Kerkdiensten voor Leiden
en omgeving
België gedenkt generaal
Patton op postzegels
PRUIKERIGHEID VAN O. K. EN W.-RAPPORTEN
BEDREIGT HET GOEDE NEDERLANDS
Staan wij voor verdere
prijsverlagingen
ff
HIEUWE LEIDSCHF, COURANT
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1937
LEIDEN
Herv. Gemeente: Pieterskerk 10
)e Ruiter, vrijdag 7.15 u avondgebed
dhr. G. Reyns, hoboïst Residentie
orkest; Hooglandse kerk 10.30 u ds. Huting
Gouda, jeugddienst m.m.v. Die Rhijn-
angers; Oosterksrk 10 u ds. Kloek; Mare-
:erk 10.30 u ds. Ottevanger; 7 u ds. Dron-
te Utrecht, bijzondere kerkdienst
nderwerp: Heldenparade; Kooikapel 10
dh. Kooy; Maranathakerk 11 u ds. Van
achterberg; Herv. school Boshuizerkade
.30 u ds. De Wit; Herv. ulo-school Asser-
traat 10 u dr. Oppenheimer, 5 u ds. Vos-
ver. vrijz.-Hervormden 10.30
lubeek; Eglise wallonne 10.30 u ds. Caba-
academisch ziekenhuis 10 u ds. Vos-
ers; diaconessenhuis 10.30 u ds. Rigters te
jegstgeest; tehuis voor ouden van dagen,
onderdagavond 7 u ds. Van der Wiel.
Geref. Kerk: Zuiderkerk 10 u dr. Wie-
enga te Wassenaar, 5 u dr. von Meyen-
»ldt; Herengracht 10 u dr. Dronkert, 7 u
Westerink; Oude Vest 10 u dr. voi
[eyenfeldt, 5 u dr. Dronicert; Maranatha-
.30 u ds. Heule, 5 u ds. Feenstra te
laag; school Telderskade 10
eenstra, 5 u ds. Heule.
Chr. Geref. Kerk: 10 u en 5 u ds. Van
Br Weele, „Kostelijk is in de ogen des
eren de dood Zijner gunstgenoten" en
Door de zonde verwoest".
Geref. Gemeente: 10 u en 5 u ds. Mole-
Geref. Gemeente in Nederland, Hoge
ijndijk, 11.30 u en 5.30 u leesdienst.
Evang. Lutherse Gemeente: 10.30 u ds.
aan, eeuwigheidszondag.
Doopsgezinde Gemeente: 10.30 u ds.
erheus (gezinsdienst).
Remonstr. Gemeente: 10.30 u ds. Mac-
(H.A.).
Oud-Katholieke Kerk: 9.45 u Hoogmis,
oensdag 9 u Heilige Mis.
Baptisten Gem.: 10 u opdrachtdienst,
dhr. Schouten, vrijdagavond 8 u
dstond.
Geref. Kerk art. 31: 8.30 u en 5 u ds.
Vries.
Leger des Heils: 10 u jong-soldateninze-
ining, 6.45 u openluchtsamenkomst, Gan-
ifcje 7.30 u opwekkingssamenkomst, dien-
onder leiding van majoor B. Katte-
aart te Amsterdam.
Pinkstergemeente: 8 u dhr. Vooys te
Evang. Christen Gemeehschap: 10 u en
u dhr. Dikkes, m.m.v. zangkoor, maan-
ig 8 u jeugddienst, dinsdag 8 u bidstond.
Geref. Gemeente10 u en 4 u -ds.
boom.
Geref. Kerk art. 31: 10 u en 4.30
Verleur.
Oud-Geref. Gemeente: 9.30 u en
leesdienst.
Ned. Prot. bond: 10 u ds. Biei
Voorburg.
LEIMUIDEN
Herv. Gemeente: 9.30 u ds. Gijsbers
(H.A.), 7 u vicaris Schipper te Lisse.
Geref. Kerk: 10 u ds. Slingenberg te
Ede (bevestiging kandidaat Koffrie), 6.
(intrede).
ds. Koffrie
NIEUWVEEN
Herv. Gemeente: 9.30 u en 6.30 u
Van der Hoek.
Geref. Kerk: 9.30 u en 6.30 u ds. Sr
Ver. van vrijz.-Herv.3.15 u ds. 5
te Edam;
NIEUWKOOP
Herv. Gemeente: 10 u ds. Stehouwer,
30 u ds. Stehouwer, jeugddienst.
Geref. Kerk: 9.30 u en 2.30 u ds. Henge-
ïld te Woubrugge.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 u en 6.30 u lees
dienst.
NOORDWIJK AAN ZEE
Herv. Gemeente: 10 u ds. Straatsma te
Den Haag, 5 u ds. Cupedo.
Geref. Kerk: 10 u en 5 u ds. Bouma.
Herv. evangelisatie: 10 u en 5 u c
Twigt te Delft.
NOORDWIJK-BINNEN
TER AAR
Herv. Gemeente:
Geref. Kerk: 10 u
i 6.30 u ds. Van
AARLANDERVEEN
Herv. Gemeente: 10 u en 7 u ds
tol.
