat dat de kerk grote
verscheidenheid van protestants
denken en voelen moet opnemen,
zoals ds. Van Wijnen wil, is volgens
ds. Buskes typisch 19de-eeuws. De
volkskerk zou zijns inziens ont
aarden in het tegendeel van een
belijdende kerk; de kerkorde sluit
deze volkskerkgedachte zyns ins-
ziens zeer bepaald uit.
Volgens ds. Buskes verdoezelt ds.
De Wilde de tegenstellingen wan-
hij zegt dat ds. Van Wijnen
inhoud voor Van Wijnen
christelijke levenshouding ten op
zichte van elkaar. En dus is de
kerk slechts draagster van mense
lijke overtuiging.
G. J. van Schouwenburg
ter aarde besteld
Hij ivas een
pelgrim midden
in de wereld
(Van een onzer verslaggevers)
Op de begraafplaats Nieuw Eijken-
duynen in Den Haag is gistermiddag
onder zeer grote belangstelling vooral
uit hervormde kerkelijke kring het
stoffelijk overschot van de dezer da
gen plotseling overleden directeur
van het persbureau van de Neder
lands Hervormde Kerk, de heer
N. G. J. van Schouwenburg ter aarde
besteld.
In de aula werd de rouwdienst ge
leid door de wijkpredikant van de
overledene, dr P. J. Roscam Abbing,
die sprak naar aanleiding van de
versregels uit Psalm 84 Welzalig zij,
die in Uw huis wonen. Zij loven u
gestadig."
de
Waarheen na de lagere school?
(Van
medewerker)
Over enkele maanden is het weer zover; dan hebben de kinderen van
vele ouders de lagere school doorlopen en komen de ouders voor de vraag
te staan, wat de mogelijkheden na die school zijn. In enkele artikelen
willen wij die mogelijkheden èn de moeilijkheden doen zien. De lagere
school is niet meer de inrichting, waar de leerlingen eindonderwijs ont
vangen. Zij is veel meer basisonderwijs, van waar uit verschillende
mogelijkheden zich voordoen.
Behalve algemeen vormend onderwijs
wordt bij het v.g.l.o. vooral gelegenheid
geboden om zich te bekwamen voor het
latere leven. Voor meisjes bij voorbeeld
koken en naaldvakken. Een goed inge
richte v.g.l.o.-school kan in dit opzicht
de toets der vergelijking met de primaire
opleiding van de industrieschool met
glans doorstaan. Voor de jongens wordt
de nadruk gelegd op praktisch onder
wijs en handvaardigheid als voorbereiding
voor ambachtsschool en het latere leven.
Benoemd tot onderwijzeres aan de
school met de Bijbel te Kraggenburg
N.O.P.: mejuffrouw G. van der Beek
te Oldebroek; aan de Aeneas Mackaay-
school te Haarlem: mejuffrouw J. E.
Vreugdenhil en mejuffrouw E. van der
Bijl, beiden te Haarlem (tijd.).
,,Naar welke school van voortgezet
onderwijs zult u uw kinderen straks
zenden." Deze vraag hebben wij
verschillende ouders voorgelegd,
meesten antwoordden: ,,Dat overleggen
we met het hoofd van de lagere school.
Die Is deskundig en hij ls onze ver
trouwensman. Maar welke mogelijkhe
den er zijn, dat weten we niet precies.''
Aan hoofden en directeuren en direc
trices van enkele scholen voor voortge
zet onderwijs namelijk het v.g.l.o.,
de industrie- en huishoudschool, de
lagere technische school, het ulo, de
middelbare meisjesschool en het lyceum
hebben wij enkele door ouders opge
stelde vragen voorgelegd. Zy zyn daar
allen graag op ingegaan.
Verkeerd begonnen
Zo vroegen wij de heer B. Koekkoek,
als hoofd van een v.g.l.o.-school (voort
gezet gewoon lager onderwijs) deskun
dig op dit terrein: „Kimt u iets vertel
len over de ontwikkeling van het
v.g.l.o. en weten heel veel ouders daar
iets van?''
