Jlicuwe iTeiiisrlje (üémrwtl
Nederlands succes met
temmen" van H-bom
Binnenkort wereldprimeur
Kernenergie uit lithium
en waterstof
Bintang redde 28 Noren
van gebroken tanker
Ike nam Dulles
in bescherming
Adenauer voor beperkte
topconferentie
Koning Hoessein is een
uitstekend vlieger
Sowjetmiie tast Europa
aan via Indonesië
DONDERDAG 16 JANUARI 1958
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen- t
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Achtendertigste jaargang no. 11161
CURISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
myo bal in tegljenspori"
Oplossing
Kerstpuzzels
ZIE PAGINA 3
(Van een onzer redacteuren)
HET ONDERZOEKINGSWERK om uit waterstof en uit het in ons land
vrij veel voorkomende metaal lithium energie te winnen kan, gezien
de resultaten die tot dusver zijn bereikt, leiden tot een omwenteling op
het gebied van de kernenergie voor vreedzame doeleinden.
Deskundigen hebben grote verwachtingen van de proeven die in het
Amsterdamse laboratorium voor massaspectrografie reeds geruime tijd,
onder leiding van prof. dr. J. Kistemaker, worden genomen en die mogelijk
kunnen inhouden dat Nederland op dit terrein een wereldprimeur zal
leveren.
bouw van nieuwe laboraforiumgebouwen.
Wellicht kan het Nederlandse on
derzoekingswerk onder andere het
enorme project dat de Franse rege
ring op haar programma heeft staan
twintig maal zo duur als het Ne
derlandse overbodig maken.
Aanwijzing in zaak
Maria Kriek?
Woensdagavond heeft de Londense po-
Öe in een buitenwijk van Londen een
u!o gevonden, die naar de politie ver
wedt gebruikt is voor het vervoer
de Nederlandse Maria Kriek naar
it plaats waar het meisje met een zwaar
iwrwerp op 6 januari om het leven werd
jrtracht
Dit geschiedde nabij Colchester op een
ütand van oirca 15 km van de boerderij
raar Maria Kriek werkzaam was.
Vingerafdrukdeskundigen van Scotland
Tird hebben inmiddels de auto aan een
ederzoek onderworpen. De uitslag hier-
no is nog niet bekend gemaakt. De auto
nood reeds vijf dagen in de Londense
nitenwijk Hamstead. De politie gaat van
veronderstelling uit dat het slacbtof-
destijds, kort nadat zij op een krui
sing vlak bij de boerderij waar zij werkt»
I een autobus was geslapt, in een auto
gelokt.
Deze mededelingen zijn gistermiddag in
de Amsterdamse gemeenteraad gedaan
door de wethouder van onderwijs, mr.
A. de Roos, bij de behandeling van een
voorstel om grond aan te kopen voor de
Kapitein en twee
stewards vermist
ging naar de overige tien schipbreuke
lingen, die zich nog op het voorschip zou
den moeten bevinden. Volgens latere be
richten is het voorschip geheel gezonken,
nadat zeven van de tien daar verblijvende
opvarenden door een Italiaans sohip aan
boord waren genomen. Er werd vandaag
nog druk gezocht naar de Noorae kapi
tein Borge Rigger en de hofmeesters
Asta Antonsen en Borgny Salvesen. De
Bintang i6 met de 28 geredde Noren on-
1 derweg naar Maita, waar zij worden af-
de Bintang de reis naar
.JET VRACHTSCHIP Bintang van
de Stoomvaartmij Nederland
seeft gisteren in de Middellandse
te 28 opvarenden van de Noorse
inker Seirstad, dat in tweeën was j gezet
ebroken, gered. De Noorse kapitein Io<k>ne®ë vervolgen
ii twee hofmeesters worden nog
ermist.
De Bintang, op weg naar Indonesië, i
van de vele schepen, die de noon-
van de tienduizend ton metende 1
taker opvingen en doorgaven. Het Ne-
irlandse schip veranderde van koers en
komde naar de opgegeven plaats ten
n van Minorca. Daar ontdekte men
nog drijvende achterschip van de
waarvan eerst vijftien en later nog
dertien opvarenden werden gered.
