ïlieuwc geitettfe ÜTouranl
ES. en Rusland: niet
lijdelijk toezien
MARKEN EILAND AF
1300
Hoeda
Beroep
snel
op
te
Ver. Naties
handelen
ALARMTOESTAND IN SYRIË
MOBILISATIE
IN SYRIË?
Oudste tweeling
wordt 90 jaar
H-ONTPLOFFING IN EEN
REAGEERBUISJE...
'inav komt morgen met
minderheidskabinet
Vlag op nieuwe di
sluitgat gedicht!
Viermaal mislukte proef
met Farside-raketten
Duel Burger-Bruins Slot
aan eind van tam debat
Redactieleden Po
Prostu uit partij
gestoten in Polen
(ONDERDAG 17 OKTOBER 1957
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen-
Advertentie-afdeling" Tel 31441.
ADVERTENTIES: f 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Achtendertigste jaargang
Directie; F. DIEMEB
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-red.; H. W. J. ENSERINK
CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stanhwstidi is qhebloim
myn in tegfjcnspnet*
verzameling
armzalige putten
ZIE PAGINA 7
Toestand in Midden-Oosten gevaarlijker
IMERIKA ÈN RUSLAND hebben aangekondigd, niet lijdelijk te zul-
}len toezien wanneer het tussen Syrië en Turkije tot gevechten komt,
i landen steunen het Syrische verzoek aan de Algemene Vérgade-
i de Verenigde Naties om met spoed een onderzoek in te stellen
de gevaarlijke spanning aan de Syrisch-Turkse grens. Over de
iofden van Syriërs en Turken heen beschuldigden de Verenigde
laten en de Sowjetunie elkaar wederzijds van ophitserij.
a de feitelijke situatie is weinig bekend. Syrië heeft zijn leger in staat
b alarm gebracht en de „burgerwacht'"-van de steden Aleppo en Homs
wapens voorzien. Daartoe zouden toenemende Turkse concentraties
i troepen en tanks aan de grens aanleiding hebben gegeven. Turkije
lijft echter hardnekkig ontkennen, dat het van plan zou zijn, Syrië aan
i vallen en acht zich eerder zelf bedreigd. De minister van defensie van
di-Arabië heeft ontkend, dat zijn land troepen in Syrië zal stationeren.
|Eort nadat Syrië de Algemene Vergadering der V.N. gisteren formeel had gevraagd,
h bezig te houden met de beweerde bedreiging van z(jn veiligheid, legden de
bisters van buitenlandse zaken van Amerika en Rusland verklaringen af.
>6 zei. op zijn persconferentie,
Amerika zioh niet niet zal beperken
1 defensieve operatie in geval van
j Ruesisch-Syrisohe aanval op Turkije
de Sowjetunie niet wenst te besohou-
/bevoorrecht heiligdom" van
Lruit ongestraft kan worden aange-
i. De Amerikaanse minister geloofde
ftler niet direct in een oorlog omdat.
zei hij, de ogen van de ™uele wereld
f het Midden-Oosten zijn ht.
k o echter e Oh reef de voor-
ie Algemene Vergadering, dat
Het Syrische kabinet overweegt
(lgens twee niet nader genoemde
rische ministers een algemene mo-
(isatie af te kondigen als gevolg
n de toenemende spanning, veroor-
akt door de beschuldiging, dat Tur-
je troepen concentreert langs de
rische grens.
In de loop van de dag zou het ka-
let bijeenkomen om de toestand te
treken.
[et Syrisch-Egyptische opperbevel
[vrijwel dag en nacht bijeen om op
ontwikkelingen te zijn voorbe-
id en zo nodig maatregelen te tref-
Syrië's verdediging.
Zowel Amerika als Rusland stemmen in
met het verzoek om éen speciale com
missie van onderzoek in te 6tellen. Deze
zou dan spoedig rapport moeten uitbren
gen aan de Veiligheidsraad en de Alge
mene Vergadering.
Van de zijde der Ver. Naties is nog
niet gereageerd op het verzoek. Het
ligt voor de hand, dat de Syrische
kwestie spoedig op de agenda van de
Assemblee wordt geplaatst. De toe
stand is in dit stadium bijzonder ex
plosief, zo wordt algemeen aange
nomen.
