Jlieume GTtwranl
LEGER TREKT OP VAN
ALLE KANTEN
Breuk Grote Drie
niet hersteld
Proef-kunstmaan van Y.S.
volgende week omhoog
Omvangrijke organisatie
die soepel loopt
Boosaardige verzinsels
zegt minister Luns
Tweede nationale lening
voor de woningbouw
Hongaars drama liep in
Parijs goed af
Satellietzender put energie uit
vier zonnebatterijen
Gratis koopuur j
1
EVSDAG 26 NOVEMBER 1957
BUREAUS. Steenstraat 37
Directie Redactie. Abonnementen-
Advertentle-afdeling: Tel 31441.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Famlliebertchten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Directie; F. DLEMER
Hoofdredactenr: Dr. E. DIEMER
Chef-red.: H. W J. ENSERINK
CHRISTEL1JK-ISA T ION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stanhttstirij is gheblnjfn
myo in I*
Achtendertigste jaargang no. 11120
Polen
na de bezetting
ZIE PAGINA 9
Oefening Torenklok III begonnen
(Van onze speciale verslaggever
BORNE, middernacht.
TONDER ONDERBREKING klinkt het geronk van zware militaire
Li vrachtauto's, aanzwellend, dan weer langzaam wegstervend. Felle kop-
ichten doemen met regelmatige tussenpozen in het duister op. Helder ver-
ichten zij de wegen, die leiden naar het slapende dorpje in Twente, dat en-
tel e dagen de voornaamste plaats zal zijn in het gebied waar oefening
Torenklok III zich afspeelt. Rupstrekkers ratelen voorbij. Uit de wagens
linken vaag bevelen, via de radio doorgegeven.
Er zijn vele wegen die naar Borne
lidenMobiele eenheden uit
luidlaren en Assen naderen uit noor-
elijke richting. Uit het westen ko
nen die van Steenwijk. Over de gro-
e rivieren, via Zwolle, Deventer,
Joetinchem en Arnhem, trekken de
ionderden voertuigen van leger-
ilaatsen uit zuidelijker streken. Meer
lan tweeduizend voertuigen zijn in
Ie avonduren op weg gegaan naar
'wente.
Zette men ze in ee
i (de o
omen)
onderd kilomi
alf i
lange colonne,
;ussenruimten in
an vier- tot vijf-
In Hengelo zal
iet van de lucht
(jn.
een koude douche moet Torenklok
[I de militairen voor een groot deel
ist terug van verlof hebben getrof-
ii Het alarmerende telegram van ge-
eraal G. J. Lefèvre de Montigny kwam
epaald niet onverwacht, doch men was
rmaal met verloff gegaan
"fee. onverwacht kwam de opvolger
n Torenklok I en II zeker niet. Dagen
ig hebben alle onderdelen gewerkt aan
t gereedmaken van uitrusting en voer-
gen Toch kon 't tot acht uur 's avonds
ren voor de eerste wagens zich in be
rging zetten. Om tien uur gistermor-
i, gaf de ohef van de generale staf zijn
:ste bevel. Viereneenhalf uur later was
t „afgedaald" tot het traneportfoureau
n de vierde divisie in de Harderwijker
llem George Frederük kazerne.
Zenuwcentrum
Sindsdien heeft op het transportbureau
■wcentrum van oefening To-
enklok III de telefoon niet stilge-
taan. Er waren kaarten gereedgemaakt.
tot op de minuut geregeld
spoorboekje" geschreven, waarin ver-
•ktijd, controlepunten en tijd van aan-
mst voor ieder onderdeel waren vast-
elegd. Om een samenstroming van mili-
■oer tuigen in de oefendriehoek
llmelo-Hengelo-Oldenzaal te voorkomen.
„Torenklok" klinkt
als een klok
„Wat ik gezien heb. kan de toets
van iedere kritiek doorstaan. De
oefening Torenklok III is geheel
volgens het plan verlopen en de
vierde parate divisie met haar 2500
voertuigen heeft zich weten te ver
plaatsen. zonder dat zich ook maar
een ongeval van betekenis heeft
voorgedaan. Voor de staf is de oefe.
