De taxi-chauffeur
Oorlogvoering in toekomst
vierdimensionaal
zit in een sleur waar hij nooit meer uit wil
„Je leeft... en daar is alles
mee gezegd'
Tweede T.V.-programma:
voorlopig n dagdroom
MAANDAG 18 NOVEMBER 1957
(Van een onzer verslaggevers)
Taxi meneer? taxi mevrouw?
Een man met een platte pet met zwart-glimmende klep houdt met
één hand de knop van een auto-portier vast, terwijl hij, in licht gebogen
houding, met de andere hand een uitnodigend gebaar maakt om in zijn
fonkelnieuwe wagen plaats te nemen. Zijn collega torst al koffers voor
een dame, die uit eigen beweging te kennen gaf van een taxi gebruik te
willen maken. En een derde, vierde en vijfde chauffeur staan schijnbaar
werkloos bij elkaar, maar hun ogen flitsen van links naar rechts en om
gekeerdomdat ook deze mannen per saldo wat willen verdienen. Weer
andere chauffeurs, die voorlopig nog niet aan de beurt zijn en met hun
wagens dus het sluitstuk van de file vormen, zitten achter het stuur en
staren op een kruiswoordpuzzel. Evenwel niet te diepzinnig. Want telkens
rolt er een nieuwe trein het station binnen, die tevens nieuwe mogelijk
heden voor hen scheppen kan.
,,'s Avonds ligt het
fooitje beter"
Rijdt u liever overdag of 's nachts?
Iedere taxichauffeur of het
10*11 jorage snuiter zijn drie pas komt kij
ken zit bij voorkeur niet meer op dc
bok ails het donker wordt. Dat is te zeg
gen: in principe niet. Des avonds zijn we
graag thuis, bij moeder de vrouw, bij een
bak koffie, je radio of je televisie. Maai
aan de andere kant valt er 's avonds er
's naohts meer te verdienen. Vooral als jc
een beetje actief bent en gebruik maak
van je bevoegdheid om te .snorren"
Want ais je een klant hebt afgeleverd en
je kunt op de straat weer direct een
vrachtje oppikken, hoef je geen loze ki
lometer te rijden. In het avond- en nacht-
Het is dan ook een „va et vient" op
zo'n standplaats. De voorste wagen rijdt
weg met een vrachtje, de volgende trék
ken enkele meters op, en als de laatste
wegglijden staat er al weer een nieuwe
file gereed om het reizend publiek ter
wille te zijn.
Doet u het graag? vraag ik een
zwaar gebouwde chauffeur die nog wel
even de tijd heeft.
Dertig jaar geleden wel, maar toen
wist ik nog niet wat ik nu weet.
Zoudt u eruit willen stappen?
Nee, dat ook niet. 'k Zit nu 31 jaar
dn d'it bedrijf en 't wordt een sleur waar
je niet meer buiten kunt. Maar ons be
staan is er altijd een geweest tussen han
gen en wurgen. Je leeft, en daar heb je
alles mee gezegd. Rijk zal je er nooit van
worden.
Nu bent u natuurlijk niet de enige
die in zo'n positie verkeert.
Dat wéét ik ook wel, maar wat je
verdiensten betreft zou je, oppervlakkig
beschouwd', best een paar centen ervan
over kunnen houden, t Lukt echter niet
daar je altijd langs de weg timmert en
dus erg gemakkelijk geld uitgeeft. Een
kopje koffie is heel gewoon, er; een ha
rinkje gaat er op z'n tijd ook vlot in. En
als je wachten moet rook je je sigaretje.
Je koopt een krantje, kortom dat hoort
nu eenmaal bij ons vak.
„....en ook een tikkeltje
avon tuur"
Hollander ook wat anders dan die van de
Fransman of Engelsman.
Voorts mogen we niet vergeten, dat een
grote wagen veel meer kan verdragen
Met een koude motor starten en onmid
dellijk full speed er vandoor, omdat eer
passagier haast heeft, stelt hoge eisen aan
je wagen. Kleine auto's houden hier hele
maal niet van en zijn op zo'n mander
gauw versleten. Vandaar dat zelfs „eigen
rijders" vaak tot de aankoop van een
grote wagen besluiten.
Wat zijn „eigen rijders"?
Mensen, die net ais de grote straat-
axitoedrijven een vergunning hebben van
de gemeente en met een eigen auto pro
beren de bost te verdienen. Deze chauf
feurs hebben dus even goed recht op vas
te standplaatsen, zijn raison van 13
per week ook aangesloten bij onze ge
meenschappelijke taxi-centrale die het
werk over de straattaxi's verdeelt en
mogen evenals wij „snorren''. Er lopen
hier een paar honderd straattaxi's, waar
van ongeveer de helft aan „eigen rijders"
behoort. Meestal beschikken ze over één
auto, soms ook over twee.
