Uitbreidingsplan- probleem
door „Rode Haan opgelost
oc
Duo Gold en Fizdale gaven
veelbelovend piano-spel
Expositie Boerhaavezalen
expressie der jeugd
een
Leidse Jeugd Actie besloot
lustrumfeest met maaltijd
VIRO Leiden-Oegstgeest over
de „.rechten van de mens"
foEUWE LEIDSCHE COURANT
DINSDAG 10 DECEMBER 1957
Vuurzee te Voorschoten
In nachtelijk duister werd
timmerfabriek vlammenprooi
GISTERAVOND is de veelbesproken kistenfabriek van de heer Steyn
op de hoek PapelaanOranjekade door brand verwoest. Alle
Jpaarden voor een felle brand waren aanwezig: timmerhout, zaagsc
i hout opgetrokken gebouw en een flinke wind. Binnen enkele
ijen Tpinuten sloegen de vlammen naar buiten. De brandweer, die zeer spoedig
njanwezig was, 5 minuten voor 9 werd zij gealarmeerd, stond voor
ichier hopeloze taak. Toevallig werd in het cultureel centrum op het
iw ovpoment van het uitbreken van de brand een brandweercursus gevolgd.
is, flet voordeel hiervan was dat de commandant zijn
i-eertuad.
door de felle wind werd
>t gehele complex een loeiende vlam-
uut benzee, waaruit van tijd tot tijd een von-
zou Inregen opsteeg, die voor de woningen
12 ledin de Oranjekade en Narcisstraat niet
tllen, fnder gevaar was. Deze werden dan ook
«vlettend in de gaten gehoudei
:kig regende het af en toe, en boven-
VOOR UW DRUKWERK
t>emtmni£
Haarlemmerstraat 219
Tclcf 309C0
i15™"Leidse Amateurfoto
grafen bestudeerden
portretten
nrech!
verk|
Stall
itr 'cden van dc Leidse Amateurfoto-
Ie vereniging hadden gisteren
in de „Doelen". Ditmaal
w%ren de portretten aan de beurt. Voor-
ke v4ter j_ g. Gompelman, kon ii
blijkingswoord zes nieuwe leden begroeten.
"De competitie-avonden beginnen de
pogtepunten te worden in het winter-
op hfogramma van de Leidse Amateurfoto-
le prtafen. Voor dit seizoen zijn vier van
vincire avonden vastgesteld en gisteren be-
op fn men aan de tweede ronde.
KamlBen jury, bestaande uit de heren ir. J. J.
en \frwen- d- Wolfslag en G. L. van den
'erg, beoordeelde de ruim 25 inzendin-
L?'
Er zijn vier klassen: beginners, gevor-
bden, promotieklasse en hoofdklasse.
jVer het algemeen waren de inzendingen
lllfced. Er werd vooral gelet op techniek
It be el ding. Twee inzendingen werden
/ermeld, die van mevrouw W.
in de klasse der gevorderden
de heer Gompelman in de ov
.Burgerlijke stand van
rthod J
Leiden
kerl|
ïEBOREN: Mar^aretha, dr
nkel en J. H. Lou6; Anna Mar
G. C. Bouckaert en A. M. Heeres;
Hermina, dr van F. W. de Goede
Hoitsma; Onno André, zn van H. J.
[Verhoeven en C. de Roode; Otto,
A. Barten en J. van der Leede; Caro-
Margaretha Maria, dr van H. W.
en M. P. F. van Steijn: Robert,
J. J van Kruijssen en B. Korpers-
Yolandï
Burg en A. M. S. Corthals; Catharina
Éatha Maria, dr van W. J. Schelvis
elisaj C. P. Otto; Wouterus, zn van B. Mie-
Breedevelt; Antonia Corne-
Maria. dr van C. j. van den Berg
L. Schacht; Gerardus,
Zwieten en I. A. van der Meij: Ge
Cornelia, dr van M. J. van Goozen
|P. N. van den Ing; Theresia Maria, dr
ng vin M. J. van Goozen en J. P. N. van
ir din Ing; Johannes, zn van J. Parlevliet
erzoi A- Mos; Lina Helena, dr van J. Harm-
l0rd^ en H. M. de Roo; Cor6tianu6 Theodo-
Is, zn van W. C. van Es en T. de Groot.
GEHUWD: M. van Polanen en E. J. M.
telman; J. van der Pluijm en J. S.
