Mieutue ^eiJtstlje (fourant
m
SI
Welkom in uw eigen land'
Kerken veroordelen
de excessen
Kop radiumnaald bron van
actieve besmetting
Koningin bij aankomst van Sibajak:
eders hulp is nodig bij
huisvesting van evaeués
Gladheid en storm: vele
ongelukken het gevolg
Fuchs bereikte
de Zuidpool
KUNDIG 20 JANUARI 1958
BUREAUS. Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen-
Advertentie-afdeling Tel. 35441.
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
\chtenderlig8le jaargang no. 11164
Directie; F. DIEMEB
E. DIBMER
CHRISTEL! JK-N ATION AAL DAGBLAD
Voor Leider, en Omstreken
„^tonhwslirb Is abebkufit
myn in legijenspori"
Burg. Van Kinschot
veerkracht nodig
ZIE PAGINA 3
(Van
me bedreigd gevoeld, nooit gedacht, dat
ik Indonesië zou moeten verlaten. Maar op
19 december 1957 werd dat ander»"
Hy zei: „Toen kreeg de Iri&n-koorts een
deel van de bevolking te pakken. Op de
muren werd geschreven „Dood aan de
Hollanders", en op straat werden we laa«
tig gevallen. Maar niet door de hele be*
i onzer redacteuren.)
ROTTERDAM, maandagmorgen.
K HEB DRIE SCHEPEN met tezamen 1822 evacués uit Indonesië zien
1 binnenkomen: de Corfu en de Sibajak in Rotterdam en de Captain Cook
k Amsterdam; en ik wilde wel dat u daarbij was geweest, want met eigen
a en dus sprekender dan met woorden valt te zeggen had u dan
rl grote leed kunnen peilen, waarmee een „thuiskomst" gepaard kan gaan.
j De Corfu en de Sibajak arriveerden zondag met slechts enkele uren tus-
mte, beide tijdens een hevige sneeuwstorm. Het eerste schip meerde
ii de Lloydkade omtrent het middaguur, het tweede nadat de avond al
r de stad was gevallen, en de duisternis omsloot de Captain Cook, toen
kt schip binnen de pieren van IJmuiden kwam.
I Op die wilde sneeuwjacht en op die duisternis doelde Hare Majesteit de Koningin
,r kort welkomstwoord tot de opvarenden van de Sibajak toen zU zei:ja,
ir vandaag heeft ook de zon geschenen
[Want de Koningin heeft de lands-
ren opgewacht. Lang voordat
de aankomst ver
door een zware storm, die
!s de loodsdienst voor de Nieuwe
laterweg had lamgelegd, voor de
il lag, kwam zij, tot veler verras-
bg, de kale opgereden, en zij was
k eerste, die het woord tot de ver
ten richtte.
Warm welkom
B rij moet wel diep bewogen zijn ge-
t door al het leed, dat op het schip
tt samengepakt, want af en toe stokte
em. Ze sprak eenvoudige woorden.
„Ik wilde u graag van harte wel-
a heten bij uw aankomst in Neder-
L U zult allen heel blij zijn, dat de
s afgelopen en dat u behouden bent
^gekomen. Ik hoop, dat u weet hoezeer
s meegeleefd de laatste tijd, die
kcilijke tijd, die achter u ligt na het af-
i het land dat u lief was, en dat
n thans met u meeleeft in uw zorgen
|i de toekomst. Ik hoop, dat u weet, dat
u allerlei maatregelen zijn ge-
LVergeet nöet", vervolgde de Koningin,
1 komt in uw eigen land bij uw
van de laatste dagen zei zij: „U
lier aan in een storm, die u zal heb-
^doen terugdenken aan de stormen, die!
t meegemaakt. Maar weet: vandaag
!t ook de zon geschenen. En ik hoop,
u allen iets zult voelen van de warmte
Ide harten van hen die u hier ontvangen
welkom heten".
Slamat tidur
|!im de Koningin was uitgesproken en
der salons had begeven om
H tien families een gesprek te voeren,
r het schip gaan zwerven,
kik rag in een gang een brancard, waar-
gewikkeld in dekens, een vrouw was
wie alleen het gezicht te
en klein bruin,' rimpelig en
!P gegroefd gezicht, en ik zag een Hol-
e verpleegster dat gezicht strelen en
f hoorde haar zeggen: „Slamat tidor"
lekker".
h zag een andere zuster een vrouw
kleine bruine vrouw,
b de tranen over de wangen stroomden,
^ik zag de zuster met haar eigen zak-
i de wangen drogen en ik hoorde
r zeggen: „Pieker toch niet zo. ha*
t in orde".