Vervolgens seinde kapitein E. C. W. La
ar Amsterdam dat hij op zoek
President Eisenhower heeft gisteren
t eerst sinds zijn ziekte in novem-
r :r een persconferentie gehouden.
president toonde zich vrij optimistisch
Wr de economische vooruitzichten voor
0 jaar. Mijn adviseurs verklaren, zo zei
1. dat dit jaar eerder een opleving dan
achteruitgang in de Amerikaanse eco-
■nie is te verwachten. Mochten de ult-
taen van de regering het geschatte be-
van 73,9 miljard dollar dit jaar toch
boven gaan, dan zal de regering liever
1 klein tekort accepteren, dan een be-
utingverhoging invoeren
Op een vraag van een der journalisten,
het gerucht dat minister Dulles aange-
•den heeft af te 'reden juist is, ant-
tordde Eisenhower ontkennend. Hij
tarnde Dulles de verstandigste en meest
"gewijde man die hij kent en de groot-
deskundige op gebied van buitenland-
politiek.
Over het voorstel waarbij onder an-
kfe de president is betrokken om het
Jperbevel over de Amerikaanse strijd
machten in handen van één bevelhebber
•leggen, verklaarde Eisenhower dat hij
"t zal trachten zijn inzichten door te
^ven, doch dit resultaat van lange over
makingen zal voorleggen aan het Congres.
lotelvloer zakt in;
acht doden
toen vijfhonderd mensen zich in de
i] op de eerste verdieping van het
Carmodys in de Ierse plaats Ennis
een veiling verdrongen, begon de vloer
®«zaam weg te zakken. Drie uur lang
^ren reddingsploegen bezig de talrijke
Stoffers uit de chaos van planken en
r«oen te bevrijden. Acht personen ver-
het leven, onder wie de Belgische
"fanist prof. Ernest de Regge, die sinds
in Ennis woonde. Dertig personen
tarden gewond.
Reizen in Duitsland
wordt duurder
De tarieven van de spoorwegen in West*
ptotsland voor het personenvervoer zul-
met ingang van 1 februari met 8,7
kocent verhoogd worden, teneinde het
J"Ploitatie<tekort enigszins te drukken.
'ow 1958 wordt door de minister van
•"keer, dr. Seebohm, nog een tekort van
*ttveer 300 miljoen gulden verwacht.
De wethouder wees op heit grote belang
dat ons land heeft bij dit onderzoek.
Het is op zichzelf ge ennieuws, dat
Nederlandse geleerden zich bezighouden
met het „temmen van de H-bom". In
zeven landen worden hiertoe onderzoe
kingen verricht en enige tijd geleden is
het Britse geleerden reeds gelukt „een
waterstofbom in een reageerbuisje te
laten exploderen". Bovendien zijn er be
richten dat ook Russische geleerden dez»
prestatie leverden
Hose temperaturen
Het grote probleme b(J deze proeven ia
de hoge temperatuur, nodig om een kern
fusie op gang te brengen. Aan de ontplof
fing van een waterstofbom, waarvoor
ook een hoge temperatuur noodzakelijk
is, gaat een kernsplitsing (de explosie
een atoombom) vooraf, waarbij warmte
vrijkomt.
In laboratoria zal men vanzelfsprekend
een andere mogelijkheid moeten zoeken
en Britse geleerden menen die te hebben
gevonden in het kostbare, zeer gecom
pliceerde Zoeta-toestel.
Hoewel zowel prof. Kistemaker als zijn
medewerkers hun successen geheim hou
den tot het eindresultaat is bereikt, mag
men uit de verklaring van de Amster
damse wethouder opmaken, dat het de
Nederlandse geleerde zal gelukken
eenvoudiger procedure te ontwikkeien-
De grondstof lithium, die voor de proeven
(Zie vervolg op pagina 5)
Amerikaanse verkenner
Volgend jaar kunstmaan
uitgerust met camera's
DE VERENIGDE STATEN hopen in het voorjaar 1959 een kunstmaan
voor militaire verkenningen het luchtruim in te schieten. De satelliet
wordt uitgerust met een kop, waarin fotocamera's zijn aangebracht, die
opnamen kunnen maken van fabrieken en militaire bases in Rusland.