WEERBERICHT
Wind en buien
De Bilt verwacht tot
genavond:
Vanavond en vannacht
zwaar bewolkt met regen.
Morgen nu en dan opklarin
gen, maar ook enkele buien.
Krachtige, tijdelijk storm
achtige zuidelijke wind, rui-
west. Iets kouder ovedag.
(Opgemaakt om 11.15 u
ZON EN MAAN
er elk ogenblik een -gewapend conflict
kan uitbreken. De Turkse general® staf
had met „Amerikaanse adviseurs" plan
nen beraamd om direct na de Turkse
verkiezingen op 27 oktober ten as
te trekken. De Sowjetunie kan echter
niet lijdelijk toezien, dat militaire provo
caties in de nabijheid van haar zuidelijke
grenzen worden beraamd. Zij is bereed,
troepen ter beschikking van de V.N.'te
stellen om een Turkse aanval te sm<
Explosief
Op 31 oktober Hepen de tweelingbroers
an en Cornells Bleek, wonende resp. te
Ouderkerk aan de Amstel en Alkmaar,
hun 90ste verjaardag te vieren. Voor zo
ver op hef laatst gehouden tweelingen-
congres kon worden nagegaan, is dit
re Ids oudste tweeling.
Auto-minnend. Engeland ver
gaapt zich aan de grote auto
tentoonstelling die in Londen
wordt gehouden. Dat dit niet
overdreven is, bewijst de an
dere foto van een nieuwe ex
perimentele Pontiac, de „Club
de nier", een twee-persoons
wagen met een achtcilinder
motor
heb
gie in de hand kan houden en voor vreed
zame doeleinden kan laten werken. Tweel
Britse geleerden, dr. Donald Fry en dr.
Peter Thonemann en hun Canadese col
lega W. B. Thompson, allen verbonden
aan het Briste atoomcentrum te Harwell,
zijn er volgens de Daily Express in ge
slaagd een gecontroleerde thermonucleaire
reactie tot stand te brengen in een labo
ratorium. Met andere woorden: de geleer
den hebben een H-bommetje tot ontplof
fing gebracht in een reageerbuisje.
Dit zou betekenen, dat men voor de eer
ste maal waterstofatomen heeft kunnen
versmelten in buitengewoon kleine hoe
veelheden. Het grote probleem was steeds
de enorme hitte te verkrijgen, die hier
voor vereist is. De geleerden van Harwell
zijn daarin geslaagd door een super-
krachtige elektrische vonk te laten sprin
gen in een glazen buis, de Zeta. gevuld
met waterstofgas.
De werkelijke proef duurde een dui
zendste seconde. Door middel van een
elektromagnetisch krachtveld werd het
verhitte gas op afstand van de glazen
wand gehouden
De Britten hopen met hun vinding voor
gebleven te zijn op andere landen, voor
zover het de toepassing van kernenergie
in de industrie en in de huiskamer betreft
Hoewel de proef nu in een laboratorium
is geslaagd, moet men er echter op reke
nen dat het nog vijftien a twintig jaar za'
duren voordat H-energie kan worden ge
bruikt om machines aan te drijven er
HET MIDDEN-OOSTEN
Radicalen niet van de partij?
NTOINE PINAY komt morgen met een minderheidskabinet in de Franse
Nationale Vergadering. Dit moet dan beslissen over de vraag of de
ïservatieve leider al dan niet als premier aanvaardbaar is. Grote regeer
macht zal dit kabinet vermoedelijk niet kunnen opbrengen, maar Pinay
het in elk geval proberen.
[Het „CadilJac"-comité van de radicale
[rtlj heeft zich uitgesproken tegen decl
ining aan een regering onder leiding
a Pinay. Uit betrouwbare bron wordt
i, dat ook de volksrepublikei-
dergelijk besluit hebben ge-
Gisteren hebben enkele honderdduizen-
n arbeiders in gas- en elektricitteits-be-
zoals gemeld, kans gezien, het
fconomlsche leven van Frankrijk vrijwel
|«hee! lam te leggen. De 24-uursstaking,
0 kracht bij te zetten aan de looneisen
i vraagt 30 procent en de regering
6dt „slechts" 20 procent is door de
e grote vakbonden met succes gevoerd.
