CHRISTELIJK
Kerk en atoomwapens
Vraagstukken van morgen in
het geloof bezien
r\
De krant en de recensie
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Horvath breekt besprekingen met
Hongaarse Lutherse kerk af
De onbekende man
Ethiek en politiek
yELEN in onze kring maken
zich op een goedkope ma
nier af van de ontzaglijke pro
blematiek der moderne bewape
ning, zo schrijft prof. dr. J. T.
Bakker (Kampen) in de pers-
schouw van het Gereformeerd
Weekblad. Als opvallend staaltje
noemt hij de gedachtegang, vol
gens welke ieder die zich tegen
atoombewapening verzet, koket
teert met een (niet bestaande)
Derde Weg, dus met Rusland. In
dit verband citeert hij prof. dr.
Schippers.
het fatale zwijgen, dat
algemeen in onze pers op dit punt
de hoogste wijsheid schijnt te zijn
weer doorbroken. En gepleit voor
de eigen verantwoordelijkheid van
de kerk in deze vragen. Een ver
antwoordelijkheid, die zij niet mag
delegeren aan de overheid, ook
al zal zij dan wel het verwijt te
horen krijgen, dat zij niet deskun
dig is. Maar als de kerk er het
zwijgen toe zou doen betekent dat
in de praktijk, dat de ethiek hier
volledig ondergeschikt gemaakt
wordt aan de politiek.
Niemand mene. dat het zo'n
vaart niet loopt. Helmut Gollwit-
zer. onder ons vooral bekend ge
worden door het prachtige boek:
En brengen waar gij niet
wilt", waarin hij zijn weg door
de Russische gevangenkampen be
schrijft, heeft een brochure gepu
bliceerd: „Die Christen und die
Atomwaffen". Wij hebben het
vermoeden, dat velen hem het eer
ste boek meer in dank zullen af
nemen dan het het tweede. In het
eerste immers heeft hij op door
dringende wijze de verschrikkin
gen van het communisme gete
kend en dat willen ze wel horen.
Maar nu heeft hij zich beslist
en zonder reserve uitgesproken
tegen enige medewerking aan de
kernproeven. En dat komt ons
minder goed van pas.
Uit deze brochure wordt ons
duidelijk, hoe groot het gevaar is,
dat de kerk, ook waar ze juri
disch zo streng mogelijk van de
staat gescheiden is als in Ame
rika het geval is, toch in feite
vaak de religieuze wijding moet
geven aan het optreden van de
staat en daarmee haar ethiek on
dergeschikt maakt aan de politiek.
A LS een ontstellend voorbeeld
■Ci- daarvan nemen we over wat
Gollwitzer schrijft over de aanval
met atoombommen op Japan in
1945:
..Het meest tekenend voor de
medeverantwoordelijkheid van
de kerk zijn de omstandigheden
bij het vertrek van het Ameri
kaanse vliegtuig, dat de bom
voor Hiroshima droeg, van het
Zuidzee-eiland Tinian op 5 aug.
1945. Toen aan de generaal werd
meegedeeld, dat er gevaar be
stond. dat bij een mislukte
start het hele eiland in de ludht
zou vliegen, antwoordde hij:
..Wij moeten bidden, dat dat
niet gebeurt." Dezelfde gene
raal vertelt dan van de riskante
start van het vliegtuig: „Wij
trachtten bijna de machine met
onze gebeden en onze hoop de
lucht in te heffen".
Voor het vertrek bad een lu
thers legerpredikant een „aan
grijpend gebed".
..Almachtige Vader, Gij die de
gebeden van hen. die U liefheb
ben verhoort, wij bidden U hen
bij te staan, die zich in Uw ho
ge hemel wagen en de strijd
voortzetten tot in het gebied van
onze vijanden. Behoed en be
waar hen, zo vragen wij U, als
ze hun oDdracht ten uitvoer
brengen. Geef. dat zij van Uw
kracht en Uw macht mogen we
ten en met Uw hulp deze oor
log tot een snel einde mogen
brengen. We smeken U. dat
het einde van de oorlog nu
spoedig komt en dat wij weer
eenmaal vrede od aarde mogen
hebben. Mogen de mannen, die
in deze nacht deze vlucht onder
nemen veilig in Uw hoede ver
keren en zonder letsel tot ons
terugkeren. We zullen in ver
trouwen op U verder onze weg
gaan want wij weten dat wij
nu en voor alle eeuwigheid on
der Uw bescherming staan.
luidt:
■erdient als document van
christelijke godslastering, waarbij
teringen van het a theism e-
ONDERWIJSBENOEMINGEN
BeSioemd tot onderwijzeres aan de
W. Hovy uloschool te Amsterdam: me
vrouw Bakker aldaar; aan de Koningin
Emmaschool te Apeldoorn: mejuffrouw
W Gaastra te Oldemarkt (Ov.
