Jlicuwe iTeiiisrlje (üémrwtl Nederlands succes met temmen" van H-bom Binnenkort wereldprimeur Kernenergie uit lithium en waterstof Bintang redde 28 Noren van gebroken tanker Ike nam Dulles in bescherming Adenauer voor beperkte topconferentie Koning Hoessein is een uitstekend vlieger Sowjetmiie tast Europa aan via Indonesië DONDERDAG 16 JANUARI 1958 BUREAUS: Steenstraat 37. Directie, Redactie, Abonnementen- t Advertentie-afdeling Tel. 31441. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58936. Achtendertigste jaargang no. 11161 CURISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken myo bal in tegljenspori" Oplossing Kerstpuzzels ZIE PAGINA 3 (Van een onzer redacteuren) HET ONDERZOEKINGSWERK om uit waterstof en uit het in ons land vrij veel voorkomende metaal lithium energie te winnen kan, gezien de resultaten die tot dusver zijn bereikt, leiden tot een omwenteling op het gebied van de kernenergie voor vreedzame doeleinden. Deskundigen hebben grote verwachtingen van de proeven die in het Amsterdamse laboratorium voor massaspectrografie reeds geruime tijd, onder leiding van prof. dr. J. Kistemaker, worden genomen en die mogelijk kunnen inhouden dat Nederland op dit terrein een wereldprimeur zal leveren. bouw van nieuwe laboraforiumgebouwen. Wellicht kan het Nederlandse on derzoekingswerk onder andere het enorme project dat de Franse rege ring op haar programma heeft staan twintig maal zo duur als het Ne derlandse overbodig maken. Aanwijzing in zaak Maria Kriek? Woensdagavond heeft de Londense po- Öe in een buitenwijk van Londen een u!o gevonden, die naar de politie ver wedt gebruikt is voor het vervoer de Nederlandse Maria Kriek naar it plaats waar het meisje met een zwaar iwrwerp op 6 januari om het leven werd jrtracht Dit geschiedde nabij Colchester op een ütand van oirca 15 km van de boerderij raar Maria Kriek werkzaam was. Vingerafdrukdeskundigen van Scotland Tird hebben inmiddels de auto aan een ederzoek onderworpen. De uitslag hier- no is nog niet bekend gemaakt. De auto nood reeds vijf dagen in de Londense nitenwijk Hamstead. De politie gaat van veronderstelling uit dat het slacbtof- destijds, kort nadat zij op een krui sing vlak bij de boerderij waar zij werkt» I een autobus was geslapt, in een auto gelokt. Deze mededelingen zijn gistermiddag in de Amsterdamse gemeenteraad gedaan door de wethouder van onderwijs, mr. A. de Roos, bij de behandeling van een voorstel om grond aan te kopen voor de Kapitein en twee stewards vermist ging naar de overige tien schipbreuke lingen, die zich nog op het voorschip zou den moeten bevinden. Volgens latere be richten is het voorschip geheel gezonken, nadat zeven van de tien daar verblijvende opvarenden door een Italiaans sohip aan boord waren genomen. Er werd vandaag nog druk gezocht naar de Noorae kapi tein Borge Rigger en de hofmeesters Asta Antonsen en Borgny Salvesen. De Bintang i6 met de 28 geredde Noren on- 1 derweg naar Maita, waar zij worden af- de Bintang de reis naar .JET VRACHTSCHIP Bintang van de Stoomvaartmij Nederland seeft gisteren in de Middellandse te 28 opvarenden van de Noorse inker Seirstad, dat in tweeën was j gezet ebroken, gered. De Noorse kapitein Io<k>ne®ë vervolgen ii twee hofmeesters worden nog ermist. De Bintang, op weg naar Indonesië, i van de vele schepen, die de noon- van de tienduizend ton metende 1 taker opvingen en doorgaven. Het Ne- irlandse schip veranderde van koers en komde naar de opgegeven plaats ten n van Minorca. Daar ontdekte men nog drijvende achterschip van de waarvan eerst vijftien en later nog dertien opvarenden werden gered. Vervolgens seinde kapitein E. C. W. La ar Amsterdam dat hij op zoek President Eisenhower heeft gisteren t eerst sinds zijn ziekte in novem- r :r een persconferentie gehouden. president toonde zich vrij optimistisch Wr de economische vooruitzichten voor 0 jaar. Mijn adviseurs verklaren, zo zei 1. dat dit jaar eerder een opleving dan achteruitgang in de Amerikaanse eco- ■nie is te verwachten. Mochten de ult- taen van de regering het geschatte be- van 73,9 miljard dollar dit jaar toch boven gaan, dan zal de regering liever 1 klein tekort accepteren, dan