De Brittenburg, mysterieuze
aouwval voor Katwijkse kust
Bescherming visstand is
geenszins overbodig
R 1'jiIEUWE LEIDSCHE COURANT
11
WOENSDAG 30 OKTOBER 1957
Oud-Katwijk herleeft
Alleen de naam al aanleiding
tot tal van gissingen
jpOT OP VANDAAG DE DAG leeft de Brittenburg, het Huis te Britten,
voort in de naamgeving van een straat en een restaurant in Katwijk
tan Zee; maar we tasten doorgaans in het duister, wanneer ons wordt
gevraagd naar de herkomst van de naam. Het behoort tot de verdien
sten van prof. dr. P. J Blok, te hebben achterhaald, dat de eerste, die van
:en „burcht te Britten" heeft gesproken, de dichter Willem van Hilde-
jaersberch Hillegersberg) is geweest, die omstreeks 1393 van de Leide-
faars en de kooplieden opmerkte: „Waerwaert dat si wilden sijn Optie
jee of in den Rijn Mosten si hoer gheleide setten Want daer stont
Jen borch te Bretten, Daerop woenden die onbedwonghen."
De dichter veronderstelde dus
JË
voor was hij dichter en geen hietori-
dat er oudtijds een Rijnmond is
eest. bewaakt door een burcht, die
jien zonder gewapend geleide moeilijk
jon voorbij komen.
V erlaten
De schrijver van de Ohronicon Belgi
um. Jan Gerbrandsz van Leiden, ver
taalde omstreeks 1480. dat ..het zeer ver-
terkte kasteel in de golven der zee. zo-
lls momenteel wordt waargenomen, ver
aten is", en dat het lag „bij de mond
ran de rivier de Rijn, waar de Rijn m
ie. stroomt nabij Catwyck" Evenwel zon-
ler dat er uitdrukkelijk sprake was van
ien Huis te Britten of een Brittenburg.
53 A,,e mogelijke gissingen met be
trekking tot de naam van de verzon
ken sterkte hebben sedertdien opgeld
gedaan, waarbij de opvatting, „dat
het gebouw door de Romeinen aange
legd is, en den naam van het Huls te
Britten daaraan gegeven, omdat men
giste, dat de Romeinen van hier naar
Britannië overstaken, en dit gebouw
hun welllgt tot eene wapenplaats ver
strekte" (Alg. Noodw. Woordenboek
der Zamenleving, 1, Amsterdam 1836),
wel het meest verbreid ls.
Een bevredigend antwoord op de vraag
de oorsprong van de naam werd
eerst gegeven door de vroegere
peidse gemeentearchivaris mr. Oh. M.
Ibozy. die in zijn „Leiden6 omgeving in
■vroeger dagen" (Leiden 1900). schrijft:
■,'n Verkeerd begrepen plaats van een
a feomeinsch geschiedschrijver heeft er de
Jnaam Brittenburg, in het Latijn Arx Bri-
tannica. aan verschaft"
Afbeelding
De oudste afbeelding van de mysterieu-
bouwval dateert van 1562 en 16 afkom-
BJstig van Guicchiardini. Volgens het daar
bij vermelde, zou hij als binnengrond-
plan hebben gehad een rechthoek, met
izijden, die vrijwel parallel liepen met de
I vier windrichtingen. De zijden hadden
een lengte van omstreeks 80 passen, ter
wijl de ruïne werd gelokaliseerd op een
punt op 1200 passen benoordoosten de
toren van de Oude Kerk.
De afbeelding vertoonde aan die zijden,
waarop de zee het minste vat had gehad
noordzijde en oostkant een buiten
muur, vermoedelijk van respectabele dik
te, getuige de dubbele omlijning, met twee
halfronde uitbouwsels naast elkaar op
noordoost- en zuidoost-hoek, en een en
kelvoudige halfronde uitbouw van de
zelfde gedaante halverwege de genoem
de zijden
Binnen deze buitenste begrenzing ver
toont de afbeelding sporen van twee an
dere rriuren. of beter: funderingen van
muren. De één een halve reohth'oek. de
binnenste een complete rechthoek
Ten slotte treft men in het hart van
de drie in elkaar passende rechthoeken
een fundering aan in de vorm van bijna
een vierkant, door een dwarsfunderlng
tn twee ruimten verdeeld en met aan
steunberen herinnerende uitstulpingen
aan twee zijden.
Gekopieerd
Herhaalde malen is deze plattegrond
gekopieerd, waarbij vertekeningen en
aanvullingen niet uitbleven. Belangrijker
ls evenwel de vraag: waarop wa6 deze
plattegrond gebaseerd? Hoe is men
deze gegevens gekomen?