Kunnen zij de strijd aan tegen de
grote bedrijven?
Ze moeten wel, want anaers raken z<
uitgereden. Mijn maat hier kan daai
beter van meepraten. Dat is zo'n „eigen
Grijze haren en
zenuwen
Een „eigen rijder" meneer is net
een winkelier, alle risico is, precies
als bij iedere zelfstandige onderne
mer, voor je zelf. Eigenlijk zit je elke
dag een stukje van je eigen auto op
te peuzelen. Als je wagen na een jaar
of drie zo slecht is geworden dat hij
„eruit" moet ga je naar de bank en
nog met een klant onderweg bent, je op
die manier al vast de nodige mededelin
gen voor je volgende klant ontvangt. Door
zo te werken weet men in de hoofd
garage altijd prcies waar je zit en rijd
je zo weinig mogelijk onrendabele kilo
meters. By de straattaxibedryven streeft
men natuurlijk eenzelfde doel na, i
dan per telefoon.
In de luxe verhuur mag men
„snorren?"
Nee, maar als het toevallig zc
komtDaar sbaat tegenover, dat wij
méér buitenritrten maken dan de straat
taxi's. Families, die eens wat door het
land willen gaan toeren wenden zich
meesbal tot de luxe verhuur.
Vooral buitenlanders maken hiervan
zeker een druk gebruik?
Nee, meest Nederlanders. En dat
maar goed ook. Want de buitenlanders
geven ons niet zoveel fooi. Die weten
goed wat er te koop is in de wereld. Een
Nederlandse familie, die aldus een pret
tige dag gehad heeft, schuift al gauw 1
tig h vijfentwintig procent af. En als je
dan nog mee mag eten heb je zelf ook
een leuke dag.
Taxichauffeurs rijden nogal ee
haird. Hoe staat het met de ongelukken?
Ofschoon die oog elk jaar in aantal
toenemen zijn de taxichauffeurs ir
algemeen hieraan niet debet.
Zijn ook voor de luxe verhuur de
avonden lonender dan het rijden
Dat ligt bij ons net eender ais bij de
straattaxi's. Vooral het rijden van oafé-
blanten is prima. Tenminste als ze nuch
ter zijn. En dat zit bij het betere caféwerk
wel goed. Want zo'n gezelschap, dat een
avondje bij een stukje muziek heeft ge
zeten, gaat niet dronken naar huis. Boven
dien is men na zo'n gezellige avond in de
regel nogal gul voor ons.
Van de bezoekers der kleine café's heb
Je echter vaak narigheid. Vaak laten ze
je, als je voorkomt, lang wachten, zodat
Koningin bij feest
maatschappelijke
werkers
De Koningin heeft zaterdagmiddag in
Utrecht de viering bijgewoond van het
eede lustrum van de Nederlandse bond
n maatschaDDelijke werkers. Ook de
.nister van maatschappelijk werk. me-
tuffrouw dr. M. A. M. Klompé. was aan-
Onder meer werd gesproken over de
-matschappelijke status van de maatschap-
oelijke werker. Meegedeeld werd, dat elf
orocent van de 920 in de jubilerende bond
georganiseerden. een salaris hebben tus
sen de f 3000 en f4000; dertig procent ver
dient tussen de f 4000 en f 5000. Ook werd
gepleit voor bescherming van de titel
maatschappelijk werker en verlenging var.
"s opleiding.
Zaterdagavond woonden Koningin.
Prins en prinses Margriet de opvoering
bij van „Potasch en Perlemoer in textiel",
die in hotel Eemland in Soest voor de
'eden van de voetbalvereniging van paleis
Soestdijk werd gegeven.
Hoe bent u er eigenlijk in verzeild
geraakt?
Zoals de meeste jongens in onze
branche: 't leek zo aanlokkelijk, altijd
onder de mensen, en nog een tikkeltje
avontuur bovendien. Maar sinds die awon-
ónrel'ukkig benit, je leven "erbij, bij je er
niet meer zo happig o-p. Vroeger reed je
doorgaans dames en heren,, doch tegen
woordig gebeurt het maar al te vaak, dat
je kunt gissen wat je in je wagen hebt
Een paair dagen geleden nog wordt ik
's ochtends om drie uur aangehouden op
de Stationsweg in Den Haag: twee jonge
kerels, die naar hun tankboot moesten in
Perriis Ze waren wat beneveld en spra
ken Engels Al heb je echter nog zo graag
een vrachtje, in zo'n geval ga ik niet di
rect mijn wagen uit. Ik vroeg dus of ze
geld genoeg bij zich hadden achttien
gulden. Met veel pijn kondien ze het niet
verder brengen dan veertien gulden. En
dus zei ik „sorry' en reed door.
