i
s
Kritiek werkgevers op
kinderbij slagwet
Internationale conferentie
jonge christendemocraten
Puzzel mee
Een woord voor vandaag
*?en, OSRAM
Kloof e.h .-a.r. zo spoedig
mogelijk overbruggen
De onbekende man
Kanttekening
Antwerpse Zendingskerk
nam orgel in gebruik
2
Rechtsgrond is onaanvaardbaar
Uit de vakpers
(Van onze sociale redacteur)
7OWEL het orgaan van het
Verbond van Protestants
Christelijke Werkgevers in Ne
derland als het orgaan van het
Centraal Sociaal Werkgevers
verbond hebben in hun laatst
verschenen nummers kritiek ge
leverd op het bij de Tweede Ka
mer ingediende wetsontwerp
Algemene Kinderbijslagverzeke
ring.
In het artikel in De Werkgever
(V.P.C.W.) wordt met instemming
gerefereerd aan een uitspraak van
de Hoge Raad van Arbeid enkele
Mentallen jaren geleden gedaan.
De meerderheid van de Hoge
Raad was toen van oordeel, dat
de groep der kleine zelfstandigen
(De discussie liep toen over deze
categorie Red.) niet onder de ver
plichte kinderbijslagverzekerin-g
diende te worden gebracht. Dit
oordeel was gegrond op de over
weging. datde rechtsgrond voor
een kinderbijslag voor loonarbei
ders gelegen is in een rechtvaar
diger verdeling van het loon, wel
ke rechtsgrond niet aanwezig is
ten aanzien van de kleine zelfstan
digen.
Ten aanzien van het thans bij
de Tweede Kamer ingediende ont
werp Algemene Kinderbijslagver
zekering schrijft De Werkgever,
dat diegenen gelijk hebben, die in
het verleden betoogd hebben, dat
een kinderbijslagregeling niet de
oplossing is voor eventuele moei
lijkheden bij de niet-loontrekken-
den.
Kinderbijslag moet men zien,
aldus De Werkgever, als een her
verdeling van de totale loonsom,
waardoor op de loonbetallng een
correctie wordt aangebracht, wel
ke verband houdt met de gezins
samenstelling. De inkomens van
de zelfstandigen daarentegen
worden op een andere wijze be
paald. Het is naar onze mening,
zo vervolgt De Werkgever, niet
de taak van de overheid hier een
andere regeling te treffen naast
de maatregelen van fiscale aard.
De ondertekenaars van het bij
de Kamer ingediende ontwerp
zien de rechtsgrond in het feit,
dat de inkomensvorming noch
bij loontrekkenden noch bij zelf
standigen is afgestemd op de ge
zinsgrootte. Om dit te bereiken
heeft de regering gemeend, dat
een volkskinderbijslagverzekering
de meest juiste maatregel was.
De Werkgever kan deze rechts
grond voor een kinderbijslag voor
niet-loontrekkenden niet aanvaar
den en wijst hiermee dus eigenlijk
elke wettelijke kinderbijslagrege
ling voor zelfstandigen af.
De dubbele betaling voor kin
deren in opleiding en invalide kin
deren en dat tot het 27ste jaar
wordt een duidelijke overtrekking
genoemd van de gedaohte die ach
ter de kinderbijslag schuilt.
De onttrekking van de uitvoering
van de wet aan de bedrijfsvereni
gingen ten gunste van de Sociale
Verzekeringsbank en de Raden
van Arbeid lijkt De Werkgever
eveneens niet gelukkig toe.
Een rode draad
De Onderneming (C.S.W.V.) con
stateert in de nieuwe ontwerpen
een aantasting van het beginsel
van de splitsing in volksverzeke
ring en verzekering van loontrek
kenden. Als een rode draad loopt
er voorts door de ontwerpen de
nivelleringsgedaohte, gecamou
fleerd door een herhaald beroep
op een bepaald niet algemeen ge
voeld solidariteitsbeginsel.
Ook, zo vervolgt De Onderne
ming. zijn de ontwerpen gespeend
van ieder begrip voor efficiënte
moderne administratiemethoden.
In de opzet wordt uitgegaan van
22 autonome territoriale admini
stratieve eenheden, die ieder voor
zich niet in staat zullen zijn eco
nomisch te werken.
Volgens De Onderneming heeft
de regeling geheel ten onrechte
de vorm van een verzekering ge
kregen. Op het terrein van de
volksverzekeringen ging men vol
ledig accoord met de inmiddels
ingevoerde Algemene Ouderdoms
wet. En ook is men overtuigd
van de behoefte aan een algeme
ne, de gehele bevolking omvat
tende weduwen- en wezenvoorzie-
ning. Maar op de vraag of deze
noodzaak ook geldt voor de kin
derbijslag luidt het antwoord ont
kennend.
