CHRISTELIJK
De gereformeerde bietebouw
Hoogleraren nemen
liet
voor gymnasium a op
Een woord, voor vandaag
Gemeenschap met de Chinese
christenen bewaren
i uzzsmee
Uw Kunstgebit
Orthodoxe rabbijnen hielden congres
in het Jeruzalem van het noorden
De onbekende man
Kanttekening
In de ivaagschaal
V-
Onlcng» schreef D. van der
Stoep tn Ontmoe'ing onder het
opschrift ,J)e gereformeerde
bietebouw" een beschouwing
over de verhouding tussen ge
reformeerden en hervormden,
„stomweg, zonder er al te vee!
doekjes om te winden, zonder
diplomatie en zonder tactische
foefjes". In ,Jnyde Waagschaal"
gaat dr. J. J Busker tn zi;n
rubriek Ter zijde hierop in, ook
.Atomweg enz." Evenals uit het
artikel van de heer Van der
Stoev namen we uit dat van
dr. Buskes enige gedeelten over.
BU mij komen nog ai eens
gereformeerden op bezoek en
Ik ben nu eenmaal zo n hervorm
de doorbraakman. Mijn vrouw
heeft echter nog noott gevraagd:
Wat denk je. eten de gereformeer
den mayonaise over hun sla?
Maar nu ben ik onbillijk. Mijn
vrouw komt uit het gereformeerde
nest en weet dus. dat gereformeer
den dol on mayonaise zijn. Weet
u, wat mijn vrouw vraagt, wan
neer er bij ons gereformeerden op
bezoek komen? Helemaal niks. Ze
zegt alleen op het laatste moment
tegen mij: Je laat Je je kaas niet
van je brood eten, hoor! Dat zegt
ze niet. als we doopsgezinden,
remonstranten of oud-katholieken
te lunchen hebben. Maar als er
gereformeerder komen, is ze
bang voor onze kaas.
Dat verhaal over de kinderen, d'e
maar met het meisje in de keu
ken moeten eten omdat Je het
nooit weet met die gereformeer
den. dat klopt niet. miin waarde
Van der Stoep. Het bewijst alleen,
dat je van de doorbraak noif wei
nig begrepen hebt, want als je
bij een echte hervormde door
braakman oo bezoek komt. zul je
merken, dat het meisje niet in de
T AAT Van der Stoep nu eens
eerlijk wezen. Ik zal 't ook
proberen
Ik beweer niet. dat een gerefor
meerde een farizeïstische betwe
ter is. maar Van der Stoep kan
toch niet ontkennen, dat een ge
reformeerde het meestal beter
weet dan een hervormde.
Ik beweer niet, dat een gerefor
meerde onverdraagzaam en heers
zucht: e is, maar Van der Stoep
zal toch moeten toegeven, dat een
gereformeerde nu riet bepaald
overloopt van verdraagzaamheid
en dat hij. waar gereformeerden
en hervormden samenwerken,
meer dan de hervormden er voor
zorgt, dat hij aan zijn trekken
komt.
Ik beweer niet. dat een gerefor
meerde onbekwaam is tot enig
oecumenisch goed cn steeds wel
lustig bezig is. vanuit zijn antithe
tisch isolement, met de verzuiling
van het Nederlandse volk, maar
Van der Stoep weet even goed als
ik. dat wat tot nog toe door de
gereformeerden aan oecumenisch
goed werd opgebracht niet meer
is dan wat rauwe sla zonder mayo
naise en dat de gereformeerden,
nee. niet wellustiger, maar toch
wel lustig bezig zijn. om ons volk
al meer te verzuilen.
LS Van der Stoep over al deze
ia dingen eens rustig nadenkt,
moet hij begrijpen, waarom wij
hervormden tegenover de gerefor
meerden wel een» wat onvriende
lijker zijn dan tegenover doopsge
zinden. remonstranten en oud-ka-
Iholieken. Weet je waarom. Van
der Stoep? Omdat jullie ons altijd
zo voor de voeten lopen. D.:>t doen
de doopsgezinden, de remonstran
ten en de oud-katholieken niet. Jul
lie zijn toch ook vriendelijker te
genover de luthersen dan tegen
over de vrijgemaakte gereformeer
den van artikel 31?
Er is nog een reden: wij zijn
ook wel eens wat kort tegenover
jullie, omdat julie dat valt Je
misschien mee nog al eens ons
kwaaie geweten zijn. zoals die
eenendertigers bij tijd en wijle
Jullie kwaaie geweten zijn.
