k
GHRISTFUJK
Overpeinzingen van een
zilveren predikant
Puzzel mee
n:
i-
Anglicaans bisschop wil zetels in
Hogerhuis voor r.k. collega's
Een woord voor vandaag
In memoriam prof. G. Wisse
De onbekende man
Kanttekening
Groentehandelaren blijven
in principe bij G.M.B.
2
Studeren
„Na vijf en twintig jaar",
schrijft ds. J. Zuurdeeg boven
een artikel in het Weekblad van
de Nederlandse Protestanten
bond, waarin hij een terugblik
geeft.
treden enkele dingen scherp i
Het predikantsleven kent veel
angst! Vooral in de eerste jaren
is hij een steeds terugkerende gast
in de pastorie. De studeerkamer
heeft zijn uitgesproken voorkeur,
vooral op zaterdag. De jonge
predikant moet elke zondag de
kansel op. Hij heeft meestal wei
nig levenservaringen. Hij heeft
aan de universiteit een hoeveel
heid theoretische kennis verza
meld. Hij is wel geschoold door
seminarium, hulppredikerschap
en jeugdwerk, doch dat alles helpt
hem niet veel. Hij heeft ook zijn
eigen geloof, maar hij weet tevens
hoe onbeproefd dit is in velerlei
opzicht. Nu moet hij preken. De
angst grijpt hem aan. Wat heb ik
te zeggen, wat te verkondigen?
Want, ook al weet hij zo ongeveer
theoretisch de inhoud van zijn ver
kondiging te motiveren, het vocht
parelt op zijn voorhoofd wanneer
hij zich afvraagt, in welke vorm
hij deze inhoud moet gieten op
dat het tot de mensen doordringt.
In zijn meest simpele en gewo
ne vorm komt deze angst neer op
de vraag: zullen de mensen blij
ven komen? Zullen ze na een paar
weken nieuwe bezems vegen
schoon niet wegblijven? Verve
len zij zich niet stierlijk tijdens de
kerkdienst? In de eerste maanden
is de beginnende predikant bang
voor een lege kerk. Hij tobt er
tegelijkertijd over dat dit hele
maal geen „edele" vrees is, dat
deze angst maar bitter weinig te
maken heeft met de vreeze des
PAS later verandert het beeld.
Hij merkt dat „het wel loopt",
dat de kerkeraad niet ontevreden
is. Hij krijgt op huisbezoek wel
eens een waarderende opmerking
te horen over een preek, die hem
overgelukkig maakt. Dat is een
tegengewicht tegenover de sombe
re uren waarop hij tot zichzelf her
haalt ,,dat het toch allemaal niks
is".
veel vruchtbaarder en veel wezen
lijker vrees! Eerst dan is er vol
doende plaats gekomen voor de
vraag: heeft mijn verkondiging
iets met het evangelie te maken,
of sta ik maar mijn eigen theorie
en te verkondigen? Wordt de in
houd van mijn preken gevormd
door min of meer onrijpe particu
liere gedachten, of klinkt er iets
van de bijbelse waarheid in door?
In hoeverre verwar ik de oprispin
gen van mijn eigen ziel met de
Boodschap van kerk en evangelie?
Deze veel principiëler vragen en
deze veel waardevoller vrees, drij
ven de beginnelingenagnst op de
achtergrond.
ALS het goed is, is dit het mo
ment waarop de predikant
weer gaat studeren. Vele predikan
ten studeren theologie om domi
nee te kunnen worden. Zij worste
len zich door hun studieboeken
heen met de bewuste of onbewus
te opvatting: dit alles is nu wel
aardig, maar straks, als ik een
maal student-af ben, en een ge
meente heb, dan begint het pas
goed! Totdat men na enkele Jaren
gemeentewerk ontdekt, dat stude
ren en blijven studeren een onver-
Men
biddelijke noodzakelijkheid
grijpt naar reeds bekende en nog
ongelezen boeken. Wat vroeger
dorre theorie leek. blijkt nu in het
licht van de praktijk plotseling
zeer actueel te zijn! En men er
vaart hoezeer dit zich verdiepen
in de theologische litteratuur een
steun geeft bij alle werk, bij pre
ken en catechisatie geven, bij huis
bezoek en lezingen.
De vrees, te staan kletsen in
plaats van het evangelie te ver
kondigen wordt hierdoor niet ge
heel weggenomen. Ik meen dat die
vrees ook nooit verdwijnen mag!
Als men een aantal jaren gepreekt
heeft, en men over een voldoende
welbespraaktheid beschikt, kan
men best op zaterdagavond in een
uur iets in elkaar flansen dat op
een preek lijkt. Wee degepe die
zich daaraan overgeeft. De vraag,
hoe verhoudt zich mijn prediking
tot de verkondiging is een vraag,
die men nóóit moet ophouden zich
zelf te stellen.
