KUNSTENAARS UIT BRABANI
DE ZOON VAN DE
Cultureel
venster
mmmu plaai
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 8 FEBRUARI 1958 ïU
Protest tegen een
nationalistische opvoeding
IK WOU, dat er in iedere staat
mannen leefden, die boven de
vooroordelen van het nationa
lisme uit waren en precies wisten,
waar patriottisme ophoudt een
deugd te zijn, aldus Lessing in een
van zijn vele waarschuwingen aan het Duitse
volk. Duitsland heeft steeds te weinig van die
mannen gehad, en, zó ze er al waren, dan
werd hun geluid, vooral in de laatste decen
nia, overstemd of gesmoord. Zo kon ook Fritz
von Unruh, die geboren werd in 1885, onder
Hitler in Duitsland niet blijven en dus alleen
als emigrant zijn stem verheffen tegen een
bekrompen en verderfelijk nationalisme. Dit
protest betekende tegelijk een principieel
„neen" tegen zijn opvoeding.
Hij werd geboren in Koblenz uit een sterk
traditionele adellijke officiers familie, zag dus als
jongen de (toen) sterke vesting Ehrenbreitstein
steeds voor zich („Lieb' Vaterland mag ruhig
sein, fest steht und treu, die Wacht am Rhein")
en leerde dat er geen hogere waarden beston
den dan die welke inihaerent waren aan het
Pruisische militarisme.
Een innerlijk en uiterlijk pro- Frits von Unruh, de
test daartegen is al vroeg begon- Duitse drijver van
nen. Hij werd, zoals de familie-
traditie dit eiste, opgeleid voor ca- het boek er *ohn
valerieofficier, maar in de eerste des Generals".
wereldoorlog schrijf hij, na de hel
van Verdun te hebben meegemaakt met pensioen gezonden worden? man wordt daardoor ook de trage-
zijn drama „Opfergang" (1916), en: Zal hij een door hem begeer- die van het onbegrepen kind,
waaruit naast de eerbied voor de de onderscheiding krijgen? Ja, God het voetspoor van Thomas Maim *-*«-" *>-
heldenmoed van officieren en sol- is rechtvaardig die zal onge- („Hans in Buddenbrooks"Her- durft aan de noodrem te trekken? Natuurlijk zijn met alle Bra-
daten ook een diep inzicht spreekt twijfeld voor het zoveelste mann Hesse („Untern Rade"), De enige, die de moed daartoe bantse kunstenaars vertegenwoor-
in het volkomen vergeefse der gi- lintje zorgen. Franz Werfel („Nicht der Mör- heeft, is een krankzinnige,
gantische worsteling. (Natuurlijk Bepaalde principes zijn eenvou- der, der Ermördete ist schuldig") Toen ik dit las, vielen
magnaat een vliegtocht naar Ber
lijn, waar hij een rede zal houden
over: Broederschap. Hij ziet dan
als in een visioen Christus op de
wolken, zoals hij deze geschouwd
heeft in de loopgraven, Christus
die vraagt: Waarom vervolgt gij
Mij? die broederschap van de
mensen eist en die hem zijn vroe
gere leven toont.
Deze conceptie bevredigt artis
tiek niet geheel. De herhaalde
confrontatie van de volwassen
Uhle met zijn 14-jarige alter ego
heeft soms iets geforceerds. De
herinner in gsflitsen gaan ver bui
ten het kader daarvan en worden
lange beschrijvingen. Was het niet
beter geweest, deze jeugdgeschie
denissen te vertellen zonder de
kunstmatige onderbrekingen?
Ook wat wereldbeschouwing
aangaat, laat het boek menige
vraag open, speciaal over de kwes
tie, wat de auteur zelf positief wil.