[in ik sprak een hofmeesteres van de
klijke Rotterdamsche Lloyd en ze
me: „Dat vrouwtje daar weet
s hoe oud ze is, ze zegt 84. maar
filun ook 92 zijn".
Toekomst
[b ik sprak Leonard F de Jonghe en
Pvertelde me: „Ik ben nu 57 jaar en in
i geboren. Ik heb altijd in Indo-
ik gewoond. Ik heb er school gegaan,
opgegroeid, ik ben er verloofd
^getrouwd. Ik was kassier bij het Veem-
f Tandjong Priok en ik woonde in
buitenwijk Polonia tussen Indonesl-
middenstandsgezinnen. Nooit heb ik
En lk sprak een Hollands vrouwtje, dat
drie jaar geleden voor het eerst naar In
donesië was vertrokken, vol van idealen
en met de gedachte daar een toekomst
op te bouwen. Ze zei me: Ik heb er alles
voor over gehad en daar sta ik nou. W»
hebben mets meer dan in mijn koffers zit.
Ons geld staat op de bank en we kunnen
het er met afkrijgen". En toen ze was
uitgesproken, zei ze: „Wat heb ik u alle
maal verteld!" en ze greep me bij de
arm en smeekte: „Zet mijn naam niet in
de krant, want mijn man is nog daar en
ik weet ndet wat ze met hem doen als
lezen, wat ik heb gelegd".
Hulp
Ik liep door gangen en salons en ik
struikelde over tassen en pakjes en wat
speelgoed, en bruine gezichten en gezicht,
jes zonder glimlach keken me aan en hun
ogen volgden my, en ze zeiden niets en
myn haat tegen Sukarno werd heviger,
en ik dacht aan die twee bejaarden, die
het nieuwe vaderland niet meer hadden
mogen aanschouwen. En ik wilde wel,
dat u erbq was geweest en alles had ge
hoord en gezien, want voor hen, over wie
ik heb geschreven, voor dat vrouwtje op
de brancard, die niet eens Hollands kan
spreken, voor Leonard F. de Jonghe en
voor die meer dan zeshonderd opvaren*
den van de Sibajak, die zondag zyn aan*
gekomen, wordt uw en myn hulp ge*
vraagd, en eén daad, want het zyn eigen
mensen en zy kwamen In het eigen land.
Zonder geleide kwamen met de
Sibajak: de elfjarige Onne en
zijn achtjarig zusje Carla van
der Linden.
BRIEF UIT INDONESIË
DE NATIONALE RAAD van Kerken in Indonesië heeft een brief ge
zonden aan de Nederlandse christenen in hun land, waarin zij spijt
In de eerste plaats aldus de brief
betuigen wij onze diepste leedwezen oi
daden, die gericht zijn tegen u, het Ned>
landse volk. Wanneer men menselijke
maatstaven aanlegt, kunnen de excess*
maatregelen, die de perken te buiten Ein-
gen, op geen enkele wijze worden ve
schuldigd. Zo beroofde de anti-Nederland
se boycot u van de dagelijkse levensbi
hqfiften. Wij begroeten met dankbaarheid
de maatregelen van de regering om
onwettige handelingen, die het leven
Nederlandse mannen, vrouwen en kinde
ren in Indonesië in gevaar zouden kunnen
brengen, na te laten Ook zijn wij
ondanks alles wat er gebeurd is, bewust
van onze voortdurende eenheid in Chris
tus. Wereldse spanningen en vijandigheden
kunnen ons niet beletten de hoge roeping
Zo waren er velen. Bezitsters
van een Nederlands paspoort,
maar nog nooit waren ze in
Nederland geweest. En de eerste
kennismaking had plaats toen
sneeuwvlokken over de kade
joegen
uidsjapon voor een
kwartje
Meisje van pier in
zee geslagen
TTET grootste deel van de vele on-
gelukken, die het afgelopen
weekeinde gebeurden, waren het ge
volg van het slechte weer. Lichte
vorst na natte sneeuw zorgde ervoor,
dat de wegen glad waren, terwijl het
op zee spookte door een stevige
westerstorm. Dit gebeurde er di*
weekeinde:
In IJmuiden sloeg een stortzee het
negentienjarige meisje G. Dirkzwager, da»
met haar verloofde en anderen ondanks
het verbod over de Zuiderpier wandelde
van de dijk. De verloofde heeft nog ge
probeerd het meisje te redden, maar
werd zelf met veel moeite uit het water
gehaald. Er is nog lang tevergeefs naar
haar gezocht
In Leiden overleed zaterdag de 26-
j arise timmerman J. v. d. Breggen uit
Alphen aan den Ryn. Hij was op de
rijksstraatweg LeidenUtrecht onder
Bazerswoude met zijn scooter geslipt ei>
door een tegenligger. een P.T.T.-auto
overreden.