Het antwoord hierop moet luiden
de gratie van de zee Iets daarvan sche
merde al door in Jan Gerbrandsz
Leidens beschrijving, die berust op v
neming. Reeds toen moet men dus het één
en ander van de bouwvallen hebben kun
nen zien, vermoedelijk bij uitzonderlijk
lage waterstand. Als Pars over de Brit
tenburg schrijft, heet het - op grond var.
andere auteurs dat in 1520 de grond-
m van de raadselachtige bouwval ge
durende twee dagen bijna volledig kon
den worden gezien, bij welke gelegenheid
zeven grote stenen met Romeinsche in
schriften door enkele Katwijkers zouden
zijn weggehaald en overgebracht naar
het huis van de Heer der beide Kat
wijken.
Vondsten
In 1552 kwam de bouwval andermaal
bloot te liggen tot op de grond toe.
:odat het waarschijnlijk is. dat toen de
oudste plattegrond kon worden vervaar
digd Er is sprake van grondstenen, die
ruim 80 bij ruim 110 cm maten. Voorts
van „kareelstenen" bedoeld zijn de
grote, rode Romeinse vlakke dakpannen
met vervaardigingestem-pels. waaronder
het bekende Ex. Ger. Inf. (van het neder-
Germaanse leger), benevens andere oud
heidkundige vondsten.
Ook in 1562 waren de restanten van de
ruïne nog te zien. wel bijna drie weken
achtereen, zodat het niet is te verwonde-
dat de arme bevolking van het zee
dorp in de nabijheid haar slag sloeg en
duizenden stenen grauwe 6teen. dus
tufsteen wegsleepte.
KATWIJK AAN ZEE
Feestavond van liet
geleidehonden-fonds
De afdeling Katwijk van het Kon Ned
Geieidehondenfonds hield gisteravond in
de Unizaai de jaarlijkse feestelijke ver
gadering. De voorzitter, de heer L Bo
gaard®, heette de vele aanwezigen wel
kom en gaf een uiteenzetting over wat de
bond verricht Op 1 april van dit jaar
waren er 57 aanvragen voor geleidehon
den in behandeling. Er werden 5 aan
vragen ingetrokken of afgevoerd, zoda'
er nog 52 overbleven. In het tweede kwar
taal werden# 11 nieuwe aanvragen ge
noteerd en voor ruil en herinstructie 9
Gedurende dit kwartaal werden 16
nieuwe aanvragen afgedaan en 9 voor
ruil en herinstructie. Er waren dus per
1 juli nog 47 aanvragen overgebleven. De
25 afgedane waren afkomstig in 7 geval
len uit Noordholland; Zuid-Holland 3;
Limburg 3; Noordbrabant 2; Drente 2;
Groningen 2; Gelderland 4 en Overijssel 3
Uit het Jaarverslag van de secretaris
de heer J Grunstra. bleek dat het leden
aantal gelijk is gebleven De penning
meester, de heer W. van Dijk had een
batig saldo en maakte bekend, dat door
de afdeling 216 was afgedragen aan de
bondspenningmeester.
Na de pauze volgde het feestelijke ge
deelte, dat verzorgd werd door het ge
zelschap Bont en Blauw onder leiding
van Frank Vink.
Spreekbeurt
Donderdagavond acht uur zal ds. P. P
.1 Monster uit Gouda spreken in de kapel
afd. Geref. Bond.
Hoog en laag water
Donderdag 31 oktober: hoog water
9.12 en 21.47 uur; laag water om 4.52
'8.59 uur.
American Sumatra Tabacco
verkoopt gronden
De American Sumatra Tobacco Com
pany verklaarde zich bereid tot verkoop
van 1000 ha tabaksgronden in Noord-
Connecticut en Zuld-Massachussetts.
Sinds de overneming van gronden ln
Connecticut van de Imperial Agricultural
Corp. voor 1.8 miljoen dollar had de
Am. Sum, daar 2500 ha.
Reproductie van de in 1567 of
1568 door Ortelius vervaardig
de plattegrond van de Britten
burg, zoals die zich in 1520,
1552 en 1562 vertoonde. Langs
de onderzijde allerlei toenter
tijd aan de Brittenburg toe
geschreven vondsten.
Hoezeer ten slotte de zee haar slo-
perswerk verrichtte, kan nog blijken
uit het feit, dat van deze bouwval,
die Kerstfeest 1520 nog hier en daar
8 voet, dat is ruim 2 meter hoge
muren vertoonde, in 1768 nog slechts
een gedeelte van een paalfundering
van één der muren met twee der
halfronde uitbouwsels was te zien,
waarbinnen en waaromheen ver
spreid nog wat losse stenen lagen.
In enkele volgende artikelen hopen wij
wat nader in te gaan op de uiteenlopende
meningen van de historici ten aanzien van
de Borch te Bretten.
De Hoop maakte reis
met hindernissen
Het hospitaalkerkschip De Hoop Is ns
een drukke oktoberrels weer In Amster
dam teruggekeerd. Het schip heeft deze
maand vele grieppatiënten moeten ver
plegen. Driemaal moest de reis worden
onderbroken.