een be- utingverhoging invoeren Op een vraag van een der journalisten, het gerucht dat minister Dulles aange- •den heeft af te 'reden juist is, ant- tordde Eisenhower ontkennend. Hij tarnde Dulles de verstandigste en meest "gewijde man die hij kent en de groot- deskundige op gebied van buitenland- politiek. Over het voorstel waarbij onder an- kfe de president is betrokken om het Jperbevel over de Amerikaanse strijd machten in handen van één bevelhebber •leggen, verklaarde Eisenhower dat hij "t zal trachten zijn inzichten door te ^ven, doch dit resultaat van lange over makingen zal voorleggen aan het Congres. lotelvloer zakt in; acht doden toen vijfhonderd mensen zich in de i] op de eerste verdieping van het Carmodys in de Ierse plaats Ennis een veiling verdrongen, begon de vloer ®«zaam weg te zakken. Drie uur lang ^ren reddingsploegen bezig de talrijke Stoffers uit de chaos van planken en r«oen te bevrijden. Acht personen ver- het leven, onder wie de Belgische "fanist prof. Ernest de Regge, die sinds in Ennis woonde. Dertig personen tarden gewond. Reizen in Duitsland wordt duurder De tarieven van de spoorwegen in West* ptotsland voor het personenvervoer zul- met ingang van 1 februari met 8,7 kocent verhoogd worden, teneinde het J"Ploitatie<tekort enigszins te drukken. 'ow 1958 wordt door de minister van •"keer, dr. Seebohm, nog een tekort van *ttveer 300 miljoen gulden verwacht. De wethouder wees op heit grote belang dat ons land heeft bij dit onderzoek. Het is op zichzelf ge ennieuws, dat Nederlandse geleerden zich bezighouden met het „temmen van de H-bom". In zeven landen worden hiertoe onderzoe kingen verricht en enige tijd geleden is het Britse geleerden reeds gelukt „een waterstofbom in een reageerbuisje te laten exploderen". Bovendien zijn er be richten dat ook Russische geleerden dez» prestatie leverden Hose temperaturen Het grote probleme b(J deze proeven ia de hoge temperatuur, nodig om een kern fusie op gang te brengen. Aan de ontplof fing van een waterstofbom, waarvoor ook een hoge temperatuur noodzakelijk is, gaat een kernsplitsing (de explosie een atoombom) vooraf, waarbij warmte vrijkomt. In laboratoria zal men vanzelfsprekend een andere mogelijkheid moeten zoeken en Britse geleerden menen die te hebben gevonden in het kostbare, zeer gecom pliceerde Zoeta-toestel. Hoewel zowel prof. Kistemaker als zijn medewerkers hun successen geheim hou den tot het eindresultaat is bereikt, mag men uit de verklaring van de Amster damse wethouder opmaken, dat het de Nederlandse geleerde zal gelukken eenvoudiger procedure te ontwikkeien- De grondstof lithium, die voor de proeven (Zie vervolg op pagina 5) Amerikaanse verkenner Volgend jaar kunstmaan uitgerust met camera's DE VERENIGDE STATEN hopen in het voorjaar 1959 een kunstmaan voor militaire verkenningen het luchtruim in te schieten. De satelliet wordt uitgerust met een kop, waarin fotocamera's zijn aangebracht, die opnamen kunnen maken van fabrieken en militaire bases in Rusland. Deze kop wordt later naar de aarde teruggeschoten. Deze lancering zal mogelijk zijn door de verdere ontwikkeling van het Thor-projectiel. or wordt omgebouwd eo van brandstof met zeer waaraan thans hard ge- u zelfs een begin gemaakt met de verkenning van Latei erbeterd ruim irtuig t r de aai reis Steeds sneller vordert de bouw van de wereldtentoonstelling, die dit jaar in Brussel zal wor den gehouden. Symbool en mid delpunt wordt het geweldige „Atomium", dat zoals men ziet de voltooiing nadert. In de bollen wordt o.m. een restau rant aangebracht. Naar Moskou voor kernwetenschap De Indonesische minister van financiën heeft aan het parlement medegedeeld, dat de Bank Indonesia aan de Russische staatsbank roepia's ter beschikking heeft gesteld voor de kosten der opleiding van Indonesiërs In de kernwetenschappen in Rusland. kunstmaan in haar baan om de aard» brengen Dit is geen fantasie van Amerikaanse geleerden, maar deze piannen zijn vorige week serieus besproken in een besloten zitting van de senaatsommissie voor de militaire paraatheid. De New York Times weet te melden, dat generaal-majoor Schriever, de commandant van de afde ling raketten