J. Bavelaar en J. Kroesemeijer.
VERLEDENM. C. Teiohfischer, 81
H. J. J. Kruse; A. M. Ver-
76 jr, echtgenote van A. G. J
sel; M. Rozier, 80 jr, wed. va«
Etmans, 59 jr, i
J. C. Schmid, 71 jr, man; J. de Feij,
jr, man: J. van der Wille, 68 jr,
Hulp
De brandweer van Wassenaar, die
slechts wachtte op een verzoek om
hulp, was spoedig daarna ter as
sistentie aanwezig. De Voorschoten-
se brandweer gaf toen al met 5
motorspuiten ongeveer 10 stralen
water.
Ook de marine verleende hulp met
botenbrandspuit en verder maakte de
B.B. zich verdienstelijk o.a. met het waar
schuwen van omwonenden.
Omtrent de oorzaak van de brand wordt
getwijfeld tussen kortsluiting of een in
de fabriek aanwezige zaagselkachel.
Uit het aari de zijde van de Papelaan
liggende woonhuis kon veel meubilair
worden gered. De heer Steyn is tegen
brand verzekerd.
In de fabriek gingen onder meer vijftien
machines verloren. Van de zijde van het
publiek bestond uiteraard veel belang
stelling; deze werd ook betoond door bur
gemeester en wethouders.
Later op de avond hadden de bewoners
an de Narcisstraat en omgeving veel last
an de verstikkende rook.
Opgelostprobleem
Met het geval Steyn heeft de Raad zich
meerdere malen beziggehouden. Het ge-
ïwencomplex zou moeten verdwijnen
verband met de uitbreidingsplannen en
de aansluiting Wijngaardenlaan op de
Wind, water en vuur produ
ceerden gisteravond in Voor
schoten verstikkende rookwol
ken, die het blussingswerk van
de brandweren uit Voorschoten,
Wassenaar en van het Marine
Opleidingscentrum niet vereen
voudigden.
overweg in de Papelaan. Een voorstel be-
reffenrie deze materie werd destijds ge-
orpedeerd. Wethouder De Graaff, als
minderheid in het college, kon zich nial
erenigen met de voorgestelde vergoeding
Sindsdien hebben de onderhandelingen
nog geen resultaat opgeleverd.
Jeugdconcert Leiden
weer zeer geslaagd
Voor een geheel bezette Stads
gehoorzaal concerteerde gistermid
dag het Amerikaanse pianoduo Gold
en Fizdale. Dit was het 55ste jeug-
concert dat de Leidse Mij voor
Toonkunst organiseerde. Mondelinge
toelichting werd verstrekt door de
heer L. Stevens, leraar aan de Mu
ziekschool der Maatschappij. Het
programma vermeldde Mozarts so
nate voor 4 handen in C K. V. 521,
Allegro vivace uit het concert in As
van Mendelssohn. Milhaud's suite
Scaramouche en de ..Second Avenue
Walses" van G. Rieti.
Daar de genoemde werken van Mozart
en Riebi ook tijdens het abonnements
concert van gisteravond werden u
voerd. kunnen we ons hier beperken tot
de bespreking van Mendelssohn en Mil-
Enkele jaren geleden ontdekte, of beter
hervond, men de manuscripten van twee
jeugdwerken van Mendelssohn, geschre
ven omstreeks zijn 15de jaar, twee con
certen voor piano's en orkest. We hoor
den hier een deel uit het concert in As,
een briljant en vlot geschreven werk, dat
als blijk van uitzonderlijke begaafdheid
van een puber belangwekkender is dan
als compositie op zichzelf.
Gold en Fizdale, op wier grote kwali
teiten we hieronder nader terugkomen,
gaven het werk alles waarop het red
heeft, virtuositeit en speelsheid.
De suite Scaramouche van Darius Mi
haud behoort tot de meest populaii
werfcen die voor twee piano's werden g<
ven. Ook in dit werk maakt Milhaud
gebruik van de muzikale indrukken d:
hij meebracht van een vrij lang verblijf
Brazilië. Eigenlijk betekenen deze
danssbukjes niet veel meer dan handig
gearrangeerde folklore. Zedanken hun
voornaamste charme aan de ritmische
iug.gesties die ervan uitgaan.
Natuurlijk was het succes bij de jeug
dige toehoorders zeer groot. Zo kon ook
dit jeugdconcert weer als zeer geslaagd
worden beschouwd. De organisatoren
verdienen stellig bewondering voor de
waarop zij dit belangrijke culturele
werk verrichten en voortzetten.
Dr. J. van der Veen.
