Jlieuuic £riltsrt)e (jTourant
Rood gevaar
elke
If
Zesduizend landgenoten
wachten in Soerabaja
yj
Ook Britten houden zich
klaar voor vertrek
Hulp uit buitenland voor
de vluchtelingen
Boelganiiis brief wordt
in Parijs besproken
WEER NED. PROTEST
IN DJAKARTA
West-Duitsland bereid goede
diensten te verlenen
'n TIP VAN BOOTZ
Oralis Koopuur
DONDERDAG 12 DECEMBER 1957
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter
Familieberichten 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58938-
Directie; F. DIEMEB
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMEB
Chef-red.: H. W. J. ENSERINK
CHRISTELIJKEATlÜNAAL DAGBLAD
Foor Leiden en Omstreken
„$tanhttstirb is abdtatn
myo in tegfjenspoct"
Achtendertigste jaargang no. 11134
Stichting
„Hulp aan landgenoten
in Indonesië"
Den Haag
GIRONUMMER 3 0 8
Indonesië dreigt Korea en Syrië achterna te gaan
T1TET DE DAG wordt de vrees sterker, zowel in het buitenland als in
Indonesië zelf, dat de Indonesische communisten zich althans op Java
van de macht zullen meester maken. Vooral in Britse regeringskringen
houdt men met deze. mogelijkheid terdege rekening. Vandaar dat de Britse
ambassade te Djakarta alle Engelsen heeft aangeraden bij wijze van voor
zorg nu al uitreisvisa te vragen. Ook de woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse zaken te Washington had het
de ernstigë toestand in Indonesië.
Amerika weinig gerustgesteld
Die ongerustheid zal niet verminderen nu de Amerikaanse ambassadeur
te Djakarta, zoals wij elders in dit nummer melden, van premier Djuanda
en minister Subandrio te horen heeft gekregen, dat de toestand wel rusti
ger wordt, doch dat veel zal afhangen van de communisten. Amerikaanse
burgers hebben nog niet de raad gekregen het land te verlaten, doch te
Singapore zijn gisteren reeds vrouwen en kinderen van op Sumatra
kende Amerikanen aangekomen.
Indonesisch leger
geconsigneerd
De woordvoerder van het Indone-
i sische leger te Djakarta, majoor
Harsono, heeft vandaag volgens A.P.
verklaard, dat het legerpersoneel in
de kazernes moet blijven. Alle ver-
j lofgangers moeten zich onmiddellijk
bij hun onderdeel melden.
Harsono weigerde te zeggen waar
om dit geschiedt, maar alle officieren
op het hoofdkwartier dragen battle
dress.
Het krachtigste geluid tegen een moge
lijke communistische overheersing komt
echter uit de mond van de Indonesiër
Kiai Isa Anshary. de voorzitter van het
i Indonesische anti-communistische front
en lid voor de Masjoemi van de con
stituerende vergadering Hli verklaarde:
„Er bestaat een communistisch plan om
van Indonesië een tweede Korea te ma
ken. Dit plan ligt in de lffn van hot ook
door de Indonesische communistische
I partii ondertekende Mo?knuse manifest
van 19 november j.l. Do propagandacam
pagne van radio-Peking over wat daar
wordt genoemd de Amerikaanse samen
zwering om het regime van Sukarno om
ver te werpen met behulp van de
Masjoemi-voorzitter Natsir, de voorzit
ter van de socialistisohe partii Sjahrir, de
voormalige vice-president Moh. Hatta en
de onderstafchef van het leger Soebro-
to dit alles is een niting van een com
munistisch nlan".
Ansharv verwierp de beschuldiging, dat
hij betrokken zou zijn geweest bij de
moordaanslag op Sukarno en beschouw
de de verdachtmakingen tegen zijn be
weging als een bewijs voor het bestaan
Sukarno weer op
non actief
De Indonesische permier Djuanda heeft
gisteravond in het parlement verklaard,
dat president Sukarno „niet in goede ge
zondheid verkeert" en dat hij rust zon
behoeven.
De geneesheren hebben Sukarno voor
gesteld nust te nemen, want hij is „gees
telijk en lichamelijk zeer vermoeid", ai-
dus Djuanda.