Benoemd tot onderwijzer aan de chr.-
nat. school te Kapelle-Biezelinge: J.
Mulder te Lewedorp; aan de hervormde
school te Boskoop: P. Beker te Maas
sluis.
van-professie van het oosten tot
onschuldigheden verbleken, in de
kerkgeschiedenis bewaard te blij
ven. De schuld hiervoor ligt niet
bij deze ene „bidder", die mis
schien niet eens precies wist
srr,the'
HEJ „is, natuurlijk gemakkelijk
Gollwitzer nu ook maar in te
lijven bij degenen, die koketteren
met Rusland en op één lijn te zet
ten met de intellectuele of semi-
ïntellectuele meelopers van het
communisme.
Maar wie dat probeert kan het
toch niet met een eerlijk geweten
klaar krijgen. Daarvoor is wat
hij vroeger over het communisme
geschreven heeft té duidelijk
Maar wel weigert Gollwitzer de
vrede en veiligheid te kopen te
gen elke prijs.
Zijn pleidooi is in wezen een
pleidooi voor de zelfstandigheid
van de ethiek tegenover de poli
tiek. Daarom is het ongeoorloofd
om verzet tegen de kernproeven
te identificeren met heulen met
Rusïand Wie deze gelijkstelling
voltrekt heeft aan het eigenwette-
hjke staatsraison in dezen het
laatste woord gegeven.
En de Kerk moge zich üenmaal
hinken voor zij in dezen haar
zelfstandigheid prijsgeeft. Dat
dunkt ons van minstens even groot
gewicht als het handhaven van de
ze zelfstandigheid als het op het
subsidiebeleid aankomt.
Derde eeuwfeest hervormd
weeshuis Amsterdam
Het in 1657 opgerichte diaconie-wees
huis der hervormde gemeente van Am
sterdam - sedert 1 uari van dit jaar
hervormd jei:0dhuis genaamd, geëxploi
teerd door d- gelijknamige stichting
bestond zondag pre 300 jaar.
Dit derde eeuwfeest is gevierd met een
aoor zeshonderd personen bezochte re
ceptie van het bestuur in Bellevue op
zaterdagmiddag en een herdenkings
dienst in de Westerkerk zondagmorgen.
-n a -b> l smelik voorging.
waarin prof.
de grote receptie
Het hoogtepunt
vormde de mededeling, dat de directeur.
ïeer J Visser, benoemd is tot
ridder in de orde van Oranje-Nassau.
Ter receptie werd gesproken o.m. door
afgevaardigden van de centrale kerke-
ntrale diaconi
namens de Nederlandse
hervormde kinderbeschern. ,.d en
r ntraal Bond voor inwendige zen-
christelijk maatschappelijk werk
jjjggjH"™- o va
het weeshuis
"i v hoofd van de school
net de Bijbel te Vlagtwedde: K Wei-
zenbach te Franeker.
Arjos in Utrecht
bij
een
Van één onzer verslaggevers
TAE Arjos, die zaterdag in Hotel
Smits te Utrecht in algemene
vergadering bijeen was, kan terug
zien op een zeer geslaagde en leven
dige bijeenkomst, waarvoor niet al
leen van de zijde der Arjos-leden,
maar ook van de kant van het Cen
traal Comité der A.R.P. en de a.r.
Tweede-Kamerfractie veel belangstel
ling bestond. Zowel de voorzitter van
het C.C., dr. W. P. Berghuis, als de
voorzitter van de Tweede-Kamer
fractie, dr. J- A. H. J. S. Bruins Slot
woonden de vergadering gedeeltelijk
bij en hielden korte toespraken.
Tijdens de discussie over het jaarver
slag werden van verschillende zijden
opmerkingen gemaakt over de me
ningsverschillen in de A.R.P. Zo werd
o.m. gewaagt of de Arjos geen eigen
geluid moet laten horen en een keuze
moet doen. In dit verband kwam ook
de recente polemiek tussen de heren
Zijlstra en Bruins Slot ter sprake.
Voorzitter Sivis, de vragen beant
woordend, verdedigde met grote klem
de „keuze van het niet-kiezen"„Ik
zou u willen bidden", zo zei hij,
„dring de Arjos geen keuze op tussen
Zijlstra en Bruins Slot. Beide heren,
beide geesten hebben wij nodig."
Tijdens de middagvergadering sprak
de heer M. W. Schakel, burgemeester
van Noordeloos, over „Van toen en
nu en de heer E. van Ruller, oud-
voorzitter van de Arjos, over en
morgen".