Komt dat vaak voor?
Niet elke dag gelukkig, maar als js
een paar maai met zo'n bijltje gehakt
hebt, begin je er niet meer aan.
Aan boord zullen ze toon nog wel
wat contanten gehad hebben?
Waarschijnlijk wel, doch ze gaan
de loopplank op, schieten in hun kooi en
laten jou op de kade staan bot Je een ons
weegt. Mij niet meer gezien.
Hoe is de toestand op het ogenblik
in het taxibedrijf? Lopen de zaken ach
teruit, of zijn ze nogal stabiel?
Het zomerseizoen was een stuk min
der dan verleden jaar. Er waren wel meer
vreemdelingen, maar In doorsnee waren
ze van een lager gehalte. De meesten lo
geerden in goedkopere hotels en wy moe
ten het van de betere hotels hebben.
Deze waren in 1956 steeds zo goed bezet
dat je dikwyis lang moest zoeken naar
een onderkomen. Dat was nu helemaal
niet het geval. Overal waren er bedde
over, omdat vele toeristen op een voo
deliger manier overnachtten.
Hoe staat u tegenover het winte
seizoen?
Dat is altijd beter dan de zomer. O
schoon er een oud spreekwoord is d
zegt: „Vlaggetjes in het land, taxi's ai
de kant". Dit betekent, dat september
best een goede maand kan zijn, maar n;
de derde dinsdag, dus na de opening vai
de Staten Generaal, komt er ieder jaa:
opeens een inzinking. In november fleurt
het dan weer op, ook december
feestdagen is goed en januari blijft goed
tot halverwege de maand.
En in januari begint toch doorgaans d<
sneeuw, de gladheid en de kou?
Dat is meestal wel zo, maar dan be
gint voor de rooms-katholiekén ook het
vasten en dat kunnen wij heel goed
ken. Als die periode voorbij is wordt het
weer wat beter. Pasen en Pinksteren ge
ven natuurlijk extra drukte en als die
goed en wel achter de rug zijn beginner
de vreemdelingen al weer te komen. On
der deze vroege toeristen zit dikwijls nog
al wat geld en hiervan profiteren wi:
uiteraard mee.
Hoe zijn uw werktijden?
Wij als chauffeurs uit het straat-
taxibedryf doen per etmaal negen uui
dienst. Soms van 's ochtends acht uur tol
vijf uur 's middags. En de volgende week
van vijf uur 's middags tot drie uu
nachts. Hierbij is dan één uur rust. Bo
vendien heb je zo eenmaal in de maand '1
zogenaamde lange nacht, d.w z. van ze
of zeven uur 's avonds tot 's ochtends ze
uur. 's Naohts moeten er namelijk altijd
wat chauffeurs paraat zijn voor plotse
linge ziektegevallen en 's morgens vroeg
die r
t de i
Met dat al maken we in de
drie weken ongeveer 165 uren, dus gemid
deld 56 uur per week.
Mijnheer had zich.iets verslapen, maar
belde snel een taxi. En zo kwam hij
toch nog juist op zijn plaat van be
stemming aan „Wat ben ik u schul
dig?" „Twee guldeit tachtig".
„Alstublieft". Dank u zeer. Dag
meneer... En de man met die glim
mende klep aan zijn pet drukt even
later al weer op zijn gaspedaal. Hoe
meer ritjes hoe liever Want de fooi
het 1
rdo f
dus meer perspectief. En we
voornamelijk,omdat je dan een ander
>ort puibldek hebt.
Overdag heb ja, behalve je treinreizi
gers, een dame die zich van huis laa:
halen om te gaan winkelen; of oude men-
n die slecht ter been zijn en op visitif
Hen. Verder mensen, die op ziekenbe
ek moeten ed. Doch wat die betaler
veelal preoies. hetgeen ze verplicht zijn
te betalen dus het bedrag dat de
iximeter aanwijst, plus tien procent,
's Avonds daarentegen heb je meer
het uitgaande publiek, en dan ligt het.
fooitje voor ons dus ook beter. Want
die fooi moet het ten slotte doen. I'k,
die werk bij een taxibedrijf met veer
tig wagens ontvang slechts een ga
rantieloon van f 36-50 per week. Dat
bruto. Als alles eraf is wat eraf
gehouden moet worden houden we
netto f 27.over. Bovendien betaalt
de baas ons 7 pet. van het opgereden
bedrag. En hier komt dan nog de
verplichte tien procent fooi van je
klanten bij. Maar dit alles bij elkaar
zou je toch niet meer dan gemiddeld
een dikke zestig gulden per week op
leveren, wat natuurlijk te weinig is
om van rond te komen. Daarom bog-
maals, de fooi, of „het knerpje" zo
als we die noemen, moet het goed
maken. En dit kan alleen, als we ook
een aantal klanten hebben, die wat
geven dan tien procent. Slechts
op die manier kunnen we een netto
weekloon halen van f 80 a f 85.
