WODKA VLOEIT IN HET KREMLIN
Waarom valt Spoetnik niet op de aarde?
193 NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DONDERDAG 10 OKTOBER 1957
*»aar Hei oorlo$s<4a$boek. van LOW ALAN BROOKE de rechterhand van WlNSTOK CHURCHUX
WOROSJILOF drinkt bij
voorkeur gele wodka. Maar
gele wodka schijnt zelfs
generaals van hun stuk te
brengen. Het diner, dat Stalin op
14 augustus 1942 in het Kremlin
voor zijn Engelse gasten heeft ge
houden, is dan ook ontaard in
zwelgpartij, aldus Lord Alan
;Brooke, die in zijn kwaliteit van
de generale staf van het
Britse imperium mee aanzat. Veel
wodka hebben de Britten overigens
niet gedronken, want het is echt een
drankje, dat men moet léren drin
ken. Dat zij echter zo gul werden
onthaald was een middel om het
ijs van de Brits-Russische bespre
kingen te breken: ^Churchill was met
de onprettige mededeling gekomen,
lat het invasieplan in Frankrijk in
1942 geen doorgang kon vinden. Er
loest iets anders gebeuren. De Rus
sen waren weinig ge-
8 baat met een offensief
in Noord-Afrika. Zij
waren wél gebaat bij
versterkingen voor de
verdediging van de
Kaukasus. Het diner
liende er voor een vertrouwelijke
ieer te scheppen voor de onderhan-
lelingen van de volgende dag.
Kerend getij
Het banket werd gehouden In de
!atherine-zaal van het Kremlin, een van
Ie prachtigste zalen, die het gebouwen-
omplex rijk is. Het was de avond voor
ie Duitsers de Don bij Kalach over
taken, zestig kilometer van Stalingrad.
)e olievelden bij Maikop in een uitloper
ran de Kaukasus waren een week te
loren in Duitse handen gevallen.
In de grote zaal waren ongeveer hon-
anwezig. De Britse en
rikaanse gasten werden ontvangen
Stalin, die zoals gewoonlijk gekleed
in een kort lila-kleurig katoenen
en een broek, waarvan de pijpen
arzen waren gestoken.
In het dagboek van Alan Brooke Is
opgetekend:
,Ik zag erg tegen deze avond op. De
voorname plaats In op
:t banket. De samenkomst liep uit op
complete zwelgpartij. Voortdurend
en er tijdens het diner toasts uit-
ibracht in het eerste uur alleen al
dozijn. Gelukkighad ik een karaf
staan en als niemand
ln de gaten had vulde ik mijn glas
in plaats van met wodka. Op
;r kreeg ik slechts de helft
de wodka binnen dan door
anderen werd verondersteld. Worosji-
|f, die naast mij zat, zei tegen mij via
tolk: „Deze wodka is niet best, ik
gele wodka laten halen!' Ik dacht,
hij mijn spelletje met de waterkaraf
doorzien en dat hij mij in de maling
TZ^iWe nemen, maar neen, hij bleek zelf
il op gele wodka te zijn. De nieuwe
rak werd gebracht in een grote karaf.
Worosjilof vulde mijn glas en het
flUjne. „Op uw gezondheid", zei hij en
«Joeg het glas achterover. Ik antwoordde:
weet wat gele wodka is, maar ik heb
geproefd. Ik zal het daarom
irzichtig proberen". Ik nipte
:1 voorzichtig aan het glas, maar na
slokjes was het mij onmogelijk ver
te drinken; het was als vloeibare
lyenne-peper en gaf het gevoel alsof
keel in brand stond. Ik zei Wo-
ijilof, dat ik het bij de witte wodka
houden, maar hij voelde zich best bij
had inmiddels een tweede glas
eegd.
