CRRISTFLIJK
i
BOEKENHOEK
„Dominee, wat doet 11 eigenlijk?"
Sonnevanck moest twee
paviljoens sluiten
Puzzel mee
Opnieuw een predikant veroordeeld
Een woord voor vandaag
Kanttekenin
De onbekende man
Legerpredikant
In de kerkbode Jn en om de
Grote kerk", van de hervormde
gemeente van Meppel die hem
voor een jaar verlof gegeven
heeft, schrijft dr. Th. C. Frede-
rikse over zijn werk als leger
predikant.
TA, wat doet een legerpredikant
J eigenlijk? Geen wonder, dat men
zich daar slecht een voorstelling
het gewone dominees.-> staan dik
wijls al zulke wonderlijke ideeën
heeft. Voordat ik legerpredikant
werd, had ik er ook weinig kijk op.
Moet je als een soort moreelsoffi-
cier optreden en een keer je stem
verheffen als je erg hoort vloeken?
Of moet je kerkdiensten in het le
ger verzorgen en verder zoveel mo
gelijk met een stichtelijk woord
het rauwe soldatenleven wat in
goede banen houden? En hoe be
reik je de jongens? Waar tref je
Nu, de eigenlijke zaak waar het
om draait, is de goede boodschap
van Jezus Christus vertegenwoor
digen. Omdat dit in het leger, net
zo min als in de gewone maat
schappij, vanzelfsprekend is, is
een legerpredikant in zijn omge
ving zeker een figuur apart.
Dat voelen de jongens, maar ook
de officieren. Je moet er tegen
kunnen, als er eens een mopje
over wordt gemaakt. Toen ik
laatst op de Harskamp met een
groep soldaten klaar stond om
mee over de gevechtsbaan te
gaan onder een beetje mitrail-
leurvuur door moet men dan van
de ene loopgraaf naar de andere
kruipen zei de bevelvoerend of
ficier: als dat vandaag niet prima
gaat, met de geestelijke verzor
ging er bij.
Meteen is dit een voorbeeld, dat
het er niet om gaat altijd het
ernstige element te ver tegen .voor-
digen. Gewoon met de manschap
pen optrekken en belangstelling
voor hen tonen, wordt erg gewaar
deerd. Dat kan al een stukje evan
gelie zijn, ook al wordt er niet met
nadruk over gesproken.
OVERIGENS heb ik in Middel
burg niet zoveel gelegenheid de
soldaten dagelijks mee te maken,
omdat ze meestal in leslokalen zit
ten. Daarom zijn de lessen, die ik
zelf moet geven een zeer belang
rijk onderdeel van mijn werk.
Geen spoor ervan, dat ze zich
gedwongen voelen. Bijna allen ne
men graag aan de lessen deel,
die hen natuurlijk uit de sleur van
hun gewone lessen en leslokalen
moeten halen.
De kunst voor elke legerpredi
kant is, om van deze uren iets te
maken. Dit is daarom nog niet zo'n
eenvoudige zaak. omdat op deze
uren natuurlijk rijp en groen zit.
Zeer kerkelijke cn christelijk op
gevoede jongens tot en met rrtikei
31 naast de velen, die er iets of
niets van weten of willen weten.
In het algemeen verdient het
geen aanbeveling zonder meer een
bijbelgedeelte te gaan behandelen.
De een kent het al cn de ander be
grijpt er toch de helft niet van.
Meestal ga ik uit van een of an
der onderwerp, dat ieder interes
seert. De troonrede, de Spoetnik,
de negerkwestie in Arkansas of
vult u zelf
Meestal ontwikkelt zich dan wel
een gesprek, dat mij er toe noopt
ook de bijbelse kijk op een en an
der te geven. In kleinere groepen
komen ook wel meer persoonlijke
vragen aan de orde. Sommige
groepen zijn veertig jongens of
omdat ik r
meer sterk en andere slechts vijf
of zes.
pEWOONLIJK krijg ik wekelijks
vT ongeveer 300 jongens op mijn
lessen. Als ik dan denk aan mijn
catechisaties in Meppel, waar ik
hooguit twintig oudere jongens
heb, dan lijkt het me toch niet ver
keerd, dat ik dit werk voor één
jaar op me heb genomen.
Met sommige jongens komt het
tot meer persoonlijke contacten.
Ik ontvang hen dan op mijn bu
reau, een niet ongezellige 'kamer
bij het kazernegebouw, waar ik
kan studeren en mijn administra
tieve zaken bijhouden.