Geslaagden brevet zwemmen
Vijf adspirantleden van de Leidse Red
dingsbrigade slaagden voor het jeugd-
brevet 1 van de Koninklijke bond tot het
•edden van Drenkelingen. Dit waren mej.
T. Buma en de heren D. Bavelaar. W.
Hoekstra. R. Moolenbeek en F. A. C.
Mulder
Mij. voor Toonkunst Leiden
OK VOOR DIT AVONDCONCERT voor leden van de Mij. voor Toon
kunst te Leiden bestond een zeer grote belangstelling. Deze belang
stelling werd zeker gerechtvaardigd door het optreden pan het amerikaanse
pianoduo Gold en Fizdale. Gelukkig was degene van hendie nog tijdens
het weekeinde door ziekte verhinderd was te Den Haag op te treden, weer
zover hersteld dat dit concert doorgang kon vinden. Reeds eenmaal traden
deze pianisten tezamen in Leiden op. We waren in onze kritiek toen niet
in elk opzicht geestdriftig. Het optreden van Gold en Fizdale van gisteren
gaf ons de indruk dat hun artistieke prestaties intussen op een veel hoger
peil zijn komen te liggen.
Het samenspelen op twee vleugels is
ongetwijfeld heel moeilijk. Er zijn dan
ook slechts weinig duo's die erin slagen
een werkelijke eenheid in stijl en tech
niek te bereiken; men moet zich daartoe
wel geheel op deze muziekvorm richten
Gold en Fizdale bezitten deze eenheid
van stijl en techniek in ruime mate en
zij zijn dan ook in staat hun toehoorders
gedurende een avond voortdurend te
Wat hen vooral kenmerkt is het streven
naar een compacte, monumentale klank,
die toch steeds ruim geschakeerd en mu
zikaal blijft, terwijl hun tempi en dyna
mische middelen, hoewel soms aanvecht
baar, nergens grillig lijken
Hoogtepunten
Ble\
i de i
eerst nog w
steken, bij de vertolking
rt van K. Ph. E. Bach en in een
sonate in C K. V. 521 van Mozart (Mozart
schreef deze sonate aanvankelijk voor
twee cembalen in 1787. gaf het werk ver
volgens op raad van een uitgever voor
piano vierhandig uit, het voldoet echter r
het beste uitgevoerd door twee vleugels), I dit repertoire zoals Schuberts Fantasie
tralend hoogtepunt bereikten de f 0f Ravels ..Ma mère l'oie".
gejaagde tempi, in de bassen weieens tot
ondoorzichtigheid leidden. Daartegenover
stond dat de homogene voordracht, de
meesterlijke techniek en de zeer genuan
ceerde. bijna orkestrale klankvorming
tot sublieme hoogtepunten voerden.
Dicht bij kitsch
Nergens werd dit forse, volumineuze
spel grof of mechanisch, het blijft altijd
muzikaal en klankrijk in elk detail. Na
deze beide grootse prestaties vielen de
vier walsen van Rieti, „Secund Avenue
Walses". wel erg tegen. De uitvoering
was zeer knap, doch de muziek ligt be
denkelijk dicht bij de pretentieuse kitsch.
Het succes van hun optreden was zo
groot, dat twee toegiften moesten vol
gen: de Brasileira uit Milhaud's Scara
mouche, en de Sicilienne uit Bachs fluit-
sonate in g, een ietwat romantische be
werking die het niettemin prachtig deed.
Hoewel er aan de stijl van dit duo dus
wel enkele gevaren verbonden zijn. zul
len we deze pianisten in de toekomst
zeker graag terugzien, bijvoorbeeld met
paar andere belangrijke
concertgevers in het „Concerto per due
pianoforti" van I. Strawinsky.
Voor dit sterk geladen en prachtig ge
componeerde werk bezitten deze pianisten
?en bijzondere affiniteit, hun voordrachts
tijl bezit de ideale hoedanigheden vooi
deze muziek van zwart-wit-tegenstellin.
