r
CHRISTELIJK
Herinneringen aan ds. W. H. Blaak
Intern. Zendingsraad besloot
tot fusie met Wereldraad
Eert woord voor vandaag
Kanttekening
Rouwdienst voor op Celebes
overleden ds. C. Balke
De onbekende man
In De Saambinder
j
De Oud-Gereformeerde Ge
meenten zijn de voortzetting
uan enkele Ledeboenaanse ge
meenten, die onder leiding van
ds. L. Bnone zich niet aan
sloten bij de vereniging uan
de Ledeboerianen met de kruis
gemeenten tot de Gereformeerde
Gemeenten in 1907. Het ver
scheiden ran ds. W. H. Blaak,
oud-gereformeerd predikant,
gaf ds. C. Hegeman. predikant
van de gereformeerde gemeente
van Genemuiden, aanleiding tot
de volgende herinnerina in D e
Saambinder van de Gere
formeerde Gemeenten-
DS. Blaak was op een wonderlijke
wijze een vriend van mij ge
worden. Hij was in de meest let
terlijke zin de opvolger van ds L.
Boone. Want hij droeg ook diens
ambtscostuum: steek, kuitbroek,
preekrok en bet. Het gewaad, dat
ds. Boone hem op 12 september
1934 aandeed met de woorden:
..Hier broeder, heb je mijn ambts
gewaad. en straks krijg je miin
ambt".
Met ds. Blaak maakte ik als
volgt kenni».
Het was kort na de tweede we
reldoorlog. dat flc op een zaterdag
middag als student uitging om te
gaan spreken in een der gemeen
ten in de Zeeuwse gewesten. De
spoorlijn van Dordrecht naar Zee
land was nog niet klaar. Met
vrachtwagens.werden de reizigers
van Zwijndrecht naar Lage Zwalu-
we gebracht.
Op het station gekomen, kocht
Ik een dagblad, dat een uitvoerig
verslag gaf over de gehouden ver
kiezingen. Opeens zag ik een per
soon naast mij staan met een
ambtsgewaad. dat mij zeer
vreemd aandeed. Ik erken, dat het
mogelijk geen heldere gedachte
van mij was, maar flt dacht, dat
het een roomse pater was. Hij
ging vlak naast mij staan en las
met mij d« krant. Ik dacht: wat
een brutale roomse pater! Zeer
laag vond ik van hem, dat hij
wees naar de S G P. en de opmer
king maakte: ..Die zijn maar zeer
gering".
Heel onbeleefd vond ik het. dat
hij zeide: .Waar gaat uw reis
heen?" Ik antwoordde heel kort:
..Naar Zeeland". ..O", zeide deze
persoon. ..daar moet ik ook heen".
Nu dacht ik op zeer anti-paapse
wijze: ,Ach. die roomsen toch.
overal winnen ze terrein."
Ik draaide mij als een farizeër
om en wilde niet langer met zulk
een gevaarlijk mens praten. En
ik dacht zelfs: Wat moeten de
mensen toch wel dertken van een
student van de Gereformeerde Ge
meenten! Ik vond mij veel te best
om met een pater te praten.
Gelukkig, daar kwam de trein.
Het was toen nog een ouderwetse
rein, waar Je in moest klimmen,
rk rende naar de laatste wagon en
lacht: nu ben ik van die roomse
•ndringer af. Ik keek toch maar
even om en wie rende daar
achter mij aan? De man met de
steek, en hij kon zich heel snel be
wegen!
IK ging tn de laatste coupé en
sloot de deur bij voorbaat goed.
Daar werd geklopt, en wie zag ik
door het raam? De man met de
steek! Nu. dan moest het maar.
en hij nam plaats. Maar ik wilde
beslist geen conversatie meer met
hem. Ik nam een boek van Hun
tington uit mijn tas én mocht dit
stiditelijk lezen.
Plotseling kwam de vraag tot
mij: ..Verstaat u ook wat u
leest?" De antwoordde uit de
hoogte: „Dit boek is u geheel on
kundig". ..Neen", zeide hij. ..ik
heb heel wat boeken van Hunting
ton gelezen". De gedachte kwam
weer in mij op: Zou ik met een
jezuïet te doen hebben? De man
met de steek zeide: Mochten wij
Toen werd ik mogelijk onbeleefd
en vroeg: ..Wat is uw naam?" ,,Ik
oen Willem Blaak", was het ant
woord. Van schaamte durfde ik
hem niet aan te kijken. ..O. ik
dacht dat u rooms was". ..Jongen,
ik dacht al dat er wat aan de hand
was. daarom wilde ik beslist met
je praten".
nooit zal vergeten. Hij ver
telde mij iets uit zijn leven. Hij
vroeg mij ook waarom ik een
zwart pak droeg. Maar het on
derwijs. dat hij mij gaf, was zo
kostelijk, dat het mij altijd bij is
gebleven.