IAdvertentie
een dis met cachet
door
Adviserende en
vormende taak
(Van een onzer verslaggevers)
Het wezen van een boekenrecensle ln
de krant wordt bepaald door het wezen
van de pers in het algemeen, en voor
elke krant nader door het eigen karak
ter van die krant. Deze centrale stel
ling heeft dr. E. Dlemer, de hoofdre-
dacteUr van onze krant, zaterdag ont-|
vouwd voor de vakgroep letteren van
de Bond van christelijke kunstenaars in
Nederland. Dr. Dlemer sprak over dei
taak van de christelijke pers ten aan-,
zien van de literatuur.
Bij de vergadering, die onder leiding
stond van de schrijver Anne de Vries,
bleek Waardering te bestaan voor de
wijze waarop onze krant haar taak ten
aanzien van de literatuur vervult.
Bij de dagbladpers onderscheidde dr. *f,"i
li pmnr c- n .irdTancIranmarlffin' 5CIiai
krant namelijk heeft haar eigen indivi
dualiteit. die door tal van factoren, als
traditie, sfeer, samenstelling van de le
zerskring, stijl, opmaak, enz., wordt be
paald. Het is begrijpelijk, dat een krant
op haar individualiteit bijzonder zuinig
Voor wat betreft" de christelijke pers,
betoogde dr. Diemer, dat zij zich in een
zeker overgangsstadium bevindt, waar
in zij zich almeer gaat richten op de
universaliteit van het leven. Dit houdt,
evenals bij haar lezerskring het geval
is, een toenemende belangstelling in
voor culturele verschijnselen.
In dit verband nader komende op
de boekenrecensies in de krant, heeft
dr. Diemer nader betoogd, dat de dag
bladpers een relatie betekent tussen
pers en lezer, niet een relatie tussen
pers en boekenschrijver. Kritiek in
de dagbladpers zal het karakter moe
ten dragen van inlichting, voorlich
ting. ontwikkeling en vorming van de
De heer Schakel schetste opkomst,
neergang en wederopleving van het Cal
vinisme in Nederland en betoogde, dat
de Calvinistische beginselen ook van
daag aan de dag volop-, waard zijn uit
gedragen te worden in de wereld. Wie
meent, dat dit onmogelijk is omdat ons
land maar een speldeknop is in de we
reld terwijl de Calvinisten in Nederland
niet meer dan 10, hooguit 20 pet. van de
bevolking uitmaken, vergeet, dat het in
het rijk van de geest niet gaat om
el, maat en gewicht. Qaarvoor hoeft
men slechts de geschiedenis der Gothen
en hun grote betekenis voor de evange
lieverspreiding te bestuderen. Wij moe
ten elkaar opwekken tot activiteit, le-
vensbezinning (geen mens kan leven van
ijskasten, balansen en kijk-u-rijks), en
thousiasme in woord en daad, en tot
doorzetten. „Er moet iets in ons blijven
van de oude. kernige stijl van de vade
ren", aldus de heer Schakel.
De heer E. van Ruller belichtte de
toekomst. Naar zijn oordeel is deze
uiterst labiel en moeilijk voorspelbaar.
Wij weten -bijv. niet eens of Indonesië
morgen communistisch zal zijn dan wel
de vriendschap en hulp uit het westen
zal aanvaarden. Enerzijds blijft Gods
schepping hopeloos achter: de helft van
de wereldbevolking van 2700 miljoen
mensen kan lezen nog schrijven. Ander
zijds komt die schepping* snel tot ont
wikkeling: de mens betreedt het heelal
en de .automatisering zal het karakter
van samenleven en samenwerken radi
caal doen veranderen. Dat is de wereld
van morgen, die de jeugd tot activiteit
roept. De staat dient zich aan, want
zonder de overheid kan het beslist niet
meer. De vrijheid staat dan echter op
het spel.
De heer Van Ruller meende daar
om, dat niet alleen de partij met de
vragen rondom de overheid klaar moet
komen, maar dat ook de jeugd het
vraagstuk van de groeiende staatsmacht
moedig en klaar tegemoet dient te tre
den. Het gaat hier immers om een ge
loofsstuk. De studie van de vraagstuk
ken rondom de wereld van morgen mag
niet los van het geloof worden gezien.
Tijdens de morgenvergadering zijn
herkozen tot lid van het hoofdbestuur
der Arjos, mej. J. van Leeuwen te Rijs
wijk en de heer Tj. Pel te Heerenveen,
terwijl mr. C. Boprtien in dezelfde func
tie werd gekozen. Van het hoofdbestuurs
lid mr. C. J. Verplancke. burgemees
ter van 's Gravendeel, die een record
aantal malen deel van het bestuur heeft
uitgemaakt, werd zaterdag afscheid ge
nomen. Hem werd een boekwerk aange-
Reroepingswerk
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te Leerbroek: J. Spelt t«
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen naar 's-Gravenhage-Oost
(vak. wijlen J. Attema): P. de Bruijn te
Woerden.