gen. Het was dan ook een indrukwek
kende interpretatie die tot een climax
voerde in de finale van het werk. Een
tweede hoogtepunt van de avond vormde
de uitvoering van Brahms' bekende
Haydn-variaties op. 56, een werk dat
men gewoonlijk hoort in de georkestreer
de vorm. doch dat Brahms zelf ook ii
deze vorm heeft uitgegeven. Nu moet ge
zegd worden dat de orkestrale versie hel
beste voldoet. Toch ls de pianistische
e belangwekkend en de wijze waar
op Gold en Fizdale deze uitermate moei
lijke partituur speelden, dwingt de groot
ste bewondering af. Als een bezwaar
voelden we dat hun dynamische contras
ten. reeds dadelijk in het thema van
Haydn. en ook later, tevens hun ietwat
Jong Leiden stelt tentoon
'N DE BOERHAAVEZALEN werd gistermiddag, door de wethouder van
onderwijs een tentoonstelling geopend van werkstukken van leerlingen
an de school voor esthetische vorming. Het is werk van schoolgaande kin
deren onder de veertien jaar, die zich vrijwillig hebben opgegeven voor
cursussen op woensdagmiddaggegeven in een lokaal boven de openbare
lagere school aan de Langebrug. Zij hebben (Jaar geleerd, hoe zij de be
schikbare materialen, potlood, inkt, waterverf, klei e.d., kunnen gebruiken
als middel tot expressie, alles volgens moderne inzichten.
De geestdrift der toehoorders bewees
dat deze avond een succes mocht heten.
Dr. J. van der Veen.
Betsy de Ridder
(72) overleden
leefttjd Is vrü-l
dag te Den Haag:
vrouw Betsy de
Ridder-Spaan,,
die In de Resi-i
dentie en daar-j
bulten zeer veel|
bekendheid ge-j
noot als bege-(
leidster van sa-j
meelevend lid
i de i
enlgini
Sinds 1913 trad zij op als begeleidster
van die volkszang®.vonden, aanvankelijk
bij Arnold Spoel en na diiens overlijden in
1934 bij Herman Sbenz. Twee jaar geleden
werden haar verdiensten gewaardeerd
met de toekenning van de gouden medail
le van Oranje Nassau, die haar in gebouw
Diliigemtia werd uitge reikt door de oud-
voorzitter van de afdelingstaatsraad mr.
dr. L. N. Deckers. Haar gezondheidstoe
stand liiet de laatste tijd al veel te wen-
De begrafenis zaJ plaatshebben op woens
dag 11 december half een. op de begraaf
plaats Nieuw Eykenduynen.
Vicaris benoemd in
nieuwe Hervormde
wijkgemeente
Naar wij vernemen is de heer J. Ver
burg te Amsterdam benoemd tot vicaris
voor de nieuwe Hervormde wijkgemeente
in het Haagwegkwartier. Uit geografische
en Historische overweging heeft men de
wijkgemeente de naam „Boshuizerwljk"
De Leidse Jeugdactie heeft gister
avond in het Geref. Jeugdhuis de
feestelijkheden ter gelegenheid
het tienjarige bestaan besloten met
een broodmaaltijd voor bestuursleden
en afgevaardigden van verschillende
secties en commissies; de bijeenkomst
droeg een intiem karakter.
De heer H. Zunderman, die bij afwezig
heid van dr. P. L. Schoonheim, het wel
komstwoord sprak, vond de animo voor
deze broodmaaltijd, waaraan alle geno
digden deelnamen een symptoom voor de
grote activiteit in het jeugdwerk geduren
de heit afgelopen jaar, Hij hoopte dait deze
afsluiting van tóen jaar arbeid tevens een
periode van bloei zou inluiden. Aan dr.
Schoonheim was een bloemenmand ge
stuurd en Joop Stokkermans, die zich
de L. J. A. verdienstelijk heeft gemaakt,
kreeg mede in verba nd met zijn goed af
gelegd muziekexamen een taart thuisbe-
De school is ontstaan door samen
werking van het departement Leiden
de Maatschappij tot Nut vai
Algemeen en de gemeente Leiden.
Zij staat onder leiding- van de heer
J. B. Volkers, die eerst zijn taak deel
de met, de schilderes mej. L. H. Bur-
gersdijk, later met de heer H. Th.
Bronner. Br wordt op de scholen geen
enkele druk uitgeoefend om naar deze
kf
cursus te gaan. De kinderen offeren
geheel vrijwillig hun vrije woensdag
middag op. En wat nog méér zegt:
zij doen het graag!
De heer Volkers vertelt er het volgende
van. De taak van de leiding
leren van de expressie door het aanleren
van een juist gebruik van de materialen
en het ruimte maken voor eigen verken
ning, het ontwikkelen van de kritische
en het wijzen van een eigen weg; dit alles
geeft het kind volop de gelegenheid zijn
emoties en zijn fantasie te
aard en de praktijk bewijst het is
het werken op zichzelf belangrijker dan
het werkstuk zelf, al laat dat het kind
natuurlijk óók niet onverschillig.
