de man, die nooit lachte
HET GEVAL
ÉÉN to vemAi
van de vrolijke zanger
E3HSH3
MÏF.RF.T. BIJ DE MASSAJEUGD
VOOR U GELEZEN
ZATERDAG 26 OKTOBER 195:
WE lagen in de jongste mobilisatie in
X, vertelde de notaris, en met om
vijven waren we ingekwartierd in
Het Vergulde Wagenwiel, het beste eet- en
slaaphuis ter plaatse. Zijn roep ging tot ver
over de grenten, want het gastenboek ver
meldde tal van buitenlandse bezoekers.
Niet alleen Duitsers en Belgen, die het ge
makkelijk konden bereiken, maar ook En
gelsen en Amerikanen. Het verhaal gaat.
dat aelfs een lid van een buitenlands Ko
ninklijk Huis er verscheidene malen zou
hebben gelogeerd, maar ja, dat heb ik nooit
bevestigd kunnen krijgen. Als ik de naam
vroeg, werd mij een handtekening uit het
gastenboek voorgehouden, maar van die
handtekening viel geen letter te ontcijfe
ren, als ik dat zo kan zeggen. Nou gaat het
in dit verhaal niet om Het Vergulde Wa
genwiel, zei de notaris, maar om de eige
naar, een alleraardigste kerel, die alles voor
zijn gasten deed, je kent dat wel: kan ik
nog iets voor de heren doen? Hoe gaat het
met de heren, gauw wat speciaals voor de
heren klaarmaken? Soms wel eens om be
nauwd van te worden, maar toch ook wel
hartverwarmend, als je begrijpt wat ik be
doel. Hij zou de ideale gastheer geweest zijn
als hij niet dat ene gebrek had gehad. Hij
was, ja, hoe moet ik dat nu het duidelijkste
zeggen, o, ik weet het al, ik kan hem het
beste zo typeren, hij wa6
£IJN vrouw vertelde: Hij is
een beste man en voor de
kinderen een goede vader. Nie
mand zal hy een cent tekort
doen en als er iemand gehol
pen moet worden, staat hy
vooraan in de rij. Maar er kart
nooit een lachje op overschie
ten. En daar wordt ik wel eens
beroerd van. Laatst hadden we
een avond van de muziekvereniging en uit de stad waren een paar
komieken gekomen om de boel te vermaken. Nou. dat ging ze
best af. Tot zelfs de vrouw van de burgemeester, die een freule
van zichzelf is, en dus uit principe niet uitbundig doet sloeg op
d'r knieën ran plezier. Eén van de gasten gleed van de lach zo
van z'n stoel en zelf heb ik, vertelde de vrouw ran de eigenaar
van Het Vergulde Wagenwiel, m'n zakdoek in m'n mond moeten
stoppen om geen onbehoorlijke geluiden te maken. Maar mijn man
ho-maar. Zat onbewogen recht voor zich uit te kijken, met een
gezicht alsof er een treurspel werd opgevoerd.
Later heb ik van de komieken den. Anders had je veel narigheid,
gehoord, dat ze zenuwachtig van ze\t ben ik nooit in dienst ge-
mijn man werden, we konden vreest. ik was vrij door mijn
nel vertelde me vanavond nog
een staaltje. Hij zei: Kees, moet
je horen. Dat zwarte paard van
mij. dat loopt gisteravond de keu-
NOU. en? zei de eigenaar toen
Kees ophield met vertellen, en
hem triomfantelijk aankeek. Nou, achtei
Wat bedoelt u' vroeg Kees
ken binnen, en enfin, wij laten benepen. Zoals ik zeg. antwoord- stak zijn tong uit tegen de kolo-
was. En alsof dat nog niet genoeg goed glaa oude Bourgogne. Dat
was speelde het paard een uur komt wel op een andere keer.
elkaar allerlei militaire denk ik. zei de notaris. Ik denk
sloeg toen de piano dicht, van niet, lachte de eigenaresse.
gang gaan omdat het al- de de eigenaar, gewoon:
tijd in de keuken slaapt, maar Diezelfde avond dan. kw
wat denk je? Mijn vrouw was net site bij de kolonel, vervolgde want ik ben moe.
met de afwas bezig en dat krijgt Kees, de majoor met z'n oudste
dat paard in de gaten, en wat dochter. Dat meisje speelt fan-
doet hef Droogt met zijn staart tastisch piano, en tegen het ein
de natte border, af. En netjes de van de avond vroeg de kolo-
Met een theedoek had je het niet nel: toe. Lientje. speel eens wat?
kunnen verbeteren.
maar geen contact met hem krij- broers, maar het heeft
zeiden ze. en op het plaatst gespeten. Je maakt een gezellige règelrech"
{lebben
hem V'
winnen. Vind je het niet leuk" je elkaar later nog
vroeg ik. Ja zeker, zei mijn man.
maar daarover hoef ik toch geen En kijk, dat heb ik gemist. Al-
herrie te maken. Er was herrie tijd bij moeders gezeten totdat ik
je eigen kast zetten. Maar
d. dat was nog niet
cnrijft. aiies Nauwelijks
de vaat gewas-
of het paard
XK
zal ik zeggen. Hij keek i
vertelde de notaris, en ik zag, dat
hij transpireerde, erger dan hij
H. J. WAALWIJK
genoeg In de zaal. En dat
mijn man. Nogmaals, ik zeg
nieta van hem. Maar
vrouw zi« Je je man
trouwde. Als mijn broers thuis- komt de huiska-
kwamen,
als vertellen
graag korporaal
de jonger,
lke zaterdag hadden
binnen.
