SCHANDE
Af
Een vloot sluipt door de nacht op weg naar Pearl Harbour.
Beklim de
berg Niitaka
VEELZIJDIGE ACTIVITEIT
VOOR DECEMBERFEESTEN
ZATERDAG 7 DECEMBER 1957
d. dat!
del la,
1954.
brlek,
7 pet. j
HET IS HET GROOTSTE VERRAAD
GENOEMD UIT DE GESCHIEDENIS
VAN DE OORLOG. DEZE TWEE
UREN VAN VERSCHRIKKING WA
REN DE INLEIDING TOT GEBEUR
TENISSEN, DIE HET LEVEN VAN
IEDER VAN ONS HEBBEN VER-
ANDERll HET WAS DE DAG WAAR-
OP PEARL HAFROUR STIERF,
7 DECEMBER 1941
Vandaag beginnen wij onze reportage
over dit drama, uur voor uur, minuut
voor minuut, van het ogenblik af, dat
dit alles als een fantastisch plan ont
kiemde in de hersens van kwaadwil
lende mensen, die de vrijheid belaag
den
ONICA CONTER, een jonge
verpleegster, en tweede
luitenant Barney Benning
ument van de kiLstartillerie kuier-
den de officiersclub te Pearl Har-
et z'n bour uit, daalden het pad af
naar de ijzerhoutbomen en stonden
stil bij de aanlegsteiger, waar
ze bleven kijken naar de motor-
i boten, die de man-
nen terugbrachten
naar de oorlogs-
schepen, welke in
de verte ten anker
I lagen. Ze waren
i verloofd en het
décor was vol-
j maakt: de werk-
plaatsen, de grote
hijskraan, de ganse
outillage van de
marinebasis op
Hawaii, alles werd
versluierd door de
nacht; het lawaai
van de dag was
weggeëbd; alleen
i plezierige dingen
waren overgebleven het
lichtde dansmuziek, die uit
j de club kwam aandrijven
de lichten van de Pacific-vloot.
die overal in de haven glinsterden.
En er waren meer lichten dan ooit
tevoren.
ocxk maar het flauwste vermoeden had
den van wat er o>p handen was. diit op
of and-ere mani-er uit de ra-dno-uitzenddn-
gen zou blijken Maar hij hoor.de niets -
helemaal niets Behalve de zachte me
lodieën van de eilanden, die uit de loiid
spreker bleven vloeden-
Admiraal Nagumo leunde opgehich!
achterover. Br was een goede kans da-
het moeizame werk ndet vergeefs zoi
Tien maanden v
voorbijgeagan slnd-s
admiraa-1 Isoroku Ya-
manoto van de Japan
se gecombineerde vloot
haast toeval-ld-g tegen
schooit-bij-nacht Taka-
jiro OndshL chef-staf
van de elfde lucht
vloot de opmerkdn-g
had gemaakt: „Als
eens in oorlog komen
met Amerika is er
geen hoop op een
overwinning, tenzij de
Amerikaanse vloot in
WALTER
LORD
haven. De officiersclub scheen zelfs vro-
1-ijker en nog volder dan gewoonlijk toen
Monica Conter en luitenant Benmi-ng te-
i ru-gwandeiden en h-un tafel weer opzoch-
- Iemand stelde voor ludtena-nt Bi-li Siil-
ves-ber te belden, een vriend
allen, die op deze bijzondere avond di
neerde i-n Honoloeloe, acht mijl
basis verwijderd, Monica belde hem op
en maakte hem speels een standje, da-
hij zijn vrienden i-n de steek had gela-
I ten een telefoongesprek zoads ei
's avonds door jonge mensen duizenden
li' woa"dien g-evoard en ial dit gev-ad alleen
maar gedenkwaardig omdat het de laa-t-
echti ete nacht zou zijn, da-t B-idd Silvester in
>per« leven was.
a Zn Het zaïterdagavondibad in de officiers-
club van de Schofield kazerne genoot de
toter* sympathie van Luitenant-generaal Walter
C. Short, de bevelvoerende generaal van
kend S3®1™20611 °P Hawaii. Maar toch was
Sene-raal Short nu te laat. Hij was opge-
193J- houden door een boodschap va-n zijn of-
chtkj ficier van de veiligheidsdienst. Deze had
60a hem verteld van een telefoongesprek, dal
we d-e dag tevoren was opgevangen. Het was
ge: een gesprek van i-emand van het dag-
oleni blad Yomiufa Shdnbun te Tokio met dr.