OVERIGENS. Van der Stoep,
ben Jij een gereformeerde im
perialist van de ergste soort. Je
schrijft zonder blikken en blo
zen zo een en ander op rekening
de creditzijde van de gerefor
meerden. waarin naar mijn weten
ook hervormden nog al enig aan
deel hebben gehad.
Het is een volstrekt nieuw ge
zichtspunt voor mij. dat jullie ge
reformeerden de school met de
bijbel hebben uitgevonden.
Die arme Groen van Prinsterer.
Die meende, dat hij de Anti-Revo
lutionaire Partij hid uitgevonden
Wat een hervormde zelfverbeel
ding van de man.
Ik leefde tot op dit ogenblik in
de gedachte, dat Talma en Slo-
temaker de Bruine meer voor het
Christelijk Nationaal Vakverbond
hebben gedaan dan alle gerefor
meerde dominees bij elkaar.
En mr. Roosjen. de voorzitter
van de NCRV, zag ik kort geleden
bij mij in de kerk en ze hebben
mij verteld, dat de man her
vormd is.
MIJN vrouw heeft toch wel
gelijk. De gereformeerden zijn
dol op mayonaise over hun sla,
maar je moet ze in de gaten hou
den. voordat je er erg in hebt.
eten ze je je kaas van je brood.
Ze halen zo een en ander, wat her
vormden en gereformeerden sa
men tot stand hebben gebracht,
naar zich toe. noemen er zich bij
monde van Van der Stoep de uit
vinders van en nemen er patent
op. Dat is het. wat ons hervorm
den nog al eens kopschuw voor
de gereformeerden maakt. Vrees
voor een gereformeerde boeman,
zoals jij veronderstelt, kennen wij
niet. Maar wij zijn wel op onze
hoede voor de gereformeerde
Kaasjager'
Ik begrijp je wel. die beschul
diging van Banning, weer zo'n her
vormde doorbraakman, zit je
dwars. Gelukkig. Simmire beschul
digingen van jullie zitten ons
dwars Maar wees nu eens stom
weg, zonder er doekjes om te win
den. zonder diplomatie en zonder
tactische foefjes één keer heel
openhartig: is dit niet inderdaad
het grote gevaar voor jullie gere
formeerden. dat jullie met al die
christelijke uitvindingen van jul
lie afgoderij bedrijven"'.
Kamerleden de
lijkbezorgers van de
klassieke opleiding?
Cals het Grieks voor het eindexamen
van de beta's facultatief te stellen.
..Ras zal het ogenblik naderen aldus
de hoogleraren. ..waarop de minister
van O. K. en W. tot de ontdekking zal
komen dat er toch wel een wanverhou
ding bestaat tussen de breed opgezette
Een dertig hoogleraren, die betrok
ken zijn bij de stadie in de klassieke
letteren, hebben het opgenomen
voor gymnasium a. Zij zijn bang, dat
door het geven van bepaalde studie-
rechten aan de bèta de belangstelling
voor de afdeling a van het gymna- tekort
sium zeer zal dalen. Bovendien, aldus
de hoogleraren in een adres aan de
Tweede Kamer, zullen op gymnasium
b tallozen terecht komen, die voor
deze afdeling eigenlijk niet geschikt
zijn.
De hoogleraren tonen zich verder zeer
ontstemd over het voorstel van minister
klassieke vooropleiding in de klassei
14 (of 24) en de magere klassieke
opleiding, die in de afdeling b hierop
volgt.
Hij zal dan voorstellen deze voorople,
ding aanzienlijk in te krimpen en hij
zal betogen dat dit onder meer oqver-
mijdelijk is ten gevolge van een nijpend
Dc graaf van Weet-ik-veel, door An
nie M. G. Schmidt. Uitgave N.V. De
Arbeiderspers, Amsterdam.
Van Annie Schmidt is weer een nieu
we gedichtenbundel uitgekomen. Ze
heeft hem gemakshalve naar het eer
ste gedicht genoemd, maar er staat
nog veel meer in. He; gaat ook over
Babbelbetje. over Minetje. over Beppie
onauw, over Trippel trappel, over Juf
frouw Boggemog. over Johanna Krake-
been. over Kaatje Poelepetaatje en over
nog vele anderen. Kortom: het is weer
best en er valt voor ons 's avonds weer
het een en ander voor te lezen. De ge
dichten zijn „aanschouwelijk" genoeg,
maar ten overvloede heeft Wim Bijmoer
er alleraardigst bij getekend.
Aclvi'
Theologische promoties
Aan de Vrije Universiteit verdedigt
de heer C. I. van Heerden geboren te
Hendrina in Zuid-Afrika op vrijdag 15
november een proefschrift over „Die
spontane uitbreiding van die kerk by
Roland Allen".