tot de hoefsmid de maat neemt
van de hoeven om de ijzers pas-
klaar t* maken. Draalt het paart wezenloos aan. Ik greep de
i vandaag
voordat we 24 uur verder zijn.
heeft uw man geladhen, gewoon
gelachen, zoals u dat zo graag
zou willen. Hoe wou je dat doen?
vroegen we. Ja. en wie brengt u
daarvoor mee? zei de elgenares-
ae. Meneer spaar uw krachten
iets beters, het lukt nooit.
lukt.
u toch wel begrijpen? Het lukt
me well riep Kees. een tikkeltje
boos. De eigenaresse haalde de
schouders op. Vooruit dan, pro
beer het. Er is niets mee verlo
ren. Maar ik geloof niet. dat
een verhalen h«
andag. hoord. Die hebben jullie zeker
ook wel.
de dienst en van de het z'n eigen stoel heeft. Het g;
rgeant. En zitten, slaat twee benen over ei- no ei
maakten altijd wat kaar. pakt met de twee andere hoofd
benen net avondblad en gaat rus- was i
tig zitten lezen. Eerst het hoofd
speelde
artikel, daarna de feuilleton. I
uit het blote
Chopin. Het
één woord knap. Iedereen zeggen
ZS1" r<?pelu .a"e<T vroe« «igenaar.
het Kameroverzicht Lientje
het'stadsnieuws.
staat het op, from-
de krant op en begint
haal is toch wel dat van het paard partijtje schelden weg te geven,
omdat het vond, dat er niet ge-
jieh ineens naar de hoefsmid en eigenaar, vertelde de notaris, bij
Lientje nam plaats achter de pia- zegt; AJs jjj zetf eens die de schouders en schudde hem
An u®» kzware ijzers aantrok en mij flink door elkaar. Man houd op.
pumps gaf. wat zou Je daarvan giide ik. wat heb je. Eindelijk
Kees zweeg: En toen? was hij zover, dat hij een paar
woorden kon uitbrengen. En tus-
i w v sen twe* lachbuien hoorden we
*c" VIVC|S hem zeggen: Die jongens van het
Welterusten. Welterusten, zei de „nvn„
iar. Drinken de heren nog l.eger. dachten zeker, die een o
op koffie? Nee, antwoordde dige knaap kunnen we er wel tus-
gaan ook maar slapen. Het sen nemen. En ik maar doen of
ongemerkt nog laat gewor- ik alles geloofde. Die Kees met
den, later dan we hadden gedacht. J
dat het kind er bang onder werd.
Ineens nam het paard een sprong,
veegde met één veeg Lientje van ee
de telefoon, belt de redactie het piano-stoeltje, ging er zelf op ik,
zitten en speelde een etude
weet-ik-i
de kolonel. Dat zwarte paard.
Ai. k®« A„ Vw-™„r.«ir«mi^iran nt®» bedoel ik. Een vreemder dier ben noeg aandacht
l^^dhJr^Zr".<ï.n D. kolo aan d. p.r.dz
dat Lientje
smoesjes over dat paard
geschonken dat haar spel vergeleken bij dat
bekennen. Ja. knikte de eigenaar, doe dat, de kolonel. Man,
kinderspel ben natuurlijk geen trek
succes hebt. Mocht dat wel het is Waarom (vroeg ik) geeft
izval zijn. dan trek Ik 3 flesaen h meMt0| ,lechtj vage
oude Bourgogne open. Maar lukt w
het niet. dan krijg ik van u een aanwijzingen. Waarom u men
fles reukwater. Afgesproken, zei niet toat vrijgeviger met tnfor-
Kees. zet de glazen maar vast matie? Meer dan eens bleek.
klaar. We zullen de zaak als volgt dat je chef heel wat meer wist
arrangeren. Vanavond na het eten jji, jou had verteld.
vragen we of de baas een uurtje -- - -
btj ons aan tafel komt zitten en
dan laten Jullie mij mijn gang
maar gaan. Mij niet in de re<*-
vallen. bij alles wat lk bewee
Ja. knikken, en om alles wat
zeg hard lachen al vinden Julli
Die vraag (antwoordde Ar-
betti) verwachtte ik, mijn beste.
sen juine mij mijn saus
gaan. Mij niet in de rede Welnu, een der fundamentele
ik beweer: beginselen van myn vak w:
alles wat ik Vertel zo weinig mogelijk aan
vinden Jullie anderen, ook al behoren zij tot
mij nog zo'n flauwe Ja. de organigatie. En waarom
voor mij, MMj. mij hek- Omdat «Itüd het gevaar .eetaat
ben. Iemand, die niet lartit. Hoe dat een onzer tn üerkeerde
bestkkkkkkt het. Ergens heb ik er handen ualt en dan min oj
nog plezier In ook. Niet lachen? meer pynlijk wordt uitgehoord
Dat Is er helemaal niet bij. heel Qe kans bestaat ooorts, dat
toevallig weet lk dat heel zeker. iemand afvallig, een verrader thans, dat
om mij heen om te zien, of er
belangstelling was. De concurren
tie wist wie ik was en had mij
René in gesprek gezien.