Beroepen: te Oosterend (Fr.), kand.
J. M. van den Brink te Alphen a/ Rijn.
CHRISTELIJK GEREF. KERKEN
Klassiek verbond: Grieks
moet examenvak blijven
Het Nederlandsch Klassiek Verbond
heeft zich tot beide kamers der Staten-
Generaal gewend naar aanleiding van hei
wetsvoorstel, waarin de mogelijkheid
wordt geopend om voor de afdeling B
van het gymnasium en lyceum het
Grieks in de zesde klasse en bij het eind
examen te laten vervallen.
Deze maatregel draagt een schijnbaar
onschuldig karakter, zo zegt het Klassiek
Verbond, doordat de klassieke opleiding
van de B-leerlingen, globaal bezien,
slechts met 10 procent wordt verminderd.
Deze kwantitatief betrekkelijk geringe
beperking zal echter kwalitatief, d.
voor de klassieke vorming veel zw
dere gevolgen hebben, omdat in de zesde
klasse pas vruchten worden geplukt, die
aan de voorafgaande opleiding zin en be
stemming geven. Wanneer deze afsluiting
weg zou vallen, zou de klassieke vorming
van de B-leerlingen, wat het Grieks be
treft, min of meer halverwege blijven
steken.
Het bestuur van het Nederlandsch
Klassiek Verbond kan het genoemde
wetsvoorstel slechts zien als een uit
vloeisel van een utilisme, dat zich op
het meest „nutteloze" vak werpt en ter-
wille van een kleine verlichting een
grote verarming op de koop toeneemt.
Dit stemt tot des te grotere bezorgdheid,
wanneer men de voorgestelde maatregel
ziet in verband met het reeds eerder
ingediende wetsvoorstel tot verruiming
van de studierechten. Verbonden aar
einddiploma gymnasium-B.
Door vele ter zake kundigen is ,e
gewezen, dat het onverantwoord zou
om aan de bezitters van dit einddiploma
toegang tot de studie in de litteraire fa
culteit te geven, indien zij niet voo
beide oude talen een voldoend cijfer bij
het eindexamen behaald zouden hebben.
In plaats van deze alleszins redelijke eis
over te nemen, stelt de minister nu het
Grieks op het eindexamen-B facultatief.
Wij allen hebben, of we het ons bewust geweest zijn c
niet, vandaag vele malen een keus moeten doen. Dat bepaal
ons mens-zijn. Misschien was er voor u vandaag een grot
keuze, waarbij al uw wilskracht nodig was, of was e
vandaag schijnbaar niets te kiezen, omdat alles automatiscl
zijn gangetje ging. Maar dan nog: Waarom gaf u vanmorge
dat scherpe antwoord door de telefoon; Waarom was
vanmiddag zo onredelijk tegenover uw kind? Ook in om
omgang met onze medemensen staan we steeds voor eei-
keute: U drijft uw zin door of u doet iemand een pleziei
U verdraagt iets of u slaat terug; U geeft of u neemt. E
wat is de juiste keuze Wat is de goede weg? Vind ik di
zo gemakkelijk? Als ik welbewust gekozen heb, zal die we
dan niet blijken dood te lopen? Het is geen wonder als w
telkens verdwalen.
God heeft dat ook wel voorzien. Daarom laat hij on
maar niet aan ons lot over. Daarom plaatst hij zijn toe;
wijzers, die wij de Tien geboden noemen. Daarom staan
in de Bijbel (in Psalm 32) die geruststellende woorden:
leer en onderwijs u aangaande de weg die gij gaan moet,
Als wij die goede raad dan ook maar niet in de wind slaan!
SUPERRIJBEWIJS STRIJDT
De lezer heeft recht op een behoor
lijke informatie en op een betrouwbaar
advies van de zijde van zijn krant bij
Diemer een vijftal wezenskenmerken: I nortfo h'o VVrnnVoor Zi?Vw
publiciteit, actualiteit, continuïteit in de "2 d® £rant haar }ezer ook het
verschijning, universaliteit en de om- !ezen van bocken moeten leren-
standigheid dat de pers in ons leven de Dit alles kan het beste geschie-
rol vervult van een gezellin (sociusfunc-den iuist binnen de eigen individualiteit
tie). Deze vijf wezenskenmerken komen, j van e^ke Krant, die in de vijf genoemde
elk op zijn wijze, uit in de drie functies wezenskenmerken en in de drie genoem-
van de pers: het verschaffen van in- d® functies een eigen gestalte krijgt en
lichtingen (het eigenlijke nieuws), het-die het vertrouwen schept, tussen krant
brengen van voorlichting (de commen-en lezer onmisbaar.
taarsfeer). en het bieden van ontspan- Daarnaast, zo betoogde dr. Diemer
ning en ontwikkeling, zo mogelijk ook j ook. heeft de christelijke krant zich niet
vorming. blind te houden voor de belangrijkste al-
Geldt dit voor de pers in het alge- j gemene literatuur, die immers een
meen. het krijgt in elke krant afzonder-beeld geeft van deze tijd en van de
lijk op eigen wijze gestalte. Iederemens uit deze tijd.