Deze kop wordt later naar de aarde teruggeschoten. Deze lancering zal
mogelijk zijn door de verdere ontwikkeling van het Thor-projectiel.
or wordt omgebouwd eo
van brandstof met zeer
waaraan thans hard ge-
u zelfs een begin gemaakt
met de verkenning van
Latei
erbeterd ruim
irtuig t
r de aai
reis
Steeds sneller vordert de bouw
van de wereldtentoonstelling,
die dit jaar in Brussel zal wor
den gehouden. Symbool en mid
delpunt wordt het geweldige
„Atomium", dat zoals men
ziet de voltooiing nadert. In
de bollen wordt o.m. een restau
rant aangebracht.
Naar Moskou voor
kernwetenschap
De Indonesische minister van financiën
heeft aan het parlement medegedeeld,
dat de Bank Indonesia aan de Russische
staatsbank roepia's ter beschikking heeft
gesteld voor de kosten der opleiding van
Indonesiërs In de kernwetenschappen in
Rusland.
kunstmaan in haar baan om de aard»
brengen
Dit is geen fantasie van Amerikaanse
geleerden, maar deze piannen zijn vorige
week serieus besproken in een besloten
zitting van de senaatsommissie voor de
militaire paraatheid. De New York Times
weet te melden, dat generaal-majoor
Schriever, de commandant van de afde
ling raketten van de Amerikaanse lucht
macht. een belangrijk raketten-project in
de commissie heeft ontvouwd
Een groot deel van zijn betoog is niet
voor publikatie vrijgegeven. Maar wel ii
bekend geworden, dat de Verenigde Sta
ten spoedig in staat zijn een kunstmaan
met een nuttige lading in een baan rond
de aarde te brengen, die als er een derdi
trap aan wordt toegevoegd, gebruikt kan
worden voor verkenningen van de it
Schrieuer vertelde, dat met een raket
in de vorm van de nieuwe Titan, 1
Duitse kwestie fundamenteel
(Van onze correspondent)
BONN, donderdagmorgen
A DENAUER is in principe niet tegen een topconferentie met Rusland,
■t*- heeft de Bondskanselier gisteravond in een radiorede van twintig
minuten gezegd. Maar als voorwaarde stelde hij, en dat zal duidelijk in
het antwoord op de brief van Boelg&nin gezegd worden, dat het aantal
deelnemers aai. «en dergelijke conferentie niet te groot mag zijn en dat er
aanwijzingen moeten zijn, dat er overeenstemming kan worden bereikt
„Anders kan men het bijeenroepen van zulk een conferentie net zo goed
laten", zei Adenauer. „Mislukte conferenties verergeren alleen maar de
tegenstellingen".
Klein verschil
Gistermiddag landde op Schip
hol de Friendship van Fokker
die enkele weken in vele lan
den heeft gedemonstreerd. De
heer J. Gerritsen, hoofd van de
exportafdeling, vertelt iets van
de geslaagde reis naar de lan
den waarvan de namen op de
neus van het toestel zijn ge
schilderd. Rechts de heer
H. V. B. Burgerhout, die de
Friendship over een afstand
van zo'n 38.000 kilometer heeSt
gevloaen.
Nog geen akkoord
met Zuid-Slavië
Toch hoopt Indonesia
op wapens
De Indonesische militaire missie, dae in
Zuidslavië getracht heeft, wapens te ko
pen, is vandaar naar Praag en Warschau
vertrokken zonder dat er een definitief
akkoord is gesloten. De Indonesische am
bassade in Belgrado maakte slechts be
kend, dat de missie niet met lege handen
was vertrokken.