ÜÏsLj Motokazu Mori, een plaatselijke Japan-
tandarts, en echtgenoot va-n de corre
pondente van het blad i-n Honoloeloe.
Tokio informeerde naar de aflgc-
mene toestandnaar vliegtuigen,
orp'i zoeklichten en naarbloemen,
geel, ..Op het ogenblik," zo luidde het ant
woord van dr. Mori, is het aantal
bloemen kleiner dan anders, maar de
In-j hibiscus en dc poinscttia staan in
-ntwj volle bloei".
Cor-
Vest-,
6 GENERAAL SHORT en twe
jgsti offioieren trachtten steeds
efl nieuw het berich-t te ontleden. Waarom
ver-zou iemand de kosten van een d-uur tra-ns-
ilvei oceanisch gesprek over hebben voor een
praatje over bloemen? Had het iets te
eenj maken met het telegram, dat juist
IWashington was ontvangen en dat w,
,rot !echuwdie tegen „vijandelijke act/ie, die elk
lijstpoment mogelijk was?"
ndet Vijftien minuteneen h-adf uur...
2541,'bijna een uur gi-n-g voorbij en ze konden
mo-.er niet uitkomen. Ten slotte opperde de
eutf generaal Short vriendelijk, dat ze er nog
ver"maar eens over moesten nadenken en het
geval de volgende morgen opnieuw zou-
on.den bespreken Hij vertrok naar de of-
t zjflo',&rsc,ub en !aiter i,n de nacht, toen hij
hu-is reed. keek hij over Pea-rl Ha-r-
dat beneden hem lag uitgestrekt.
(5x)' De Pacific-vloot ba-ad-d-e in een zee va-n
^öjllcht en zoeklichten tastten af en toe de
ol.en;hemel af. Het was een ogenblik om de
_jzorgen va-n de dag te vergeten en te ge-
■'sprJnleten van de ademloze nacht
ar(jj „Is het geen prachtig gezicht" ver-
generaal Short en hij voegde er
peinzend aan toe: „En is het geen praoh-
speitig doelwit?"
Ongeveer 320 mijl naar het noorden aan
van het Japanse vliegkampschip
luisterde commandant Kanjiro
Ono gespannen naar de muziek
wadi, die uit de radio kwam. Hij
d-e wateren van Ha
waii -Vernietigd kan
Toen gaf hij admi
raal Onishi bevel d-e
mogelijkheden
een verras9inigsa-anvail o-p Pearl Harbour
te bestuderen. De staf gi-n-g aan 't werk
Het karwei scheen ha-ast ondoenlijk. En
ad-mi-raal Nagumo. bevel-hebber van.
zeer belangrijke eerste luchtvloot had
er een zwaar hoofd in maar toch begon
het project langzamerhand meer beteke
nis te k-rijgen en vastere vorm aan te
Jonge „toerist"
rJ,-EGEN EIND augustus was admiraal
Yam-amoto i-n staat het schema te
o-n-bvo-uwen aan enkele selecte perso-nen
Admiraa-1 Osami Nagano, chef van d-e
vous van de „Pearl-Harbour-Striking
Force"
Zijn chef-staf schout-bij-nacht Kusaka
bin-telde van optimisme. Nog de dag
tevoren had hij een brief ontvangen van
zijn oude huishoudster, waarin verteld
werd van een aangename droom. De
Japanse onderzeevloot had daarin
schitterende overwinning geboekt bij
Pearl Harbour.
Een vreemde droom voor een huls
houdster, maar admiraal Kusaka vond
het een goed voorteken.
Spoedig was alles op het rendezvous:
32 schepen, samengepakt in een oneven
redig klein en verlaten haventje. Sneeuw
bedekte de bergen, die de kou-de, grijze
baai omgaven. Drie eenzame radiomasten
staken in de lucht. Drie kleine vissershut
ten en een kale. betonnen pier waren de
enige sporen va-n beschaving.
Toch nam Nagumo geen enkel risico. Er
waren geen wal verloven en het afval
mocht onder geen beding buiten boord
worden gegooid. Matroos Shigeki Yokota
van de oorlogsbodem Ka-ga had tot taak
al het afval achter de pier te verbranden,
Kapitein luitenant-ter-zee Shimizu
de schippers va-n de voorraadschepen
hevelden langzamerhand voedsel, kleding
duizenden vaten bra-ndstof over naa
de oorlogsbodems. Oliebussen werden ii
ille mogelijke hoeken gestou.wd, om maa
geen enkele, lege ruimte onbenut te laten
Toen alles was geladen vertelde Shd-
izu aan zijn mannen dat ze vrijaf had-
in tot 10 december. „Ga maar vissen,
Doe alles waar je zin In hebt, maar ver
laat de baai niet".