m- Zo verliet het drietal het huis. deren" vat hadden
water komen als er werkelijk
iets heel belangrijks was. Een
jaar lang speelde Paul alias Re
né de rol van aan de drank ge
raakte aan lager wal zijnde vent,
„die wel wat wist". Om het ver
lof enige werkelijk vertrouwelij
ke dingen te vertellen. Zijn con
tact met de chef bestond uit een
sporadische briefkaart met een
of twee (tevoren afgesproken)
onschuldige woorden. Pas toen de
briefkaart met het „Grote
Nieuws" kwam, kreeg ik opdracht
om „iemand tg ontdekken". De
ontdekking lukte. En de buit was
de moeite waard. Hij bestond uit
enige lijsten met namen van min
of meer vooraanstaande mensen
uit enige landen op wie „de an-
ik mij de rest van de dag René geen spoor
Van „beschonkenheid" vertoonde (meer) politiek betrouwbaar kon-
7E HADDEN die avond, zei de wordt. Doch
Waarschijnlijk zouden 'de ande
dus op ons letten. Inderdaad,
hoekje zat het type, dat ik
ophouden. Ik dacht:
ik aannemen schien brengt René ons, met goe
de of kwade bedoelingen, bij
den worden geacht.
maaltijd. Jonge haantjes, zo goed urye wil, kan nooit meer ver- ZQcht Jg krijgt gevoel rwwi
klaar gemaakt, als lk nog nooit tellen dan hy weet. Daarom is gelijke types, als je met mijn bijl-
te voren had geproefd. Ze smol- het heg belang van onze tje hakt. Natuurlijk
ten op de tong We waren in een o^nisatie, dat ieder lid zo niets over die stille bewaker".
taait .«mmlncL Kee. waa.mog,Ujk weet.
gevecht in het duister1,5
der- strijd in de schaduw. En de inzet, chef
bijl- z0 er al een inzet was, kende lk ontdek!
ik René niet.
reei. - René begon fors. Een glas port,
en hele herhaal: Niemand kan dingen nog een gj>s port een derde glas
ja, mis- verklappen, die hem onbekend port. ik dacht: Aan de drank
moet lk toegeven, erg op dreef.
En lk gaf hem wel
kleine kans. Zo van: i.
schien. heel misschien. De eige- zyn.
naar bediende ons als gewoonlijk
zelf. Onder de koffie kwam hij ik zal Je --- ..i:-
„,,n of all«. naar wans w«, «llon. waaniH blijkt, hoe zuinig .chadeliik, tevoren poeder inge
-- misschien nog mijn chef is met informaties. Het nomen Toen zei hl.
ei Kees, tevens een typisch staaltje
b de schaduw. En
Aan het doel
wat hij beoogde, dan
e „spel" minder natui
te bereiken onder telefoon- weest, minder overtuigend dus.
ner Danton 98 ...De chef hetgeen de kans van slagen zou
die middag signa- zei: Kom zo spoedig mogelijk hebben verkleind. Bovendien
i voorbeeld 1
René lachte als
man. Hij zei een paar domme
dingen en daartussen door: „On- hem
3*1-,-
mij toe, doch laat Rene zich
angeschoten beschonken toestand" in de buurt eerst scheren en behoorlijk aan-
de Sacré Coeur. Zij zagen kleden. Ik bedankte mijn beide
naar „het andere adres" helpers en zond hen weg. Ik be-
geweest. of dat
klachten waren.
allemaal plco
tamelijk
Ik wil terug naar Pappa,
i Je Ik begreep, dat hij zich bewust
t als wa6 van ae aanwezigheid van de
„bewaker" en wilde, dat die hem
IUC1I zou horen. Twee glazen port ver-
Ik zie Chef omdat hij alleen weet met orberde René nog Intussen sta
iel dit de heren nog li rthik wtUt doe] hl) ze geeft. En tul li- melde hij veel
i dat Is erg ieen kan beoordelen welke infor-
j.. nl®t zo best maties onmisbaar zijn. Al-
huls zijn is ook niet die onmisbare informaties Ik bleef voorzichtig. Maar ik kelen. Conform mijn instructies
liie," Gelukkig milt., det julhe v„5tTekt hl] om.
bello. spionage in de schaduw^
Maar. zei hij, kom er toch bijzit- i^ert er uit. dat bij een Dienst s
ten en drink een kop koffie mee de mijne instructies moeten
Alt het mag. heren, antwoordde den uitgevoerd op gezag
de eieenaar. dan graag.
Spionnen in de schaduw (VI)
Tussen die
door noemde hij mij zijn
aues. ueiujkRiK nio-i, --- v-----
het goed met elkander kunnen vin-
huisadres
Ik bleef
dacht: Broeder, als je dan heus verschaften mijn
adres, gaan en de voordeur binnenstrui- gon de toedracht van het geval medewerkers.
wilt spelen, speel ik mee. Ik be-
zich pen.
De Vrolijke Zanger te begrij-
René
gon hem ernstig toe te spreken, woning. Dat is
minuten later toegang tot de
René vroeg c
-k-™. i in 1049 ik Nee. En bestelde zwarte koffie
HET g-v.l ipMkh in TWh hem N steeds wls, lk nlet.