De eerste maal om de marconist, die
wegens griep was achtergebleven,
aan boord te1- nemen, de tweede maal
omdat alle bedden in het hospitaal bezet
waren. Twaalf patiënten werden
IJmuiden gedebarkeerd. De derde onder
breking geschiedde, zoals wij reeds uit
voerig meldden, omdat een patiënt
een Duitse logger met spoed moest
den geopereerd, hetgeen reeds een uu
aankomst van de De Hoop ln een Haags
ziekenhuis met goed gevolg gebeurde.
Dr. Ouderkerk behandelde 160 patiën
ten, waarvan 22 Duitsers. 34 patiënten
(4 Duitsers) werden opgenomen. 25 (1
Duitser) aan wal gebracht. 69 adviezen
werden per radio gegeven.
De voorganger van deze reis, ds. K. A.
Abelsma. Hervormd predikant van Mar-
kep. bezocht 24 loggers, waarbij vele ma
len een korte dienst werd gehouden.
De radiodienst gaf 16 maal technische
adviezen en 11 maal voor reparaties aan
boord van loggers. De weerberichten-
dienst verzond 160 weerrappomen naar
het K.N.M.I. te De Bilt.
Het aantal opgegeven visserijconcen
traties aan de afd. hydrografie van de
Koninklijke Marine was 20.
De november-reis begint 5 november.
Ook dit jaar wordt het haringseizoen be
sloten met een reis naar het Kanaal.
Nederlanders eten nog altijd veel
te weinig vis
ln Den Haag is vanmiddag de eerste openbare bestuursvergadering van het
Visserijschap gehouden. De voorzitter, de heer J. C. Pronk, heeft in deze
vergadering een rede uitgesproken, waarin hij om te beginnen opmerkte,
dat er, zowel van werknemers- als van werkgeverszijde, op dit ogenblik
nog weinig belangstelling voor en kennis van dit schap bestaat. Hoewel de
taak van het Visserijschap op het gebied van lonen en arbeidsvoorwaar
den voorlopig is opgeschort, zullen kwesties in het sociale vlak zeker niet
onbesproken blijven, zo zei de heer Pronk. Sprekend over de stand van za
ken in de visserij met een totaal-opbrengst van 100 miljoen gulden per
jaar, waaruit ook de kosten'voor de publiekrechtelijke en privaatrechte
lijke organen moeten worden bestreden stond de heer Pronk onder
meer stil bij de zeevisserij.
De heer Pronk stelde vast. dat deze
zich. voorzover 7 2 met kotters op ee
stand van circa 60 mijl van de Hollandse
kust wordt uitgeoefend en voorzove:
produkten platvis en haring zijn, in
betrekkelijke bloei mag verheugen. De
vloot heeft de laatste Jaren een belang
rijke modernisering ondergaan.
Schaduw
Eerste meldingen
AENEAS 29 Amsterdar
REILEN EN ZEILEN
TABIAN 28 Genua; TANKHAVEN II 28
Sungeigerong: TARIA 30 Hoek van HoU vr
TERO 28 p St Vincent; TEUCER 28 Sue:
BAARN 29 Antwerpen; BARENDSZ 28
f lissin gen; BOREAS 28 v Antw n A'dam
DAPHNIS 28 Porto Cabello: DIDO 28 Aa
EXPRESS 28
FIV EL 79 Vasten
Amsterdam
GANYMEDES 29
DEWES 2' Dungei
Preston... FLEVO 28
HAARLEM 29 v Pt CorU
ILOS 28 Kopenhagen
JOSEF SWENDEN 29 Gre
■ïgemouth; JUNE
KARTMATA 28
KOTA GEDE 27 Tandj:
NAER 27 Honfgll
Albany
LEMSTERKERK 28
am n Portsaid:
Priok: KORTE
KORENIA 29 OZO
Milos; JUNA 28
NAESS COMMANDER 28 p Kreta; NIOBE
Portsaid; OOSTER
28 Amsterdam
ONDTNA 28 430
BURGH 29
OSIRIS 29 Bre
Vight; POORTVLIET 29 ZW
eland: PRINS WILLEM 3
ALITY 79 p Kaap Antlfer: ROBBIAH
serabaia
CHIPPFRSGHACHT 2<
28 Soei
PCHI
SIBAJAK 28
SPICA 29 Spezia
VISSERIJGOLFJES
Door te lange zeereizen kwam
de vis vrij slecht aan wal
DRIE VAN DE VIER BOTEN, die dinsdag aan de IJmuidense afslag wa
ren, droegen het Katwijkse visserijmerk. De KW 87 Albatros, de KW
81 Albertha Hendrika en de KW 99 Maria Theresia waren met elkaar aan
de markt en de Vlaardingse stoomtrawler VL 77 Abraham zorgde als vierde
boot voor de aanvoer van deze dag. Die aanvoer bestond in totaal uit 4800
kisten vis, waarbij waren 1500 kisten verse haring, 1500 makreel, 700 schel
vis, 150 wijting, 200 gul en kabeljauw en koolvis, 50 diversen, 400 kisten
schol, 100 kisten tong en 150 stuks stijve kabeljauwen.