Geheel in deze geest is de organisatie
vain de tentoonstelling. Het werk
rangschikt naar de gebruikte materialen.
Aan de groepstekening en aa
is een aparte plaats ingeruimd. Namen
en leeftijden van de kinderen zijn niet
vermeld. Het gaat er immers alleen mas
om een beeld te geven van de werkwijz.
van het boeiende en zuivere resultaat e
de beschouwer tenminste een vermoeden
mee te geven van de wijze van
en de belangrijkheid daarvan.
Wie?
Niet degene, die iets moois
wordt dus op de eerste plaats op deze
expositie verwacht, maar de pedagoog,
de opvoeder, de onderwijzer. Hetgeen niet
wegneemt, dat hij, die talent „aanvoelt",
menig werkstuk vinden zal, dat veel
belovend is, daarbij zuiverder en heviger
an veel „grote kunst".
Bij de één spreekt de zin
decoratieve, bij de ander die
schilderaohtige. Er zijn verwonderlijk
goede linoleumsneden te bewonderen ei
waterverf-schilderijen, die je zó „aquarel'
:ou willen noemen en die het tussen werl
'a.n volwassen kunstenaars nog zouden
doen óók. Er zijn maskers v
sterke hevigheid, zeer karakteristieke
poppen, helemaal niet gekke kleifiguui
tjes, en tekeningen In O.I. inkt.
Toegang
Jammer is, dat deze weg naar het
•ohone nog lang niet voor ieder kind open
ligt. Eigenlijk zou op school zo gewerkt
en worden, op Alle scholen! En zou
de esthetische vorming door alle vakken
heen moeten worden nagestreefd. Dan zou
;n wereld van schoonheid en geluk
opengaan voor velen, die nu nog genoe-
nemen met het minderwaardige en
verbazing en onbegrip staren naar
hen, die wèl in die wereld van schoonheid
geluk leven.
Niet genoeg
In de kistenfabriek vonden de vlammen een gretig voedsel en kort na
negen uur sloegen gisteravond lekkende vuurtongen uit de fabriek op
de hoek Papenstraat-Oranjekade, die door de gemeente Voorschoten
zo hevig begeerd werd voor het uitbreidingsplan.
Daarop wees ook wethouder Van Schaik
n zijn openingswoord. Deze school voor
esthetische vorming voorzag werkelijk in
behoefte. Toch moet óók gezegd wor
den, dat er in Leiden wel het een en
Hoekje van de tentoonstelling in de Boerhaavezalen. Op de voorgrond
boetseerwerk en poppen; op de achtergrond o.a. een grote groepsteke
ning. Rechts een serie „portretten".
ander op dit gebied wordt gedaan. Den
ken we aan de jeugdconcerten, aan
wat door de commissie voor esthetische
vorming wordt gedaan op het gebied v
toneel, film en museumbezoek, aan
tentoonstellingen van kindertekeningen
de Lakenhal bijvoorbeeld en aan de expo-
tie „Jeugd en Rembrandt". Maar het is
?er zeker niet genoeg! Na de kleuterleef
tijd wordt de esthetische ontwikkeling
het kind afgeremd om vrij baan te
maken voor de intellectuele en technische
at zal in de toekomst nog erger wor-
?n misschien ook wel moéten worden.
De esthetische vorming mag dan echter
zéker niet achterop raken! Een deel van
d<? persoonlijkheidsvorming zou zodoende
den overgelaten aan het toeval en di<
persoonlijkheid zou volkomen soheef ge
trokken worden.
De wethouder wees er nog op, dat
hier gewerkt is met het doorsnee
kind, zoals dat zich kwam aanmelden,
niet met bijzonder begaafden. Daar-
s deze expositie ook zo leerzaam.
De wethouder hoopte, dat velen uit
de onderwijswereld zouden komen
kijken.
De tentoonstelling is open van 9
tot 21 december, van 2 tot 5 en van 7
tot 9 uur. Op 11, 13 en 19 december
houdt de heer Volkers een rondlei
ding, 's avonds van 8 tot 9, op 12, 16
en 18 dec. de heer Bronner, op dezelf
de tijd. Leerkrachten kunnen later
bovendien in de gelegenheid gesteld
worden enige oefenmiddagen bij te
wonen.
