CHRISTELIJK
„Geef dat zij niet versagen"
ke r_
Overleg tussen predikant
en organist gewenst
Puzzel mee
Peter terug in het ambt?
Eert woord voor vandaag
Kanttekening
Synode in Berlijn: christendom en
communisme onverenigbaar
De onbekende man
2
Zending in Indonesië nu
In het Gereformeerde Week
blad van deze week geeft prof.
dr. Herm. N. Ridderbos uiting
aan zijn meeleven met de Neder
landers in Indonesië. De vraag
rijst, zo schrijft prof. Ridderbos
of men er als Nederlanders nog
wel blijven kan. Hij vervolgt:
A LS VANZELF gaan daarbij onze
-T*. gedachten telkens ook uit naar
de zending en het is geen wonder
dat men daarover ook in Neder
land zioh fundamentele vragen
gaat stellen. Toch mogen wij hier
nog andere factoren in aanmer
king nemen dan bij de beoordeling
van het leven der Nederlanders in
Indonesië in het algemeen.
Vooreerst blijft het van belang,
dat de Indonesische regering tot
nu toe geen enkele maatregel
heeft genomen of bedreiging heeft
geuit, die speciaal tegen de zen
ding gericht was. doch de vrijheid
voor deze arbeid steeds heeft be
vestigd.
Natuurlijk wordt wanneer de an
tipathie tegen de Nederlanders in
het algemeen wordt aangewak
kerd ook de positie van de zen-
dings-arbeiders daardoor be
dreigd en er zal voor hun blijven
de plaats in Indonesië met name
veel afhangen van de moed en de
kracht waarmee de Javaanse kerk
en de Javaanse christenen zich
vóór en achter de Nederlandse
zending zuiden durven stellen.
Doch verder zullen wij ons in
Nederland en zullen de zendings
arbeiders in Indonesië zich steeds
moeten realiseren, dait zending
nog een andere onderneming is
dan die. welke In het algemeen
op de grondslag van goede inter
nationale, politieke en economi-
sahe betrekkingen door burgers
van het ene land in een ander
land worden gedreven. Zending
is in de loop der eeuwen voor de
genen. die zich in haar dienst
hebben gesteld, dikwijls een zeer
riskante onderneming geweest,
die zioh allerminst altijd ónder
het schild van internationale
vriendschap of van de bescher
ming der overheid kon ontwikke
len.
In dit lioht bezien zal men ze
ker niet mogen zeggen, dat on
der de huidige omstandigheden de
Nederlandse zending in Indonesië
reeds in een onmogelijke of ver
loren positie verkeert. Nog is daar
voor in de christelijke kerk op Ja
va een niet te onderschatten
steunpunt, nog ligt er ook in het
bestel van de Indonesische repu
bliek een mogelijkheid van beroeo
voor de redhten van deze arbeid,
hoezeer dit beroep in het tumult
dat thans gaande is dreigt over
stemd te worden door andere klan-
stek mogen laten gaan zijn de
christenen in Nederland. Het ge
vaar is niet denkbeeldig, dat ook
onder hen de nationale grieven,
ook het gekwetste gevoel van
recht vanwege hetgeen thans m
Indonesië geschiedt, de duidelij-
5 de achtergrond bren
gen.
de christelijke kerk in Nederland
betaamt. En dat zoveel te min
der, omdat de eigen Nederlandse
zendingsarbeiders in Indonesië tot
nu toe geen blijk hebben gegeven
voor hun roeping terug te deinzen
of de grotere risico's die er thans
voor hen in hun arbeid liggen op
gesloten niet te aanvaarden.
Wat deze arbeiders daarom no
dig hebben in deze omstandighe
den en waarop zij ook in de hoog
ste zin recht hebben, is dat het
thuisfront" niet terughoudend of
aarzelend wordt, maar met ver
sterkte liefde, met versterkt ge
bed en met versterkte bereidheid
zich offers te getroosten zich ach
ter hen stelt. Bemoediging en geen
beklag, oproep tot standvastigheid
en geen indirecte ondermijning
van hun roepingsbesef is het ant
woord dat de Nederlandse ge
meente aan haar zendings-arbei-
ders in Indonesië onder de hui
dige omstandigheden behoort te
schenken.
TiIT WIL niet zeggen, dat God in
lJ zijn ondoorgrondelijk bestel de
deur voor de Nederlandse zen
ding in Indonesië niet zou kunnen
sluiten. Doch deze mogelijkheid is
thans zeker niet ons oriënterings-
punt.