Geref. Kerk: 10 u en 6.30 u
ALPHEN AAN DEN RIJN
Herv. Gemeente: grote kerk Juliana-
aat 9 u ds. Hanemaaijer, 10.30 u dhr.
igema, 6.30 u ds. Bogers, jeugddienst;
bouw Jonathan 10 u ds. Lefeber; kapel
mwsluis 10 u dhr. Schoneveld; kapel
artha-stichting 10.30 u ds. Meyer; Ouds-
iornseweg 7 u ds. Cadée; Herv. kapel
ds. Jorissen, 6.30 u ds. Ottevanger.
Geref. Kerk: Zuiderkerk 10 u ds. Wijma,
ds. Tom; Noorderkerk 10 u ds.
Jonstra te Woerden, 6.30 u ds. Wijma;
ila chr.-lyceum 10 u ds. Mulder, 6.30 u
De Bruijn; Oudshoorn 10 u ds. Tom,
i u ds. Mulder.
leref. Kerk art. 31: 9 u en 6.30 u ds.
jneveld te Spakenburg.
Ihr. Geref. Kerk: 10 u en 6 u ds. Roos.
Dud-Geref. Gemeente: 9.30 u en 4 u
«dienst.
Evangelisatie ijsclubgebouw: 10 u Hei-
Avondmaal, 6.30 u dhr. Pera te Den
Bag.
BENTHUIZEN
Herv. Gemeente: 9.30 u ds. Van Lok-
Jrst te Bergschenhoek, 6 u dhr. Kooien
I Den Haag.
"eref. Gemeente: 9.30 u en 6 u lees-
HOOGMADE
Herv. Gemeente: 10 u ds. Roth.
HAZERSWOUDE
Herv. Gemeente: 9.30 u en 6.30
>r 1
!6 inbbut.
lesm HILLEGOM
Gemeente: 10 u ds. Veenendaal,
besdu ds. Kroon te Spaarndam.
iGeref. Kerk: 10 u en 5 u ds. Rothuizen
l Leiden.
°,fchr. Geref. Kerk: 10 u en 5 u ds. Schip-
"iti™ DE KAAG
edkofHerv. Gemeente: 10 u ds. Van Leeuwen,
:r enu prof. Van Unnik te Zeist, jeugddienst.
KOUDEKERK
bezv%erv. Gemeente: 10 u en 7 u ds. Koer-
Kerk: 10 u en 7 u ds. Rullman te
f^Hek van Holland.
straal]
KATWIJK AAN DEN RIJN
{Herv. Gemeente: 10 u en 6 u ds. Mak-
school Narcisstraat 10.30 u dr.
enter te Oegstgeest.
leref. Kerk: 9.30 u en 5 u ds. Heiner
Noordwijk-Binnen.
KATWIJK AAN ZEE
'aar'p61"®*" Kerk: 9 u en 10-30 u ds. Nawijn.
MJa ds. Pijlman.
3r stjHerv. Gemeente: zie onder plaatselijk
>uws-
Geref. Kerk: 10 u en 5 u ds. De
R. v?ng.
Gemeente: 10 u en 5 u leesdienst.
Geref. Gemeente in Nederland: 10 u en
en. iu leesdienst.
ïers, (Geref. Kerk art. 31: 9.30 u en 5 u ds.
belieen.
LEIDERDORP
Gemeente: 10 u ds. Bogers te Al
eer «ten aan den Rijn, 6.30 u ds. Honnef,
brkzaal chr. school, 6.30 u ds. Oosten-
fug te Bussum.
Geref. Kerk dorp 10 u ds. Banga, 6.30 u
ERIï«. Kuiper te Sassenhelm; kerkzaal Zijl-
teartier 9 u ds. V. d. Berg te Sassenhelm,
n !u ds. Banga.
van vrijz.-Herv.: 7 u ds. Jacobs te
n reien Haag.
li LISSE
Herv. Gemeente: 9 u en 10.30 u ds. Pet-
lATfcga, 5 u vicaris Schipper.
Geref. Kerk: 10 u en 5 u ds. Schouten
B.A.).
Chr. Geref. Kerk: 10 u en 4 u ds. Eer-
1 5 u prof. dr. Zul-
NOORDWIJKERHOUT
Herv. Gemeente: 10 u ds. Smits.
OEGSTGEEST
Herv. Gemeente: hedenavond 7 u
avondgebed in zendingskapel; Groene- of
Willlbrordkerk 10.30 u ds. Visser; Paulus-
kerk 10.30 u ds. Callenbach, 7 u ds. Visser;
Hoge Mors 9 u ds. Callenbach; jeugdkerk
zendingskapel 10.30 u dr. Locher; kinder-
kerk Irene 10.30 u'dhr. V. d. Pompe; kerk
zaal Endegeest 8.30 u ds. De Wit.
vrijz.-Hervormden: 10.30 u ds.
Verstraaten te Wormer.
