Mi cu ure £cifesrt)e (fftrnrant
Kunstmaan in baan gebracht door
krachtbron
nieuwe
3
Verklaring van Russische geleerde:
Hond leeft, maar zal het
niet lang mee? maken
Indonesië dreigt niet
.waarschuwt"
maar
NAVO-OVERLEG OVER
KERNWAPENS
MOSKOU treedt uit de
ontwapeningscommissie
Zware storm teisterde
Nederlands kustgebied
DESSDAG 5 NOVEMBER 1957
BUREAUS. Steenstraat 37
Directie. Redactie. Abonnementen-
Advertentie-afdeling: Tel 31441
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten f 0,18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936
Directie: F. D1EMER
HoofdredacteurDr. E. DIEMER
Chef-red.: H W J ENSERINK
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„$t<mhKi$Urb is abfblrum
myn btrt in fcyjjrnspofi"
Achtendertigste jaargang no. 11102
Alleen scholen,
geen woningen
ZIE PAGINA 3
Raket al op weg
naai
de
maan
Wanneer de Russen van plan zijn op d
I revende november een raket op de maai
te laten landen, dan zou het projectiel m
reeds afgeschoten moeten zijn. Het zoi
namelijk vier of vijf dagen nodig hebbei
om de afstand van ongeveer 375.000 kilo-
meter naar de maan af te leggen.
Aldus de Amerikaanse geleerde dr. Fred
Whipple, directeur van het Smithsonian
i astrofysisch observatorium, die bovendici
verklaarde dat een raket voor de maai
j ongeveer veertig procent krachtiger zoi
moeten zijn dan de raket, die de Spoet
nik II in zijn baan heeft gebracht.
De beste manier om de oppervlakte
de maan te merken zon, volgens
Whipple, het laten ontploffen van
atoombom zijn. De zevende november
een ideale dag voor zulk een ontploffing
zijn, omdat het dan volle maan is en de
Russen dus volop de gelegenheid zouden
hebben, hun treffer waar te nemen.
De Duits-Russische besprekingen over
een consulair- en handelsverdrag, die be
gin september waren afgebroken zullen
binnenkort hervat worden. De Westduitse
ambassadeur te Moskou vertrekt morgen
met nieuwe instructies uit Bonn naar zijn
standplaats.
Vijf landen van Zuid-Amerika, Guate
mala. El Salvador, Honduras, Costa Rica
en Nicaragua, overwegen een gemeen
schappelijke markt naar het voorbeeld van
de Europese Economische Gemeenschap
en het Scandinaafse plan.
"l^OOR HET LANCEREN van de tweede kunstmaan is volgens de Rus-
sische geleerde Dikoesjin een geheel nieuwe krachtbron gebruikt.
In een uitzending van radio-Moskou werd het vermoeden van Ameri
kaanse geleerden bevestigd, dat voor het op 1700 km hoogte brengen van
een satelliet met een gewicht van ruim 500 kg een voor het Westen tot
toe onbekende brandstof moet zijn gebruikt. De nieuwe krachtbron heeft
een meertrapsraket aangedreven, die was voorzien van feilloos werkende
precisie-instrumenten om het laatste deel van de raket met de satelliet
in zijn baan om de aarde te brengen.
Verder is meegedeeld, dat de satelliet, die een langwerpige vorm heeft,
langzaam om zijn as wentelt. De hond in de kunstmaan heeft daar nu nog
geen last van. De Spoetnik zal echter spoedig sneller gaan wentelen en
dan is het gedaan met het proefdier, tenzij dit voordien naar de aarde
terugkeert.
Uit mededelingen voor radio-Moskou
in men opmaken, dat het hondje nog
aar een kort leven is beschoren, mi
enige zekerheid bestaat hierover niet.
m van hat proefdier be-
nog onzekerheid. De Rus
gaven achtereenvolgens op: Ku-
drylavka (krulhaartje), Damka (dametje
jongedame of gewoon dame), Limon-
chick (kleine citroen) en Laika (kleine
blaffer tevens de soortnaam). Het meest
waarschijnlijke is. dat het dier een
tientallen of honderden proefhonden
deze soort is en dientengevolge n
Ambassadeur schermt met een
derde wereldoorlog...