Het toont echter op voortreffelij
ke wijze, hoe de noodlottige ten
densen, die in de Hitlertijd onbe
lemmerd konden héersen, reeds
omstreeks 1900 hun desastreuze
invloed deden gelden. Daarvan
nog één voorbeeld: in het gene- -rvir irinvsT
raalsgezin worden op Oudejlars- DE t* Pu. c„ü!,j
avond 1899 loden soldaatjes ge- bchilderyen
smolten en uit het product dat beeldhouwwerken van hedendaagse Bra-
ontstaat, kan ieder de toekomst bant6e kunstenaars hangen en staan thans in
lezen. De generaal zelf houdt iets het Stedelijk Museum le Amsterdam. Het
in de hand, dat op een duivel met Stedelijk Van Abbe-Museum in Eindhoven brengt elke twee jaai
zTende Mnd v.n d« huidig, bccld.nde W ia Br,b,nt. Hel
Ook de enkelingen, die een e,po,i,i, 1957 „.erge„o„e„. Eo geel. d.™ blük nie. ,o,
zuiverder inzicht hebben, wagen chauvinisme te vervallen.
Thomasliann het niet, zich te verzetten. Wie -
- t. M€n zou zeJfs Eindhoven-aren afgedrukte
H
Olieverfschildt
rij „Landschf
met koeien'
de vorig jm,
overleden Brj.
bantse schild*
Nardus v. d. Ven
welk werk
Prov. Cultu\
prijs voor Scho
ne Kunstn
heeft uenoor.
ven. Dit schïldt
rij hangt than
op de tento -
stelling „Kun-
stenaars uit Bra
bant'
Sted. Museums
Amsterdam.
yssiftüs
(Va.
kunstredacteur)
zonder eigen karakter
ii overzicht zijn interesse,
ging i
de bewe- ter, de eigen fysionomie dew
de ruimte. En zo kwam kunst uit de provincie, geen gov:
kon dit werkje pas
worden)
In dit stuk heerste nog het
trouwen, dat uit de gru
welen van de massamoord
Iets nieuws en groots, een
gelouterd menszijn zou
groeien. De ware zin van
het onheil is niet over
winning, niet toename
van macht, maar de
komst van een nieuwe
wereld. Deze gedachte
van humaniteit en we
reldburgerschap blijft
zijn hele oeuvre toneel,
roman, essay, lezing
beheersen.
1919 gedrukt digweg niet discutabel. De Duit- en vele anderen. De volwassen woorden in, die Rilke tijdens
sers zijn het uitverkoren volk van Uhle ziet voortdurend weer zich- eerste wereldoorlog schreef:
God, geroepen om de wereld te zelf als veertienjarige cadet en
doorleeft zo de problemen
i zijn jeugd.
Het sexuele de kin
deren moeten nog gelo-
kunnen halen: R. Over-
digd. Er is een keuze gedaan: 21 steegen (geb. 1928) met heel grote
kunstenaars zijn afgevaardigd, doeken a la Appel (waarbij men
In hoeverre deze 21 kunstenaars natuurlijk allerlei termen als ,,v
een representatief beeld geven van talistisch", „geladen", „spontaan
de beeldende kunst in Brabant, „élan" enz. kan gebruiken, zonder
i moeilijk vaststellen. Wel waarde aan deze kunst toe te
hij tot .vaak verrassende
door geen richting beïnvloede
werken, zoals b.v. het hierbij
„Landschap met
koeien".
BOEKJE OVER THEATER
Van bevoegde zijde wijst m«
ons erop, dat de stof
speciaal karakter O-K. en W.-boekje over otqLj,
deze Brabantse kunst of be- theater in de reeks Dutch on we
en°zonde" ter gezegd kunst uit Brabant toe today (dat in het zondagsbM
te schrijven? Beslist niet, eigenlijk
Banierdrager
IN de Jaren na de eerste wereld
oorlog werd hij beschouwd als
banierdrager van het expressio
nisme, en zijn artistieke en paci-
zijn immers nagenoeg ge
lijkwaardige grootheden.