Het v.g.l.o., aldus de heer Koekkoek,
is een schooltype, dat ontstaan is tijdens
de bezetting en dat nog te weinig van
onderaf gegroeid is. Elk schooltype, dat
van bovenaf wordt opgelegd en dus
verkeerd wordt aangepakt, mist steun
en sympathie van ouders en van leer
krachten. Dat is jammer voor het
v.g.l.o., hoewel een kentering intreedt.
De plannen van de regering om de zès-
klassige school regel te maken en dan
verder één school op een dorp of in een
stadwijk toe te staan om een v.g.l.o.-
afdeling te vormen, zijn een stap in de
goede richting.
Restantje
,,Dlt is dus Iets anders dan een zgn.
zevende en achtste klas?"
Inderdaad. In zo'n klas wordt wat
herhalingsonderwys gegeven aan een
restantje van kinderen, die niet goed
meekonden o'f vanwege de leerplichtwet
op school moesten blijven, maar de dag
zegenen als ze eraf kunnen. De goede
leerlingen zijn verdwenen naar de h.b.s.,
ulo, technische school of huishoud
school. Het resultaat is, dat bij de
ouders voor dit soort onderwijs geen
belangstelling bestaat. Daarvan onder
vindt het goede v.g.l.o. de gevolgen.
„Wat verstaat u dan onder goed
v.g.l.o.?"
Team
„Is v.g.l.o. dus niet alleen eind
onderwijs?
Gedeeltelijk wel, ten dele niet. Een
leerling bij voorbeeld, die geestelijk nog
niet rijp is voor ulo of mo. zal door
een jaar v.g.l.o. een verfrissend bad
kunnen krijgen. Voor meisjes die naar
winkel of kantoor willen bestaat hier
prachtige gelegenheid om zich voor
te bereiden. Ze krijgen Engels, boek
houden, typen, warenkennis, verkoop-
„Ziet u bijv. het v.g.l.o. verbonden
met het lager onderwijs?".
Zonder enige twijfel. Maar geconcen
treerd. Dat wil zeggen: in een bepaald
gebied met verschillende lagere scholen
ik aan één daarvan een v.g.l.o.-af
deling verbonden willen" zien. Het per
soneel moet worden gerecruteerd uit
de lagere school en goed personeel is
een eerste vereiste. Het hoofd kan de
meest geschikte' man of vrouw uit de
l.o.-afdeling bevorderen en zo een goed
iam samenstellen.
Uatuurlijk heeft de heer Koekkoek
ensen voor het v.g.l.o. In de eerste
plaats zal het gelijkgesteld worden met
de primaire opleiding der industrieschool.
Daarbij moet er een diploma worden
uitgereikt, zoals hier en daar geschiedt.
Dat diploma moet echter niet alleen
meedelen, dat de leerlingen twee of drie
jaar het onderwijs hebben, gevolgd. Het
zal ook moeten berusten op bepaalde
proefwerken en opdrachten, die zelf
standig zijn uitgewerkt. Zo krijgt het
v.gj.o. als maatschappijschool zin en
betekenis en zal het een juiste plaats
vinden temidden van andere schooltypen.
het alsof hijzelf ons vanuit dit woord
wil troosten. Psalm 84 is een pelgrims
psalm en zo zijn wij allen pelgrims die
telkens weer moeten loslaten en afscheid
nemen. Wij moeten ons echter uit het
woord laten gezeggen dat het mogelijk
is van kracht tot kracht steeds verder
Wij leven heen naar het eigenlijke lo
ven van God. De pelgrims zingen, hoe
wel zij nog niet thuisgekomen zijn. De
heer Van Schouwenburg wist zelf een
pelgrim te zijn, die nog midden in de
wereld was. Hij liet zich niet opsluiten
in een hokje of richting, maar was rus
teloos op tal van gebieden een getuige
van zijn Heer in woord en veel geschrif-
Namens de familie sprak de schoon
zoon van de thans overledene, de Leidse
hoogleraar, prof. dr. T. Jansma, die er
op wees, dat zijn schoonvader een dood
te beurt is gevallen die bij zijn leven
hoort. Beide waren overrompelend. Hij
was een theoloog van professie maar
een predikant van singuliere gaven en
een pastor bij dè gratie Gods. Zijn werk,
de kerk en het gezin, hadden de liefde
van zijn hart. Zijn oogst is thans gebor
gen. Onze oogst aan herinneringen staat
nog te velde.
