Jlicuwc gtitectfe (Garant
Diplomatieke betrekkingen
dra verbroken
Amerika uitte in Djakarta
zijn bezorgdheid
K.P.M.-vloot wordt al aan
banden gelegd
Mis Koopuur
Op vier plaatsen auto's
onder trein geraakt
VAST TAPIJT
BULTHUIS
Triest „heerlijk-avondje" bij de
Nederlanders in Djakarta
De Sint sloeg
ditmaal over
VRIJDAG 6 DECEMBER 1957
llldij
BUREAUS. Slei
afdeling: Tel 31441
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 5893A
Achtendertigste jaargang no. 11129
Directie: F. D1EMEB
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-red.; H. W. J. ENSERINK
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„$tanhttsürb is ahebleuett
myo oafl in teyljenspoct"
Landbouwweg
op palen
ZIE PAGINA 3
Nederlanders moeten MET SPOED vertrekken
T^E INDONESISCHE REGERING heeft volgens Associa
ted Press de Nederlandse diplomatieke vertegenwoor
diging te Djakarta medegedeeld, te verwachten dat de
Nederlandse regering terstond een begin zal maken
met de terugzending van alle Nederlandse onderdanen
uit Indonesië. Dit werd verklaard door de Indonesische
minister van voorlichting, Sudibjo. Deze zeide tevens, dat
de verbreking van de diplomatieke betrekkingen nog
slechts een kwestie van tijd is.
H.K.H. prinses Margaret ontving gisteren het eredoctoraat in de
muziek in het huis der senaat van de universiteit van Londen. Haar
moeder, koningin Elizabeth, leidde als praeses van de senaat deze
ceremoniële plechtigheid.
Alleen de geschoolde Nederlandse
technici, hoogleraren, onderwijzers
en deskundigen, die Indonesië nodig
heeft, zouden buiten dit gedwongen
vertrek vallen. Ook dienen volgens
Subidjo alle handelsbetrekkingen
met Nederland te worden verbroken
De inkoopkantoren van Indonesië
zouden uit Nederland naar andere
landen moeten worden overge
plaatst.
De bezetting der Nederlandse be
drijven is slechts als tijdelijk be
doeld ter handhaving van de orde.
De schadevergoeding voor de natio
nalisatie van Nederlandse haven
faciliteiten zou pas worden bespro
ken nadat de kwestie-Nieuw-Gui-
nea zou zijn „opgelost".
Havenwerk
De Nederlanders in essentiële posities
in Indonesië dienen op hun post te blij
ven, zeide Sudibjo. Als z(j hun werk zou
den neerleggen, kunnen z(j op grond van
ftijde! 11*1
*ATEI Westerse landen maken zich
ongerust over Indonesië
TA E AMERIKAANSE AMBASSADEUR te Djakarta, John. M. Allison,
edelfjk d-*—heeft volgens Ass. Press gisteren een bezoek gebracht aan de secre
de weetaris-generaal van het Indonesische ministerie van buitenlandse zaken,
Doekvorom uitdrukking te geven aan de bezorgdheid van zijn regering over de
ie oirdeilechter geworden betrekkingen tussen Indonesië en Nederland,
en, kerk<
Na het onderhoud deelde secre- staten. Ook maakt men zich werkelijk
zorgen, dat de communisten de macht od
ambassadeur hem op de hoogte had
gesteld van de ongerustheid onder
de Amerikaanse gemeenschap in
ïjg flfljncionesië, dat de huidige gebeur
tenissen ook haar zouden bedreigen.
UKifp. ouwnu zeide de ambassadeur i
nedegedeeid, dat alle daden,
lonesischc volk zou ondcrncme
licht zijn tegen de Amcrlkani
cgen personen. HU beweerde voorts, dat
;ns v. Me boycot van de levcnsmlddelenvoor-
»ie-verifjening van Nederlanders verboden zou
ïf if"'
Tel. i Tussen de belangrijke westelijke landen
lard f porden informele besprekingen gehouden
lex dejver de gebeurtenissen in Indonesië. De
3.24 intfrees bestaat, zo heeft Ass. Press van di-
keringjlomaten van verscheidene westelijke mo-
•rnomen. dat Indonesië bezi
hebben
het In-
niet ge-
Huilendheden
tel. 6 uiteen I
5 goedl
aantal kleine
Corrci
tie. Ga
i het le
Een geheim smaldeel stoom
de door de decembernacht
naar het zuiden Toen kwam
het zinnetje van drie woor
den: „Beklim berg Niitaka".