„Ontoegeeflijke hardnekkige houding
De Lutherse Wereldfederatie ls over de toestand van de Hongaarse Lutherse
Kerk zeer verontrust en vraagt daarover opheldering. Dit telegram is vrijdag
vanuit Genève gezonden aan Janos Horvath, de vooYzltter van het staatsbureau
voor erediensten te Boedapest. Aanleiding tot dit telegram was een bericht in de
Loudense Times uit Boedapest.
Volgens de Boedapfester correspondent van dit blad heeft Horvath meegedeeld,
dat de besprekingen tussen de Hongaarse regering en de leiding van de Lutherse
kerk zijn afgebroken wegens de „ontoegeeflijke en hardnekkige houding" van de
kerkelijke onderhandelaars.
„Slechte raadgevers"
geven, dat bisschop Lajos Ordass de
leidende bisschop der kerk zelf niet
als „reactionair" beschouwd kon worden.
Maar hij scheen tot deze houding ge
dwongen te zijn door zijn a'-viseurs. Vol
gens Horvath is ook de Lutherse
Wereldfederatie verantwoordelijk voor
„kwalijke raad".
De Hongaarse regering heeft volgens
de Engelse correspondent in de nu af
gebroken besprekingen verlangd, dat het
aftreden van vijf „progressieve" mannen
ongedaan zou worden gemaakt. Onder
deze vijf is vooral van belang bisschop
Vetö, die volgens Horvath op 2 november
1956 tot aftreden is gedwongen en bin
nenkort weer zijn zetel moet innei
zijn diocees wordt thans geleid door
schop Zoltan Turoczy.
als dat in een kapitalistisch land zou
kunnen.
De Lutherse Wereldfederatie wist van
het afbreken der besprekingen niets. Zij
moest het in de Times lezen. Eind no
vember is de secretaris-generaal van de
federatie nog in -Boedapest geweest.
Sindsdien is hij niet op de hoogte ge
houden. Men vraagt zich in Genève af,
hoe nu de positie van de bisschoppen
Ordass en Turoczy is.
Dr.
S. Rodrigues Pereira
zeventig jaar
MET GRONDWET
hebbenden
zouden trachtó
JN de memorie van antwoord
de Eerste Kamer bij de begro- langs indirecte weg van supei
ting voor 1957 heeft de minister bewijs of vestigingseisen het aai
van verkeer en waterstaat mede
gedeeld, dat als voorloopster var
een eventuele rijschoolwet een wij
ziging van het Wegenverkeersregle- reet noch indirect,
ment wordt overwogen, waarbij Wij vertrouwen, dat de minisl
speciale eisen van bekwaamheid van verkeer en waterstaat e:
worden gesteld aan hem die onder economische zaken zich er
zijn toezicht een motorrijtuig doet zullen hoeden, algemene maatrej
besturen.
In de pers heeft reeds een bericht de Hoge Raad in strijd met
gecirculeerd, dat de BOVAG met Grondwet zou achten. Het is
de Stichting VAM (Vakopleiding genoeg, dat een gemeenteraad
Automobiel- en Motorrijwielbedrijf) verordening in strijd met de Groi
De BOVAG kan, dunkt ons, deze Ten slotte willen wij wel een or'
activiteit wel stopzetten, althans tot gevraagd advies aan de bonden
rijscholen beperkt te houden,
hier geldt, dat wat de Grondig
verbiedt niet mag geschieden,
het* beoogde doel.
belanghebbenden geven over ,^c
met de grondwettelijk veilig gestelde Zij kunnen, zonder de ministers
vrijheid van onderwijs, dan kan de verleiden tot maatregelen die
voorloopster er ook niet komen.
Dan kan de overheid niet het les
geven in autorijden slechts toestaan
aan hem die van bijzondere rij
vaardigheid heeft blijk gegeven.