U. P.njk at htó upi ""- ot R„é werkelijk n.lr on.
geheime agent niet al te
getrainde
g<
lijk. Zij hoorden lawaai op de
eerste verdieping. Zij drongen een
De toedracht
d« Notre Dame. Veel wande-
k..„ «in*® J»" totdat Je iemand „ontdekt
nadert?"" Hebben de gezonden zoude^volgen. Welnu ik werd hij gevolgd fle bestelde
de zieken beloofd hun laatste wandelde ln d« buurt van die ka- «herrv en dacht na. Ik
groeten over xe brengen
familie in het vaderland?
Ot> 23 opril- ende WV de voo'rbiljUWers.
leoVen h,er heel ellendich. di« poeseerte U>--
want daer niemant anders en
dan ick. endemosfe alleen
altemaal bedienen met groote
twee onbekenden
né zei tot mijn .IHVHI
moesten ingrijpen. Twee fikse
tikken „met een hard voorwerp"
i de onbekenden sluimerden
beste René nam uit een der kasten Hij gaf
vijfde
cafétje. Aan
der tafeltjes op het terras zat
een man. Hij zong. Ik was geïnte
resseerd. Ik ging in zijn buurt zit-
De onbekende zanger
sloot om si
alarmeerde
agenten. Twee gaf ik opdracht een versleten actetas. Hij
om op de woning van René te Breng mij onmiddellijk
letten. De beide anderen moesten mijnheer Arbetti. Mijn
het tweede door René genoemde deden dit. Een hunner liep
adres bewaken. Dat was nabij de hem uit. de ander achter hem. groep. Hij mocht pas weer boven ste goed doet!
pijnë. ende"hebben can desen net, maar wat vervallengezicht ||||))|r l(|||1I mm (I||1|| mm, miur Hllllll illllll .11111! IIIIIIIH lllllllli >11111111 llllllll IIIIIH lllllllll illllllll lllllllir llllllll 'UIHIIH llllllll
dach den Commandeur in een en vrij sjofeltjes
daer vroeg mij Iets
grtrtrtrtrtririrtr
LEKKERE HEIDENEN
de kleren
M de juiste tijd
Ik'antwoordde. Toen mom-
pilde hl) een plar woorden
hebben' °Ten' hcnt"ghedZ
Natuurlijk regateerde ik met. Dat
zou onvoorzichtig geweest zijn-
w®i ti®sloot ik om de man in net
OOÏ tHoSeii Da1 w„ niet moei. VREEMD zoolj
lijk, want hij was onmiskenbaar - -i**
een'„tjrpe". Ik beschreef hem aan
enige 'van mijn agenten. O. dat
was René! zei een hunner. Ik zei
niets over het geheime herken
ningswoord. Twee mannen gaf ik
opdracht, goed op René te letten.
De volgende avond ging ik eten
op Montparnasse. Wie
kort na mij het reatauram^binnen
R®né' Hi! was in een puike stem-
mm. Min kende hem blijkbaar
mortifd. hem_aan om liedje.
ik wist dat Zij ais herken-
Ighedoot
fe eten, tot onse
En dan komt de laatste dag
van april: Den 30 dito. hadden
wij de wint als vooren. ende
een harde Noorde tuint, snachts
hadden wg de wint als voren.
Als de vloot in het voorjaar op lull,,oT-. -
Jan Mayen arriveert, vindt de be- opdracht, goed op René
manning de zeven maats dood. Het -
journaal is afgesloten op 30 april,
de laatste levensdag. mag men
aannemen, van de Journaalschrij
ver. Of toen «Den reeds
overleden, is niet
te zeggen. Misschien
zekerheid
journaal bij tr houden
riment is niet mear herhaald De
zeven doden van Jan Mayen zullen bem uit
iedereen met schrik hebben ver-
vuld. Te hunner nagedachtenis is
in het barre Noorden een eenvou
dig gedenkteken opgericht, slechts
tegen een uitdrukking aan-
J loopt, die je druk aan het
a denken zet. Van de week een
meisjestroep van vijftien en
zestienjarigen. We zijn samen
uitgeweest en na afloop van
dat excursietje zitten we nog
een poosje met ons allen na te
bomen. En plotseling is daar
o een debat over christelijk en
openbaar onderwijs. Zo maar,
zonder enige duidelijke aanlei-
Neemt tot pedachteniss' dit
laetste Testament Dat U van dese
Maets, het koude Groen-landt
sendt. Hoe dwaelt den armen
Mensch' eer dat syn droeve
dagen Ten eynde syn phegaen?
Waer uierdt hy niet ghedragen
Door 't drijven van het Lot?
Hij zette zich aan mijn tafel
en d e e d erg opgewonden. Hij
ien liedje. Ik nodig-
glas wijn met mij
drinken. Hij zei „graag" en
vroeg: Kunnen wij elkaar morgen
ochtend spreken? Ik kon René nog
niet plaatsen.