In Venlo sloeg zaterdag de 24-jarige
schipperszoon Duizendstra uit Zwolle tij
diens het zwabberen van het dek door
rukwind over boord. De jongeman
verdTonk voor de ogen van zün ouder»
in de Maas.
In Garrelsweer (Gron.) raakte zon
dagmorgen een auto met vijf inzittenden
de gladde weg in het Damsterdiep
Ook in Rotterdam was H.M.
de Koningin aanwezig om de
repatriërenden welkom te he
ten. Geruime tijd onderhield
zij zich met het gezin van de in
Djakarta gevestigde advocaat
mr. F. A. Hoff. Op de foto:
mevrouw Hoff-Riepema met op
schoot de acht maanden oude
Woutertje en rechts haar moe
der, mevrouw Riepema met
Francis (2\b jaar) op schoot
volking. De doorsnee-Indonesiër begrypt
ets van, dat de Blanda's nu hals over
kop vertrekken".
Leonard F. de Jonghe vertrok eveneens,
p een dag pakte hij zyn kleine bezittin
gen bij elkaar. Wat lijfgoed en persoon
lijke herinneringen. Enkele koffers en
enkele kisten. Op het laatste ogenblik
kocht hij voor 2200 roepiah (koers 7 roe-
piah voor een gulden) de laatste winter
jas, die nog voorradig was in een kleding
magazijn, in een van de laatste Europe*®
winkels, die nog geopend waren.
En hij nam afscheid van zijn buren, en
hij scheepte zich in En nu is hij in Hol
land, hopend nog een toekomst te kunnen
opbouwen.
Onno en Carla
En ik zag Onno en Carla van der Lin
den, broer cn zus van 11 en 8 jaar. Z»
liepen hand in hand door een salon,
schichtig door de grote belangstelling, dl»
zy hadden. Samen hadden ze de reis ge*
maakt, moeten maken, omdat hun vader
nog in Indonesië moest blyven en hun
moeder, om gezondheidsredenen, al eer
der naar het vaderland was vertrokken.
En ik hoorde, dat twee bejaarden de reis
niet hadden overleefd. Twee alleenstaand»
vrouwen, van wie er een voor het eerst
naar Nederland zou komen, waren kort na
het vertrek uit Singapore overleden. He»
stoffelijk overschot van beiden werd aan
de zee toevertrouwd.
En ik hoorde, dat een van de opvaren
den, al ziek aan boord gekomen, in Port
Said zo zwaar ziek werd, dat hy per
vliegtuig naar Nederland moest worde»
vervoerd.
Beter bont
NU
tegen zéér lage pryzen.
v. EG MO ND
IN NEUS VAN MEISJE BLIJVEN ZITTEN
Prikkeldraad om het huis en
gehele gezin geïsoleerd
TNE KOP VAN EEN RADIUMNAALD, per ongeluk achtergebleven in de
AJ neusholte van het vijfjarige Puttense meisje Joke Haanschoten, heeft
eerst het ongelukkige kind zelf en vervolgens haar ouderlijk huis en de
tuin daarvan met radio-activiteit besmet. Het is niet uitgesloten, dat zowel
vader en moeder Haanschoten als de vier broertjes en zusjes van Joke de
gevolgen van deze gevaarlijke straling zullen ondervinden. Het gehele
gezin is geïsoleerd en in strenge observatie genomen Rondom de tuin van
de woning aan de Schoolstraat in Putten is prikkeldraad aangebracht. Een
bordje „Levensgevaarlijk. Verboden te betreden." accentueert de ernst van
de situatie
Een omwonende sprong onmiddellijk t»
water en opende een der portieren
waardoor het inzittende echtpaar Kruiz»
uit Heveskes en hun kinderen werden
De ryksweg AmsterdamDen Haas
wu eveneens een terrein van vele onge
lukken. Nadat eerst de 51-jarlge brom
fietser L. Meester uit de hoofdstad met
zyn bromfiets slipte, onder een auto
raakte en overleed, kwamen later acht
auto's met elkaar in botsing door de glad
heid van de weg- Twee mensen werden
gewond. Kort daarop vlogen opnieuw
vier auto's op elkaar.