J[De gevolgen bleven niet lang uit. Op
i voorhoofd brak het zweet zo hevig
dat het in straaltjes langs zijn ge-
t stroomde. Hij zweeg verder, werd
1 rustig en zat met een wazige blik
i zich uit te staren. Ik vroeg me af,
Wanneer hij van zijn stoel onder de
Jfel zou glijden. Maar neen, hij bleef
zonder zich overigens bewust te
ijjn van hetgeen er verder zoal ge-
Tegen het einde van het banket stond
Jlalln op van zijn plaats naast Molotof
fl® begon een nieuwe ronde met het uit-
fltangen van een toast. Hij vulde zijn
Cmet wodka en keek naar Worosji-
Vervolgens liep hij onze kant uit,
naast de generaal staan en met een
grijns op zijn gezicht hief hij zijn
omhoog. Worosjilof moest staan, om-
ipde toast hem gold
m hield zich met belde handen kramp-
Whhg aan de tafel vast en zwaaide
langzaam van voren naar achteren en
terug. -In zijn ogen lag een afwezige
blik. Het kritieke ogenblik naderde
Stalin kwam met zijn glas om te I
ken. Worosjilof moet op z'n minst
stuk of zes glazen hebben gezien
onthutst keek hij ernaar. Ik zag, dat
hij alle moeite deed om zijn gedachten
te concentreren. Hij pakte zijn glas en ik
zag, dat hij op goed geluk mikte op
een van de vele glazen, die zijn benevelde
brein waarnam. Het was, tot zijn geluk,
het goede
Stalin ging weer naar zijn plaats om
zijn glas opnieuw te vullen voor nog een
stuk of tien toasts. Met een diepe zucht
viel Worosjilof achterover in zijn stoel.
Ten slotte was het diner afgelopen. Ik
dankte de hemel, dat ik nog de nodige
controle had over mijzelf, over mijn
benen en over mijn gedachten".
Laatste dag
De volgende dag was de laatste dag
van het bezoek. Maar voor het zover
was zouden er nog enige besprekingen
plaats hebben tussen de Russische en
Britse militaire leiders. Alan Brooke ver
haalt hoe hij 's morgens Churchill be
zocht om enkele dingen te bespre
ken. Om 12 uur zou het eerste gesprek
plaats hebben.
privé-vertrekken te komen om daar iets
te drinken. Hier bleven de mannen zes
uren achtereen. De staatslieden brach
ten de gehele avond en een deel van
TTET BANKET, dat Stalin in het Kremlin voor zijn Britse gasten
aanrichtte, liep uit op een zwelgpartij. Desondanks werd
door dit samenzijn het ijs gebroken tussen de Russen en de Engel
sen. Want in een vertrouwelijk gesprek vertelde de Russische
dictator Winston Churchill wat de reden is geweest van het non
agressie-pact, dat Sowjet-Rusland in 1939 met het Duitsland van
Hitler sloot.
Worosjilof en
posjnikof. Tweeëneenhalf uur lang ben
ik bezig geweest hen te overtuigen
de onmogelijkheid in 1942 al een w
lijk front te hebben. Het was eigenlijk
onbegonnen werk, want zij hadden
geen idee van wat er komt kijken
een dergelijke operatie in Frankrijk. Wij
gingen tenslotte vriendschappelijk, i
iet overtuigd, uiteen.
Tijdens de lunch had ik een gesprek
met Sjaposjnikof, die er zeer slecht uit
ziet. Hij is chef van de Russische gene
rale staf sinds "het begin van de oorlog.
Maar hij is ziek, ik vermoed iets aan
het hart of zo. Hij is een bijzonder prettig
man om mee te converseren. Worosjilof
is ook een aantrekkelijke persoonlijk
heid, maar hij is meer van de poldi
doortrokken"
Kaukasus
>eilij k
Aanvankelijk bleek het
de Russen over de verdediging
Kaukasus te spreken, zo merkt Brooke
op. Er waren' geen deskundige!
wezig. Later was het mogelijk hierover
gesprek te krijgen met Worosjilof.