Dit codebericht kondigde een
der verraderlijkste acties uit
de Tweede Wereldoorlog aan.
In honderd minuten werd
Pearl Harbour de prooi van
een onverhoedse Japanse aan
val.
Wat gebeurde er werkelijk
op die dag der schande, toen
de trots van de Amerikaanse
marine gezonken of brandend
in de met wrakken bezaaide
en door brandende olie gebla
kerde haven lag?
Het dramatische verhaal is
nu gereconstrueerd en be
schreven door Walter Lord in
een reportage, die de lezer het
gevoel geeft ooggetuige te zijn.
Morgen begint in ons blad
een nieuwe artikelenscrie:
DE DAG DER SCHANDE
den duur zullen
De landen van het Britse Gemenebest
als Engeland, Australië, Nieuw-Zeeland
en Malakka zouden dringende beraadsla
gingen houden over de verwarde toestand.
Aanleiding van deze besprekingen moet
het besluit van de Indonesische regering
zijn, zoveel mogelijk Nederlanders uit het
land te verwijderen.
Aangenomen wordt, dat verscheidene
landen, met name India, alle beschikbare
invloed aanwenden om Djakarta
tuigen niet te ver te gaan. In afwachting
van het resultaat weerhouden de
lijke landen zich van enig optreden of uit
lating om het vuur van het Indoni
nationalisme niet op te rakelen.
De Journal of Commerce te New York
verklaart, dat Indonesië met vuur speelt,
en zich nog meer moeilijkheden op de
hals haalt dan het reeds heeft gedaan.
De China Mail te Hongkong ziet de ge
beurtenissen als bewijs van gebrek aar
gezag in Indonesië en meent dat de gevol
gen rampzalig zullen zijn.
De New York Times pleit voor bemid-
De New Ghrondcle noemt de gebeurte-
issen zeer droevig.
De Daily Express verwijt Engeland, dat
het indertijd Nederland niet gesteund
heeft.
ter
Sukarno overweegt
uitstel reis
De correspondent van A.N.P. vernam
uit gezaghebbende kiringen te Djakarta,
dat ernstig overwogen wordt Sukarno's
reis naar enkele Zuidamerikaanse landen
uit te stellen. Een beslissing is nog niet
genomen, doch uitstel is waarschijnlijk in
verband met de huidige toestand De pre
sident zou volgens het oorspronkelijke
plan op eerste kerstdag Djakarta verlaten.
Vrouwen toegelaten
in Brits Hogerhuis
Het Britse Hogerhuis heeft gisteravond
zonder stemming het door de regering In
gediende wetsontwerp aanvaard, waariD
wordt bepaald dat ook vrouwen lid van
dit college kunnen worden.
De Engelse regering kan nu mannen en
vrouwen voor het leven In de adelstand
verheffen, waardoor zij zitting kunm
krijgen in het Hogerhuis.
Een lezer deelt ons mede heden
telefonisch gesprek te hebben gehad met
zUn broer in Bandoeng. Deze meldt, dat
de boycot is geëindigd. Wel is men alles
kwijt, zeide h(j, doch h(j hoopt spoedig
terug te keren. Niet nader werd gepreci
seerd wat hü met „alles kwüt" bedoelde.
Het Indonesische socialistische blad Pe-
doman voorziet tengevolge van de rege
ringsbesluiten volkomen stagnatie van
produktie en distributie. De communisti
sche Pemuda juicht: „Good Bye", de on
afhankelijke Indonesia Raya keurt de
boycot van onschuldige Nederlanders af.
DONDERDAG van 11 tot 1130 u.