Het overleg zou langs diplomatieke weg
worden voortgezet en volgens de ambas
sade is er 70 procent kans, dat Zuidslavië
Indonesië kleine wapens en munitie zal
Het Zuidslavisch blad Botrba beweert,
do-t Nederland na et moet trachten Indo
nesiërs economische moeilijkheden te ge
bruiken om druk te oefenen of Indoncsiës
eenheid te bedreigen. Nederland zou het
recht van zeltfbeschikkiing van Nöeuw-
Guimea's bevolking moeten erkennen en
ui et moeten rekenen op steun van de
westelijke landen bij de voorbereiding
van een economische boycot.
Chef-invlieger Burgerhout
Demonstraties met
de Friendship
TZ'ONING HOESSEIN is een uit-
stekend vlieger. Dat is het oor
deel van chef-invlieger Burgerhout,
die gisteren met de Fokker-machine
„Friendship" op Schiphol terug
keerde, over de Jordaanse koning,
die tijdens een demonstratievlucht
zelf de stuurknuppel mocht han
teren.
Op 10 december was de F-27 vertrokken
naar het Midden-Oosten en India. Overal
ldet de achtkoppige bemanning zien, tot
welke prestaties dat uiterst wendbare ver
keersvliegtuig in staat is. Men was in
totaal 106 uur in de lucht en legde een
afstand van 40.000 km af zonder ooit poch
te hebben.
Niet alleen koning Hoessein, maar ook
premier Nehroc van India (met zijn klein
zoon), de Indische minister Krlsjna Menon
en de president van de Libanon vlocen
In de Friendship.
Landingsrechten
Op de heenreis van Beiroet naar Basra
vliegend boven Zuid-Syrië, kreeg de
Friendship plotseling radiografisch op
dracht, op het vliegveld van Damascus
te landen. „We hadden wel degelijk ver
gunning om over Syrië te vliegen, maar
op het vliegveld beweerde men. daar niets
van af te weten".
De aap kwam spoedig uit de mouw:
Burgerhout moest 700 landingsgeld be
talen ofschoon hij volhield, op bevel ta
zijn geland. De landingsrechten in andere
landen zijn ongeveer een tiende van dit
Maar ook in Damascus was de belang
stelling gewekt: op speciaal verzoek
streek de Friendship ook op de terugweg
weer bij de Syrische hoofdstad neer en
men betaalde nog eens 700.
Vooral in India schijnt men grote be
langstelling te hebben voor de t wee
mot orige „turboprop"-machine van Fok
ker: mem moet in dat land in de komende
jaren 150 verouderde vliegtuigen oprui
men. Indien men ter vervanging de
Friendship zou kiezen, kan er gesproken
worden over licentiebouw in India zelf.
De volgende demonstratievlucht gaat
naar Brazilië, waar ook dringend behoefte
bestaat aan een toestel van het type
Friendship, waarvan de eerste In oktober
aan Ierland wordt geleverd.
Voor een atoomvr\je zone in midden-
Europa voelde de Bondskanselier niets.
Een dergelijke zone zal alleen maar hel
einde betekenen van de N.A.V.O. en daar
mee het einde van de vrijheid In Europa.
Adenauer sprak namens het gehele Duit
se volk zijn diepe teleurstellingen uit
de voorstellen van Boelganin betreffende
de hereniging van Duitsland. Het Duitse
volk aan beide zijden van het IJzeren
Gordijn heeft recht op vrijheid en
held, zed Adenauer. Het heeft ook het
recht na deze hereniging zelf te bepalen
hoe het zijn betrekkingen wil regelen.
De Duitse kwestie is een fundamenteel
vraagstuk, dat moet worden opgelost, wil
de vrede in Europa en daarmee in de hel»
wereld hersteld worden.
Prins Bernhard is
voorzitter van
het erecomité
Prins Bernhard heeft het voorzitter
schap aanvaard van het erecomité voor d«
Nederlandse deelneming aan de Wereld
tentoonstelling te Brussel 1958. De Bel
gische ambassadeur in Nederland en de
Nederlandse ambassadeur te Brussel zijn
ondervoorzitters.
Voorts hebben alle Nederlandse minis
ters zitting in het comité, de staatssecre
tarissen, de vice-president van de Raad
State, de voorzitters van de Eerste
Tweede Kamer, de commissarissen
Koningin van alle provincies, de
burgemeesters van Den Haag, Amster
dam en Rotterdam en de grootmeester
in het Huis van H.M. de Koningin.