Ik had het voorrecht met mijn
vrouw gister (zondag)-avond in
3aarn een bidstond bij te wonen
in het Zendingscentrum van een
aantal zendings-arbeiders. deels
reeds uit de actieve dienst in In
donesië. deels met verlof, deels
nog wachtend op uitzending. Het
was een onderlinge bijeenkomst
en mijn bedoeling is niet daarvan
een verslag te geven. Maar dit
mag toch wel in bredere kring
gezegd worden, dat de hóóra-
strekking van het gebed dergenen
d:e beter dan anderen de huidige
posit;e van de zendir.g in Indone
sië kennen, niet slechts was:
..Geef dat er niets ernstigs ge
beurt", maar: ,,Geef, dat zij niet
versagen Onder het vele wat mij
daarbij trof. was het gebed
van een vader, die zelf zijn leven
in de zending heeft gegeven en
wiens kinderen deze arbeid thans
op verschillende wijze in Indone
sië voortzetten, en die voor al de
ze arbeiders in de verte een ge
lovig en onbezorgd hart aan de
Here vroeg
W/TJ KUNNEN de berichten over
Indonesië thans moeilijk horen
en lezen zonder zorg voor de Ne
derlanders in Indonesië. En wij
kunnen niet zeggen: het is de
roeping van iedere Nederlander
daar tot het bittere einde te blij-
Maar in de missie, die Neder
land in de historie t.o.v. Indone
sië heeft gehad, is óók iets dat
blijft. Dat ligt voor de kerk bo
venal op het gebied van de zen
ding. Het is niet alleen een zaak
van trouw, dat de kerk thans
meer dan ooit achter haar eigen
zendings-arbeiders staat. Het is
bovenal een zaak van beproefd
blijken in een roeping, die haar
van Godswege is opgelegd.
Moge God de harten van hen,
die voor ons allen deze roeping
vervullen, sterken en hun in In
donesië de deur blijven openen.
Contact tussen kansel en speeltafel
OPGAVE VAN PUZZEL No. 82.
KRUISWOORDRAADSEL.
HORIZONTAAL: 1 Huiselijk kle
dingstuk, 8 kleinhandel in drank, 10
Amsterdams- peil, 12 de eerste vrouw,
13 onderwijs, 16 dichtbij, 17 armoedige
kleding, 19 bez. voornaamwoord, 21
dier. 22 bloem, 23 deel vam de bijbel,
24 bron, 25 gevechtswagen, 28 mu-
ziekteke.n.
VERTICAAL: 2 Bestaat, 3 voeg
woord. 4 pers. voornaamwoord, 5 go-
dim, 6 broeder, 7 slavengevangenis,
9 kort ogenblik. 11 kolonist, eigenaar
van een plantage, 14 stilte in zaken,
15 kledingstuk. 18 Chin, vaartuig, 20
lobbes, 26 reeds, 27 dichtbij.
OPLOSSING PUZZEL No. 81.
HORIZONTAAL: 1 Smergel, 7 pie
per, 8 Po, 9 som, 10 is, 11 lef, 13 eet.
14 adel, 16 tel. 17 zomer. 19 el. 21
oase, 22 lamp, 23 miJid.
VERTICAAL: 1 Si. 2 mes, 3 epos,
mSr - - - 8 pig.
15 bodem, 18
Onbekenden uit het
psalmboek
(Van een onzer redacteuren)
Ieen zogenaamde trouwdienst
vroeg de predikant de organist
niet ritmisch te spelen. Hij deed het
toch, vertelt ds. L. Vroegindeweij uit
Gameren in het (hervormd-) Gerefor
meerde Weekblad van deze week.
Hij vindt dat maar een ergerlijke
zaak, want niet alleen viel zo een
schaduw over een „kerkelijke plech
tigheid", maar een organist die zijn
plaats weet heeft zoiets niet te doen,
maar overleg te plegen, zelfs als de
kerkeraad hem opdracht heeft ge
geven alle psalmen ritmisch te spe-
Nu gaat het hier niet om dit ge
val. Men zou er veel meer van moe
ten weten, om er over .te oordelen.
Vast staat, dat de predikant niet.
de kerkeraad wel dergelijke vraag
stukken heeft op te lossen, zodat de
dominee in kwestie best buiten zijn
kerkórdeboekje gegaan kan zijn en
dus zelf het ovèrleg had moeten ope
nen. Wij laten de schaduw over de
„plechtigheid" helemaal buiten be
schouwing. Het geval wordt hier
alleen genoemd, om te laten zien,
hoe belangrijk overleg tussen pre
dikant, kerkeraad en organist is. En
hoe weinig er soms van terecht komt.
deze situatie
de kring Rot
terdam van de Gereformeerde Orga
nistenvereniging, die een brief heeft
geschreven aan de predikanten
de gereformeerde kerken (van beide
verbanden) en de christelijke gere
formeerde kerken in Groot-Rotterdam
en omgeving.