De vangsten van de trawlers en trawl-
loggers waren niet groot. De Katwijkse
Albatros KW 87, die op 14 oktober uit
IJmuiden naar zee vertrok, voerde aan
360 kisten schelvis, 10 koolvis, 280 ma
kreel. 330 verse haring, 20 wijting; de
KW 81 Albertha Hendrika. die zee koos op
de zestiende oktober, was er met 150 kis
ten schelvis, 40 koolvis, 700 makreel, 250
haring en 10 wijting en 10 6tuks
stijve kabeljauwen en als derde Katwijk
trawler, meldde ziah de KW 99 Maria
Theresia op 14 oktober ter visserij ge
gaan met 120 ki6ten kabeljauw, gul en
koolvis, 40 haai. 55 wijting. 35 diversen
en 340 stuks stijve kabeljauwen Met deze
vangst kwam de Maria Theresia van de
westkust, waar het dus ook schraalhans
is geweest.
De VL 77 „Abraham", die uit IJmui
den vertrok op 19 oktober, loste aan de
afslag 800 ki6ten verse haring, 500 ma
kreel, 140 dichte schelvis, 60 gestripte
6chelvi6.
Slechte vis
De lange reizen hadden de visvangsten
geen goed gedaan. Vooral de vang6t van
de KW 87 „Albatros" zag er 6lecht uit.
Veel van de aangevoerde haring, makreel
en dichte schelvis moe6t worden afge
keurd. De logger voerde ook nog 200
kantjes haring aan naast de 1000 kisten
verse haring en vis.
Voor de woensdagmarkt werden te
IJmuiden vier boten verwacht. In de
eerete plaats had zich de RO 53 „Dirkje"
gemeld. Deze trawler die onder bevel van
schipper Jan Klinkenberg op 18 oktober
zee koos, meldde al6 vangst 450 kisten
schelvis, 50 verse haring, 140 makreel,
150 kleine makreel en 50 diversen. Ook
de Katwijkse KW 8 „Deining" op 18
oktober zeewaarts gegaan meldde zich
en voert onder meer 300 kisten schel
vis aan Van de eerste reis komt de
.Sakina Martine" KW 32 aan de afslag.
Schipper Cor Bal ging op 19 oktober met
de nieuwe Kennemerland-trawler
zee. Bij de vangst bevinden zich onder
andere 300 kisten schelvis.
Er was voorts sprake van dat de trawler
KW 82 „Stadt Enchuysen" aan de thui:
stoom was begonnen. De KW 82 ging nat
zee op 18 oktober.
Moeilijk
Het blijft voor de maatschappij van c
IJM 10 Maria van Hattem moeilijk oi
volk bij elkaar te krijgen voor dit schip;
de laatste reis werd slechts f 10 000 be-
eomd en liepen zes man van boord af.
Mooi reisje
De IJmuidense motorlogger IJM 5 Gor-
redljk heeft de IJmuddense kant weer
eens over zich doen praten. De aan de
N.V. Visserij Onderneming J. C Pronk
toebehorende logger ging vorige week
woensdag met de vleet uit IJmuiden naar
zee en liep zaterdag al weer binnen met
een ruime vangst: 1000 kisten verse ha
ring van de Engelse wal van uitstekende
kwaliteit. De vang6t was door de beman
ning gesteurd. De 500 kantjes werden
maandag te IJmuiden gelost bij hal A.
Rondvlsprijzen
JONES 28 Mas:
MENNEN 26 Fort de Farnc
IJSSEL 27 Port Cobello
ZEEHOND 27 v Londen n
OtZ Saigon n Sin-
ruracao n Maracalbo
Maslra ell; WILLEM
28 Stettin
SLEEPBOTEN
m et baggermolen 28 310 m O
n Antwerpen; HUMBER rr
28 150 m OZO Accra n Pc
OOSTZEE 25 New Orleans; RODE
bak 28 v Port de
dam: THAMES r
kalere meldingen
ABBEDIJK 29 770 m ZW Azoren; ABBE-
KERK 29 aan. Suez; AGEMEMNON 29 vertr
Antw AKKRUMDIJK 29 ONO Natal; AL
BATROS 29 Dungenes; ALCOR 3 aank Ant-
w; ALBERGEN 29 vertr R'dam; ALBIREO
29 ZO Messara; ALPHA 29 dw Iuheus; AL.
CYONE 29 Landsend; ALPHER AT 29 natal;
tevideo; AMSTELMEER 20 ZZW Benkoeli
AMSTELSLUIS 29 rede Garacht: AMSTEL-
STAD 29 Guardaful; AMSTELVEEN 29 kp St.
Vincent; ANNA B 29 Bremerhaven; ANNA
B 30 Eems n Leith; ANNENKERK 29 kp
Leeuwen; ANTONIA T 29 vertr Singapore;
APPINGEDIJK 30 vertr B Aires; ARCTURUS
29 Cape Roca; ARBON 30 Westkapelle; AR
TEMIS 30 verw. te Aruba; ASTRID NAESS 2
Aden; AXELDIJK 29 550 m Landsend.