Graag bezoek ik ook de wachten
gedurende het weekeinde. De jon
gens zitten dan 24 uur vast en kun
nen niet naar huis. Rokerij en an
dere zaken zijn dan natuurlijk dub
bel welkom. Laatst kwam me ter
ore, dat mijn late bezoek door een
wachtheb' de sympathiek gevon-
Deze dingen lekken uit,
iet enkele vertrouwens-
t elke klas maandelijks
een kleine bespreking heb. Allerlei
zaken over mijn werk worden dan
in deze „soldatenraad" eerlijk be
sproken.
het conferentieoord
de protestantse geestelijke verzor
ging, dat ergens in dé provincie
Utrecht staat, ..Beukbergen". De
jongens van de opleidingsscholen
mogen daar één keer in hun dienst
tijd naar toe. Zo trek ik elke twee
maanden met een groep van veer
tig jongens naar Beukbergen voor
een conferentie van drie dagen.
Verschillende sprekers en arties
ten verlenen daaraan hun mede
werking.
Natuurlijk vinden de jongens
dit een geweldige onderbreking
van hun soldatenbestaan. Kerke
lijk en onkerkelijk, ze willen haast
allemaal even graag mee.
Allerlei problemen worden daar
besproken. Voor veel jongens bete
kent een Beukbergen-conferentie
een gebeurtenis in hun leven, die
nog lang nawerkt. Voor velen is
dit de eerste keer in hun leven, dat
zij eens verkeren in een sfeer,
waar het evangelie het stempel op
he-ft gedrukt. In een mooie sobe
re kapel wordt elke dag begonnen
en gesloten met een korte dienst.
Ook in Barneveld een
„noodgemeente"
Na Ede en Nijkerk ontvangt ook de
hervormde gemeente van Barneveld
een noodvoorziening volgens over
gangsbepaling 238 a-h achter de kerk
orde.
Op deze wijze treft de provinciale
kerkvergadering van Gelderland voor
een periode van vijf jaren een nood
voorziening voor de bediening van
het Woord en van de sacramenten,
de opneming onder de belijdende lid
maten, de bevestiging van huwelij
ken en het pastoraat.
Deze noodvoorziening wordt getrof-
andere modaliteit
catechese verlangt
de verantwoordelijkheid
niet kan dragen.
Uniecollecte lijst 9
Van de 79ste Uniecollecte voor de scho
len met de Bijbel is thans lijst. 9 ver
schenen. 225 plaatselijke comité's hebben
in totaal 130.023,13 bijeengebracht; vorig
jaar was dit bedrag voor dezelfde co
mité's 115.606.34.
Op lijst 9 komen de volgende plaatsen
en bedragen voor. Midwolda: 381 (v.j.
359); Oldekerk: 316,30 (321,95); Ulrum:
801,50 (800); Zuidbroek: 244,50 (206);
Zijldijk: 285,50 (283); Deinum 211
(229); Engwierum 117,25 (152); Idsega-
huizen 216,10 (166,70); Lollum 260,30
(232.80); Minnertsga f 394,74 (398,20);
Oudega 173,39 (159,55); Sloten 134
(146,10); Klazienaveen 403 (488); Ossen-
zijl 109,50 (96.70); Radewijk 124,75
(123); Ede 5.098,64 (4.547,70); Vreeswijk
468,95 (426,79); Ouderkerk aan den Am-
stel 558 (514,74); Barwoutswaarder
185.05 (189,80); H. I. Ambacht 535.25
(580.75); Kinderdijk f 597,84 (458,36);
Leerbroek 414.45 (374); Lekkerkerk
576.50 542,38); Monster 1.252.37
(1.104,95); Rhoon 1.020 (1.160).
7eugdpaviljoen met chr. school)
houdt goede bezetting
Het sanatorium „Sonnevanck" zag het aantal tuberculose-patiën-
ten geregeld teruglopen. Het bestuur en de directie werden daardoor
voor moeilijke vragen gesteld. Het sluiten van een barakkenafdeling
en van paviljoen II, het verminderen van de personeelsbezetting, het
verhogen van de verpleegprijs zijn in meer dan één opzicht pijnlijke
beslissingen geweest, ook al is dit alles te danken aan een verheu
gende ontwikkeling in de volksgezondheid. Dit lezen wij in het jaar
verslag van de Vereniging tot christelijk hulpbetoon aan tuberculose-
en andere patiënten, waarvan het Harderwijker sanatorium uitgaat
Werden op 1 januari 1956 nog
patiënten verpleegd, een jaar later
was het aantal teruggelopen tot 238
meesten van hen kwamen uit Gelder
land (64), uit Zuid-Holland waren 27
patiënten afkomstig.