Hij bevestigde voorts, dat Sukarno's
reis naar Rome, Parijs en Latijns Amerika
is afgelast.
Prinses Beatrix
voor radio
Ter gelegenheid van Kondnkrijksdag
1957 en haar aanstaand bezoek aan Suri
name en de Nederlandse Antillen zal
prinses Beatrix via de radio de bevolking
van de beide Rijksdelen toespreken. Do
rede van de prinses wordt door de
Wereldomroep te Hilversum uitgezonden
op zondag 15 december te 0.010.04 uur
Ned. tijd op golflengten 19.45 m., 19.71 m.
en 25.58 m. en door alle in Suriname en
de Nederlandse Antillen aanwezige radio
stations gerelayeerd.
Rattenverdelgingsactie in
Dordrecht begonnen
van een buitenlandse oproerige beweging
in Indonesië, die onophoudelijk pogingen
in het werk stelt om het land te
anderen in een fascistische en con
nistische staat.
Anshary verklaarde, dat hij waarlijk
beangst is over de huidige ontwikkelin
gen in Indonesië, „waar de fundamen
tele menselijke rechten met voeten wor
den getreden".
Naar de correspondent van A.P. te Dja
karta meldt, wachten daar de leiders van
alle politieke" partijen, met uitzondering
van de communisten, vol spanning op de
resultaten van nieuwe pogingen om Su
karno met Hatta te verzoenen. Vooral in
kringen van de oppositie zou men zich
veel van een dergelijke verzoening voor
stellen.
De Indonesische ambassadeur in Cana
da. Palar heeft op een persconferentie
gewaarsóhuwd tegen bemoeienissen van
de Navo met de kwestie Hieüw-Guinea.
Hierdoor zou Indonesië onder invloed
kunnen komen van Rusland, dat al meer
malen steun zou hebben aangeboden.
VANDAAG is een Nederlands diplomatiek vertegenwoordiger naar Soe
rabaja gereisd om toezioht te houden op de evacuatie van onze land
genoten uit deze stad, waar zioh ongeveer 6000 Nederlanders bevinden.
Zonder consulaire bijstand kunnen deze mensen geen vér gunning krij
gen om Indonesië te verlaten.
Set Britse lijn-toestel, éait {Mnsdaiga'vond
met 40 Nederlandse en 23 andere vluch
telingen aan boord uit Singapore is ver
trokken, wordt, pas vanavond in Londen
verwacht. Het moest wegens een mecha
nische storing in Karachi overnachten.
Als de besprekingen tussen Belgic en
Nederland over het gebruik van vlieg
tuigen van de Sabena voor de luchtbrug
Djakarta-Singapore tot overeenstemming
leiden, zal dezer dagen een DC-6 van de
Sabena met drie volledige bemanningen
naar Singapore vliegen. De DC-6 kan 64
passagiers vervoeren.
Een vam de bedrijfsdirecteuren van de
K.L M. is naar Singapore vertrokken om
daar het repatriëren van de overige
K L.M -gezinnen uit Djakarta en andere
vestigingen verder uit be werken. In de
komende weken mag de geleidelijke re
patriëring van deze gezinnen tegemoet
worden gezien.
RODE KRUIS
i het
Te Genève heeft de president
Internationale Rode Kruis L. Boissier
gisteren de Nederlandse delegatie ont
vangen in verband met het lot van de
Nederlandse onderdenen in Indonesië. De
delegatie bestond uit dr. E. O. baron
Boetzedaer. jhr. J. W. M. Snoeuck Hur-
gronije en mej. dir. A. F. W. Lunsing-
Meijer. De heer Boissier aal Indonesiëes
goedkeuring vragen voor het Nederlandse
T ien verpleegsters
gaan toch
Tien moedige Nederlandse verpleegsters
zijn volgens A.P. vandaag uit Nederland
in Sydney aangekomen op weg naar Indo
nesië en zij hebben zich niet laten af-
sohrlkken doordat haar in Nederland In
donesische visa geweigerd werden. Zij
hopen zaterdag met de Sibajak van Perth
naar Soerabaja te vertrekken. De 26-
jarige El ma Stenfert uit Amsterdam,' die
drie jaar heeft doorgebracht in een Japans
kamp op Java, zedde: „Wij hebben ons
vrijwillig gemeld voor Indonesië," omdat
wij van een beetje avontuur houden
Hoofdverpleegster Theresa Reymers
hoopt, dat zij in Soerabaja toestemming
zal krijgen aa nland te gaan De meesten
hebben reeds eerder reizen naar Indo
nesië gemaakt om zieke of gewond*
Nederlanders op te halen.
verzoek, en daarna Nederland antwoon-.