Zijn de Joden inder
daad minderwaardige
regeren. Er bestaat geen ethiek mensen? Is de "Duitser aan alle
van de plicht, zoals Kant die had volken superieur?
geëist, maar een ethiek van de Is mannelijkheid alles en is de
macht, die inhoudt, dat de sterk- vrouw een derderangswezen, zoals
ste tot taak heeft, de zwakkeren te zijn klasgenoten menen? In het
beheersen. Ook bij zeer belang- huis van een liberaal denkend
fistische beginselen gaven «anlei- beslissingen is de militaire journalist vindt hij menselijk-
ding tot heftige discussies, speciaal hiërarchie de factor, die de door- held en verdraagzaamheid. Thuis
in studentenkringen. Het komt me geeft Waarom zal de zeven, en op school probeert niemand
dat de publieke belangstel- tienjarige dochter van de generaal hem te begrijpen, aan niemand
langs hem heen gaat, wat W
uitnemend commandant
ruiters. Gelukkig maakt het meis
je zelf zich uit het strakke corset
van deze traditie los en zorgt ze,
dat ze vrijer adem kan halen.
De vader is géén huistiran, wil
dit althans niet zijn. Het is een
zeer gevoelig mens, die zijn sen
timent uitleeft in zijn cellospel,
,JCan dan niemand hinderen Kan men moemjK vaststellen, wei waarae aan aeze Kunst toe te ken- zou jk willen zo**™ Haf'wT*™' C" Y
en tegenhouden? Waarom zijn is te zeggen dat deze kunstenaars nen), J. Lenn-arts (geb. 1932) met bantse kunstenaars .ieh ^1!' besproken) reeds
er niet een paar drie vijf tien „ïir-,-.,- „(o* ouorm «o/tif- ahstrar»te. mntvusiio Kunstenaars zien aoor an- ninoalnton mrint
die zich verenigen en op de
pleinen schreeuwen: Genoeg, en
neergeschoten worden en ten
minste hun leven daarvoor ge
geven hebben, dat het genoeg
is, terwijl die daar buiten nu
nalistisch" dan Christe- nog slechts ondergaan, opdat laat zich wellicht
keizer en God het ontzettende voortduurt
18 januari loffelijk weti
hij kent alleen de
praatjes van zijn kame
raden over het grote ge
heim het godsdienst
onderwijs dat meer natio-
gebeurt.
die provincie op dit gebied tojh met ge- p^prèvrndSe temeTdoo"; Worden uermeW tOtmfp,
voorsteuinesioos znn an aan invloeden van buitenaf speciaal wel zijn „De Medeplichtigen", ai
uit het buitenland op te nemen A1""*~Sj|
Maar dat heeft het eigen karak-
de
er geen eind te zien
ondergang."
3. H. SCHOUTEN Ve"^
Dat er in Oost-Brabant meer
schilderkunst en in West-Brabant
beeldhouwkunst is te vinden,
gedeeltelijk
verklaren door de aanwezigheid meest rijpe werk
van het Van Abbemuseum in genoten, rijp door
heel voorstellingsloos zijn
gemis aan verbeelding tonen, A.
Snijders (geb. 1929) met bruine
impressies, die in donkere kleur-
vakken meer suggereren en A. P.
Sibens (geb. 1906) met het
zijn stad-
Dm. 18.50. Uitgas
Eindhoven, waaromheen zich een strahering, door een grote beel-
vrij grote groep van kunstenaars dende kracht en door een uit
En die groep is dan materie opgekomen beweging.
ook weer min of meer beïnvloed De zgn. Cuykse groep, wel e
door het streven der museumdi- een provinciaal Barbizon
rectie naar wat progressieve rtaamd, heeft een paar uitn^„.^„
kunst. de vertegenwoordigers. E. Brok-
SDe bruikbaarheid van de tijd
i studentenkringen. Het komt
!niet een kolonel
des te merkwaardiger 1.7 "ömdït vjj ftig trou webt D ,ei
zijn werk in hoge mate gebonden
is aan de tijd, waarin hij leeft.
De in menig opzicht onverkwik
kelijke roman: „Der nie verlor"
(eerst in het Engels verschenen
onder de titel: „The end is not
yet") van 1942 is te zeer door
trokken van ressentiment, speciaal
tegen Gerhart Hauptmann, om
nog besproken te worden.
Zijn laatste werk echter „Der
Sohn des Generals" verdient zeker
onze volle aandacht. Ook dit is
„zeitgebunden", maar het is
een onweerlegbaar feit, dat we nu
leven en dagelijks geconfronteerd
worden met actuele problemen.
