Hondje al op weg terng Jiieuwc £riJtsrfje GTourmtt 9 Samenwerking met Australië inzake Nieuw-Guineabeleid Russen: géén raket naar de maan geschoten Amerika gaat haast maken Felix Gaillard aanvaard Franse kamer Onze spoetniks wachten op de Amerikaanse Vastbesloten een ongestoorde ontwikkeling te bevorderen Geen excessen in Indonesië zegt premier Macmillan: Westen moet nauwer samenwerken Zestien proef-Russen waren hun gewicht even kwijt menu VAN Dl DA Zware eisen in inbrekerszaak WOENSDAG 6 NOVEMBER 1957 BUREAUS: Stee ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter Familieberichten f 0,18 per millimetei (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58936. Achtendertigste jaargang no. 11103 CHRISTELIJK-N ATION AAL DAGBLAD Voor Leidon en Omstreken „$tonhttstirij is gbebkuett ptya in legijienspoet" Weinig perspectief Leidse scholenbouw ZIE PAGINA 3 Nieuwe golf van speculaties om Spoetnik II Kunstmaan volgende week in de lucht Morgenavond zal president Eisenhower oor de Amerik.aanse radio spreken over Wetenschap en veiligheid, een rede die aangekondigd was voor 13 november. Nog deze maand zal de Amerikaanse senaat een onderzoek beginnen naar het Amerikaanse projectiel- en satelliet programma. De eerste kunstmaan, die de Amerika- en de lucht in zullen zenden zal insec ten bevatten. De Mutual Broadcasting m hecit bekend gemaakt, dat een der geleerden, die hierby betrokken zijn, ver klaard heeft, dat de kunstmaan reeds ;ende weck gelanceerd zal worden. De president van de Franse astronauti- sche federatie, generaal Paul Bergeron, heeft een Europese organisatie tot bunde- 'an de wetenschappelijke vorderingen op het gebied der ruimtevaart aanbevolen, om het Europa door een gemeenschappe lijke pool mogelijk te maken te concurre ren met Rusland en de Verenigde Staten Spoetnik I nog vijf weken „boven" Spoetnik I zal op 11 december brandend naar dc aarde terugkeren. Dit heeft het astrofysisch observatorium te Cambridge (Massachusetts) voorspeld. Ontwapeningscommissie zal worden uitgebreid Volgens goed ingelichte kringen in New York hebben de Sowjeiunie en de Ver Staten ingestemd met een plan van India en Canada om het aantal staten, dat in de ontwapeningscommissie der V.N. zit ting heeft, met tien uit te breiden. Ook de westelijke landen van Europa zouden met het plan instemmen, niet om te zwichten voor het Sowjet-ultimatum, maar om uitgemaakt te zien of Rusland bereid is deel te nemen aan een vast beraden poging in een grotere commissie tot overeenstemming te komen over de ontwapeni ngskwesti es. Deviezenreserve weer gestegen Blijkens de weekstaat der Nederland- iche Bank is de netto deviezenreserve, die vorige week met ruim f 91 miljoen opliep, opnieuw gestegen en wel met ruim f 34 min tot f 943.2 min. De goudvoorraad bleef onveranderd op f 2-648,8 min. Ook de convertibele valu'.a hebben het ge ringe verlies van de vorige week vrijwel ingehaald en paraisseren thans met f 398,2 min op de balans (v.w. f 391,3 min) Aanzienlijk daalde de postwissels enz. in disconto, nl. met f 71.5 min tot f 51,4 min, vermoedelijk als gevolg van de aflossing van in discönto gegeven schatkistpapier Ook de voorschotten op onderpand zijn verminderd, nl. van f 199 min. tot f 57 min. De chartale geldhoeveelheid liep iets op tot f 4091 min., mogelijk i.v.m. de komen de storting op de woningbouwlening. Het tegoed van het rijk geeft bij de rekening- courantsaldo's een daling te zien met f 38 min tot f 57,6 min. Men verwacht enige groei van het tegoed als gevolg van de betaling der inkomstenbelasting. De bijzondere rekening van het rijk is op f 16,7 min onveranderd gebleven. Aan- merkeling