Hij onderwees mij om toch in de
preek nooit de onbekeerden te ver
geten. De algemene roeping is zo
noodzakelijk, ook voor de jeugd.
Verder ook de kleingelovige niet
te slaan. Ook wees hij op het ge
vaar van het drijven van de recht-
vaardigmaking en dingen te gaan
bespreken, die de persoon onkun-
Ik hoor hem nog zeggen: ..Laat
u niet vervoeren door inlegkunde:
daar gaan de gemeenten door ka
pot". ..Jongen", zo sprak hij. „als
je daar mee begint, dan krijg je
eerst heel veel mensen. Dan zeg
gen de mensen: dat hebben wij
nog nooit vernomen.' Maar later
gaan ze weer naar een andere
spreker, die het nog beter kan".
Hij sprak ook nog over de kerke
lijke breuk, welke hem veel leed
deed.
..Jongen", zo sprak hij, ..gi
ds. Kersten hartelijk van mij
zeg hem: Nog een klein poosje en
wij zijn de breuk te boven". Met
ontroering heb ik van deze Gods
gezant afscheid genomen. Zijn
laatste woorden in de trein waren:
..Jongen, als je ooit in St. Philips-
land komt, dag of nacht, hartelijk
uHlj wuijde mij na
elkorrt hoor
ik was blijde, d'at t
ene christelijke kerk op
TVTU is hij onder enorme belang-
stelling begraven. De verschil
lende toespraken, ook in kerk en
huizen, zijn op een wirerecorder
opgenomen en zullen in een ge
denkschrift het licht zien. Maar het
grootste is. dat ook ds. Blaak nu
God eeuwig mag groot maken. Uit
welke kerk of groep ze dan ook ko
men, die God heeft uitverkoren,
worden zalig omdat God het wil.
Of hun naam dan in de tijd Paau-
we, Wisse, Kersten of Blaak is
ze zullen God groot makc-n en
eeuwig zingen van Gods goedertie
renheden.
Weer een zuchter en getrouwe
Godsgezant minder, maar een jui-
cher meer!
Vijfde wereldconferentie I.Z.K. was de laatste
Samensmelting binnen twee jaar
ACCRA (Ghana), 8 januari. De Internationale Zendingsraad besloot
woensdag, voordat de grote zendingsconferentie in de middelbare school
van Achimote bij Ghana's hoofdstad Accra uiteenging, tot samensmelting
met de Wereldraad van Kerken. Daarmee is Achimote de laatste wereld-
zendingsconferentie in oude vorm. In plaats van de Int. Zendingsraad komt
wanneer de assemblee van de Wereldraad er ook zo over denkt, en waarom
niet? er een afdeling voor zending naast de vier nu reeds bestaande grote
afdelingen van de Wereldraad: studie, oecumenische actie, hulp tussen
de kerken (Interchurch Aid) en internationale zaken. Zeven nationale
zendings- en christenraden brachten hun stem tegen de samensmelting uit,
58 stemden vóór.
Binnen de Wereldraad behoudt de zen
ding enige zelfstandigheid: daarom was
de benoeming van een erevoorzitter niet
geheel zinloos. De aftredende voorzitter
van de Zendingsraad prof. Mackay viel
deze eer te beurt. Hij is ook voorzitter
van de Gereformeerde Wereldbond
World Presbyterian Alliance). Tot
voorzitter van de Zendingsraad werd
gekozen de Zuid-Indiase bisschop New-
blggin.
Wij gaven dinsdag reeds iets door van
de betogen ten gunste van de fusie die
drie prominenten uit de oecumene in
Achimote hebben gehouden: dr. Mackay.
dr Franklin Fry en dr Van Dusen.
Bij hen voegden zich sprekers van de
jonge kerken in Azië en Afrika, die ter
BEROF.PTNGSWEEK
wille van de christelijke eenheid vurig
pleitten voor de aaneensluiting van bei
de raden. De meerderheid van 58 stem
men volgde hen daarin. Zeven stemmen
werden tegen uitgebracht.