BAB T 29 Funngrundet; BALONG 30 vw t«
BAN.
Padang; BANGGAI 29
KUST 29 ZZW Finisterre: BEREND N 3
Nr Hindes; BERKELSTROC
BILL1TON T 30 verw Na
HAVEN 30 verw. aank Dakar; BLOEMFON
TEIN 29 vertr Pt Elisabeth; BLITAR 29 vertr
Napels; gLOEMENDAEL T 29 ZZO Kp
Verdal
CARILLO 29 130 m Tehuatepec: CAME.
ROUNKUST 29 Antw vertr.; CALTEX
DELFT 29 vertr Pt Said; CALTEX NEDER
LAND 29 aank. Frederica; CAPRICORNUS
30 aank Napels; CARTAGO 30 te Golfito;
CHARIS 29 aank Baltimore; CINULIA y,TU
29 p Gibraltar; CISTULA T 29 p Kp Fi-
nisterre: CIRRUS 1-11 verw R'dam; CLEO-
DORA T 29 vertr Calcutta; COLYTTO 29
NO BERMUDAS: CORRIE B 29 Beachyhd;
riARIDA T 29 aank Pladju; COTTICA 29
Plymotuh v Madeira; CRANIA 29 aank
uracao; CORILLA 29 Oost Pt. Socotra.
DANIEL 26 Flamborohed; DELFLAND 29
ertr Vitorla; DONGEDIJK 29 N Flores;
Eastgoodwin; DORDRECHT
DUIVEN.
DOMBURG
n Baytown; DORESTAD 29 Do'
DRECHT 29 p Dungeness.
EEMDIJK 30 verw New Orleans; EEM-
LAND 30 aank Recife; EENHOORN 30 aank
Antw; EDDYSTONE 29 Lizard; ENA 29 Pa
rarivier; ETREMA 29 vertr Malta.
FARMSUM 29 ZZW Tayal.
Winneba; GOOI-
ius; HAULER WIJK
HECUBA 29 NNW San Juan;
HERA 29 vertr Portospan; HERMES 29
Miami: HILVERSUM 29 Alexandria; HISPA.
NIA 29 vertr Bilbao-
IDA PIETER 29 Golf Biseaye: INS. MEL-
LEMA 29 NO Ouessant; ISIS 29 510 m Gua-
KALIANDA 29 vertr Padang; KALYDON
29 120 m Azoren: KAIMANA 30 vertr Makaa-
sar; KARA 29 vertr Oran; KARS 29 Noord-
hinder; KATELYSIA 29 vertr Curagao; KE
NIA 29 aan! Las Palmas; KENNEMERLAND
29 aanl Bremen; KITTY 29 Yarmouthroads;
KLOOSTERDIJK 29 ONO Cape Race; KORO-
KREBSIA 29 Eeast London; KYLISK 29 Ba-
De kabeljauw was dinsdag voor het
buitenland een gevraagd artikel. De
schelvis, ook de grove soorten, bleef dit
keer echter ln het binnenland. De kabel
jauw noteerde gemiddeld van f 8041 per
50 kg. De rijen grote kabeljauw noteer
den f 100f 72, de kleine f 51, de kisten
grote kabeljauw f 100f 88 en de kisten
kleine kabeljauw f 92—f 100.
Grote schelvis ging van de hand voor
f 3430. grootmiddel voor f 30—28, klein-
middel voor f 2825 De pennen bij de(
schelvis noteerden f 2720 en de braad-
f 17—12. Wijting bracht op van f 1814. rede Vlïssingen; MATOII^"Y9~Thamë«7''MÊ-
29 Montevideo; LANRENSKERK
POLDSKERK 30 vei
VEKERK 3-11 verw Dammanpo
SEKERK 29 aanl Basrah: LINDESINGEL 29
LIZARD 29 Kentishknock; LOM
MADJOE 29JKrlstir,
leyhabay; MARISA 29
MARIN 29
En de platvis
De tong was voor het buitenland be
stemd De grote tong leverde per kg f 4.50
op, de grootmlddei f 3.803.70, de klein-
middel f 3.10—3. de tong I f 2.602 50 en
tong II f 21.80. De schol 2 bracht f 44—
40 per kast van 50 kg op en de schol III
f 27—22.
Haring en makreel
De kisten verse haring gingen dins
dagmorgen naar de fabrieken en de han
del voor f 25—17. Makreel haalde f 20—13
per kl6t.
Andere vissoorten
De grote gul maakte dinsdagmorgen
f 4342 per 50 kg. de middel gul f 35—34
en de torgullen f 25—20. Zwarte koolvl6
bracht f 6050, de kleine kooltjes f 21—
15 op.