Aan de groeve sprak dr. Roscam Ab
bing de begrafenisliturgie uit. Onder de
zeer vele aanwezigen waren ds. J. W.
Ruitenberg, perspredikant der Ned. Herv.
Kerk, ds. F. H. Landsman, tweede se
cretaris der Herv. Synode, ds. W. A.
Zeydner, predikant in algemene dienst,
dr. W. J. de Wilde, praeses van de cen
trale kerkeraad van de Haagse Herv.
gemeente, tal van Haagse Dredikanten
en die uit de omliggende plaatsen, als
mede tal van vertegenwoordigers
van verschillende kerkelijke organisa
ties en instellingen. Ten slotte gaven ook
tal van vertegenwoordigers uit de Ne
derlandse nerswereld van hun belang
stelling blijk.
Vrijspraak inzake
overtreding
processieverbod
De drie rooms-katholieke geestelij
ken. die indertijd zijn verbaliseerd we
gens overtreding van het processiever
bod in Geertruidenberg, en die 21 fe
bruari jl. terecht stonden voor de Bre
dase rechtbank zijn van het hun ten las
te gelegde door de Bredase rechtbank
vrijgesproken. Het waren kapelaan A.
C. van L. uit Made en de paters A.
P. de R. en C. H. uit Teteringen. Voor
op stelde de rechtbank, dat de Grond
wet van 1848 niet doelt op bepaalde
godsdienstige plechtigheid, doch op
godsdienstige plechtigheden in de ruinv
ste zin mits gehouden buiten gebou
wen en besloten plaatsen. De officier
van justitie, aldus de rechtbank, heeft
niet kunnen aantonen, dat openbare
godsdienstoefeningen buiten gebouwen
en besloten plaatsen te Geertruidenberg
in 1848 niet gebruikelijk zijn geweest.
Het tegendeel achtte de rechtbank
echter ook niet bewezen.
33 pet. Amerikaanse r.k.
trouwt gemengd
Uit een sociologisch onderzoek in zes
grote Amerikaanse steden is gebleken,
dat gemengde huwelijken de meeste
echtscheidingen en de grootste geloofs
afval opleveren. Het verschil in geloof
veroorzaakt viermaal zoveel echtschei
dingen in de Ver. Staten als huwelijken,
waarin beide partners van hetzelfde ge
loof zijn. De kinderen uit de gemengde
huwelijken blyken twee- tot driemaal
zo veel kans te lopen op verlies van hun
geloof als kinderen uit niet gemengde
huwelijken.
Het onderzoek naar de situatie in de
gemengde huwelijken bestrijkt een tijd
vak van twee jaar. De studie van beide
sociologen heeft verder uitgewezen, dat
33 pet. van de Amerikaanse rooms-
katholieken een gemengd huwelijk aan
gaat, 40 pet. van hen trouwt niet voor
de R.K. Kerk, terwijl nog eens 20 pet.
in latere jaren de geloofspractijk vaar
wel zegt.
Woudschotenconferentie
van 10 tot 12 juli
De jaarlijkse Woudschotenconferentie
van gereformeerden zal dit jaar gehouden
worden van 1012 juli. Het onderwerp
van deze conferentie zal zijn: „Het Ko
ninkrijk Gods".
Prof. dr. J T. Bakker zal spreken
„De verwachting van het Koninkrijk
Gods" (bijbelse visie) en prof. mr. W. F.
de Gaay Fortman zal inleiden: „De wereld
heden en deze verwachting".
öhROKPIM.SWKKK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
BEROEPINGSWERK
Beroepen te Ameide en Tienhoven
(toez.): kand. J. Jongerden te Huizen
(N.H.).