Het Intemationaile Rode Kruis heeft
geen vaste vertegenwoordiger in Indone
sië en de normale handelwijze in derge
lijke gevallen zou zijn, dat een buitenge
wone vertegenwoordiger per vliegtuig
naair Indonesië reist. Het heeft nog geen
contact gezocht met het Indonesischr
Rode Kruis.
Uit officiële bron te Canberra verneemt
A.F.P.e dat Australië bereid is vluchte
lingen uit Indonesië te ontvangen, onge
acht hun nationaliteit.
De Braziliaanse minister van buiten
landsc zaken is door de president ge
machtigd permanente visa te verlenen
aan Nederlanders uit Indonesië, die zich
duurzaam in Brazilië willen vestigen.
Acht Nederlanders op Poèloe Sambo
mogen zich niet naar het naburige Siuga-
oore begeven, daar zij anders geen toe
stemming krijgen naar Poeloe Sambo te
rug te keren. Honderd vrouwen en kin
deren vam het Philips personeel itn Indo
nesië worden einde dezer week be Sin
gapore verwacht. Tien employees van de
B.P.M. kwamen eergisteren te Singapore
aan met een vliegtuig van de Stanvac
Het zijn geen vluchtelingen.
Nader wordt gemeld, dat vanmiddag
een Garuda-toestel te Singapore is aan
gekomen met acht K.L.M.-gezinnen, drie
gezinsleden van personeel der Nationale
Handelsbank en de K.P.M., totaal 41 pas
sagiers, die zo spoedig mogelijk met een
speciaal K.L.M.-toestel naar Nederland
zullen doorvliegen.
SABOTAGE
luchtvaartmaatschappij Boac
lorgen nog steeds geen vcr-
i de Indonesische regering om
van totaal tweehonderd Nc-
van Djakarta naar Singapore
speciaal daarvoor
De Brits»
had hedeni
gunning va
een groep
derlanders
over te bre
opgezette luchtbrug. Het
de daarvoor bestemde Argonaut was
vastgesteld om 9 uur Nederlandse tijd
De Boac had vergunning gevraagd om
vandaag tot en met zondag dagelijks een
vlucht te maken van Djakarta naar Sin-
NIEUWE STROOM
Terwijl de Argonaut nog steeds be Dja
karta op toestemming wacht, is een Bri
tannia van de Boac te Singapore aan
gekomen met 69 gezinsleden van Unilever-
personeel te Djakarta, namelijk 45 kin
deren, waarvan 8 zuigelingen, en 24 vrou
wen. Het personeel wordt niet lastig
gevallen en de Indonesiërs zelf zijn
vriendelijk, doch men ls bevreesd door
de vakbonden. Nederlandse
Djakarta winkelen normaal en rijden in
scooters door de straten. Men denkt er
niet aan zich op te sluiten. De Britannia
vloog door naar Londen. Er worden nog
vier Garuda-toestellen verwacht.
In buitenlandse ondernemingskringen
meent men dat het 20 jaar zal duren
voordat Indonesië de vertrekkende Ne
derlanders kan vervangen.
De voorzitter van de wereldfederatie
voor dierenbescherming, mr. Hugenholtz
te Leiden, heeft Sugarno verzocht te be
vorderen, dat de Nederlandse emigranten
hun huisdieren kunnen medenemen.