Diezelfde dag promoveert de eerste
christelijke gereformeerde predikant
aan de Vrije Universiteit: ds. W. H.
Velema te Eindhoven. Zijn proefschrift
draagt de titel: De leer van de Heilige
Geest bij Abraham Kuyper. Van de
stellingen noemen wy er enkele.
Terecht sprak de synode der Chris
telijke Gereformeerde Kerken te Apel
doorn 1956 uit, dat de diakenen tot de
kerkeraad behoren.
De deputaten benoemd door de chris
telijke gereformeerde synnJe van As
sen 1888, om met de depi A ;n van de
voorlopige synode van de Nederduits
Gereformeerde Kerken. Utrecht 1888, te
onderhandelen over de vereniging der
beide kerken, handelden in strijd met
hun opdracht toen deze onderhandeling
plaats vond in een vergadering, die
door het ontbreken van de noodzake
lijke basis een niet officieel karakter
droeg.
De missiologie is een zelfstandig on
derdeel van de théologische wetenschap
<de heer Van Heerden heeft twee uur
eerder wellicht zijn stelling te verdedi
gen: het begrip zendingswetenschap is
te verkiezen boven de uitdrukking mis
siologie".
Het is gewenst, dat er bij de oplei
ding tot dienaren des woords aan de
theologische school der Christelijke Ge
reformeerde Kerken te Apeldoorn plaats
worden gegeven aan de evangelistiek.
leraren in "de oude taler..
„Waarschijnlijk", gaan de hooglera
verder, „zal hij tevéna <dat gaat in
moeite door) voorstellen het Grieks v
de beta's facultatief te stellen, d.i
practisch af te schaffen, wederom met
een beroep op het genoemd tekort.
En wanneer de Kamer besluit de mi
nister hierin te volgen, zal zij vermoe
delijk haar geweten sussen door te ver
klaren, dat de klassieke vorming zich
zelf kennelijk heeft overleefd, dat zij.
gezin het minieme aantal studenten,
die zich voor de klassieke talen melden,
haar eigen natuurlijke dood is gestor
ven en dat de Kamer slechts als lijk
bezorger optreedt en zich de handen in
onschuld wast.
De hoogleraren willen hici
zeggen, dat de Kamerleden
het voorstel tot wetswijziging aanv;
den, zij wel moeten beseffen, dat rij
verantwoordelijk zijn Voor de uit die be
slissing voortvloeiende gevolgen.
fteroepingsiverk
Nederlandse Hervormde Kerl.
BEROEPEN te Uithuizen: H. C. van
Itterzon te Anjum.
BEDANKT voor Opheusden: Jac. van
Dyk te Garderen.
Gereformeerde Kerken
BEROEPEN te Appingedam (vak. A.
J. Janssens): E. Jansen te Aduard; te
Gorredijk: H. Alting te Wijckel; te Leek:
H. Veenstra te Veenwoudsterwal.
BEDANKT voor Oud-Beijerland: G.
Hengeveld te Woubrugge.
TWEETAL te Amsterdam (vak. R. C.
Harder': F H. van Meyenfeldt te Lei
den en C. W. Thijs te Voorburg.
Christelijk Gereformeerde Kerken
BEDANKT voor Steenwijk: J. H. Car-
lier te Zutphen; voor Deventer: W. van
't Spijker te Drogeham: voor Doornspijk:
B. Bijleveld te Noordeloos.
TWEETAL te Rozenburg (vak. W. van
Heest): J. H Carlier te Zutphen en A.
W. Drechsler te Amsterdam-Noord.
Evang.-Lutherse Kerk
BEROEPEN te Dordrecht: J. A. Ros-
cam te Beverwijk-Velsen.
Geref. Gem. in Nederland
BEDANKT voor Vlaardingen: T. Dor-
resteijn te Opheusden.
de
P.
Gerth te Opheusden: aan de Willem
de Zwijgerchool te Haarlem (Hertzog
straat): mej. P. G. Nootenboom
Scherpenzeelaan de Koningin Em
ma debielensohool te Utrecht: mej. T.
de Boer te Sneek; aan de Prinses Irene
school te Treebeek: mej. J. Kiers te
Ederveen; aan de geref. mulo-school
(afd. l.o.)mej. K. van der Kooy te
Groningen.
Benoemd tot onderwijzer aan de
herv. u.l.o.-school te Utrecht: J. A.
Steenbeek te Vleuten.
Leven het is een woord, dat wij in vele betekenissen
gebruiken. Soms is het lieflijk en teer: een moeder schenkt
het leven aan een kindsoms is het puur materialistisch:
leven en laten leven; en soms klinkt het bitter: ergens geen
leven hebben.