DE AUSTRALISCHE minister van buitenlandse zaken, Casey, heeft ont
kend, dat zijn Indonesische ambtgenoot Subandrio in een gesprek met
hem zou hebben gezegd, dat Indonesië misschien geweld zou gebruiken
tegen Nederlands Nieuw-Guinea. Casey noemde de Indonesische bedrei
gingen met geweld gevaarlijke woorden" en zeide, dat Indonesisch bestuur
over Nederlands Nieuw-Guinea alleen maar een koloniaal bestuur zou zijn.
Hij zeide moeilijk te kunnen geloven dat dergelijke woorden zouden zijn
gebruikt. Dr. Subandrio had ze zeker niet gesproken in Saigon.
De secretaris-generaal van de Indo
nesische communistische partij D-N
Aidit heeft vandaag voorgesteld, dat
de Indonesische strijdkrachten een
rechtstreekse gewapende aanval zul
len doen op Nederlands Nieuw-
Guinea.
ZIE VERVOLG PAGINA 5
De Indonesische ambassadeur te Can
berra, dr. A. Y. Helmi, heeft te Canberra
verklaard, dat het geschil over Neder
lands Nieuw-Guinea een derde wereld
oorlog zou doen ontbranden, indien de
Verenigde Naties niet tussenbeide komen.
Indonesië heeft niet mét een oorlog
gedreigd om zijn aanspraak te steunen,
maar poogt deze juist te voorkomen,"
zeide hij. De verklaringen van Subandrio
in de Verenigde Naties waren 4 volgens
Helmi verkeerd uitgelegd. Verre van tt
dreigen met een uitbreiding van de kou
de oorlog heeft hij daartegen gewaar
schuwd. (Op 3 oktober heeft Subandrio
de algemene vergadering der V.N.
vreedzame oplossing verzocht om
voorkomen, dat een toevlucht zou
den gezocht tot „een andere koers"). Hel
mi zeide, dat indien de V.N. de oplos
sing van het geschil aan Indonesië en
Nederland zouden overlaten, de spanning
zou toenemen en misschien de koude oor
log zou verergeren. In de huidige inter
nationale toestand zouden de gevolgen
daarvan de bron kunnen zijn van een
derde wereldoorlog.
loos. De laika. verwant aan de grotere
Eskimohonden, wordt in het hoge noor
den gebruikt voor de jacht op kleine die-
Ook is nu bekend geworden, dat de
kleine ruimtevaarder kunstmatig word'
gevoed met synthetische stoffen. Deze
worden waarschijnlijk via een slangetje
n de maag gebracht.
Dr. A. Haldane Gee, een Amerikaans
geleerde, verklaarde dat de hond ver
moedelijk een week kan leven op de helft
van haar eigen gewicht aan zuurstof, wa
ter en voedsel. Dr. Gee gelooft dat het
hondje kalmerend wordt toegesproken
door de op een band opgenomen stem
«ter.
Actie tegen B.P.M.
gaat voort
In verband met persberichten, dat de
B.P.M. 100 auto's zonder betaling van in-
voerechten zou hebben ingevoerd, heeft
de centrale douanedienst te Djakarta de
douane te Balikpapan opgedragen 44 wa
gens voorlopig in de B.P.W.-loodsen vast
te houden in afwachting van een besluit
van de centrale geldraad, aldus het A.I.D.
Beweerd wordt, dat Indonesië voor mil
roepiah's zou zijn benadeeld.
Intussen werkt de B.P.M. voort aan
grote uitbreidingsplannen en opleiding
van Indonesisch personeel. In 1955 was 40
van de employé's Indonesisch,
thans 60 pet.