Organist en predikant leven vaak
maar langs elkaar heen. Hun
respondentie bestaat niet zelden
slechts uit eenzijdig verzonden cijfer
materiaal op de achterkant van enve
Bisschop Janos Peter van de Hongaarse Gereformeerde Kerk, die op 31 oktober
1956 zyn ambt en functie ter beschikking stelde van zijn kerkdistrict, schijnt
weer een bisschopsambt te moeten gaan bekleden. Het weekblad „Reformatusek
Lapja" van 6 oktober weet te melden, dat Janos Peter door de predikanten en
1 het district Debrecen gevraagd wordt zijn ambt weder op te nemen.
•- deze kerkprovincie
Mogelijk heeft ook reeds in maart het seniorenconvent
zulks gevraagd.
Janos Peter heeft de vraag van het convent „met bewogen hart" ter kennis
genomen, maar toen blijkbaar verklaard, dat een beslissing alleen genomen zou
>rden door de algemene vergadering van het district. In juli hebben
het district zich met de situatie bemoeid en zij gaven daar-
at in ver en nabij verleden
kerkdistrict tegenover het
r alles,
kunnen
toen de predikanten
b|j uitdrukking „aan hun oprechte smart
in het leven onzer kerk en vooral in dat
Woord Gods was gebeurd."
Zij betuigden „eenstemmig, dat de bisschop van het kerkdistrict. Janos Peter,
door God zelf aan de gemeenten geschonken werd en zij verzekerden hem dat
hü de dienst waartoe hy van godswege toegerust werd, weer zou opnemen, waar
bij zij hem verzekerden van hun liefde, vertrouwen en aanhankelijkheid
Op grond hiervan is het wel zeker, dat ook de algemene vergadering het verzoek
aan Janos Peter zal doen om zijn ambt weer te aanvaarden. Peter is thans ambte
naar van het regeringsdepartement voor kerkelijke aangelegenheden.
Ook de lutherse bisschop Vetö, die eveneens vorig jaar aftrad, begint weer
belangrijk te worden. Na zijn aftreden doceerde hij aan de theologische hoge
school in Boedapest Op voorstel van het moderarhen van de Hongaarse Lutherse
Kerk neemt hij de leiding van de Hongaarse kerkelijke berichtendienst over van
loppen, die de koster even voor de
dienst boven komt brengen.
Men wijt tegenwoordig veel aan de
opleiding van de predikanten. Zeker
is, dat het ontbreken van elke oriën
tatie op het punt van het kerklied
in de opleiding alles wel zeer sterk
overlaat aan de toevallige interesse
van de predikant.
Dit alles schrijven de organisten niet;
misschien dénken ze wel eens zo. In hun
brief vragen zij om meer contact, en
raken gelijk enkele punten aan, waar
over ze van gedachten willen wisselen.
De speellieden wijzen er de predik
heren op, dat het laten zingen van en
kele regels of van halve verzen (vooral
met het oog op de „toepasselijkheid" na
de wet of de geloofsbelijdenis) vaak de
melodie afbreuk doet. Legendarisch is
het geval, dat de predikant opgaf de
eerste helft van het tweede en de tweede
helft van het zevende vers van een be
paalde psalm, maar de beide „helften"
niet goed afgemeten had. De organist
loste de puzzel maar op, door twee keer
dezelfde regel te spelen.
TN HUN BRIEF vragen de organisten
-* ook aandacht voor de zogenaamde
onbekende psalmen, welker schoonheid
door vermeende onzingbaarheid verbor
gen blijft. Hiermee hebben zij een heel
merkwaardig punt aangeraakt. Er zijn
gemeenten, waar slechts een heel klein
repertoire opgegeven wordt en op den
duur de kennis van het psalmboek
uiterst gering is. In een kerk in de buurt
daarentegen- is de kring van gekende
verzen veel wijder, omdat de predikant
hem wijd trekt.
Het zou interessant zijn eens te onder
zoeken, in hoeverre ook de „ligging" van
predikant en gemeente hiermee iets te
maken hebben. Als curiositeit vermelden
wij, dat wijlen ds. A. H. van Minnen ons
eens niet zonder trots vertelde, dat hij
kans gezien had in een jaar uit elke psalm
èèn vers te laten zingen. Hij voegde
eraan toe, dat hij aan het eind wel eens
eerst de psalmen uitzocht en dan pas de
„bijpassende" tekst kon vaststellen.
Vooral op het punt van deze onbe
kenden ontvingen de Rotterdamse orga
nisten veelzijdige reacties. De ene predi
kant vreesde déraillement in de gemeen
tezang, als hij een onbekende psalm op
gaf, de ander geeft een paar keer achter
elkaar dezelfde „onbekende" op zodat
deze onbekende al heel gauw niet i
onbemind is.