Zoals bekend heeft koningin Juliana
het beschermvrouwschap van de Neder-
'andse afdeling aanvaard.
Voor 20 miljoen
gulden nieuwe
bouwwerken
Het ministerie van volkshuisvesting en
bouwnijverheid wijst erop, dat het ver.
i van goedkeuringen voor kleiner»
bouwwerken niet betekent, dat er geen
rekening meer zal worden gehouden met
de beschikbare bouwcapaciteit. De bouw.
capaciteit blijft evenals voorheen een
richtsnoer voor het afgeven van de goed-
keuringen.
De verruiming van het goedkeuringsbe-
leid zal tot gevolg hebben dat naar schat
ting voor 20 miljoen gulden aan werken
op de bouwmarkt zullen worden gebracht,
■aarvoor aanvragen zijn ingediend.
Dit cijfer heeft alleen betrelddng op do
werken, waarvoor de plannen door do
betrokken gemeentebesturen bij de pro
vinciale directies van de volkshuisvesting
bouwnijverheid waren ingediend, en
rvoor nog geen rijksgoedkeuring was
gegeven. Daarnaast kan nog rekening
worden gehouden met bouwplannen, die
door particulieren bij de gemeentebestu
ren waren ingediend, maar die door d»
gemeentebesturen nog niet ter goedkeu-
•varen voorgedragen.
Ook Italië is van mening, dat een
topconferentie moet volgen op een con
ferentie van de minis:?: s van buitenland
se zaken, die een agenda voor de rege
ringsleiders moeten opstellen.
In het Franse antwoord aan Boelga
nin is dit antwoord eveneens weergege
ven; het antwoord van de Verenigde
Staten stelt slechts voor, dat de minis
ters van buitenlandse zaken de onderwer
pen grondig voorbereiden.
zien van een tweede en een derde trav
met brandstof van zeer arote energie,
zwaardere voorwerpen in een baan rond
de aarde kunnen worden aebracht. zo
als grotere bemande kunstmanen.
Het Amerikaanse programma ziet er nu
ongeveer zo uit:
In het najaar van dit jaar, ongeveer in
oktober, wordt een kunstmaan afgescho
ten, die met de Hior als eerste trap in
haar baan wordt gebracht. In het voor
jaar van het volgende jaar wordt dan de
kunstmaan voor militaire verkenningen
gelanceerd. De Amerikaanse luchtmacht
heeft onlangs opdracht gekregen de moge
lijkheden van dit programma te onder-
Goedkeuring
Het Huis van Afgevaardigden heeft gis
teren inmiddels een wetsontwerp aange
nomen, dat de regering machtigt 549.760.000
dollar te besteden aan het versnellen van
het raketprogram. Er zal een bureau wor
den Ingesteld voor de ontwikkeling van
de allermodernste wapens, zoals antl-
raketprojectielen en ruimteprojectielen.
Dit bureau zal onder toezicht komen te
staan van de minister van defensie.
Meegedeeld werd dat de luchtmacht een
plan heeft uitgewerkt om bij een vijande
lijke aanval terug te slaan met raketten.
De luchtmacht zal een kwartier voor een
dergelijke aanval moeten worden gewaar
schuwd. De strategische luchtmacht die
thans op elf bases is gestationeerd zal
spoedig over 33 bas?s beschikken, met
niet meer dan vijftien vliegtuigen per
basis.
Indexcijfer steeg in
1956 zes punten
De kosten van het levensonderhoud z(Jn
van half november tot half december niet
verder gestegen.
Het Centraal bureau voor statistiek
heeft verder het gemiddelde indexcijfer
het jaar 1957 berekend. Dit bleek
119 te bedragen tegenover 108 voor 1956.
In dit cijfer i8 echter de invloed begre-
/an de in werking getreden algemene
ouderdomswet Laat men de AOW buiten
beschouwing, dan is het gemiddelde in
dexcijfer over het afgelopen jaar 114, dat
is dus zes punten hoger dan het jaar
daarvoor.