(stempel 5)
VAN 16 TOT 16.30 UUR
(stempel G)
ELKE DAG 1 UUR GRATIS
KOPEN
KOOP U RIJK
Noordwijk
GOEMAAT
Katwijk Rijnsburg
de bestaande besluiten op de staat van
oorlog en beleg gevangen worden gezet!
Sudibjo zeide volgens A.N.P. nog dat
de Nederlanders niet zjjn uitgewezen,
maar dat hun „vriendelijk" is verzocht
heen te gaan. Willen zij blijven dan kan
dit worden besproken, maar in be
ginsel moeten zU eerst veftrekken.
De Indonesische diplomatieke vertegen
woordiging i nDen Haag heeft opdracht
onmiddellijk te beginnen met de repa
triëring van Indonesiërs uit Nederland.
ZU die niet snel terugkomen moeten
naar andere landen vertrekken.
Alle winst- en sociale transfers van
Nederlandse ondernemingen in Indonesië
zijn krachtens een besluit van het Indo
nesische kabinet bevroren. Dit besluit
treft niet alleen de bedrijven, maar ook
de Nederlandse onderdanen. Verleden
Jaar werd naar schatting 400 miljoen roe-
plah door Nederlanders naar Nederland
overgemaakt in de vorm van spaargel
den, pensioenpremies, enz. Er zijn ach
terstanden in de winsttransfers van Ne
derlandse bedrijven, doch naar schatting
ging 24 procent van de totale winsttran»-
fers in 1955 naar Nederland.
De KPM-vloot
Volgens Reuter liggen thans tien
schepen van de K.P.M. in de haven
van Singapore, die daar naar een
mededeling van een woordvoerder
zullen blijven tot nadere orders uit
Nederland.
Volgens Ass. Press zouden zelfs
dertien gezagvoerders van de
K.P.M. te Singapore opdracht heb
ben gekregen de haven niet te ver
laten. De K.P.M. weigert laging aan
te nemen voor Indonesische havens
en zou transitoladingen uit Europa
en de Verenigde Staten geweigerd
hebben. Goederen hopen zich od in
de pakhuizen
Het Indonesische persbureau Antara
beweert, dat een aantal K.P.M.-schepen
plotseling koers gezet heeft naa
pore. Dat zouden zUn de Walngapu, Wai-
balong, Siao, Sibcrut, Sabang, Sambas en
Kampar. De Van Eek is de haven van
Darwin binnengelopen.
Ip verscheidene havensteden van
Indonesië worden Nederlandse sche
pen vastgehouden omdat er uit Den
Haag berichten zouden zijn ontvan
gen, dat de Nederlandse schepen op
dracht hebben de Indonesische wate
ren te verlaten.
In Priok liggen volgens A.P. de Plan-
cius, Van der Lijn, Tasman, Bandjermas-
iin, Sidajoe, Leksula, Lareang, Kaimana
:n Belinjoe. De Tasman was op het punt
naar Hongkong te vertrekken. Totaal
:ijn er volgens A.N.P. twaalf K.P.M.-ers
in Priok, waarvan zes vandaag moesten
ertrekken. Indonesische passagiers zou
den volgens Antara hebben verhinderd,
K.P.M.-ers op weg naar Soe-
rabaja, naar Singapore uitweken. Op
schepen zullen gewapende wachten wor
den geplaatst om te zorgen dat de rege-
ngsorders stipt worden uitgevoerd.
De Both Is in Padang in beslag geno-
ïen, de Karossa in Palembang omdat zij
Een bestuurder
De televisieontvangst in Goes en
wijde omgeving zal zeer binnen
kort belangrijk beter zijn. De
t.v.-toren is namelijk gereed ge
komen en wordt 10 december in
gebruik gesteld.
Geen wonder dat de verkoop
van televisietoestellen voor
Sint-Nicolaas in Zeeland enorm
groot is geweest.
buiten de dienstregeling om naar Singa
pore zouden vertrekken.
De Camphuys deed op weg naar Soe
rabaja plotseling Lombok aan. Daar kre
gen de 850 Indonesische passagiers
zegging aan land to gaan. De militaire
autoriteiten zouden toen het schip met
honderd soldaten aan boord naar
rabaja. De Van Riemsdijck wordt ook in
Soerabaja vastgehauden.