Aangenomen het beroep van de pro
vinciale kerkvergadering van Zuid-Hol
land (Waddinxveen; overgangsbepaling
233 a-h): E. H. Kalkman te Voorhout;
naar Oudemirdum (toez.): E. Chr. Poep-
jes te Oudemirdum.
Beroepbaarstelling: G. C. Vijzelaar, G.
Noodstraat31, Utrecht.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt voor Nieuw-Beijerland: A.
Verhagen te Gouda.
BAPTISTENGEMEENTEN
Aangenomen naar Utrecht (pred. voor
bijzondere diensten; rector predikanten
opleiding): J. Reilingh te Bilthoven.
Congres oranjeverenigingen
De federatie van oranjeverenigingen in
Nederland houdt op 4 en 5 juni in
Dordrecht haar jaarlijkse congres. Het
gemeentebestuur van Dordrecht zal de
congressisten ontvangen en de commis
saris der koningin in de provincie Zuid-
Holland, mr. J. Klaasesz, zal hen toe
spreken. Het congres zal zich bezig hou
den met tal van problemen betrekking
hebbend onder meer op de viering van
de nationale feestdagen.
Benoemd tot onderwijzer aan de chr.
nat. ulo te Wormerveer: P. Datema te
Ierseke; aan de Julianaschool voor
geref. u.l.o.. Maastunnelplein, Rotter
dam: R. G. Kooiman te Rotterdam; aan
de Da Costaschool te Soestdijk: G. Dik
kers te Assen en J. Moll te Groenekan;
aan de herv. school te Stroe: A. Schans
te Baarn; aan de Oranjesehool te'Rijs-
(tijd.): Jac. de Vries te Nij verdal;
de Oranjesehool voor ulo te Velp-
G. Ruijs te 's Harde
Advertenties in verschillende kranten
van Wuppertal ln het Roergebied heb
ben sterk de aandacht getrokken. Ze
waren geplaatst door groepen jonge
protestanten. In de advertenties werd
geprotesteerd tegen de toenemende
verheerlijking van geslachtelijke zon
den en tegen het belachelijk maken
van christelijke deugden als huwe
lijkstrouw en eerlijkheid.
straks hebt U griep
"AKKERTJES"
helpen direct
MISBRUIK VAN EEN BEGRIP
UAD de Nederlandse onderzeeboot- voorbijschiet: Erkend wordt, dat
jager Drenthe het recht, het door internationale praktijken ten -
Indonesië in beslag genomen K.P.M.-
schip Kasimbar aan te houden en
vervolgens op te brengen naar Ma-
zien van de afgrenzing van
territoriale wateren niet gelijk a
de commissie overweegt, dat
uokwari op Nieuw-Guinea, of han- internationale we»
Volgens de opvatting van de Indo- de juiste breedte van de territorü
nesische regering te Djakarta bevon- strook door een internationale i
den de Kasimbar en de Drenthe zich ferentie vastgesteld moet worden]
in de Indonesische territoriale wate- In haar commentaar zegt de i
ren, toen het incident zich afspeelde,
en had de Nederlandse oorlogsbo
dem dus geen recht tot aanhouding
missie, dat zij zich duidelijk
klaard heeft tegen de uitbreidij
de territoriale wateren tot i
het onder de Nederlandse vlag breedte, die het principe van j
en op een Nederlandse zeebrief va- open zee bedreigt. Maar desondt
rende schip, maar maakte deze zich blijven vele landen hun aanspra
schuldig aan schending van de Indo- herhalen en willen zij dit princl
nesische territoriale wateren. slechts in acht nemen, a!
Nederland verwerpt deze lezing en nationale belangen er
doet dit terecht, omdat de aanhouding worden geschaad. Indonesië
in volle zee geschiedde en er volgens n aanspraken te kunnen i
het internationale recht geen sprake uit veiligheidsoverwegingen. A»
kan zijn van territoriaal gebied. Het landen zoals Peru en Chili 1
donesische archipel eenzijdig heeft Er schijnt geen einde te komen t
geannexeerd betekent nog niet, dat
zij nu ook automatisch als tot het
gebied van Didonesië behorend wor
den beschouwd.