Hoeveel ritten maakt u per dag?
Hier hebt u mijn boekje: soms niet
eer dan zes. soms niet meer dan acht ot
en en soms veertien of vijftien. Heb je
avond- en nachtdienst, dan heb je er nog
wel eens een paar meer.
Waarom al die dure
wagens
Waarom houden uw bazen er tegen
woordig toch zo'n praohtige stal op na?
Je ziet haast alleen nog maar grote, glan
zende Fords, Chevrolest, Buioks en Chrys
lers. In Parijs en Londen daarentegen lo
pen nog zoveel oude beestjes. Zulke gro
te wagens zijn immers veel duurder in
het gebruik?
Ja waarom? Je zou zeggen: als'de
baas het wat eenvoudiger deed bleef
ook voor de chauffeurs misschien
meer over. Misschien wel. Misschien ook
niet. In elk geval rijden we niet meer op
die dure benzine, 't Is nu allemaal gas.
En met een grote wagen heb je ook eer
der beet, omdat je dan zélden een vracht
je, dat nogai omvangrijk ia, behoeft
laiten staan. Overigens vormen die mo
i op auto's natuurlij'* ook een concessie
het publiek. Dat stapt nu eenmaal liever
in een grote slee dan in een klein wagen
tje. Wel'lioht is de mentaliteit van d<
sep- je- ,,'i Is weer zover. Geef me
iaar geld voor een nieuwe". Dat
rijg je dan prompt, vooral als je al
-.o'n 25 jaar meedoet. Kost zo'n wa
gen twaalf mille en doe je er drie
ar mee, dan moet je elk jaar voor
4000 plus de rente zorgen. En nu
komt het er maar op aan, dat je
iedere week trouw afbetaalt. Dit nu
bezorgt je dikwijls grijze haren. En
mderen krijgen er de zenuwen van.
Kun je dan niet beter bij een grooi
bedrijf in dienst treden?
Nee, wamt we redden ons tooh altijd
,'eer en we zijn helemaal ons eigen baas
uist. die vrijheid heeft zo'n grote beko-
Img. Ik zou beslist nooit meer anders
.lillen.
En als u ziek wordt?
Daartegen ben ik verzekerd
Maak je als „eigen rijder" langerf
Dat is wettelijk niet toegestaan. Ook
wij mogen niet meer dan 55 uur per
•ek maken. Wel mag Je in je eigen tijd
onder je wagen gaan liggen om hem
schoon te maken of te repareren. Doch
dat doe je alleen omdat je er anders nie!
ee „uitspringt" Aueustus was voor mi'
n héél goede maand. Toen reed ik
1642 op de fooien niet meegerekend
aar daar moeten natuurlijk al je uit-
ven voor gas. olie etc. weer af. Voorts
de afbetaling van je wagen en je vaste
n zoals wegenbelasting en de verze
kering. En verder nog drie procent om
zetbelasting en niet te vergeten de be
lasting op de fooien.
Hoeveel bedraagt de belasting op de
fooien?
Als ik in een maand 1642 heb op
gereden telt de fiscus er tien procent bij.
Men gaat er in zo'n geval van uit, dat mijn
ontvangsten dus ruim 1800 bedroegen en
gaat er dan al die kosten, welke ik zoeven
noemde, aftrekken om mijn inkomen over
die maand vast te stellen.
Bij de straatbaxichauffeurs gaat men
weer iets anders te werk. Ofschoon de
verplichte fooi ook in hun bedrijf tien
procent van het opgereden bedrag be
draagt, neemt de fiscus aan, dat ze veer
tien procent fooi ontvangen. Door deze
veertien procent te tellen bij het garantie
loon en bij de zeven procent, die hun
baas nog van het opgereden bedrag, aan
hen betaalt, kan de fiscus hun inkomen
En de luxe verhuur?
Daar kan die chauffeur u alles van
vertellen.
Nou meneer, mijn stelregel is altijd
„ja" en „amen" zeggen tegen het publiek.
Wij zijn bij een baas, die er behalve een
hoofdgarage nog een aantal nevengarages
elders in de stad, of in de naaste omge
ving ervan, op na houdt. Deze ne'
garages noemen we stallingen en
nodig, omdat wij geen gebruik mogen
ken van de standplaatsen der sbraabtaxi-
chaüffeurs. Men kan ons vanuit de hoofd
garage dus ook niet opbellen via de be
kende telefoonkastjes op die standplaat
sen. Maar daarom werken wij in plaats
van met de telefoon met de mobilofoon,
een radiozend- en ontvanginstallatie.