De eudste boten
Oudste en te verwachten boten zijn
thans weer: „Claecje" RO 46 en „Emma
Wilhelmdna" KW 135 fvan 19 oktober);
..Beatrice" IJM 72, „Job Gouda" IJM 79*
„Wiron II" IJM 211, „Cornelis Vrolijk"
SCH 171, „Cornelia Maria" SCH 135 (van
21 oktober); „Eveline" IJM 116, „Arie
Ouwehand" KW 122, „Francina" KW 153,
„Onderneming II" SCH 27 (van 22 ok
tober).
LISKERK 30 aanl Penang; MERWEDE 29
Freetown; MERWELLOYD 29 verw Tl Pr-
MICHELS WENDE 29 Beachyhd; MODJO-
KERTO 29 Zp Ceylon; MONTFERLAND 29
vertr Hamburgl MUDO 29 n Rouen.
NAESS COMMANDER 30 aanl Sidon; NA
TO 29 Thames: Nestor 29 20 m Trinidad;
NIAS 29 verw Manilla; NIEUWHOLLAND
29 verw Djakarta; NOORT
York; NOTOS 29 Algi
Finse Golf.
ORIENT 29 H v Holland; ORANJErON
TEIN 29 Kp Palmas: ORANJE NASSAU 29
fJSe™ ORESTES ;g vertr Portospaln; OVER
IJSSEL 29 aank Pt Eliaobeth; OVULA 29
aank Bukom.
PAPENDRECHT 30 aank Nathweymouth;
PARKHAVEN 29 vertr Montevideo; PEN-
DRECHT 29 110 m NO Massawa; POSEIDON
29 Landsend; POLYPHEMUS 29 Djakarta
verw: PONZA B29 Sandon; Pr. ALEXAN
DER |-|| aank R'dam! PR FRED. HENDRIK
29 Valentla; PR. WILLEM III 30 W Hamil
ton; PR. WILLEM GEORGE FRED 29 Lands
end: PURFINA HELLAS 29 Kyrla Murya
29 Thames
Priok; DUUS 30
29 Cape Race.
SALATIGA 29 NO Guam n Los Angeles-
SAIDA 30 verw Bukom; SARPEDON 29 t Z
Westp Cuba; SCHERPENDRECHT 29 Str Or-
moes: SCHOUTEN 29 OtZ Saigon: SIADA-
JOE 29 aank Bcnkulen: SIRRAB 29 «25 m W
Bombay. SOMMELSDIJK 29 vertr Antw
STAD AMSTERDAM 29 600 m Valencia1
STAD ARNHEM 30 verw. te St Johnfld';
STAD HAARLEM 29 W Landsend; STAD
LEIDEN 29 vertr Lulea; STAD VLAARDIN-
GEN 29 aank Emden: STAD MAASSLUIS
29 80 m NNO Stadland; STA NV AC BENE.
I j STARTPOINT I
Londondei
STATENLAAN
achtte spreker de steeds stijgende exploi
tatiekosten, waarbij hij in de eerste plaats
dacht aan de brandstoffenprijzen.
De drijfnetvisserij, waarvan de vloot in
het algemeen oud is. maakt een ernstige
orisis door. De laatste jaren lijkt het alsof
de dichtheid van de haring in de Noord
zee afneemt, waardoor de bedrijfsresulta
ten onbevredigend zijn. En geen reder
durft het risico te nemen specifieke drijf
netschepen te bouwen.
Een ander gedeelte van de vloot, be
staande uit trawlers en een aantal grote
trawlloggers die ook eigenlijk trawlers
zijn, oefent de visserij uit op haring, ma
kreel en rondvis, gewoonlijk in het noor
delijk deel van de Noordzee.
Ook de schepen, die deze visserij uit
oefenen. hebben het in 't algemeen moei
lijk. Vele nieuwe schepen zijn gefinan
cierd op grond van de wet op de m.o.s.
of de visserijnota. Redenen daarvoor zijn
ondermeer de hoge exploitatiekosten en
de steunmaatregelen in het buitenland.
Ter verbetering van haar positie,
mede in verband met de komende
Euromarkt, zou de visserij moeten
meewerken aan een zo goed mogelijk
conserveren van het kapitaal in de
zee, dus bescherming van de visstand.
Voorts zou. met het voorbeeld voor
ogen van de prijsstabiliserende in
vloed die uitgaat van de activiteit
der conservenfabrieken ten opzichte
van haring en makreel, het visserij
bedrijf in zijn geheel het meer en
meer moeten zoeken in het creëren
van een industriële verwerking van
zijn overige produkten. De heer
Pronk bepleitte verder, de consump
tieve gewoonte van de Nederlander
zodanig te beïnvloeden, dat hij, in
het besef zijn eigen welzijn te die
nen, in vrijheid meer zijn keuze op
het produkt vis laat vallen. Immers
de consumptie van dierlijke eiwitten
ligt in ons land nog altijd laag.
Met rendierslee
naar Zutphen
Een acttlenjarige Nederlander, H. Sll-
vergieter, die gewerkt heeft te Hammert-
fest in hef uïfersfe noorden van Noor
wegen, is van plan een rendier en een
slee te kopen om daarmee van Kauto-
keino of Karasfok in de noordelijkste
Noorse provincie Finmarken, naar zijn
huis in Zutphen te gaan.