Uitstekend, o
hem rendez-v
café bij de Opéra
antwoordde:
lur. Ik gaf
een bekend
Alvorens r
r het café te gaan
3 uitoelokt of opgezet. We
zelfs niet ivaar ze deze ge
i sprekstof vandaan halen; wi
horen alleen geïnteresseerd op
j als Lenie met 'n hel stem-
J metje meedeelt: „Ik ben lekker
heiden Ik ben op het open-
bare school geweestZe kijkt
triomfantelijk rond. Niet naar
leiding: ze bedoelt zich
de i
zocht ik contact x,
mij gezegd had „O, dat is René
Hij wist te vertellen dat de Vrolij
ke Zanger vroeger in enigerlei
relatie tot ons had gestaan. Een
Jaar geleden afvallig geworden,
mijnheer. Een vtouw. een lok
vinkje van gevaarlijke concurren-
Wat lydt h\j al verdriet. Eer Wist hem in te palmen. Zo
hy 't gheicenste endt van sy- kwam hij terecht ln het kamp van
nen arhevdt si et? Exempel is He anderen
dit Volc'c dees' Hollandsche u begrijpt van wie. Oppasaen..
g hese Hen. Wiens were ken. nae TOCH hield ik natuurlijk mijn
ha er doot, wy U voor oogen ,f,pra,k met René Om elf uur
stellen. stapte ik h-t café binnen. Ik keek
die beslist niet op deze manier te
i distaneiëren van een stukje
protestants clubwerk waar ze
met volle teugen van geniet.
Neen, ze kijkt naar de andere
meisjes. Met name naar Wil
lie, die deze kennelijke uit
daging dan ook niet op zich
zinen laat en die prompt ant
woordt: .Jtou, en ik ben op
de christelijke lagere school
geweest. En op de christelijke
huishoudschool. Maar ik geloof
lekke- ook niet
..Een christelijke school is
maar een dooie boelzegt
Lenie „Je kunt er helemaal
geen lol schoppen. Bij ons
trapten we een keetZe
proeft likkebaardend hevige
herinneringen.
„Het bijbelverhaal 's maan
dagsochtends was altijd reuze
mooidat is Willie, die
het opneemt voor haar vroeger
onderwijs. „Maar lol was er
niet by
dat moet ze
wel toegeven.
„En dat van de
godsdienst,
daar weet ik
na al die jaren
wel wat vanaf.
Daar kunnen ze mij niks nieuws
meer over vertellen. Meid, ik
ken de bijbel van voren naar
achteren en van achteren naar
vorer Maar ik geloof lek-
We zitten als leiding met ge
spannen oren te luisteren; we ho
pen zo dat de kinderen door zul
len praten zodat we eindelijk eens
iets te weten komen. Want wat ls
dat toch dat de ene groep zich
„lekker heiden" noemt, (we ho
ren deze uitdrukking niet één keer.
toevallig; neen we horen 'm tel-
Uit de
VOLKSWIJK
kens en telkens opnieuw ln alle
mogelijke hoeken van ons uitge
breide clubwerk met jongens en
meisjes van acht tot ruim twintig
jaar oud!) terwijl de andere
groep even zelfgenoegzaam, even
trots verkondigt dat ze niet gelooft
en nergens aan doet. Maar helaas:
het gesprek over deze zaak wordt
even snel afgebroken als het werd
opgebouwd. Er is al weer een an
der schel stemmetje, dat aandacht
voor haar diepe inzichten vraagt
en die inzichten hebben niets met
„lekker heidendom" en „lekker on
geloof" te maken. Wij als leidsters
weten dat het
dan nutteloos
teloos opge
raapt, zo ach
teloos wegge
worpen onder-
nieuw aar
snijden. We hebben wel eens
vraagd „Waarom lekker leiden"
maar kregen daar nimmer enig
duidelijk antweord op. We hebben
wel meer dan eens geïnformeerd:
„En waarom lekker ongeloof'
maar we werden langs die weg
niet* wijzer.
Alleen, later, hebben we er alt
leiding wel over doorgeboomd.
Want dit verschijnsel drjngt zich
zo benauwend aan ons op. Onze
kinderen komen van allerlei scho
len. Van openbare met en zonder
godsdienstonderwijs. Van hervorm
de m gereformeerde. Van rooms-
katholieke met de meest dwingen-
nel, maakte een buiging voor Lien- [RAUWELIJKS was il
toen: ik ga slapen. 1 kamer, vertelde de notaris, of
ik hoorde een reuze klap, een
klap, die de deuren deed open-
[ROU, en? zei de eigenaar toen vliegen. Ik rende naar beneden
1 Kees zweeg. Nou, en? Pardon, om te zien wat er was gebeurd,
atamelde Kees,pardon, ja. wal en achler miJ kwamen ande-
Wij komen in het restaurant
)at zien we daar? De eige-
ooit bij de zwaarste veldoefening naar van Net Vergulde Wagen
had gedaan. Goed dan, begon wiel languit op zijn rug op de
Kees weer, dat paard moest op grond, trappelend met de voeten
zekere dag naar de sergeant-hoef- en slaande met de handen. En
smid om beslagen te worden. Ge- bulken van het lachen. Lachen,
beslagen. Alles gaat goed, mKlear, iachen, we werden er
gstlg van. Zijn vrouw staarde
wat heb
de heren heb- ik een lol. Wat heb ik ze te pak-
zeg, dat je iemand tevoren gezegd, wie ik moest op-
hebt!" Ik herkende de zoeken. wje^René^ eigenlijk
woorden van mijn instructie. Re- jti| J
natuurlijk de mogelijkheid, dat
in handen zou zijn gevallen
van „de anderen" en dat ik dan
uitgeperst zou zijn. Misschien had
den ze mij dan wel zo behandeld,
dat lk „doorgeslagen" had. Maar
omdat ik vrijwel niets wist, had
ik i
was. Om de zelfde reden!