Advertentie
Stijve nek
Wrijven met de verwarmende,
lenigmakende Kloosterbalsem
heeft een weldadige werking.
Kloosterbalsem
wrijft de pijn weg J
BopJr VAN DE DAG
De Gulden Draeck, door Mapperloo.
llitg. Zomer en Keunlng.
Een historische roman over een onder
werp dat in de tijd van de Oostindische
Compagnie veel stof heeft doen opwaai
en: het vergaan van het schip De Gul
den Draeck voor de noordkust van Au
stralië. waarbij een aanzienlijke goud-
verloi
De i
geslaagd een boeiende beschrijving te
geven van het leven der Oostinjevaar-
ders en de jacht naar welvaart in de
Gouden Eeuw.
Onderwijsbenoemingm
Benoemd tot onderwijzeres aan de
hervormde school te Hasselt (OvJ:
mej. T. van Dijk te Leeuwarden; aan
de hervormde school te Renkum: mej.
M. van der Berg te Heelsum: aan de
Groen van Prinstererschool te Apel
doorn: mej. H Melles te Lathum: aan
de Van Loonschool te Amsterdam-Zuid:
mej. C. van der Ree te Zeist: aan de
Prinses Julianaschool te Wageningen:
mei. C. W. Bnuwense te Middelburg en
mej. A. A. Rintjema te Ierseke.
jl
OPGAVE PUZZEL No. 71
Vlechtwerk. Van links naar rechts
en van boven naar beneden gelezen
woorden invullen waarop onderstaande
omschrijving van toepassing is.
1 Voorstelling, 2 onderaan. 3 uiting
van slaap of verveling, 4 kleine afde
ling sölcfaten, 5 plant.
OPLOSSING PUZZEL No. 70
Horizontaal: 1 erwt, 5 page, 7 olijk,
10 pen, II toko. 13 lek. 15 fel, 16 Ob,
18 top, 20 re, 21 rep, 23 rok, 25 slee,
27 eik, 29 tent, 30 merg, 31 smal.
Verticaal: 1 egel. 2 renet. 3 tot,
4 kijker, 6 A.P., 8 lof, 9 kolen, 12
vorst, 14 kor, 17 belet, 19 poema,
22 pen, 24 kiel, 26 ets, 28 Kr.
Diesviering van Kerk en Wereld
Verabsolutering van plaatselijke
hervormde gemeente is onjuist
In de praktijk is nog maar weinig te zien
van de reformatorische volkskerk
Hert is vurig te hopen, dat ook de Hervormde Kerk op tijd zijn
territoriaal absolutisme, ook in de kerkorde, laat schieten en de nieuwe
vormen van gemeenteleven zowel de nodige ruimte schenkt als inte
greert, evenals de ambtsdragers, die in dienst staan van deze vormen.
Wat blijft er, zullen velen vragen bij een pleidooi voor kerngemeenten,
over van de reformatorische volkskerk? Nu, in de praktijk is er al
weinig van over. En de afbraak gaat nog steeds voort.
Zo sprak de directeur van de her
vormde stichting Kerk en Wereld te
Driebergen, dr. J. M. van Veen,
woendag in een rede, gehouden in de
grote kerk aldaar ter gelegenheid van
de diesviering van deze slichting. Dr.
Van Veen, het woord voerend over
Toexueling lot dienalbedocn, stelde
vast, dat de bijdrage van de kerk
aan de wereld van vandaag ligt in de
„diakonia", het dienstbetoon.
Hij vroeg zidh af in hoeverre er in
•het gemeenteleven structurele wijzigin
gen moeten worden aangebracht om
le toerusting van de gemeenteleden
tot dat dienstbetoon te verwezenlijken.
In dit verband vestigde dr. Van Veen
de aandacht op een drietal verschijn
selen: die van de „Laity". van de her
ontdekking van de pluriforme gemeen
te en die van het communautaire as
pect van de gemeente. Of men nu
de Wereldraad van Kerken in Evan-
ston beschouwt of recente verschijn
selen in de R.K. Kerk, steeds meer
wordit ingezien, dat het dienstbetoon
niet uitsluitend gedelegeerd wordt
aan ambtsdragers. In zending of her
kerstening of in welke vorm van
dienstbetoon ook komen steeds meer,
het goed is. de zgn. leken (van
daar de term laity") aan het front
te staan.
Van groot belang achtte spreker
tor de toerusting van de „leken"
het vormingswerk in daartoe steeds
in aantal toenemende centra, die hij
„moderne huizen dés gemenen levens"
noemde. Daar tracht men de leken te
vormen met bijbellectuur en rollenspel,
meditatie en pantomime, gesprek in
groepswerk, theologische en sociologi
sche studie. Maar wil dit vruchten
afwerpen, dan dient men in onze maat
schappij als gemeente mobiel en plu
riform (veelvormig) te zijn.