Alan Brooke zegt in zijn dagboek:
„Hij vertelde mij, dat er vijfentwintig
Russische divisies Ln de Kaukasus waren
bijbehorende tanks en luchtstrijd
krachten. Dit was hetzelfde aantal, dat
reeds eerder door Stalin was genoemd.
Ik ben er zeker van, dat het niet de
waarheid Is. Wij bespraken verder de
mbgelijkheid om eventueel versterkingen
dit gebied te zenden. Hiervoor had
en en al oor. Wij kwamen overeen,
dat wij zouden trachten Ln Leder geval
wat betreft de luchtmacht steun te ver-
Over Worosjilof schrijft Brooke, dat
zijn relatie tot Stalin in hoofdzaak schijnt
gebaseerd op persoonlijke vriendschap
vroegere contacten. Op het gebied
militaire adviezen werd hij over
schaduwd door Sjaposjnikof, die uit een
goede militaire school komt en reeds in
de tijd van de tsaar in de militaire
was opgenomen.
Intiem
Terwijl Brooke zijn laatste bespre
kingen voerde met de Russische gene
raals en tevens afscheid van hen nair
i vroeg naar bed te gaan in de hoop
morgens eindelijk eens fit de terug-
s te aanvaarden, had Churchill een
lang onderhoud met Stalin.
zeven uur was Churchill naar het
Kremlin gegaan. Hij had ook geïnfor
meerd naar de verdediging van de Kau
kasus en het antwoord van de Russische
dictator was: „Wij zuilen ze tegenhou
den; zij zullen niet door het gebergte
heendringen".
Tot zijn grote verrassing werd Chur
chill door Stalin uitgenodigd in zijn
de zijnen werden ontvangen.
de nacht door met een vriendschappe
lijke en zelfs joviale conversatie.
Churchill werd vertrouwelijk en ver
telde Stalin van zijn favoriete plan, de
landing in Noorwegen, die hem door
zijn adviseurs was afgeraden. Stalin op
zijn beurt vertrouwde Sir Winston toe.
dat hij een tegenoffensief had ontwor
pen, dat de komende winter zou wor
den ingezet.
Tijdens het gemoedelijke gesprek vroeg
de een de ander naar de redenen van be
paalde besluiten of handelingen uit het
verleden. Churchill vroeg zijn gastheer
bijvoorbeeld, waarom hij in het begin
van de oorlog tijdens de Brits-Russische
onderhandelingen over een mogelijk
bondgenootschap, plotseling een non
agressie-pact sloot met Duitsland.
Het varkentje in
liet Kremlin
J^EN DAG reizen achter het
Russische front lag het Krem
lin. Terwijl honderdduizend Rus
sische jongeren in een vertwijfeld
gevecht op leven en dood met de
oprukkende Duitse legers waren
gewikkeld, brandden in de Cathe-
rinazaal van het Kremlin honder
den kaarsen boven de welvoorziene
tafel, die Stalin voor Churchill en
diens militaire adviseurs had doen
aanrichten.
Er werd wodka gedronken, veel
wodka. En de tafel bevatte meer
spijzen dan de honderd aanwezigen
konden verorberen. Veel tiis en
veel in olie bereide gerechten.
Alan Brooke noteerde:
„De uren gingen langzaam voor
bij ev ik voelde mij steeds moede
lozer. Vlak voor mij, tussen de
grote schalen met visgerechten,
stond een schaal met een speen
varken, bedekt met een witte saus.