Onze laatste halschool
Men mag van de sinds ongeveer 1950 opgekomen, min of meer
„experimenteel" getinte dichtwijze zeggen wat men wil, het km
paar uitnemen- niet worden ontkend, dat zij over de gehele linie heeft gezegevierd.
TT» Njgt alsof er door ouderen niet meer in de overgeleverde dichttrant
op maat en rijm wordt gewerkt, maar wel zo dat ook velen, dit
niet meer tot de eigenlijke jongeren kunnen worden gerekend,
geheel of gedeeltelijk op de nieuwe stijl („nieuw" ie hier een be
trekkelijk begrip) zijn overgegaan.
boven de kan hij zijn geheime gevoelens
nmers een zijn twijfelingen openbaren en als .w.uvu6,„cl,,
hij het schuchter probeert, luiste- Naar aanleiding van het arti- Indien een plan, aldus vervolgt (geb. 1914) heeft breed
ren de volwassenen helemaal niet kei van fi
naar hem. Vermeer
Ze prediken hem als hoogste j-jng »-->-»
ideaal de dood voor het vaderland „;0„.
en illustreren dit
i medewerker Arie de heer De Haas, voor een derde olieverven
ke (geb. 1919) is er met bijzon
der vlotte, beweeglijke en toch niet
oppervlakkige linosneden (prach
tig van ritme b.v. is „Ruiters").
G. Bruning (geb. 1930) heeft mooi
gestyleerde en gevoelig gemaakte
bronzen en een zeer sterk teak
houten beeldengroep, J. Gregoor Haan), geboren 1918,
Frank Daen (ps.
V" gave waskrijt- - - -
de muurschilde- schoolgebouw zodanig wordt op- tekeningen en W. Noordhoek wist ,J. verzamelde
1 Pierre Hoeks in de gezet dat aan bedoelde voor- g£jP'ge zwarte lijnen veel uit te c~'
dhr. lagere school te schriften wordt voldaan, is het mani wf.art"^ het gevaar
echter met een kwaad geweten, gebrek
beroemde voorvaderen (allen Woerden, schrijft de heer M. E. mogelijk een „hal"school
militairen), die zich in vorige oor- de Haas te Den Haag, werkzaam maken,
logen onderscheiden hebben. Het op het bureau van de Bouw-
maniertje natuurlijk
kritisch vermogen kundig-hoofdinspecteur
Er worden dan ook op het bo-
vengenoemd bureau nog steeds 1927) uit Breda, die'
Het bevat jeugdherinneringen,
maar in een zeer speciale vorm
de volwassen Uhle (de au
teur zelf) spreekt zijn 14-jarige
alter ego aan, die op de kadetten-
«chool in Pion (Sleeswijk Holstein)
tot officier werd opgeleid. Niet
zijn Ik is echter het voornaamste,
maar het feit, dat hij de zoon van
de generaal was. In flitsen gaat
zijn jeugd aan hem voorbij. We
worden geïntroduceerd in zijn
ouderlijk huis degelijk milieu,
uitmuntend huwelijk
Het onbegrepen kind
IN dit milieu groeit Uhle op, een
jongen van artistieke aanleg,
gevoelig en kwetsbaar de ro-
van rijkswege verboden
Er zijn voorschriften gegeven
er de in- voor de verhouding van de op
houd. De opzet van het boek pervlakte der lokalen en die
is als volgt: de auteur maakt in van de nevenruimten
gezelschap van een Joods film- toiletten, kamer hoofd,
halschool niet dien(i en die plannen worden als
Doden is. aie 1
aanwezig blijft.