daalde het tegoed van de han delsbanken, van f 367 min. tot f 193 min., o.m. door het verstrekken van callgeld aan het rijk. Op de geldmarkt blijft de situatie ruim; het daggeld noteert sinds 3 november 3% pet. nieuwe brandstof waarvan de Russen ge wagen bestaat uiit borium en waterstof. Deze brandstof zou in Engeland reeds ge maakt zijn ten behoeve van raketproeven in de Verenigde Staten TTEEL WEST-EUROPA zal te bereiken zijn met een televisie-relais- zender aan boord van een aardsatelliet. Dit heeft de Russische pro fessor Manayef gisteren voor radio-Moskou verklaard. Het probleem van het verplaatsen van de satelliet zou kunnen worden ondervangen door verscheidene satellieten te gebruiken, waardoor er altijd één binnen het juiste gebied zou zijn om de golven van de zender te relayeren. De ge dachte van televisie-relaispunten in de ruimte is volgens prof. Manayef reeds vijftien jaar geleden geopperd door prof. Markof te Leningrad. De Russische geleerde Katsjatoe- rof heeft in het dagblad voor het vervoerswezen te Moskou, Goedok, geschreven, dat de Sowjetunie be schikt over een nieuwe brandstof, die het mogelijk maakt een raket binnen tien uur op de maan te doen landen. Een raket, die wondt afgeschoten met een snelheid ven elf kilometer per se conde, kan de aarotrekkinigefcraohit der aarde overwinnen en zelfstandig de reis in de oneindige ruimte voortzetten, aldus deze geleerde. Hij verklaarde vérder, dat de tweede kunstmaan een elektro nisch brein is gemaakt, dat tot taak had afwijkingen in de baan der kunstmaan, voordat deze de kringloop om de aarde begon, op te heffen. Een Britse geleerde is overtuigd dat de Energie Om een idee te krijgen van de enorme energie diie nodig was om Spoetnik II de ruimte in te zenden met een snelheid van acht kilometer per seconde, heeft de geleerde dr Vitaly Romad'in berekend, dat deee energie gelijk is aan die welke nodig is om een goederentrein van enige duizenden wagons met een totaal ge wicht van 320.000 ton met een snel heid van 36 kilometer per uur te doen Heit grootste probleem waarmede de geleerden worstelen is, hoe de kunstma nen weer op aardie terug te krijgen. Het gaat er om de vernietigende wrijving, die de kunstmaan in de dichtere lagen van de dampkring ondergaat, zoveel mogelijk te verminderen. Voor radio-Moskou is dan ook perti nent tegengesproken dat een Russische raket op weg is naar de maan. De derde aardsatelliet zal weer met een levend we zen, een dier, worden bemand. Men is in de Sowjetunie ietwat ver baasd over de verontwaardiging welke ontbrand is over het meezenden van een hond in de satelliet. „Wij houden óók' dieren. De hond die zich thans in de te bevindt, is een toegewijde held." Hondje terug Gezegd werd, dat de laika binnen een week per parachute zal terugkeren in de Sowjetunie. Zij heeft dan twee mil- küomcter afgelegd. Ademhaling en hartslag zjjn volgens de ontvangen signa len normaal. In verscheidene delen van de wereld wordt door radioluisteraars gemeld, dat zij signalen van Spoetnik II hebben op gevangen. Het persbureau Nieuw China deelde mede, dat geleerden te Nanking de kunstmaan gefotografeerd hebben. Haar kleur was oranje-geel en soms wit. Geleerden van de Holkwnan-basis voor projectielontwikkeling in Nieuw Mexico zijn bezig de radiosignalen van de Spoet nik II te analyseren, Raket II Volgens het sterrenkundig observato rium te Tokio vliegt voor de kunstmaan met een tijdsverschil van anderhalve mi nuut 't vreemd voorwerp, dat schittert als 'n ster van de vierde grootte Men vèr- moedt dat het 'n deel is van de raket, die de tweede kunstmaan in zijn baan heeft gebracht. Evenals bij spoetnik I