ning van grote betekenis geweest",
aldus verklaarde vanmorgen de
commandant van de vierde divisie,
gencraal-majoor B Koning. Ook bty
het oversteken van de IJssel. zo
ging hty voort, die vüfeneenhalf uur
na de start werd overschreden,
hebben zich geen opstoppingen of
botsingen voorgedaan en alles is
geruisloos verlopen Dit pielt
rsdisciplin
vierde divisie cn de beheerste v
van rijden der chauffeurs 1
gehele gang va* zaken, aldus
neraal Koning, schenkt ons
i de
berekende het transport bureau de ver
trektijden van iedere afdeling afzonder
lijk, uitgaande van Tijd T. werd acht
uur 's avonds, vijfeneenhalf uur du6 na
dat het traneporbbureau zijn bevel ont
ving. Men kan zich afvragen, w
het verder „afdalen" van bevelen zo lan
ge tijd vergde. Het antwoord hierop is:
een tweede taak van het transportbureau:
het distribueren van voertuigen afkom
stig van het legerkorpstransporbbataljon
naar de divisie. Een infanteriedivisie ie
slechts gedeeltelijk mobiel en wordt in
tijd van nood door de legerkorpstroepen'
van extra voertuigen voorzien. Dat wa
gens uit Nunspeet toegevoegd worden
aan een eenheid in Zuidlaren moet een
ieder echter doen twijfelen aan de doel
treffende verdeling van troepen over ons
De afmars Is overigens vlot verlopen.
In de late avond heeft minister Staf
de oefening naar het oosten gereisd
e troepen voorbij zien trekken, op
ieder kruispunt door marechaussee
getimed aan de hand van het spoorboek
je. In het holst van de nacht gaf gene-
majoor B. Koning, commandant van
de 4e divisie zijn eerste indrukken: Tot
mr goed geslaagd. Voor een flink deel
danken aan de chauffeurs, die een
grote bekwaamheid aan de dag leggen,
TIJDENS HUN BESPREKINGEN IN PARIJS zijn de Britse premier
Macmillan en de Franse premier Gaillard het gisteren niet eens gewor
den over de Britse wapenleveranties aan Tunesië. Gaillard bleef de Brits-
Amerikaanse actie veroordelen, die niet in het belang van het Westen is ge
weest. De eerste besprekingen zo werd op het Franse ministerie van
buitenlandse zaken verklaard hebben geen resultaat gehad. En, zo werd
erbij gezegd, van deze kwestie hang^ toch al het andere af. Dc Britse
premier Macmillan had zich bij aankomst
kwesties, waar het om gaat, zijn ernstig
alle i
de weg worden geruimd. Wij zitten ii
van allen laten schommelen."
Toen Macmillan van zijn vruchte
loze besprekingen met Gaillard naar
de Britse ambassade in Parijs terug
keerde, vond hij het gebouw onder
strenge politiebewaking. Ook de
Amerikaanse ambassade werd be
waakt, omdat de politie was gewaar-
i dezelfde boot en wij mogen hem geen
schuwd voor demonstraties van
rechtse groeperingen in Frankrijk.
Later moest de politie handelend op
treden en een groep demonstranten met
gummistokken uit elkaar jagen. Twintig
arrestanten werden naar het politie
bureau gebracht. De leuzen die de de-
Dit lijkt iets met de kunstmaan
te maken te hebben. In werke
lijkheid is het een heel knappe
foto van een lasser, die bezig is
in een machinewerkplaats een
bodem in een zeefketel te lassen.
Indonesische beweringen
SUBANDRIOPas op wij worden
communistisch
EENENDERTIG SPREKERS hebben zich opgegeven voor het debat over
Nederlands Nieuw-Guinea in de politieke commissie van de algemene
vergaderingder Verenigde Naties. Negentien sprekers zijn gisteravond
aan het woord geweest. Twaalf moeten nog spreken. Opnieuw heeft mi
nister mr. J. M. A. H. Luns duidelijk doen uitkomen, dat Nederland blijft
bij zijn weigering om over de toekomstige status van Nederlands Nieuw-
Guinea met Indonesië te onderhandelen.-
Hty noemde dc Indonesische beweringen
over militaire bedoelingen by de geza
menlijke Nederland-Australische verkla
ring over Nederlands Nieuw-Guinea boos
aardige verzinsels.
De Nederlands'e minister vermeldde
drie punten, waarom zijn land de kwestie
hoogst ernstig neemt:
j Er wordt een misleidende poging ge
daan om de territoriale integriteit van
het Koninkrijk der Nederlanden te schen-
2 Een aantal delegaties meent, dat de
eerbied voor de verplichtingen, die
lortkomen uit verdragen en andere
irmen van internationaal recht, ver
onachtzaamd kunnen worden. Verder wil
Indonesië de wereld meedelen, dat het
gebonden is aan enige over-
aangegaan met Nederland-
Bovendien eist Indonesië onderhandelin-
De Indonesische regering heeft toe
gestaan, dat buitenlanders, die in In
donesië wonen en voor wier veiligheid
en welzijn de Indonesische regering de
volle verantwoordelijkheid draagt, zijn
gemolesteerd. Zelfs heeft deze regering
de bevolking aangespoord deze geweld
daden te bedrijven.