Het jeugdpaviljoen evenwel was ge
durende 1956 geheel bezet. De aan het
:orium verbonden christelijke school
telt thans zes leerkraohten. Het onder
wijs draagt precies hetzelfde karakter
als in de christelijke school in de vrije
maatschappij. Ook aan volwassenen
worden cursussen gegeven door de on
derwijzers. Zo behaalde een viertal pa
tiënten het middenstandsdiploma, ze-
slaagden voor het i.v.i.o.-diplo-
ïn een patiënt behaalde met mooie
cijfers met mulo-diploma B.
„Sonnevanck" is van den beginne af
geweest een stichting van protestants-
christelijke richting en wil dit by de
voortduur blijven. Ze zoekt haar steun
bU deze bevolkingsgroep, maar wenst
ook de mensen van deze groep, als ze
in aanraking met deze ziekte en dus in
moeite komen, te helpen. Ze wil voor
de patiënten uit deze groep het geeste-
ïyke klimaat scheppen, waarin ze ge
wend zUn te leven. Men weet uit er
varing, dat de afstand voor sommige
patiënten een belemmering vormt, om
naar „Sonnevanck" te komen. Om hier
aan zoveel mogeiyk tegemoet te ko
men, heeft het bestuur besloten, om
voor één familielid het reisgeld twee
maal per maand te vergoeden, ver
minderd met f 2.50 per reis.
Zoals men weet staat het bestuur van
„Sonnevanck" op het standpunt dat de
gebouwen en de gehele outillage ten
dienste moet blijven van de prot. zie
kenverpleging. Zoals de zaken thans
staan, blijft men permanent met lege
gebouwen en een moeilijke exploitatie
Twee punten staan op het program
ma. In samenwerking met het Chris-
telijk-Nationaal Vakverbond wordt ge
werkt aan de stichting van een prot.-
chr. astmacentrum voor kinderen. En
men overweegt daarnaast ruimte te be
stemmen voor een algemeen ziekenhuis.
Een verzoek in die richting is aap de
minister van sociale zaken en volksge
zondheid gericht.
Beroepingsiverk
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Aangenomen naar Dedemsvaart (toez.)
E. C. Brugstede te Laren, voorheen zen
dingspredikant.
Aangenomen te beroep van de provin
ciale kerkvergadering van Noord-Holland
(regionale kerkelijke commissie Amster
dam): A. A. Wildschut te Amsterdam-
Sloten.
Niet juist. Ds. H. L. Boonstra te
Wissekerke heeft niet bedankt vooi
beroep der hervormde gemeente
Warmond. Eerst tegen de kerstdagen is
zijn beslissing te verwachten.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te 's-Gravenhage-Zuid (der
de predikantsplaats): J. H Baas te Rot-
terdam-Terbregge; te Uithuizermeeden:
H. Alting te Wijckel; te Schoondijke:
kand. H. A. van Bottenburg te Hilversum.
GEREF. KERKEN (OND. ART. 31)
CHRISTELIJKE GEREF. KERKEN
Tweetal te Enschede-West: H. W. Eer-
land te Lisse en Th. Rutters te Wilder-
vank.
Bedankt voor Schiedam: D. Slagboom
te 's-Gravenzande.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Moerkapelle: G. A. Zijder -
veld te Paterson N.J. (Ver. St.); te Bar
neveld: P. van der Bijl te Rhenen.
EVANG.-LUTHERSE KERK
DOOPSGEZINDE BROEDERSCHAP
Aangenomen naar Heerlen: J. Knot
WAALSE GEREF. KERKEN
Aangenomen het beroep van de St.
Pierre fusterie te Genève: dr. H. Babel
te Utrecht; naar Utrecht: A. Pierredon
te Aiques-Vives (Frankrijk).
Advertentie
Nog 15 dagen
retlket, want de fijnste
7Hc 7?U££an
HORIZONTAAL; 1 Jachthond, 3 Wa
pen, 6 Deel van een schip, 7 uitroep, 8
Safé, 10 Struisvogel, 11 Afgebakende
ruimte, 12 In goede lichamelijke con
ditie, 14 Voor, 15 Grondtoon, 16 Jav.
huisvogel, 18 Maat, 19 Onhandig persoon.