Geref. Kerk: 10 u en 5 u ds. Hamming
te Den Helder.
Baptisten Gemeente: bovenzaal Mau-
ritskerk, maandag 8 u dhr. Schouten te
Leiden. -•
Geref. Kerk art. 31: 8.30 eii 3 u ds.
Brands.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Kerk: 9.30 u ds. Bijleveld te
Oegstgeest, 2.30 u ds. Holst te Rotterdam,
jeugddienst.
Geref. Kerk: 9.30 u en 3 u ds. Zijlstra te
Koudekerk.
Remonstr. Gemeente: geen dienst.
RIJNSBURG
Herv. Gemeente: 10 u ds.-Bouman te
Katwijk aan Zee, 5 u ds. Groenewoud,
jeugddienst; Kleine Kerk 10 u ds. Van
Gosliga, 5 u ds. Roos te Naarden.
Geref. Kerk: Voorhouterweg 9.30 u ds.
V. d. Linde, 5 u ds. Bijleveld; Rapenburg
9.30 u ds. Post, 5 u ds. V. d. Linde; Mara
nathakerk 9.30 u ds. Bijleveld, 5 u ds. Post.
Chr. Geref. Kerk: 10 u en 5 u ds. Kamp-
Geref. Kerk art. 31: 10 u en 5 u ds.
Knoop te Noordwijk.
RIJNSATERWOUDE
Herv. Gemeente: 10.30 u en 7 u ds. Van
Soest.
Chr. Geref. Kerk: 8.30 u en 5 u lees
dienst.
SASSENHEIM
I Herv. Gemeente: 9 u en 10.30 u ds.
Walvaart, 5 u dr. Zandée te Utrecht.
Geref. Kerk: 9.30 u ds. Kuiper, 5 u ds.
V. d. Berg.
Protestanten Bond: 10.30 u ds. Noord-
hoff te Rotterdam.
Chr. Geref. Kerk: 10 u leesdienst, 3
ds. Schippers te Hillegom.
VOORSCHOTEN
Herv. Gemeente: dorp 10 u ds. Saraber,
7 u ds, Keja te Driebergen; Rijndijk 10 u
ds. Meyering; Hulp en Heil 10 u ds. Nor-
tier te Den Haag; jeugdkapel 10 i
Arentsen.
Geref. Kerk: 10 u en 5 u ds. Den Boer.
Geref. Kerk art. 31: 10 u ds. De Vries
te Leiden, 3.15 u ds. Verkade te Voorburg.
VALKENBURG
Herv. Gemeente: 10 u en 6.30 |U ds. Lek-
kerkerker.
Geref. Kerk: 10 u ds. Heule te Rotter
dam, 5 u ds. Langeler.
Geref. Kerk art. 31: 10.15 u ds. Brands,
3 u ds. Breen te Katwijk.
VOORHOUT
Herv. Gemeente: 10 u ds. Kalkman.
WASSENAAR
Herv. Gemeente: Dorpskerk 10 u c
Gijmink te Rotterdam, 7 u ds. Lugtigheid
te Den Haag, jeugddienst; Kievletkerk 10
ds. Wiersma; Dorpshuis 10 u en
ds. De Lange te Utrecht; Deylerhuis 10.15
ds. Beker, 's avonds geen jeugdkerk.
Geref. Kerk: Bloemcampkerk 10 u
u ds. Wielenga te Hilversum; Zijllaan
u en 5 u ds. Feringa.
Ned. Protestanten Bond: 10.30 t
Faber.
Doopsgez. Gemeente: 10.30 u ds. Tuinin-
a te Voorburg.
WOUBRUGGE
Herv. Gemeente: 9.30 u ds. Honnef
Leiderdorp, 6.30 u ds. Offringa te Katwijk,
jeugddienst „Wat is een mens waard?'
Geref. Kerk: 9.30 u ds. Nomes te Den
Haag, 6.30 u ds. Hengeveld.
ZOETERWOUDE
Herv. Gemeente: 10 u ds. Van Embden.
ZEVENHOVEN
Herv. Gemeente: 9.30 u en 7 u ds.
wey (H.A.).
Geref. Kerk: 9.30 u en 6.30 u ds. S;
man te Nieuwkoop.
ZOETERMEER
Herv. Gemeente: 9 u ds. Van Harten te
Delft, 11 u ds. Van Dijk te Nleuwerkerk
d. IJssel; 4 u ds. Van Dijk, 6.30
Van Barneveld te Den Haag.
Geref. Kerk: 10 u en 6.30 u ds. Bos te
Zevenhuizen.
Geref. Kerk art. 31: 9.30 u en 4.
ds. De Wplff te Enschede.
Ver. van vrijz.-Herv. 6.30 u ds. Van'
Mullem te Rotterdam.
Geref. Gemeente: 10 u en 6.30 u lees-
diensten.
ZWAMMERDAM
Herv. Gemeente: 10 u ds. V. d. Broeck,
б.30 u ds. V. d. Broeok, jeugddienst „Waar
is de weg naar God?"