(zegt de chef altijd) je moet ook
iets overlaten ;an de durf, het in
zicht en de doortastendheid van
Toch, Arbetti, was er (zei ik)
een risico. Als jij niet geslaagd
was, wat dan? Is er niet te veel
gespeculeerd op je vaardigheid...
en op het gelukkige toeval?
De chef begroette René
hartelijk. Ik gaf hem de tas Je kent de chef niet, mijn waar-
(met waardevolle inhoud). Toen de (antwoordde Arbetti). Natuur-
vernam ik enige bijzonderheden, lijk was ik slechts één van de pij
bedwang. Re- Een jaar geleden was de chef op len op zijn boog. Ik ben ervan
het spoor gekomen van een groep- overtuigd, dat minstens nog twee
je mannen en vrouwen, die „werk- anderen een soortgelijke opdracht
ten" voor hen. die ik nu maar hadden in de operatie-René als
de anderen" zal blijven noemen, ik. Maar als ik dat aan de chef
beste agenten zou hebben gevraagd, dan had hij
Paul D., een meester in de kunst geantwoord: Bemoei je met je
van penetreren opdracht om „in eigen zaken, Arbetti, en voer mijn
de schaduw" te gaan en contact opdrachten uit. Dan heb je heus
te zoeken met de verdachte de handen vol. Als je het tenmin-
irtririrtrtrtrCrir t
de godsdienstige plichten. Kortom g
van alle denkbare schooltypen. En
dat schijnt allemaal bij elkaar
niets uit te werken. Dat wordt 0-
door de kinderen na afloop met
één handge^aartje op één grote 5
hoop geveegd: „Lekker heiden" en 5
„Lekker ongeloof'. Met hoogstens
de glorieuze uitspraak dat een niet 2
bijzondere school meer lol presen- !f
teerde en daartegenover de ook b
wel roemende beoordeling van het
bijbelse vertiaal. S
Ook als leiding zijn we niet uit o
deze kwestie gekomen. We willen Jj
natuurlijk het oordeel van vijftien-,
zestienjarige meisjes niet al te p
hoog aanslaan, maar we kunnen 't a
toch niet helemaal naast ons neer-
leggen want onze dametjes zullen p
waarschijnlijk over uiterlijk drie P
jaar getrouwd zijn en zelf kinde-
ren hebben. En ergens voelen ,/e 5
ons beangst. Want wat is dit toch 0
voor een wereld waarin de jeugdi- v
gen zich verenigen in het negatie-
ve: „lekker heiden" „lekker
geen geloof'? En daarnaast: kan n
er misschien wat mankeren aan
bijbelles en aan christelijk onder-
wijs. waardoor dit alles althans
voor het volkskind zonder effect s-
blijft? Die vraag beantwoorden g
kan ik niet; dat is zaak voor
schoolmensen. Ais die dan maar
van mij willen aannemen dat Le-
nie en Willie spraken namens dul-
zenden jongens en meisjes, die al-
les aan hun laars lappen: „Lekker $-
heiden" „Lekker geen geloof'. p
MIEBEL.
Ze verdrinken ons dorp!,
door A. Rutgers van der
LoeffBasenau. Uitgeverij
Ploegsma te Amsterdam.
De ondergang van het Franse
bergdorp Saint Sylvestre, dat
moest verzinken in het stuwmeer
van de grote elektrische centrale,
en de wanhopige strijd der aan
hun grond gehechte boeren, wordt
op spannende wijze verteld door
de schrijfster. Een boek voor de
jeugd, vooral ook een boek om
voor te lezen, want bij menige
passage is aanleiding te vinden tot
een goed gesprek. De dorpstypen
en ook het verblijf in Parijs, waar
grootvader Pépé de President wil
gaan ove>hnlen de werkzaamheden
te doen stilleggen, zijn voortreffe
lijk weergegeven. Milde humor
zorgt voor het goede evenwicht.
Het laatste hoofdstuk, dat de tra
gische dood van Pépé beschrijft,
Het proces Rosalie, door
Raymond Postgate. Prisma-
boekje van Het Spectrum,
Utrecht.
283 Prismaboekjes zijn voor dit
deeltje verschenen, en alle in hun
soort variërend van zeer goed tot
voortreffelijk Nummer 284 is een
uitstekende detective, maar toch
ook niet helemaal. Het behelst een
misdrijf, en de oplossing daarvan;
de rechtszaak en de behandeling
daarvan tot in de jurykamer toe;
en een genuanceerde persoonsbe
schrijving van alle betrokkenen.
Onverwachte wendingen vinden in
het verhaal zelf niet veel plaats
Het gaat om de wendingen in het
oordeel van de jury. Eigenlijk is
het boek uit met de vrijspraak.
Maar bijna was de oplossing van
de „misdaad" zelf vergeten: die
bungelt er nu een beetje achter
aan. De spanning ligt dan ook el-
Soms is het leven gevaar
lijk door Alex Kielland, vert.
van Live dangerously door
Jac. van der Ster, uitg. Ad.
M. C. Stok, Zuid-Hollandse
uitgeversmaatschappij, Den
Haag, in Kleine Cultuurse
rie. 299 pag.