Dan kan de overheid ook niet bij
vestigingsbesluit eisen
i I1
strijd zouden zijn met de Grooji
erzoeken, aan rijscholen
door de Kroon te stellen eisj
voldoen, de bevoegdheid te gevil
rijbewijzen uit te reiken; de lei
iingen van deze rijscholen zoud^
dan niet meer het staatsexamen 1
kwaamheid of andere eisen stellen hoeven af te leggen en aldus ei1
hem die als bedrijf het geven voordeel krijgen op leerlingen \r]
van 'autorijlessen uitoefent.
autorijscholen die geen rijbewijw
Wij dachten wel, dat, na het arrest mogen afleveren.
van de Hoge Raad van 10 december Maar het staatsexamen als zodanl*
EEN GRAADMETER
TN vele kerken in ons land en in gen steunt in de strijd tegi
het buitenland is gisteren gebe- Frankrijk.
den voor de groten der aarde, die Het begrip onderlinge afhankelijk I
vandaag in Parijs bijeen zijn geko- heid moet hierin verandering bres®
men om te beraadslagen over de gen, zowel op het gebied van
wijze, waarop een antwoord kan kernenergie, dat Amerika en Ia#
worden gevonden op de uitdaging ook Engeland voor zichzelf wildef^
van het communisme.
(Van een medewerker)
Dr. S. Rodrigues Pereira, opperrab
bijn van de Portugees-Israëlitische ge
meente in ons land en waarnemend
opperrabbijn van de ressorten Rotter
dam en Den Haag van de zusterge-
meente, Het Nederlandse Israëlisch
Hernaald-eiijk zo zei Horvath tegen kerkgenootschap, zal op 17 december
de correspondent van de Times heeft zeventig jaar worden,
de regering de Lutherse Kerk gewezen in de Joodse gemeenschap van ons
op de^ veranderingen; in haar houd)t iancj neemt dr. Rodrigues Pereira een
grote plaats in. In tal van commissie;
op politiek gebied. Meer
kerk „reactionair" geworden.
De regering is met de Lutherse Kerk
gaan spreken, omdat haar gedragslijn
steeds meer uitliep op „illegale handelin
gen gericht tegen de wetten". Twee we
ken geleden werden de besprekingen af
gebroken. Horvath zei, dat de Lutherse
Kerk moest begrijpen, dat Ret socialisme
in Hongarije aan de macht was en dat
geen kerk er een zelfde rol kon spelen
42.
Het was een kleine kamer op de eerste ver
dieping en Jess vond het er gezellig. De kamer
was uitgevoerd in crème en honinggoud; de crè
me kleurige kleedtafel had een volant van crè
me en goud-gebloemde landhuisstof en de gordij
nen, die dicht getrokken waren, waren van de
zelfde stof vervaardigd. Een gemakkelijk stoel
was dicht bij de haard getrokken. De wanden
waren crème-kleurig, het kleed op de vloer was
iets donkerder geel van tint dan de sprei op het
bed, dat half ingebouwd was in de wand: een
deur leidde naar een aangrenzende badkamer,
die Jess moest delen met Liane, wier kamer
daarachter gelegen was, zoals mevrouw Seacom-
be vertelde.
Voor de oudere vrouw haar alleen liet om haar
gelegenheid te geven zich een beetje op te fris
sen voor de thee, die beneden voor de haard in
de salon geserveerd zou worden, vroeg Jess naar
Peter en kreeg te horen, dat mevrouw Seacom-
be een dag of veertien geleden een Kerstbrief
van haar zoon gekregen had.
„Hij was vier dagen met Oerlof in Tokio en
hij stuurde me een prachtige kimono, geheel
van stijve, geborduurde zijde. Allerliefst, maar
helemaal niet geschikt voor een oude vrouw als
ik." zei mevrouw Seacombe. hoewel Jess aan
haar gericht kon zien, dat ze er erg blij mee
was.
Jess had een Kerstkaart van Peter ontvangen
en had hem meegebracht om hem aan zijn moe
der te laten zien, die haar voorstelde hem bij
alle andere Kerstkaarten te zetten van Muir,
van Liane en van haarzelf die volgens tra-
door
Jane Arbor
ditie op een tafeltje stonden in de hal en hoewel
Jess betwijfelde of Muir het prettig zou vinden
als haar kaarten bij die van hem en Liane zou
den staan, moest ze met mevrouw Seacornbe er
kennen, dat het met Kerstkaarten een kwestie
was van „hoe meer hoe gezelliger."
Toen ze voor de thee naar beneden ging, nam
ze de kaart van Peter mee en een, die ze van
Petra Tempton gekregen had, hoewel ze natuur
lijk niet die kaarten meenam, die ze gekregen
had van mensen, die Muir en Liane niet ken
den. Ze vond Muir alleen in de hal en gaf hem
de kaarten een beetje verlegen.
„Mevrouw Seacombe stelde voor, dat ik die
bij de uwe zou voegen ze zijn van Peter Sea
combe en Petra."