van de Amerikaanse lucht macht. een belangrijk raketten-project in de commissie heeft ontvouwd Een groot deel van zijn betoog is niet voor publikatie vrijgegeven. Maar wel ii bekend geworden, dat de Verenigde Sta ten spoedig in staat zijn een kunstmaan met een nuttige lading in een baan rond de aarde te brengen, die als er een derdi trap aan wordt toegevoegd, gebruikt kan worden voor verkenningen van de it Schrieuer vertelde, dat met een raket in de vorm van de nieuwe Titan, 1 Duitse kwestie fundamenteel (Van onze correspondent) BONN, donderdagmorgen A DENAUER is in principe niet tegen een topconferentie met Rusland, ■t*- heeft de Bondskanselier gisteravond in een radiorede van twintig minuten gezegd. Maar als voorwaarde stelde hij, en dat zal duidelijk in het antwoord op de brief van Boelg&nin gezegd worden, dat het aantal deelnemers aai. «en dergelijke conferentie niet te groot mag zijn en dat er aanwijzingen moeten zijn, dat er overeenstemming kan worden bereikt „Anders kan men het bijeenroepen van zulk een conferentie net zo goed laten", zei Adenauer. „Mislukte conferenties verergeren alleen maar de tegenstellingen". Klein verschil Gistermiddag landde op Schip hol de Friendship van Fokker die enkele weken in vele lan den heeft gedemonstreerd. De heer J. Gerritsen, hoofd van de exportafdeling, vertelt iets van de geslaagde reis naar de lan den waarvan de namen op de neus van het toestel zijn ge schilderd. Rechts de heer H. V. B. Burgerhout, die de Friendship over een afstand van zo'n 38.000 kilometer heeSt gevloaen. Nog geen akkoord met Zuid-Slavië Toch hoopt Indonesia op wapens De Indonesische militaire missie, dae in Zuidslavië getracht heeft, wapens te ko pen, is vandaar naar Praag en Warschau vertrokken zonder dat er een definitief akkoord is gesloten. De Indonesische am bassade in Belgrado maakte slechts be kend, dat de missie niet met lege handen was vertrokken. Het overleg zou langs diplomatieke weg worden voortgezet en volgens de ambas sade is er 70 procent kans, dat Zuidslavië Indonesië kleine wapens en munitie zal Het Zuidslavisch blad Botrba beweert, do-t Nederland na et moet trachten Indo nesiërs economische moeilijkheden te ge bruiken om druk te oefenen of Indoncsiës eenheid te bedreigen. Nederland zou het recht van zeltfbeschikkiing van Nöeuw- Guimea's bevolking moeten erkennen en ui et moeten rekenen op steun van de westelijke landen bij de voorbereiding van een economische boycot. Chef-invlieger Burgerhout Demonstraties met de Friendship TZ'ONING HOESSEIN is een uit- stekend vlieger. Dat is het oor deel van chef-invlieger Burgerhout, die gisteren met de Fokker-machine „Friendship" op Schiphol terug keerde, over de Jordaanse koning, die tijdens een demonstratievlucht zelf de stuurknuppel mocht han teren. Op 10 december was de F-27 vertrokken naar het Midden-Oosten en India. Overal ldet de achtkoppige bemanning zien, tot welke prestaties dat uiterst wendbare ver keersvliegtuig in staat is. Men was in totaal 106 uur in de lucht en legde een afstand van 40.000 km af zonder ooit poch te hebben. Niet alleen koning Hoessein, maar ook premier Nehroc van India (met zijn klein zoon), de Indische minister Krlsjna Menon en de president van de Libanon vlocen In de Friendship. Landingsrechten Op de heenreis van Beiroet naar Basra vliegend boven Zuid-Syrië, kreeg de Friendship plotseling radiografisch op dracht, op het vliegveld van Damascus te landen. „We hadden wel degelijk ver gunning om over Syrië te vliegen, maar op het vliegveld beweerde men. daar niets van af te weten". De aap kwam spoedig uit de mouw: Burgerhout moest 700 landingsgeld be talen ofschoon hij volhield, op bevel ta zijn geland. De landingsrechten in andere landen zijn ongeveer een tiende van dit Maar ook in Damascus was de belang stelling gewekt: op speciaal verzoek streek de Friendship ook op de terugweg weer bij de Syrische hoofdstad neer en men betaalde nog eens 700. Vooral in India schijnt men grote be langstelling te hebben voor de t wee mot orige „turboprop"-machine van Fok ker: mem moet in dat land in de komende jaren 150 verouderde vliegtuigen oprui men. Indien men ter vervanging