De Hervormde Kerk heeft zich vast
genageld aan het gemeentelijk type
van de plaatselijke parochie, maar deze
verabsolutering van de plaatselijke
gemeente ls onjuist.
Er moet allereerst een mobiele ge
meentevorming voor bepaalde beroeps
groepen of vertegenwoordigers van
een zelfde sociale groep komen. Daar
naast-, verdienen de oecumenische, de
regionale, en landeüiike. alsook de
huisgemeente de aandacht.
Met deze laatste gemeentevorm ex
perimenteert al bijna vier jaar ds.
Klamer te Maastricht. Dit alles kan
leiden tot het communautaire aspect.
Men mist in de kerk het medeleven
met elkaar veelal. Tegen de door dr.
Banning zo gevaarlijk geachte massi
ficatie is het vormen van de over
zichtelijke groep nodig.
Al kan men in de Verenigde Slaiei
de gevaren van de gemeenschappen
zien, waar het bij alle voordelen toch
soms te zeer om gezelligheid en huise
lijkheid alleen te doen is, toch zal
de mens van onze tijd als kerk
tehuis moeten bieden op verantwoorde
wijze of de kerken komen aan de kant
te staan. Deze vragen van de gemeen
te-structuur zal de Hervormde Kerk
in de komende jaren aan de orde
moeten stellen, zo besloot dr. Van
Veen zijn rede.
's Middags werd de dies voortgezet
in het kamphuis van het recreatieoord
Het grote bos. waar wika Th. J. Rijks
sprak over de wijze waarop in dit
centrum het probleem der vrije tijds
besteding wordt aangepakt. Ook werd
daar nog gesproken door prof. dr. H.
Kraemer, die zich thans te Driebergen
beeft gevestigd en bijzondere mede
werking zal gaan verlenen aan Kerk
n Wereld.
Christen-esperantisten in
Zwitserland biieen
In het kasteel Münchenwilder aan h<
Neuenburger meer in Zwitserland zijn
christen-esperantisten bijeengeweest
en congres dat door 80 theologen
gemeenteleden uit acht landen en
vele protestantse kerken en groepen werd
bijgewoond.
De esperantisten vormen een oeci
nische vereniging, de „Kristana esperan-
tista ligo internacia". Zij ontwikkelen een
levendige evangelisatorische activiteit.
Grote delen van de Bijbel en goede chris
telijke lectuur zijn in het esperanto
taald.
'n Kwaliteitsproduct van de Wybert-Fabrleken. 70 en 80 et allitn bij Apothekers en Drogisten
In kringen rondom het Engelse Hogerhuis acht men het niet waarschijnlijk,
dat het voorstel van de anglicaanse bisschop van Chichester, dr. G. K. A. Bell,
om ook de Katholieke Kerk en andere kerkgenootschappen dan de staatskerk
een officiële vertegenwoordiging in het Hogerhuis te verlenen, kans maakt op
genomen te worden in een mogelijke hervorming van het Hogerhuis.
De bisschop van Chichester heeft voorgesteld een gedeelte van de zetels, wel
ke nu de bisschoppen van de Kerk van Engeland innemen, af te staan. Hij gaat
hierbij een stap verder dan de regering terzake heeft geadviseerd. Op het ogen
blik heeft de anglicaanse kerk 26 afgevaardigden in het Hogerhuis de aarts
bisschoppen van Canterbury en York en de bisschoppen van Londen, Durham
en Winchester op grond van hun zetel en 21 andere bisschoppen krachtens an
ciënniteit. Zij vormen het geestelijk element onder de leden van het Hogerhuis.
In het middeleeuwse Hogerhuis beschikten de bisschoppen en gemijterde abten
zelfs over de meerderheid, totdat bij de ontbinding van de kloosters de abten
hun zetels verloren.
Het valt overigens zeer te betwijfelen of de rooms-katholieke bisschoppen ge
steld zouden zijn op het lidmaatschap van het Hogerhuis. Zij zouden zich dan
moeten mengen in zuiver politieke aangelegenheden.
Beroepingsiverk
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te Lexmond: J. Kruijt te
Neder Langbroek.
Aangenomen naar Idaard c.a. G. J. J.
Rensink te Dalen.
GEREFORMEERDE KERKEN
Bedankt voor Gorredijk: H. Alting te
Wijckel.
CHRISTELIJKE GEREF. KERKEN
Beroepen te Schiedam (vak.-A. Zwiep):
D. Slagboom te 's-Gravenzande.
Uniecollecte lijst 5
Lijst 5 van de 79ste Uniecollecte is
verschenen. 125 lokale comlté's heb
ben een bedrag bijeengebracht van
ƒ70.361.98. Het vorig jaar collecteerden
deze comlté's 59.753.68.