Zodra Iemand een taxi van ons wenst
belt hy onze hoofdgarage op. Bevindt zo'i
klant zich nu in het noorden van de stad
dan wordt per mobilofoon door de hoofd
garage contact opgenomen met die stal
ling, die het dichtst by de klant is gelegen
en verneemt een der daar wachtende wa
gens waar een vrachtje te halen valt
Dikwyis gebeurt het ook, dat terwyi je
je de taximeter niet aan durft te zetten
wamt dan kost het je'geld, in plaats dat
je wat verdient. En je kunt toch ook niet
te lang wegblijven. Dus ga je maar naar
binnen en vraag je of de man in kwestie
eindelijk meegaat. Als hij tenminste nog
geld genoeg op zak heeft. Dat informeer
je dus eerst nog. Is alles op, dan laat je
hem waar hij is. En als hij al helemaal
is „doorgezakt" ga je er ook zonder hem
vandoor.
Geen prettig werk dus.
Nee, op zo'n mander niet. Tenzij een
vriend of kennis met hem meegaat. Dan
kom je meestal nóg wel aan je trek.
Van alles maak
je mee
Toch kan je rare dingen met
zulke klanten meemaken. De vorige
week had ik er nog een. 't Was 1 uur
n de nacht toen hij in mijn wagen
stapte. Hij was een beetje aangescho-
maar rustig. „Waar moet je naar
toe?" vraag ik hem, en hij geeft zijn
idres op. Ik kom daar na een kwar-
•ertje rijden aan, maar hij wil de
luto niet uit. Toen ik de trap op om
zijn vrouw te roepen. Deze doet open
met de opmerking: „O, is hij daar
eindelijk. Dat is nu de laatste tijd
elke zaterdagavond zo". Maar toen ze
bij de wagen kwam moest ze consta
teren, dat het haar wederhelft niet
was. De man had blijkbaar een ver
keerd huisnummer aan me opgege
ven. 'k Heb toen per mobilofoon onze
centrale verzocht de politie te bellen,
waarop er al gauw een jeep ver
scheen, om het vrachtje van me over
te nemen. Ik was hem dus kwijt en
hij kon op het politiebureau z'n roes
uitslapen. Maar ik was er natuurlijk
geen Araad wijzer van geworden.
Je maakt ook wel eens wat aardigs
mee. Zo moest ik op een ochtend een
vrouw van huis ophalen die een baby ver
wachtte en naar een kraamkliniek ge
bracht wilde worden. Onderweg werd di
toestand echter zo ernstig, dat ik pei
mobilofoon onze centrale verzocht de kli
niek te bellen en ze daar op de hoogte
te stellen. Toen ik er even later arriveer
de stonden er al een dokter en een v
pleegster buiten met een draagstoel kl:
en alles verliep naar wens.
In hoeverre speelt bi] u het w
een rol?
's Zomers moet het voor een bedrijf
als het onze snikheet zijn en de rest
het jaar moet het regenen of
of zó koud wezen dat je oren afvallen.
Maar als het zo glad wordt dat je zelf
piet meer rijden kunt deugt het natuurlijk
ook niet. Dit komt echter maar zelden
Is er veel aanbod van chauffeurs?
Aanbod genoeg, maar weinig goede.
Wat noemt u een goede chauffeur?
Je moet zó kunnen rijder., dat de
klant desnoods tijdens de rit zijn krant
kam lezen. Dus niet te snel en tooh op-
sohieten. Verder is het van belang dat je
een mondje Frans, Duits en Engels
spreekt. In de luxe verhuur vragen
miige klanten speciaal naar eo'n chauf-
Eten ah het uitkomt
Hoe gaat het met de maaltijden?
Vanzelfsprekend eten we zeer on
regelmatig. Dat is evenwel niet zo erj
als je maar wat verdient. Gelukkig heb
je dan ook, ondanks de vele particuliere
autobezitters, toch altijd nog rijke
sen, die geen eigen auto willen hebben. En
andere mensen, die er best 'n auto op
kunnen houden, nemen er geen omdat
het veel te druk vinden op de weg. Dat
zijn dan goede klanten voor óns. Voorts
heb je nog zakenmensen, die, als ze ver
het land in moeten, hun auto thuis laten,
een taxi vragen om hen naar het station
te brengen en vandaar de trein nemen
omdat het veel voordeliger is. Zulke lie
den kijken bij het geven van een fooi ook
niet zo nauw.
Uw vakantieregeling?