In Le Havre sloten zioh de havenar-
•eiders, metaalbewerkers en zelfs de
«soneelsleden van het grootste zieken-
bij de stakers aan. SleGhts de staf
1 de operatiekamer in het ziekenhuis
leef aan het werk
1 de loop van de avond werd de
ttoomlevering weer hervat. De gasdruk
«s toen nog te laag om de Parijzenaars
a staat te stellen een warme maaltijd
aar te maken.
Vandaag hadden de
maals willen staken, maar dan om te be
togen voor „vrede in Algerije". In ver
band hiermee is in geheel Frankrijk de
politiemacht in staat van paraatheid ge
bracht, echter blijven de soldaten en po
litiemannen in de kazernes, zolang uit
rukken niet nodig is. De ochtend verliep
ln Parijs volkomen normaal.
Arthur Larson, hoofd van de Ameri
kaanse voorlichtingsdienst is benoemd tot
speciaal medewerker van president Eisen
hower rer bestrijding van Sowjetrussische
propaganda over onderwerpen de Rus
sische satellietstaten betreffende.
De visserUvloot van de Sowjetunie be
stond in 1956 uit ruim 60.000 vaartuigen,
waarvan 1785 tretlers. In 1938 had de
Sowjetunie 36.406 vaartuigen, waarvan
107 treilen.
Koffie Brazilië, Columbia, Mexico.
Costa Rica, Guatemala, El Salvador en
Nicaragua bespreken in Mexico een plan
om 20 procent van hun koffie-uitvoer vast
te houden, ber verbetering ven de prijzen.
Hatta i
Zijn vorige bezoek aai
de oorlog gebracht, 1
de Japanners bezet
Tokio aangekomen.
Japan werd tijdens
oen zijn land door
was. Hij wilde de
vriendschappelijke betrekkingen met Ja
pan verstevigen. De kwestie van de her
stelbetalingen zou volgens Hatta aan de
beide regeringen worden overgelaten.
Hatta verklaarde voorts, dat zijn verhou
ding tot president Sukarno thans min of
meer vastgelegd is.
Ook op dit gebied blijkt Rusland te kun-
ven meespreken Kort na het Engelse suc
ces maakte radio-Moskou bekend, dat de
Sowjetunie werkt aan *n thermonucleaire
reactie van zeer krachtige impulsonbladii
gen, waardoor men dochter zal komen bij
de hoofdmoeilijkheid van de moderne
tensehap, namelijk hoe men een kern
reactor kan ontwikkelen, die
maar waterstof gebruikt.
Aandrang op geweld
tegen Nederland
Arudji Kartawinadja, voorzitter van de
Partad Sjarikat Islam Indonesia en vice-
voorzitter van het Indonesische parle
ment, heeft verklaard, dat indien de Ver
enigde Staten niet op vreedzame wijze
een „oplossing" vinden inzake Nederlands
Ndeuw-Guinea, er voor de Indonesiërs
geen andere keuze is dan over te gaan tot
een „andere dan vreedzame" koers. Hij
denkt aan economische en fiscale maat
regelen tegen Nederlandse bedrijven, be
vriezing van Nederlandse ondernemin
gen en kapitaal, verbod aan Nederlandse
schepen in Indonesischs, havens en Liqui
datie van de K.P.M. Mocht dit niet baten,
dan wil hij verbreking der diplomatieke
betrekkingen.
(Van een onzer redacteuren.)
MARKEN, donderdag.
BURGEMEESTER B. C. VAN HOUT plantte met een forse slag de natio
nale driekleur in de laatste gestorte hap vette klei en toen wisten we
dat het sluitgat in de dam die Marken met de Nes-polder verbindt voorgoed
was gesloten. Dat was vandaag omstreeks het middaguur. Het Marker
muziekkorps Juliana, uitgevaren met het motorschip Jonge Jacoba, «Jat
recht voor het sluitgat op stroom was gaan liggen, speelde een couplet van
het Wilhelmus.
Hoofden werden ontbloot, lampen
van fotografen flitsten, filmopera
teurs lieten het oog van hun apparaat
langs de nieuwe dijk glijden: aan een
eeuwenoude toestand was een einde
gekomen. Het laatste eiland in de
Zuiderzee is geen eiland meer.