21 Blaasinstrument.
VERTICAAL; 1 Stroompje, 2 Verpak
king voor natte waar, 3 Gezet. 4 Voor
zetsel, 5 Zuidn. eetbare huisjesslak, 7
Glaasje drank, 9 Muziekinstrument, 10
Klap. 12 Verpakking, 13 Slim. 16 Pro-
jektiel, 17 Lyrisch gedicht, 19 Zangnoot,
20 Fr. voegwoord.
OPLOSSING PUZZEL NO 83
Halfjaar gevangenis in Oost-Duitsland
Opnieuw heeft een Oostduits gerechtshof een evangelisch predikant
veroordeeld tot gevangenisstraf. Dit bericht is afkomstig uit het communis
tisch partijblad Neuer Tag. Het blad deelt mee, dat de dertigjarige ds.
predüdng 6enGeorge Herche een halfjaar gevangenisstraf heeft gekregen „wegens het
de kerkeraad slaag geven van kinderen op zondagsschool en het houden van preken ge-
daarvoor richt tegen <je Oostduitse staat".
De groep lidmaten (meestal, ook in
Barneveld, al in een evangelisatie ge
organiseerd) krijgt buitengewone
ambtsdragers, die door de provinciale
De zaak tegen Herche werd afgewikkeld te Bad Freienwald in de om
geving van de Duits-Poolse grens. Deze straf werd opgelegd nu er een felle
strijd gaande is tussen het stalinistische regime en de Evangelische Kerk
de opvoeding van de jeugd en over pogingen van officiële zijde
kerkvergadering, doende wat des ker- wig te drijven tussen anti-communistische predikanten en geestelijken
keraads is, worden benoemd. I de bevolking.
Vergadering te Driebergen
Chr. Bedrijfsgroepencentrale
groeide met ruim 6 procent
De Verenigingsraad van de Christelijke Bedrijfsgroepencentrale kwam
gisteren te Driebergen in jaarlijkse vergadering bijeen. Voorzitter C. van
Baren jr. sprak een uitvoerige openingsrede uit, waarin hij de gang van
zaken in de Centrale besprak, alsmede de sociaal-economische vraagstuk
ken, welke in Ons land aan de orde zijn.
Het ledental der centrale bedraagt thans 23311 (cijfers van 1 november).
In 1956 ging het ledental 1561 vooruit; thans is de toestand stationnair.
Breedvoerig stond spreker vervol- aan de bespreking van de verslagen
gens stil bij het sociaal-economisch
beleid en de bestedingsbeperking.
Er is een verontrusting waarneem
baar over de toenemende werkloos
heid. Over de vraag, of de bestedings
beperking beantwoordt aan haar doel,
zeide spreker, dat het moeilijk is hier
omtrent thans reeds een gefundeerd
oordeel te geven.
Spreker kwam vervolgens tot de
ontwikkeling in de richting der Eu
ropese economische gemeenschap. Het
Internationaal Christelijk Vakverbond
heeft de vraagstukken, die hier voor
de christelijke vakbeweging uit voort
vloeien, onder het oog gezien en be
sloten tot de oprichting van een Eu
ropees vakverbond in het kader van
de E.E.G.
Wat de interne organisatie betreft,
wees spreker er op, dat het hoofdbe
stuur van de C.B.C. een cursus voor
het kader der centrale voorbereidt. In
het orgaan „Toenadering" zal een ver
antwoorde technische rubriek worden
opgenomen eh bovendien zal met in
gang van 1 januari a.s. een speciaal
kaderblad verschijnen. Op deze wijze
hoopt men de leden, die in de onder
nemingsraden, tariefcommissies e.d.
zitting hebben, te bekwamen vóór hun
ak.
Over de verdere doorvoering der
bedrijfstaksgewijze organisatie x
den met enkele zusterorganisaties
derhandelingen gevoerd. Hoewel enige
verhuizingen zullen plaats vinden, zal
de Christelijke Bedrijfsgroepencentra
le blijven wat zij veertig jaar-is ge
weest: de organisatie van de -christe
lijke werknemers in de transport en
.fabriekmatige" bedrijven.
Na de openingsrede werd begonnen
Ds. F. F. Milatz overleden
In de ouderdom van 78 jaar is te
Oegstgeest overleden ds. F. F. Milatz,
emeritus predikant van de Doopsgezinde
Broederschap.
Ds. Milatz werd in 1879 geboren. In
1903, toegelaten als proponent, deed hij
in september 1904 zijn intrede te Hoorn
op Texel. Een jaar later vertrok hij naar
Den Hoorn, welke standplaats hij in 1910
verwisselde met Monnikendam. In 1918
ging ds. Milatz naar Enkhuizen en vanaf
1929 diende hij de gemeente van IJmui-
den. in 1944 ging de overledene met
emeritaat.