Geref. Kerk: 10 u en 6.30 u ds. Wage-
RADIO BLOEMENDAAL
9 u en 10.30 u ds. Toornvliet, 3.30 u
Van der Zee te Nieuw-Vennep, 7.3(
ds. Toornvliet.
nogal eens de Belgische zegels
moeten afkeuren om hun smakeloze
vaak gebrekkige vormgeving.
Daarom is het met bijzondere vreug
de, dat we eens een goed uitgevoerde
smaakvolle uitgave kunnen signale
ren, die we dan ook compleet af
beelden, mede om het interessante
Bejaarden willen een
hogere uitkering
De m het centraal orgaan samenwer
kende organisaties van ouden van dagen
gepensioneerden hebben zich tot de
minister van sociale zaken en volksge
zondheid gewend met het verzoek d<
uitkering van de algemene ouderdomswet
te verhogen, omdat de kosten voor
evensmdddelenpakket zouden zijn ges
2en. Gevraagd wordt of de minister
bij eventuele verhoging van de A.O.W
bij de gemeentebesturen op zou willen
aandringen de verhoogde uitkering niet
'e trekken van de aanvullende steun
gemeentewege. Ten slotte wordt
gedrongen 'op verhoging van de huureom-
pensatie voor beiaarden, omdat blijkt dat
vele gevallen de huurverhoging di
rvoor gegeven compensatie niet on
aanzienlijk overtreft.
Gevangenen werden
vergeten
De secretaris-generaal van het Indone-
:ische veteranenleg.ioen verklaart, dal
in de gevangenis van Sukamulia in Oost-
Sumatra oudstrijders worden vastgehou
den. die in 1948 door de Nederlanden
werden gevangen genomen, omdat zij lid
zouden zijn van een sabotagebataljon. Hij
verbaasd, dat deze door de Neder
landers gevangen genomen oudstrüderp
bij de soevereiniteitsoverdracht
vrijgelaten.
EEN VREEMD WOORD STAAT ZO MOOI....
■yAAK KRIJG IK brieven van
lezers, die mij hun nood klagen
over het grote aantal vreemde
woorden dat de bladen gebruiken
Ik moet deze lezers volkomen ge
lijk geven. Er staan nog geregeld
veel te veel bastaardwoorden in
onze dagbladen, terwijl er goede
Nederlandse bestaan, die hetzelfde
begrip uitdrukken.
Dit was vóór de tweede wereldoorlog ook
in Duitsland in hoge mate het geval
Maar bij het streven naar het zuiver
Germaans maker van al wat voordien
alleen maar Duits heette, hoorde ook
het uitbannen van vreemde woorden
Dit Is een van de weinige goede dingen
die het Derde Rijk heeft gedaan. Er be
staat zelfs in het Duits een versje waar
in de draak wordt gestoken met deze
zucht naar het gebruik van vreemde
woorden, dat zó begint:
„Ein Ubel hut der deutsche Mann:
Er wendet gern ein Fremdwort gn".
Bij onze zuidelijke broeders, de Vlamin
gen, heerst ook dit streven en met grote
ernst tracht men onnodige vreemde
woorden te vermijden. In een vergade
ring, waar Nederlanders en Vlamingen
spreken, kan dit soms werkelijk grappig
zijn. Ik heb het wei eens bijgewoond dat
de Nederlandse spreker op keurige wijze
de les werd gelezen, doordat de Vlaming
ongeveer hetzelfde zeide als de Neder
lander, doch met vertaling van de veel
vuldig gebruikte woorden van Franse
oorsprong.
Maar wat kan men vai. de gewone man
verwachten, indien de beschaafde krin
gen voorgaan in het gebruik van bas
terdtaal? Hij zal menen dat dit een be
wijs van een goede opvoeding is en ook
trachten die vreemde woorden te bezi
gen, zij het dan ook niet altijd in hun
juiste betekenis.
ÏN DIT VERBAND wil ik gaarne de aan-
dacht vestigen op het verkeerde voor
beeld van regeringskringen en rapporten
aan de regering uitgebracht Ik heb Voor
mij liggen twee rapporten, beide op het
gebied van het onderwijs nog wel. Het
ene draagt het opschrift: „Rapport over
een onderzoek naar de stand van het ge
woon lager onderwijs in Noord-Brabant
Uitgave van het Provinciaal Bestuur
van Noord-Brabant) en 't andere „Over-
adlng in het Onderwijs" (Rapport van
Ie rijkscommissie Inzake overlading In
t onderwijs, uitgebracht aan de minister
i/an onderwijs, kunsten en wetenschap
pen).
Jeide wemelen van volkomen onnodige
bastaardwoorden. Nu zal de minister die
ongetwijfeld wel begrijpen, maar er zijn
toch ook andere mensen die zulk
vers-lag eens willen lezen en voor
zou het duidelijker kunnen zijn, als de
moedertaal werd gebezigd. Want
vergete niet dat de juiste betekenis
een bastaardwoord niet altijd begrepen
Ik zal er enige voorbeelden aan ontlenen
om te doen zien wat ik bedoel.