dus Een ander Japans observatorium, dat te Sendai, heeft het vreemde voorwerp ook waargenomen. Daar meent men, dat het de bus kan zijn, waar de hond inzit, die dan dus reeds uit de kunstmaan ge schoten zou zijn. Dit is nu volgens de Russische leger- krant „Rode Ster" Ruimtevaarder Nummer Eén: de hond die zich in de tweede spoetnik bevindtKrulhaar of Jongedame of Citroentje of Kleine Blaffer of hoe het diertje heten mag. De Amerikaanse kunstmi volgende maand de ruimte hoopt in te sturen, is aanmerkelijk kleiner dan de Russische. Dit is het bolletje, in de handen van dr. John P. Hagen, directeur van het Amerikaanse satel lietprogramma. De foto ts deze week gemaakt op het marinelaboratorium in Washington. Tussen Rusland en Amerika toont ook een neutraal land zijn prestaties. Bo venstaande foto's werden juist voor publikatie vrijgegeven- Op de boven ste: twee exemplaren van een robot, opgehangen onder de vleugels van een straaljagerop de onderste foto: een raket-robot in lanceringspositie op het dek van een torpedobootjager. Kabinetscrisis ten einde m MET EEN grote meerderheid van 337 tegen 173 stemmen heeft de Franse Nationale Vergadering gisteravond laat haar vertrouwen uitgesproken in het door Gaillard samengestelde kabinet en zijn rege ringsprogram, dat de grootste ge mene deler van de programma's van de partijen is, aanvaard. De nieuwe Franse premier, Gaillard, die 38 jaar is, vraagt in zijn programma speciale bevoegdheden voor zijn rege ring. „Onze toekomst hangt af van onze betalingsbalans." zie hij. „Als deze crl- niet wordt opgelost, kunnen wij niets er uitgeven en moeten wij overgaan rantsoenering van de grondstoffen En dat betekent werkloosheid." De regering zal de Bank van Frankrijk een voorschot moeten vragen om de uit gaven tot het einde van het jaar te dek ken. De inflatie zal worden bestreden en ongerechtvaardige prijsverhoging zal worden tegengegaan. Een belangrijk punt van het regerings programma is, dat er een commissie zal worden benoemd ter bespreking van een grondwetswijziging, waardoor toekomsti ge regeringen vaster in het zadel komen te zitten. Een werkwijze zal worden voor gesteld. die in staat is de muren van wantrouwen en vijandigheid af te bre ken. die de partijen van elkaar scheiden In het kort formuleerde Gaillaird het streven van zijn regering zo: „De komende maanden gaan w\j spe len om een Inzet, die de beveiliging van onze valuta, de welvaart van onze eco nomie, de toekomst van Algerije en de s-Afrikaanse gemeenschap, en de op bouw van een waarlijk doeltreffende de- •atic omvat,, alsmede de mogelijkheid als volwaardig deelgenoot mee te aan de opbouw van een verenigd Europa. Als wi) niet samen om deze in zet spelen, zullen we hem zeker ver liezen." Kunstmanen kosten miljarden De Russen zouden Iets meer dan 3.» miljard gulden hebben besteed aan de eerste Spoetnik en bijna zeven miljard voor de tweede, heeft een franse rege ringsfunctionaris verklaard. Hij zeide deze gegeven uit betrouwbare bron te Moskou gekregen te hebben De redacteur wetenschappen van de London Star heeft echter naar gegevens van de kosten van speurwerk, materialen en arbeidskrachten in het westen bere kend, dat Spoetnik II de Russen „maar" drie miljard gulden heeft gekost. Navo nog waardevoller door tweede kunstmaan meent gen. Calmeyer „TNE bewapeningsvoorsprong van de Verenigde Staten op Rus land is door het lanceren van tweede Russische aardsatelliet over gegaan in een evenwichtstoestand' aldus de Nederlandse luitenant-ge neraal b.d. M. R. H. Calmeyer in een vraaggesprek met een verslaggever van het televisiejournaal. Dc heer Calmeyer is rapporteur var het militair