Minister Luns haalde een verklaring
aan van de Indonesische militaire atta
ché in communistisch China, kolonel J.
F. Warouw, voor radio-Peking, dat de
strijdkrachten van Indonesië altijd vast
besloten zijn geweest Nederlands Nieuw-
Guinea te „bevrijden"
Dc Australische vertegenwoordiger dr.
Walker vroeg of het waar was dat dc
Indonesische minister van buitenlandse
zaken Subrandio in een toespraak tot dc
hoofden van dc Lattyns-Amerikaanse dele
gaties zou hebben verklaard, dat Indo
nesië de betrekkingen met Nederland zou
moeten verbreken als er geen bevredigend
vergelijk tot stand zon komen. Hij hoopte
van niet.
Hij gispte de Indonesische dreigemen
ten en de pogingen de Verenigde Naties
op deze wijze onder druk te zetten.
Nogmaals verklaarde hij zich tegen
de resolutie, evenals de sprekers, na
mens Frankrijk, Italië, Israël, Spanje
en Zweden. Voor de resolutie verklaar
den zich Saoedi-Arabië, Birma, Ghana,
Roemenië, Soedan, Egypte, Jemen, Bul
garije, Polen en Ethiopië Uruguay
stelde voor Nederlands Nieuw-Guinea
onder beheerschap van de V N. te plaat
sen. De mening van één der aan het debat
deelnemende 'landen werd niet geseind.
Het debat zou heden 16 uur 30 Neder
landse tijd worden voortgezet.
Op een persbijeenkomst zeide de In
donesische minister van buitenlandse za
ken, Subandrio, dat Amerika Indonesië
de
het
drijven door zijn onzijdigheid. Hij uitte
voorts de bewering, dat Indonesiës ge
loof in „God en de democratie" het in
westelijke sfeer zou trekken, doch dat de
gespannen betrekkingen met Nederland
het geestelijk van het westen zou isoleren
Hij waarschuwde voorts tegen „grenscon
flicten".
(Zie vervolg pag. 11)
Deze foto kwam uit Nederlands
Nieuw-Guinea: het wrak van
het onlangs verongelukte Bea
ver vliegtuig van de Neder
lands Nieuw-Guinea Lucht
vaartmaatschappij „De Kroon-
duif". Het toestel stortte naar
beneden tijdens een technische
vlucht die gemaakt werd in op
dracht van de Nederlandse
Drie inzittenden kwa-
n om het leven, de vierde
werd ernstig gewond.
Rentespaarbrieven op 2 december
verkrijgbaar gesteld
Kou gevat.
Eisenhower moet
het bed houden
i Ma
rokko op het vliegveld te Washingon kou
gevat en moet het bed houden. De presi-
sident heeft echter geen koorts cn zijn
polsslag is goed.
Zowel een redevoering in Cleveland,
die de president vandaag zou houden en
het diner met koning Mohammed, dat
de president de vorst gisteren aanbood,
moest Eisenhower afzeggen.
Mevrouw Eisenhower, begeleid dóór de
vice-president, zat wel aan het diner aan.
ning in rentespaarbrieven van 500, 100
en 25 tegen een koers van 100 procent
tot het bedrag, waarvoor tot 1 maart 1958
rentespaarbrieven worden genomen. De
spaaarbrievcn ztyn dus van 2 december
tot 1 maart te verkrijgen.
Houders mogen hun spaarbrieven af
lossen op 1 september 1962 125 procent,
cn op 2 januari 1966 a 160 procent.
Vervroegde aflossing is slechts moge
lijk 1 maart 1968 175 procent, cn de
lossing is vastgesteld op 2 januari 1971
200 procent.
De sluitingsdatum voor het nemen van
ntespaarbrieven, 1 maart 1958, kan ge
wijzigd worden.
De rente gaat 1 januari 1958 in en is
begrepen in het aflossingsbedrag.
De rentespaarbrieven verjaren 30 jaar
na de datum, waarop zij voor het eerst
betaalbaar zijn.