Zes werkdagen aaneengesloten,
snipperdagen en 40 vakantiegeld. Als
verdere faciliteit 90ms onze kleding half
vergoed.
Nu nog een gewetensvraag:
Zoudt u uw zoon ook het taxibedrijf
■villen zien ingaan?
Neen, beslist niet. Want 't blijft
len raar beroep. En tooh eist de tijd
het. Maar de tijd stelt helaas méér
?isen, die we eigenlijk liever niet ge-
'eld zagen.
Dat we het in dit rubriekje misschien eeps wat vaker over televisie dan
over radio hebben, vindt zijn oorsprong in het feit, dat het medium
televisie in volle groei is en dus telkens weer aandacht vraagt voor nieuws.
En dan weten we wel, dat lang niet iedere radioluisteraar ook 'n
televisietoestel heeft, maar velen, die zelf geen toestel hebben, kijken vaak
bij familie of kennissen, kortom, men weet wel wat er omgaat bij „de
televisie" en men heeft er belangstelling genoeg voor.
Hoevéél belangstelling er wel is voor
televisie, moge blijken uit het feit. dat het
aantal kijkers, d.w.z. toestelbezitters en
dus kijkgeld-betalers. in acht maanden
verdubbeld is. Zover, vrienden, wat Ne
derland betreft.
Maar wilt ge eens een inzichtje van wat
er bij de wereldsituatie valt waar te ne
men? Let dan op. De jongste telling is
gedaan op 1 juli j.l. en toen bleek, dat
reeds 43 landen ter wereld televisie heb
ben. Tezamen tellen deze landen maai
Liefst 900 zendstations.... maar daarvan
neemt Amerika er ad meer dan de helft
voor zijn rekening.
Bij die telling bemerkte men ook. dat
(toen!) ongeveer 53 miljoen ontvangtoe
stellen in gebruik zijn. ook over de ge
hele wereld. Dit laatste cijfer is sindsdien
alweer sterk toegenomen.
Dat wil toch wel wat zeggen. De op
mars van de televisie is niet meer te stui
ten: over een tiental jaren zal het tele
visie-apparaat (al of niet via distributie
werkend) even populair zijn en wellicht
ook even „gewoon" als radio nu. Vindt
u tien te krap gerekend? Maak er
vijftien van.... we zullen er raiet
twisten, want niemand kan in de toekomst
zien. De razendsnelle ontwikkeling var
de laatste jaren doet dat echter sterk ver
moeden.
Zoals zaterdag al gezegd, voelen de Ne
derlandse omroepen er wel voor. om ovei
enige jaren, als de zendtyd inderdaad
meer dan verdubbeld mocht zyn, ee
tweede programma in te voeren. Dat zo
natuuriyk wel veel kosten mecbrengei
maar men zou dan ook over veel me<
geld beschikken.
Een tweede programma zou een tweede
netwerk betekenen. Nu zou dit niet
heel kostbaar wezen, omdat de nu
bouwde televisietorens (die verreweg de
meeste kosten opslikken) nog wel
tweede zendantenne kunnen torsen.
„En wie weet", zei ons de televisie-
programmaleider van de NCRV. de heer
D. G. Simons, „kunnen we dan ook al
kleurentelevisie komen
Dat zal echter niet afhangen van de
roepen, maar van de industrie, zoals wij
Programma voor morgen
rsum I, 402 m. KRO:
7.45 Morgengebed en litu
■ber 8.15 Gram 8.50 V d
40 Gram 9.45 Lichtbaken
lagklok-noodklok 12.03 Promenade ork en solist
2.55 Zonnewijzer 13.00 Nws en kaïh nws 13.20
3ram 13.30 Chansons 14.00 Schoolradio 14.30
d vrouw v h platteland 14.40 Gevar progr
,6.00 V d zieken 16.30 ZiekenJof 17.00 V d
eugd 17.40 Beursber 17.45 RegcringsuiU: Rijks-
ielen Overzee: De film in Nederlands Nieuw-
juinea. door WAL van Doorenmaalen.
18.00 Lichte muz 18.20 Sportpraatje 18.30
-ichte muz 18.20 Sportpraatje 18.30 Lichte muz
,8.50 Het plan en ik. caus 19.00 Nws 19.10 Com-
nentaaf op hel nieuws 19.15 Lichte muz 19.35
üram 20.20 Catechismus 20.30 Act 20.45 De ge-
vone man 20.50 En Gij zult het aanschijn der
larde vernieuwen, klankbeeld 22.00 Strijkkwartet
12.35 Gezondheidspraatje 22.45 Avondgebed en
iturg kal 23.00 Nws 23.15—24.00 Gram.