Op de Akagi hield admiraal Nagumo een
laatste conferentie. Dat was op 23 novem
ber. Luitenant Suzuki vertelde hier van
zijn i-n-teressante trip naar Honoloeloe en
kapitein Fuchida, die de luchtaanval zou
leiden krabbelde ijverig notities. De
bijeenkomst eindigde met een toast en
ba-nzads voor de keizer.
/~\P DE 25ste november gaf Yamamoto
het bevel, dat de vloot de volgende
moest vertrekken. Om 8 uur 's mor
gens la-g de gehele strijdmacht buiten de
haven. Toen dè Akagi voorbij gleed flik
kerde de seinlamp van een patrouillevaar
tuig door de ochtendschemering: „Veel
geluk op uw tocht".
Kapitein lu-itenant-ter-zee Gishiro
liura, de navigatie-officier van de Akagi,
had deze wens zeker nodig. Hij had geen
gemakkelijke taak bij de zwaar stampende
7op do gestadige stormen en de dichte
mist. Miura was op de gehele vloot be
roemd "om zijn beminnelijkheid, maar daar
was nu weinig meer van te bespeuren. Hij
stond streng en gespannen op de brug en
droeg schoenen in plaats va-n de gebrui
kelijke huispantoffels.
De meeste tijd slaagden de schepen er
wel in in formatie te blijven: de vlieg
kampschepen in twee evenwijdige lijnen
in hun kielzog, de slagschepen en krui
sers op de flanken, de torpedobootjager;
zwervend als herdershonden om eer
kudde en de onderzeeboten ver vooruil
bij wijze van voelhorens. Maar 's nachts
dwa-alden de tankers, die niet
m-atie-varen gewend waren, ver
ee uur was de trots der Amerikaanse
Pearl Harbour vernietigd
De decembermaand begint met de Ad
vent. Rustig, devoot, met de blik op hel
naderende Kerstfeest gericht. Verschll-
tende programma-onderdelen moeten
hierop zijn gericht. Zelfs al luistert men
uiet, toch wil men in het programmablad
zien staan, dat er in woord en in m-uzieh
hieraan aandacht wordt besteed. Nauwe
lijks is de Advent begonnen, of d-ware
De schepen ploegden verder. Door ze-
jwslopende dagen en slapeloze nachten.
Admiraal Kusaka gunde zich ®lechts een
hazenslaapje op de brug va-n de Akagi.
Eerste machinist Yoshibumi Tanbo deed
etzelfde benedendeks.
Hij en zijn mannen verlieten zelden de
lachi-nekamer. Ze leefden een leven
lie en zweet achter hun geliefde machi-
WAS HET CODEWOORD VOOR DE
AANVAL OP PEARL HARBOUR
-•„Morgen maar"
generale staf van de Ma-rine en 13 and-ere
hoge offioieren werden n-aar Tokio ontbo
en en Ingelicht.
Daarna, van 2 tot 13 september, be
proefden zij alle facetten van de idee
op de Ma-rine-krijgsschool.
Eind oktober stapte de 33-jari>ge Su-gu-
ro Suzuki, de jongste luitenant ter ze*
der eerste klasse aan boord van de Ja
panse lijnboot Tafyo Maru voor eei
teressante trip naar Honoloeloe.
Maar in pla-at-s van haar gewone koers
te vol-gen voer het schip ver naai
noordenkruiste tussen de Midw-ay-
edland-en en de ALeoeten en draaide
naar het zuiden, naar Haw-adi precies de
route, die de Ja-pamse vloot zou volgen
om een voortijdige ontdekking te ver
mijden.
Suzuki „verdreef" de tijd met het ma
ken van onnoemlijk veel aantekeningen
Hij registreerde de windde atmos
ferische druk en de deining
het schip. Hij onderzocht of een verken
ningsvliegtuig bij deze zee gelanceerd kon
wo-rden (het kon) en of er speciale pro
blemen zouden zijn bij d-e brandstofbe-
voorradiing (ze zoud-en er zijn). En hij
bemerkte dat gedurende de gehele over
steek de Taiyo Maru geen enkel schip in
zicht kreeg.