de Friendship zou kiezen, kan er gesproken worden over licentiebouw in India zelf. De volgende demonstratievlucht gaat naar Brazilië, waar ook dringend behoefte bestaat aan een toestel van het type Friendship, waarvan de eerste In oktober aan Ierland wordt geleverd. Voor een atoomvr\je zone in midden- Europa voelde de Bondskanselier niets. Een dergelijke zone zal alleen maar hel einde betekenen van de N.A.V.O. en daar mee het einde van de vrijheid In Europa. Adenauer sprak namens het gehele Duit se volk zijn diepe teleurstellingen uit de voorstellen van Boelganin betreffende de hereniging van Duitsland. Het Duitse volk aan beide zijden van het IJzeren Gordijn heeft recht op vrijheid en held, zed Adenauer. Het heeft ook het recht na deze hereniging zelf te bepalen hoe het zijn betrekkingen wil regelen. De Duitse kwestie is een fundamenteel vraagstuk, dat moet worden opgelost, wil de vrede in Europa en daarmee in de hel» wereld hersteld worden. Prins Bernhard is voorzitter van het erecomité Prins Bernhard heeft het voorzitter schap aanvaard van het erecomité voor d« Nederlandse deelneming aan de Wereld tentoonstelling te Brussel 1958. De Bel gische ambassadeur in Nederland en de Nederlandse ambassadeur te Brussel zijn ondervoorzitters. Voorts hebben alle Nederlandse minis ters zitting in het comité, de staatssecre tarissen, de vice-president van de Raad State, de voorzitters van de Eerste Tweede Kamer, de commissarissen Koningin van alle provincies, de burgemeesters van Den Haag, Amster dam en Rotterdam en de grootmeester in het Huis van H.M. de Koningin. Zoals bekend heeft koningin Juliana het beschermvrouwschap van de Neder- 'andse afdeling aanvaard. Voor 20 miljoen gulden nieuwe bouwwerken Het ministerie van volkshuisvesting en bouwnijverheid wijst erop, dat het ver. i van goedkeuringen voor kleiner» bouwwerken niet betekent, dat er geen rekening meer zal worden gehouden met de beschikbare bouwcapaciteit. De bouw. capaciteit blijft evenals voorheen een richtsnoer voor het afgeven van de goed- keuringen. De verruiming van het goedkeuringsbe- leid zal tot gevolg hebben dat naar schat ting voor 20 miljoen gulden aan werken op de bouwmarkt zullen worden gebracht, ■aarvoor aanvragen zijn ingediend. Dit cijfer heeft alleen betrelddng op do werken, waarvoor de plannen door do betrokken gemeentebesturen bij de pro vinciale directies van de volkshuisvesting bouwnijverheid waren ingediend, en rvoor nog geen rijksgoedkeuring was gegeven. Daarnaast kan nog rekening worden gehouden met bouwplannen, die door particulieren bij de gemeentebestu ren waren ingediend, maar die door d» gemeentebesturen nog niet ter goedkeu- •varen voorgedragen. Ook Italië is van mening, dat een topconferentie moet volgen op een con ferentie van de minis:?: s van buitenland se zaken, die een agenda voor de rege ringsleiders moeten opstellen. In het Franse antwoord aan Boelga nin is dit antwoord eveneens weergege ven; het antwoord van de Verenigde Staten stelt slechts voor, dat de minis ters van buitenlandse zaken de onderwer pen grondig voorbereiden. zien van een tweede en een derde trav met brandstof van zeer arote energie, zwaardere voorwerpen in een baan rond de aarde kunnen worden aebracht. zo als grotere bemande kunstmanen. Het Amerikaanse programma ziet er nu ongeveer zo uit: In het najaar van dit jaar, ongeveer in oktober, wordt een kunstmaan afgescho ten, die met de Hior als eerste trap in haar baan wordt gebracht. In het voor jaar van het volgende jaar wordt dan de kunstmaan voor militaire verkenningen gelanceerd. De Amerikaanse luchtmacht heeft onlangs opdracht gekregen de moge lijkheden van dit programma te onder- Goedkeuring Het Huis van Afgevaardigden heeft gis teren inmiddels een wetsontwerp aange nomen, dat de regering machtigt 549.760.000 dollar te besteden aan het versnellen van het raketprogram. Er zal een bureau wor den Ingesteld voor de ontwikkeling van de allermodernste wapens, zoals antl- raketprojectielen en ruimteprojectielen. Dit bureau zal onder toezicht komen te staan van de minister van defensie. Meegedeeld werd dat de luchtmacht een plan heeft uitgewerkt om bij een vijande