Minister Algera dacht op dat ogenblik
misschien aan de nieuwe mogelijkheden,
die de dijk voor Marken opent. Ir. F. J.
B. G. Geers het hoofd van de dienst der'
Zuiderzeewerken, zag de Markerwaard
de vierde Zuiderzeepolder al gereed.
Sijtje Boes dacht aan haar handel en jong
Marken aan de vlottere verbinding met
het vasteland, die door de dam tot stand
is gekomen.
Weemoed
Maar bij oud Marken moet er een
voel van weemoed zijn geweest om
laatste eigene dat verdwijnt het (ge
deeltelijke) isolement, dat is doorbroken,
ook öl begrijpt het de noodzakelijkheid
van de dij ka an leg. De beslotenheid
Marken is verdwenen. De toerist zal van
nu af aan op welk uur van de dag en
van de nacht ook altijd tot Marken kun
nen doordringen. De auto en de autobus
zullen 'er in groten getale haar intrede
Noodzakelijk
De noodzakelijkheid van de dijkaanleg
trad naar voren, toen na de afsluiting van
de Zuiderzee de visserij belangrijk werd,
ingekrompen en de Marker bevolking op
het vasteland werd aangewezen. De in
dustrie slokte de vissers op, zoals de in
dustrie altijd hongerig ook de boeren gaat
opslokken en de industrie eist regelmaat.
Een vaste tijd van beginnen een vaste
tijd van eindigen. De industrie wilde geen
rekening houden met het uitvallen van de
bootverbinding of met absentie door ijs
gang.
De industrie vroeg een rechtstreekse
dtykverbinding van het eiland met de
vaste wal en de dyk paste in de plannen
tot drooglegging van gedeelten van de
voormalige Zuiderzee. HU gaat deel uit
maken van de bedUking van de Marker-
De polder van 60.000 ha. die naar de
waterstaateingenieurs hebben berekend,
in 1968 zal kunnen droogvallen loopt van
de zuidwestpunt van Marken naar de
noordoostelijke hoek van de Nespolder en
sluit door middel van een dwarsdam aan
de polder aan. De lengte van de dijk ia
1960 meter, de breedte varieert van 17.50
meter tot 31.25 meter en op de dijk ia
een 6 meter brede rijweg ontworpen.
Toch water
Marken zal toch nog door water blijven
omspoeld. Aan het westen blijft het aan
de Gouwzee liggen. Ten noorden van het
eiland zal de toekomstige polderdijk van
de Markerwaard naar Edam en gelijk het
zich thans laat aanzien, verder naar
Hoorn en Enkhuizen worden doorgetrok
ken. Reeds in de oorlog werd een deel
van de dijk gemaakt, maar op last van
de Duitsers gestaakt. Begin 1956 werd met
de dijkaanleg begonnen. De N.V. aanne
mersbedrijf V. J. J. P. Broekhoven te
Arnhem zou het gaan uitvoeren voor
3.267.088. Er werd gewerkt zowel van
de Noordhollamdse kant als vanaf het
eiland Marken. Op 15 september was het
werk reeds zover gevorderd, dat de
scheepvaart van de zuidelijke toegang
naar de Gouwzee geen gebruik meer kon
maken.
Naast deze dijk wordt nog een beschutte
aanlegplaats (haven) gebouwd en een
weg door de Nespolder, die aansluit aan
de bestaande weg langs de binnenkant
van de Waterlandse zeedijk naar Monni
kendam.
Verbonden
Van twee kanten werd met de dijkbouw
begonnen en vandaag werden de twee
gedeelten met elkander verbonden. Bur
gemeester Van Hout van Marken plantte
de vlag. Minister Algera, waterstaatsinge-
nieurs en de bevolking van Marken ont
blootten het hoofd, toen het Wilhelmus
werd gespeeld.
Ach, het is geen wereldschokkend
nieuws. Dat was het ook niet toen
de Markers niet meer ter visvangst
konden gaan. Het ligt in de lijn der
ontwikkeling. Sijtje Boes krijgt ver
moedelijk meer klanten en jong Mar
ken kan zijn vleugels wijder gaan
uitslaan. Maar over één ding mag
wel worden nagedacht: Marken is
geen eiland meer.