In het prospectus deelt de emittente, de
Bank voor Nederlandsche Gemeenten,
mede dat de spaarbrieven bij iedere bank,
kassier of commisssionair in effecten en
bij alle postkantoren verkrijgbaar zijn.
Bij alle postkantoren zal men tevens
bouwzegels van f 5 kunnen kopen, die
men kan plakken op kosteloze bouw-
spaarkaarten. Tegen inlevering van deze
beplakte kaarten kan men dan rente
spaarbrieven krijgen. Bij verwisseling na
15 januari moet de rente worden bijbe
taald.
Beursnotering van de rentespaarbrie
ven zal worden gevraagd.
De- opbrengst van de lening zal voor
13 jaar fix aan de gemeenten worden aan
geboden voor woningbouw en andere
werken van dringende aard, zoals scho
len. Aan de rentespaarbrieven zal een
briefkaart zijn gehecht, waarop iedere
deelnemer kan invullen "aan welke ge
meente 60 procent van zijn deelneming
ten goede moet komen. De berekening
van de rente over de hoofdsom bedraagt
voor op 1 september 1962 aangeboden
stukken 5 pet per jaar, voor 3 januari
1966 aangebodene 5'6 pet, voor 2 januari
1971 aangebodene 6 pet. De berekening
van de rente over de rente is 4 pet. Voor
vervroegde aflossing op 1 maart 1968 is
de rente over de hoofdsom 6 en over de
rente 4 pet, terwijl de vergoeding voor
de vervroegde aflossing 1V4 bedraagt. Bij
opvraging na 4 jaar en 8 maanden is de
rente over de hoofdsom en de rente door-
eengenomen 4,9 pet, na 8 jaren 5,2, na
i 5,5.
In het Limburgse dorp Gulpen is zon
dagmiddag een tragisch ongeluk gebeurd.
Het negenjarige jongetje van de familie
Olieslager deed een houten kegeltje van
gezelschapsspel in de mond en slikte
in. Overbrenging naar een ziekenhuis
mocht niet meer baten. Het kind is in het
ltje gestikt.
„Algerije is Fra
„Macmillan a
de
De stemming in Frankrijk is nog steeds
6terk anti-Engels. De gemiddelde Frans
man neemt kritiekloos aan wat op de
felgele aanplakbiljetten staat: „De Britten
en Amerikanen hebben wapens geleverd
aan de Algerijnse rebell-en m Tunesië".
De herhaalde Britse en Amerikaanse ver
klaringen dat van Tunesië waarborgen
zijn ontvangen, dat de wapens niet zullen
worden geleverd aan de Algerijnse re
bellen. laat de Fransen onberoerd.
Bij deze grief tegen Amerika en Enge
land komt nog de vrees, dat Frankrijk
binnen N A V.O.-verband als „tweede
rangs mogendheid" zal worden behan
deld.
Neutrale waarnemers in Parijs
menen dan ook dat het voor Macmil
lan een zware taak zal zijn de vriend
schapsbanden met Frankrijk te her
stellen en zij voorspellen, dat de
Britse premier niet veel succes zal
hebben. Macmillan is echter van plan
zijn besprekingen in Parijs voort te
In Party* 1* inmiddels
dat de Franse minister van buitenlandse
zaken, Pineau, bty ztyn besprekingen In
Washington over de Tunesische wapen
kwestie geen bevredigend resultaat zou
hebben bereikt.
Een ander belangrijk aspect van het
Britse bezoek aan Parijs is, dat Selwyn
Lloyd, de Britse minister van buit. zaken,
en minister Maud-ling ook in Parijs zijn.
Zij hebben met de Franse onderminister
van buitenlandse zaken, F au re, vermoe
delijk gesproken over de vrijhandelszone.
De dramatische ontmoeting tus
sen de Hongaar Alex Gabriel en
zijn vrouw en kind in een Parijse
straat.
rzetsleider Alex
/rouw, de doch-
legere Hongaarse minister
Bezoekt de Meubeltentoonstelling
a.s. woensdag, donderdag en vrijdag in zaal ,,Vliethof",
Vlietweg NZ 73, Rijnsburg. van 2-6 u. en van 7-10.30 u.
F. C. Verduyn. Vliet Z.Z. 29-30, Tel. (K 1718) 3036, Rijnsburg
Compl. meubilering en woninginrichting.
MIDDEN VOLGENDE WEEK zal de eerste Amerikaanse „proef-kunst
maan vanaf de vliegbasis Patrick in Florida worden gelanceerd. Het
is een bol met een diameter van 15 centimeter en een gewicht van 2.7 kilo.