Het had een oog als een zwarte
truffel en een mond als een sinaas
appelschil. De hele avond bleef dat
zwarte oog op me gericht en die
mond lachte me bitter toe. Ik zie
dat varken nog voor me als Ik m'n
ogen sluit
Tijdwinst
Stalin antwoordde, dat Engeland een
beetje bang moest worden gemaakt. Hij
wist, dat er slechts twee Britse divisies
konden worden gemobiliseerd en hij
dacht, dat de Engelsen maar eens moes
ten weten, hoe zwak het Franse leger
was. Hij kon zich niet voorstellen, dat
Engeland op deze wijze in de oorlog zou
Aan de andere kant, zei Stalin, wist
hij zeker, dat Duitsland Rusland zou aan
vallen. Door samen met Duitsland Polen
binnen te vallen kon hij zijn grondge
bied vergroten en grondgebied beteken
de bij een aanval, tijd om de verdediging
in gereedheid te brengen.
De volgende morgen stegen de vliegtui
gen met de Britse gasten aan boord
reeds vroeg op. Deze maal vloog Brooke
niet in een luxueus Russisch vliegtuig,
maar in een Engelse Liberator, een bom
menwerper, waarin hij met generaal
Wavell en de anderen languit in het
bommenruim moest liggen. Er wari
geen ramen, geen stoelen en zelfs gei
banken.
De toestellen vlogen richting Kairo.
Bolwerk tegen
Rommel
De Britse ambassade in Moskou
Wereldreis van mr.
G. Pli. Helders
Hartelijk nagewuifd door zijn echtge
note en zijn vier dochters, is de minister
van zaken overzee, mr. G. Ph. Helders,
gistermiddag met het K.L.M.-toestel Ne-
gaton van Schiphol vertrokken, voor eer
bezoek van enkele weken aan Neder
lands Nieuw-Gulnea. In aansluiting op
deze reis hoopt de minister een bezoek
te brengen aan Australisch Nieuw-Gui-
nea en aan Australië. Op 5 november
zal hij daartoe van Hollandia
reizen en vervolgens naar Port Moresby,
Sydney en Canberra.
Op 13 november verlaat de bewinds
man Sydney. Hij zal dan naar Nederland
terugreizen via de Verenigde Staten
de rijksdelen in de West, waar hij na
november enkele dagen zal
Algera-familiedag in
Friese hoofdstad
Op zaterdag 12 oktober zal in Leeuwar
den een „Algera-familiedag" worden ge
houden. Deze dag zal worden bijgewoond
door 350 dragers van de naam Algera,
Algra of verwante namen. Het woord zal
worden gevoerd door het Eerste-Kamer-
lid de heer H. Algra - en de genealoog
R. S. Roorda. Minister Algera, die veel
belangstelling heeft voor deze dag, zou
ook het woord voeren, maar ia verhin
derd de bijeenkomst bij te wonen.
Ook Brussel kandidaat
voor Olymp. Spelen
Ook Brussel heeft zich geplaatst op de
steeds aangroeiende - lijst van steden die
zich kandidaat hebben gesteld voor de or
ganisatie van de Olympische spelen in
1964.
Tot de andere kandidaten behoren To
kio, Moskou, Karachi, Auckland, Belgra
do en verscheidene steden in Amerika.
De beslissing valt op het congres van
het I.O.C. ta Tokio in 1958.
microfoon te zeggen
"C^R WORDT DUS, binnen het omroepbestel, niet zo erg geloofd aan
het nut van de regeringsuitzendingen, zoals die zich nu hebben ont-
wikkeld.Er wordt, zo zegt men daar, heus niet zo hard geluisterd naar
die kwartiertjes voorlichting.
Laten we eens zien, wat er zoal op tafel komt, wanneer de overheid het
woord krijgt. Bekijken we het programma voor deze maand, dan tellen
we maar liefst 35 uitzendingen op een in kleuren gedrukt programma
blaadje.
Die uitzendingen zijn dan weer ver
deeld in zes rubrieken, dus er moet nogal
een stukje organisatiewerk achter zitten!
Die rubrieken (wij verwachten echt niet.
dat u ze kunt opsommen en doen dat hier
dus eens voor u) heten resp.Rijksdelen
overzee, Nederland en de wereld. Land
bouw. Verklaring en toelichting, emigra
tie en Atlantisch allerlei.