In de aanhef tot zijn evangelie schrijft Johannes: ,Jn het
Woord was leven en het leven was het licht der mensen."
Let op dat woordje „was" net als gisteren blikt u in de
eeuwigheid. Immers: in den beginne was het Woord en het
Woord was bij God en het Woord was God. Zo was ook in
den beginne „leven". Begrijpt ge wat dat zeggen wil? Leven
zo legt Johannes uit was het licht der mensen. Licht
is ook zo'n woord met allerlei betekenissen.maar altijd
is het iets dat blij maakt. Zonder licht is het mensenbestaan
niet Denkbaar.
En zo nu is het „leven" dat hier bedoeld wordt. Men
kan niet zonder licht men kan ook niet zonder het leven
dat uit het Woord is. Zonder God is er geen leven loie het
toch zonder God proberen wil diens bestaan is maar een arm
surrogaat van wat leven zijn kan. En.dat leven „was" er.
Het stamt uit de eeuwigheid en het duurt de eeuwigheid.
Het ligt voor u klaar. Voor het grijpen
Vraagt inlichtingen bij Uw Prisma horlogei
Indrukken uit China
In het oktober-nummer van de „Inter
national Review of Missions" schrijft
professor Walter Freytag uit Duitsland
r zijn ervaringen in China gedurende
reis, die hij naar dit land maakte
~M~\ 1 het voorjaar. Hij wijst er op, dat zijn be-
Ik riskeer niets:
juist in deze
maanden kan elk
hoestje verergeren
it griep of bronchitis.
wisselvallig klimaat de
fles Abdijsiroop altijd klaar. -
In ons gezin krijgt de hoest geen kans!
L.O.SCHERTS
HEERLEN.
Adoe-imiio
Hoe houdt U de gehele dag
Een weinig DENTOFIX - l morgen* op de
gebidpleai oetirooid houdi Uw gebit on
wrikbaar op tl]n plaats en doet U alle vroe
gere ongemakken vergelen Knopt nog heden
een strooibua voor f 2,35 In Uw apotheek of
drogisterij.
OPGAVE PUZZEL No. 60
Naamkaartje: hoe luidt het beroep
van bovenstaande persoon?
OPLOSSING PUZZEL No. 59
Horizontaal: 1 meloen, 5 cake, 7
Eos, 8 leder. 10 mei, 11 kor, 12 piano,
13 nog, 14 nat, 15 eland, 18 via,
'9 eens. 20 kattig.
Verticaal: 1 mee. 2 lee, 3 oorkonde,
I es, 5 cement, 6 klipgeit, 9 gratis,
16 lat. 17 neg. 18 va.
TN HET JERUZALEM van het noorden zoals Amsterdam voor de oorlog
1 wel genoemd werd om zijn grote joodse bevolkingsgroep zijn vandaag en
gisteren zesentwintig opperrabbijnen en leidende rabbijnen uit het orthodoxe
Jodendom van Europa bijeen geweest. Hoewel uitgenodigd, waren de rabbijnen
van achter het IJzeren gordlin niet aanwezig.
Het congres wilde de onderlinge band In het orthodoxe Jodendom verstevigen
en dit zal op den duur wellicht het ontstaan van een raad van rabbijnen tot
gevolg hebben.
Gisteren hoorde men verslagen aan over de situatie in de verschillende
landen. De opperrabbijn van Kopenhagen ver'elde bijvoorbeeld, dat hij
zeshonderd kilometer moet reizen, om met een collega overleg te plegen.
Aan de hand van deze rapporten zijn vandaag de beraadslagingen voort
gezet. Een belangrijk punt hierbij was de houding, die men dient aan te
nemen jegens hen. die tot het Jodendom willen toetreden Het orthodoxe
Jodendom maakt deze overgangen zeer moeilijk. Andere onderwerpen die
vandaag behandeld werden warer,de joodse reform-beweging en de rituele
keuken.
Op het Amsterdamse congres zullen vermoedelijk meer van deze samen
komsten volgen in verschillende landen.
ag. niet een beoordeling kan zijn
van de totale situatie in het nieuwe Chi
na. Het had indruk op dr. Freytag ge
maakt hoe de mensen cr uitzagen en dat
zij een nieuwe geest van zelf-respect
aan de dag legden. Bepaalde nationale
ondeugden zoals opiumschuiven, dobbe
len en prostitutie schijnen verdwenen te
zijn, zo zei hij.
„Maar geen van deze dingen zijn door
slaggevend voor een bepaalde situatie.