Weer platen van
Joh. de Heer
aantal vooroorlogse opnamen
van de evangelist Johannes de Heer.
De eerst plaat zal aan de thans 91-
jarige evangelist worden overhandigd
in zijn woning te Driebergen.
Advent Christus komt. Wee hun, die verlangen naj
de dag des Heren. Duisternis is hij, en geen licht." E(
profeet uit Israël voegde dat hun toe, die de geringe
trapten, de rechtvaardige benauwden, de armen terzijj
drongen, en dan nog vroom dachten God te prijzen. i}|
feller striemde deze Amos in Gods naam: „Doe van Mij tcj
het getier van uw liederen, het getokkel van uw harpen J
Ik niet horen. Maar laat het recht als water golven.
Het recht als water laten golven. dat is wel wat
dan „ieder het zijne geven". Hebben u en ik het van>
zo laten stromen? Want recht en onrecht zijn beslist
zaken, die alleen staat en maatschappij aangaan. Het
ook een kwestie zijn in verband met uw kinderen, of
buren, of uw klanten, of uw inwoners.
Een goede Adventsstemming kweekt men niet all
met liederen en kaarsen, maar ook met heel gewoon eer
te zijn. „Opdat gij leeft en aldus de Here met u zij".
VAN LOKAAL NAAR INTERNATIONAAL
zes parlementen van de het voor de kleine landen i
van de Euratom en de lijk, in iedere commissie iei
Economische Gemeen- hebben.
Bovendien zullen de parlementarii
die naast hun internationale
Europese
schap de verdragen hebben goed
gekeurd en naar alle waarschijn-
lijkheld de ratificatieoorkonden nog ook hun nationale verantwoorde!
vóór 15 december te Rome gedepo
neerd zullen worden, zullen op 1
januari 1958 de verdragen van
kracht worden.
Dit betekent o.m. de vorming van
Europese gemeenschappelijke
heid hebben, volkomen overhel
geraken.
Daarbij komt de vraag, hoe de
schikbare zetels te verdelen, zó,
èn de nationale partijen èn
cialisten in deze partijen aan
vergadering der res landen die, trekken komen,
zoals het verdrag thans luidt, 142
leden zal tellen. De verdeling is:
Duitsland, Italië en Frankrijk ieder dering van de Raad van Europa,"
36 leden, Nederland en België leder Westeuropese Unie en het Benei
veertien en Luxemburg
Men is uitgegaan van een verdub
beling van het aantal zetels dat
ieder land in het parlement van
de Europese Gemeenschap voor
Kolen en Staal heeft, nl. resp.
18-18-10-10-4.
Het was oorspronkelijk de bedoe
ling te komen tot een verdubbe
ling van deze aantallen, doch dit
voornemen is gestrand en het wa
ren de kleinere landen, die het
loodje legden.
Dit zou op zichzelf geen bezwaar
zijn, daar in de internationale par
lementen niet naar nationaliteit,
maar naar politieke groepering ge
sproken en gestemd wordt.
Een enkele maal is dit principe
geschonden. Het laatst gebeurde
het op 13 februari van dit jaar,
toen de Nederlander Vixseboxse
als doyen van de Nederlandse de
legatie in het parlement van de
E.GJÏ.S. een verklaring aflegde,
waarin de gehele delegatie haar
bezorgdheid uitsprak over de Brus
selse besprekingen over de E.E.G.
en Euratom. De delegatie was na
melijk van mening, dat er een ge
rechtvaardigde vrees bestond, dat
de E.E.G. de economische draag
kracht van Nederland te boven zou
gaan.
De heer Vixseboxse kondigde deze
verklaring aan met enkele zinsne
den, waarin hij zeide „niet zonder
aarzeling" te spreken. Een aarze
ling, die wel gerechtvaardigd was
en eerder tot zwijgen dan tot spre
ken had moeten lelden.
In Straatsburg is nogal kritisch ge
sproken
parlement) zijn er drie politi
groeperingen: christen-democrat
socialisten en liberalen.
Van Nederland telt de delegatie
christen-democraten, drie social
ten en een liberaal.
Echter liggen de nationale politie
verhoudingen anders. In de christi
democratische fractie van de Al?
mene Vergadering van de E.G.K
zitten drie k.v.p.'ers, twee a.r.