Nader wordt gemeld, dat er negentien
K.P.M.-ers te Singapore liggen in afwach-
instructies uit Nederland. Van
daag kwam de Baud binnen met 200 pas
sagiers, meerendeels Indonesiërs. Naar
schatting kost het stilliggen twintigdui
zend guldens per dag.
Tegenspraak
woordvoerder van de K.P.M.
Djakarta herhaalde, dat de directie geen
stuk heeft ondertekend, waarbij het be
heer der K.P.M. wordt overgedragen
de Indonesische regering.
Op een vraag of de niet-ondertekening
inhoudt, dat de K.P.M. de leiding zal blij
ven voeren over de scheepsbewegingen,
antwoordde de woordvoerder: „De toe
stand is ons nog niet duidelijk. Ik kan
niet meer verklaren, dan ik hiervoren heb
gezegd."
Voorts meldt Ass. Press uit Djakarta,
dat de K.P.M. onder leiding zou komen
te staan van de Indonesische minister van
scheepvaart Nazir, en dat een woordvoer
der van de Indonesische regering de ver
klaring zou hebben afgelegde, dat '1®
K.P.M. waarschijnlijk weer aan de Neder
landers zou worden teruggegeven, wan
neer de toestand weer kalm is.
Inmiddels heeft de directeur van d®
Indonesische rederij Pelni Kosasih volgens
a.n.P. erop aangedrongen, dat de Pelni in
staat wordt gesteld de K.P.M. te ver
vangen.
De Japanse regering zal volgens Reuter
niet antwoorden op Indonesiës verzoek
ertollige scheepsruimte, voordat
ernstig gewond
(Van onze verslaggevers)
onbewaakte overwegen onder
treinen geraakt. Vanmorgen kwam
er nog een vrachtauto in Barneveld
onder de trein op een door knipper
lichten beveiligde overweg. De wa
gens werden vernield, maar slechts
in een geval werd de bestuurder
gewond, namelijk de 46-jarige heer
M. van der Kraats uit Veenendaal,
die met zijn bestelauto door de trein
werd gegrepen.
Dit ongeluk gebeurde gistermorgen om
streeks twaalf uur op de onbewaakte
overweg in de Dwarsweg in Ede. De
elektrische trein op de lijn Ede-Utrecht
veroorzaakte het ongeluk. Het treinver
keer werd enige tijd gestagneerd. De
heer Van der Kraats, die vermoedelijk
door de mist de trein niet gezien heeft,
werd ernstig gewond.
Op de onbewaakte overweg in de Spren-
genweg in Apeldoorn raakte de auto van
de heer J. P. Verhoeven uit Apeldoorn
onder een rangerende locomotor. De bum
per van de locomotor boorde zich door
het linkerportier van de auto, maar door
een snelle reactie kon de heer Verhoeven
zich In veiligheid brengen. De auto werd
enige meters meegesleurd.
Het derde ongeluk, gebeurde bij Zwijm-
dreoht. Tegen half zes naderde een trein
uit Dordrecht de onbewaakte overweg
de Munnikensteeg tussen Baren-
drecht en Zwijndrecht, waar juist de
auto van de 26-jarige heer W. C. veld
huizen uit Ridderkerk tussen de rails was
vastgeraakt. De bestuurder rende de wa
gen uit en belde de politie in Zwijndrecht
op, maar daar de trein al onderweg was,
was niet te voorkomen, dat eerst de trein
uit Dordt en daarna de trein uit de rich
ting Rotterdam de wagen raakte.
Haagse hoofdbestuurder H. Jansen (bij de
Spoorwegen bekend als Jansen 25) remde
weliswaar maar kon een botsing toch
niet verhinderen. Hij nam direct de
dige maatregelen, maar desondanks
het baanvak drie uur lang geblokkeerd.
De reizigers waren aangewezen op taxi's,
voor zover ze zich niet lopend naar hun
bestemming konden begeven.