In de tussengroep noem ik het
beeldhouwwerk van J. Va es (geb.
i kleine,
„Madon-
I. F. de denken geraakt. Hierbij speelt
begonnen zijn positief-christelijke levens
met het schrijven van verzen in overtuiging, die, hoe kan dat ia
de overgeleverde trant, gedichtjes onze dagen anders, eschatologisch
die hij verzamelde in een bundel gericht is en dus al vanzelf doel
„Wrakhout en Schuim", destijds mijmeren over de tijd, zijn ver-
VCUJ ook in het Cultureel Venster be- gankelijkheid, zijn betrekkelijk-
sproken. Sindsdien heeft hij als heid, zijn bruikbaarheid, zijn kluis-
•scfjf
V»n
M slwaa
dichter een snelle ontwikkeling ters
doorgemaakt. Dat blijkt wel uit in
zijn nieuwe bundel „De bruikbaar- verzen van de bundel, ,^Astrono
heid van de tijd" (Uitg. Holland, misch gebed", heet het dan ook
God bevrijd ons
kalenders en klokken,
de meest sprekende
J#» bïinrfel Actt-rtrtn.
A'dam, Windroos-serie).
De hedendaagse dichter is veel
gespleten figuur dan
tenminste voldoen aan boven- op de tentoonstelling „Nieuwe
genoemde voorschriften, ook wel ligieuze kunst" in het Delftse men aoor a uuv£
goedgekeurd. We danken de °^everfschilderin- veertig jaar geleden,
de nevenruimten (gangen, heer De Haas voor deze nadere °""an ac 11
toelichting.
K!a?sdc. r«"s Bastiaan-
interview, hem afgeno-
E. d'Oliveira ongeveer
dat de dich-
************-
VIA NAALD
er werkelijk goed
liederen worden ge-
hebben "geleid." Hoe het dodelijke zongen het is misschien
vergif van het extreme nationalis- een zwak van mij kun-
me aan alle gedachten kleefde, nen ze alle grote, dramati-
zonder dat de mensen zich daar- Sche en virtuoze opera-aria's van me gestolen krijgen. Het lied
bewust waren.evenmin als de eenvoud en zijn veelvormigheid, in zijn vertelling en in zijn
bezinning eist zo veel meer dan „Stimmfertigkeit" van de zange-
Zangkunst van Pamela Bowden
en Suzanne Danco
- aiavciuij iiiucl vervaiien aat wil
rZltLrHo„K?^P0STlt0An^ Jol,ko- dus zeggen dat hii zijn dichter-
lb loom fu+tr i Ph.Freken schap niet in zijn maatschappelijk
(geb. 1929) uit Vugfat schaamt zich bestaan kon „onderbrengen", de en ^et gedicht eindigt met de beds
haast lijngetrouw volge
ling te zijn van de Parijzenaar
Buffet. Maar het meest voel ik
toch nog voor die H. van Zum-
artsen voor de ontdekking
dït'ïm^fhun^^tï^Sfntrc"'": r" °f H" iied in te platttt cultuur, g«»-
de handen andere patiënten zelf telyk rijpneia.
besmetten.
En dan is het altijd weer heer
lijk mensen te horen die ook ir
deze vercommercialiseerde
Zijn boek is gericht tegen het
opvoedingssysteem, dat iypf-
rend was voor de a era van Wil
helm II. Het hele geestelijk le
ven tn bepaalde kringen werd
gedragen door Pruisisch natio
nalisme. Luther is voor de ge
neraal niet de réligeuze heros,
niet de man. die met God wor
stelde. maar de strijder, die het
Germaanse Duitsland losmaakte
me techniek ook. Elk der vijf lie
deren uit de Kinderliederen-cyclus laatste lied
Britten heeft in haar vertol- dood
zyn kritische pers absoluut verslagen
stond. Het genie Britten heeft een
sublieme cyclus gegeven, subliem
vooral omdat het hier niet om vijf
verschillend geaarde liedèren gaat
maar óm vijf wiegeliederen. Ook
in de liederen van Purcell (waar-
From Rosy Bowers" het
dat Purcell voor zijn
schreef als deel uit
kleine vocale parels brengen king een eigen karakter gekregen het zangspel „The Comical His-
wijze, die ontroert. Het
ook heerlijk steeds nieuwe figuren
onder de liedvertolkers te ontdek
ken. En daarom ben ik zo en
thousiast over een nieuwe plaat van
DECCA, waarop de cyclus „A
Charm of Lullabies" van Benja
min Britten, en „Music for a
while" en „From rosy bowers"
toch behoudt elk lied het
zen van het wiegelied, waarbij de
pianist Peter Gellhorn fantastisch Pamela Bowden
begeleidt.