Over de verplichting tot premie
betaling voor 15-jarigen, voor de
groep, die ongehuwd blüft en al
zwaar door de fiscus getroffen
wordt en voor de gehuwden, die
kinderloos blijven of slechts twee
kinderen hebben, schrijft De On
derneming als commentaar: Van
populariteit van de toekomstige
„verzekering" gesproken!
Met betrekking tot de dubbele
betaling voor studerende en in
valide kinderen tot 27 jaar, vraagt
De Onderneming zich af, of het
departement niet in staat was
voor volwassen invaliden een
eigen regeling te treffen, welke
ook geldt voor ouderen dan 27
jaar. Is hier misschien voorts op
bedekte wijze gestreefd naar het
beperken van studietoelagen en
beurzen om de staatskas te ont-
De Onderneming besluit het ar
tikel aldus: „Wij staan sceptisch
tegenover de urgentie van een al
gemene kinderbijslagvoorziening.
In ons maatsohappelijk bestel
wachten nog vele desiderata op
vervulling.
Indien men wellicht om politie
ke redenen, een algemene kinder
bijslagvoorziening thans bepaald
wenselijk acht, dan is een andere
vormgeving beslist noodzakelijk."
Beroepingswerk
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Leiden 'vak.-G. F. Hajer):
C. W. de Vries te Lollum en Waaxens:
te Amsterdam (vak.-R. C. Harder): F.
H. von Meyenfeldt te Leiden.
Reformatorische
bezinning op
Europese vragen
(Van een onzer redacteuren)
DRIE dagen lang heeft een
aantal jonge, politiek ge-
interesseerde, protestanten uit
Frankrijk, Zwitserland, Duitsland
en Nederland in Kampen gedis
cussieerd over de „sociale econo
mische politiek in protestantse
geest". Het was de tweede maal,
dat er in het kader van de Unie
van Jonge Christendemocraten,
een dergelijke conferentie werd
gehouden. Verleden jaar was men
in Worms, nu in Kampen en vol
gend jaar waarschijnlijk in Zürich.
In de Unie van Jonge Christendemo
craten werken de jongerenorganisaties
van vrijwel alle christelijke partijen in
West-Europa samen. Begin volgend
jaar zal deze Unie haar internationaal
congres in ons land houden.
Na de driedaagse debatten heeft de
conferentie een resolutie aanvaard,
waarin wordt verklaard, dat men zich
bewust is van de betekenis van de
Unie van Jonge Christen Democraten,
waarin rooms-katholieken en protes
tanten zitting hebben, voor de samen
werking op Europees gebied. In het
kader van deze Unie zagen de deel
nemers van deze protestantenconferen
tie toch ook de noodzaak om zich als
de mogelijkheid om één christelijke
partij op te richten, waarin dan
rooms-katholieken en protestanten
samenwerken. De voorzitter van de
c.h.-jongerenorganisatie, dr. Kluyten-
berg. die de slotvergadering presi
deerde, zeide dat dit inderdaad het
geval was geweest. Men was eens
gezind tot de conclusie gekomen, dat
deze samenwerking na de oorlog in
West-Duitsland mogelijk was, omdat
dit land sinds 1945 praktisch „geschie
denisloos" was. Zolang dit land nog
niet herenigd is, is een samenwerking
van alle christelijke krachten beslist
noodzakelijk.
van de Duitse Bondsdag, zeide te begrij
pen, dat deze samenwerking in Neder
land niet mogelijk is. En hjj voegde daar
aan toe, dat het voor de Duitse protestan
ten zeer belangrijk is, dat er ln ons land
protestants-christelijke partijen bestaan.
Drie referenten hebben op deze con
ferentie het woord gevoerd: prof. dr. G.
C. van Niftrik over: „Protestants perspec
tief in Europa", de heer A. Borstlap,
secretaris van het C.N.V., over „christe
lijke sociale grondlijnen" en dr. G. Stol-
tenberg, die sprak over de overheidstaak
in sociaal-economisch vlak naar protes
tantse opvatting.
Naar aanleiding van deze referaten
kwam men tot ae conclusie, dat ook
het sociale en economische leven onder
de heerschappij van. God gesteld moet
worden. Zowel werkgevers als werk
nemers zullen zich moeten laten leiden
door het principe van: draagt elkan
ders lasten. Het opbouwen van een
menswaardig bestaan is dus niet alleen
een taak van de staat, maar in de eer
ste plaats een zaak van de persoonlijke
'erantwoordelijkheid. Dit zal kunnen
reformatorische christenen te bezinnen j geschieden door o.a. het vraagstuk
om zoveel mogelijk als eenheid stel- •- - -
ling te kunnen nemen in de Europese
vragen van vandaag.