Het ene begint met een „voorwoord",
waarvoor men In het iJederlands: voor
rede of inleiding dientte zeggen. Ogen
blikkelijk daarna staat er: het voorlig
gende rapport, waarvoor men" in het
Nederlands kan zeggen: het onderhavige
rapport of eenvoudig: Dit verslag.
Dan spreekt men van: de afname en cor
rectie der proeven. Wat afname precies
betekent is niet duidelijk, waarschijnlijk
is bedoeld: het opgeven der examen
stukken en correctie kan men heel goed
door „het nazien" vervangen.
Geregeld wordt ook weer „landelijk" ge
bezigd, wanneer men bedoelt: van het
gehele land; dit is echter niet de beteke
nis van het woord in onze taal.
a Nederlandse ver-
1 omstandigheden of
wat weer lang niet
ATEN SPREEKT v;
houdingen, als m«
toestanden bedoelt,
hetzelfde Is, De
zich, als ze „beseft" moest schrijven.
Ze spreekt over een praktische weten
schappelijk georiënteerde research, wan
neer ze duidelijker kon zijn door te
schrijven: een wetenschappelijk Inge
richt onderzoek, aan de praktijk ge
toetst.
Ze heeft het over de afname van het on
derzoek als ze bedoelt het instellen van
Soms klinkt een zin bepaald grappig,
zoals b.v. deze: „Ten slotte moest een
„subtest" aldus zijn geconstrueerd, dat
het volledige leerstofdeel hetwelk zij
zou omvatten in ruime mate er mede
werd bestreken.
Ze gebruikt representatie, waar staaltje
of beeld juister zou zijn en compenseren
voor goedmaken. Het reservoir aan la
gere schoolkennis betekent: de voor-
Het woord maatstaf ls haar onbekend.
Zij bezigt criterium. Ze spreekt van In
het raam van een gymnastiekles, waar
slechts: „op een gymnastiekles" is be
doeld.
In plaats van te zeggen: bijzondere be
gaafdheden vormen te zamen de alge
mene begaafdheid, drukt ze zich zo uit
dat deze specifieke Intelligenties tezamen
de algemene Intelligentie constitueren.
Appelleren aan niet-schoolse dcelstructu-
ren der intelligentie schijnt te betekenen:
betrekking hebben op of steun zoeken
bij een bepaalde aanleg.
Zo gebruikt woordmonsters als ontwerp-
woordenschattest en intelligentie-
batterij, wat die dan ook betekenen
gen. Zich conformeren aan een indeling
beduidt waarschijnlijk zich richten
of .zich aansluiten bij.
Waarom spreekt zij over: „een beperkt
aantal aan de hand van enige
opgezette criteria geselecteerde 5
len", als „maatstaven" en „(uit)gekozen
veel beter zouden zijn?
Ze heeft het zelfs o. gruwel ovei
set van 75 opstellen, terwijl ze dit woord
gevoeglijk had kunnen weglaten.
IV"ATUURLIJK hoort 'bij zulk een stijl:
praktisch, als men zo goed als of on
geveer bedoelt, uiteindelijk voor ten
slotte, beluisteren voor luisteren naar,
meerdere voor verscheidene, aspecten van
voor kanten vaft, inboeten voor verlie
zen, recto tono voor op de juiste toon,
uitgesproken slecht voor bepaald slecht,
expressie-materiaal waar zij waarschijn
lijk zinnen of opstellen bedoelt, momen
teel voor nu, op dit ogenblik, frequenter
voor meer of vaker, regelmatiger, domi
neren voor overheersen, Importantie
voor belang enz.
Wie schrijft: „dit ls blijkbaar geen ade
quate indicatie van de intelligentie als
oorzakelijke factor van onderwijs-resul-
taten" bewijst daarmee dat hij zijn moe
dertaal niet kan of wil gebruiken. Want
in het Nederlands luidt dit: dit Is blijk
baar geen voldoende aanwijzing van het
verstand als de oorzaak van wat het on
derwijs bereikt
Ik heb maar over een der twee verslagen
gesproken, maar het andere is nog een
graadje erger wat de pruikerighcid en
kwasterigheid aangaat. Wat kan men
van de gewone man verwachten, indien
de regering en de door haar aangcstel-
den zó vóórgaan? Dr. F. C. Domlnicus
onderwerp (dat ons persoonlijk als
onderdeel van de tweede wereld
oorlog zeer na aan het hart ligt).
België herdenkt dankbaar de Amerikaanse
tankgeneraal Patton, commandant van
de 3e Amerikaanse legergroep, die zo'n
groot aandeel had in de bevrijding van
België en Luxemburg, en tijdens het
Ardennenoffensief van Von Rundtstedt
De man die op zo'n weergaloos gedurfde
wijze zijn enorme tankcolonnes door
Frankrijk en België boorde en bij vol
komen verrassing de onbesdhadigle
Rijnbrug bij Remagen nam, en daarmee
de Duitsers achter hun eigen stellingen
verraste, Patton, de man die de wereld
herhaaldelijk de adem deed inhouden,
om zijn gedurfde operaties, werd eerder
al vele malen op postzegels geëerd (o.a.
door Luxemburg, en de Verenigde Sta
ten zelf).