De trotse K.P.M.-vloot van on
geveer zesennegentig schepen,
waarvan een tachtigtal in In-
ionesische wateren, was tot
nog toe de ruggegraat van elke
regering, die de Indonesische
archipel wilde beheersen. Met
één slag heeft de republiek In
donesië deze gebroken door een
poging beslag te leggen op
deze vloot. Zij is er echter
slechts in geslaagd een dertig
tal in bezit te nemen. De rest
ligt in de havens en het reus
achtige lichaam van het eilan
denrijk is verlamd. Honger en
ellende bedreigen tachtig mil
joen zielen. Hier ziet men voor
beelden van het zestal hoofd
typen van K.P.M.-schepen:
links de Plancius, de Banjoe-
wangi en Ophir, rechts: dl
Eerens, de Waikelo en de Van
Riebeeck.
„Vredesoffensiefvan t Kremlin
DE BRIEF die maarschalk Boelganin van Rusland aan de Amerikaanse
president schreef, en die zoals gemeld, de suggestie bevat een con
ferentie te houden tussen de leiders van de oostelijke en westelijke landen,
zal de volgende week op de Parijse conferentie worden behandeld. Eisen
hower is van plan deze brief uitvoerig te beantwoorden en over het ge
schrift overleg te plegen met de regeringen van de N.A.V.O.-landen.
Overigens is deze brief, evenals die
aan bondskanselier Adenauer, premier
Macmillan van Engeland en aan premier
Gaillard van Frankrijk bedoeld als een
beïvoeding van de Parijse conferentie.
In de brief aan Amerika wordt onder
andere het sluiten van een vriendschaps
verdrag tussen Rusland en de Verenigde
Staten voorgesteld. Ook wordt aangedron
gen op een akkood-over het staken
de atoomproeven met ingang van 1 januari
en op een niet-aanvalsverdrag tusse
landen van het Pact van Warschau e
N.A.V.O.-landen Verder vraagt BoelganiD
een verplichting van de Ver. Staten
Engeland geen kernwapens aan West-
Duitsland te leveren. Rusland zal dan be
loven Oost-Duitsland geen kernwapens
te geven.
Rechtstreeks tegen de Parijse conferen
tie ls de passage waarin Boelganin schrijft,
dat de landèn van de N.A.V.O. al hun
hulpbronnen mobiliseren om de wapen-
produktie en de oorlogsvoorbereidingen
te versnellen. Het aanleggen van Ameri
kaanse raketbases in West-Europa ver
groot slechts het oorlogsgevaar, zo schrijft
Boelganin tenslotte.
Over de brief van Boelganin aan Ade
nauer meldt onze correspondent in Bonn:
Als „zakelijk en in een rustige toon
gehouden" karakteriseerde een woord
voerder van de Westduitse regering de
tekst van de brief die premier Boel
ganin aan dr. Adenauer heeft laten aan
bieden. De brief was in het Russisch
gesteld, de gebruikelijke „hoffelijkheids
vertaling" ontbrak. De brief bevat een
uitvoerige analyse van de politieke ver
houdingen tussen Oost en West, van
Russisch standpunt bekeken. Een groot
deel van de brief is gewijd aan de uit-
brèiding van het aantal atomaire steun- j
punten in West-Europa en dus ook in de
bondsrepubliek. Een woordvoerder van
de regering wees er in dit verband op,
dat Boelganin is uitgegaan van de fou
tieve veronderstelling dat op de Parijse
conferentie besluiten zullen worden ge
nomen over de inrichting van raket
bases. Dit is, naar Duits oordeel, geens
zins het geval, omdat de zwaartepunten
van de conferentie op politiek en weten
schappelijk terrein zullen liggen. Dr.
Adenauer is van plan de brief uitvoerig
te beantwoorden.
Gisteren zijn in Paijs de staf-chefs vari
de vijftien N.A.V.O.-landen onder voor
zitterschap van generaal B. R. P. F. Has-
selman bijeengekomen.
Vandaag en morgen zullen ter sprake
komen de sterkte van „het schild
zwaard" van de N.A.V.O., de omvang
de Russische uitdaging en het program
de geallieerde strijdkrachten voor 1
Voorts verwacht men dat de stafchefs
plannen voor de uitwisseling van Ameri
kaanse inlichtingen over de kernenergie
en de levering van Amerikaanse raketten
aan de Europese landen zullen bespreken.