Wat op het eerste gezicht een verande
ring ten goede lijkt, is vaak niet veel
meer dan een kwestie van de prijs, die
ervoor betaald moest worden. Het m#s-
te, dat men kan zeggen is dat het com
munisme in Uhina zich voordoet als een
sterke macht en niet als een beweging,
die wortel heeft geslagen in het volk zelf
en die, in tegenstelling met zijn positie
in andere landen, gesteund en gedragen
wordt door grote delen der bevolking"
Dr. Freytag schrijft verder, dat men
„een aantal prachtige kerken ziet, die
kort geleden gebouwd zijn en andere",
die gerestaureerd zijn en telkens wordt
er bij gezegd, dat dit alles bekostigd is
uit de offers van de gemeenten. Men
ziet de mensen naar de kerk gaan en
men kan met zijn eigen ogen bevestigd
zien (zoals bijvoorbeeld in Shanghai),
dat op een gewone zondag in zes ver
schillende kerken 50 tot 120 procent van
de leden aanwezig was.. Het is ver-
Jess beantwoordde het listige lachje van me
vrouw Seacombe. Toch zat het haar dwars, dat
ze al veroordeeld was. nog voor ze gearriveerd
was In een karakteristiek gebaar van trots hief
ze haar hoofd op. Misschien was het beter, dat
er zonder uitstel een ontmoeting plaats had tus
sen haar en de graaf. Dan wist ze tenminste
waar ze aan toe was.
Toen ze klaar was met de behandeling belde
mevrouw Seacombe de bediende, die Jesse naar
boven g"bracht had. ..Breng Zuster Marney naar
de morgenkamer, wil je? Waarschuw mijnheer
Forester, dat ze er is". Ze wendde zich tot Jcss
..Hij zal u niet lang laten wachten. Vooral niet.
omdat hij van plan is met zijn gast, juffrouw
Hart, te gaan golfen."
Beneden leidde de bediende Jess naar een ka
mer. die zo zonnig was. dat ze even met haar
©g-m bleef staan knipperen, toen ze binnenkwam
Ze hoorde de deur zacht achter zich dicht val
len. Toen bleef ze stokstijf staan van verbazing.
Want daar tegen de muur, tegenover de open
slaande tuindeuren, stond haar eigen kastje.
Haar eigen kastje in het huis van deze vreemde
mensen, waar ze toevallig door haar werk te
recht gekomen was!
Verbaasd liep ze er heen. Ze kreeg een ge
voel van jaloersheid, omdat het kastje er zo
vriendelijk en vertrouwd uitzag, zoals het daar
stond De persoon, die het daar had neergezet,
wist precies wat het nodig had om het zo voor
delig mogelijk te doen uitkomen Ze had altijd
geweten, dat het tegenover een raam moest
staan in de volle zon.
Haar gedachten gingen terug naar haar ont-
door
Jane Arbor
moeting met de koper. Hij had gezegd, dat hij
het graag wilde hebben, omdat hij er vreugde
uil zou putten, het in zijn woning te hebben.
Dat betekende dus o nee, dat kon immers
niet
Of was het een vreemde speling van het lot,
dat ze de man. wiens vooroordeel tegen haar
werk ze nu onder ogen zou moeten zien, al tot
haar vijand had gemaakt?
Ze schrok, toen ze achter zich de deur hoorde
opengaan Het was een meisje, dat binnenkwam:
een meisje dat verbaasd keek. toen ze Jess
zag en daarna knikte, alsof ze begreep wie zij
,,U bent de nieuwe wijkzuster, nietwaar?
Weet Muir, dat u op hem wacht?"
,,Ik geloof het wel. De bediende is het hem
gaan zeggen," zei Jess Ze staarde het andere
meisje aan, onder de indruk van haar schoon
heid en sterk aangetrokken door de bijzondere
klank van haar gesluierde stem.
Ze was jonger dan zijzelf, dacht Jess een
jaar of twintig misschien. Haar haar glansde
in het licht van de zon als gesponnen goud en ze
droeg het weggeborsteld van de ene kant van
haar hoofd, zodat het in glapzende golven naar
de andere kant van haar schouder viel. Ze had
geen make-up, behalve wat lippenstift: haar huid
had een donkerbruine teint. Haar blauwe ogen
hadden iets sombers, geaccentueerd door haar
donkere wimpers, wat sterk afstak bij haar blon
de haar. Ze droeg een dikke plooirok en schoe
nen met platte hakken en \erwijl ze tegen Jess
sprak plantte ze een petje op haar hoofd. Hoewel
ze het deed zonder spiegel was het effect cha
Jess hoopte dat ze een dochter van Muir Fo
rester zou blijken te zijn, want dan was het.
meteen uitgesloten, dat hij de koper van het
kastje zou zijn, aangezien hij pas midden der
tig was. Het meisje verjoeg Jess' hoop .door
mee te delen: ..Mijn naam is Hart, Liane Hart.