BEDRIJFSCHAP VOOR DE
BOUWNIJVERHEID
(Van onze sooiade redacteur)
De drie werkgevers- en drie werkne-
nersorganisaties in de bouwnijverheid
lebben overeenstemming bereikt over de
•prichting van een publiekrechtelijk be
drijfsorgaan. Aan de organisatiecommis-
van de Sociaal-economische raad is
bericht gezonden. Thans kan be
worden met het opstellen van een
instellingsbesluit voor een be-
in deze bedrijfstak. De opvat-
dng van de minister van sociale zaken,
lat langzamerhand de tijd rijp wordt voor
«trekking van de bedrijfsradenwet. heeft
mgetwijfel op dit besluit van de bouw-
een stimulerende invloed
Toch terug
Sommige Russische geleerden houden
vol. dat de hond op een geschikt m<
uit de kunstmaan zal worden weggescho
ten om dan ten slotte heelhuids de aarde
te bereiken. Maar men houdt er reke
ning mee. dat dit pas over een week
'ien dagen zal gebeuren Daar het diei
al die tijd door kosmische straling var
onbekende, maar vermoedelijk hoge in
tensiteit wordt getroffen, zal het zijn
eventuele landing wellicht niet lang
Op de Russische ambassade in Londen
heeft men aan een groep protesterende
Engelse dierenvrienden gezegd, dat
hond voor dit experiment is uitverkoren
omdat men de proefpersonen, die ziel
•oor een reis met de kunstmaan haddei
angeboden. niet aan de onbekende ge-
aren van de ruimtevaart wilde bloot
stellen Gisteren hebben zich aan de Rus
sische ambassade te Parijs enkele Fransen
gemeld voor een volgende Spoetnik-i
De chef van de Britse nieuwsdienst
ior radio-Moskou, Iwan Alexande
heeft in een gesprek met een Canadees
bevestigd, dat de Russen spoedig a
;u11en zijn, dat er een raket naar de maan
gelanceerd kan worden. Het eerste
jectiel in die richting zal om de i
cirkelen en foto's meebrengen van de tot
nu toe verborgen gebleven achterzijde
Een van de speciaal afgerichte Laika-hondjes „showt" in Moskou het
ruimtepak waarin de eerste wereldreizigster haar reis rond de aarde
maakt. Het nauwsluitende, hermetisch gesloten kostuum geeft het
diertje het aanzien van een voorwereldlijk beest.
i de i
ZIE VERVOLG PAGINA 5
Macmillan en Eiscn-
hechtere atlantisrhe
Voorstel van Amerika en Engeland
laat ook Duitsers meedoen
gebruiken zonder instemming van de NAVO-bondgenoten, zal vol
gende maand op de NAVO-topconferentie in Parijs aan de orde komen en
wellicht ook aan de landen van het Pact van Bagdad en van de Zuid-
oostaziatische Verdragsorganisatie worden voorgelegd.
typen oorlogsschepen en vliegtuigen
in West-Duitsland aan banden wordt
gelegd. Deze beperkingen kunnen
slechts ongedaan gemaakt worden
wanneer vijf van de zeven West-
europese landen (Frankrijk, Enge
land, Italië, West-Duitsland, België,
Nederland en Luxemburg) hiermee
akkoord gaan.
Waarschijnlijk zal dit probleem op de
N.A.V.O.-conferentne weer ter sprake
komen en zal ook de kwestie of aan Duits
land toegestaan moet worden atoom
wapens te maken en mee te delen ln de
westelijke wetenschappelijke ontdekkin
gen, aan de orde komen.
Adenauer, die de volgende maand een
bezoeje aan Londen brengt, zou de Engelse
regering reeds over deze kwestie hebben
benaderd. Bonn zou namelijk zekerheid
willen hebben, dat de beperkende bepa
lingen opgeheven zouden worden. Het
Britse ministerie van buitenlandse zaken
verklaarde echter, dat dit vraagstuk niet
op het ministerie in behandeling Is.
Toch gaan er, vooral na het lanceren
van de tweede Russische kunstmaan,
steeds meer stemmen op om West-Duits
land volledig in het N.A.V.O.-werk te
doen delen.