Hilversum H. 298 m. AVRO: 7.00 Nws 7.10
3ym 7.20 Gram. VPRO: 7,50 Dagopening. AVRO
1.00 Nws 8.15 Gram 9.00 Gym v d vrouw 9.10
3e groenteman 9.15 Gram 9.40 Morgenwijding
0.00 Gram 10.50 V d kleuters 11.00 Orgelspel
onlangs al eens bespraken.
Een ander probleem, dat bij een ev.
tweede programma tot oplossing zou kun
nen komen, is dat van de „gerichte" pro
gramma's, d.w.z. rubrieken voor de
vrouw, voor de rijpere jeugd enz. De
KRO rekent het zich tot taak, iets te wil
len geven voor het gehele gezin en acht
het dus Juist, dat in het avondprogramma
rubrieken van speciale aard een plaats
vinden.
De NCRV is het daarmee niet eens. zij
meent dat een avondprogramma „voor
iedereen" behoort te zijn en wacht dus
met „gerichte programma's" liever, totdat
er ook middaguren beschikbaar zullen
komen, ofwel de mogelijkheid van een
tweede programma daar is. Hoe dat dan
in de huiskamer moet gaan, als moeder
naar de kookles of het modepraatje wil
luisteren en vader toneel wil zien
Och, dat zal zich wel schikken. Ten eer
ste hebben we nog jaren de tyd eer het
zover is en ten tweedewe hebben
nog nooit gehoord van een uit elkaar ge
rukt radiotoestel dat nog wel méér keus
biedtI
COMMENTAAR
Wel wat beter
De televisiemensen van de KRO zijn
zelf blijkbaar ook wel geschrokken van
het onaanvaardbare programma, dat zij
vier weken geleden als inzet van het
seizoen op het beeldscherm hebben ge
bracht.
Zaterdagavond was het tenminste wel
wat beter, al was het nog geen vlees en
geen vis. Gelukkig werd er wat minder
royaal met guldens omgesprongen, door
dat de vragen in de quiz „Boter, kaas en
eieren" nu over het geheel aardig wat
moeilijker waren, al zaten er nog wel
goedpoopjestussen. Hoe het zij, deze
keer werden er wèl drie pakketten zuivel-
produkten als troostprijs, maar geen gul
dens mee naar huis genomen, al blee.f
er wel een dikke pot over voor „de vol
gende keer".
Het kolderprogramma „Ad Fundum" is
gelukkig verdwenen: de rest van de avond
werd nu gevuld met wat variété van niet
te hoog gehalte, maar enfin, het kon er
Was vooral de conférence wat beter
geweestdan zou men een stuk hebben
gewonnen, want er was heel knap
camerawerk en Ben Mettrop liet keurige
■egie zien: twee zeer belangrijke dinrfen
jij een televisie-uitzendingI
Nederlandse première
In het concert, dat het Omroeporkest
j.l.v. Albert Wolff woensdagavond a.s.
tussen 8.20 en 9.20 uur geeft in de
NCRV-uitzending (gez. programma) zal
de Franse violist Blaise Calame, oud
leerling van Cart Flesch en van Gru-
x, optreden. Hij speelt dan de Suite
concertante voor viool en orkest van de
emse componist Bohuslav Martinu.
Deze uitvoering 1® een première voor
Nederland.
i 12.30 Lar
uittbouwmedcd 12.33 Ttaea-
Nws 13.15 Meded of Bram
solist 13.55 Beursber 14.00
18.00 Nws 18.15 Act 18.30 Am
Iws 20.05
irnn 22.35
:aus 23.00
3.16 New
De kunstmaan militair bezien (II)
Mogelijkheden zijn
onbegrensd
(Van onze militaire medewerker)
MET het lanceren van kunst
manen hebben we in een vorig
artikel uiteengezet, is voor de oor
logvoering een nieuwe periode aan
gebroken. Want in feite kan een
oorlog zich thans gaan uitspreiden de schaduw stellen,
tot buiten onze dampkring en tot
ver in de wereldruimte en hij krijgt
daardoor als het ware een nieuwe
dimensie aan zich toegevoegd. De
oorlog krijgt een vierdimensionaal
karakter.