De vergadering besloot de samen
smelting zich te doen voltrekken in
twee jaar. Met het oog hierop zegde
dr. W. A. Visser 't Hooft, secretaris
generaal van de Wereldraad toe,
een verschuiving van één jaar van
de volgende assemblee van die raad
te zullen bevorderen. Zoals men
weet zou de Wereldraad in plenaire-
zitting bijeenkomen in 1960 op Cey-
nale Zendingsraad zijn mening uit, dat
elke rassenscheiding onverenigbaar is
met. de christelijke leer aangaande
de mens en het wezen van de kerk. De
raad vroeg alle kerken dringend af te
zien van rassenscheiding en rassendis
criminatie onder haar leden en afschaf-
zonden in de maatschap-
in het begin van deze eeuw een ster
ke oecumenische belangstelling. In
1910 werd de eerste grote internatio
nale zendingsconferentie gehouden in
Edinburgh. Op deze conferentie werd
een „voortzettingscomité" aangewe
zen. dat in 1921 de oprichting van de
Internationale Zendingsraad bewerk
stelligde.
Deze raad riep in 1928 de beroemde
(eerste officiële) wereldzendingsconfe-
rentie van Jeruzalem bijeen. In 1938
volgde Tambaran. in 1948 Whitby, in
1953 Willingen en dit jaar Achimote:
na Edinburgh zwierf men van het Na>
I bije naar het Verre Oosten, het verre
Westen, dus Europa en dit jaar naai
Afrika, dat voor hec eerst een interna
tionale christelijke conferentie op zijn
grond zag.
Hoeveel zegen intussen de zending hier
op haar werk ontvangen had. bleek
duidelijk, toen de minister-president
van de één jaar oude staat bij de of-
fic;ële ontvangst zijn toespraak begon
met „medechristenen". Daarvoor
moest men naar Afrika gaan. dat
len onzer alleen maar kennen als het
werelddeel van zwarte mensen,
zwarte geschiedenis en duister heiden
dom. Zelden werd een conferentie van
verantwoordelijke leiders der christe
lijke zending van overheidswege toe
gesproken met meer begrip, waarde
ring en bewondering dan in Ghana.
„In die dagen trad Johannes de Doper op en hij predik
in de woestijn van Judea en zeide: „Bekeert u, want fi
Koninkrijk der hemelen is nabij gekomen." (Matthei«j
vers 1).
„Toen Jezus vernam dat Johannes overgeleverd was,
Hij zich terug naar GalileaVan toen aan begon Hij te
diken en te zeggen: Bekeert u, want het Koninkrijk
hemelen is nabij gekomen." (Mattheus 4 vers 12 en 17).
Johannes, de voorloper van Jezus, was de boetepredi
wie meent dat de prediking van Jezus een ander ac
heeft, vergist zich. Johannes riep op tot bekering, tot
radicale wijziging in ieders leven de oproep van Jt
is geen andere. Straks spreekt Jezus de bergrede uit,
paar bijbelstukken die door velen losgemaakt worden
de rest. Maar die bergrede is niet maar een serie voor1
den van menselijke goede wil, zij is de illustratie van Ji
oproep tot bekering. En zonder bekering, zonder verat
ring van koers in ons eigen leven, zal niemand van ons
Koninkrijk Gods kunnen ingaan!
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te Mensingeweer (toez.i: vic
A J. Plug te Schiedam.
Aangenomen naar Ridderkerk (wijk- pij te bevorderen,
v'"-p- Bouw': Tegelijk met het besef, dat niet allerlei
Bedankt SU Koeken,en: C. van Es- ?"°°'!?appen ma" de kerken z£>
tnk te Nieuwland. m zending geroepen zyn. ontwaakte
Benoemd tot hulpprediker te Rotter-
dam-Charlois (wijkgemeente Carnisse
Advertentie
Strijk- of kurkdroog
op commando met de
lJllNt'MHAUTO-DRY
electrische wasdroger
HET WERKLOOSHEIDSCIJFER
landtj^ stampvolle Dorpskerk te Baarn
kand P. Bo'onstra te Marum.
Aangenomen naar Groningen-Oost
(vak -F. Vroon): W. Reeskamp te 's-Gra-
venhage-West.
Bedankt voor Helpman (Gr.): J. van
Leeuwen te IJmuiden.
Beroepbaar. Kand. C. van Geest,
Perzikenstraat 31 te Naaldwijk, kan met
ingang van 26 januari een eventueel be-
j CHRISTELIJKE GEREF. KERKEN
I Bedankt voor Meppel: J. H. Carlier te
Zutphen
I GEREFORMEERDE GEMEENTEN
I Beroepen te Elspeet: J. B. Bel te
1 Krabbendijke.
C.H. Jongeren
Vandaag begint in het buitenhuis
„Venwoude" te Lage Vuursche de jaar-
j lijkse kader-conferentie van de Federatie
1 van Christelijk-Historische Jongeren-
groepen.