In Honoloeloe bracht Suzuki een drukke
week door, gezellig slenterende in bur
gerkleren. vriendschappen aanknopend
waar hij maar kon. Hij hoorde veel over
de bewegingen van d-e vloot en hij vo-nd
d-e bevestiging, da-t het „weekend" een
men-e Amerikaanse instelling was.
j zwierf wal rond bij de hangars van
Hickum vliegveld en hij ma-akte op
21 oktober een serie interessante opnamen
'ea-rl Harbour, genomen op een
3Hg staf-officier beveiliging
>ndvl-ucht, die geregeld vi
•erd gehouden vanaf het John Rogers
vliegveld. Iedereen kon trouwens derge
lijke foto's maken.
Daarna gingen de zaken snel in Tokio.
Op 7 november werd admiraal Nagumo
officieel benoemd tot commandant van
het smaldeel voor Pearl Ha-rbour. Dezelf
de I de dag stelde Ya-mamobo de fa-ta-le datum
ra-al Chulchi Nagumo. die het be\
J'Zlover de geweldige Japanse vloot van 6
vliegkampschepen, 2 slagschepen. 3 k-rui-
nef «ers en 9 torpedoboot jagers die zich zudd-
^e"waarts haastten door de nacht.
Admiraal Nagumo stond op het punt
5 ;een totale aanva-l te lanceren op de Ame-
jrika-a-nse vloot i-n Pea-rl Ha-rbour en alles
af va-n het element der verrassing
!Hij voelde, dat wanneer de Amerikanen
adma-vast: zondag 7 december. De da-tum i
geschikt om verschillende redenen: guns
tig maanlicht, een volledig samenvallen
met de aanval op Mala-kka, de beste kans
om de schepen i-n de haven te vinden en
de i
i buit--
leidende sohepen af en elke morgen mo
ten de torpedobootjagers hen opzoeken
n-aa-r de vloot terugbrengen.
Op de tweede dag buitengaats bevonden
de ad-miraa-ls Nagumo en Kusaka zich op
de op en neer stampende brug van de
Akagi. Ze klemden zich stevig aan de
reling vast en keken naar de tankschepen,
die onder veilig escorte naderbij kwamen.
Plotseling barstte Nagumo uit: „Meneer,
wat denkt u hierva-n? Ik voel, da-t ik
zware verantwoordelijkheid op me
geladen. Als ik m-aa-r standvastig was
weest en gewei-geird had. We zijn nu -
trokken en ik vraag me ernstig af of de
operatie wel zal slagen".
Admiraal Kusaka kwam met het juiste
antwoord: „Meneer, u behoeft heus niet
te tobben. We zullen het wel klaren".
Nagumo glimlachte: „Ik benijd je Ku-
aaka. Je bent zo'n optimist".
Admiraal Nagumo moet zich nog i
ontmoedigd hebben gevoeld toen voo:
eerst op 28 november geprobeerd werd
brandstof i-n te nemen. Dit bleek een ge
vaarlijk en bijna onmenselijk werk te zijn.
Doordat de schepen sprongen en dansten
op de hoge zee raakten de zware slangen
van de ta-n-kers los en zwiepten over de
dekken. Diverse leden van de bemanning
werden daardoo-r overboord geworpen,
maar er kon in deze omstandigheden niets
voor hen worden gedaan.
Tegen de dertigste ging het tanken
beter, doch nu was er weer een ander
probleem. Toen het wee-r slechter werd
■aak-ten de olievaten lek. die op het lichte
vliegkampschi-p Hiryu waren vastgesjord
era-nderde het dek in een spiegelglad
de schaatsbaan.
Ta-kahisa Amaga-i, de vl-iegdekofficier,
wikkelde stro om zijn laarzen om staande
kunnen blijven, maar hij kwam er niet
zonder geschaafde scheenbenen af.
Bedienden brachten al hun maaltijden
beneden gewoonlijk rijstballen met in
gemaakte rozijnen, verpakt in bamboe-
schors.
Iedereen werd rustelozer.
Va-n de brug van de Akagi staarde admi
raa-1 Kusaka naar de piloten, die eindeloos
hun boestellen naliepen, de motoren warm
lieten draaien en zich bezig hielden met
hun dagelijkse gymnastiek.
De man met het masker
AP de Shoka-ku zat kapitein luitenant-
ter-zee Hoichiro Tsuk-amoto en hij had
nooit geweten dat de tijd zo langzaam kon
g-a-an. Zijn gedachten waren voortdurend
bij de kiok of zijn horloge. Kapitein Tada-
taku Endo, de scheepsarts, verdreef de
tijd met urenlang ghogi en go te spelen.
Op de Hiryu had iedereen het over het
gazen masker, da-t groepsleider-luitenant
Hai-ta M-atsumura voor zijn mond droeg.