Op een persconferentie, die na af
loop van deze conferentie werd ge
houden, werd de vraag gesteld of er
niet gediscussieerd is geworden over
Gouden Boekjes, voor Nederland be
werkt door Annie Schmidt en Han
Hoekstra. Ultg. De Bezige BU- Am
sterdam.
Overal ter wereld is deze serie wel
bekend. Tientallen kleurige prentjes,
aaneengeregen tot aardige verhaaltjes
voor kleine kinderen. Ze zijn er dol op
en menige vader of moeder zal de be
levenissen van allerlei dieren wel zo
langzamerhand uit het hoofd kennen. De
boekjes zijn op goed papier gedrukt en
stevig ingebonden, maar toch nog laag
OPGAVE PUZZEL NO. 69
Horizontaal: 1 Scheepskeuken, 8
citroenkruid', 10 rondihout, 12 zang-
noot, 13 elektrisch geladen deeltje, 14
edelgesteentje, 15 titel, 16 inhouds-
leidL.„.
Verticaal: 2 Voorzetsel, 3 landmaat
in Zeeland, 4 welwillende lezer, 5 te
kennen geven, 6 bestaat, 7 niet her
leidbaar, 9 vogel. 11 slagader. 12 weef
sel, 14 zangstem, 16 zeerover. 21
delfstof, 23 pers. voornaamwoord, 24
geheel de uwe, 225 zangnoot.
OPLOSSING PUZZEL NO. 68
Groentenkweker.
Ds. J. Uneputty op
2 dec. 70 jaar
Op 2 december hoopt ds. J. Uneputty
zeventig jaar te worden en op 17 novem
ber te herdenken hoe hij 45 jaar geleden
in dienst van de Kerk trad. Desniette
min werkt hij nog steeds voort en is
beschikbaar voor de Evangelische-Mo-
lukse Kerk in Nederland om het evan
gelie- te verkondigen voor de Ambonne-
Hij is voorzitter van de classis Roer
mond, waaronder 14 woonoorden res
sorteren. Voor de oorlog werkte hij on
der de militairen van het KNIL.
De Japanners namen hem in 1945 te
Bandoeng gevangen. Op Oudejaars
avond 1944 had hij namelijk in een
overvolle kerk Gods zegen gevraagd
voor koningin Wilhelmina en het Oran-
Een Japans officier bevond zich onder
zijn gehoor. Deze bleek een Christen
te zijn en vroeg verlof, de kansel te
beklimmen, waarna hij getuigenis af
legde van geloof en vertrouwen
Gods liefde
De volgende dag werd de Japanner
door de Kempeitai van huis gehaald.
Tien dagen later werd ds. Uneputty
aangehouden me' 30 andere Ambonne-
zen. Na zijn vrijlating in oktober 1945
ontving hij de grote Zilveren Ster.
Van mei 1946 tot 1950 diende hij bij de
Andjing Nica in het KNIL.
Hij ging met de mannen op acties en
voorkwam dat onschuldige Indonesi
sche burgers gedood werden. Op 25
april 1951 kwam hij als veldprediker
in Nederland en werd gedemobiliseerd
op de eerste verjaardag der republiek
Zuid-Molukken.
de medezeggenschap tot een goede op
lossing te brengen.
Deze conferentie werd georganiseerd
door de jongerenorganisaties van de anti
revolutionaire partij en van de christe
lijk historische unie. De voorzitter var
de Arjos, de heer Silvis, opende deze bij
eenkomst, waarvoor ook van officiële
zijde veel belangstelling bestond. Zo kon
de officiële opening in het stadhuis van
Kampen plaatshebben. Het gemeente
bestuur van Kampen heeft de congres
gangers een maaltijd aangeboden.
Een bejaardencentrum
annex boerderij
De Belgische Christelijke Zendings
kerk te Antwerpen heeft plannen
voor het bouwen van een eigen pro
testants tehuis voor ouden van dagen.
De grond ervoor is reeds aangekocht.
Het gebouw zal verrijzen op een
plaats 20 km van Antwerpen, wan
neer de middelen dit toelaten.
Het nieuwe tehuis zou het tweede
protestantse bejaardencentrum in
Vlaanderen worden. Op het ogenblik
heeft men de beschikking over een
klein tehuis in Brussel. De accommo
datie daarvan is echter zeer gering.
Aan een tweede groter en moderner
tehuis heeft men dan ook dringend
behoefte. Vooral ook omdat de pro
testantse patiënten en ouden van da
gen die in de roomse tehuizen hun
intrek moesten nemen wel eens moei
lijkheden ondervinden.
Om de kosten voor de inwoners van
dit tweede tehuis zo laag mogelijk
te houden is het de bedoeling in de
omgeving van het tehuis een boerderij
te bouwen. Hierdoor zou het moge
lijk zijn op goedkope wijze de voedsel
voorziening te verzorgen.