Alle antwoordende predikanten
gen om voortzetting van het contact; het
kringbestuur overweegt door meer brie
ven de aandacht van predikanten
Rproepingsiverk
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te St. Maartensdijk: J. T.
Doornenbal te Oene; te Warmond: H. L
Boonstra te Wissekerke (Z.).
Aangenomen naar Lexmond: J. Kruyt
te Neder-Langbroek.
Bedankt voor Twisk: vik. H. van
Nieuwenhuizen te Borger.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen naar Pingjum en Zurich:
kad. R. Molenmaker te Harderwijk.
Examen. De classis Warffum heeft
preparatoor geëxamineerd en beroepbaar
Steendam, Heerenstraat 1, Middelstum,
kan nog geen toeroep in overweging
nemen, maar is wel bereid de kerken te
dienen door het spreken van een stichte
lijk woord.
CHRISTELIJKE GEREF. KERKEN
Bedankt voor Opperdoes: M. Vlietstra
Eemdijk.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Zeist: J. B. Bel te Krab-
bendijke, uit een drietal met K. de Gier
te 's-Gravenhage en L. Kieboom te Lisse.
Billy Graham ook naar
Nieuw Zeeland?
De algemene vergadering van de
Presbyteriaanse Kerk van Nieuw-Zee-
land heeft' besloten zich aan te sluiten
bij andere protestantse groeperingen,
die reeds een uitnodiging hadden gezon-
;n aan dr. Billy Graham.
De invitatie betreft een kruistocht"
1959. In dat jaar komt dr. Graham
namelijk naar Australië om een kruis
tocht te houden.
Nieuw bord in Kaapstad
Een groot bord is geplaatst voor
anglicaanse kathedraal van St.-George
te Kaapstad met de woorden: ,,In de
ze kathedraal is iedere man
van elk ras steeds welkom
diensten.
Enige tijd geleden is een kleiner bord
met dezelfde woorden door voorstan
ders van de apartheid van het bordes
der kathedraal verwijderd.
Advent Christus komt. En het is maar moeilijk te ge-j
loven, dat Hij niet alleen gekomen is destijds, maar dat Hij
ook komen zal op Zijn tijd. Nog moeilijker wordt het, te ge
loven, dat Hij een beleid voert op deze aarde, dat gericht ii
op die komst. Door wanbeleid en onrecht van mensen heeru
Dat betekent héél veel. Het betekent onder meer, dat wij
niet alleen vreemdelingen zijn op deze aarde, maar ook erf
genamen van diezelfde aarde. Christus komt ons niet ophalenI
maar hij komt om weer onder ons te wonen. Sommigen stekeri
morgen de tweede adventskaars aan: bij de grote Adveni
komt Christus om alle onrecht weg te doen en als lamp de
nieuwe stad te verlichten.
De grote Advent betekent ook, dat Christus al Zijn gelol
vigen bijeenbrengt. Misschien doet Hij voor die tijd ons al
een eind die weg gaan. Daarom is het zinvol dat enkele
kerken morgen de oecumenische zondag vieren. Want streven,
naar eenheid zonder geloof in Christus' komst is mensenwerk
Als de Zoon des mensen komt, zal Hij dan geloof vindeni
Of alleen maar ontmoedigingomdat het recht vertrapt werd
en de eenheid zo moeilijk grijpbaar was?
RECHTELOOSHEID IN INDONESIË
Advertentie
blijven vestigen op de mogelijkheid
goede samenwerking tussen kansel
speeltafel.
De organisten hebben nog heel wat
op het hart. De predikanten misschien
ook. Openhartige gedachtenwisselingen
als déze beperken op den duur kleine
(en grote) ergernissen die in de kerk
dienst niet thuis horen.
Twee resoluties
De geünieerde protestantse
kerk in Duitsland, de Evangelische
Kirche der Union, is deze week te
Oost-Berlijn in synode bijeen ge
weest. De synode heeft alle leden
der kerk meegedeeld, dat zij zich
duidelijk van het marxisme-
leninisme hebben te distantiëren.