Mr. W. F. Lichtenauer te Rotterdam,
lid van de Eerste Kamer, behandelt er
enkele financiële en economische pro
blemen. terwijl de heer H. Kikkert te
Zeist, lid van de Tweede Kamer, zal
spreken over: ,,De plaats van de vak-
1 beweging in heden en toekomst".
(Van een onzer redacteuren)
TN BAARN, waar hij geboren en getogen was, is in een stampvolle
hervormde dorpskerk waar hij als kind werd gedoopt en voorbe-
reid werd voor zijn latere werk, gisteravond een rouwdienst gehou-
den in verband» met het overlijden van ds. C. Balke, zendingspredi
kant op Celebes!
Her vorm d-gere formeerde predikanten
bespraken gezin en kerkelijk leven
Atoomconferentie van de
Oec. jeugdraad
Tijdens de conferentie van predikan-
De fetoruari-conferentie van de Oecu--ten. die de beginselen van de Gerefor-
menische Jeugdraad in Nederland die meerde Bond zijn toegedaan refereerde
wordt gehouden op 1 en 2 februari, zal prof. dr. J. Severijn op Woudschoten
in het teken van het atoom staan. Men over ..Het gezin en het kerkelijk leven",
zal zioh beraden over de vraag of dc Hij «prak allereerst over de profe-
atoomwetenschap de wereld naar het tisch-symbolische verhouding tussen die
-_.j het atoom" is het onderwerp van mentele verhouding vervullen eer
een inleiding door prof. dr. A. de Froe. functie in de vervulling van Gods be-
hoogleraar aan de Universiteit
loften. die zijn 1
PRAKTIJKEXAMEN
Boekh, N*d, Fr, Dultt. Eng. «n Spaam
Da kortita an voord.llgsl. eplaldlng
RESA-HILVERSUM
(Bekende Schriftelijk» Cursus)
iunt bereikt
De Zoon
Gods moest uit het menselijke geslacht
Eeboren worden, opd
uit Hem zou geboren
betekenis is de huiselijke godsdienst
oefening (Schriftlezing, gebed», want de
gezinsleden staan op hun werk, hun
kantoor enz. midden in de wereld en
voeren de strijd op de voorposten. De
wereld lokt hen en be'dreigt hen. Hoe
weinig moet er van die strijd terecht
komen, wanneer het gezin geen bescher
ming en toerusting zou vinden in de
ambtelijke kerk. 'de chr. school en de
chr. organisaties.
Prof. Severijn vroeg vooral aandacht
•or de moeders. De gezinsleden vallen
et hun *orKen cn zwakheden telkens
"de^gémeente het gezin terug. Groot is de beteke-
orden. n's van moeder in deze strijd. Ver-
Voorts stelde prof. Severijn de ver*j*eet haar vooral niet op de kansel en
houding gezin-kerk in het licht van het denk aan deze strijdende kerk bij dc
Verbond: zowel onder Israël als in de voorbereiding van uw preek,
nieuwtestamentische gemeente geldt de
belofte „u en uw kinderen". Het gezin 1 Ook de ouderlingen hebben dit alles
wordt gesteld onder de eis en onder de 'e bedenken bij hun huisbezoek tot ver
belofte van het Verbond sterking van het geloof in zijn wereld-
Voor de praktijk van het pastoraat overwinnende kracht en tot verheerlij-
i heeft dit alles grote betekenis Het ge- I king van Gods Naam.
Niet alleen uit Schoonrewoerd, de
eerste gemeente van ds. Balke, maar
ook uit Leerdam, de gemeente van
waar hij naar het zendingsveld werd
uitgezonden, alsmede uit Zuidholland,
Gelderland. Utrecht en verder waren'
de talrijke belangstellenden gekomen
ter bijwoning van deze bijzondere
rouwdienst, zoals de voorzitter van
de Geref Zendingsbond in de Her
vormde Kerk, ds. A. Meijers uit
Utrecht, het noemde.
Terwijl de organist preludeerde over
Psalm 103 8, namer nadat de duizend
koppige menigte zich van haar zetels
had verheven, de ouders, de schoon
ouders alsmede de verdere familiele
den in het kerkschip plaats.
„In gedachten gaan wij vanuit
dit kerkgebouw een grote vlucht
maken naar de Tor ad ja-landen,
waar op de begraafplaats naast an
dere zendingsarbeiders het stoffe
lijk overschot van ds. Balke rust",
aldus ds. Meijers, die eraan herin
nerde, hoe reeds vroeg de liefde
voor het zendingswerk bi) ds. Bal
ke bestond.