Volgend jaar christelijk
nationaal schoolcongres
Over ruim een jaar, op 30 en 31
oktober en 1 november 1958 wordt in
Bellevue te Amsterdam gehouden het
negende Christelijk Nationaal School
congres. Reeds nu wordt het program-
gepubliceerd, omdat belangstellen-
"~11houden met
Het congres heeft als hoofdonder
werp „Spel en ontspanning in opvoe
ding en onderwijs"; het zal worden
ingeleid door dr. L. de Klerk uit
Utrecht. Co-referenten zijn prof. dr.
G. C. van Niftrik, prof. dr. ir. H. van
Riessen en prof. dr. R. Schippers.
Het algemene onderwerp wordt meer
op de practijk gericht voor verschil
lende secties. Voor de sectie g.l.o. door
de heer P. W. J. Steinz te Rotterdam,
voor het v.g.l.o. door de heer K. Groe
nendijk te Alphen aan den Rijn; voor
1 door dr. M. IJsseling
voor het kleuteronderwijs:
Brants te Emmen; voor het b.l.o.: de
heer P. E. Fijn te Assen: voor het nij
verheidsonderwijs: mej. W. J. Mulder
te 's-Gravenhage.
De meesten van ons zijn grootgebracht in „de leer". Aan
moeders schoot kregen we ons eerste godsdienstonderricht,
daarna de kinderbijbel, de verhalen van „meester op school",
de catechisatie, de preek. Het is ons allemaal zo dikwijls en
als zo vanzelfsprekend voorgehouden, dat het gevaar groot is
dat we het allemaal wel horen, maar dat we het niet meer in
ons opnemen. Het „leeft" niet meer.
Ditmaal dit voorbeeld. Iedereen kent de gelijkenis van de
wijze en de dwaze maagden en ook een kind kan u haarfijn
uitleggen wat de strekking is van deze gelijkenis. Maar
vindt u die wijze meisjes echt sympathiek? Ze hebben geen
vinger uitgestoken om die vijf anderen te helpen. Zouden ze
niet, met een beetje overleg, met haar zevenen of achten die
bruiloftszaal hebben kunnen ingaan? Anders gezegd: moeten
\ve niet tot het uiterste gaan in onze pogingen om ook de
naaste te winnen voor Gods Koninkrijk?
Het is duidelijk dat we dat wèl moeten. Maar het is ook
duidelijk: ga nooit zover dat ge God kwijtraakt. Want dan
gaan gij èn uw naaste verloren.
Toch het is de moeite waard eens na te denken over de
wijsheid van die vijf.
r de mensheid in Chris-
Aav
.BESTRALINGSLAMPEN
ULTRA-VITALUX OF THERATHERM
Provinciaal weekeinde c.h. jongeren
(Van een onzer verslaggevers)
De actieve christelijk historische jongerengroep van Vlaardingen, die
altijd sterk vertegenwoordigd is bij conferenties van c.h.-jongeren, trad
afgelopen zaterdag en zondag zelf als gastheer op tijdens het weekend van
de provinciale afdeling Zuid-Holland. Het aantrekkelijke programma had
vele jongeren uit de provincie en van daarbuiten naar Vlaardingen doen
komen.
Zaterdagsavonds behandelde het Twee
de-Kamerlid dr. J. J. R. Schmal het
onderwerp „Wat kan de C.H.U. beteke
nen voor de hedendaagse jeugd?" De.
leden der Unie, aldus spreker, komen
voor het merendeel voort uit de kringen
van het christelijke onderwijs; zij wil
len evenals deze scholen openstaan vooi
het gehele Nederlandse volk, daarbij de
Bijbel als richtsnoer gebruikend.
Spreker wekte de aanwezigen op. Gods
Woord bü al hun arbeid op politiek en
maatschappelijk terrein als richtsnoer
en toetssteen te gebruiken. Daarnaast
mag het historisch gewordene, dat wij
als het werk Gods hebben te aan)
den, niet verwaarloosd worden. Hij
er met veel nadruk op, dat dit nog niet
wilde zeggen, als zou de C.H.U. niet
openstaan voor ideeën van deze tijd,
doch juist positief wil staan tegenover
de hedendaagse dynamische ontwikke
ling.
Dr. Schmal, één der enthousiaste voor
standers van samengaan van a.r. en c.h
liet zich uiteraard ook nu in deze geest
uit. Beide groeperingen, aldus spreker,
gaan uit van dezelfde grondgedachte;
de kloof, die tussen beide is ontstaan,
moet zo spoedig mogelijk overbrugd
worden, al mag van een forceren geen
sprake zijn. Een samenwerking moet
plaatselijk en regionaal worden bezien.