Op lijst vijf komen de volgende
comité's voor met de bedragen die zij
verzamelden.
Oude en Nieuwe Bildtdijk: 255,
(v. j. 240.—); Gerkesklooster: 337,
323.85)Kollumerpomp: 317,50 (350.70)
Oudwoude: 160.(164,20); Schier
monnikoog; 278,50 (274,56)Siegers-
woude: 128,75 (128,50); Sneek:
3.855,90 (2.873,55); Emmen (C.N.S.):
893,50 (749,25); Smilde: 470.9i
(409.25); Wierden: 1.302,25 (1.272.95).
Aalten: 1.760,13 (1.533,39)); Ermelo:
1,439.96 (1.230,40); Haarloo: 365,50
(508,50); Wolfheze: 172,70 (181,—);
Westbroek: 170,79 (147,30); Zegveld;
224,14 (193,75); Wormer: 236.4--
(226,40); Zaandam: 1.143,30 (1.126,23).
Katwijk aan Zee; 920,50 (900,—)Rot
terdam (Oud-Katendreoht en Hillesluis):
1 392,80 (1.517,44); Slikkerveer: 964,—
(925,16)Vlaardingen 2.800,— (2.656.34)
Arnemuiden: 165,03 (189.85); West-
kapelle: 197,15 (192,32); Weert: ƒ164,30
Aantal eerstejaarsstudenten
Uit voorlopige cijfers van het Cen
traal Bureau voor de statistiek blijkt,
dat zich medio oktober bij de geza
menlijke universiteiten en hogescho
len 5.350 eerstejaarsstudenten hadden
laten inschrijven tegen 4.850 een jaar
tevoren, een stijging met 10 pet der
halve. Bij de meeste faculteiten narr
het aantal eerstejaarsstudenten toe ir
het bijzonder bij geneeskunde (22 pet)
technische wetenschap (19 pet) en let
teren en wijsbegeerte (16 pet). Een
daling gaven te zien: godgeleerdheid
(8 pet), tandheelkunde (20 pet), dier
geneeskunde (16 pet) en politieke en
sociale wetenschappen (11 pet), ter
wijl het aantal bij wis- en natuurkun
de gelijk bleef.
Een zaaier ging uit om te zaaien als u deze woorden
hoort, weet u onmiddellijk het vervolg: van het zaad dat
langs de weg viel en door de vogels werd weggepikt; van
het zaad dat op de rotsbodem viel, even wortel schoot en
toen verdorde; van het zaad dat verstikt werd door de
dorens; en van het zaad dat in de goede darde viel. En u
weet ook de toepassing uit uw hoofd misschien kunt u
zelfs voorbeelden aanwijzen.
Maar.een zaaier ging uit om te zaaien.en hij is
nog steeds bezig! Hier, deze regelen, ze zijn het zaad: de
boodschap van het heil van God. Als ge dit leest weet ge
dat Hij u roept. Dat Hij u vraagt om geloof. En wat
antwoordt gij? Gaat die roepstem verloren zoals het zaad
verloren ging? Of hebt ge die roepstem verstaan en is uw
leven daarvan een getuigenis?
Lees de gelijkenis van de zaaier eens rustig over. En
besef daarbij dat alleen het laatste beeld het beeld is van
het geluk dat het geloof in Christus brengt.
F EN memoriam schrijven in beperkte regels over een figuur als
A-1 prof. G. Wisse is niet eenvoudig. Daarvoor is zijn persoon en leven
te uniek geweest. Zelfs zijn gebreken waren nog apart „Wissiaans".
Prof. Wisse komt in1 de encyclopedie voor onder de prominente
figuren. En daaP&nder hoorde hij ook thuis. De gave der welsprekend
heid is hem in (bijzondere mate gegeven geweest. Door zijn zeer vele
tijdreden heeft hij jarenlange vermaardheid gekregen. Zijn preken
trokken de aandacht door sublieme inhoud en schone voordracht. En
de vele grotere en kleinere geschriften zijn bij duizendtallen verspreid
en gelezen.
Aan dit vruchtbare leven is plotseling een einde gekomen.
GERARD WISSE is 24 maart 1873 te
MiddeLburg geboren en heeft een
godvruchtige opvoeding genoten. Heel
jong nog, werd hij meegenomen naar
de kerk, waar ds. M. Keulemans preek
te. Deze eenvoudige dominee is hem tot
zegen geweest en in zijn jonge ziel heeft
God door zijn arbeid de sporen achter
gelaten van de schriftuurlijke mystiek.