Vanochtend omstreeks kwart over
zeven is op de met knipperlichten bevei
ligde overweg aan de N'Ukcrkerstraat te
Barneveld een vrachtauto met aanhang
wagen gegrepen door de sneltrein die om
negen minuten voor half zeven uit Am
sterdam was vertrokken naar Enschede.
Ten gevolge van de botsing is het voor
ste gedeelte van de sneltrein ontspoord.
De aanhangwagen van de auto werd
zwaar beschadigd en versperde het trein
verkeer.
De bestuurder van de trein, de 57-jarige
heer P. van de Horst uil Amsterdam
werd licht gewond.
Om acht uur waren de werkzaamheden
zover gevorderd dat het treinverkeer over
één spoor kon worden hervat. Er werden
ook autobussen ingelegd en enkele treinen
weirden omgeleid.
MAAK ER EEN GEZELLIGE
KAMER VAN
JABO 5.95
BOUCLÉ 1190
JASPÉ 19.50
per vlerk, meter.
BOTERMARKT 23
premier Kishi uit het buitenland is terug
gekeerd. Regeringskringen te Tokio zei
den, dat Japan zou kunnen v. orden ge
dwongen dit verzoek af te wijzen om niet
betrokken te worden bij de strijd tussen
Nederland en Indonesië over Nederlands
Nieuw-Guinea. Het verzoek zal nauw
keurig worden bestudeerd in verband met
moeilijke internationale verwikkelingen
Japan heeft 200.000 ton beschikbaar.
Repatriëring
Uit Genève wordt door Reuter gemeld,
dat de Nederlandse regering zich tot de
inter-gouvernemcntcle commissie vooi
Europese migratie (I.C.E.M.) heeft ge
wend voor scheepsruimte voor evacuatie
van Nederlandse onderdanen, die thans uit
Indonesië worden gewezen. De commissie
heeft het verzoek in overweging en zal
binnenkort een beslissing nemen.
Het A.N.P. voegt aan dit bericht toe, dat
in Den Haag reeds enige tijd geleden infor
matieve besprekingen zijn gehouden ovar
deze kwestie.
Volgens functionarissen van het Neder
landse consulaat in Singapore is er sprake
dat Singapore doorgangscentrum zal
worden van de tienduizenden Nederlan-
(Ongecorrlgeerd)
ZIE VERVOLG PAGINA 6
Hammarskjöld wijst
vertegenwoordiger
aan voor Scopus
Dag Hammcrskjöld, de, sccrctaris-genc.
aal van de Verenigde Naties, heeft beslo
ten een pcrsoonlüke vertegenwoordiger
aan ie wijzen voor het voeren van onder
handelingen met Israël en Jordanië in
zake de uitvoering van de overeenkomst
over de berg Scopus.
Het is nog niet bekend wie in deze func
tie benoemd is. De Jordaanse minister van
buitenlandse zaken heeft medegedeeld, dat
Jordanië een klacht zal indienen bij de
Veiligheidsraad over de Israëlische ver
sterkingen in het gebied van de berg
Scopus.
I..U.H umm
Een feestelijk gezicht:
Fijne DOPERWTJES frit blik
i met mayonaisesaus en
gesnipperde hamstukjes.
H
T is een wrang St. Nicolaasfeest
geworden voor de Nederlandse
gezinnen in Djakarta. Want hoe kon
den de ouders opgewekt de goedhei
ligman ontvangen, terwijl hun hoof
den omliepen van de officiële aan
kondigingen en officieuze dreige
menten?
Sfeer was er dus niet. Deze ontbrak
clgeniyk toch al, want op Kem&joran was
geen K.L.M.-vogel neergestreken met de
Sint aan boord, zoals andere jaren. En de
burgemeester van Djakarta stond ditmaal
niet klaar om onder groot gejuich, ook
zün landgenoten de kindervriend
welkom toe te roepen. En Sinterklaas
maakte geen rUtoer door de straten van
de Indonesische hoofdstad.
Maar tooh klopte hij stilletjes op de
landgenoten. De kleine
kinderen pakten net als de jeugd in het
verre moederland de cadeautjes uit, al
waren die misschien wat minder mooi
omdat de toko's voor Sints blanke afge
zanten gesloten bleven.