Komend op het terrein van de prak
tische politiek brak spreker een lans
voor een snelle oplossing der woning
nood. Het is bedroevend, dat in de twaalf
naoorlogse jaren nog geen oplossing voor
dit probleem is gevonden. Dr. Schmal
verzekerde de jongeren dat de chr. hist,
vertegenwoordigers in 'de verschillende
overheidsorganen him best doen om aan
deze toestand een einde te maken.
19.
Ze moest onwillekeurig aan de laatste woorden
van mevrouw Seacombe denken. Op een geheel
andere manier dan mevrouw Bretton met haar
ordinair geklets had mevrouw Seacombe het
zelfde beweerd dat Muir Forester Liane ten
huwelijk zou vragen, als hij de tijd daarvoor
rijp achtte.
Jess schrok op uit haar gedachten, toen Liane
het terras op kwam rennen; haar haren ver
waaid van de wind en met een kleur van het
paardrijden met Muir, vertelde ze.
„Het spijt me. dat ik zo laat ben," zei ze. ..Muir
moest nog verder om enkele boerderijen te be
zoeken, maar ik zei hem, dat ik naar huis moest,
omdat jij op me zat te wachten. Hij zal wel niet
thuiskomen met de thee of als hij wel komt, zal
het heel laat zijn." Ze wees op haar rijbroek en
nauwsluitende zijden blouse. „Vind je het erg,
els ik me niet verkleed? Als je het wel erg
vindt, zal ik je nog langer op je thee moeten
laten wachten," voegde ze er lachend aan toe.
„Natuurlijk vind ik het niet erg. Ik moest zelf
in uniform komen."
„Ja, natuurlijk. Je hebt de hele dag gewerkt,
arm kind. Nee, dat laatste meen ik eigenlijk niet.
Ik benijd je. Bij wie ben je geweest? Of mag
je me dat niet vertellen?"
Jess glimlachte en gaf een verslag van haar
doen en laten, hoewel Liane niet alle mensen, die
ze noemde ken-de
„De meesten ken ik wel van naam," vertel
de ze „Muir kent ze natuurlijk allemaal. Ze ko
men met de vreemdste dingen naar hem toe.
Gisteren kwam er een mevrouw Castle naar hem
toe om te zeggen, dat haar zoontje een bril no
dig had. Ze wilde weten of Muir het nodig vond,
dat ze met hem raar de doktor ging."
door
Jane Arbor
„Wat heeft mijnheer Forester gezegd?"
„Wel, hij was een beetje scherp tegen haar,
vond ik. Je weet hoe scherp hij soms kan zijn.
Hij zei, dat het voldoende moest zijn, als jij
aangeraden had met het kind naar de dokter
te gaan en dat de moeder zelfs geen dag had moe
ten wachten. Later belde hij dokter Gilder voor
haar op en gaf haar een kop thee voor hij haar
naar huis liet gaan. Zo is Muir nu."
Liane zweeg Haar blik ging langs Jess heen
en staarde naar de zonovergoten tuin. Ze is nu
weggevlucht naar het geheime plekje in haar
geest, dat ze voor Muir Forester heeft gereser
veerd, dacht Jess. Dat is het plaatsje waar ze
hem begrijpt en hem aan zichzelf uitlegt, ook
al erkent ze, dat het moeilijk is hem te leren
kennen en te begrijpen. Dat is de plaats waar,
als het al niet gebeurd is, de liefde voor hem
geboren zal worden.
Waarom, vroeg Jess zich af, kon ze zich niet
meer verheugen voor Liane: dat haar triests
levensgeschiedenis een blij slot zou krijgen als
ze de vrouw van Muir werd, meesteres in zijn
prachtige huis? Ze kon er geen reden voor vin
den en ze schaamde zich ervoor maar het
was nu eenmaal zo.
Liane eensklaps, „vertel me nu
jezelf. Hoe is je voornaam? Mag
noemen? Hoe oud ben
„Wel," zei
eens wat ovei
ik je bij de
je?"
„Ik heet Jess. Ik zal hel prettig vinden als
je me Jess noemt en ik ben vier en twintig."
„Dat had Muir al gedacht. Ik ben twintig
een en twintig, volgende maand. Daddy was van
plan een groot feest te geven in de club in
Nairobi
Liane zweeg eensklaps en na een korte stilte
zei Jess zacht: „Je mag gerust over Kenya
spreken, als je wilt, Liane."
Liane schudde haar hoofd. „Nee, vandaag niet
Ik wil het niet hoewel het me goed doet te we
ten, dat ik het tegen jou mag doep als ik er
lust toe heb. Nee, er is iets anders vandaag
Ze brak af, fronste even haar voorhoofd en ver
volgde: „Ik geloof, dat ik het je wel vragen
kan, Jess, want je zult het wel weten. Je bent
verloofd heeft Muir me verteld."
„Niet verloofd," zei Jess snel.