Gerard Wisse werd begaafd met een
uitmuntend verstand. Langs een roman
tische weg is hij aan de theologische
hogeschool te Kampen gekomen en een
rijke dame uit Oostkapelle heeft zijn
studiekosten betaald. Bijna 60 jaren heeft
hij in het ambt gestaan en nog steeds
ging de 84-jarige grijsaard zondags één
keer uit preken. Zo werd onder de pre
dikbeurten vermeld dat vorige zondagi
te Driebergen prof. Wisse zou preken
over de visioenen van Jesaja 6. Dit <-
zijn laatste preek geworden, hoewel he®
in de bedoeling lag dat hij in Driebergen
het H. Avondmaal zou bedienen. Dit is
niet meer nodig, omdat hij nu in de he
mel de bruiloft en het avondmaal van
het Lam mag meevieren.
Tekenend is wel de-laatste preek over
de zingende serafijnen en de aangeraak
te lippen van de profeet met de kool
van het altaar der verzoening. In dit
teken nl. heeft heel de ambtsperiode
van ds. G. Wisse gestaan. Hij heeft de
rijkdom der verzoening getracht te pei
len voorzover dit in menselijke macht
is gesteld. Door zijn wijsgerige scholing
indertijd bij prof. Bolland te Leiden,
wist hij een conceptie te scheppen, die
vaak meesterlijk genoemd kon worden.
De oerprincipes van de menselijke
geest en de zin der ware religie wist
hij op een zodanige wijze te vertolken,
dat e
i stille bewondering over de rijke
22.
,,Ja, inderdaad."
Wel, we verwachten u. Of beter, ik zal Liane
met de auto sturen om u te halen, aangezien ik
vermoed, dat u uw eigen wagen alleen voor uw
werk gebruikt."
,,Ja, inderdaad, maar bezorgt u Liane alstu
blieft geen extra moeite. Ik kan dat eindje naar
Quintains best lopen."
Heel even zweefde er een frons op Muir's
voorhoofd. ..Ik heb liever, dat Liane u komt ha
len." zei hij en het klonk als een bevel. ..Ze
kan uitstekend chaufferen en in Kenya heeft ze
vaak gereden met haar vader. De laatste tijd
schijnt ze haar zelfvertrouwen kwijt te zijn en
ze gebruikt de auto alleen, als ik er op aan
dring. Dat is dwaasheid, want tenslotte moet ze
leren om alles op Quintains als haar eigendom
te beschouwen."
Dat betekende alles, wat zijn liefde haar wilde
ge -en, dacht Jess, toen hij naar buiten ging om
dokter Gilder op te wachten. Al het materiële wat
hij bezat alles, ook hemzelf.
Nauwelijks was de dokter gearriveerd of een
ziekenauto kwam het erf op rijden en toen dok
ter Gilder hem had onderzocht, wefd Tim in de
auto geschoven, waarna deze met hem wegreed
naar Starmouth. Dokter Gilder informeerde bij
Jess, wat ze precies met de man gedaan had en
vroeg Muir naar de oorzaak van het ongeluk.
Toen bood hij Muir aan met hem mee te rijden
en toen dit aanbod van de hand gewezen werd,
reed de dokter weg.
..Misschien wilt u met mij meerijden?" vroeg
Jess, toen hij haar naar de vit© bracht, waarin
Liane nog steeds zat te wachten.
door
Jane Arbor
,,Nee, dank u. Er is hier geen .behoorlijke stal
voor mijn paard en dus rijd ik te paard terug,
zoals ik van plan was. Liane, zuster Mawney
komt vanavond dineren en ik wil, dat jij haar
met de auto gaat halen, als ze klaar i3. Spreek
dus maar af, hoe laat."
Liane's ogen werden groot. ,,Goed, Muir, dat
zal ik doen."
Hij knikte en verwijderde ziah en voor ze de
auto startte, legde Jess haar hand op Liane's
arm. ,,Je behoeft het niet te doen, als je liever
niet wilt," zei ze. ..Mijnheer Forester heeft me
verteld, dat je het niet prettig vindt om met de
auto te rijden en ik kan dat kleine eindje best
lopen."
,,Nee, ik moet het doen, anders wordt Muir
boos. Je behoeft niet bang te zijn, dat ik je in
een sloot zal rijden, want zodra ik mijn handen
aan het stuurwiel heb, voel ik, dat ik het best
kan en begrijp ik zelf niet, waarom ik zo kin
derachtig was. Maar telkens heb ik weer moed
nodig, om er aan te beginnen."
Wordt het niet geleidelijk beter?"
,,Tot nu toe niet, nee. Muir wil, dat ik -het
blijf proberen en dus laat ik hém niet merken,
dat ik het zo èrg vind. Hoe laat zal ik je komen
halen? Het is nu kwart voor zeven."
„Laten we zeggen over een uur, is dat goed?