Hij wil op de dag voor Kerstmis aan
komen als een kerstmannetje met z|Jn
Gooi de Hollanders
eruit"
In antwoord op het plan van het Indo
nesische parlementslid Sjech Djaloluddln
om de Nederlandse bedrijven te nationa
liseren, heeft de eerste vice-premier
Hardi verklaard, dat dit vraagstuk gron
dige en zorgvuldige bestudering vereist.
Het comité voor de „bevrijding van
West-Irian" spoort het Indonesische per
soneel van Nederlandse ondernemingen
aan een ware nationale geest te tonen en
roept de Nederlanders op om de Neder
landse regering te beïnvloeden. Op wo
ningen van Nederlanders werd geklad
..Nederlandse honden, verlaat Indonesië"
en „Gooi de Hollanders er uit". Op een
auto was met rode letters geschreven:
„Doodt de Hollanders".
Geef de Nijkerkertjes
geen spek maar melk
Dè schoolartsendienst van Nijkerk en
omstreken meentdat er nog zo het een
en ander ontbreekt aan de kookkunst en
etensgewoonten ran vele landbouwers
families in deze streek, waardoor de kin
deren onvoldoende en onjuist behandeld
voedsel krijgen. Melk en vlees, inplaats
van spek. kaas. verse groenten en vruch
ten zijn meer belangstelling waard dan
ze daar doorgaans krijgen. Wat minder
bedompte huizen en wat meer gym
nastieklokalen en zwemgelegenheid zou
het Nijkerkse kind ook zeer ten goede
komen. De schoolmelkvoorziening laot In
dit gebied nog te wensen over. Van de
ruim drie duizend schoolkinderen ont
vangt slechts een derde een kwat liter
melk per dag op de scholen.
De oud-minister van buitenlandse za
ken Ruslan Abdulgant drong aan op ver
sterking van het leger en wilde elk ge
schikt middel gebruiken om Nieuw-Gui-
nea te veroveren. Te Soerabaja verklaar
de gouverneur Samadikum voor 100.000
betogers, dat men een andere manier moet
zoeken om te alagen. De betogers wilden
onmiddellijk verbreking van de betrek
kingen met Nederland als de Verenigde
Naties niet hulp brengen. De militaire
commandant van Oost-Java, kolonel
Sarbinl wilde de oorlog verklaren aan
ieder in binnen- en buitenland, die de
actie inzake Nederlands Nieuw-Guinea
VISSERIJ* EN MARKTNIEUWS
GRONINGEN,
oktober. Veemarkt. (lees:
:èn 100—1100. 950975, 750-
825925, 650750. voorjaa!
visie). Rode en witte t;
ningen, inclusief
24—25.60, ext
24—26.85, exlr
19—23.50,
erwten 25—33,
bonen 25—29.
40—66, kanar
30—50, blauwi
40-57.50.
KATWIJK
kwaliteit 25.6026, zomergi
kwaliteit 26.26—26.85. witte ha-
:xlra kwaliteit 24-25.15. groene
2431.50, geelmoaterdzaad
lN DEN RIJN. 29 oktober. -
aspeen A 3—4.50, B 2.3O-C.80.
bloemkool A 18—30, B 10—15,
09, bree-kpeen 1.40. spruiten
1831, rode kool 4.10, andijvii
KATWIJK AAN ZEE. 38 oktober. - Vangsi-
berichten uil voUe zee: KW 2—10. 6—2, 23—50,
73—30. 138—10, 147—17, 16—30. 47—25, 54—30.
168—3. 170—10, 22—20, 127—70, 175—25, 159—
25. 163—5, 67—1. 86—50. 37—16. 95—7. 130—
«0. 22—17. 391—100. 40—25, 41—17. 110—10,
50—8. 123—6, halve vleet: 97—50. 44—55 74—
25. 141—17, 18—70, 45—140, 140—70, 70-20,
19—25. 151—20 uit 30 nelten. 25—70 uit 20 nel-
ten. 7—55 uit 45 netten. Geen vangst meldden
Faillissementen
Uitgesproken: E. A v. d. Heijden, koopm
Grotesiraat 14-16-18, Cuyk. cur. m: L Beren».
Veghel; W. J Hartmann. h/o BankeUabr Hari
mann. Ribbeltsweg 76. Enschede, cur. mr H H
Dommer. Hengelo; C. N. J Pot, groothandel oude
metalen, Bethlehemslrsal 10, Utrecht, cur mr
J. E. B. van Julsingha; J J. H Janssen, aan
nemer. Hoogveldsweg 28, Echt-Pey, cur. mr
G. van Hillen, Roermond; W. J Hendrik», rij
wielhandcl. Burghardtstraat 133, Nijmegen, cur
mr. J. C. M Leyteo; R. Kok. verlegen».. Kool
tuin 19. Alkmaar, cur. mr. P. N. Vestering.