\EDERLAND heeft heden opnieuw te Djakarta geprotesteerd tegen de
behandeling van Nederlandse onderdanen en bedrijven. Dit werd
aangekondigd toen minister mr. J. M. A. H. Luns gisteren de Indonesische
iolitieke vertegenwoordiger in Den Haag, Maramis, bij zich ontbood en
hem een uiteenzetting gaf van de door Nederland uitgebrachte protesten
en van de protesten, die nog zouden volgen.
Het Franse ministerie van buiten
landse zaken maakt bekend, dat dc dlrec-
teur-gpneraal van de afdeling politieke
zaken van dit ministerie, Jcan Darid:
gisteren de Indonesische ambassadeur
Parijs, mr. Susanto Tirtoprodjo. 1>U zich
ontbood en hem op de hoogte heeft gesteld
van de Franse openbare mening en dc ge
voelens van Franse officiële kringen
de behandeling van de Ncd. ondcrdi
in Indonesië. HU gaf uitdrukking aan
leedwezen over het feit dat Indonesië
dwangmaatregelen neemt tegen m
en buitenlandse eigendommen in beslag
neemt in verband met een geschil ovc
een aangelegenheid van buitenland:
politiek met Nederland, hetgeen in strijd
is met het volkerenrecht en de bcKinscli
der Verenigde Naties.
Een woordvoerder van de Duits
bondsrepubliek te Bonn heeft verklaard
dat deze bereid is haar goede diensten
te bieden in het conflict tussen Nederland
en Indonesië. West-Duitsland hééft echter
geen verzoek in die geest ontvangen. D«
Westduitse regering betreurt de Indo
nesische maatregelen, daar deze o
enigbaar zijn met het gedrag van
rechtsstaat. De woordvoerder herhaalde,
dat de bondsregering als vriend en bond
genoot .van Nederland geen voordeel
wenst te trekken uit de huidige toestand
Nehroe
De premier van India. Nehroe, heeft
volgens A.P. heden te Nieuw-Delhi L
parlement medegedeeld, dat de gebeurte
nissen in Indonesië veel zorg baren. Hil
zedde te hopen, dat men de zaken niet
een kant zal laten opgaan waarbij een
vreedzame oplossing tussen Nederland
Indonesië inzake Nederlands Nieuw-
Guinea uitgesloten zou zijn.
Zegslieden die in nauwe verbinding
staan met het secretariaat van Nehroe,
beweren dat Nehroe zowel tegenover
de Nederlandse ambassadeur als de
Britse hoge commissaris de hoop zou
hebben, uitgesproken, dat „de Neder
landers zich zouden matigen". Hij liet
doorschemeren dat betrekking van de
N.A.V.O. in deze aangelegenheid do
moeilijke toestand alleen maar slech
ter zou kunnen maken.
Nehroe achtte de Indonesische eisen in
zake Nieuw-Guinea juist.
De ambassadeur van M a 1 a k k a heeft
aan de Indonesische minister van buiten
landse zaken Subandrio medegedeeld, dat
zijn land gaarne zal helpen bij het zoeken
van een oplossing, daar de toestand in
Indonesië terugslaat op Malakka.
Van goedin-gelichte zijde te Parijs wordt
verklaard, dat mr. E. van Kleffene de
rdatla
ïtis
Organisatie, niet
mogelijkheid
op de V.N.
hulp heeft ge-
gerept heeft van de
Nederlands beroep
„Rustiger"
De Amerikaanse ambassadeur te
Djakarta, Allison, heeft zowel met pre
mier Djuanda als met minister Subandrio
gesproken. Dezen gaven de verzekering,
dat de toestand „rustiger" werd. Doch dal
Nederland enige
tegenstemmer
in de V.N.
De Algemene Vergadering der V.N. heeft
gisteren met 74 stemmen tegen een (Ne
derland) besloten verdere bespreking van
een ontwerp van een internationaal wet-
bock inzake vcrgrUpen tegen dc vrede en
veiligheid van de mensheid, voor twee
iaar uit te stellen.