Ik zal je natuurlijk eerst bij Quintains afzet
ten. Hoe laat wordt luitenant Seacombe ver
wacht?"
,,In de loop van de avond. Misschien is hij al
gearriveerd. Ik vraag me af, hoe hij zal zijn?
Als hij koel beleefd is, net als zijn moeder, zal
het leven van nu af aan heel, heel moeilijk wor
den," voorspelde Liane somber.
Dat had Jess zelf ook al gedacht, maar was het
niet een beetje dwaas een oordèel te vellen over
iemand, die ze geen van beiden nog ooit ontmoet
hadden? „Misschien zal je .niet veel contact met
hem hebben," troostte ze Liane
„Ik weet zelf niet of ik moet hopen van wel of
van niet," zei Liane. „Als hij een beetje men
selijk i3, zou het misschien wel leuk zijn."
Op aanraden van Liane reed Jess binnendoor
terug naar Quintainsv zodat Liane kon uitstap
pen bij het terras, waar ze thee gedronkeir had
den.
„Hij is al gearriveerd, kijk maar!" zei Liane,
toen de auto het huis naderde. Jess keek en zag
een jongeman in uniform, die een sigaret zat te
roken op de trap, die van het terras naar de
tuin leidde. Hij was blond, met een donkere huid.
Toen de auto naderde, stond hij op en ze zag,
dat hij erg lang was. „Blijf even en help me door
de kennismaking heen," smeekte Liane. Toen ze
uit de auto gestapt was, snelde ze Peter Sea
combe met uitgestrekte hand tegemoet.
„Jij bent Peter." zei ze eenvoudig, toen hij
haar de hand drukte.
„En u bent Liane Hart."
(Wordt Vervolgd)
mogelijkheden voor de verloste
niet achterwege kon blijven, zijn zuivere
trinitarische theologie, waarbij Vader,
Zoon en Heilige Geest op onderscheiden
manier de eer kregen, heeft velen tot
nadenken gebracht in deze richting. Zijn
christologisch uitgangspunt bleef niet
beperkt tot de zaligheid van zondaren
alleen, maar naast de veelkleurige wijs
heid Gods stond de kosmische betekenis
van de Here Jezus. Zo heeft Wisse het
gekomen koninkrijk der hemelen laten
zien, dat tegelijk komende, is. Wie hem
hierin heeft kunnen volgen, heeft daar
winst mee kunnen doen.
ZIJN preken waren alle mystiek
kleurd, maar in de meest gunstige
zin van het woord. Oe objectieve heils-
feiten gingen voorop en het-was de pas-
totale bewogenheid, die zielkundige ont
leding gaf om te benaderen, hoe de
Geest nu «ie heilsfejten laat resulteren
in het hart van de zondaar.
Wisse kende de „oude schrijvers"
zijn jeugd aan. Hij heeft getracht o;
die geest, onder moderne bewoording,
tot het „hart van Jeruzalem" te spreken.
Hiervan is hij tot zijn dood niet afge
weken.
Zijn tijdreden zijn overbekend. Als ik
slechts noem „De zangers aan de gla
zen zee" „Eèn nacht in het logement
der duivelen", dan roept dit herinnerin
gen op bij duizenden die hem hierover
gehoord hebben. Enkele weken geleden
nog sprak hij te Rotterdam voor meer
dan tweeduizend mensen over
„kunstmaan" en bet woord uit het
Hooglied' „schoon gelijk de maan", heeft
natuurlijk stof genoeg gegeven vo<
tijdredenaar-dominee om het rijke
gelie te brengen o.m. aan mensen die
er nimmer van hoorden.
Laconiek schreef hij maandag jl.:„Die
maan heeft mij geen goed gedaan"! Hij
was namelijk vermoeid door die inspan
ning. Temidden van zijn werk (juist
de vertaling van die rede over de n
in het Engels gereed gekomen om
Amerika te verspreiden) hield plotseling
zijn hart op met slaan. Zo ls hij over
gestapt naar de hemelse gewesten,
geen kunstmanen meer nodig zijn,
dat alles door de vrede bloeit.
in de
theologische school te Apeldoorn. Zijn
apologetische colleges zijn onvergetelijk.
Zijn colleges in homiletiek eveneens. Als
student scheen het ideale voorbeeld var
deze professor vaak onbereikbaar, maai
de christelijke en vaderlijke kirtiek is
menigeen tot zegen geworden.
Zelf heb ik zeer veel aan deze hoog
leraar te danken. De manier waarop hij
doceerde -
s stimulerend.
AAN dit rijke leven is plotseling i
einde gekomen.
Wisse is niet door zijn prestaties
de hemel gekomen.
Alleen door vrije genade. Gaven zijn
altijd voor een ander.
Alleen door de verdienste van Jezus
Christus worden we zalig.