In de Unionskirche zijn in 1817 door
de Pruisische koning de lutheranen en
de calvinisten van zijn land in één kerk
verband samengebracht. Tot de geünieer
de kerk behoren o.a. de Brandenburgse
landskerk van dr. Dibelius, de Hessische
kerk van ds. Niemöller en de kerken van
het Rijnland (waarmee Nederlandse ker-
een goed contact onderhouden) en
Westfalen. De afzonderlijke geünieer
de kerken zijn rechtstreeks aangesloten
bij de Duitse kerkenbond, de Evangeli
sche Kerk in Duitsland. Maar voor eigen
iangelegenheden komen zij evenals de
lutheranen in afzonderlijke synode bij-
De synode in Oost-Berlijn heeft zich
uiteraard bezig gehouden met de gespan
nen situatie in Oost-Duitsland, waar vier
van de zeven grote kerkprovincies ge
ünieerd zijn. Ds. Schmutzler, de Leipziger
studentenpredikant, wiens arrestatie en
veroordeling grote indruk heeft gemaakt,
is predikant in de E.K.U.
Twee resoluties heeft de synode volgens
Reuter aangenomen.
I ket tnartewe. zaJce+vl*%teti£i4A,l
In de eerste resolutie wordt gezegd dat
de christenen vóór alles Gods wil
ten doen. Het is onmogelijk voo:
christen om zowel in God te geloven
als in een wereldbeschouwing, die Gods
bestaan ontkent.
In de tweede resolutie wordt de 0_
steld dat de leden der kerk de vrijheid
krijgen om de Bijbel op alle terreinen
van het persoonlijk en sociale leven
het openbaar te verspreiden. In de:
resolutie eist de synode ook het recht
voor de kerk op om vrij haar eigen
kerkelijke wetten te kunnen invoeren,
haar eigen functionarissen te kiezen
en haar eigen gelden te beheren.
Op de vergadering van de synode
werd voorts de beschuldiging van de
Oostduitse regering verworpen, dat de
Evangelische Kerk in Duitsland de
politiek van het Westen en in het bij
zonder die van de NAVO propageert.
De Westduitse predikant Wllm zei, dat
hij een brief aan premier Grotewohl van
Oost-Duitsland had gezonden, waarin hy
gezegd had, of een bespreking mogelijk
is over de ernstige meningsverschillen
tussen kerk en staat.
Zoals bekend hebben de Oostduitse
autoriteiten twee leiders van de Evange
lische Kerk in Maagdenburg gearresteerd
op beschuldiging van clandestiene geld-
Reactie
De communistische partij van Oost-
Duitsland heeft gisteren via het partij
orgaan Neues Deutschland pogingen ge
daan de evangelische predikanten te be
jegen met hun anti-communistische
liders te breken.
Het blad drong er bij de predikanten
an Brandenburg op aan de orders van
hun bisschop Dibelius te negeren.
BETIMMERINGEN - VERBOUWINGEN ENZ. - VOORHAVEN 101 - TEL 34971 ROTTERDAM
,,Dat komt wel in orde. Het diner kan wel een
poosje wachten en dit is veel gewichtiger. Ik
ben over vijf minuten bij je. Wacht op me.
Zonder op een antwoord van haar te wachter,
belde hij af.
Toen hij arriveerde, vertelde ze, dat ze eer
route had opgesteld, die hen langs alle adres
sen zou leiden, maar eerst wilde ze mevrouw
Stormant bezoeken, wier huis een beetje buiten
de route lag.
„Zij en haar man houden dolveel van e.kaar
en' ze verwacht haar eerste baby," vertelde
Jess aan Muir. Ze kreeg een kleur van genoegen
toen hij haar een pluim gaf voor de manier,
waarop ze de route had opgesteld.
„Is er al iets over hem bekend?"
„Nee, maar misschien heeft mevrouw Stor
mant zelf iets gehoord."
Hoewel ze al wist, dat er een ongeluk gebeurd
was, had ze van het lot van haar man nog niets
vernomen en haar bleke bedroefde gezicht was
meelijwekkend om aan te zien. Jess maaJcte
zich bezorgd over haar, gaf haar een kalme
rend drankje en beloofde later terug te komen.
Over het algemeen waren de berichten gerust
stellend. Vele mannen waren al thuis, ongedeerd
en bereid Jess een verslag te geven .--) de ex
plosie, waaraan ze zich zo tactvol mogelijk pro
beerde te onttrekken, zodra ze tevergeefs ge
vraagd had of er al iets van Ted Stormant be
kend was. Anderen hadden weliswaar niet dade
lijk naar huis kunnen gaan, maar hadden hun
familie bericht kunnen sturen, dat ze er goed af
gekomen waren. Jess was blij, dat ze de ene
naam na de andere kon doorhalen op haar lyst.
Toen ze nog maar één adres te bezoeken had.
verzocht ze Muir naar Quintains terug te gaan
door
Jane Arbor
en zijn aandacht aan zijn gasten te wijden.
„En het vrouwtje dat een baby verwacht dan?"
informeerde hij.
„Als ik bij mevrouw Curie geweest ben, ga
ik er wel even te voet heen. Het is niet ver."