één c.h. Wanneer straks de veerti[j
zetels voor de Europese parlem
taire vergadering aangewezen m
ten worden, is het praktisch om
gelijk, dat de politieke partijen
deze groep haar specialisten nrfan'
wens geplaatst krijgen. «hl
Dit alles heeft geleid tot nieuw c
leg, waarbij de wens geuit is, t
België en Nederland niet veert
maar twintig zetels zullen
Het euvel had ook verholpen
nen worden door het instituut 1
plaatsvervangers,
grote landen, die dan dus 72 lei
ter beschikking moeten stellen, jr
zwaar vallen.
Anderen denken weer i
houding in het Beneluxparlem
waar Nederland en België 21 tegr
Luxemburg zeven zetels hebbc
Maar over deze ene zetel zal Nedj
land geen moeilijkheden makt
waar het gaat om een mogeliji
winst van zes.
Misschien laat dit parlementaT
probleem nog vele Nederlandse tó T
zers koud, zolang zij geen reel ■Li'
streeks stemrecht hebben voor dé
interparlementaire vergadering.
deze nationale mahi- Maar dit is dan toch ten onrecbj
festatie in het supranationale parle
ment en de lust tot herhaling zal
niet groot zijn.
Nederland echter maakt zich, even
als de Belgen, over het geringe aan
tal zetels in de komende parlemen
taire vergadering bezorgd uit andere
hoofde dan uit dat van nationaal
prestige.
Het terrein van de parlementaire
vergadering van de E.G.K.S. is, het De Provinciale Staten kiezen op 1
moge nog zo groot zijn, toch beperkt, beurt de Eerste Kamer en de pi
vergeleken bij het gebied dat Eura- tieke verhouding in de Provinci
tom en de E.E.G. bestrijken. Dit Staten heeft dus zijn invloed op
houdt in, dat er vele commissies samenstelling van de Eerste Kan
zullen moeten worden gevormd. Bij Zo worden lokale verkiezingen
een te gering aantal zetels wordt internationaal belang.
want zelfs bij de komende verkj
zingen voor de Provinciale Stall
spreekt de Nederlandse kiezer ziDe
woordje mee voor de komende zetten
verdeling in het Europese parlemeppe
De beschikbare zetels immers w&ren
den verdeeld naar de politieke v<jter
houdingen in Nederland, die blijklngsv
uit de zetelverdeling in de
Tweede Kamer.
pogte
37.
Meer stak er natuurlijk niet achter. Haar werk
had haar binnen de feodale wereld gebracht, die-
in de beschermende schaduw van Quintains lag.
Toen ze in het donker struikelend naar buiten ge
gaan was en Muir Forester zag staan wachten
bij het open portier van zijn wagen, had ze een
gevoel, alsof hij een zorgzame hand naar haar
had uitgestrekt een gebaar, dat alleen voor
haar bedoeld was. Verblind door de koplampen
van de auto stond ze voor hem, bijna voor ze het
wist. Ze strekte een hand voor zich uit en voelde
eensklaps zijn arm om haar heen.
Een heel kort, gezegend moment leunde ze te
gen hem aap, zich verbeeldend dat hier, in zijn
armen, de plaats was waar zij behoorde. Toen
hoorde ze hem met kalme stem vragen: „Is
alles nu in orde? Ik ben gekomen, om je naar
huis te brengen."
Ze antwoordde hem met de vlakke eenvoud van
kinderpraat. „Ja. Mary Stormant heeft een zoon
Ted is niet ernstig gewond."
Muir hielp haar in de auto en trok een plaid
over haar benen. „Ja, dokter Gilder heeft me
dat van Ted verteld. Was je, alleen bij Mary?"
„Ja. helemaal alleen."
Zo ging hun gesprek verder. Korte vragen en
korte antwoorden, die een sfeer van intimiteit
schiepen.
„Hoe laat is het?" vroeg Jess, hoewel ze het
ongeveer wist.
„Na twaalven." antwoordde hij.
„U moet midden in de feestvreugde weggelopen
zijn. Ik voel me schuldig, dat u voor mij geko
men bent. Dat had u niet moeten doen."
door
Jane Arbor
„Dacht je. dat ik je op dit uur van de nacht
alleen naar huis had laten lopen?"
Jess glimlachte. „Een wijkzuster in een grote
stad doet het dikwijls met veel meer risico."
„Het leek me vanavond evenmin gewenst als
nodig, dat je het deed." Die onpersoonlijke woor
den verkilden haar.
Even een stilte. Toen vroeg ze: „Amuseert Li
ane zich op haar feest?"
„Heel goed. geloof ik. Ze draagt een witte ja
pon en ze ziet er engelachtig uit."