..Met hart en ziel gaf hij zich aa
de verbreiding van het Evangelie e
diende hij de Kerk van Toradja als ad
viseur". Met de bede, dat God me
vrouw Balke en haar drie nog Jonge
kinderen in deze dagen van rouw
eenzaamheid in het verre land zou i
gen troosten, besloot ds. Meijers zijn
leidend woord.
Advertentie
Jjnmps Tere huid
■LHUIUiO. Babyderm-zeep
61
Ze was overtuigd, dat Muir er geen flauw idee
van had, dat de mogelijkheid bestond, dat Liane
naar Londen gegaan was; anders zou hij haar
dat verteld hebben. Aangezien alleen Muir wist,
wie van haar vrienden haar opgebeld kon heb
ben, moest hij onmiddellijk op de hoogte ge
bracht worden van wat Ethel verteld had.
Maar hoe? Hij had de hele nacht niets van zich
laten horen en Jess had er geen flauw vermoeden
van waar hij zich bevond. Misschien had hij ge
probeerd bij laag water met een boot de War
rens af te zoeken, ook al was een dergelijke taak
in donker hopeloos. Of misschien hielp hij mee
aan het reddingswerk langs de kust. Hij moest
op de hoogte gesteld worden. Aangezien alle te
lefoonverbindingen verbroken waren, zou ze hem
het bericht zelf moeten gaan brengen.
Ze wist niet. hoe de toestand nu aan de kust
was. maar ze moest er proberen te komen en
toen ze met mevrouw Seacombe overleg ge
pleegd had. was die het met haar eens. dat in
ieder geval iemand Muir op de hoogte moest
brengen, als Jess zelf niet ging.
..Ik zal zelf gaan", zei Jess, wetend dat ze
de spanning niet zou kunnen verdragen, als ze
moest blijven wachten. Maar, vroeg mevrouw
Seacombe, hoe dacht ze te gaan?
..Dat weet ik niet", erkende Jess. „Met een
auto. denk ik, hoewel ik niet weet of de we
gen berijdbaar zijn. Het zal me tijd kosten om
mijn eigen auto te halen."
..Kun je goed met auto's omgaan, kind?",
vroeg mevrouw Seacombe. ..Want er staat zo'n
Amerikaanse legerauto in de garage van mijn
heer Forester
Natuurlijk! De jeep. waarover Muir de vori
ge avond gesproken had Jess ha<f nooit anders
gereden dan met haar kleine auto en waar-
door
Jane Arbor
schijnlijk had de jeep een links stuur, afgezien
van andere verrassingen. Maar als ze de jeep
nam, zou ze veel kostbare tijd besparen en dus
had ze geen keus. De tuinlieden en Muir's
mannelijke bediende waren meegegaan om te
helpen met het reddingswerk en dus had Jess
niemand, die haar kon assisteren. Mevrouw Sea
combe ging met haar mee om de deur van de
garage open te maken en ze bleef staan kijken,
toen Jess de jeep achteruit naar buiten reed.
„Veel geluk. Jess", zei ze met bevende stem.
„Het is dapper van je, dat je gaat".
Jess §chudde haar hoofd. Dapper? Terwijl dit
het enige was. wat ze kon doen voor Muir, van
wie ze hield en voor Liane van wie hij dolveel
hield" Mevrouw Seacombe kon onmogelijk we
ten. dat haar woorden dwars door Jess' hart
gingen, toen ze verder ging met: ..Misschien
past het niet. dat ik dit zeg, maar ik heb wel
eens gedacht, dat mijnheer Forester met juf
frouw Hart zou trouwen uit plichtsgevoel tegen
over haar en omdat hij in zijn positie een
vrouw nodig heeft Gisteravond, toen ze verdwe
nen was, besefte ik echter hoeveel hij om haar
moet geven. Ik bedoel hoeveel hij van haar
houdt."
„Ja", zei Jess en staarde naar haar gehand-
schoende handen op het stuur. In een opwel
ling kon ze niet nqlaten te vragen: „Wist u, dat
uw zoon ook van haar hield?"
Te laat besefte ze, hoe wreed het van haar
was, dat ze over Peter in de verleden tijd ge
sproken had. Mevrouw Seacombe antwoordde
kalm: „Ja, dat wist ik. Ik achtte het mijn
plicht tegenover mijnheer Forester, hen zoveel
mogelijk gescheiden te houden en ik heb er
nooit over gesproken met Peter. Later heb ik
mezelf verweten, dat ik hem misschien het wei
nige geluk, dat hij had kunnen hebben, mis
gund had. Ik heb me afgevraagd of zelfs mijn
heer Forester gewild zou hebben, dat zij hem
zou kiezen in plaats van mijn jongen, terwijl
zij van Peter hield. „Ze zweeg even en toen
ze weer begon te spreken, was ze weer de huis
houdster, die haar plaats kende. „Dat was na
tuurlijk maar een dwaze droom van me, terwil-
le van Peter. Juffrouw Hart zal nooit op die
manier aan hem gedacht hebben en het zou
helemaal niet gepast geweest zijn, als ze dat
wel gedaan had."