omhullende Immers, als gevolg daarvan zullen de
kennis «kunstmanen elk op zichzelf kunnen wor
den gebruikt als punten in de wereld
ruimte, van waaruit de vlucht van nieuw
te lanceren ballistische raketten kan
wereldruimte en door de
zal de mogelijkheden deze golven
bruiken, ook voor militaire doeleinden,
niet anders dan enorm kunnen vergroten
Door het lanceren van de kunstmaan worden waargenomen, berekend
wordt de mogelijkheid geschapen bij de dirigeerd. Gebruikt in deze
oorlogvoering gebruik te maken van de kunstmanen
ruimtevaart. Dit betekent oprichting
waarnemingsinrichtingen, radiozenders 0p dit ogenblik nog
en -ontvangers en radar- en televisiesta- te overzien,
tions, die hele werelden zullen bestrijken
en met hun enorm werkingsbereik alles
toe op dit gebied bestaat in
m ^ge-
het oorolgsgebeuren
rol gaan spelen, waarvan de betekenis
nauwelijks is
Naarmate de grootte van deze rol toe
neemt, zullen kunstmanen steeds
het onderwerp worden van aanvallen
van de tegenstander. En dan zal de oor
logvoering zich eerst recht In haar volle
Onbeperkt omvang mede gaan uitstrekken tot de
wereldruimte.
De vraag doet zich echter voor of
de mensheid in dit stadium
Naast de mogelijkheid c
maan aog een lange reeks van perspec
tieven op militair gebied, die ten nauw
ste samenhangen met het lanceren van
de raketten en met de daaruit voortvloei
ende raketten-oorlog.
Men behoeft bij dit alles geenszins zo
ver te gaan, als de fantastische Ideeën,
die uit propagandistische overwegingen
gedurende de jongste wereldoorlog door eindelijk tot het besef zal zijn ge-
de Duitsers werden verkondigd. Zij spra- komen, dat de oorlog een ondeugde
ken toen over de bouw van ruimtesta- lijk middel is om een beslissing te
afstand binnen tiona. oitseruat met reueachHge epiegels. brettoen in de belangenstrijd tussen
--«m™. w.»«
tijdig en volledig doordringt aan zo
wel de Westelijke als de Oostelijke
zijde van het IJzeren Gordijn, dan
ir dan een uur met waterstofbom-
e.d. te overvallen, biedt de kunst- steden konden worden geconcentreerd,
>m deze steden in vlam te zetten-
Want ook zonder dergelijke fantasti
sche projecten zijn de mogelijkheden
kunstmaan welhaast onbeperkt. Wij vrezen we dat bij het uitbarsten l
hierbij vooral op de
De wetenschappelijke proefnemingen gelijkheden op het gebied vgn observatie
de kunstmaan zullen namelijk
iw uitzicht scheppen in de voortplan-
van radio- en andere golven door de
telecommunicatie en op de daaruit
voortvloeiende mogelijkheden voor de
een nieuwe, algemene oorlog nog
een ander gordijn over deze aarde
zal vallen, nl. het gordijn van een
verschrikkelijke dood.
RADIO
VANAVOND
In de NCRV-Radiokrant (Hilversum
I) spreekt dr. W. Drees vanavond om
;r een propagandawoord voor de
Stichting Openbaar Kunstbezit. Om 8-40
begint over deze zender het hoor
spel „Rare dingen op de Leeuwenburg",
het boek van F. de Sinclair door
Lambert de Beer. Om 10.35 uur: concert
ter herinnering aan de Nederlandse com
ponist Jacobus Clemens Non Papa.
Het VARA-programma begint om 8.05
uur met „De familie Doorsnee"; om 9.10
uur kunt u luisteren naar het spelletje
„Plantaardig en mineraal" en van 10.05
tot 11 uur naar een concert door het
Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Carl
Caraguily.
TELEVISIE
VANAVOND
Avondprogramma van de NCRV met
actualiteiten en (om 9.05) gymnasbiek-
demonstrabies. Daarna moderne Jazz
muziek en tot slot de avondwijding door
ds. A. C. D lederiks uit Hilversum.
Tips uil het buitenland
Het Maandagavondconcert van Brus
sel Vlaams (324 m.) wordt u vanavond
geboden tussen 8 en 9.50 uur. Het NIR-
Symfonie Orkest speelt o.l.v. Daniël
Sternefeld o.m, werken van Schubert en
Bartók.
0 Liefhebbers van moderne muziek
kunnen tussen 8 en 9 een concert horen
door The Vegh Stringkwartet met werken
van Hindemith en Debussy beluisteren in
het Third Programme van de BBC
(464 m.).
0 Duitsland zendt om haflf acht over de
zender 309 m. en 971 kHz een symfonie
concert uit. Hans Rosbaud dirigeert het
Keulse Omroep Symfonie-orkest, dat
werken van Hindemith, Beethoven en
Richard Strauss speelt.
Oliebed rijven in Israël
eisen vergoeding
Twee Israëlische oliemaatschappijen
hebben van hun Russische leveranciers
95 miljoen schadevergoeding geëist,
daar de Russen bij het begin van de veld
tocht tegen Egypte de toegezegde leveran
ties hadden gestaakt. Een arbitragecom
missie van het Russische ministerie vai
handel zal de zaak bestuderen.