„Dat kan ik me voorstellen; ik wou dat ik haar
zo had kunnen zien."
„Heb je geen zin, om nog even mee te gaan
naar Quintains?"
Jess schudde haar hoofd. „Nu niet meer. Het
is al heel Iaat." Ze kon niet gaan zoals ze was
en ze kon niet van hem verlangen, dat hij zou
wachten, terwijl ze zich verkleedde. Hij had haar
vanavond al genoeg van zijn tijd gegeven.
„Je doet verstandig en ik denk, dat Liane
het wel begrijpen zal," zqi hij. Tegelijk stopte
hij voor Jess' pension. Zijn voetstappen klonken
hol in de lege straat, toen hij uitstapte en om de
wagen heen liep. Hij nam haar hand en hielp
haar uitstappen en toen ze zich oprichtte, waren
ze heel dicht bij elkaar.
Voor Jess' hongerig hart scheen het moment
van afscheid een belangrijke frase te eisen
iets, wat ze zich zou kunnen' herinneren en wat
haar troost zou geven in tijden van neerslachtig
heid. Maar ze wist niet wat ze zeggen moest en
het enige, wat gesproken werd, kwam van Muir.
„Welterusten. Jess," zei hij.
Jess bleef Muir's onverwacht gebruik van haar
voornaam nog dagenlang bij en dit was haar als
een liefkozing. Toen begon de betekenis er van
te vervagen en toen zijn manier van optreden
bij hun volgende ontmoeting even koel en for
meel was als altijd,'begreep ze, dat ze er iets
in gelezen had, wat er niet geweest was. Na de
koele manier, waarop hij gereageerd had, toen
Michael onverwacht op bezoek gekomen was en
zijn veronderstelling, dat Peter Seacombe haar
het hof gemaakt had, had ze verlangd naar een
gemoedsuiting van hem. Met de rustige, tedere
manier waarop hij: „Welterusten, Jess," had ge
zegd, had ze zich verbeeld, dat ze die gehad had
Dat was natuurlijk niet zo. Het was een natuur
lijke reactie geweest op de manier, waarop Liane
en Peter haar Jess plachten te noemen. Meer
niet.
Intussen had de prachtige zomer plaats ge
maakt voor een stormachtig najaar, dat aan de
kust niets romantisch of vriendelijks had. Af en
toe leek het alsof de winter al dreigde en toen
Jess zich hulde in wollen ondergoed onder haar
uniform en iedere ochtend gekleed in winter
jas in haar auto stapte, vroeg ze zich wel eens
af, wat ze zou moeten beginnen, als het werke
lijk ging winteren.
(Wordt vervolgd)
Acht grote rivieren in heden
verleden, door Albert Hochheimer
Uitgave v/h. C. de Boer Jr. N.V.
Amsterdam.
Deze grote rivieren zijn Rijn. Donau,
Congo, Eufraat en Tigris, Amazone,
Nijl,
er
boeiend, dat de lezer tijd en omgeving
vergeet, en dat is wel het grootste com
pliment, dat een schrijver kan krijgen.
Hochheimer verliest zich niet in droge
aardrijkskundige opsommingen en zijn
boek is dan ook geen studieboek gewor
den. Hij neemt zijn lezer simpelweg
i en vertelt hem wat er
iegste verleden af rond
deze rivier heeft afgespeeld,
Het boek is verlucht met 53 foto's,
tekeningen en kaarten. De goede Ne
derlandse vertaling is van Margot Bak-
Dokter Serocold, door Helen Ash-
ton. Uitgave Triomf-reeks.
Dokter Serocold is een geneesheer die
geen moeilijkheden zou veroorzaken
voor een ziekenfondsraad, zo deze al in
het vredige Angelsaksische dorpje, waar
hij al jaren gevestigd is. mocht bestaan.
Helen Ashton, die haar lezers al eens in
„Het oude hospitaal", eveneens een
Triomfuitgave, binnenvoerde, tracht in
deze doktersroman de verhouding van
de arts tot zijn patiënten te schilderen.
Het gaat er allemaal erg vriendelijk toe
in dit dorpje: niet alleen waakt de dorps
dokter overdag voor de gezondheid van
'ertrouwelingen, 's nachts zit hij
de boeken gebogen om niet-beta-
lers hun schulden glimlachend kwijt te
schelden. In een tijd, waarin probleem
literatuur om de voorrang strijdt, is het
welkom enkele vrije ogenblikken in ge
zelschap van dokter Serocold door te
brengen.