Muir knikte toestemmend. „Als je zover bent,
dat je naar Quintains kunt komen, zal ik de
auto voor je sturen."
Jess aarzelde. „Misschien zal ik niet kunnen
komen," zei ze met even een gevoel van spijt,
als ze aan de grijze japon daoht, die gereed lag
op haar bed.
„Je belt toch wel even op? Liane is vast be
nieuwd te horen, hoe het met je gaat." Toen ze
beloofd had, dat ze later op de avond zou op
bellen, ging hij weg.
Jess had gehoopt, dat haar bezoek aan me
vrouw Curie even kort zou zijn als de andere en
schrok van de toestand van semi-hysterie, waarin
de vrouw verkeerde. Want mevrouw Curie, niet
geheel vrij van zigeunerbloed in haar aderen,
verzekerde Jess in een stroom van woorden, dat
ze het in de theebladen gelezen had, dat ze het
ergste te vrezen had en dat ze heel goed begreep,
dat de Zuster nu gekomen was om het haar te
vertellen. „Mijn man is dood en niemand kan me
vertellen, dat het niet zo is!" schreeuwde ze.
Jess had ander nieuws gehoord. Iemand had
haar verteld, dat Dion Curie er zonder een
schrammetje afgekomen was en als hij nog niet
thuis was, moest daar een andere reden voor
zijn.
Zijn vrouw weigerde echter naar geruststellen
de woorden te luisteren.
„Een hartverlamming," verzekerde ze drama
tisch, „een hartverlamming, dat zal het zijn.
Eerst helemaal in orde, zoals zijn makkers be
weerd hebben en dan zal hij eensklaps in elkaar
zakken. U behoeft me niets wijs te maken, Zus
ter ik weet het."
„Ik geloof er niets van, mevrouw Curie. Toen
de explosie plaats vond, was hij niet eens in de
fabriek. Hij was naar de captine gegaan. Hij
moet onderweg naar huis ergens zijn blijven
hangen en hij kan nu ieder ogenblik thuis ko
men."
Haar veronderstelling was niet eng gelukkig ge
kozen. Mevrouw Curie nam het onmiddellijk
voor haar man op. „Als u wilt zeggen, dat hij in
de Drie Kronen is blijven hangen, dan kan ik u
wel verzekeren, dat hij zoiets nooit doet. Hij zou
regelrecht naar mij toe gekomen zijn."
„Wel, is hij er toch niet?" weerlegde Jess een
beetje vermoeid. Ze maakte zich bezorgd over
mevrouw Stormant. De hoop, dat ze nog naar Li-
ane's feest zou kunnen gaan, was nu vervlogen.
Mevrouw Curie weigerde beslist, alleen gelaten
te worden en dus zat er niéts anders op dan te
blijven wachten.
Het duurde nogal een poosje, voor de verloren
Dion kwam opdagen. Hij bleef met een domme
grijns bij de kamerdeur staan en was blijkbaar
volkomen voorbereid op de heftige ontvangst, die
hem bereid werd.
(Wordt vervolgd)
al even ontstellende verblindheid der Voor ons eigen land en volk zal
Indonesische regering. het van betekenis zijn, dat wij in
Het enige gelukkige is, dat de si- deze moeilijke uren een hechte in-
tuatie dermate ergerlijk is geworden, terne solidariteit betrachten. Zulki
dat de buitenlandse diplomatie haar zal onze positie ten overstaan van L<
gebruikelijke schuchterheid aflegt de wereld alleen kunnen versterken,
tot onverholen waarschuwingen Daarom ook mag men hopen, dat
een uitlating in de socialistische
pers, waarbij een bijzondere ver- De
antwoordelijkheid de rechtse partijen hielc
op de schouders werd geschoven, ledei
komt aan het adres van de macht
hebbers in Djakarta. De vrije we
reld ontwaakt bij zoveel rechte
loosheid en begint te spreken.
Geen stem uit de gezaghebbende geen herhaling zal vinden. Terecht
uit 1
de schijn van, alsof; dg
de heer Voskuil vader Dreeiging
alleen nog maar meetelt in ver. agen
kiezings-acties en niet in het mede-Jgade
lijn
doch volkomen rechtvaardig oordeel krijgt
aangezegd. Ook Amerika schijnt te
gaan inzien, dat het zo toch be
paald niet kan.