Zo verklaarden de gezamenlijke Engelse
commandanten van de N.A.V.O.-strljd-
krachtcn in het oostelijk deel van de
Atlantische Oceaan gisteren, dat het lan
ceren van de tweede Spoetnik de dringen
de behoefte van de N.A.V.O.-landen hun
wetenschappelijke kennis nit te wisselen
nog duidelijker maakt. Duitsland moet
ook behoren tot de landen die om Inlich
tingen worden gevraagd. Dit zou de
N.A.V.O. zeer versterken.
Een Russisch tijdschrift publiceerde
deze schematische voorstelling van
de manierujaarop d<, door de hond
„Citroentje" verstrekte gegevens de
aarde bereiken. Het harnasvan de
hond registreert de reacties van het
lichaam, die via radiozenders (de
twee kastjes bovenaan stellen voor:
rechts een modulator en links de zen
der) uit de Spoetnik (links bovenaan)
naar de aarde worden gezonden. On
geveer in het midden ziet men het
radiostation op de aarde Rechts
staat een geleerde, die een band met
de op schrift gebrachte impulsen be
kijktdie door de twee ontvangers
(midden onder) zijn opgevangen. De
pijl wijst naar een vergrdot gedeelte
van de bandmet daarop de
geregistreerde gegevens.
Het plan vs
samenwerking
uitzien:
J Het oprichten van een depot
kernwapens.
2 Het instellen van een collect:
strijdmacht dde speciaal geoefend
wordt in het gebruik van alle kern
wapens.
Het oprichten van een politiek direc
torium in N.A.V.O.-verba-nd, dat
medezeggenschap zou hebben over het
gebruik van kernwapens.
Ook zijn afspraken gemaakt voor de
uitwisseling van gegevens en een nauwe
samenwerking bij het ontwikkelen van
nieuwe wapens.
Deze samenwerking moeten de twee
regeringsleiders zich zo hebben gedacht:
Amerika legt zich toe op de pro-
duktrfe van lange-af stands raketten (7500
km) met kernladingen, andere ruimte
vaartuigen, verscheidene soorten H-bom-
men, taotische atoomwapens, bemande
lange-afstandsbommenwerpers en door
kernenergie aangedreven onderzeeboten
Engeland zal zich moeten concen
treren op de raketten voor middelbare
afstanden (3200 km) en op bepaalde typen
H-bommen.
i n a d a treedt op als leverancier van
de grondstoffen voor de kernwapens en
stelt ruimte beschikbaar voor lanceer-
Frankrijk en West-Duitsland
wordt gevraagd raketten te vervaardigen
voor de korte afstand als afweerwapens
voor vliegtuigen en projectielen.
Duits aandeel
Een probleem dat bij deze plan
nen om de hoek komt kijken, is de
overeenkomst van 1954 tussen de
geallieerden, dat de vervaardiging
van geleide projectielen, bepaalde
T> USLAND zal niet meer deelnemen'
aan het werk van de ontwape
ningscommissie en haar subcommis
sie, heeft de plaatsvervangende mi
nister van buitenlandse zaken,
Koeznetsof, gisteren in de politieke
Kustvaarder zonk
voor Vlissin aen
DE
Een grote pop, die het Neder
landse „kolonialisme" (Kolonia
lisme Belanda) moest voorstel
len, werd door een volksmenigte
verbrand.
Franse goudprijs gedaald vooruitlopend
op een succes van Gadlïard bij zijn kabi
netsformatie met 4000 tot 536.000 francs
per kg. de gouden napoleon van 3970 tot
3930. de dollar op de zwarte markt van
463 tot 459.
President Zapotocky van Tsjechoslowa-
kije (72) is in Praag in een ziekenhuis op
genomen. Hoewel ernstig ziek zou zijn
toestand niet verontrustend zijn.
G. Oedenkoven te Brussel, ere-pre-
ident van de Association internationale
de la savonnerie (A.I.S.) is benoemd to*
officier in de Orde van Oranje-Nassau
6
(Van een onzer verslaggevers)
ACTIEVE "DEPRESSIE,
gisteren via de Nederlandse
kust naar Noorwegen trok, heeft
ons land een zware zuiderstorm vei -
oorzaakt. De wind nam toe tot wind
kracht 10 met uursnelheden van soms
negentig kilometer. In vele plaatsen
ontstond grote schade.