Niet alleen Nederland, maar ook
grote mogendheden als de Ver. Sta
ten, Engeland en Frankrijk hebben
de aanspraken van de regering te
Djakarta van de hand gewezen, daar
bij wijzend op de bestaande interna
tionale overeenkomsten betreffende
de vrijheid van de open zee.
Enkele dagen geleden is te Genève
een conferentie
begonnen, waaraan ook door Indone
sië wordt deelgenomen. Vertegen
woordigers van alle leden van de
Verenigde Naties zullen vele weken
lang gelegenheid hebben, overeen
komsten op te stellen op basis van
een ontwerp van 73 artikelen over
het zeerecht.
Dit ontwerp is het resultaat van een
stud'e van acht jaar dbor de Com
missie voor internationaal recht, die
in Genève heeft vergaderd
de voortdurende uitholling van
vrijheid van de zeeën, die gesel
in naam van de souvereiniteit.
schien is deze vrijheid een m;
zo schrijft de Manchester Guai
die er aan herinnert, dat Engel
als dè wereldzeemacht gedui
driehonderd jaren voor het
staan ervan heeft gezorgd.
Niettemin behoort deze vrijheid
worden verdedigd, omdat de som
reiniteit over een strook zee geli
aan de vuurafstand van een kan
op zichzelf al ouderwets aandoet
dit onderwerp ,le„ tljd van met Pakrtten
wapende onderzeeërs.
De aanspraken van Indonesië zulli r.
in Genève dan ook weinig gehoj ^'e
vinden. Slechts de Sowjetunie e
haar saxnieten en enkele Aziatisci
en Afrikaanse landen zullen dt|
steunen en dan nog alleen uit pos
tieke overwegingen. Deze steun v
echter niet voldoende zijn om int»
nationale erkenning te verkrijg! ac
In afwachting van een beslissing i
de Geneefse conferentie zal Ne<
staat uit &edelege«rd«n vat. vijftien ,and b|,jyen
landen, waaronder Enge and, de internationale over.., -
Verenigde Staten, Frankrijk en de komton wijst de conlertnUe
Sowjetunie.
Indonesische aanspraken van
De kwestie der territoriale wateren hand en tracht de regering
heeft de meeste moeilijkheden op- Djakarta desondanks haar zin d«L
geleverd. Ten slotte is de commissie te drijven, ook dan mag Nederlai
De Eerste Kamer heeft gisteren tijdens het debat over de begroting, van
maatschappelijk werk uiting gegeven aan haar medeleven met de landge
noten, die het slachtoffer zijn geworden van de anti-Nederlandse hetze van
de Indonesische regering. Tevens gaf zij blijk van waardering voor de wijze,
waarop minister Klompé en haar medewerkers het Tepatriëringsprobleem
aanpakken. Vele woorden van lof werden ook gesproken aan het adres van
H. M. de Koningin, die de laatste weken meer dan eens getoond heeft
hoezeer zij met het lot van de repatrianten is begaan. Op de schuldvraag
gingen de meeste sprekers niet diep in. Een uitzondering hierop vormden
echter de communistische afgevaardigde mevr. Van Ommeren-Averink en de
woordvoerster van de P. v. d. A., mej. Tjeenk Willink (soc.J. De laatste
betoogde, dat de schuld van de huidige repatriëringscatastrofe niet alleen
bij Indonesië, maar ook bij Nederland ligt. „Wij hebben", aldus mej.
Tjeenk Willink, „niet de wijsheid en toekomstvisie kunnen opbrengen, die
nodig waren om op constructieve wijze Indonesië te begeleiden op zijn
moeizame ontdekkingstocht naar eigen zelfstandigheid en verantwoordelijk
heid." Mej. Tjeenk Willink zei te spreken namens haar hele fractie.
'rtentie
30
Ze lachten en waren vrolijk.
Tot ze merkten, dat ze in een mierenhoop za
ten.
Het was donker, toen ze in Warnemünde aan
kwamen Ze gingen de pier nog op en leunden
lang tegen de stenen borstwering, die land en
zee streng van elkaar scheidt.
Het is jammer, dat dit schouwspel voor ieder
een toegankelijk is. Velen zijn het niet waard.