)OGINGEN van de Amerikaanse
luchtmacht om proefraketten
aan ballonnen op te laten tot een
hoogte van 30.000 meter en ze ver
volgens het heelal in te schieten, zijn
rier keer toe mislukt, hoofdzake
lijk als gevolg van de weersomstan
digheden
Er staan bij het eilandje Eniwetok in
de Stille Oceaan nu nog twee raketten
klaar, om afgevuurd te worden zodra het
weer beter wordt. Volgens de luohtmacht,
die het mislukken van de raketproeven
moest erkennen, nadat hierover in de
pers berichten waren verschenen, heb
ben de betrokken ..Far6ide"-raketten
zelf geen mankementen vertoond. De bij
zonder lage temperaturen op grote hoog
te hadden zodanig op de ballonnen inge
werkt. datede raketten niet in de juiste
positie warén gekojnen.
Twee van de raketten had men
nog kunnen afvuren, hoewel van tev
bekend was. dat ze niet de vereiste hoog
te zouden bereiken.
Dulles: haast
De Amerikaanse minister van bu
landse zaken. Foster Dulles, heeft giste
ren tijdens een persconferentie nog
duidelijk gesteld, dat Amerika haast moet
maken met de ontwikkeling van de gelel
de projectielen. „Misschien zullen ze ovei
vUf of tien jaar het beslissende wapen
zün", zei Dulles.
Hij erkende, dat de Russen op het ogen
blik een voorsprong hebben, maar hield
vol. dat Amerika nog altijd in militair
opzicht de eerste plaats bezet, met r
door het grote aantal zware bommen
werpers.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gii
algemene politieke beschouwingen ge
ëindigd. Tijdens de replieken heeft zich
nogmaals een zeer principiële gedach-
tenwisseling ontwikkeld over de taak
van de staat. Daarbij heeft de socialisti
sche fractievoorzitter, de heer Burger,
zijn antirevolutionaire collega, dr. Bruins
Slot, zeer fel aangevallen en zelfs onhens
Het was opvallend dat prof. Romme,
ondanks de beweringen van de heer Oud,
toch wel mogelijkheden ziet om met de
socialisten tot een vergelijk te komen
over de vraag op welke wijze de indivi
duele bezitsvorming kan worden bevor
derd. De socialistische en rooms-katho-
lieke woordvoerders spaarden elkaar ook
op deze tweede dag. De liberale opposi
tieleider prof. Oud was verheugd over
het principiële betoog van de heer Bruins
Slot. De heer Tilanus kreeg van de heer
Burger te horen, dat de C.H.U. niet zo
verzuild ls als de andere christelUke par
tijen.
Het debat is geëindigd zonder dat er
een motie werd ingediend. Minister
president Drees zelde het gevoel te heb
ben, dat het kabinet thans meer op de
steun van de volksvertegenwoordiging
kan rekenen dan een jaar geleden. HU
hoopte, dat de politiek van de regering
vertrouwen zal wekken bU brede lagen
van het volk. Het kabinet zal verdwUnen
zodra blUkt dat er ln de Kamer een
meerderheid voor een ander kabinet te
vinden ls.
Voor het Kamerverslag
zie men pagina 9
Dulles verklaarde verder, dat hij voor
stander is van een nauwere samenwer
king op het gebied van de moderne wa
pens tussen Amerika en zijn bondgenoten
Tien leden van de redactie van het stu
dentenblad Po Prosbu zijn uit de Poolse
communistische partij gezet, aldus is gis
teravond im Warschau bekendgemaakt.
Onder hen bevindt zich de hoofdredac
teur Turski. Vier anderen hebben een
.berisping met een waarschuwing" ge
kregen, een ander alleen een berisping.
't Blad had, zoals gemeld een „afwij
kende mening" over het communisme ver.
kondigt.
In Lodz, na Warschau de grootste stad
van Polen, is het gisteren tot vechtpar
tijen gekomen tussen studenten en „straat
schenders". De moeilijkheden waren be
gonnen,. toen een groepje straatschen-
Hóngaarse minister
Treedt zelf tegen
„ontrouwen" op
Reeds verschillende kerep heeft de Hon
gaarse regering de studenten gewaar
schuwd, krachtig te zullen ingrijpen wan-
het op 23 oktober, de verjaardag van
de revolutie, tot ongeregeldheden zal
komen.