„O." Liane keek snel naar Jess' ringloze han
den. „Muir zei van wel en ik dacht, dat je geen
ring droeg, omdat die je hinderde bij je werk.
Als het niet officieel is, neem me dan niet kwa
lijk."
„Het is helemaal niet belangrijk." Jess merk
te, dat de interruptie Liane van haar onder
werp had afgebracht en als het meisje haar wer
kelijk iets wilde vragen, was dit niet het geschik
te moment haar lastig tc vallen met haar kleine
problemen, ook al waren die voor Jess zelf wel
belangrijk. Er zou wel een andere gelegenheid
komen, dacht ze, om alles aan Liane uit te leg
gen en misschien ook wel aan Muir dat
ze niet met Michael verloofd was en nooit ver
loofd geweest was.
(Wordt vervolgd)
DE OMVANG VAN DE BOUWPRODUKTIE
Na een zeer levendige discussie, wt
vooral de internationale politiek ter
sprake kwam, gaf de heer H. K. van
Minnen, wethouder voor de gemeente
Vlaardingen, aan de hand van kleuren
dia's een kort overzicht van de uitbrei
ding van Vlaardingen. Bovendien werd
vertoond de nieuwe versie van de film
„Vlaardingen koerst op morgen".
Ds. J. van Noort, hervormd predikant
te Vlaardingen, drukte de aanwezigen
op het hart, toch vooral levende getui
gen te zijn van de levende Heer, ook
op het politiek terrein. Het gevaar is
groot, dat van het beginsel een afgod
wordt gemaakt, aldus besloot hij zijn
avondsluiting.
De voorzitter der ontvangende Jonge
rengroep. de heer J. M. Terleth, mocht
in zijn openingswoord velen hartelijk
welkom heten. Onder de aanwezigen
merkten wij op de provinciaal voorzitter
der C.H.J.G., de heer G. Zondervan,
verschillende leden der c.h. gemeente
raadsfractie en enkele bestuursleden van
de plaatselijke kiesvereniging.
Een gezamenlijke kerkgang in de Grote
Kerk betekende het begin van deze
tweede conferentiedag. 's Middags sprak
de heer G. van Teijlingen op zeer in
teressante wijze over het Vlaardingen
van 50 jaar geleden.
De heer P. Brijnen van Houten, oud
hoofdredacteur van het chr. hist, dag
blad „De Nederlander" en bij velen be
kend uit de periode 1940—^1945 als
nieuwslezer bij Radio Oranje, sprak
's avonds over de moderne massa-com
municatiemiddelen. Spreker wees op het
uiterst belangrijke onderscheid tussen de
middelen, die de massa bereiken met
het woord en die met het beeld. Alle
communicatiemiddelen zijn uiterst pri
mitief begonnen en hebben een periode
moeizaam experimenteren moeten
doormaken.
De heer Brijnen van Houten, die op
vaak zeer geestige wijze zijn gehoor
boeide, brak een lans voor een grotere
persvrijheid. Op een uitgebreide wijze
memoreerde hij hetgeen zich kortgele
den heeft afgespeeld met betrekking tot
de parlementaire correspondent van de
Volkskrant, en betreurde het ten zeer
ste, dat van protestantse zijde hieraan
te weinig aandacht is besteed.
De spreker maakte zijn gehoor duide
lijk. dat wat op de film en voor de tele
visie geboden wordt van wezenlijke
betekenis is voor de cultuur van ons
volk. Hij sprak zijn teleurstelling erover
uit, dat op dit gebied te weinig van onze
cultuur tot uitdrukking wordt gebracht
door het in Nederland te veel toegeven
aan buitenlandse produkten.
Sprekende over de commerciële tele
visie wees inleider erop, dat deze binnen
afzienbare tijd wel moet komen om de
Nederlandse ondernemers een gelijke
positie te waarborgen ter opzichte van
de buitenlandse industrie. t de reclame
betreft. Het leek de hf Brijnen van
Houten niet denkbeeldig, dat de Tweede
Kamer bij de behandeling van de binnen
kort te verwachten nota betreffende de
commerciële televisie niet geheel afwij
zend ertegenover zal staan.
In tegenstelling tot wat men van het
Nederlandse publiek verwacht, dat het
namelijk trouw blijft aan de eenmaal ge
kozen omroepvereniging, ziet men de be
kende medewerkers uit de radio- en
televisiewereld af en toe van zuil ver
wisselen.