Deze „Charm of Lullabies'
schreef Britten in december 1947
tory of Don Quichote" op tekst
Tom Durfey) is de zang van
l zulk een
muzikaliteit, zulk een gaafheid en
zulk een charme, dat deze zange
res nu toch spoedig eens in werke-
van de banden der Romeinse de jonge Engelse
Purcell worden gezongen door ]n?feMPame'% Bowden heeft
land optrad. De plaat is uitstekend.
levenshouding van vandaag brengt
veel meer mee dat men zichzelf
zijn complexiteit aanvaardt zo-
men is. Men heeft niet een
(geb. 1927) uit Tilburg, die dichter „in" zich, men is dichter,
viertal tekeningen een bij- welk beroep men voorts ook uit-
Nu is Daen zakenman, interna
tionaal bereisd en het veelvuldige
i snelle wisselen van milieu, het
de kluisters van
kalenders en klokken
geef ons nieuwe begrippen
om te rekenen
doe ons de eeuwigheid
concreter zien
dan geprojecteerd in
tijdfragmenten
ligt met r
stroom ons vol o God
met oneindigheid
in het goede, het geluk,
het gebed
en juichend zullen wij
terugkent
naar Uw nieuwe aarde.
Een speciale zaal is inge
richt voor de vorig jaar over
leden kunstschilder Nardus v.
d. Ven uit Eindhoven
de Brabantse keeft zÜn dichterschap niet alleen
irimitief zou kunnen
-et tlterit van Ncrdut v. d Ven
bevrucht, zodat het resultaat tou-
ristisch-anecdotisch zou kunnen
afde-
ongeco-mpliceerdheid iïng „Filmend" in de bundel, die
en naïveteit, die ontwapenen.
Deze kunstenaar zag het ob
ject met een haast kinderlijke
onbevangenheid en ook met
enigszins tot deze categorie
kunnen rekenen), maar voor
belangrijk deel zelfs bepaald.
de hedendaagse
kinderlijke overaave Niet wetenschaPPelijke beschouwingen
KinaerojKe overgave. Niet daar0Ver. ziin hem niet alleen eaan
de materie, niet de kleur
ook niet de techniekhadden
daarover, zijn hem niet alleen gaan
boeien, de problematiek heeft zijn
diepste gevoelens en zijn diepste
pausen. Bij de kerkgang op Bowden, begeleid door Peter Gell-
Nieuwjaarsmorgen 1900 kan de horn. (25
dienst pas beginnet» als de gene-
Pamela 195? Nancy Evans plotseling in
C1U UW4 x cier Geil- Duitsland moeten vervangen in
langspeelplaat LW moderne liederen van Berit
raai (sporenkletter end!) met
zijn gezin in zijn loge heeft
plaatsgenomen. Zij ontvangen
daar een programma met gcni-
5300)
Helaas is Pamela Bowden in ons
land nog niet zo bekend, ten on
rechte. Zij werd in Rochdale (Lan
cashire) geboren, begon haar
igstudies aan het Royal Man-
Stravvinsky, waarbij de muziek-
den rand. de muziekkapellen Chester College of Music
zijn in paradeüniform aanwezig tooide die studies in_Londen bij
naast de vaandels van de regi- _t* si
i staan luitenants met ge
trokken degen.