In de buurtschap de Waver (gem
Ouder Amstel) slipte zondag een auto
met drie Inzittenden en reed tegen een
boom. Een 72-jarige veehouder uit Wa
ver werd met hoofdwonden opgenomen-
Zijn schoondochter brak een pols, ter
wijl de bestuurder geen letsel opliep.
Op de rijksweg Amsterdam—Utrecht
slipte een auto, die bezig was in te ha
len en reed in de berm. Een derde auto
botste op de gestrande wagen, waarvan
de bestuurder snljwonden opliep, terwijl
flinke schade ontstond.
Voorts zijn in byna alle gemeenten
van het land kleine ongelukjes gebeurd
door gladheid en storm.
Twintig opvarenden van het Finse
vrachtschip Valborg (1282 ton), dat za
terdag aan de zuidwestkust van IJsland
strandde, bevonden zich gisteren nog in
een hachelijke toestand op het als ver
loren beschouwde schip. Zware zeeën
beukten tegen de Valborg. die onderweg
was met haring naar de Sowjetunie. De
schipbreukelingen zUn vannacht door een
vissersboot van boord gehaald.
Zaterdagavond liep het 1100 ton
metende sleepsohip Constance getrokken
door de sleepboot Joli op een zandplaat
voor de veerhaven van Hoedekenekerke-
Het schip was met sulfaatammoniak on
derweg van Antwerpen naar Gent. Sleep
boten uit Terneuzen wisten 's nachts de
«chuit de haven binnen te trekken.
0 De politie is druk doende met een
onderzoek naar de seinen, die Scheve-
ningen-Radio opving van een Zweeds
schip, dat in nood zou verkeren. Later
reeds het vermoeden dat het S.O.S. vals
was en dat het bedoelde schip veilig in
de haven van IJmuiden lag. Op de op
gegeven positie werd niets gevonden.
"TtOORDAT HET kind woensdagavond
moest overgeven en zich In 't braaksel
de bewuste radiumkop bevond, waarna
deze in de kachel terecht kwam, daar
smolt en vervolgens niet alleen de kachel
zelf. maar via ontsnappend stof ook
de kamer en de schoorsteen, alsmede
via de aslade ook de tuin besmette,
Bordje voor het huis
zyn de gevolgen van dit uitzonderiyke
ongeluk byzonder gecompliceerd en In
hoge mate onoverzichteiyk.
Wel staat vast, dat voor Joke zelf de
omstandigheid, dot zij de straltogsbroo
diezelfde avond nog kwijtraakte, veel goed
kan maken. Het zal echter nog moeten
blijken, in hoeverre haar gezondheid reed»
Joke Haanschoten is een hailf jaar ge
leden in het ziekenhuis te Ermelo aan
haar amandelen geholpen. In verband met
daarna optredende complicaties kwam het
kind onder behandeling bij de neusheel-
kundige afdeling van prof. dr. A. A. J.
van Egmond in het Stads- en Academisch
Ziekenhuis te Utrecht.
Met haar moeder ging Joke woensdag
morgen naar Utrecht voor een radium-
behandeling, waarbij een naald in haar
neusholte werd gevoerd. Zonder dat
ZIE VERVOLG PAGINA 5
ten uitvoer te brengen in dienst van de
Heer en de prediking van het Woord aan
onze volkeren.
Ten slotte hopen en geloven wij, dat gij
onaangename incidenten zult vermijden en
u In uw dagelijks leven zult laten leiden
door onvoorzichtigheid, wUsheid en begrip-
Wij hopen, dat gij broeders, zult voortgaan
met het vervullen van uw dagelijkse plicht
en de verplichtingen, die uw beroep mee
brengt en waartoe gy geroepen zijt door
de Indonesische Kerken en met toestem
ming van de Indonesische regering zult
nakomen.
De Nationale raad van Kerken van In
donesië en de Kerken, die hiervan deel
uitmaken, zullen alles doen wat in hun
vermogen ligt om u te steunen en het mo
gelijk te maken, dat gij kunt voortgaan
met het werk, waartoe gij geroepen werd,
toen gij uitgenodigd werd naar Indonesië
te komen. Onze gebeden gaan uit naar u
en naar uw gezinnen.