Wisse had gebreken, zoals ieder die
heeft op eigen manier.
Niet om zijn geleverde werk, niet
de vele boeken die hij schreef, niet om
de uitzonderlijke gaven, die God hem
heeft geschonken, is het hemelloon hem
thans gegeven. Niets van dit alles. En
ook om zijn gebreken is hij niet buiten
de hemel gebleven.
Zalig worden is geen verdienste.
Zalig worden is alleen verdiend
toegerekend door Jezus Christus.
Wie dót geloofd heeft, ook door mid-
PARIJS DRAAIT BIJ
TAE soep wordt vrijwel nooit zo heet
gegeten als zij wordt opgediend.
Frankrijk heeft vorige week zeer fel
gereageerd op het besluit van Ame
rika en Engeland, lichte wapens aan
Tunesië te leveren. De Franse dele
gatie verliet zeer demonstratief de
vergadering van de Navo-parle-
mentsleden in Parijs en het was,
of zware onweerswolken zich had.
den samengepakt boven de Atlan
tische gemeenschap.
Binnen een week na deze spectacu
laire gebeurtenissen is de situatie
al belangrijk verbeterd en na het
misbaar, dat zij gemaakt hebben,
zijn de Fransen toch zo verstandig
geweest, zich bij de voldongen fei
ten neer t« leggen.
Tijdens besprekingen in Washing
ton hebben de Franse minister PI-
neau en diens Amerikaanse collega
Dulles besloten, dat Amerika teza
men met Engeland, Tunesië en
Frankrijk zal trachten te voorkomen,
dat geleverde wapens in handen
van de Algerijnse opstandelingen
zullen belanden.
Als we de situatie van vandaag
met die van vorige week vergelij
ken, komen we tot de conclusie,
dat alleen de houding van Frank
rijk ls veranderd, ook al blijft men
te Parijs volhouden, dat de stap
van Amerika en Engeland een slag
In het gezicht van de Franse bond
genoten is geweest.
Het officiële standpunt van de Fran
se regering zal nog wel enige tijd
zo blijven, ln de eerste plaats, om
dat de verontwaardiging inderdaad
groot is geweest en voorts, omdat
Frankrijk het zich met het oog op
de toestand in Algerije niet kan
veroorloven, te doen alsof alles ver
geten en vergeven is. Dit laatste
kan pas het geval zijn, als de Tu
nesische regering zich werkelijk
aan haar belofte houdt en er op
toeziet, dat de Britse en Amerikaan-
HET BONTE LEVEN
arbeid is zo inhaerent met het
mens-zijn, dat een boek met de
nogal pretentieuze titel van „Het
boek van de arbeid" bijna door
ieder met enige belangstelling ter
hand genomen zal worden, vooral
wanneer het om een boek gaat,
dat door zijn goed verzorgde uit
voering er ook nog bijzonder aan
trekkelijk uitziet.
•Dit is inderdaad het geval met het
vrij uitvoerige werk, dat onder ge-,
noemde titel verschenen is hij N.V.
De Arbeiderspers te Amsterdam en
wel ter gelegenheid van het vijftig
jarig bestaan van het N.V.V.
Het boek wordt aangekondigd als
een weergave van de waardering
van de arbeid in de loop der eeu
wen en de zin er van voor mens èn
gemeenschap. We kunnen de juist
heid hiervan beamen, omdat de sa
menstellers er in geslaagd zijn in
derdaad een objectieve weergave te
verzorgen. Een weergave die het
peil van het boek zeer ten goede
is gekomen en het ook uit het oog
punt van documentatie waardevol
heeft gemaakt.
Het is geen handboek tot de geschie-
se en eventuele Franse wapens niet
bij de Algerijnse opstandelingen te
recht komen.
Intussen heeft het Amerikaans-Brit
se optreden een zeer belangrijk po
sitief resultaat gehad in Frankrijk
zelf. De schok, welke de wapenle
veranties aan Tunesië hebben te.
weeggebracht, heeft talrijke afge
vaardigden van de Nationale ver
gadering wakker geschud en zo
heeft de jonge en energieke pre
mier Felix Gaillard met een rui
me meerderheid de door hem ge
vraagde volmachten gekregen om
krachtige maatregelen op finan-
cieel-economisch terrein te treffen.
Het wonderlijke was, dat de pre-
mier zijn voorstellen voornamelijk
heeft verdedigd door op het ge
kwetste eergevoel van het Franse
volk te speculeren.
Rest nog de Franse vrees, dat met
name de Verenigde Staten zich,
meer dan totdusver het geval was,
zullen gaan inlaten met de Alge
rijnse kwestie. De meeste vooraan
staande Amerikaanse politici hou
den er uitgesproken meningen op
na, die in de meeste gevallen niet
erg prettig voor Frankrijk zijn.