Muir bekeek ze. „Dat is aardig van je als
je er niets op tegen hebt, dat ze er bij komen
te staan. Liane zal het leuk vinden. Ze probeert
onze „verzameling" zo groot mogelijk te maken
en ik heb nauwelijks tijd gehad mijn eigen kaar
ten te bekijken, zo snel heeft ze die onder mijn
handen vandaan gehaald." Hij liep met Jess
naar de bnede schoorsteenmantel. „Ze heeft er
zelf ook een van Seacombe gekregen .hier staat
hij ergens." Hij wees naar een reproductie van
een bloemenstudie, die ongeveer overeenkwam
met de kaart, die Jess gekregen had. Ze be
keek hem en glimlachte inwendig. Door gelijke
kaarten te sturen aan haar en aan Liane e
op precies dezelfde manier te tekenen, had hij
zijn geheim veilig weten te bewaren, hoewel Jess
er geen oordeel over wilde vellen of het we] ver
standig van hem was. Liane een Kerstkaart te
zenden, als hij werkelijk afscheid van haar ge
nomen had.
Na de thee werd de versiering in de hal ge
deponeerd en toen gingen ze met zijn allen aan
het versieren. Muir stond op een hoge ladder,
mevrouw Seacombe gaf hamer en spijkers aan
en de twee meisjes maakten slingers van het den-
negroen.
Toen^le laatste spijker er in geslagen was,
kwam ®uir naar beneden, ging op de onderste
tree van de ladder zitten en bekeek het resul
taat.
„Die laatste slinger hangt te diep," zei hij be
schuldigend tegen Jess, die aanwijzingen gegeven
had van beneden.
„Hij moest wel een beetje dieper hangen dan
de anderen, anders zou de mistletoe er achter
gekomen zijn," protesteerde Jess.
„Dan moest die mistletoe verhangen worden,"
beval hij. „Het gebrek aan symmetrie hindert
„Die mistletoe kun je niet meer verhangen,"
heeft hij zitting. Hij is o.a. voorzitter
van het college van opperrabbijnen
in Nederland en rector aan het Portu
gees-Israëlisch seminarium Ets Haim.
Tot voor kort was hij tevens legerrab-
bijn.
Opperrabbijn Rodrigues Pereira,
werd voor het eerst te Den Haag be
noemd in 1922 waar hij zijn vader op
volgde. Maar niet voortdurend heeft
hij het rabbinale ambt bezet. Gedu
rende tientallen jaren diende hij het
onderwijs. Eerst als leraar in de klas
sieke talen aan het Winschoter gym
nasium, nadien in dezelfde functie aan
het gymnasium te Hilversum, waar hij
ten slotte conrector werd van het ste
delijk gymnasium. Tijdens de oorlog
werd dr. Rodrigues Pereira die naar
Engeland de wijk wist te nemen, be
noemd tot legerrabbijn in de rang van
majoor. Hij werd daarmee de eerste
legerrabbijn die het Nederlandse leger
kende. Als zodanig nam hij met de
Prinses Irene-brigade deel aan de in
vasie en aan de bevrijding van Wes-
terbork, het kamp waarvandaan de
Duitsers de Joden uit ons land depor
teerden.
Academici in Kerk
en wereld
In het Eijkmanhuis te Driebergen wordt
op 25 en 26 januari een conferentie ge
houden voor academici.
Uit het programma vermelden wij, dat
ds. W. P. ten Kate, studentenpredikant
Delft een catechisatie zal geven over
actueel onderwerp, 's Avonds spreekt
Moderne verkeersvliegtuigen en
Experimentele vliegtuigen, door
Hugo Hooftman. Uitgave N.V. De
Kern, Amsterdam.
Er zijn op deze wereld geen twee
ensen te vinden, die meer dan twee
dagen vliegen van elkaar verwijderd
zijn. De luchtvaartjournalist Hugo Hooft
man heeft zich al meermalen tot
taak gesteld ons nog dichter bij el
kaar te brengen, als het even kan door
een modern verkeersvliegtuig. Daarom
heeft hij ook de tweede druk van .Mo
derne Verkeersvliegtuigen" het Licht
doen zien. Deze druk van dit snel door
te bladeren en door te lezen boekje
werd geheel herzien, omdat zelfs Hooft-
niet zo sne! kan schrijven en fo-
afdrukken om de snelle vlucht van
verkeersluchtvaart bij te houden
Daarom heeft hij aan de vliegtuigty-
vandaag ook maar die van
morgen toegevoegd. Anders zijn die
hem weer te vlug af.
Wel zo interessant is het tweede werk
je in dezelfde uitgave over experimen
tele vliegtuigen, merkwaardige model
len waarmee men zoekt naar nieuwe
wegen in de luchtvaart. Ook hierin tien
tallen foto' en tekeningen.
Matglas, door Gonne Kemp. Uitgave
uimigcii, 1 De Torenlaan, Assen.
protesteerde Liane. „Die hebben we juist het den enj5e*e academici de bespreking in Erg belangrijk kunnen wij de roman
eerst opgehangen omdat hij het middelpunt moet in en met de.;MatRlas" van Go .ne Kemp
vormen."