Geen parodie
De preek is
Roy Henderson. De Glyndebourne
Opera engageerde haar voor het
koor. daarna maakte zij een suc
cesvolle tournee naar Jamaica en
i oktober 1954 werd Pamela,Bow
den winnares van de le prijs op
verheerlijking het Internationale Muziekconcours
de glorierijke daden uit het te Genève. Zwitserse radio en te-
doorluchtige keizerlijke huis. „Ja, levisie verzorgden recitals van
Seliefden in Christus, zonder onze haar, ze trad op in Frankrijk,
ohenzollernvorsten zou er nu Duitsland en Scandinavië en is
geen Duits rijk bestaan". De pre- thans een der meest op de voor-
dikant identificeert (natuurlijk ge- grond tredende Engelse alt-zange-
heel ten onrechte!) het Duitse ressen. die zowel werken van Bach
idealisme van Kant. Schiller en en Handel, een Altrhapsodie van
Herder met het Evangelie. He- Brahms als moderne werken (Tip-
laas is deze preek, waarin God pett, Strawinsky, Berio en Brit-
voorgesteld wordt als geallieerde ten) op haar repertoire heeft
van de Pruisische bataljons, géén Als ik haar stem. naar wat ze
parodie. °P deze Decca-plaat doet, zou
moeten kwalificeren, zou ik zeg-
De moeder van het talrijke gezin gen: een gouden stem, die in zui-
ziet in permanente liefhebbende verheid en klankrijkdom aan een
onderworpenheid tot haar man op. Kathleen Ferrier doet denken.
Zij spoort de kinderen voortdurend Welk een edel materiaal heeft Pa-
angstig aan, toch vrolijk te zijn, mela Bowden, welk een zuivere
als vader er bij is. Zij heeft twee muzikaliteit, welk een prachtige
zorgen: Zal haar man niet te vroeg voordrachtkunst, welk een sublie-
meer bekend-
Nederland is
de Belgische sopraan Suzanne
Danco (geboren 22 jan. 1911 te
Brussel), die zich zowel in de ope
ra (speciaal Mozart-opera's) als in
het lied heeft onderscheiden en op
tal van Europese^ festivals
getreden. 1
lelde.
- - tober 1839 (om maar twee voor-
In het bijzonder het beelden te noemen). De Album de
Italiaanse lied brengt Musique kan dus in 1835 niet ge- handschriftafbeeldingen. Dit alles
op haast muzikaal onverbeter- heel compleet zijn geweest. Boven- v00r een naar verhouding aantrek-
dien is de toelichting niet geheel kelijk lage prijs,
juist ten aanzien van de geboor-
Michele Costa. Die
zijn geheel moge volgen:
Gij zult mij niet herkennen
ik zal een nieuwe naam
hebben
ik weet van een nieuwe naai
van ten volkomen gedicht
wanneer ik eindelijk waar
zal zijn
de mantel des tijds zal van
mij afglijden
ik zal hem wegwerpen
over de denkbeeldige horizon
noem mijn naam
noem dit worstelende lichaam
nog man
noem mij desnoods Jacob
ik weet van een nieuwe nat
net neigiscne ministerie van en omgang tussen zichzelf en v. maar in^mmig^1Wehiere ledich-
Openbaar Onderwijs dat reeds d. Woestijne. Als zodanig evenwel ten zijn vele «dachten- fn
larenlane monografieën over heel- .eer belangrijk. Deze poëzie is voelsschakels overgestegeS
de vorrn wellicht verleden krijgt men korte notitie* van .ieh-
a/2"kLmmet S HlijVen b-th°aeI? toestanden, waarvan alleen de es-
over Vlaam- tot het meest levende en rijke dat sentiële momenten en wendingen
ons taalgebied heeft voortgebracht, zijn aangegeven zodat dp 7in nipt
JJ^teit wordt vereist. Maar het
moderne gedicht wil met meer,
Vlaams voorbeeld voor minister CALS
Het Belgische Ministerie
penbaar Onderwijs dat r
jarenlang monografieën over beel
dende kunst doet verschijnen,
heeft nu een T
een dergelijke
se letterkunde.
Deze degelijk
uitgegeven deeltjes bevatten
inleiding tot de betreffende kun
stenaar en een representatie^
bloemlezing uit zijn werk, aange- ken in God. Van de Woestijne gaf zoals vroeger de Teze^wip^lpn
vuld nog door enkele foto's en de moeheid van zichzelf en van
op metrum en klank als op
lijke
PHILIPS heeft van haar
kostelijk bouquet arietta's er
deren bijeengebracht. In maart datum
1835 bood de componist Rossini de
dochter van zijn impresario Mile
tedatum
nl. 1808
Maar dit alles doet
Het eerste deel, gewijd s
Paul
met de heer Benazet
meling arietta's en liederen
verschillende componisten.