comité van de NAVO er voormalig plaatsvervangend chef van d( generale staf. Door de keten vaij westelijke bases dei Amerikaanse vloot in de Middellandse Zee en op de Atlantische Oceaan kon to nu toe aan Rusland op élk ogenblik d< klap worden toegebracht, aldus generaa Calmeyer. Rusland blijkt nu echter in staat te zijn, door het lanceren van ge leide projectielen over zee<r grote af stand, ook de Verenigde Staten te tref fen. De waarde van het westelijk „schild", waartoe ook Nederland behoort, zal np eohter eerder gaan rijzen dan dalen. Kroesjtsjef tot Opperste Sow jet Wel kritiek op Stalin, maar geen laster geoorloofd TEN AANSCHOUWE van zeventienduizend afgevaardigden en gasten heeft vanmorgen de Russische partijsecretaris Kroesjtsjef de zitting van het Russische parlement, de Opperste Sowjet, in het enorme sport paleis te Moskou geopend. Een donderende ovatie verwelkomde Kroesjtsjef, die met de Chinese premier Mao Tse-toeng binnenkwam. Het was een triomfantelijke rede, di< Kroesjtsjef uitsprak en die door de gehele Sowjeitunie via de radio beluisterd werd. „Onze spoetniks cirkelen rond de aarde en wachten op het ogenblik dat de Ameri kaanse zullen komen!" riep Kroesjtsjef VANDAAG VERKLARING UITGEGEVEN D ,E NEDERLANDSE en de Australische regering hebben vandaag in gekomen. totdat de inwoners van de betrokken gebieden in staat'zullen zijn over hun eigen toekomst te beslissen. De gemeenschappelijke verklaring is bekend gemaakt op het ogenblik, waarop de Nederlandse minister voor zaken over zee, mr. G. Ph. Helders, in het Australi sche gebied van Nieuw-Guinea is aan- Den Haag en in Canberra gegeven, waarin zij het voornemei het gebied van beleid en bestuur i De verklaring luidt: J De Nederlandse en Australische rege ringen baseren hun politiek ten aan zien van de gebieden op Nieuw-Gui nea, waarvoor zij verantwoordelijk zijn, op de belangen en onvervreemd bare rechten van de inwoners van die gebieden in overeenstemming met de bepalingen en de geest van het handvest der Verenigde Naties. O Nederlands Nieuw-Guinea, het Aus tralisch fcrustgebied Nieuw-Guiena. zijn geografisch en ethnologisch ver want en de toekomstige ontwikkeling van de bevolkingen van deze gebie den zal gebaat zijn met samenwerking op het gebied van beleid en bestuur, o Daarom voeren de Australische en Nederlandse regeringen en zij zul len dit ook in de toekomst blijven doen een beleid dat gericht is op de politieke, economische, sociale en gemeenschappelijke verklaring uit te kennen geven de samenwerking op Nieuw-Guinea te versterken. opvoedkundige vooruitgang van de bevolkingen van hun gebieden op een wijze, die rekening houdt met deze etnologische en geografische ver wantschap. Tegelijkertijd zullen beide regeringen de samenwerking, welke er thans bestaat tussen hun bestuursorganen in die gebieden, voortzetten en ver sterken. Daarbij zijn de beide regeringen vast besloten een ongestoorde ontwikke ling van dit proces te bevorderen, Premier Djunda Kartawidjaja heeft vandaag medegedeeld, dat de Indone sische regering maatregelen heeft ge nomen tot voorkoming van excessen tij dens de „campagne tot bevrijding van West-Irian", waarvan het tweede stadium op 10 november zal beginnen. Zijn ver klaring heeft de bezorgdheid onder de 12.000 Nederlanders in de hoofdstad enigs zins doen afnemen. Premier Djuanda legde de volgende verklaring af: 1) De Indonesische regering ondersteunt ten volle het streven van het actie-comité voor West-Irlan, dat de regering waarde vol acht in de strijd om de terugkeer van West-Irian in het Indonesische grond gebied. 