De ouderen spraken zachtjes over een
op handen zijnde gedwongen repatriëring.
Van hun buren kregen zij het nieuws te
horen van hotel Des Indes, overgenomen
door de vakbonden en bezet door het
leger. Over de radio hoorden zij de mi
nister van voorlichting Sudibjo spreken
over het vaste voornemen, geen stap te
wijken in d« felle strijd om Nieuw-Guinea.
Het enige lichtpunt op deze donkere
St. Nicolaasavond was de radio-boodschap
van de chef-staf van het leger, generaal-
majoor Nasution, waarin deze de bevol
king aanspoorde, geen geweld te gebrui
ken legen Nederlandse ondernemingen en
uitspattingen tegen te gaan „aangezien de
Nederlanders slachtoffers zijn van de door
hun regering gevoerde koloniale politiek".
En op dit trieste heerlijk avondje"
zagen yjnze landgenoten in Soerabaja de
consequenties van de zojuist begonnen
tweedt boycot-actie onder ogen. Neder
landers worden daar niet alleen geweerd
uit restaurants en bioscopen maar ook
niet geholpen in hotels en winkels.
In Bandung lazen de Nederlanders
aan de deur van hun traditionele ont
moetingsplaats, restaurant „Bogerijen".
de aankondiging: Verboden toegang
voor Hollanders
De secretaris-generaal van de
Verenigde Naties, Dag Ham
marskjöld (l.), gedurende zijn
bezoek aan Israël in gesprek
met premier Ben Goerion (mid
den) en generaal Moshe Dayan.
ERNSTIG ONGELUK MET
STINKBOMMEN
Het St.-Nicolaasfeest op de Gooise h.b.s.
te Bussum heeft een onplezierig einde ge
had. Twee leerlingen van 16 jaar, J. W.
en W. B., wilden ter opluistering van het
feest, enige zelfgemaakte stinkbommen op
de gang tot „ontploffing" brengen. Een
bom ontplofte evenwel ontijdig, waardoor
van W. een hand werd verbrijzeld en B
verwondingen aan zijn linkeroog kreeg
Beide jongens werden naar het Diacones-
senhuis te Naarden overgebracht. Wim B
'"Dn, na verbonden te zijn, naar huis gaan.
Jan W. bleek In zijn zak nog een stink
bom te hebben van dezelfde makelij. De
ouders waren blijkbaar met het voorne
van de jongens op de hoogte. Zij
hadden hun zoons slechts gewaarschuwd
toch vooral voorzichtig te zijn.
Nog slachtoffers
in wrakken van
vernielde wagons
Koningin Juliana en prins Bernhard
hebben gisteren koningin Elizabeth van
Engeland een telegram gestuurd naar aan
leiding van de treinramp bU Londen. De
Koningin en de Prins zeggen diep ge
schokt te z(jn en geven uiting aan hun
gevoelens van het warmste medeleven
met koningin Elizabeth en de getroffen
gezinnen.
Toen men gisteravond op de plaats van
de ramp het opruimingswerk door de duis
ternis moest staken, waren 89 lijken ge
borgen. Volgens de laatste berichten zijn
177 personen gewond, van wie 110 ernstig.
Men moest vanmorgen eerst een gedeel
te van de staalmassa's, afkomstig van het
Ingestorte viaduct, verwijderen om het
onderzoek te kunnen voortzetten. Vermoe
delijk bevindt zich nog een aantal slacht
offers ln de vernielde wagons.
WEERBERICHT
Later zachter
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met aanvan-
kei ij k nog hier en daar mist
en tijdelijk wat regen of mot-
- regen. Later voornamelijk in
-£vfc- het noordwesten van het
land enkele opklaringen.
Zwakke tot matige wind,
later ruimend naar west. Aanvankelijk
nog koud, later stijging van de tempera
tuur. (Opgemaakt om 11.15 uuri
ZON EN MAAN
7 december: zon op 8.35, onder 16.31.
ïaan op 17.09, onder 8.26, 7 dec. volle