Alsof, dacht Jess, toen ze wegreed, het hart
rekening hield met fatsoen of naar argumenten
luisterde. Vergaten oudere mensen altijd de
hartstochtelijke impulsen, die ze in hun eigen
jeugd gekend moesten hebben?
Het begon licht te worden en Jess kreeg
meer vertrouwen naarmate ze beter met de
jeep vertrouwd raakte. Afgezien van het feit.
dat het water van de rivier vrijwel gelijk stond
met de weg. had de overstroming Crane by
Sea onberoerd gelaten en de weg. die langs de
rivier liep was nog goed berijdbaar.
De moed ontzonk haar, toen de koplampen
van de jeep op een onafzienbare watervlakte
schenen, waarin de weg verdween. Het water was
slechts enkele centimeters diep en door t°rug t<--
schakelen kon ze voortgaan.
(Wordt vervolgd) i Westen bereikt.
Ds. L. Kievit, hervormd predikant
te Putten, die ook zijn jeugd in Baarn
doorbracht en hierdoor reeds jaren ds.
Balke kende, terwijl hij enige jaren ge
leden in de bediening des Woords voor
ging, toen ds. Balke in de hervormde
kerk van Leerdam naar het zendings
veld werd uitgezonden, las het gedeelte
uit Jesaja 55 waarin de tekst staat
waarmede ds. Balke zich destijds aan
zijn eerste gemeente Schoonrewoerd ver
bond, alsmede het gedeelte uit Rom. 15,
waar de tekst voorkomt waarmede ds.
Balke zijn werk als zendingsarbeider
In de inleiding tot zijn predikatie
over Rom. 14 7 en 8 herinnerde ds.
Kievit eraan, dat hij enige jaren ge
leden in dezelfde dorpskerk een rouw
dienst na het overlijden van zijn eigen
vader mocht leiden. Deze dienst werd
toen bijgewoond door de zendingspredi
kant ds. A. P. van der Kooij en ds.
Balke, die thans beiden van hun post
zijn afgelost.
„Zou God niet wat zuiniger kunnen
omspringen met zijn arbeiders, zeker
wat de zendingsarbeiders betreft? zo
zou men kunnen vragen", aldus ds Kie
vit. die hieraan toevoegde dat hij ech
ter dit dwaalspoor niet wilde volgen en
herinnerde aan de woorden van zijn
tekst „Want niemand van ons leeft zich-
zeiven en niemand sterft ziohzelven".
„Ds. Balke was van ons", zo vervolg
de spreker.
„Hij voelde dit zelf zo aan en
liet dit altijd uitkomen in zijn
brieven in het zendingsblad „Alle
den Volcke". Maar hij zag dit, zo
als Gods Woord het zegt: hij wist
zich het eigendom van Christus",
aldus ds. Kievit die tijdens zijn pre
dikatie sprak over hen. die bevrijd,
verbonden -n tot dienstbetoon be
reid zijn. Deze verbondenheid aan
Jezus Christus verbindt het leven en
sterven aan dezelfde dienst en het
zelfde doel. Beide het leven en ster
ven staan onder één en dezelfde noe
mer, dat is le Koning der Kerk.
Deze dienst, o.m. bijgewoond door het
voltallige bestuur van de Geref. Zen
dingsbond alsmede door tal van Her
vormde predikanten uit ons land werd
besloten met het gemeenschappelijk zin
gen van de verzen 4 en 3 uit het Gebed
des Heren.
Mededeling werd gedaan dat het be
stuur van de Geref. Zendingsbond op'
het graf van ds. Balke op Celebes een
gedenksteen zal laten plaatsen.
Moet Ordass aftreden?
Men maakt zich in Wenen ernstig be
zorgd over de vraag of de lutherse Hon
gaarse bisschop Ordass zijn ambt zal
kunnen blijven vervullen. Bisschop Tu-
roczy is kort geleden uit zijn ambt ont
heven. omdat de regering destijds zijn
verkiezing niet had goedgekeurd. Men
vreest, dat hetzelfde zal gebeuren met
bisschop Ordass, die in de herfst vanj
1956 werd gekozen, op welke verkiezing'
o.m. door de opstand geen regerings
goedkeuring is verkregen. Zoals menl
weet is bisschop Ordass onlangs ver
vangen door bisschop Veto als leiden
de bisschop, maar hij bleef het bestuur
houden over zijn diocees.