De minister van staat. Marosan. heeft
de studenten van de universiteit van
Boedapest nu toestemming gegeven zelf
rekenen met collega'6 die zouden
.trachten de opstand te herdenken. ..Be
handel hen zoals uw grootvaders door
prelaten en aristocraten zijn behandeld."
Een student, wiens vader kapitalist is
geweest, moet woTden geholpen tot an
dere gedachten te komen, maar wanneer
hij tracht in het bezit van zijn vaders
eigendommen te komen, wacht hem het
zelfde lot als zijn vader. Wanneer vrien
delijke woorden niet helpen, zullen de
universiteiten van staatsvijandige ele-
en worden gezuiverd, aldus de mi
nister.
Nieuwe klap voor Erhard
De verkooporganisatie voor vetkolen
in West-Duifcsland zal 1 november de prijs
meb drie mark of 2,71 per ton verho
gen. Dit betekent een klap in het gezicht
van de minister van economische zaken,
Erhard d;e om uitsteJ of een mindere ver
hoging had verzocht. m
De stand op
17 oktober:
Tf7EET U wat bedoeld wordt met de woorden „De sterke
vier"? Dat zijn onze vier dagbladen: de Nieuwe Haag-
sche Courantt de Nieuwe Leidsche Courant, de Rotter
dammer en het Dordtsch Dagblad. Hiernaast ziet u de
thermometer afgedrukt met het „kwik" op 1300. Dat
betekent dat de Nieuwe Haagsche en de Nieuwe Leidsche
vandaag op 17 oktober 1300 nieuwe abonnees hebben
kunnen inschrijven sedert de dag waarop wij met onze
werfactie begonnen zün. de zevende september.
Op deze zelfde 17e oktober wijst de thermometer ln
Rotterdam en Dordtrecht, de twee bladen die in deze actie
eveneens samenwerken, het getal 1700 aan. Dat betekent
dat „De sterke vier" in nog geen zes weken tijds 3000
nieuwe abonnees konden inschrijven. Drieduizend nieuwe
abonnees in het beperkte gebied waarin w\j verschijnen.
Dit is een getal waarbij we toch wel even willen stil
staan. Want een dergelijke snelle groei is ln Nederland
toch iets bijzonders.
Hoe is die groei te verklaren? In de eerste plaats zal
men het moeten zoeken in de slagzin die wij bij onze
actie hebben gelanceerd: In ieder christelijk gezin een
christelijk dagblad. Die gedachte wint veld. Het veel ge
hoorde argument van „Nou ja. nieuws is toch nieuwt,
dus wat geeft het in welke krant je het leestwordt
thans heel wat minder gebruikt. Geen wonder Het
nieuws van de laatste jaren is dikwijls zo angstaanjagend
en zo verbijsterend geweest, dat velen vanzelf zochten
naar wat meer houvast dan alleen de harde feitenEn
waar zal men dat houvast anders zoeken dan daar waar
ook de christelijke krant het zoekt; bij God en Zijn
Woord, bij de „bron van troost en licht" die de Psalm
dichter aanwijst.
En zo bezien is de groei van onze bladen wel bijzonder
verblijdend. Maar in de tweede plaats is die groei te
danken aan u, de lezers van onze bladen. Een tevreden
klant is de beste reclame, en zo ls een tevreden lezer
de beste propagandist uan een krant. De groei bewijst
dat u die propaganda met ijver hebt gevoerd en dat doet
Nu een vraag. U lAót het toch hier niet bi)? We hebben
voor „De sterke vier" een streefgetal van 4000 gesteld.
Dat betekent dat er ln de komende tijd nog stevig-aan
gewerkt moet worden, zeker door diegenen die nog nooit
een bon ingevuld hebben opgestuurd.
„ln ieder christelijk gezin een christelijk dagblad" is
geen holle leuze ze is waard dat u er zich achter stelt
met volle energie. Als u dat doet, zijn wij er geen ogen
blik bang voor, dat we die resterende duizend niet zul
len halen.
(Voor de bon zie pagina