Vanwege het ongezonde klimaat, mom
pelde hij, maar iedereen bestempelde hem
als een zwaarmoedig mens.
Het meest van alles speculeerden ze
echter over de plaats waa-r ze naar toe
gingen.
Jagerpiloot Yoshio Shiga op de Kaga
was er zeker va-n, dat het einddoel in het
noorden zou liggen omdat alle vliegtuigen
van winterbrandstof waren voorzien. Lui
tenant Sukao Ebina, de jongste medische
officier op de Shokaku noemde Dutch
Harbour als het uiteindelijk doel. Eén
man in de machinekamer van de Akagi
genoot het voorrecht te weten hoe ver d<
vloot zou gaa-n, aan de hand van de mee
gevoerde olievoorraden. De Philippij-
zijn mening. Maa-r bijna nie
mand wist de waarheid.
Inmiddels waren Japanse diploma
tieke vertegenwoordigers in Washing
ton aan het onderhandelen om voor
Japan de vrjje hand in Azië te krijgen.
Indien deze conferentie onverwacht
succes zou opleveren, moest onmid
dellijk een bevel naar Nagumo worden
gezonden om de koers van zijn vloot
te wijzigen en huiswaarts te keren.
De wereld zou dan nooit te weten ko
men wat men van plan was geweest.
Daarom kon Nagumo niet het risico
lopen iemand ook maar iets van de
plannen te vertellen.
als h-oofdkussen wanneer hij probeerde
Verschillende keren kregen ze de schrik
van hun leven. Op een gegeven moment,
seinde Tokio, dat een onbekende onder
zeeboot was gesignaleerd. De ganse strijd
macht haastte zich de koers te verleggen,
alleen om later te ontdekken, dat het vals
alarm was geweest. Op een nacht zag ad
miraal Kusaka plotseling een licht aan d<
hemel en hij dacht, da-t het misschien 'r
on-bekend vliegtuig zou zijn. Toen achteraf
bleek, dat het een vonk was u-lt de schoor
steen van de Kaga kwam er een strenge
waarschuwing om voortaan meer zorgvul
digheid te betrachten.
Op een morgen werd het bericht ver
spreid. dat een Russisch schip, op weg
van San Francisco naar Rusland, in de
nabijheid kruiste. Op alle schepen
werd alarm geslagen, maar er gebeur-
niets. Bovendien was er geen etike-
manier waarop men deze berichten
kon controleren, want Nagumo stond
niet toe, dat er vliegtuigen de lucht in
gingen, uit vrees, dat zij de aanwezig
heid van de vloot zouden verraden. Er
werd hevi-g
Ethergolven
jl/TEER NOG DAN VOOR DE KRANTEN, die het al bijzónder druk heb-
-l-'-l ben met hun speciale decembernummers, brengt deze zeer gemêleerde
feestmaand activiteit teweeg in de Nederlandse omroep. Want zowel radio
als televisiesecties hebben voor de programma's heel wat te doen en te
organiseren. Wonderlijk veelzijdig is de feestenreeks van december. Ernst
en vrolijkheid wisselen elkaar af en moeten het volle pond hebben, want
luisteraars en kijkers hebben niet genoeg aan de vieringen in het gezin
en aan hetgeen krant en tijdschrift hen biedt: radio en televisie moeten
het hunne brengen, dat verwacht en eist men.
door deze eerbied en bezinning rolt het
St. Nicolaasfeest on6 leven binnen. De
acties voor zieken, bejaarden en kin
deren. tevoren al ingezet, beleven een
hoogtepunt; de ernstige gedachten wor
den weggevaagd in de pret van feeste
lijke voorbereidingen, van dwaasheid en
plagerij, met als hoogtepunt de avond
van 5 december
Er moeten dus ook daarop gerichte
programma's in de ether worden gebracht.
In de studio's heerst wonderlijke drukte;
terwijl de Siraterklaasprogram-ma'6 met
kinderen, voor volwassenen, voor zieken
enz., worden opgenomen, zijn de repeti
ties en de voorbereidingen voor 'de Kerst
uitzendingen in volle gang. maar wordt
er ook weer éven hard gewerkt aan de
veel-vergende Oudejaarsavonduitzendin
gen. Nauwelijks zijn de Sin-tenklaaslied-
s verstomd of de eerste Kerstliederen
an de ether in. Zo wil het december
willen het ook de luisteraars en kij-
rs. Wan-t dit is het merkwaardige: na
6 december, als „pakjesavond" voorbij
ls, leeft de Advent sterker op: onmiddel
lijk zien wij weer uit naar het naderende
Keretfeest.