Er zijn berichten, dat Amerika bij bepalen van de inhoud der Nedei
Indonesië op een zekere matiging landse politiek." 1YU11É
heeft aangedrongen. Wij hopen, dat Neen, nationale solidariteit is nu eis,jden f
Amerika in werkelijkheid meer heeft een solidariteit waaraan de commu' De
gedaan. Het is immers nauwelijks nisten zich intussen naar hun ge-vred>
voldoende, matiging in het plegen woonte reeds hebben onttrokken.^ secre
van onrecht te vragen. Hün houding en hun mening stel^verle
Vergeleken met de talrijke, elkaar len de gedragingen in Indonesië
vaak tegensprekende verklaringen eens een bijzonder rood licht lg58
van de Indonesische regering, legt Onderlinge solidariteit en intussen'
onze regering wel een opmerkelijke wn intens en vooral ook op activi-
ingetogenheid aan de dag. Wij wil- telt gericht medeleven met onze
len hopen, dat de soberheid in haar landgenoten ginds. Met hun recly p
uitspraken omgekeerd evenredig is ten en belangen wordt op de meest
aan de werkzaamheid, die zij wer- ergerlijke wijze gesold. Velen wor-
kelijk beoefent. Een mededeling, dat den gedwongen Indonesië overijld
de minister van buitenlandse zaken te verlaten. Anderen worden juist,I Vaa
nog nauwelijks aan nachtrust toe- ook tegen hun zin, gedwongen om Word
komt, zou daarop kunnen wijzen, te blijven; zij zijn, als dwangar-jtento
De Nederlandse regering wiühu de beiders, goed genoeg om de wan- dr. E
N.A.V.O. in het conflict gaan be- kele Indonesische economie nog Hel
trekken. Volkomen terecht, zo me- enigermate op de been te houden., graaf
nen wij. Nederland staat niet alleen Intussen, zo heet het, maken de Ja- 38 d
panners zich reeds op, om ook hunj8indlS
posities te gaan innemen. 1956
recht. Deze bondgenoten De situatie is onveranderd zorge-
nu gelegenheid, ook in deze lijk. Dat onze gedachten in deze]
dagen vooral ook uitgaan naar an-i
Nederland zich niet tevens gericht hand. Wij denken
heeft tot de Veiligheidsraad of Ver
enigde Naties. Het zou daarbij een
voorbeeld kunnen nemen aan Indo
wij elders op deze zelfde
pagina een beschouwing opnemen.
Mensen kunnen in deze mensen-
Indonesië aan rechteloosheid be- zijn aan menselijke onmacht en ver
drijft tevens een rechtstreeks in- warring.
Mormonen rukken op
in Nieuw-Zeeland
BOEKENHOEK
Het Eiland van Robinson Crusoë,
door M. E. Atkinson. Uitgave Ten Ha
gen N.V., Den Haag.
Dit zesde boek in de Atkinson-reeks
vertelt van een groepje kinderen, dat
tijdens vakantie midden in een overstro-'
ming terechtkomt. Zo goed en zo kwaad
het gaat behelpen zij zich in een verla
ten huis, redden kippen en hond van
de verdrinkingsdood en weten ten slotte
met een vlot de bewoonde wereld weer
te bereiken.
Een gezellig boek, bestemd voor jon
gens en meisjes van 12—16 jaar. De
vertaling laat. door bet grote aantal
moeilijke woorden, echter te wensen
Er raakt een hond zoek, door Adrien-
ne Thomas. Uit het Duits vertaald,
door Margot Bakker. Tekeningen van
Klaus Gelbhaar. H. P. Leopolds Uit
geversmij. N. V. Den Haag.
Bazi, de jonge herdershond, als von
deling in het gezin van tandarts Rössler.
opgenomen, blijkt een aardig speelka
meraadje en een bron van voortdurend
vermaak. Groot en algemeen is dan ook
het verdriet als het dier op zekere dag
wordt „gestolen" naar later duide-
De Presbyteriaanse kerk van Nieuw- wordt door zijn werkelijke eigenaar.
Zeeland bereidt een verklaring voor, Tandartsassistente Babette lost
schaars.
De man op de kraan, door Reiner
Zimnik. Met illustraties van de schrij
ver. Vertaling uit het Duits: Joh.