De radiozender van deze „baby-kunstmaan" zal blijven werken zolang
de satelliet om de aarde blijft cirkelen. Zij wordt namelijk gevoed uit vier
kleine zonne-batterijen.
Vermoedelijk bty het aanbreken van de
lag dinsdag of zeer spoedig daarna
al de Vanguard-raket met de kleine
kunstmaan „aan boord" opsttygen met een
melheid van 6400 kilometer per uur. Op
:en hoogte van 64 km stoot de raket het
-.erste deel af, dat terugvalt en 500 km
uit de kust van Florida in de oceaan te-
echt moet komen.
In het tweede stadium van de vlucht
bereikt de raket een hoogte van 500 km
bij een snelheid van ruim 14.000 km per
uur. Als zij daarna evenwijdig met de
aarde voortschtet, verdubbelt de raket tn
het derde stadium haar snelheid met be
hulp van kleine raketten tot ongeveer
29.000 km per uur.
De kunstmaan zal z'n weg door de
ruimte vervolgen in zuidoostelijke
richting en daarbij razend snel rond
tollen, n.l. met 200 omwentelingen per
De vier zonnebatterijen zijn bevestigi
aan de buitenkant van de kunstmaan. Ze
zijn 1.27 centimeter dik en hebben een op
pervlakte van slechts 6.5 cm2. Tengevolge
van de verschillen in energie, die de sa
telliet van de zon zal ontvangen als zij om
de aarde draait, zal het voltage van de
batterijen sterk wisselen.
De bol zal onafgebroken signalen uit
zenden op 108 megacycles, zodat deze op
aarde per radio kunnen worden opgevan
gen.
Deze proefsatelliet zal geen speciale In
strumenten bevatten, maar zich in de
ruimte slechts voegen bij de twee Russi
sche Spoetniks, die nog verscheidene
weken of zelfs maanden blijven rondcir
kelen.
Ook radio Moskou heeft nu gemeld, dat
het spoedig zal zijn gedaan met de raket
van de eerste Spoetnik: vóór 10 december
zal deze ln de atmosfeer terecht komen,
meldt het persbureau Tass. Het Britse mi
nisterie van bevoorrading verwacht deze I
raket vrijdag a.s. in de atmosfeer terug.1
van defensie, Muhaly Horvath, ln Londen
woonde, ontdekte dat zijn vrouw met hun
tweejarig zoontje naar Parijs gevlucht
was, daar zij door Hongaarse spionnen
ervan was overtuigd, dat haar vader ern
stig gevaar liep indien zij niet naar Hon
garije terugkeerde.
In Parijs kwam hij vrouw en kind op
straat tegen en trachtte het kind aan de
moeder te ontrukken. De politie greep
niets vermoedend in bij de vechtpartij er
nam het gezin mee naar het bureau,
waar de zaak duidelijk werd. De vrouw
moest totaal overspannen naar een zie
kenhuis gebracht worden, waar zij zich,
-en-maal tot rust gekomen, met haar man
'erzoende. Het gezin keerde gelukkig
ierenigd naar Londen terug.
Vier Algerijnen zijn gisteren binnen
mr tijds in Parijs doodgeschoten, was
nog acht gewonden vielen
De aanslagen gebeurden in de buurt
het station d'Austerlltz en in een café in
hét zuiden van Parijs
(A dvert entte)
Maandag voor Leiden en Rtynsbnrg
1.004.30 (stempel g). J
Voor Katwtyk cn Noordwtyk
van 10.30—11 00 (stempel 4). 4
4.00—4.30 (stempel g).
ELKE DAG 1 UUR GRATIS KOPEN
Koopt U rijk
B. DE KONING j
LEIDEN NOORDWIJK f
GOEMAAT
KATWIJK RIJNSBURG
RUSTIG WEER
De Bilt verwacht tot mor-
t'.i-'fp genavond:
Veel bewolkin« en droog
'-'1 weer. Zwakke tot matige
.^|//4fl' wind tussen zuidwest en
JtTA 'JJr west. Weinig verandering in
Jemperatuur. (Opgemaakt om
11.15 uur).
27 November: Zon op 8.21, onder 16.38;
naan op 12.22, onder 22.49. 29 nov. eer-
te kwartier.
Advertentie
r-GESCHENKEN
Speciaal voor het
KLASSIEKE INTERIEUR
Bekende merken o.a.
DESSO - KABRISTAN
CAMBRI KASHMIR
-bulthuis.
BOTERMARKT 23