Indertijd heeft de schrijver Alex
Kielland ook in Nederland naam
gemaakt met zijn boeiende en ori
ginele spionageroman. „Gevaar
lijke wittebroodsdagen". Thans is
opnieuw een boek van hem in het
Nederlands verschenen, te weten
„Soms is het leven gevaarlijk". Ook
dit is een voortreffelijk geschreven
en spannend boek. Het verljaal is
dat van een rijke Noorse nietsnut,
die door een knappe jonge vrouw
in het verzet terecht komt en ten
slotte een arm verspeelt, maar een
vrouw wint. Uit deze roman krijgt
men een goede indruk van de Noor
se illegaliteit en haar werkwijze.
De kwaliteiten van het boek zijn
zo, dat we- ook hun die geen oor
logsromans meer wensen te lezen,
omdat ze er al zoveel hebben ver
werkt, zouden willen zeggen: De
ze ene in elk geval nog.
De Familiereünie, «pel van T.
S. Eliot. Vert. mr. H. W. J.
Keuls.
Profeet en Timmerman, spel
van Olov Hartman. Vert. W. H.
Molltn. Wending Toneelbibllo-
theek. Uitg. Boekencentrum
N.V., 's-Gravenhage.
Van de zeer bewonderenswaar
dige Wending Toneelbibliotheek
moet men toegeven, dat zij niet
de gemakkelijkste en dramatisch
meest geslaagde, maar wel de
meest poëtische en diepzinnige
moderne toneelstukken in behoor
lijke vertalingen het licht doet
Zo is de eerste serie besloten
met het dichterlijke, Bijbelse spel
over Jona: „Profeet en Timmer
man" van de begaafde Zweedse
theoloog Olov Hartman. de lei
der van de Sigtuna Stifterne (het
Kerk en Wereld der Zweedse
kerk) wiens dagboek van een do
mineesvrouw „Heilige Maskera
de" indertijd zozeer de aandacht
trok.
In dit spel (als kerkspel be
doeld) wordt in de figuur van Jo
na, de profeet, de opstand tegen
God getekend; in de Timmerman
het bouwende, zorgende, priester
lijke element. Voortdurend klinkt
hier het Nieuw-Testamentische
„meer dan Jona is hier" overtui
gend door. Vertaling en inleiding
van W. H. Molijn vallen zeer te
prijzen.
De tweede serie van de W.T B.
is geopend met T. S. Eliots „De
Familiereünie", meesterljk ver
taald door mr. H. W. J. M. Keuls.
Eliot is de eerste representant
van het moderne poëtische Engel
se toneel (versta poëtisch niet als
idyllisch) en zonder hem is de ont
wikkeling van de huidige functie
van het toneel als de onthulling
van onze beklagenswaardige men
selijke existentie niet denkbaar.
Men moet de redacteuren der
W T B ten zeerste dankbaar zijn
voor de keuze dezer werken en de
uitgever Boekencentrum N.V. voor
de keurige verzorging- dezer deel
tjes.
Over
Fotograferen en Klelnbeel
fotografie, resp. 6e en 3e dn
in de serie „Weten en Kg
nen", uitgave Kosmos Amst«
De totografieboekjes in de „VI
ten en Kunnen"-serie van Kosrtii
hebbe.. heel wat Nederlanders
de loop der jaren enthousiast 1
maakt voor het fotograferen
hun eerste schreden op dit gL.
berige pad geleid dat dergelijl
boekjes in de loop der jaren ed
ter wat betreft nieuwuitgekoi
camera's, apparaten en materia
„achter gaan lopen" spreekt 1
zelf, en daarom kunnen wij
nieuwe drukken van beide bod
plezier voor u signalerei
nera's en lenzen, films 1
üver keuze van onderwei
en standpunt vertellen de beit
boekjes op hun eigen terre
alles dat de beginner van
kan zijn. Ook de gevorderde, d
graag op de hoogte wil blijven vi
wat er zoal aan de markt blij
komen, zal in deze boekjes m
genoegen snuffelen. Het serienun
mer van „Fotograferen" in
Nieuwe Reeks van „Weten
Kunnen" is 205 en het serien
ner van „Kleinbeeldfotografii
238. Beide boekjes tellen ong
veer 70 pagina's en zijn volled
geïllustreerd.
Een vruchtboom is Jon
door Frits Huël. Uitgave
P. Leopolds Ultgeversml
N.V., Den Haag.
„Je wilt al heb je zwa
gen in je leven gehad ni
nieuw beginnen, evenals de vruch a;
boom, die kaalgeplukt en gesnoe
wordt, maar toch weer nieu
bloesems krijgt, niet omdat hij z
zulke bijzondere krachten bez s
maar omdat het nu eenmaal zi
Ada Verduyn zegt dit in h b
boek „Een vruohtboom is Joze
tegen Jozef Oort en zij tekent m
deze woorden de hoofdpersoon
de nieuwe roman van Frits Hu 6
ten voeten uit.
Deze Jozef Oort wordt directei 11
van de door zijn vader tot blo Ji
gebrachte fabriek. Maar door zij
beschouwelijke, wat dromerige r
tuur. slaagt hij er niet altijd in
juiste beslissingen te nemen, wai
door zijn leven gedeeltelijk m
lukt. Toch wordt dit leven ge«|
fiasco, want een vruchtboom i
zef.
Frits Huël heeft ook weer
dit boek bewezen een knap schr
ver en verteller te zijn. Elk ove
bodig detail is weggelaten. Het b
toog is zakelijk en heeft veel ze
gingskracht Evenals in „Flatg
bouw Bethlehem" beschrijft Fri
Huël op beklemmende wijze
spanningen, die zich in een t
beperkte gemeenschap voordoe
Er-gebeuren veel nare en
schokkende dingen. Maar veel kor
weer goed en werkelijk niet
goedkope wijze. De vruchtboo
bloeit weer op en er kan
een nieuw leven beginnen.