Winkler. Uitgave van Ploegsma,
eenvoudige bewoordingen ge- Pr°blemen op, door de hondebaas te
zegd wordt, wat presbyterianen moeten trouwen en met hem en Bazi boven het
weten, wanneer zij Mormonenzendelin- d°ktershuis te gaan wonen. Een fris en
gen te woord staan geestig kinderboek, dat wij kunnen aan-
Nieuw-Zeeland is het arbeidsterrein ^e„v„eieii_u mustraties zijn aardig,
geworden van vele jonge zendelingen
van de zg. Kerk van Jezus Christus en
de heiligen der laatste dagen, die uit
Amerika overkomen In Hamilton "imn
zij een tempel bouwen en een middel
bare school bij die plaats is nagenoeg
gereed Het project kost miljoenen, die
door Amerikaanse mormomen betaald ..De man op de kraan" door de
worden. Zwitserse auteur Reiner Zimnik is een
Men zegt, dat de Mnrmn-en -ifhon- b°ekje. dat in het kort rond de functie
derd zendelingen naar Nieuw-Zeeland ®eK^jijVf+k
sturen, van wie de helft de taal der he* le^en van *?n. d°rP behandelt,
maori's (de taal der Nieuwzeelandse de„ ^aanmachimst komtmen al-
inheemsen) kennen. Enkele jaren gele- }erlei fl«Vren uit het dagelijks leven
1 waren 13.000 Nieuwzeelanders men - verrast herkent als
i deze groep: de meesten
Amsterdam
Diakonale conferentie
Geref. gemeenten
Voor de tweede maal komen de dia
kenen van de Gereformeerde Gemeen-
in conferentie bijeen. Dat zal ge
schieden te Rotterdam, op zaterdag 23
december.
De samenkomst vindt plaats in de zaal Egeraat. In dit boek, geïllustreerd met
van de gereformeerde gemeente te Rot- vele fraaie foto's, gaat de schrijver niet
terdam-West, Willem van Zuylenstraal alleen de historie en het politieke bestel
6. Om drie uur spreekt de heer A. J. van Oostenrijk na. maar hij neemt de
Kersten over „Samenwerking met socia-1 lezer ook mee op zijn talrijke wandelin-
le zaken". |gen door Wenen, het muzikale minnehof
ieders omgeving be
staan. Helemaal vlees en bloed worden
ze niet. maar dat is kennelijk ook niet
de bedoeling, omdat ze met een speel
se lyriek worden geschetst. De aardige
illustraties door de schrijver zelf vor
men een geheel met de tekst.
Wenen, mozaïek van een mlljoe-
nendorp, door dr. L. van Egeraat.
Uitgave De Torenlaan te Assen.
In de serie „Nederlanders zien het
buitenland" verscheen deze boeiende en
leerzame beschouwing
Wat gelooft de gewone
Amerikaan?
Over het religieuze leven van de ge
wone Amerikaan heeft een hoogleraar
interessante mededelingen gedaan.
De Amerikaan heeft een zeer grote,
maar even vage belangstelling voor „bo
vennatuurlijke zaken". Ruim 64 procent
behoort tot een kerk en dat is dertig
procent meer dan in 1900. Het lijkt ove
rigens meer een kwestie van algemene
religiositeit, die een gevaar is voor het
echte geloof en zich zowel binnen als
buiten de kerk manifesteert.
Buiten de kerk is een soort religieus i
geloof in de vooruitgang en de weten-i
schap surrogaat-religie geworden. Bin
nen de kerk loopt het christelijke geloof;
ernstig gevaar af te glijden naar dwe-1
perij, schoonheidscultus of 'daad-religie.;
Een enquête had het volgende resul- j
taat. Van de ondervraagden hield 981
procent de Bijbel wel voor Gods woord.
maar 55 procent kon de naam van geen
enkele evangelist noemen.
Studieprogramma akte
godsd.ond. v.h.m.o.
Verschenen is de tweede druk van het1 j)C
studieprogramma voor de akte gods- worcjt
Stoffe
dienstonderwijs, waarvoor de opleiding
uitgaat van de Raad voor de zaken van
kerk en school in hervormde samenwer- i
king met het I.K.O.S.
Deze akte is bestemd voor leraren
aan v.h.m.o.- of kweekscholen die naast
hun eigen vak ook onderwijs in de gods- I
1 te geven. Het r
het hervormde -
Testimonium I.
de H
De studieleiders zijn voor de bibliolo- j -0085.
gische vakken: prof. dr. A. R. Hulst I helmi
(O.T.) en prof. dr. G. Sevenster (N.T.); van
dogmatiek: prof. dr. G. C. van Niftrik; alleen
ethiek: prof. dr. J. de Graaf; kerkge- nacht
schiedenis en zending: dr. G. P. van genon
Itterzon; pedagogiek en didactiek: P. straat
Roest ped. drs. De algemene leiding be-
rust bij dr. D. N. van der Neut, Home-
ruslaan 35. Zeist.
van Europa en het Mekka van de com
ponisten. Dr. Van Egeraat schenkt bij
zondere aandacht aan wat er in deze
stad te zien is: monumentale oude ge
bouwen. historische kerken, fraaie stads-
parken, musea, universiteiten, schouw
burgen en theaters. Kortom, alle as- i
pecten van deze stad aan de Donau
worden behandeld en als men het boek
gelezen heeft, zegt men ongetwijfeld:
Dat wil ik ook eens zien.