Invasie 1940, door Peter Fleming.
Uitgave A. YV. Sijthoff's Uitgevers
maatschappij N.V., Lelden.
Op 16 juli 1940 gaf Hitier legerorder
16 uit en de eerste regel daarvan
luidde: „Aangezien Engeland tot dus-
ondanks zijn hopeloze militaire
positie, onwillig is gebleken tot enig
compromis, heb ik het besluit genomen
een invasie van Engeland voor te berei
den en indien nodig uit te voeren".
Heeft Hitier nu inderdaad pogingen in
het werk gesteld. Engeland binnen te
vallen? De Britse journalist Peter Fle
ming tracht op deze vraag antwoord
te geven in Invasie 1940. In deze docu
mentaire van de Duitse voorbereidingen
voor een invasie en de Britse tegen
maatregelen beschrijft hij zeer uitvoe
rig de gang van zaken, die aan leger
order no. 16 voorafging.
Peter Fleming heeft er goed aan ge
daan dit boek te schrijven. Het geeft
een inzicht in „een zonderling inter
mezzo" uit de tweede wereldoorlog. De
goede Nederlandse bewerking is var
J. F. Kliphuis. Prof. dr. T. H. Milo,
hoogleraar in de geschiedenis van hei
zeewezen aan de universiteit te Leiden,
voorzag de tekst van aantekeningen. Het
voorname bandontwerp is van B. J. Aal-
De zomer is voorby, door Elas
Kaiser. Uitgave J. N. Voorhoeve,
Den Haag.
Elas Kaiser heeft een prachtige, diep
menselijke roman geschreven, waarin di-
karakters treffend zijn getypeerd.
Met dominee en mevrouw Welden leven
met wat er in de kleine dorps
gemeente voorvalt en hoe vanuit of via
pastorie hulp wordt geboden en steun
wordt verleend. Verscheidene voorval
len zijn aangrijpend beschreven. Vaart
variatie in haar verteltrant mag men
de schrijfster evenmin ontzeggen. Zij
heeft een vlotte pen, soms wat te vlot.
arbij het onwaarschijnlijke te veel
reliëf krijgt. Dit verhindert ons niet
deze roman van harte aan te bevelen.
Het mysterie van Blue Falls, door
Ray Franklin. Uitgave Ten Ha
gen N.V., Den Haag.
Dit in alle opzichten spannend jon
gensboek (12 tot 16 jaar) is de vierde in
de Winfair-serie. Evenmi' als aan span
ning ontbreekt het aan iloedige vecht-
partyen en hoe el steeds de goedwillen-i bare held
Huizer evangelisatie
C Itbeei
benoemt voorgangen
Het bestuur van de hervormde Evj
gelisatie te Huizen in Noord-HollJ£
heeft tot voorganger benoemd ds. B.
Ginkel te Amsterdam, die ook de
torale zorg over de leden der
lisatie op zich zou moeten nemen. Z
tot ongenoegen van de visitatoren en
het breed moderamen der classlcale n
gaderlng heeft de (zich midden-orthoo
noemende) evangelisatie door deze
noeming de voorstellen van de kerl
raad doorkruist, waarover wy enige tGEB(
geleden hebben bericht.
De voorstellen van de kerkeraad t tie i
heisden dat de samenkomsten der evi
gelisatie als kerkdiensten van de k
keraad zouden uitgaan, terwijl de v
gangers in onderling overleg zouden
den uitgenodigd en vrijheid van litur#3 M
zou zijn toegestaan. De evangelisatie 1
aan de kerkeraad gevraagd, eens in
veertien dagen een confessionele pre
kant te laten voorgaan. Het voorstel
de kerkeraad reikte dus verder.
Omdat het bestuur der evangelisa C
niet heeft willen wachten op de bes
king van de kerkeraadvoorstellen, 1
ds. J. A. G. van Zanten te Hilversum, c
toe als mentor van de Hui!»"/,.
Cor
P. N
De kerkeraad heeft over deze gang vki M.
zaken een brief aan het bestuur djn Int
evangelisatie geschreven met het verzo# A-
deze voor 16 december te beantwoordt
lU]
atha
rEHl
den het van de bedrijvi
winnen, moet men zich toch afvragl
of het vooral in deze tijd wel ver:
dig is. jongens van 12 tot lü jaar te
fronteren met verhalen, waarin hè
steeds hard tegen hard schijnt te moi
ten gaan met natuurlijk een onoverw»
renpaarden in de uit»
Noord Amerika"
-jn-
het kwaad 1 strekte gebieden