Nu hpeft België een filatelistasoh
ment voor hem opgericht.
Op afb. 1, de hoogste waarde der serie,
het oprukken van de Shermantanks tij
dens het Ardennenoffensief, bij Assenois,
in 1944.
Afb. 2 het portret van Generaal George
Patton. Afb. 4 zijn graf op het kerkhof
te Hamm (Luxemburgse Ardennen). Afb.
5 het Patton memorial, het grootse mo
nument, dat de Belgen te Bastogne op
richtten, waar de moed en vastberaden
heid der Amerikanen, stand houdend
gen een overweldigende overmacht, de
bevrijding Versnelden. Op het Duitse ul.
timatum tot overgave, werd door de
Amerikaanse bevelhebber alleen geant
woord met „Nuts!".
Op afb. 7 Patton ontvangt na de slag bij
Bastogne uit handen van Generaal
door C. J. Peeion
Anthony Mac Auliffe het „distinguished
Service Cross (D.S.O.), de hoogste
logsonderscheiding.
Afb. 3 van West-Duitsland eert Freiherr
von Stein, geboren 1757 in het slot Nas
sau. Pruisisch minister en staatsman, fel
tegenstander van Napoleon.
Afb, 6 ls een nieuwe uitgave van de Ver
enigde Naties, gewijd aan de veiligheids
raad, uitgekomen op U.N.O.-dag; (een
weinig-zeggend zegel, met op de aard
bol de tekst: Veiligheidsraad, voor de
handhaving van de vrede en de inter
nationale veiligheid.
WINSTGEVEND
Overigens is het verzamelen van de
U N.O.-zegels vooral de laatste tijd een
zeer winstgevende affaire gebleken-
Lange tijd stonden deze zegels jaarlijks
onveranderd en vrijwel tegen de oor
spronkelijke nomlnaalwaarde genoteerd,
tot er ineens een enorme belangstelling
kwam voor dit verzamelgebied (vooral
als gevolg van het U.N.O.-optreden rond
de Suez-crisis, toen troepenonderdelen
van vele landen in de Gazastrip Ingezet
werden, ter bewaring van de vrede)
Sindsdien steeg de vraag en dientenge
volge de notering dezer zegels met zulke
sprongen, dat de prijzen In één jaar tijds
vertienvoudigden.1'
Afb. 8 van West-Berlijn is gewijd aan het
7e wereld-frontstrijderscongres van 24
okt. tot 1 nov. gehouden In Berlijn, on
der beschermheerschap van President
Heuss en onder erevoorzitterschap van
Vincent Auriol. oud-president der
Franse republiek. Frontstrijders uit 35
verschillende landen kwamen daar broe
derlijk bijeen. Vijanden tijdens de oor
log, vrienden nu Het zegel is sober
symbolisch, gehouden: wereldbol, toorts
en lauwerkrans. We besluiten met afb
9: Wie dit voorspeld zou hebben. 13 Jaar
geleden, dat de Duitse posterijen op een
zegel het portret zouden geven van een
rabbijn, toen in het beruchte concentra
tiekamp Theresienstadt opgesloten, zou
waarschijnlijk voor gek verklaard zijn!
Toch is het zö. Afb 9 eert de beroemde
rabbijn en godsdienstfilosoof Dr. Leo
Baeck (geboren 1873. en verleden jaar
november in Londen gestorven, vele
Jaren rabbijn in Berlijn tijdens Hitier
in Theresienstadt opgesloten, op zijn
30e verjaardag, in 1953. eredoctor aan de
Berlijnse Universiteit, en begiftigd mei
het kruis van verdienste van de Duitse
Bond). het kan verkerenl Leefde
Hitier nog, dan zou hij aan de deze week
afgebeelde zegels heel wat
gehad hebben.
Mits er geen plotselinge politieke
conflicten komen
(Door onze economisdhe medewerker)
DE KOSTEN van levensonderhoud zijn van 15 september tot 15 oktober
gelijk gebleven. Allen die pleiten voor handhaving van het huidige
loonniveau, zullen na de publikatie een zucht van verlichting hebben ge
slaakt. Wij zouden echter pas enthousiast geweest zijn, als de kosten van
levensonderhoud waren gedaald, als zij met andere woorden een daling
van de consumptiemiddelenprijzen hadden weerspiegeld.
Hier kijken velen naar uit, de minister
van economische zaken voorop. Er zijn
dan ook inderdaad verschillende argumen.
ten aan te voeren voor een te verwachten
prijsdaling.
In de eerste plaats de daling van vele
grondstoffenprijzen op de wereldmarkten:
lood, koper, zink, wol, rubber, copra, jute,
suiker, fchee, tarwe, oliën en vetten, zij alle
lieten in 1957 (sommige pas in het tweede
en derde kwartaal) een daling zien. Alleen
koffie en cacao stegen in prijs, terwijl ka
toen niet veel verandering vertoonde.