Dit scheen hem een realistische poli
tiek, nu de laatste tijd de verkapte recla
me, die zoals spreker met vele sprekende
voorbeelden duidelijk maakte, hand over
hand toeneemt
De economische moeilijkheden,
waarin ons land op het ogenblik ver
keert, dragen een sterk financieel
karakter. In geding is immers een
wanverhouding tussen middelen en
bestedingen, welke een onevenwich
tige betalingsbalans ten gevolge heeft
gehad, of anders gezegd: de inves
teringen zijn groter geweest dan de
besparingen en hieruit zijn de span
ningen op de kapitaalmarkt voort
gekomen. Deze ontwikkeling nu is
aanleiding geweest tot de bestedings
beperking met alle gevolgen van
dien, die wij op het ogenblik ken
nen.
Een van de factoren, die belangrijk
heeft bijgedragen tot genoemde wan
verhouding, maar tevens een factor,
die nog te veel over het hoofd ge
zien wordt, is de factor van de
bouwnijverheid. Dat deze bouwnij
verheid wel van zeer grote invloed
moet zijn op het financieel econo
misch gebeuren in Nederland blijkt
zonneklaar uit het gegeven, dat in
Nederland de produktie van de
bouwnijverheid bijna de helft omvat
van alle nationale investeringen.
Van welke aard nu is deze invloed
n de afgelopen jaren geweest?
leeft de financiering van de bouw
nijverheid de ongunstige economi
sche ontwikkeling in de hand ge
werkt, ten dele veroorzaakt, of heeft
zij juist nog een invloed ten goede
gehad?
Wie geen vreemdeling is in het na
oorlogse Nederland zal onmiddellijk
erkennen, dat de. bouwnijverheid
met haar (tot voor kort?) zwarte lo
nen nu niet bepaald een gunstige
invloed gehad zal kunnen hebben op
de economische gang van zaken. En
naar onze mening is dit dan nog
maar heel zacht uitgedrukt, want
naar ons gevoelen heeft de bouwnij
verheid een bepaald ongunstige in
vloed gehad. En hiervoor moet niet
de bouwnijverheid zelf als schuldige
aangewezen worden, maar zij die de
bouwnijverheid en met name dan
de woningbouw met opdrachten
overlaadden. En waar hier ook de
overheid een belangrijke opdracht
geefster is, daar gaat ook zij niet
De buitensporige vraag naar de re
latief schaarse produktiecapaciteit
voor bouwobjecten heeft zich zo on
gebreideld kunnen uitleven, dat dit
een sterk prijsverhogende tendens
tot gevolg heeft gehad. De produktie
werd uitgebreid al naar de opdracht
gevers. geld ter financiering aanbo-
len. De bouwprijzen speelden een
mdergeschikte rol, en de zwarte lo-
*en waren een logisch gevolg. Bo
vendien werkt produktiespreiding
loch altijd al kostenverhogend.
De prijsstijging, die hieruit voort
vloeide, is zo enorm geweest, dat
wanneer de bouwproduktie van 1956,
volgens een mededeling van dr. A.
Hendriks, directeur van het Econo
misch Instituut voor de Bouwnijver
heid, tot stand zou zijn gekomen
tegen de prijzen die in 1951 golden,
deze produktie dan niet minder dan
700 miljoen gulden goedkoper zou
zijn geweest. Wanneer dus de over
heid in deze haar regulerende taak
had verstaan, zouden er ongetwijfeld
miljoenen guldens zijn bespaard en
zouden onze economische moeilijk- i
heden thans lang niet zo groot zijn j
geweest. Want het vervullen van de
ze regulerende taak zou niet alleen
een prijsdrukkende invloed hebben
gehad, maar tevens de kapitaalbe
hoefte sterk hebben gereduceerd.
Reguleren in deze betekent immers
het bepalen, wat in dit geval neer
komt op het beperken van de bouw
produktie. Het regelen, afremmen
van de vraag zal het opjagen van de
prijs voorkomen, maar dit impli
ceert gelijktijdig een beperking van
het aantal bouweenheden.
Deze geringe omvang van de bouw
produktie betekent weer een gerin
gere kapitaalbehoefte en een ver
mindering van de spanning op de
kapitaalmarkt.
Deze regulerende taak is des te wen-
sclijkcr en aannemelijker, wanneer j
men weet dat de reële produktie I
er niet onder behoeft te lijden,'
jaarlijks behoeven niet minder wo
ningen gereed te komen. Op het
ogenblik zijn meer dan 100.000 wo
ningen in aanbouw, maar terwijl de
gemiddelde bouwduur van een wo
ning een jaar bedraagt komen er
jaarlijks toch niet meer dan 80.000
woningen klaar. Het aantal werkne
mers en de hoeveelheid materialen
is voldoende voor een jaarproduktie
van circa 80.000.