De omroepen moeten, gezien het feit
dat zij dagelijks via hun media de huis
kamers binnenkomen, deze grote omscha
keling van pret naar ernst nauwgezet
volgen.
Langzamerhand beginnen de Kerstpro
gramma's, op papier allang klaar, grote
zorg te eisen. Daarom zijn de omroepen
eigenlijk al de Advent voorbij en werken
zij, dwars door de Kerstvoorbereidingen
heen, al aan de Oudejaarsuibzendiingeii.
Zo heeft de NCRV op het ogenblik de
handen vol met een in de prille Nieuw
jaarsnacht te lanceren „emigranten-pro
eren, die ondanks de Shint<
is onmiddellijk werden omgetoverd
i Amerikaanse milkshakes.
Op het vlageschip tobde
Nagumo meer dan ooit over de vraag
of z(jn smaldeel voortijdig
den ontdekt. Hij was nu inderdaad
op een kritiek punt aangeland. Ini
de vüand hem voor 6 decembci
zicht kreeg was hij gedwongen
te keren cn naar huis te varen,
hij
op G dei
I hij
bevind
alici
nde kon
t was overigens veel waarsoh ijl ijker,
dat de aanval wel zou doorgaan. Het voor-
iste was dus de vloot ongemerkt
verder te stuwen in de richting van het
doel. Om elke ontdekking te vermijden,
mocht er geen afval overboord worden ge
worpen het zou een verraderlijk spoor
kunnen vormen. De schepen gebruikten
brandstof va-n zeer hoog. gehalte or
rook tot een minimum te beperken. De
lege olievaten werden zorgvuldig wegge-
stouwd. Er was een volledige verduiste-
aan boord van de schepen ei
heerste een strikte radio-stilte.
Kapitein luitenant-ter-zee Kazuyoshi
Koch-ie, hoofd verbindingsofficier va:
vloot, die zich op de Hiei bevond, maakte
•ssentieel onderdeel van zijn zender
gebruikte het, verpakt in een kistje,
de Japa
a-ls ze door
den ontdekt. Ten slotte
van Nagumo's staf
vrolijk: „Breng het
eeet het!"
Op 2 december
eindigden deze
debatten plotse
ling. De dag te-
Keizerlijke Raad
besloten tot oor
log en dus seinde
admiraal Yama
moto naar de
strijdmacht op
zee: „Beklim de
berg Niitaka".
h(j z(jn plannen volvoeren, wat er ook
mocht gebeuren.
In de radiokamer van de Hiei luis
terde kapitein lifitenant-ter-zee Kochi
gespannen om ieder teken op te vari-
blijken, dat de Ame-
rikamen op hun qui vive waren. Maar
de ontvangst was zeer geruststellend
Op 5 december nam een deel va-n de
loot overdag en 's nachts nieuwe
brandstof in. Admiraal Kusaka
tankschepen het bevel
achiter te blijven en op de terugkeer
het smaldeel te wachten. Het
van de sentimentele ogenblikken
de Japanners zoveel houden
vrijwel alle bemanningen zwaaiden
hun mutsen boen de schepen lang
zaam uit het gezicht verdwenen.
Benedendeks luisterde bevoorradings
officier Shimizu weemoedig naar een
Japans radioprogramma, het kinder
uurtje van mevrouw Hanako Muracka.
Maar het kwam nu zo zwakjes door.
dat hij de knop omdraaide tot hij Ame
rikaanse muziek opving. Het pro
gramma kwam helder en levendig door
de luidspreker.
Bij het aanbreken van de dag op 6
december liet Kusaka de rest van de
schepen brandstof innemen en daarna
nogmaals de vaartuigen, die de dag
daarvoor reeds nieuwe voorraden had
den opgedaan. Hij wilde de tanks zo
vol mogelijk hebben voor de dag
de aanval. Laat in de morgen was
werk gedaan en trokken de vijf
gebleven tankschepen zich van
sbrijdimaoht terug. Opnieuw waren
aandoenlijke afscheid-stonelen
Intussen had Yahmamoto een la
oproep aan de schepen geseind:
ogenblik Is aangebroken. De opkom:
Jjk staat op het
Iedereen, d-ie gem-ist ko-n wo-rd-en
gediscussieerd over de zamelde zich aan dek en o-p el-k schip
ged-aa-n moest worden werd de boodschap voorgelezen. Toespna-
neutraal schip wer-| ken volgden en vro-lijke uitroepen k-lon-ken
in het rond. Toen
dat.