Op zichzelf behoeven prijsdalingen van
de grondstoffen eohter nog niet tot prijs
dalingen van het eindprodukt te leiden:
van het kostuum van wol, de rubber band,
het pakje margarine.
Invloed van grondstof prijs
In de eerste plaats fs het heel belang
rijk welk aandeel de prijs van de grond
stof in de totale kostprijs van het produkt
inneemt: als er in een kostuum b.v.
voor een derde wol zit, dan zal een prijs
daling van de wol met 15 "It de totale kost-
slechts met 5°/o kunnen verlagen.
Drie eeuwen pedagogiek, door de.
IV. Bordewjjk cn drs. J. J. Borger.
Uitgave J. B. Woltcrs, Groningen.
De samenstellers hebben
pedagogisch leer- en werkboek
kweekscholen doen uitgev
prof. dr. M. J. LangeveQd een „woord
ten geleide" heeft geschreven. Niet min
der dan 27 pedagogen worden ln dit 280
pagina's tellende boek behandeld, waarbij
steeds een fragment uit hun werken in de
oorspronkelijke taal is afgedrukt. Betjc-
Wolff, maar ook de eerste gewoon hoog
leraar ln de pedagogiek in Nederland,
prof. dr. J. Waterink, komen in dit boek
voor. Van de buitenlanders, die erin be
sproken worden, noemen we dr. Maria
Montessori, Friedrich Fröbel, Johann
Heinrich Pestalozzl (Pestalozzi-dorp) en
Jean Jacques Rousseau. Van de Neder
landse pedagogen noemen we nog prof.
dr. M. J. Langeveld, prof. dr. J. Hoog
veld, prof. dr. J. H. Gunning Wzn. en
prof. dr. H. Bavinck. Vele kweekscholen
zullen de verschijning van dit boek voor
het tweede en derde leerjaar toejuichen.
De klok voor de spiegel, door Leo
nard Roggeveen. Uitgave G.B. van
Goor Zonen, Den Haag.
Dit boek voor jongens van 1114 jaar
beschrijft de belevenissen van de familie
Ambrosius, belevenissen vaak vol vreug
de en een enkele maal vol ernst. Ze zijn
vlot verhaald en nergens maakt de schrij
ver zich schuldig aan overdrijving of on
waarschijnlijkheid. In elk huisgezin zou
den deze dingen kunnen gebeuren. Rog
geveen weet ze smakelijk op te dienen en
dikwijls ook met spanning. Toch geloven
we, dat het boek minder geschikt ls voor
jongens van de genoemde leeftijd. Wat
oudere jongens zullen er van smullen.
Tegen enkele passages hebben we echter
wel enige bedenkingen.
Eenmaal vrienden-altqd vrienden
door Til Brugman. UitgeverU Ploegs-1
ma, Amsterdam. Jeugdboek
jaar en ouder.
Aan een tiental boeken, literaire
en novellen van Til Brugman is
kinderboek toegevoegd. Het is een verhaal
dat in de 14de eeuw speelt ln het graaf
schap Gloucester. De jongste
graaf komt in opstand tegen het feodale
systeem, zoals dat ln die tijd hoogtij viert.
Het blijft niet bij het innerlijk conflict
van de 14-jarige jongen met z
vader. Hij ontvlucht het ouderlijk kasteel
gaat met zijn volksvriendje zwerven
door Engeland en trekt over zee.
Het verhaal geeft een beeld van'de
historie en de sfeer van die tijd. Echter,
kinderen van 13 en 14 jaar ls het
boek door de stijl te zwaar. De gedachten
zinnen zijn te lang en bevatten vaak
vrijwel onbekende samengestelde wo
den, terwijl de schrijfster soms te lang
niet ter zake doende bijkomstigheden blijft
stilstaan. Eenvoudiger stijl zou de aandui
ding in de omslag „j+m.b.13 j
antwoord hebben gemaakt.
Kijken verboden. Een kijkje achter
het gordijn in 70 caricaturen door T.
Bchrendt. Uitgave Nijgh en Van Dit-
Behrendt is een bekwaam en reeds ook
bekend caricaturist, wiens tekeningen al
plaats hebben gevonden in tal van
gezaghebbende bladen. In deze bundel
heeft hij caricatuTen van zijn hand bij
eengebracht over het Stalinisme of dl'
in zijn oudere of nieuwere varm
voordoet. Het is trouwens de stel-1
n de tekenaar, dat beide vormen
heel erg uiteenlopen. Een geslaag
de tekening kan meer zegger dan een ult-
verwerken I gebreid verhaal. Tot deze geslaagde teke-
I ningen behoren die van Behrendt zeker.
Voor elk produkt liggen die verhoudingen
anders, maar zeker is dat geen enkel pro
dukt louter uit grondstoffen bestaat, zodat
de prijsverlaging op de grondstoffen-
markten maar ten dele in de eindprijs tot
uiting kan komen.