Toen de drie op de terugweg voorbij de vuur
toren kwamen, ontmoetten zij een man, die mijn
heer Struve bekend voorkwam. Hij wist niet
precies waar hij de kerel moest thuisbrengen
en zweeg er over tegen zijn metgezellen.
Op een aanplakboord las juffrouw Trübner, dat
er vanavond in het hotel feest zou zyn.
„Hier gaan we naar toe!" besloot juffrouw
Trübner.
„Liever niet," raadde Papa Külz. „Het lijkt
mij het beste, dat wij ons tot morgen zo onzicht
baar mogelijk maken!"
Rudi Struve viel hem bij.
Juffrouw Trübner ging hier hevig tegen te
keer en noemde de beide mannen spelbre
kers.
,,U bent een klein kind," zei Külz. ,,We zulen
gezellig gaan eten, een glaasje wijn drinken en
onder de wol gaan. Morgenvroeg moeten we tij
dig op."
Hij had niets te wülen. Ten slotte dreigde zij
moederziel alleen te gaan. Dat zou dan haar
schuld niet zijnl
„Verschrikkelijk, verschrikkelijk," zei Külz.
,,Zo gauw ik muziek hoor, komt het er name
lijk van dat ik in slaap val. Bovendien ben ik
«o onmuzikaal als een nijlpaard."
Erich Kastner:
Maar wat konden de mannen doen? Zij gaven
natuurlijk toe.
Toen zij in Hotel Beringer waren aangekomen,
scheidden zij voor korte tijd. Daarna dineerden
zij gezamenlijk.
„We hebben helemaal vergeten," merkte Ru
di Struve op, „naar de afloop van het telefoon
gesprek te vragen, dat u met uw echtgenote hebt
gevoerd."
Papa Külz wist eerst niet waar de ander het
over had. „Aha!" riep hij eindelijk. „Zodra ie
mand van mijn Emüie zegt, dat zij mijn echt
genote is, wordt zij me helemaal vreemd. Waar
om zegt u maar niet direct: gemalin? Emilie is
mijn vrouw! Al het andere is maar overdreven."
„Heeft ze erg gescholden?" vroeg juffrouw
Trübner. „Was het erg?"
„Dat is het nu juist," meende Külz. „Ik kan
het nog altijd niet geloven. Emüie heeft hele
maal niet gescholden De eerste maal sedert on
ze trouwdag!"
„Wat heeft ze dan gedaan?"
Papa Külz werd verlegen en dronk een slok
voor hij zich hierover nader uitliet. „Gehuüd
heeft ze!" zei hij toen. „Ze heeft voor de eer
ste maal gehuild."
,,Van vreugde?" vroeg Struve.
De oude man knikte. „Angstig, nietwaar?
Maar ze heeft waarachtig gehuild. Als een kind.
Ze bracht er geen woord uit."
„Daar heb je het!" verklaarde mijnheer Stru
ve. „Wanneer u twintig jaar geleden voor de eer
ste maal was weggelopen, dan zou uw echtgeno
te neem me niet kwalijk! uw vrouw, reeds
toen van vreugde hebben gehuild!"
„Precies hetzelfde heb ik ook gedacht, toen ik
de hoorn weer had opgehangen," antwoordde
Külz. „Het hele leven zou anders zijn geweest!"
„Mooier," meende de jonge man.
De slager dronk weer een slok en zei hierop:
„Het heeft niet zo mogen zijn. Nou, ja, het was
zoals het was, immers ook heel grappig."
De jonge man bleef bij het onderwerp en bracht
in het midden: „Toch moet men het geval tot
in de grond bekijken. Men moet er zijn voordeel
mee doen."
„En welk?" vroeg Irene Trübner gespannen.
„Wanneer ik ooit trouw," zei Rudi Struve, „dan
zal ik, zodra mijn echtgenote pardon! mijn
vrouw, ruzie zoekt, naar Kopenhagen reizen."
De jongedame verhief zich. „Ik schijn op dit
moment te veel te zijn. Tegen dergelijke levens
wijsheden ben ik niet opgewassen. Binnen vijf
minuten haal ik de heren af. Voor het feest!"