Visum geweigerd
aan zendeling
Aan ds. F. L. Schalkwyk, beroepen pre
dikant by de Gereformeerde kerk van
Rotterdam en by de christeiyke kerk van
Purwokerto. Is een visum voor Indonesië
geweigerd. Dit is gisteren van de kansel»
der Gereformeerde kerken in Rotterdam-
centrum bekendgemaakt.
Ds. Schalkwijk werd in 1928 geboren. In
1954 werd hij predikant te Hoek in Zee
land. Begin 1957 werd hij ai* zendings-
Dredikanit beroepen.
in Djakarta
Ned. arrestanten
redelijk wel
(Van onze partementsredaotie)
Van de 36 Nederlanders, die eind 1953
n begin 1954 in Indonesië om politiek»
redenen werden gearresteerd, worden
(Jhans nog drie man gevangen gehouden:
H. C. J G. Schmidt en H de Braai (die
revisie hebben gevraagd van hun von.«-
!»en) en A. R. Doornik (die nog steeds on
berechting wacht). Ondanks de psychisch»
druk van de jarenlange ongerechtvaar
digde gevangenschap en van de onzeker
heid omtrent hun uiteindelijk lot, waar
van de betrokkenen te lijden hebben, ge
nieten zij nog een redelijk goede gezond
heid. Zy hebben geen reden tot klachten
over de wijze, waarop zij in de gevange
nis worden behandeld. Dit schrijft minis
ter Luns in de memorie van antwoord
Boven: Alle maatregelen zijn
genomen om de gevolgen van de
radio-actieve besmetting tot een.
minimum te beperken. Op het
politiebureau werden allen die
in aanraking zijn geweest met
het besmette meisje en haar
familie nauwkeurig onderzocht.
Op de foto de vijfjarige Willie
Willemse, een buurmeisje, dat
onderzocht wordt met de
Scintilator.
Hiernaast: De tuin wordt zo
veel mogelijk van radio-actieve
as gezuiverd. Emmers vol as en
stof worden gegraven. De grond
wordt met plastic bedekt.
Ver j aarsgeschenk
voor Prinses
Ter gelegenheid van haar vijftiende ver
jaardag heeft een deputatie van het Prin
ses Margrietfonds vanmiddag om vijf uur
op paleis Soestdijk prinses Margriet een
grammofoonplaat en een taart aangebo
den. Het Prinses Margrietfonds is de stich
ting voor oorlogsslachtoffers van de
Nederlandse koopvaardij en hun nagelaten
betrekkingen.
De Engelse expeditie onder leiding van
dr. Vivian Fnchs heeft om acht minuten
over twee vannacht eindclUk de Zuid
pool bereikt. Sir Edmund Hillary, do
leider van de N'ieuwzeelandse expeditie,
was zoals gemeld naar de pool gevlogen
om de Britten te begroeten.
Toen de zware trekkers van Fuchs en
zün mannen in zicht kwamen ging een
groep Amerikanen uit het kamp aan d»
Pool de Engelse ploeg tegemoet. Het
was een afstand van slechts elf kilometer,
maar ver kwam men niet. omdat de ex
peditie al gauw in een dichte mist ver
dween. Toen de mist was opgetrokken
naderde Fuchs vrij snel.
De correspondent van de New Zealand
Herald, die de ontvangst aan de pool
meemaakte, schreef, dat Fuchs en zijn
mannen met wapperende vlaggen naar dm
Zuidpool reden en min of meer onaange
naam verrast waren door de ontvangst
van de Amerikanen en een batterij foto
grafen.
„Dat had ik helemaal niet verwacht",
verklaarde Fuohs. De ontmoeting tussen
Fuchs en Hillary was volgens de Nieuw-
lands» verslaggever hartelük.
WEERBERICHT
KOVDE NACHT
De Bi 14 verwacht tot morgenavond:
Opklaringen maar ook plaat-
selijk enkele sneeuw- of ha
gelbuien, voornamelijk in de
kustprovincies. In de nacht
en ochtend hier en daar
mist. Zwakke tot matige
wind uit westelijke richtin
gen. Vannacht lichte en,
waar sneeu— ligt, plaatselijk matige
vorst, morgenmiddag temperaturen' om
het vriespunt. (Opgemaakt om 11.15 uur).
Dinsdag 21 januari: Zon op 08.36 uur,
onder 17.07 uur; Maan op 08.50. onder
19.20 uur.