2) De Indonesische regering wenst niet. dat zich tijdens deze actie excessen zullen voordoen en heeft maatregelen genomen om excessen te voorkomen. 3) De Indonesische regering stelt prijs op een ongestoorde voortzetting van de activiteit van alle bedrijven. Het aan tradities zo rijke Enge land heeft gisteren ter inleiding van de opening van het parle mentaire jaar een oud gebruik herhaald. De lijfwacht van de Koningin, gekleed in uniformen uit de zestiende eeuw, maakte een rondgang door de kelders van het parlementsgebouw, om eventuele springstoffen op te sporen. Het was juist 352 jaar geleden, dat Guy Fawkes had getracht de opening van het par lement onmogelijk te maken door een bomaanslag. de vrije wereld, Ame- de naaste toe komst meer nationale soevereiniteit moe ten prijsgeven ter wille van de gemeen schappelijke zaak, zei de Britse premier Professor vond het prettig Zestien Russische proefpersonen hebben 45 seconden in een toestand van „gewichtloosheid" verkeerd. Acht van hen hadden zich „minder prettig" gevoeldsommigen hadden gewaarwordingen alsof ze met het hoofd omlaag vielen, anderen wer den luchtziek. Maar een professor vermoedelijk een corpulent mens vond het „een volmaakte vorm van rust", bevrijd te zijn van zijn gewicht. doel. na te gaan, hoe de mens zich op de maan of een planeet zal gaan houden, zonder de ons zo vertrouwde, maar voor de ruimtevaart vooralsnog uiterst hin derlijke, zwaartekracht De Russen beweren, ook op dit terrein al ver gevórderd te zijn met hun studii Zo zou er een methode zijn ontwikkeld om met een ruimtevaartuig te landen een planeet die geen dampkring heeft. Dat moet dan gebeuren door middel van een „remstraal" of ,^traalrem". Indien de planeet echter over een dichte dampkring beschikt, moet het ruimtevaartuig voor zien zijn van vleugels. Buiten de invloed van de zwaarte kracht zou de mens zich slechte kunnen voortbewegen met behulp van hand- raketpistolen. een miniatuur raketmotor- De medische en biologische problemen van de menselijke ruimtevaart hopen de Russen „in de nabije toekomst" onder de knie te krijgen. Juist om deze moeilijk heden te overwinnen hebben zij hun tweede kunstmaan door een hond laten ..bemannen". Dat het overigens geen kwestie te van vandaag of morgen, wordt door een Rus sisch blad beaamd. Het voorspelt men selijke ruimtevaart over vijf of tien Jaar, met mogelijk de viering van de 50ste Russische oktoberrevolutie op de maan. Macmillan gisteren in het Lagerhuis. Hij lichtte de afgevaardigden over zijn be sprekingen met Eisenhower in. Het communisme richt zich volgens Macmillan nog steeds op de overheersing van de wereld Dat kan ook door tech nische prestaties en propaganda gebeuren, zonder openlijk geweld. Het NAVO-overleg over een nauwere samenwerking wordt druk voorbereid. Se cretaris-generaal Spaak confereert In Londen. Hij sprak zich gisteren uit voor een getrainde Internationale macht, spe ciaal voor een atoomoorlog. Een hoog in ternationaal politiek commando zou moe ten beslissen wanneer atoomwapens ge bruikt moeten worden. Foster Dulles, de Amerikaanse minister »n buitenlandse zaken, deelde gisteren ee dat de Verenigde Staten op de a.s. Parijse NAVO-conferentie een voorstel hopen te dtJén over de levering van atoom wapens aan NAVO-landen. Over de Russische kunstmanen zei Dul les: „Het ziet ernaar uit alsof de Sowjet unie op het gebied van projectielen in enige opzichten ons vooruit zijn. Maar we zouden die achterstand kunnen inhalen". Dulles bracht hulde aan de Russen met hun prestaties, maar haastte zich eraan toe te voegen dat het Amerikaanse volk toch werkelijk niet de onevenwichtige economie en de maatschappijvorm wenst, zoals die ln Rusland bestaan. Inmiddels