(Wordt vervolgd)
reserveren, als op het terrein vak
de internationale politiek. k.,
de geschiedenis is de WaJ djt laatste betreft bestaat 4j
mogelijkheid, dat Nederland hb,
eerste land is, dat van deze niern^
vorm van samenwerking binnej
Navoverband kan profiteren. W
doelen hier op de crisis in de bC
trekkingen tussen ons land en
donesië tengevolge van de drasfyp
sche maatregelen van de regerintn
te Djakarta. I.
We beseffen, dat een eensgezin)
optreden van de Navo de Indonil
sische leiders niet kan dwingen, hi*J
maatregelen ongedaan te makeij j
Wel kan het voor een belangrijk
deel verhinderen, dat de tegen iCs
Nederlandse belangen genometic
stappen een gunstig gevolg
Nog nooit
dreiging die door toedoen van men
sen boven de wereld heeft gehangen,
zo groot geweest als thans en nog
nooit is de verwarring in het kamp
van de bedreigden groter geweest.
Er is sprake van een vertrouwens
crisis en om daar een einde aan te
maken, zijn de leiders van de vijf
tien Navolanden naar de Franse
hoofdstad gegaan. Zij willen het
Navoverbond nieuw leven inblazen
dooreen nieuwe vorm van samen
werking, de zgn. intérdèpendentie
of onderlinge afhankelijkheid.
Tot voor kort traden de landen
van de Navo lang niet in alle op
zichten als een eenheid op. We heb
ben dat ervaren met Indonesië, toen Indonesië zullen hebben. Dit zal hfc
we door toedoen van de Ver. Staten geval zijn, als Nederlands bondgi»
en Engeland gedwongen werden, noten weigeren, de opengevallel
dit eilandenrijk los te laten voordat piaatsen in te nemen. 1
het rijp was voor onafhankelijkheid. Hoewel voor ons uitermate belanf
Het gebrek aan eenheid trad ook js het Nederlands-Indonesiscl
duidelijk aan de dag, toen Enge- COnflict maar een faijet van
land en Frankrijk de Suezkanaal- complex van problemen, dat
zone binnenvielen en de Ver. Staten Parijs in betrekkelijk korte tijd moj(
tegenover zich vonden. worden afgewerkt. Maar het is eiL
Het jongste bewijs van een onaf- belangrijk facet, dat niet alleen di
hankelijk van elkaar optreden ons land, maar ook door andei
werd geleverd met .de Brits-Ameri- naties als graadmeter zal wordi
kaanse wapenleveranties aan Tune- gebruikt bij de beoordeling v
sië, dat de Algerijnse opstandelin- resultaten der topconferentie.
Boek
VAN DE DAG
ds. W. G. Overbosch uit Amsterdam
„De afwezigheid Gods in de moderne
wereld". Zondagmorgen leidt dr. J. M.
Veen de kapeldienst. 's Middags lei-
plaatselijke gemeente".
Inlichtingen verstrekt Kerk e
Hoofdstraat 211, Driebergen.
I den. De belevenissen van het meisje
Wereld. Margreetje en de omgeving, waarin zij
I van kleuter tot jonge vrouw opgroeit,
boek naar onze smaak toch
den de maat.. De karaktertekening
aan de oppervlakkige kant, waardqi
onder meer de op zich zelf wel intere
santé figuur van Margreetjes vader
onbevredigende indruk maakt,
beeld van het matglas, dat Margreet
in navolging van haar vader gebrui
om de scherpte weg te nemen van w
het leven te zwaar dreigt te worde
als
Kerstuitgaven van Jan Haan, Gr
ningen.
Van de firma Jan Haan te Groningi
ontvingen wij een pakketje kinderbo
ken. Wat ziet deze jeugdlectuur ei
keurig en fleurig uit! Gekleurde omsl
gen met pakkende illustraties en tus
de tekst aardige tekeningen. Ook
de inhoud is grote zorg besteed.
De titels van de negen boekjes zijn'
Zwarte Havik's grote jachtbuit, dooi
S. M. v.d. Galiën; Het Vossebosj
door J. W. de Vries; Vakantie in O
dorp, door Annie Sanders; Een vre
deling, door Jan van Groningen: I
nulf, de zoon van Baarling, door G.
Heerde; Julia met het toversteentj#
door G. H. van Maren; Nannie krijï
een tuintje, door Joh. Hidding: Nanni(
gaat verhuizen, door Joh. Hidding; Hd
Joop een vriendje kreeg, door E. N
Panvis-den Hartog. Drie laatstgenoerri
de boekjes zijn speciaal voor de kein
tjes bestemd, de andere voor groter
Voor feest- en verjaardagen kan met.
">ij de bekende Groninger uitgever uit
stekend terecht. Een goed boek is al'
tijd weer een zeer welkom geschenk, j