Nadat gisteravond de storm afnam,
ontstond vannacht een nieuwe storing, die
noord-oostelijke richting trok en die
t nieuwe windstoten gepaard ging. Hel
„Rebut Irian Barat!!!", ver
over Nederlands Nieuw-Guinea,
leest men in grote letters op de
voorgevel van de Java Bode te
Djakarta. „Hidup R.I.", leve
de republiek Indonesia en an
dere leuzen bedekken de pui.
Op sommige gebouwen werden
doodskoppen met gekruiste been
deren geklad met de aansporing
om Nederlanders dood te slaan.
IU
hoofdstation van het KNMI te Den Hel
der mat vanmorgen een windstoot van 41
meter per seconde, een stoot die de al
lure van een orkaan heeft, sterker dan
ooit in Den Helder gemeten.
Scheepvaart
Het stormweer heeft velen zeer onge
makkelijke uren bezorgd. Vooral de
scheepvaart heeft van de wind te lijden
gehad Op de Noordzee zochten de rr
kustvaarders een veilige haven op i
postboten op de Waddenzee en het IJsssl-
meer staakten de dienst, evenals loods-
•diensten elders. Zoals gemeld kwamen
enkele buitenlandse schepen, twee Poolse
en een Duitse vrachtboot, in moeilijkhe
den. doordat de stuurinrichtingen onklaar
raakten Maar op de Poolse boten kon ae
schade provisorisch hersteld worden, voor
dat de uitgevaren sleepboten ter plaatse
waren. Met het Duitse vrachtschip was
het anders. De SchWansen. geladen met
hout, werd onklaar, toen een laadboom
afbrak en staaldraden in de schroef raak
ten. Het schip maakte iets slagzij en de
deklading gleed overboord. Nadat met
veel moeite een verbinding tot stand was
gebracht, heeft de sleepboot Holland van
Doeksen de schuit naar Emden gesleept
Gezonken
De Nederlandse kustvaarder Corale
(500 brt) kwam voor Vlisslngen in aan
varing met het Russische vrachtschip Ni-
colai Baumann (1780 ton). De Corale, or
derweg van Paddington naar Vllsstngei
onmiddellijk. De bemanning van tie
koppen kon zich tijdig aan boord van ee
loodsboot In veiligheid stellen
commissie van de Verenigde Naties
gezegd.
Zoals bekend is, ligt bij de Verenigde
Naties een Russische resolutie op tafel,
waarin wordt gevraagd de uit elf leden
bestaande commissie en de uit vjjf leden
bestaande subcommissie voor de ontwa
pening te vervangen door een openbaar
lichaam. In dit lichaam moeten van Mos
kou alle 83 leden van de V.N. vertegen
woordigd zijn.
De westelijken voelen niets voor dit
Russische plan. De ontwapening moet in
beperkte kring, zoals in de subcommis
sie, die maanden in Londen vergaderd
heeft, besproken worden. De mogelijkhe
den op overeenstemming worden veel
geringer wanneer men deze commissie,
zoals India b.v. wil, drastisch gaat uit
breiden.
De Britse .afgevaardigde, Allan Noble,
noemde het Russische besluit een zeer
ontmoedigende ontwikkeling; de Cana
dees Wallace Nesbitt sprak van een zeer
grote teleurstelling; de Amerikaan Henry
Cabot Lodge hoopte, dat het besluit van 1
Moskou maar een voorbijgaande gedach
te was en de Fransman Moch vroeg de
Russische afgevaardigde nog eens goed
na te denken alvorens de verantwoorde
lijkheid voor de onderbreking van d<
ontwapeningsonderhandelingen op zich t<
Koeznetsof echter zeide dat het besluil
goed doordacht is en bleef bij de
sli6sing.
Eisenhower roept
kabinet extra
bijeen
President Eisenhower heeft voor van
daag zijn kabinet voor een extra verga
dering bijeengeroepen. Het Witte Huis
deelde mee, dat het programma der hulp
verlening en begrotingsaangelegenheden
besproken zouden worden als voorberei
ding van het overleg van de president met
de congresleiders in de eerste week van
december. Ontkend werd, dat Spoet
nik II onderwerp van discussie zou zijn.