1958
Hei
debericht
het i
de boodschap, die
later op de dag
werd ontvangen,
bevestigde de da
tum „X-dag zal
zjjn op 3 decem
ber", hetgeen op
Hawaii beteken
de zondag 7 de-
J^INDELIJK konden i
Japi
NAGUMO
commandant
inse smaldeel
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllll
Admiraal Nagumo's vlaggeschip. het
vliegkampschip Akagi, vertrok laat in
de avond van 17 november naar d-e Tan-
ka-nbaal, gelegen bij d-e bleke, koude
Ku-rile eiland-en het geheime, rendez-l
worden verzameld en ingelicht.
Op de Kaga was Shigeki Yokota, een
23-jarige boerenjongen, verschrikt bi)
het horen van het doel van de tocht,
later dacht hij er alleen maar
philosofisch over. Beneden in de hitte
en het lawaai van de machinekamer
de Akagi, dronken de mannen van
pitein-lui tenant Tanbo rustig een
saké, maar toch voelde niemand er
een of andere reden voor een tweede
glas te nemen. Het grootste deel va
de bemanning schreeuwde banzai's e
deelde matroos Ikl Kuramoti's extas*
„Een luchtaanval op- Hawaii. Ee
droom komt uit".
volgende morgen scheen iedcree
'crjongingskuur te hebben onder-
De piloten werden geïnstruei
werd op dc Ak:
dezelfde „Z"-vlag
gehesen, die admi
raal Heihaohirö
Togo bij zijn grote
overwinning op
de Russen in 1905
liet hijsen.
In de machine
kamer van de Aka
gi kon officier
Tanbo niet zien
wat er gebeurde,
d-e spreekbuis luis
terde, klopte zijn
hart heftig en kwa-
zijn ogen'.
Het was bepaa-ld
mi et het ogenblik
om oorpijn te krij
gen. Maar toer
groepsleider luite
nant Rokuiro Kiju-
chi op het vtdegd-ek
van die Kiryu de
instructie
groep van piloten
wilde hervatten,
voelde hij 'n klop-
die soheepsairts
wsHij mocht
.mastoids" had.
is. de lucht in gaat. In verschillende
flddelen, waar Nederlanders een
tv vaderland hebben gevonden, wor
den flitsen van Nederlandse samenkom
sten, verband houdende met Keretfeest
Nieuwjaar, op de band vastgelegd.
Deze worden naar Hilversum gezonden
daarvan wordt in de studio een pro
gramma van een uw gemonteerd. D«
radioluisteraars kunnen dus flitsen van
deze bijeenkomsten horen, maar er zui
len geen persoonlijke groeten worden
rgebraoht.
it veeleisende werk voor één uur ra
dio-uitzending is nog maar een klein on
derdeel van de enorme hoeveelheid orga
nisatorische, technische en uitvoerende ar
beid, welke de speciale, nog deze maand
komende uitzendingen vergen.
Ongetwijfeld zullen we in de komende
weken daarvan nog wel eens iets meox
vertellen
Programma voor morgen
Hilversum I, 402 m. NCRV: 8.00 N-ws cn
«eerbcr 8, IJ Gram 8.30 Morgenwijding 9.15
Orgelconc. K.RO: 9.30 Nws 9.4J Gram 9.J5 Plech
tige hoogmis 1,1.30 Gram 1140 Philharmonisoh
12.20 Apologie 12.40 Lichte
13.10 Dc
Bookbcspr 14.00 Pi
en Dinkel, klankbeeld
*,nokj, K„,
Doorspel
.20 De" BremeT Stads!
6.30 Vespers. IKOR:
Hcc
1 22.05 Aati
21.30 Spro
23.00 Nws 23.15 Klav
rond
hun speciale opdrachten de
militaire vliegvelden van Hickam cn
Whcclerde Schofield kazerne... de
iarine luchtvaartstations in Kanecke
i op het Fortcllandde Marine ba-
s te Ewadc Amerikaanse vloot.
Op de Akagi haalde admiraal Ku
saka een prachtige reliëfkaart van
Pearl Harbour in gebrand gips te voor
schijn. Hij had het ding zorgvuldig ach
ter slot en grendel gehouden in zijn
luxe hut, die slechts voor enkele hoog
geplaatste officieren toegankelijk was;
liet hij de kaart installeren op het
hangardek, waar iedereen er gebruik
an kon maken.
Op de Kaga speelden de piloten iden
tificatie-spelletjes. Een luchtmachtoffi
cier verborg de silhouetten van Ame
rikaanse schepen achter zijn rug en de
vliegers moesten ze onmiddellijk iden
tificeren als hij ze plotseling tevoor
schijn haalde. Luitenant Yoshio Sjiga
had steeds maar moeilijkheden om de
Utah te „ontcijferen".