Gaat men deze capaciteit, zonder
doorvoering van bijzondere systemen
die de arbeidsproductiviteit sterk-be
ïnvloeden, opvoeren tot 100.000, dan
betekent dit alleen, dat men de ca
paciteit van 80.000 uitsmeert over
100.000, zodat een woning langer dan
een jaar in aanbouw is, terwijl er
jaarlijks toch slechts 80.000 gereed
komen. Dit houdt in, dat jaarlijks
voor 20.000 woningen extra en over-
bodig 400 miljoen gulden aan de
kapitaalmarkt wordt onttrokken, be
halve dan nog de kosten- en prijzen- j
verhogingen, die deze produktie-
spreiding meebrengt.
Dat de overheid heeft nagelaten re
gulerend op te treden in de bouw
nijverheid heeft waarschijnlijk be
langrijk bijgedragen tot de huidige
financieel economische moeilijkhe
den. We zouden daarom de regering
alsnog willen vragen zich te bezin
nen op de meest verantwoorde om
vang van de bouwproduktie in ons
land en maatregelen te treffen om
deze omvang te verwezenlijken. Het
gaat hier om een volksbelang van
de eerste orde.
Resultaat van actie in België en Nederland
Eerste bespeling door
Feike Asma
De Belgische Christelijke Zendings
kerk te Antwerpen heeft sinds gisteren
een echt kerkorgel. Nadat men het ruim
zestig jaar met een harmonium, dat in
het onlangs gerestaureerde gebouw wat
detoneerde, heeft moeten doen, heeft de
heer Feike Asma het nieuwe orgel, dat
in Haarlem werd gebouwd ingespeeld.
De aanschaf van het instrument is het
resultaat van een actie, die het afgelo
pen jaar werd gevoerd door de thans
200 leden tellende zendingskerk en ge
meenteleden van de gereformeerde kerk
te Den Haag, waar ds. A. G. Barkey
Wolf, de pastor van de zendingskerk,
vroeger predikant is geweest: „Onze
trouwe beste vrienden", zoals de predi
kant hen noemt.
Het was een overvolle kerk die 's mor
gens en 's avonds heeft geluisterd naar
het spel van Feike Asma, die adviseur
is geweest bij de keuze van het orgel:
's morgens in de kerkdienst en 's avonds
tijdens een orgelconcert.
Behalve de gemeenteleden waren ook
verschillende belangstellenden uit Ne
derland naar het kleine intieme kerkje
de Bexstraat gekomen om deze
feestelijke gebeurtenis bij te wonen.
Het orgel neemt een belangrijke plaats
in bij de protestantse eredienst zo zei
ds. Barkey Wolf. Het heeft een dienen
de functie maar klanken ervan vormen
ook in zichzelf een lofzang tot God. Het
is daarom dat wij het met vreugde in
gebruik nemen
Voor zijn tekstwoord had de predi
kant gekozen 1 Samuel 16 en telkens als
de Geest Gods over Saul kwam. nam
David de harp en speelde. Hij verge
leek het harpspel van David met het
evangelie van Christus, het harpspel,
dat een verlossende werking heeft op|
het mensdom.
Vóór de dienst had ds. Barkey Wolij
het nieuwe orgel symbolisch overgedra
gen aan de organist van de kerk, de
heer J. K. Overbeke, die voor deze eer
ste dag zijn plaats op het orgelbankje
had afgestaan aan Feike Asma. Het
commentaar van de heer Overbeke: Het
is een magnifiek orgel. Het zal echter
nog wel enite tijd duren voordat ik me
er helemaal op bhuisvoel. Als je 57 jaar
lang op een harmonium hebt gespeeld
(de heer Overbeke is reeds sinds 1900'
organist van de kerk) valt het niet mee!
ineens over te stappen op een pneuma-j
tisch kerkorgel compleet met voetkla-
Ook de heer Asma toonde zich zeer
tevreden over het nieuwe orgel. Het is|
juist groot genoeg voor deze kerk,
zei hij. De klanken komen in deze klei-j
ne ruimte volkomen tot hun recht. Datj
het instrument een goede klank bezit!
liet de heer Asma 's avonds tijdens zijn!
concert horen. Het was voor de eerste
maal dat deze bekende Haagse organist
in België een concert gaf. Velen woon
den deze uitvoering bij, o.a. de groti
Belgische organisten Floor Peters
Victor Hens. Ook de Amsterdamse
drachtskunstenaar Koos van Hobokei
was weer aanwezig. Hij droeg het
deze gelegenheid door ds. Barkey Woll
gemaakte gedicht „Ode aan ons oude
orgel" voor. Hoewel dit oude orgel than!
uit het kerkje aan de Bexstraat is
dweilen, is het niet afgedankt. Hij
nu een plaats krijgen in het kerkj(
Ostende.
De eerste kerk in ons land. welke met;
subsidie van de overheid is gebouwd,
een r.k parochiekerk in een door stads-|
uitbreiding zich snel ontwikkelend ge
deelte van Nijmegen, zal zaterdag 30i
november plechtig in gebruik worden
genomen. 1