Ik logeer bij Muir, weet u?"
Jess glimlachte. „Mevrouw Seacombe heeft
het me verteld."
,,0 ja?" Het meisje wachtte even en ging toen
in een opwelling van mededeeelzaamheid verder:
,,Ik geloof dat ik een beetje bang ben voor me
vrouw Seacombe. Ze lijkt zo'n dragonder. Dat
ze iedereen voortdurend verzekert, dat ze „haar
plaats weet" maakt me zenuwachtig."
„Ik vond haar aardig," erkende Jess, „maar
misschien is ze zich wel een beetje te veel be
wust van haar positie."
„Dan wist u haar blijkbaar beter aan te pak
ken dan ik. Dat verwondert me ook niet u
ziet er bijzonder capabel uit. En aardig boven- j
dien. U bent nog jong ook. Hoe bent u er ii
geslaagd op zo jeugdige leeftijd zuster te wor
den? was zeker verbazend knap."
(Wordt vervolgd
bazingwekkend, dat de niet-rooms
tholieke christenen, wier aantal 700.000
bedraagt, niet minder dan 21 studen
ten-secretarissen hebben.
Vier belangrijke punten komen naai
oren in gesprekken met Chinese chris
tenen: De christenen willen klaarblijke
lijk het beeld van de kerk in China,
zoals dat in het buitenland gevormd is.
namelijk dat het een kerk van martela
ren is. te niet doen. Achter deze defen
sieve houding komt evenwel sterk de be
hoefte naar voren om gemeenschap te
hebben met diegenen, die buiten China
Christus belijden.
Een tweede verschijnsel, dat voortdu
rend merkbaar is. is een politieke me
ningsvorming. Het is ondenkbaar dat
China een andere weg zou kunnen gaan,
dan die welke het nu gaat.
Het derde wat ons treft, is dat de chris
tenen onder de indruk zijn van de „ze
delijke kracht van het communisme".
Er worden ook wel andere stemmen ge
hoord en er worden fouten toegegeven,
zo zegt dr. Freytag. maar nergens komt
men gefundeerde critiek tegen op het
huidige stelsel. „Allen met wie ik sprak
hebben nimmer de periode tussen 194f
en 1953 besproken Daarover bewaar
den zij het stilzwijgen."
Wat de positieve zijde betreft merkte
dr. Freytag verder op, dat „de christe
nen weten dat er een kloof Is tussen her
en het godloze communisme. Zij kunnen
niet tegelijkertijd lid van de partij zijn
en tot de Kerk behoren."
Het laatste wat gezegd moet worden is
het simpele feit. dat de mensen weten,
dat zij geroepen zijn om te getuigen van
het Evangelie in de wereld.. Telkens
ziet men dat christenen in het openbaar
bidden voor de maaltijd.
Dr. Freytag merkte dat de volwasse-
nendoop meer voorkomt dan bijvoor
beeld in India en Indonesië. „Een ieder,
die christen wordt snijdt daarmee de
mogelijkheid af om lid van de partij te
worden en voegt zich bij een minderheid,
die op zijn hoogst eerbiedig getolereerd
wordt."
Het Westen, zo zegt dr. Freytag. moet
de gemeenschap bewaren met de chris
tenen in China zonder daarbij te denken
aan onze politieke belangen. Wij mi
ons niet als rechters opwerpen. Wij
ten hen niet alleen laten staan. Wij
ten zoveel mogelijk in contact met hen
blijven, zelfs al kunnen wij niet alles
met hen bespreken, dat zij zouden willen
bespreken, doch zij moeten merken, dat
dezelfde Heer leven".
Twee Nederl. orgels
voor Zweedse kerken
De Johanneskerk te Malmö heeft zon
dag 3 november een door een Nederlan
der gebouwd orgel in gebruik genomen.
Dit geschiedde tijdens een dienst, waar
in tevens het 50-jarig bestaan van deze
kerk werd herdacht. De dienst werd ge
leid door bisschop Nygren van Lund en
het orgel een drie klaviers orgel met
40 stemmen werd bespeeld door mu-
sik-direktör Fredrik Jansson, cantor-
organist van de kerk.
De Zaandamse bouwer van het orgel
heeft inmiddels van hetzelfde kerk
bestuur opdracht gekregen een gelijk
soortig orgel te bouwen voor de in aan
bouw zijndne Slottstadens-Kerk te
Malmö.