racramnuu. v?ca.le muzifkliteratuur7 En
Deze album kreeg als titel „Album bet doet zeker mets af aan de guur. Maar als dichter is hij
de Musique, offert par G. Rossini sprankelende mmiter. waarop Su- vang
a Mademoiselle Louise Carlier'
Volgens de toelichting bij de plaat vertolkte. Men luistert hiei
- 1896), jeugdvriend van Van Os-
'deze album bijdragen bevat- een zeer groot kunstenares, ideaal taijen, beïnvloed en gevormd
van Bellini. Paer. Bruguière begeleid door Francescb Molinari- door diens werk
Pamela Boxeden, de jonge Engelse
altzangeres, die nog niet in ons land
zong, maar van trier prachtige stem
men kan genieten door de Decca-
plaat met liederen van Purcell en
Britten.
Bellini, Paer, Bruguière
Panseron, Tadolini, Costa, Merca-
dante, Morlacchi, Meyerbeer, Ber-
ton, Bertin, Cherubine, Spontine,
Onslow, Gordigiani, Bazzini en
Rossini.
Vermoedelijk zijn nog niet alle
bijdragen in maart 1835 klaar ge
weest, want Cherubini d
arietta „La pietosa bugi:
januari 1839 aan de jonge mevr.
Benazet op en Louise Bertin haar
wiegelied „Ninna-Nanna" in ok-
Pradelli aan de vleugel. Liefheb
bers van de kleine vormen in de
vocale muziek mogen deze „Al
bum de Musique", die in een
prachtige hoes met volledige toe
lichting en foto's is gevat, niet
missen. (30 cm. langspeelplaat A
00427 L). Opname-technisch is hier
ziek, het schakelt de intelligentie
Jk ben alléén ter killen herfst, PP.H gee°szins uit en het wil be-
?n ik ben lóom. Lé.?fd worden Zo is het ook met
OstaUen (18MM928) werd ge- ,k ben geboden „ooi. ik be„ k"nWwórdSS?inoemddïïnn^ri^
kozen en ingeleid door Gaston „prnptp„ hnv>P- woraen genoemd een christe*
Tofot-w horzorirto hii vergeten nave, lijk getuigenis van het hedendaags
rijpste levensgevoel uit, verzen waarin
zal geen kele laven". zlch de totale mens tracht uit te
Maar hij eindigde in de mystieke sprekenden die op menige plaats
merkwaardige fi- opgang naar God: oen benijdenswaardig niveau heb*
dichter is hij aan- „....Maar Licht, o Licht! Ik n. ooreikt. Eindigen wij deze
hoogtepunt der moderne ben geheven korte bespreking met het
/«oh waar nimmermeer nog beelden
leven.
Wij hebben God nog niet ver-
Burssens. Terecht beperkte hij T. „„„„„p/o
zich tot de dichter: Van Ostaijen luff" fff.
hij niet
Danco deze kostbaarheden Vlaamse poëzie. En Burssens (geb.
ue.u go de nog leven- -
de verbindingsschakel tussen hem toren.
bezwaar behoeft te zijn.
de huidige experimentelen,
dat deze uitgave was in de han
den die daar recht op hadden.
In het tweede deel uit deze
reeks moeten de gedichten (en het
proza) van Karei van de Woestij
ne (18781929) doen wat zij kun
nen: voor zichzelf spreken.
Want Herman Teirlinck geeft
vooraf in feite geen inleiding,
CORN. BASOSKI. maar het relaas van de relatie
Wij zijn alleen ons eigen kwijt.
Dit laatste aspect wordt in deze
bloemlezing niet getoond.
M. BEINEMA.
van Ostaijen". He
„Karei van de \V
Belde ultgeeevc)
teau N.V., Bniss.
Nederland: Raai
Het is mij gelukt
een nieuw bestek te maken
ik moet de doolhof kennis
verlaten
voor de stilte der karavaan
wegen
langzaam sluit de zware poort
achter mij
met Job en Jona ben ik
weg
naar de toekomst van het
verleden
toen de schepping nieuw was.
C. RUNSDORP