lijke aanval terug te slaan met raketten. De luchtmacht zal een kwartier voor een dergelijke aanval moeten worden gewaar schuwd. De strategische luchtmacht die thans op elf bases is gestationeerd zal spoedig over 33 bas?s beschikken, met niet meer dan vijftien vliegtuigen per basis. Indexcijfer steeg in 1956 zes punten De kosten van het levensonderhoud z(Jn van half november tot half december niet verder gestegen. Het Centraal bureau voor statistiek heeft verder het gemiddelde indexcijfer het jaar 1957 berekend. Dit bleek 119 te bedragen tegenover 108 voor 1956. In dit cijfer i8 echter de invloed begre- /an de in werking getreden algemene ouderdomswet Laat men de AOW buiten beschouwing, dan is het gemiddelde in dexcijfer over het afgelopen jaar 114, dat is dus zes punten hoger dan het jaar daarvoor. Gift van Koningin op gironummer 777 De koningin heeft op giro 777 een belangrijk bedrag doen storten als bijdrage voor de hulp, die door het C.C.K.P. en het Nederlandsche Roode Kruis geboden wordt aan de Nederlanders, die uit Indonesië moesten vertrekken. Meningen in Straatsburg: ...Soekarno heeft geheim verbond met Moskou gesloten" "TiE BEHANDELING van de Neder- U landers in Indonesië roept her inneringen op aan die, welke de Jo len in Duitsland hebben ondergaan. Dit zeide de Nederlandse (socialisti sche) -fgevaardigde naar de Raadge vende Vergadering van de Raad van Europa, Frans Goedhart, gisteren tijdens het debat over de internatio nale toestand te Straatsburg. HU noemde Indonesië en Nederland op het ogenblik de slachtoffers tactiek der Sowjets. waardoor wordt de vr(je volken in hun financiële en economische structuur te ti tezelfdertijd de westelUke volken uit de onderontwikkelde landen te stoten Soekarno zelf is geen communist, wel een fanatieke nationalist, aldus spr. HU heeft een persoonlijk en geheim ver bond met Moskou gesloten In zijn harts tochtelijke haat tegen het westen. Na zUn bezoek aan het Kremlin heeft hij de In donesische communist Semaoen, die reeds dertig jaar in Moskou woonde, paleis in Djakarta gehaald als persoonlijk eur. De zwakheid van het westen blUkt in Indonesië nog meer, waar de communisten hulp ontvangen uit Moskou Peking, terwUl de anti-communisten in geen enkel opzicht gesteund worden Nieuw-Guimea is slechts een voorwendsel De Nederlandse regering, aldus de heer Goedhart, zou een misdaad begaan indien zij zulk een groot gebied als Nieuw-Gui- ea zou afstaan. De thans door Soekarno en zijn po litieke vrienden gevoerde actie noem de hU niets anders dan diefstal, plun dering en zeeroverij. Er wordt een chaos gemaakt, die slechts in een ca tastrofe kan eindigen. Door de samen werking tussen het Sowjetblok en hot Bandoengblok heeft een door Neder land ingediende klacht bij de Verenig de Naties weinig kans op succes en het veto van de Sowjetunie in de Vei ligheidsraad maakt deze kans nog kleiner. Er blUft de Nederlanders met anders over dan hun verlies te accep teren en alle belangen in Indonesia op te geven. Echter was spr overtuigd, dat d» communistische raadsllieden van Soe karno zonder twUfel zullen adviseren ook alle andere westelijke belangen in Indonesië te liquideren De heer Goedhart zag weinig nut In be sprekingen met het Kremlin, daar dit slechts aan de westelijke bedoelingen te gemoet za! komen Indien het door inncr- lUke druk hiertoe gedwongen wordt. Een gezonde westelijke politiek behoort daar om niet ia de eerste plaats op het bijeen roepen van een volkomen nutteloze con ferentie gericht te zijn. De Engelse conservatieve afgevaardig de 9ir James Hutchinson gaf uitdrukking aan zijn sympathie tegenover Nederland: „het jongste slachtoffer van het klassieks expansionisme der Sowjets" ZIE VERVOLG PAGINA 5 WEERBERICHT RUSTIG WEER m Lie Bilt verwacht tot mor- genavond: Veel bewolking met plaatselUk mist Hier en - daar wat motregen. Aan- bc vankelijk zwakke, later ma tige wind tussen zuid en west. Ongeveer dezelfde temperaturen ais ■andaag. (Opgemaakt om 11.15 uur). Zon en Maan Vrijdag 17 januari: zon op 08.40, onder 17.00 uur. Maan op 06.23, onder 15.04 uur. Op 19 januari Nieuwe Maan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 1