VAN 1917 TOT 1957
T'ER gelegenheid van de veertigste
verjaardag van de revolutie van
1917 krijgen de Russen deze week
een aantal dagen vrij, maar op de
zondag, die onmiddellijk na deze
dagen komt, moet normaal worden
gewerkt. Het is een wel zeer cy
nische maatregel in een land, waar
in leidende kringen niets aan het
toeval wordt overgelaten. Dit laat
ste is weer eens bewezen door het
afschieten van Spoetnik nummer
twee en de wijze, waarop de kwestie
Zjoekof werd geregeld. De Sowjet-
leiders hebben het zekere voor het
onzekere willen nemen. Daarom
hebben zij niet tot de zevende no
vember gewacht met het lanceren
van de tweede satelliet.
Een mislukking op het ogenblik,
dat op feestelijke wijze zal worden
herdacht, hoe de bolsjewisten zich
in de nacht van 6 op 7 november
1917 in Petersburg meester maakten
van de macht in Rusland, kunnen
zij zich niet veroorloven. Deze zou
het enorme politieke effect van het
lanceren van de eerste kunstmaan
geheel hebben vernietigd. Het is
dan ook zeer waarschijnlijk, dat de
Sowjets nog meer pijlen op hun
boog hebben en dat zij in de ko
mende dagen met nieuwe verras
singen voor de dag zullen komen.
Zij hebben alles op alles gezet om
de Amerikanen voor te zijn. Dat
zij daarin geslaagd zijn, is ge
zien de betreurenswaardige gebeur
tenissen in de Ver. Staten op
zichzelf niet zo verbazingwekkend
als het wel lijkt. Het is de wijze,
waarop zij het gedaan hebben, want
die doet zelfs de meest optimistische
Amerikaanse geleerden versteld
Er wordt ook wel beweerd, dat het
vervroegd lanceren van de tweede
satelliet verband houdt met het ont
slag van maarschalk Zjoekof. Het
BIJ EEN REDE
TJET is over velerlei, dat dr. N.
J. Hommes, bekend schrijver
van een brochure, oorzaak tot kla
gen meent te hebben. Waarover hij
niet te klagen heeft, is de ruimte
die wij in ons blad van gisteren
hebben gegeven aan zijn rede van
zaterdag.
Wij willen wel verklappen, met
enige belangstelling naar deze rede
te hebben uitgezien. Na de verschij
ning van de brochure hebben wij
de moeite genomen, daarop in een
vijftal, naar wij menen zakelijke
artikelen in te gaan. Van de door
dr. Hommes zo scherp geleverde
kritiek hebben wij daarin betoogd,
dat zij, afgezien van het prikke
lend karakter, ongefundeerd en bo
vendien veelal onjuist en in elk
geval overdreven was. Wij hebben
het in die artikelen voorts betreurd,
dat de geleverde kritiek een over
wegend negatief karakter droeg.
Zo gaarne hadden wij gezien, dat
de rede van zaterdag minder prik
kelend, gefundeerder en positiever
ware geweest. Ook ditmaal zijn wij
teleurgesteld uitgekomen. Nochtans
blijven wij hopen en wij willen
aan de criticus in onze krant ook
wel ruimte beschikbaar stellen voor
een positieve ontwikkeling van zijn
denkbeelden. Maar dan mogen wij
ook wel als voorwaarde stellen, dat
deze uiteenzetting een werkelijk
positieve zal zijn.
Uit de rede van zaterdag willen
wij nog wel weer enkele punten
aanhalen, ten aanzien waarvan wij
met de criticus verschillen. Zo wan
neer hij stelt, dat de protestantse
partijen berusten in en capituleren
voor staatsdirigisme en versmelting
van staat en maatschappij.
Zeker, de staat heeft in onze dagen
veel te zeggen. Daarvan hebben wij
zelf bij herhaling betoogd, dat dit
in onze gecompliceerde samenleving
van vandaag voor een belangrijk
deel onvermijdelijk is. Men kan dit
te gereder aanvaarden, omdat ook
naar christelijke opvatting de staat
nog iets meer en iets anders is dan
een boeman. En voor zover staats
bemoeiing inderdaad vermijdelijk
is, zal, zo hebben we eveneens tel
kens betoogd, uitkomst moeten wor
den gezocht in een activering van
het maatschappelijk leven.
Ook te dien aanzien is het betoog
van de criticus Intussen overwegend
negatief. Welke zijn zijn opvattingen
met betrekking tot onderneming en
bedrijf? Van de medezeggenschap
heeft Uj in zijn brochure gezegd,
dat zij is een verwerpelijke mythe.