Ze boog en ging naar boven, naar haar kamer
De twee mannen hieven de glazen op en knip
oogden elkaar vrolijk toe
„Zulke gesprekken kunnen de vrouwen niet
verdragen," meende Külz. „Maar nu in ernst,
beste jongen: wanneer u getrouwd bent, dan
reist u toch naar Kopenhagen voor het te laat
is?" (Wordt vervolgd)
De repatriëring uit Indonesië
IVc
De maatregelen, die de regering in
verband met de repatriëring heeft ge-
omen. konden de goedkeuring van vrij-
el alle sprekers wegdragen. De heer
Schipper (a.r.) had de grootste bewon
dering voor hen, die in Djakarta, Sin
gapore en hier in Nederland geholpen
hebben bij het vertrek resp. de ont
vangst van de repatriërenden.
Hij verzocht minister Klompé in
lichtingen te verstrekken over de wij
ze, waarop de 12.400 Nederlanders,
die in het tijdvak van 3 februari tot
1 april terugkeren, zullen worden op
gevangen. Ook vroeg hij hoe-het staat
met de rapatrianten, die na 1 april de
thuisreis zullen aanvaarden. Of moet
men uit de memorie van antwoord
van de minister de conclusie trekken,
dat er na 1 april geen Nederlanders
meer worden verwacht?
Aandacht vroeg de heer Schipper ook
xsr de zg. spijtoptanten, dat zijn ex-
Nederlanders, die zich tot Indonesiër
hebben laten naturaliseren, maar die nu
voor de Nederlandse nationaliteit
opteren, doch wier verzoeken steeds door
de Nederlandse regering zijn afgewe
zen. In haar memorie Van antwoord aan
de Eerste Kamer schreef minister Klom
pé, dat h.i. van een massale overkomst
van de spijtoptanten naar Nederland,
gezien de woningnood, toch geen spra
ke kan zijn. De heer Schipper meende
echter te weten, dat er slechts 6000
spijtoptanten zijn, zodat op een „massa
le overkomst" zeker niet gerekend hoeft
te worden.
De heer Van Hulst (c.h.) merkte op,
it eerst de statistieken later zullen uit
wijzen hoeveel repatrianten naar ons
land zijn gekomen om er begraven te
worden. Zijn medeleven ging vooral ook
aar de Nederlanders, die nu nog in
Indonesië verblijven en die letterlijk tus
sen twee vuren zitten.
De heer Van Hulst riep de medewer
king van minister Klompé in voor re
gelingen ten behoeve van gepensioneer
den, die door het opheffen van de trans
ferregelingen door Indonesië van hun
vroegere firma's geen pensioen meer
krijgen uitbetaald.
Mevrouw Luyckx-Sleijfer (kath. v.)
zei niet te geloven aan een volledige en
geruisloze integratie van de repatrian
ten. Het rapport stelt dit, maar het pro
clameert daarmee een bedrieglijke
schijn tot werkelijkheid. Over de ont
vangst in de legerplaats Budel had me
vrouw Luyckx niets dan lof. „Dit is or
ganisatie op zijn best", zo meende zij.
Mevrouw Luyckx vroeg ten slotte aan
dacht voor minderjarige (in Indonesië
verblijvende) kinderen, die door verschil
lende omstandigheden hun Nederlandse
afkomst niet kunnen bewijzen en die
Mej. Tjeenk Willink (soc.)
toogde, dat het feit, dat onze regering
en ons volk „onder de maat van de
geschiedenis zijn gebleven", ons des
te meer verantwoordelijkheid jegens
de repatrianten dient bij te brengen.
Aan een uitgebreide discussie over
heit vraagstuk had zij overigens geen
öehoefte. Het komt nu op daden,
op praten aan. Hoewel zij dus de
schuld voor de huidige ontwikkeling
voor een belangrijk deel bij Nederland
meende te moeten zoeken, liet zij
tevens een hartgrondig protest horen
tegen het onrecht en de politieke
willekeur waaraan Indonesië zich
heeft schuldig gemaakt. De Staten-
Generaal zo meende zij, dient de
financiële consequenties van de repa
triëring te aanvaarden.