Menige ondernemer probeert die verla
gingen echter te benutten om andere prijs
stijgingen te kunnen opvangen, b.v. die
van gas, elektriciteit, water, telefoon, so
ciale lasten, het vrachtvervoer. Dit zijn
allemaal reële lastenstijgingen voor de on
dernemer geweest.
Maar er is nog een andere moeilijkheid,
die een doorwerking van de daling van de
grondstoffenprijzen kan verhinderen. Dat
zijn de ondernemersafspraken ln enigerlei
vorm. Soms zijn het internationale afspra
ken, veelal echter alleen maar landelijke.
Die afspraken kunnen tussen de fabri
kanten of tussen de handelaren bestaan
(horizontale afspraken) maar veel werk
zamer zjjn de afspraken tussen fabrikan
ten, grossiers en detaillisten (verticale af
spraken). Als een detaillist zich niet aan
een prijsafspraak hondt, uitgevaardigd
door z\jn organisatie, zal de grossier en de
fabrikant op straffe van boete enz. niet
leveren.
Ons economisch leven is met een net van
dit soort afspraken overspannen, waardoor
de vrije concurrentie uiteraard nogal eens
Ln de knel komt Daarom dat minister prof.
dr. J. Zijlstra hier in de eerste plaats tegen
ten strijde ls getrokken. Sedert zijn on
derzoek naar de prijskartels zijn 109 prijs
regelingen onverbindend verklaard, is dus
de concurrentie verscherpt.
Met een zekere trots kon de minister in
zijn mpmorie van antwoord van de vorige
week dan ook mededelen, dat er de laat
ste maanden een serie van prijsverlagin
gen tot stand is gekomen, waarvan voor
de huisvrouw van belang zijn: margarine,
thee, koffie, spijsolie, witbrood, brei wol en
petroleum.
Concurrentie
Nu onze economie bovendien duidelijk
tekenen van vertraging vertoont, nu do
omzetten dalen en de werklooshedd toe
neemt, zal in menige branche de concur
rentie feller worden. Een typisch voor
beeld hiervan zien wij bij de radio, en
televaietoestellen, waarvan de strijd ls in
gezet door hen die rechtstreeks uit Duite
land gingen Importeren.
Een merkwaardige uitzondering op de
stijgende prijzen van vele branches heeft
de levensmiddelensector te ziien gegeven.
Op verzoek van een drietal vakbladen
heeft het centraal bureau voor de sta
tistiek berekend hoe bij de uitgaven van
gezinnen met een Inkomen van 3000 tot
5000 de levensmiddelenprljzen zich heb
ben gehouden. De uitkomst van deze be
rekening ls frappant. Terwijl de kosten
van levensonderhoud van nov. 1953 tot jan.
1957 met 10 zijn gestegen, zijn de krui
denierswaren (als groep) voor de genoem
de gezinnen gelijk in prijs gebleven. Van
jan. tot en met juli 1957 stegen de kosten
levensonderhoud met 6% doch de
kruidenierswaren werden, als een geheel
gezien, 4 goedkoper. De kruideniers
hebben dus geholpen de kosten van le
vensonderhoud te drukken-
Ten dele is dit te danken aan dalingen
op de grondstoffenmarkten, ten dele aan
de uiterst scherpe concurrentie, die de
marges van groot- en detailhandel tot een
laagtepunt hebben gedtukt.
In de levensmiddelenhandel Is men dan
>k van mening, dat van die marges niets
meer af kan en dat een eventuele verdere
-laging geheel afhankelijk Is van da
lingen op de grondstoffenmarkten.
En de recente prijsverlaging dan bij een
grootwinkelbedrijf? Psychologisch kwam
die inderdaad op een uiterst gunstig mo
ment en zij sprak dus beslist tot de ver
beelding. Maar als men de verlaagde pro-
dukten stuk voor stuk bekijkt, dan komt
men wel tot de conclusie dat zij op het
huishoudbudget, dus op de wekelijkse uit
gaven van de hulsvrouw, geen bijster gro
te invloed uitoefenen.
Aannemelijk
Alles bij elkaar genomen: er be
staan weerstanden tegen prijsver
laging. Maar het aarzelen van de
conjunctuur zal tot een scherpere
concurrentie leiden. Dit gevoegd bij
het buiten werking stellen van een
hele serie prijsafspraken, de druk die
momenteel van economische zakén
op de ondernemerswereld uitgaat én
de dalingen op de grondstoffenmark
ten, maakt het aannemelijk dat wij
nog meer prijsverlagingen kunnen
verwachten, alles uiteraard onder
voorbehoud dat niet plotseling ern
stige politieke conflicten in de we
reld optreden.
Vermoedelijk hebben ook de vakver
enigingsleiders die mogelijkheid van prijs
verlagingen in hun hoofd, nu zij kort ge
leden de verklaring hebben afgelegd dat
acties voor algemene loonsverhoging mo
menteel niet verantwoord zijn. Inderdaad,
prijsdaling betekent stijging van de koop
kracht van de gulden en dus ook van
het loon.
Liever appels...