Opgehesen: H. H. Lutie, verzekeringsagent, En-
-"-"Smit A Co'a Machinefabr., Kinder
dijk.
Geëindigd: J Boe
trurn. Meppel,
voorl. beumdv
verhoor 3/12
J. Bergen. Vo
rchn Bureau Radio Cen
C. Piso en J wlt0.r.
A Loo rb ach, Emmen.
r; N.V Bouwbedrijf G
STENTOR 30 vertr
iichene: STRAAT BANKA 30 vertr Ade-
lide. STR. MOZAMBIQUE; STR. TORRES
0 sank Cochin: SUNETTA 28 vertr Yokoha-
ia; SWIFT 20 vertr Helsingborg
TAMO 29 Rio de Jan; TANKHAVEN II
Str. Singapore; TANKHAVEN III 30 aank
Sing:
Bangkok; TABAKAN
TEBANON 29
if'— Atw; TASMANIE 29 Sar-
TEUCER 29
l NW Kp Sun*ntomo
TAWALI 29 aa:
TERN ATE 29~L___
Pt Staid; TEXEL 29 ZZW Oi
THEOBALDIUS 29 aank
uit Lissabon: TIBIA 29
THEMIS JM
Sal tend; TIB A
eertown WZW; TJILUWAH
lawan: TOMOCYCLUS 29 Trinidad: TRITON
31 verw te Auxcayes; TROMPENBERG 29
Jamaica; VAN CLOON 29 vertr TJ Priok-
VAN RIEMSDIJK 30 aank Singapore; VA-
SUM 29 ONO Bahrene; VANDA 29 Downs
Hamina; VLIST 29 Cape Race.
WONOGIRI 29 vertr. Suez: WOENS-
DRECHT 29 NNW Peroon: WONOSOBO 29
■- I WUBBINA 29 Dover
Beira. ZONNÉKERX
ZAANKERK 29
29 Oostp Socotra: ZUIDERZEE 29
Maria; ZAANLAND 30 verw B Aire
de KW 9, 57. 38, 48. I
vangii: 25.
VLAARDrNGEN, 30
de Vlaardingse schepen t
Gemiddelde
- Vanmorgen
geen schepen binnen. Gist
»chtige weer de i
Geheim archief van
tsjaristische politie
geopend
Zestien pakkisten met documenten van
de Tsaristische geheime politie z))n van
morgen in Palo Alto (Californiël geopend.
De documenten bevatten gegevens over
de activiteiten van Trotsky, Molotof en
de Poolse maarschalk Pilsoedski. Men
verwacht ook mappen te vinden over
Lenin en Stalin.
De kisten waren volgens de communis
ten verbrand, doch in werkelijkheid ver
zond de laatste Tsjaristische ambassadeur
te Parijs Maklakoff, ze naar Amerika on
der voorwaarde, dat de kisten niet ge
opend zouden worden dan drie maanden
na zijn dood. Hij stierf in juli op 86-Jarige
leeftijd ln Zwitaerland.
Medicijnen ontbreken
te Bandoeng
In de Bandoengse apotheken zijn ver
dovende middelen niet meer te krijgen
tengevolge van de nieuwe deviesenrege
ling. Vele doktersrecepten kunnen niet
worden uitgevoerd. Het aantal kopers is
tevens sterk terugeglopen ln verband met
de dalende koopkracht der bevolking. Ook
vitamine C, het anti-tuberculosemlddcl
I.N.H., penicilline-olie en terramyclne
waarvan de prijs verdubbelde zijn moei
lijk verkrijgbaar, aldus het A.I.D.
Grote omzet C.M.C.
De omzet van de Coöperatieve Melk-
centrale G A. te Rotterdam over 1956/'57
was een ecor dvan f 143.3 miljoen. De
II.142 veehouders leverden 53,8 min. kg
melk met 3,64 vet. Aan leden werd
f 132.8 min. uitbetaald of 24.70 cent per
kg. Bovendien werd f 2,05 min. met leden
vereffend na f 842.607 afschrijving en
f 100.000 reservering. Met garantie-uitke
ringen 1955/56 was de gemiddelde op
brengst af/boerderij 25,46 ct. Besloten
werd tot uitfigte van f min. 5 obliga
ties 101 voor leden en oud-leden.
Voorzitter Van de Griend becrltlseerde
het stelsel van twee garantieprijzen, wa
het stelsel van twee garantieprijzen,
waardoor zij, die een lage kostprijs be
reikten. 1.80 cent de k« minder ontvan
gen.
Martcnshoekstcr Scheepsbouw N.V. te
Hoogezand zal liquideren; huur werf te
Martenehoek van B. Fikkers Scheeps
werf na 1/11 niet verlengd; personeel el
ders ondergebracht; liquidatoren direc
teuren R. J. Coops en mr B A. Fikkem.
Texaa Co. Kw. div. 0,50 (0.50) d extra
0,34, bonua 2*/».
Batoe DJamoea. Divldendvoorrtel 6