Gift van Koningin op
gironummer 777
De koningin heeft op giro 777 een
belangrijk bedrag doen storten als
bijdrage voor de hulp, die door het
C.C.K.P. en het Nederlandsche
Roode Kruis geboden wordt aan de
Nederlanders, die uit Indonesië
moesten vertrekken.
Meningen in Straatsburg:
...Soekarno heeft geheim verbond
met Moskou gesloten"
"TiE BEHANDELING van de Neder-
U landers in Indonesië roept her
inneringen op aan die, welke de Jo
len in Duitsland hebben ondergaan.
Dit zeide de Nederlandse (socialisti
sche) -fgevaardigde naar de Raadge
vende Vergadering van de Raad van
Europa, Frans Goedhart, gisteren
tijdens het debat over de internatio
nale toestand te Straatsburg.
HU noemde Indonesië en Nederland
op het ogenblik de slachtoffers
tactiek der Sowjets. waardoor
wordt de vr(je volken in hun financiële
en economische structuur te ti
tezelfdertijd de westelUke volken uit de
onderontwikkelde landen te stoten
Soekarno zelf is geen communist,
wel een fanatieke nationalist, aldus spr.
HU heeft een persoonlijk en geheim ver
bond met Moskou gesloten In zijn harts
tochtelijke haat tegen het westen. Na zUn
bezoek aan het Kremlin heeft hij de In
donesische communist Semaoen, die reeds
dertig jaar in Moskou woonde,
paleis in Djakarta gehaald als persoonlijk
eur. De zwakheid van het westen
blUkt in Indonesië nog meer, waar de
communisten hulp ontvangen uit Moskou
Peking, terwUl de anti-communisten
in geen enkel opzicht gesteund worden
Nieuw-Guimea is slechts een voorwendsel
De Nederlandse regering, aldus de heer
Goedhart, zou een misdaad begaan indien
zij zulk een groot gebied als Nieuw-Gui-
ea zou afstaan.
De thans door Soekarno en zijn po
litieke vrienden gevoerde actie noem
de hU niets anders dan diefstal, plun
dering en zeeroverij. Er wordt een
chaos gemaakt, die slechts in een ca
tastrofe kan eindigen. Door de samen
werking tussen het Sowjetblok en hot
Bandoengblok heeft een door Neder
land ingediende klacht bij de Verenig
de Naties weinig kans op succes en
het veto van de Sowjetunie in de Vei
ligheidsraad maakt deze kans nog
kleiner. Er blUft de Nederlanders met
anders over dan hun verlies te accep
teren en alle belangen in Indonesia
op te geven.
Echter was spr overtuigd, dat d»
communistische raadsllieden van Soe
karno zonder twUfel zullen adviseren
ook alle andere westelijke belangen in
Indonesië te liquideren
De heer Goedhart zag weinig nut In be
sprekingen met het Kremlin, daar dit
slechts aan de westelijke bedoelingen te
gemoet za! komen Indien het door inncr-
lUke druk hiertoe gedwongen wordt. Een
gezonde westelijke politiek behoort daar
om niet ia de eerste plaats op het bijeen
roepen van een volkomen nutteloze con
ferentie gericht te zijn.
De Engelse conservatieve afgevaardig
de 9ir James Hutchinson gaf uitdrukking
aan zijn sympathie tegenover Nederland:
„het jongste slachtoffer van het klassieks
expansionisme der Sowjets"
ZIE VERVOLG PAGINA 5
WEERBERICHT
RUSTIG WEER
m Lie Bilt verwacht tot mor-
genavond: Veel bewolking
met plaatselUk mist Hier en
- daar wat motregen. Aan-
bc vankelijk zwakke, later ma
tige wind tussen zuid en
west. Ongeveer dezelfde temperaturen ais
■andaag. (Opgemaakt om 11.15 uur).
Zon en Maan
Vrijdag 17 januari: zon op 08.40, onder
17.00 uur. Maan op 06.23, onder 15.04 uur.
Op 19 januari Nieuwe Maan.