Admiraal tobt
|")E VLIEGERS werden nu door ieder
een vertroeteld dagelijks baden,
speciale rantsoenen van verse melk en
pende pijn. Hij giing
en hoorde 't slec-hte nic
niet straten omdat hij
Nog 600 mijl
TAE VLOOT bevond zich ongeveer 640
mijl ten noorden van Pearl Harbour.
Nu de trage tankschepen waren achter
gebleven kon de vloot de laalste stoot
naar heit zuiden ondernemen. Tegen he
middaguur gaf admiraal Kusaka het be
vel: „Vier en twintig knopen. Volle
kracht vooruit".
Diezelfde avond kwam er nog eer
geruststellende mededeling uit Hono
loeloe: „Geen versperringsballons. Geen
enkele aanwijzing, dat er een alarm
doorgegeven aan de nabij gelegen
eilanden."
In 1.20 uur 's nachts werd door To-
o een laatste boodschap ui' Honoloe-
e doorgezonden: „Zes december (plaat
selijke tijd). Schepen, die in de haven
erd liggen: 9 slagschepen, 3 krui-
ldasse B, 3 wachtschepen, 17 tor
pedobootjagers, 4 kruisers klasse B en
3 torpedobootjagers komen de haven
olnnen. Alle vliegkampschepen en zwa-
kruisers hebben de haven verlaten.,
geen aanwijzing, dat er enige wijziging
komt van deze opgave of dal er iets
ongewoons staat te gebeuren
Een laatste rusteloze nacht kwam
over de verduisterde Japanse sche
pen toen ze met volle kracht
zuidwaarts stampten, op weg naar
Pearl Harbour, dat nu minder dan
400 mUl verwijderd was.
(COPYRIGHT HET ROTTERDAMMER-
KWARTET-ABC PRESS)
Volgende artikel:
HET DRAMA BIJ
OCHTENDGLOREN
>clrecital 23.35—24.00 Gra
Hlhersum II, 298 m. VARA: 8.00 Nws 8 18
.Veer of geen weer 9.45 Geestelijk leven. VPRO:
0.00 V d jeugd. IKOR: 10.30 HeFv kerkdienst
1.30 Vragenbcanlw. AVRO: 12.00 Thealeronk
2.30 Sportspicgcl 12.35 Zang en piano 13.00 Nws
:n SOS-ber 13.07 De toestand in de wereld caus
13.17 Meded of gram 13.20 V d strijdkrachten
4.00 Boekbcspr 14.20 Concertgetoouwortt 15.25
■ïlmpraatje 15.40 Viool cn piano 16.10 Dans-
ïuz 16.30 Sportrcvue VPRO: 17.00 Gesprekken
'-,eLlu,',Sle.raars 17J5 Het P'aXe'and n". VARA:
7.30 V d jeugd 17.52 Nws, sportuitsl cn sport-
e 19.00 I
AVRO: 20.00
2ö—24.00 Met
20.35
10 Amus muz 21.35 Stemr
Franse leven 21.50 Gram
ïourn 22.30 Gram 23.0o
vergadering v dc Ver f
ie Franse slag.
ma. IKOR: 17.00—18.00
Programma voor morgen
SOS-ber 7,10 Gewijde
verdenking 16.30 I
NCRV: 7.00 Nws en
,u* 7.50 Een woord voor
nws cn weerber 8,15 Sportuitsl 8.25
d zieken 9.30 Waar voor uw geld
9.40 Raalk de Roos 10.20 Gram 10.30
etherleergang 11.15 Gram 11.35 Ge-
2.25 Voor boer en tuinder 12.30
tbouuwmcded 12.33 Lichte muz 12 50
13.00 Nws 13.15 Lichte muz 13.45
Schoolradio 14.35 Gram 14.45 V d
5.35 Gram 16.00 Bijbcl-
ber 19.10 Op dc i
I 20.20 Liohte °mu;
II, 298 m. AVRO: 7.00 Nws 7 10
3ram 8.00 Nws 8.15 Gram 9.00 Idem
9.15 Gram 9.40 Morgenwijding
1.00 Idem 11.45
13.15 Medod of gram
bcr 14.00 V d vrous
Voordracht 15.30 Gi
V d padvinders 17.25 Spor
jeugd 17.50 Mil comm.
.00 V d jeugd 17.15
GRAMMOFOONPLATENPROGRAMMA
DRAADOMROEP