De Nederlandse afgevaardigde prof. B
V. A. RöHmg uit Groningen noemde het
uitstel een zeer ongelukkig besluit. Zo
lang er in de wereld spanning is. die de
vrede bedreigd, bestaat de noodzaak alle
krachten te mobiliseren die deze span
ning ongedaan kunnen maken. Het wet
boek zon een dergelijk mobiliserende
kracht kunnen zijn. Het feilt, dait de V.N
er niet in geslaagd zijn het begrip agres
sie te definiëren, is nog geen reden om
het werk aan het wetboek te staken, ail-
dus prof. Röling.
Het ontwerp is drie jaar geleden door
de commissie voor internationaal recht
opgesteid.
De Algemene Vergadering besloot v
met 74 tegen twee stemmen (Nederland
en Haiti) bij vier onthoudingen voor eei
soortgelijke periode bespreking van di
kwestie van internationale strafrecht
spraak uit te stelden.
Voor wie een verrassing wil vinden
Voor zakenrelaties en - vrinden,
TIP van BOOTZ Uw keus
Ik verzeker U, heus,
Daar zult U relaties mee binden
lni. Hr. D. H Hengelo ontv. I TIP 1 Lfl. Bootz' Oude G
alles in grote mate afhangt van hetgeen
de communisten gaan doen.
De B r i t s e hoge commissaris in Nieuw-
Dolhd heeft gisteren een onderhoud gehad
met premier Nehroe o.a. over de toestand
in Indonesië.
Het Syrische parlement heeft Indo
nesië volle steun toegezegd.
Het Australische kabinet heeft ver
klaard, dat het e enernstige slag zou zijn
voor de internationale orde, wanneer In
donesië door uitwijzing va-n Nederlandse
onderdanen en verbeurdverklaringen van
Nederlandse eigendommen een aanspraak
zou verwezenlijken, welke het niet in de
V.N. heeft kunnen doorzetten.
De leider van de Britse Labour-
party Hug Gaitskell, zeide bij aankomst
uit Nieuw-Delhi te Calcutta verheugd to
zijn, dat India wil bijdragen tot oplossing
van het geschil tussen Indonesië en
Nederland. Hij acht het betreurenswaar
dig, dat de Indonesische regering wille
keurig, niet gerechtvaardigd en onmen
selijk optreedt.
De A u s t r
sc'he
regering
heeft volgens Reuter verklaard er
bij Indonesië op aangedrongen te
hebben, niet toe te staan, dat er in
Indonesië iets schadelijks voor de
democratische orde gebeurt.
m
Dit is de 28-jarige Nederlandse zee
kapitein Willem Rodenburg uit Haar
lem, die in Singapore heeft verklaard
dat hij zijn betrekking bij de Indone
sische scheepvaartmaatschappij Pelni
heeft opgegeven omdat hij niet vond
dat hij moest meehelpen Indonesië
uit zijn scheepvaartproblemen te ver
lossen, na alles wat er met de Ne
derlanders daar gebeurt. Hij is de
eerste van de veertig b# de Pelni in
dienst zijnde Nederlandse zeeofficie
ren die ontslag neemt. Drie jaar heeft
Willem Rodenburg op kustvaarders
tussen Java, Sumatra en Singapore
gevaren.
Mohammed Sadok, de 26-jarige Alge
rijn, die op klaarlichte dag de vroegere
voorzitter van de Algerijnse assemblee,
Ali Sjekkal, heeft doodgeschoten, is gis
teren in Parijs tot -levenslange dwangar
beid veroordeeld.
Sadok had de zestigjarige Sjekkal, dia
met de Fransen samenwerkte, neerge
schoten toen hij op een zondagmiddag
«en voetbalstadion verliet.
Advertentie
WOENSDAG van 9—10 uur
(stempel 1)
ELKE DAG 1 UUR GRATIS
KOPEN
KOOP U RIJK
hkj
Leiden Noordwijk
GOEMAAT
Katwijk Rijnsburg
WEERBERICHT
NEVELIG
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zwaar bewolkt en nevelig
met tijdelijk wat regen.
Overwegend matige wind
lussen zuidoost en ost. De-
zelfde temperaturen als van-
«-1**.: daag of Iets hogere. (Opge
maakt om 11.15 uur).
Vrijdag 13 december: Zon op 8.42 uur,
onder 16.30 uur; Maan op uur, onder
12.14 uur.