Hierop doelde premier Gaillard,
toen hij in de Nationale vergade
ring verklaarde, erkend te willen
zien, dat Frankrijk het recht heeft,
het Algerijnse vraagstuk op te los
sen op een manier, die het zelf de
beste acht.
Nu het probleem van de wapenzen
dingen naar Tunesië aan de orde
is, tracht Frankrijk zeer begrijpe
lijk van de gelegenheid gebruik te
maken, een oplossing te zoeken
voor de Frans-Tunesische moeilijk
heden met betrekking tot Algerije.
Of het hierin zal slagen, is de gro
te vraag, omdat president Bourguf-
ba er niets voor zal voelen, zich ge
heel buiten de Algerijnse zaken té
houden.
denls der Nederlandse letterkunde,
zelfs geen systematische bloemle
zing, maar voor alles een op de al
gemene ontwikkeling gericht pret
tig leesboek, dat een wandeling
maakt door onze hele Nederlandse
literatuur.
Zo komt men Godfried Bomans te
gen, maar even goed Jacob van
Maerlant, al ls het dan niet in chro
nologische volgorde. Men kan er
vinden wat Okke Jager zegt in:
Zaaier op Walcheren, uit Worden
als een kind, Willem de Merode in:
De Pottenbakker, uit Kringloop en
Isaac da Costa in: Een nieuwe le
venskracht, uit Vijf en twintig ja
ren, maar even goed treffen we
aan: Het Klompenbataljon, uit Van
Leed en strijd, van P. J. Troelstra.
Men kan hier wonderlijke overeen
komsten, maar ook verrassende
contrasten ontdekken. Gezelschap
pen prozaïsten die op eikaars ge
zelschap weinig prijs gesteld zou
den hebben, afgewisseld door dich
ters, die samen het boek tot een
bont geheel maken. Bont, zoals toch
eigenlijk het leven zelf is, en met
name de arbeid.
(Van onze sociale redacteur)
P)E Christelijke Bond van Klein
handelaren in Aardappelen,
Groenten en Fruit heeft zich gis
teren in haar ledenvergadering
te Amersfoort in principe uitge
sproken vóór een handhaven van
het lidmaatschap van de Chris
telijke Middenstandsbond. Zoals
wij enkele dagen geleden schre
ven had het bestuur van de bond
voorgesteld voor het lidmaatschap
van de C.M.B. te bedanken, voor
namelijk om financiële redenen.
In principe achtte de ledenvergade
ring de aansluiting juist, maar een
motie van vertrouwen in het bestuur,
dat tot bedanken voor de C.M.B. had
geadviseerd, werd ook met slechts
eén stem tegen aangenomen.
Het voorstel tot het in principe
verbonden blijven met de C.M.B. kreeg
36 stemmen vóór en 13 tegen, Met
dezelfde stemmenverhouding besloot
de materiële konsekwenties uit
del van prof. G. Wisse, die eert God,
Wie mensen verheerlijkt, zonder juiste
sie op Jezus, die onteert God.
Wij danken den Here voor wat Hij
schonk in deze begenadigde knecht
Gerard Wisse.
's-Gravenhage L. S. DEN BOER
deze beslissing voortvloeiend te aan
vaarden en met de C.M.B. een gesprek
te beginnen over de hoogte van de
bijdrage voor de centrale.
Hoewel een algemene contribu
tieverhoging voor alle leden, om
zo tot een betere financiële positie
van de bond te komen, niet mo
gelijk werd geacht, zag men meer
perspectief in een progressieve op
trekking van de contributies zo
dat de leden met de grootste om
zetten in hun bedrijf ook grotere
contributies betalen. Op het ogen
blik betaalt ieder f 24 per jaar.
De inhoud van de voorstellen, die
het hoofdbestuur aan de afdelingen
zal doen inzake een nieuwe contribu
tieregeling, zal in hoge mate afhangen
van het verloop van het gesprek met
de Christelijke Middenstandsbond.
De huidige contributieregeling noem
de de voorzitter, de heer Van Erven,
echter onsociaal. In een meer pro
gressieve verdeling van de lasten
zitten volgens hem nog mogelijkheden.
De post contributie op de begroting
voor de C.M.B. werd nu voorlopig
pro memorie opgenomen.
De bond zal per 1 maart in Den
Haag een eigen secretariaat vestigen.
Gisteravond is in de burgerzaal van 1
het Stadhuis te Naarden de dichter en 1
liedjeszanger J. P. J. Clinge Doorenbos 1
gehuldigd omdat vijftig jaar geleden 1
zijn artiestenloopbaan een aanvang
nam. De burgemeester van Naarden.
de heer N. Cramer, bood de jubilaris
het ereburgerschap van de stad Naar-
den aan. i