maakt een groep van Enge- lands vooraanstaande defensie-deskun digen zich gereed om naar Washington te gaan, waar ze met Amerikanen een En gels-Amerikaanse wetenschappelijke staf smalend uit, waarop de vergadering in een bulderend gelach uitbarstte. Spottend herinnerde hij eraan, dat de Amerikanen hun satellietplan Voorhoede noemden. Inmiddels zijn de Russen door het lan ceren van de aardsatellieten een vriend schappelijke wedstrijd begonnen, waar voor zij meer voelen dan voor een be wapeningswedloop. Zelfs onze tegenstanders, aldus Kroesj tsjef, moeten erkennen dat de Sowjetunie op het gebied van wetenschappen en technologie in de wereld een der eerste plaatsen bezet. Er zijn in ons land geen problemen, die we niet met eigen krach ten kunnen oplossen." Voor het binnenland voorspelde hij een verhoging van de levensstandaard, daar thans de lichte industrie kan worden uit gebreid en binnen vijf of zeven jaar aan de behoefte van de bevolking kan vol doen zonder dat aan de eisen van de defensie en de zware industrie te kort wordt gedaan. Het woningprobleem zal binnen tien of twaalf jaar opgelost zijn. Kroesjtsjef gaf toe, dat de Sowjetunie ten aanzaen van sommige produkten nog ver achter de Verenigde Staten ligt, doch beloofde dat in de komende vijftien jaar de Sowjetunie de huidige Amerikaanse produktie kan overtreffen. Hij gaf toe, dat ook de Amerikaanse produktie ln deze tijd vergroot zou worden, maar noemde het Russische teinpo hoger. Omtrent de Stalinverguizing zeide Kroesjtjsef, dat Stalln een groot figuur ls geweest. De partij uit wel kritiek op de persoonsverheerlijking, maar zal geen kritiek gedogen van hem, die deze kritiek misbruikt als laster jegens Stalin of de party. Prot. partijen in N.-Brabant gaan samenwerken De protestants-christelijke partijen in de provincie Noordbrabant gaan samen werken voor de verkiezingen der provin ciale staiben het volgend jaar. Op een eind vorige week ln Breda gehouden bijeen komst in het christelijk militair behuis aldaar hebben gevolmachtigde ver tegenwoordigers van de Anti-Revolutio naire partij, de Christelijk Historische unie en de Staatkundig Gereformeerde party dit besluit genomen. De drie par tijen zullen met één lüst uitkomen. Weet u wal lekker smaakt? SPINAZIE (ttii blik) met -soldaatjes (stukjes gebakken Voor de Bossche rechtbank zijn gisteren strenge gevangenisstraffen geëist tegen vijf leden van een inbrekersbende, die in 1954 en 1955 vanuit Eindhoven opereerden en in het hele land inbraken ln kantoren, winkels en particuliere woningen. Onge veer zestig kraakjes van de bende zijn de politie bekend. Tegen de grote initia tiefnemer en leider van de bende, de buf- fetbediende F. H., die al een veroordeling van twee jaar aan het uitzitten ls, eiste de officier van justitie vyf jaar en tegen de tweede hoofdverdachte de monteur J. V., die nog vier moet uitzitten, nog eens vier jaar erbij. Een medeplichtige ser veerster hoorde drie jaar wegens heling en twee andere medeplichtigen, de me taalbewerker I. de K. en de kleermaker F. v. d. K. hoorden respectievelijk twee en een half jaar en een jaar, waarvan zes maanden voorwaardelijk, tegen zich eisen. Uitspraak 19 november. WEERBERICHT RUSTIG WEER De Bilt verwacht tot mor genavond: Koude nacht met hier en daar mist. Overigens lang zaam toenemende bewolking met morgen in het oosten van het land tijdelijk eniga regen. Weinig wind en on geveer dezelfde middag- temperaturen. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Donderdag 7 november: zon op 747 uur. onder 17.04 uur. Maan op 17.04 uur, onder Volle maan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 1