De gereformeerde bisschop Janos Pe-
ter keert niet in zijn ambt terug. Deze
regeringsgezinde functionaris trad in
de herfst van 1956 af. De mededeling,
dat hij niet terugkomt is een verras
sing, want de regering gaf de indruk
daaro:> zeer prijs te stellen. Geruch
ten in die richting hebben dan ook ge
regeld in het afgelopen halfjaar het
QM een dreigende inflatie te keren
en gevaren voor onze export
positie en deviezenvoorraad af te
wenden heeft de regering het in
1957 juist geoordeeld, een aantal
maatregelen te nemen ter beperking
van de bestedingen.
Bij de doorvoering van deze be
stedingsbeperking ging het dus om
het voorkomen van een ernstige
ontwrichting van ons geldwezen
met alle sociale en economische ge
volgen vandien.
Deze poging, het knakken van onze
welvaart te voorkomen, vraagt thans
offers van ons volk. Offers in de
vorm van lagere inkomens, hogere
prijzen, minder luxe en, naar nu
wel duidelijk geworden is, een
grotere werkloosheid. Hierbij moet
echter goed de* gedachte vastge
houden worden, dat het in wezen
gaat om tijdelijke maatregelen ter
afwending van een veel groter
onheil.
Men kan het op. het ogenblik be
treuren, dat eind december een
werkloosheidscijfer van 110.000 w,erd
bereikt, maar men dient zich hierbij
onmiddellijk te realiseren, dat, zon
der de maatregelen van de regering
die thans deze onmiddellijke werk
loosheid tot gevolg hebben gehad,
wij wellicht in een economische ont
wikkeling zouden zijn geraakt, die
catastrophaal voor ons land was ge
worden en een veelheid aan werk
lozen meegebracht zou hebben, ver
geleken bij het huidige werkloos
heidscijfer
Daarbij sluiten we onze ogen niet
voor het feit, dat ook dit cijfer van
110.000 wellicht nog wel met enkele
tienduizenden zal stijgen in de
komende maanden. Het is een
moeilijke, harde zaak, die we echter
nuchter onder ogen moeten zien om
haar juist te beoordelen en om te
beseffen, dat het gaat om een min
TWEE VLIEGEN IN ÉÉN KLAP
den heeft de Russische premier, Ni
kolai Boelganin, twee vliegen in één
klap gevangen. Hij heeft een groot
deel van het effect weggenomen, dat
verwacht mocht worden van de
State of the Union-boodschap van dc
Amerikaanse president Eisenhower,
en het nog steeds niet verzonden
antwoord op zijn eerste brief over
bodig gemaakt.
Dit bewijst eens te meer, dat dege
nen, die in Moskou achter de scher
men leiding geven aan het propa-
ganda-offensief van de Sow jetunie,
politieke realisten zijn. Op handige
wijze wordt weer gebruik gemaakt
van de vertraging, welke het ge
volg is van het verschil in opvatting
over de tegenover de Sowjetvoor-
stellen te volgen gedragslijn, tussen
de Verenigde Staten en de overige
leden van de Navo.
De eerste brief van Boelganin is
kort voor het begin van de Navo-
conferentie (op 16 december te Pa
rijs) in de landen van de vrije we
reld ontvangen. Hij bevatte slechts
een samenvatting van reeds eerder
door de Sowjetunie gedane voor
stellen en het was terstond duide
lijk, dat hij geen uitgangspunt voor
een nieuw gesprek tussen Oost en
West zou kunnen zijn, doch in het
gunstigste geval een aanknopings
punt. Dit laatste bleek inderdaad
het geval te zijn, toen de meeste
Navolanden op de Parijse conferen
tie een pleidooi hielden voor een
nieuwe poging, met de Sowjetunie
tot een vergelijk te komen inzake het
ontwapeningsprobleem.
Dit optreden van de Europese bond
genoten heeft dc Amerikanen in
grote verlegenheid gebracht. En het
was dan ook voornamelijk te wij
ten aan de terughoudendheid van de
Verenigde Staten, dat onder de
Navoleden nog geen overeenstem
ming bestond over de uiteindelijke
tekst van het antwoord op de (eer
ste) brief van Boelganin, toen de
tweede de ambassades van de be
trokken landen reeds had bereikt.