C. Th. Wilbert-Reisbcrman.
Tijdens de maaltijd, die verliep met mu
ziek op de achtergrond werd 'n schimmen
en een marionettenspel opgevoerd door
Joop Koevoets. Het woord werd nog ge
voerd door wethouder Van Schaik, die als
gast aanwezig was en nogmaals door de
heer Zunderman.
De laatste releveerde de viering van het
tienjarig bestaan, waarin hij de resultaten
van hetgeen de L.J.A. heeft bereikt weer
spiegeld zag. Ondanks het feit dat de
medewerkers verschillende levensover
tuigingen hebben is de samenwerking
steeds goed geweest. Hij hoopte dat het
werk in de toekomst met alleen in de
breedte, maar ook in de diepte zou
groeien. Zijn waardering voor individuele
prestaties ging uit naar de heer G. Stein-
bach en Nelleke Jansen, de krachten die
achter de schermen werken. Beiden ont
vingen een boek en bon. Het laatst toege
voegde bestuurslid, de heer Kruisheer,
werd eveneens in de hulde betrokken,
vanwege zijn bijzondere verdiensten bij
de tweede lustrumviering. Ook hij kreeg
een geschenk.
De heer Van Schad'k wees in zijn toe
spraak op de geslaagde activiteiten van
de L.J.A. en hij uitte zijn bewondering
voor de prestaties van het dagelijks be-
Het Motorhuis geen
Ford-dealer meer
is het dealer-
al Mol
het de merken Chevrolet, Buick en
Opel betreft, per 1 januari 1958 toege
wezen aan de N.V. Het Motorhuls. die
tot nog toe de Fordfabrieken vertegen
woordigde. Ford zal dezer dagen een
nieuwe dealer aanwijzen. De merken
Vauxhall, Pontiac en Bedford van Ge
neral Motors blijven ondergebracht bjj
Blom's Automobielbedrijf.
Prijsverhoging dunne
plaat
In een circulaire aan de Europese ge
meenschap voor kolen en staal delen de
Hoogovens te IJmuiden mede dat zij de
prijzen voor dunne plaat hebben ver
hoogd. En wel die voor warmgewalst staal
in handelskwaliteit met f 20 en die voor
koudgewalst staal in handelskwaliteit
eveneens met f 20 per ton. Het koudge-
walste staal met gegarandeerde Siemens-
Martin eigenschappen in handelskwaliteit
wordt verhoogd met f 30 per ton. Deze
verhogingen komen neer op 3 a 4 procent
en traden op 29 november In werking. Zij
gelden voor de gehele E.G.K.S.
Zie vervolg stadsnieuws
°l pagina 7
Geslaagd
De heer J. Chr, v. d. Meer te Leiden
i geslaagd voor het eindexamen clave-
imbel c2 van het Koninklijk conservato-
lum voor muziek te 's-Gravenhage. Hij
kreeg een onderscheiding voor virtuoze
eigenschappen.
T\E AFDELING LEIDEN-OEGSTGEEST van de Vereniging voor Inter-
nationale Rechtsorde herdacht gisteravond in het gebouw van de
Nationale Levensverzekering Bank aan het Rapenburg de Dag van de
rechten van de mens, met een voordracht van dr. Norman S. Marsh, alge
meen secretaris van de internationale commissie van juristen, over „The
significance of Human Rights Day".
Spreker gaf de ontwikkeling vaa
menseiijke rechten irn het international!e
recht weer. Hij giing daarbij terug t«
middeleeuwen, waarin men het int<
uionale recht kende, dat was gebaseerd
op de godsdienst. Daarna brak me
splitsing In afzonderlijke stelten de pe
riode van een meer nationale rechtspraak
In de negentiende en in het begin
van de twintigste eeuw werden de in
dividuele aspecten van het recht ver
onachtzaamd en door het nationaal
socialisme ten slotte totaal onder-
9ltóe van het individu ln de gehele sa
menleving. In het handvest van de Ver
enigde Naties werden de rechten van de
mens vastgelegd. Spreker vond dat dit
handvest meer betekende dan een over
eenkomst tussen staten alleen. Het is een
overeenkomst tussen mensen over de ge
hele wereld.
Vervolgens besprak dr. Marsh de rede
lijke grenzen die men een regening ter
bescherming vsn de mene mag stollen.
Hij noemde de positieve en de negatieve
rechten, die uit die Charter voortvloeien
en de taak van het Internationale Ge
rechtshof ln deze. Het gerechtshof kan
echter niet beslissen over gevallen die de
nteroe politiek van een land betreffen,
zoals bijvoorbeeld de kwestie Hongarije,