Thans stelt hij, dat de p.b.o. een
studeeri'amerprodukt zou zijn van
rooms-ki'holiek hiërarchisch den
ken. Ons dunkt, dat hjj de waarheid
is mogelijk, maar het enige wat
met betrekking tot Zjoekof vaststaat
is, dat hij ontslagen is. Voor het
overige moeten wij ons overgeven
aan gissingen en speculaties. We
hebben vorige week reeds op enkele
aspecten van de affaire Zjoekof ge
wezen, waarbij we tot een voorlo
pige conclusie kwamen, nl. dat
Chroesjtsjef zijn rivaal Zjoekof een
slag was voor geweest, maar dat
zulks niet betekende, dat de partij
secretaris zich nu van de alleen
heerschappij in het Kremlin had
verzekerd. In dit verband vormde
de langdurige zitting van het cen
trale comité van de Russische com
munistische partij een belangrijke
aanwijzing.
Vele geruchten doen thans de ron
de: niet Chroesjtsjef, maar bepaalde
groepen van het leger zouden de
kwestie Zjoekof in het centrale co
mité aan de orde hebben gesteld;
aanvankelijk zou Chroesjtsjef ach
ter Zjoekof hebben gestaan, maar
later zou hij zich eveneens tegen
hem gekeerd hebben, toen hij In
zag, dat Zjoekof verloren was. In
wezen maakt dit echter weinig ver
schil. De uitkomst is hetzelfde. Het
optreden van Chroesjtsjef zou in
dit geval slechts aantonen, welke
duivelse praktijken deze man er
op na houdt.
Ook over de invloed, die het ont
slag van Zjoekof op de buitenlandse
politiek van de Sowjetunie zal heb
ben, is men het niet helemaal eens
in de vrije wereld. Over het alge
meen is men wel van oordeel, dat
de spanning zal toenemen als gevolg
van de toestand van onzekerheid,
die ongetwijfeld in de Sowjetunie
is ontstaan na het ontslag van Zjoe
kof. Als de Sowjetlelders moeilijk
heden in eigen land hebben, zorgen
zij meestal in het buitenland voor
wat afleiding.
geweld aandoet en dat hij al te
gemakkelijk voorbij gaat aan de
baanbrekende studies uit protes
tantse kring.
Tegenover deze kritiek houden wij
staande, dat de staat naar zijn aard
de neiging heeft zich te nestelen
in elk vacuum, dat zich in het
maatschappelijk leven voordoet. Men
zal daarom niet tevreden mogen
zijn met teleurgesteld vast te stel
len, dat de staatsbemoeiing is toe
genomen. Men zal zich in gemoede
hebben af te vragen, hoe dit moge
lijk is geworden. Men zal ernst moe
ten gaan maken met de verwerke
lijking van de denkbeelden, zoals ze
door de christelijke pioniers zijn
voorgedragen met betrekking tot
het maatschappelijk leven.
Het getuigt van onvoldoende ernst,
wanneer men, zoals de criticus za
terdag deed, Stichting van de Ar
beid, Wenkend Perspectief en So
ciaal-Economische Raad verachte
lijk op één hoop gooit. Wanneer we
zoiets vernemen, zijn we geneigd
de criticus de ootmoed toe te wen
sen die hij anderen met enige na
druk aanbeveelt.
In het negatieve vlak ook ligt de
geleverde kritiek op de huidige re-
geringspolitiek. Over de huurblok-
kering, waarop de criticus nog eens
is teruggekomen, zullen wij nu niet
meer in den brede schrijven. Hoe
afkerig, men daarvan kan zijn, men
mag nog altijd niet beweren, dat
zij socialistisch is. De socialisten
hadden heel wat anders gewild, dat
er gelukkig niet is gekomen. De
huurblokkering is als voorstel zelfs
afkomstig van een werkgeversorga
nisatie. Huurblokkering is ook als
mogelijkheid om nit bepaalde pro
blemen te geraken zeker niet ideaal,
maar ook hier zal men met zijn
kritiek billijk en juist moeten zijn.
Bij de criticus heeft de door hem
zo aangeduide brede-basis-politiek
het gedaan. Och, van het feit dat dit
kabinet er gekomen is, kan men
bijvoorbeeld de door schrijver ge
laakte A.R. Partij moeilijk een ver
wijt maken. Een hunner politieke
figuren heeft een andere formatie
nagestreefd, waarin hij niet is ge
laagd.
Nü dit kabinet er is, zal men in zijn
kritiek de maat van redelijkheid en
billijkheid in acht moeten nemen.
Ook dit zijn, dunkt ons, christelijke
deugden. Of het plotseling beter zou
gaan, wanneer aan de regering ook
liberalen deelnemen? De criticus
schijnt het te menen. Maar de situ
atie elders, waar liberalen wèl van
de regering deel uitmaken, stelt
hem nie* in het gelijk. Ook in dit
opzicht kan nadere studie stellig
licht verschaffen.