„Een vruchtboom is Jozef'
moderne roman met een uitzicl
Dat is veel waard. Zoals het
haal wezenlijk weinig gei
heeft met het verhaal in de Bijb
over Jozef, zo herinnert dit u:
zicht slechts in de verte aan h
Uitzicht, dat het Evangelie bi»
En dat is jammer.
Ankle, door Max de Lange-
Praamsma. Uitgave J. H. Kok
N.B. te Kampen en Ank moet
kiezen, door Mary Baardman.
Uitgave J. N. Voorhoeve te Den
Haag.
Twee Ankle's dus, waarbij wij
direkt voorop willen stellen de
hoofdfiguur uit Max de Lange's
boek beslist aardiger te vinden,
dan de Ank, die Mary Baardman
ons leert kennen. Zinnetjes als
zei Ank grappig" enzei
vader ernstig" doen het nu een
maal niet meer. De opzet: een
meisje, dat uit overtuiging in een
stichting voor achterlijke (waar
om geen moderner woord?) kinde
ren wil gaan werken, wordt wel
sympathiek aannemelijk gemaakt
maar de schrijfster heeft voor
vaak onbelangrijke gebeurtenis
sen zoveel woorden nodig, dat er
van .weinig spanning gesproken
Zoals gezeed: de andere An-
kie komt veel beter uit de verf.
Het is een vlot geschreven roman
netje voor meisjes zo tussen de
zestien en achttien, die zeker met
plezier de belevenissen van het
jonge ler-resje aan een huishoud
school in het hoge Noorden zullen
lezen. De romantiek in dit boek is
fris en onbevangen en ook wist
Max de Lange het gegeven op een
boeiende manier uit te werken.
Het verschil in prijs tussen deze
twee meisjesboeken moet dan
ook alleen in de meer verzorgde
uitgave en zeker niet in de inhoud
worden gezocht.
Theiss-Rhapsodle, do<
bert Muhr. Uitgave H. P. Ll
polds Uitgeversmaatschappij,
Den Haag.
Theiss-Rhapsodie is een stree
roman, waarin de auteur het
haal vertelt van Imre Szalveté
doodarme visser van zigeuner-!
komst, die verliefd wordt op
szi, de dochter van de welgest
de boer Balyeth. Een oud geg
ven dus, dat echter op een me
terlijke wijze is uitgewerkt,
roman is geïnspireerd op een g
te liefde voor het Hongaarse v
en het Hongaarse landschap.
Theiss, de grootste rivier van H
garije, neemt in het verhaal t
voorname plaats in. In romat
sche bewoordingen wordt haar
op alle mogelijke wijzen bezong*
maar ook wordt in eenvoudi
woo-den verteld, welke drama
scne rol zij ten slotte speelt in
leven van Imre en Erszi. In
boek worden alle vreugden n:
ook alle verdriet van het een',
dige volk uit de Hongaarse lai
vlakte beschreven. Speciaal in
natuurbeschrijvingen en in de
schrijvingen van de folklore
het land is het sterk. Het goed
componeerde verhaal is uitstekè
uit het Duits vertaald dooi
mien Manger en door Leop<
keurig verzorgd uitgegeven.
Spaans Avontuur, deel
de Triomf-reeks, oorspronl
lijk ln het Duits geschrev
door Manfred Conté, vertall
Dick Ouwendijk. Uitgave J
van Tuyl N.V., Zaltbomm
Antwerpen.
Ergens aan de Spaanse kust
men geheime agenten van de gi
te mogendheden en Amerikaai
gangsters tezamen om te speur
naar een stukje papier waarop
ligging van een rijke laag uraniu
erts is aangegeven. Daar log»
tevens een goedhartige lanterfl
ter, een gebruinde, slordig gek
de kerel, die op meesterlijke
tussen de elkaar naar het lev
staande partijen heenlaveert
tenslotte behalve met het waa
volle papiertje, ook met de wi
ge eigenares daarvan, een
gravinnetje eaat striiken
Spaans avontuur is een pretent
loos. e nvoudig opgebouwd ar
trekke'iik geschreven verhal
echt spannende ontspanningsli
tuur voor een winteravond
de-kachel.
Baai
Het levensboek van Karl Rin
beschreven door Charles E. Isri
en vertaald door Peter JaspC
vertelt van een Duits chirurg,
zonder zijn wil, tijdens de oorl
in een Tsjechische stad, in de
litiek wordt meegesleept en Jo
en partisancn verbergt. De bei
ming „goede Duitser" blijkt h(
na de oorlog weinig garantie ve
veiligheid te geven en dan beg
zijn zwerftocht door een werë
deel. dat geen plaats voor
heeft.
Is het wel onvermijdelijk,
tientallen krachttermen de
drukkingswijze kracht bijzet!
Dit moet een aanmerking zijn
dit overigens voortreffelijke bo
Ook kan men bezwaren hebl
tegen de wijze w»arop de
ver de hoofdp«r»oon bepa;
vragen doet ook-
zal r
argeloos mens Ma*. Jijden meta{
verdrevenen is de basis v:
werk: ook daardoor ii het
rend en meeslepend.