Ambonezen
De heren Schipper (a.r.) en Van Hulst
(c.h.) hebben gesproken over de Ambo-
nezenzorg. De eerste vroeg minister
Klompé hoe zij haar plannen omtrent
de bouw van nieuwe en de verbouwing
van bestaande Ambonezenoorden denkt
te verwezenlijken, nu de financiën ont
breken. De toestand in verschillende
«SiPUROL
Oude joodse traditie
in eer hersteld
Ter gelegenheid van de feesten om het
tienjarig bestaan van de moderne staat
Israël, op 25 april, zullen bijzondere pen
ningen worden geslagen. De munten die
wettig betaalmiddel zullen zijn, worden
hoofdzakelijk als herinneringspenning uit-
regering van Israël heeft met dit
besluit een eeuwenoude joodse traditie
weer hersteld die teruggaat tot de bouw
van de tweede tempel. De penning die
thans zal worden geslagen zal een me-
norra (luchter) weergeven zoals deze
voorkomt in een mozaïeken vloer die on
langs is gevonden bij Nirim in de Negeb
in een oude synagoge.
woonoorden achtte de heer Schipper
houdbaar. De overheid kan deze
stand niet meer bestendigen, hoe pet
bel de schatkistpositie ook mag
Bouwmateriaal en bouwvakarbeiders
er genoeg. De bouw en verbouwing
Ambonezenoorden zou, naar het oordu
van de heer Schipper, in het bela:
van de werkloosheidsbescherming zijl
De heer Van Hulst gelooide, dat
Ambonezen in de Nederlandse mai
schappij opgenomen zullen worden. E:
totale invoeging zal echter nog jan
vergen. Voor het besluit van d(
ter om aan Ambonezen, die dit
een beperkt aantal woningen beschi
baar te stellen, had ook hij veel waï
dering. Wat de Ambonezenoorden
treft, meende spreker, dat er geen
den is voor alarm, wel voor waal
zaamheid.
Geen bondsdiensten
De kerkeraad der hervormde gemeen!
te 's-Hertogenbosch heeft een verzoek va
de pas opgerichte plaatselijke afdeling vèjn:
de Gereformeerde Bond om twee keri ;jjr
diensten per maand, waarin door deze af
deling aan te wijzen predikanten z
voorgaan, afgewezen.
Het betreft hier slechts een gering art..
tal mensen (nog niet één procent van<^
gemeente), terwijl de kerkeraad van nwofdt
ning is, dat een zodanig verschil
aardheid in de prediking der drie preü
kanten bestaat, dat voldoende aan d
geestelijke behoeften der gemeente word KI
tegemoetgekomen.
Ds. E. J. van der Brugh
overleden
In de ouderdom van 81 jaar is te Tifcn e
overleden ds. E. J. van der Brugh, emVj GT
ritus predikant der Nederlandse br x
vormde Kerk.
Ds Van der Brugh werd
's-Gravenhage geboren. Hij bezocht b
gymnasium aldaar en studeerde te D
den. In 1899 werd hij kandidaat in Dre."
5 augustus 1900 aanvaardde
het predikambt in Nieuw-Helvoet. Va: 1
daar vertrok hij in 1905 naar Westwoï 1
en in 1910 naar zijn derde en laatste
meente, Tiel waar hij is werkzaam f 1
weest tot aan zijn emeritaat in 1943. i.
Van der Brugh heeft zich op verschillea
gebied bewogen. Hij was bewindvoerdf T
van de internationale school voor wij druk 1
begeerte. Hij heeft tal van voordracht!
gehouden aan de volksuniversiteiten i
v iBussum. Hij
JEU
et b
'„'1
Kleir
;-Gravenhage
an de redactie van het Nieuw Theolo
gisch Tijdschrift, en medewerker aan
orgaan van de Nederlandse Protestant
Uniecollecte lijst 21
Blijkens HJst 21 vi
sor de scholer
ilekv
*V «TUK 1
1 Mgehe
*ntar
n De v