MENU VAN DE DAG
NEEM BLIKGROENTEN
Slachtoffer
storm heeft maandag ook een slacht
offer geëist. In IJlst verdronk de melk
handelaar J. Bijsterveld (50) in De Geeuw,
toen zijn melkboot vol water liep en zonk
Op Tholen brandde de graanmolen van C.
M. Donken, gelegen aan de provinciale
tussen Poortvliet en Scherpenisse.
volkomen uit. De stormwind had de wie
ken losgeslagen, die zo snel gingen
draaien, dat de molenas heet liep. In bijna
alle kustplaatsen waaiden T.V.-antennes
de daken, werden bomen ontworteld,
bouwstelgers vernield en kletterden dak
pannen naar beneden
De bcdljkingswerkzaamhcden ln Zee
land hebben weinig schade van de storm
ondervonden. Anders is hel in Friesland,
vele landerijen onderliepen en de
Makkumerwaard in een groot meer ver
derde. Het vee kon nog maar net in
veiligheid worden gebracht.
NIETS ERGERS
Terwijl gisteravond ln de Ara
sterdamse Koopmansbeurs de ml
nister-president, dr. W. Drees, ee»
toespraak hield ter herdenking vat
de Hongaarse opstand, riepen en
kele mannen achter in de zaal on
verstaanbare woorden,
dienst greep in. Dr. Drees reageer
de aldus: „Een paar communister
hebben geprobeerd de orde te ver
storen Hun wacht niets ergers dar
dat zU uit de zaal worden geleid"
Die avond sprak ook de Hon
gaarse oud-minister Anna Kethly
de-
Franse kabinet
gereed
Na een dag van hard werken en vee
conferenties heeft de Franse kabinetsfor
mateur Felix Gaillard gisteravond zijn
lijst van ministers volledig gekregen.
Buitenlandse zaken blijft voor Christian
Pineau, financiën komt aan Pierre Pflim-
iin, binnenlandse zaken gaat naar Bour-
gès-Maunoury. Robert Lacoste blijft mi
nister-resident van Algerije.
Het kabinet zal zeventien zetels hebben,
waar nog enige staatssecretarissen aan
worden toegevoegd. Vanavond hoopt Gaii-
lard in de Natiopale Vergadering de in-
estituur voor zijn kabinet te verkrijgen
Prinses Margaret van Engeland zal als
erste lid van de Britse koninklijke fa
milie een bezoek brengen aan Brits
Guyana, nadat zij het eerste federale
parlement van de Brits-Wcstindisehe
federatie te Trinidad geopend heeft.
Jordanië
Nasser is een
Don Quichote
De Jordaanse regering heeft de Egyp
tische leiders beschuldigd van verraad
aan de Arabische zaak. Gezegd wordt, dat
de regering vele bewijzen heeft, dat ver
antwoordelijke Egyptenaren geheime ver
bindingen en contacten met Israëliërs
onderhouden. De verklaring is een offi
ciële reactie op beschuldigingen In de
Egyptische pers aangaande contacten tus
sen dc Jordaanse en Israëlische regering.
Radio Amman zeide als commentaar op
de Jordaanse regeringsmededeling, dat na
de mislukte actie ln hel Midden-Oosten,
thans de communisten door middel van
hun eerste agent, de kleine Egyptische
kolonel, een nieuwe leugencampagne
tegen Jordanië en zijn koning zijn be
gonnen.
Nasser word een „Don Quichote, die
met zijn houten sabel hopeloos links en
rechts slaat maar alleen zichzelf treft",
genoemd.
WEERBERICHT
Enkele opklaringen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Enkele buien. afgewisseld
door opklaringen. Matige
tot krachtige en langs de
VT kust tjJdelyk harde zuidwes-
telijke wind Iets kouder.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
Woensdag 6 november: zon op 7.45 uur,
•nder 17.05 uur. Maan op 16.33 -jr. onder
6.25 uur. Op 7 nov. awe r.