Woensdag jl. was de Navoraad te
Parijs bijeengekomen om over de
voornaamste inhoud van de ant
woordbrieven der verschillende Na
voleden overeenstemming te berei
ken. Maar op dat ogenblik stond het
reeds vast, dat de Russen geen ge
noegen zouden nemen met het aan
bod van de westelijke landen, waar
van in het communiqué over de
topconferentie van de Navo In de
cember al melding was gemaakt en
dat prompt van de hand is gewezen
In een toespraak van Chroesjtsjef
tot de Opperste Sowjet.
In Boelganin's tweede brief wordt
een concreet voorstel gedaan:
conferentie op hoog niveau, te b
den binnen twee of drie maaai
te Genève. Onderwerpen van gesp
zullen zijn: niet-aanvalsverdnp
tussen Oost en West, de ontwap Fi
ningskwestie en een neutrale n
in Centraal-Europa. Drie concr da
punten dus.
Wat het eerste onderwerp betri
herinneren we aan de suggestie,
ke de Britse premier Macmillan
de vooravond van zijn vertrek m
de landen van het Gemenebest
een radiorede heeft gedaan.
Het tweede punt is zo vanzelfsp
kend, dat we het hier even bu
beschouwing kunnen laten, al
het dc meeste moeilijkheden ep ot
veren, samen met het derde ond
werp: een neutrale zone in 0«
Europa. Dit laatste punt is oniu |u
zoals men weet opnieuw
het middelpunt van de belangst
ling geplaatst door de lezingen
de Amerikaanse diplomaat Geor
Kennan (vroeger ambassadeur
Moskou) voor de BBC.
Men ziet dus, dat de Russen terdf
rekening hebben gehouden met
meningen die hoewel nog niet
gemeen aanvaard door voorn
staande staatslieden in het Weü* b<
worden gepropageerd.
Vooral voor de Amerikanen n
de tweede brief van Boelganin i
onaangename verrassing zijn i
weest. Het lijdt geen twijfel, dat
schrijven de betekenis van Eis
howers State of the Union-messi
(de boodschap dus, waarin de pi
sident verslag deed van de sta
van zaken in de Verenigde State
sterk heeft verminderd.
Als we de maatregelen buiten
schouwing laten, die genomen
of zullen worden om de schijnbi
voorsprong van de Sowjetunie
militair en wetenschappelijk terri
teniet te doen, blijft er van het pi
soonlijke beroep van Eisenhower
de Russen niet veel meer over i
een nieuw blijk van de goede bed»
iingen van de Verenigde Stat*
Een kans om het initiatief in hand
te nemen, is weer voorbijgegaan
Terecht schrijft de New York Til
dan ook, dat Eisenhowers boodscb
op een kritiek ogenblik va
Amerikaanse geschiedenis (cn
van de gehele wereld) niet r
een inhoud was, die tot geestdri
opwekte.
Waaraan wij nog kunnen toevoer5
dat dit voornamelijk het gevolf
van het ontbreken van duideÜj
aanwijzingen, hoe de vrije wen
zich in geestelijk opzicht dient
wapenen tegen het opdringefl
communisme. Met goede bedoel!
gen alleen kan het niet worden
streden.
of meer geplande voorkoming
groter onheil. Niemand heeft
werkloosheid gewild, de reg<
behoedt alleen ons volk voor
schrikkelijk Is? We stemmen
ten volle toe. De regering zal
ook de plicht hebben, zoveel mo*
lijk te helpen. Er zal aanvulla
werkgelegenheid geschapen m«
worden, vooral in de zogenaao
achtergebleven gebieden van
land. Het ernstige verschijnsel
de werkloosheid, ernstig zowel
wege de economische en sod
consekwenties als met het oog
de morele gevolgen, zal zoveel mt|
lijk verzacht moeten worden.
Wij spraken reeds onze waarde
uit voor de verklaring, die
Convent van Christelijke Sod
Organisaties enkele weken geld
uitgaf en waarin er bij de
gevers met klem op aangedrom
werd, de uiterste zorgvuldigheid
betrachten bij het ontslaan
arbeiders. We spreken het vertr
wen uit, dat ook de regering spot
met maatregelen zal komen, ter
strijding van de bestaande we
loosheid en ter voorkoming van
sterke uitbreiding.
Ook vragen we nogmaals aandi
voor de suggestie, die de Convei
organisaties deden, de Sociaal I
nomische Raad te vragen zich op
huidige ontwikkeling te beraé
Wij achten het van groot nut,^
dit hoogste college van het bedrji
leven thans opnieuw zijn mei
geeft over de economische kaart
Nederland.
Het zou immers onnodig leed o^jai
ons volk brengen, wanneer
onvoldoende contact met hét
drijfsleven de ontwikkeling van
werkloosheidscijfer ook de regerij^
uit de hand zou lopen.