U ziet, van enige spontane mededelin
gen van overheidswege is niets meer over:
sprekers en onderwerpen staan, eer de
maand begint, keurigjes „afgedrukt" in
het programma, dat echter voorzichtelijk
„wijzigingen voorbehouden" vermeldt.
Want inderdaad, is er wél iets actueels,
dan moet een reeds aangekondigd onder
werp mogelijk vervallen.
Lezen wij de titels van de onderwer
pen, dan kunnen we toch wel begrijpen,
dat de omroepverenigingen de noodzaak
van vele voordrachten betwijfelen, zo
niet ontkennen.
Wij vragen ons mét hen af, of het be
slist noodzakelijk is, dat van regerings
wege onderwerpen als de volgende wor
den behandeld: „Grepen uit de geschiede
nis van Suriname", „Johannes NIc. Hel-
stone, een componist uit Suriname". „Een
passiespel in Suriname", „Schone lette
ren in de Ned. Antillen", „Uitwisselings
programma over Finland", „Wij bezoeken
de Zuidlarense paardenmarkt", een serie
beschouwingen over „Wat biedt het nij
verheidsonderwijs onze jeugd?" eni.
Het zij verre van ons te zeggen, dat de
onderwerpen niet interessant zijn, noch
dat hier geen bekwame sprekers aan het
woord zouden zijn, maar de vraag is en
Programma voor morgen
dabliaknoUen, caus 16.15 Ork conc 16.45 Koper-
ensemble 17.00 Voordracht 17.20 Meisjeskoor
17.40 Bcursber 17.45 Gram.
18.00 Koorzang 18.20 Stemmen van Overzee
18.35 V d jeugd 19.00 Nws en wcerbcr 19.10
Op de man af 19.15 Regeringsuitz: Rubriek Ver
klaring en toelichting: Serie: Wat biedt het Nij
verheidsonderwijs onze jeugd?: Het onderwijs
volgens het leerlingstelsel door ir G H J M Moer
kerk 19.20 Regeringsuitz: Emigratierubriek: Het
emigratiepraatje van H. A. van Luyk 19.35 Gram
20.00 Radiokrant 20.20 Gram 20.30 De jeugd op
spet 21.00 Fantasio,
22.45 Gram
kunst en sc
9.40 Schoolradio. VPRO:
i 10.05 Mo
wijding. VARA: 10.20 Gram 10.30 V d zli
11.00 V d kleuters 11.15 Gram U.20
12.30 Land- i
AVRO: 12.00
i Meded en gr
sber 14.00 AH
M 14.45 Mar
V d jeugd 17.40 Or
i.30 JCugdconcert 17.1
18.15 Aot 18.:
18.50 De
19.00 V d kind 19.10 Mu-
-ork. VPRO: 19.30 Leven ln Nederland.
19.45 VPRO-Nws 20.00 ï(ws 20,05 Levend
ire 21.45 Gram 21.55 Strljkork en sol
Buitenl weekovorz. VPRO: 22.40 Zorg oi
s, caus 22.50 Avondwijding. VARA: 23.00
i 23.15—24.00 Gram.
PROGRAMMA DRAADOMROEP
Vrijdag 11 oktober
Erich Kunz; Delacque
Ciboletta, Emmy Loose; Agricola. Rami a Ludwig,
Lea Seidl; Barbara. Han na Ludwig;
spreekiol: Hanna Norgcrd; Barbaniccio spreek-
Karel Ste
ng. Pbilharmonir
Otto Ackermann
Enrico iprcekrol:
i Oricest. Dirigent:
Lmaan Spoetnik steeds maar
door blijft cirkelen en niet valt?
Nog nooit immers is een wegge
schoten projectiel of een wegge
worpen steen blijven zweven.
Het antwoord zou eenvoudig kunnen
luiden: Om dezelfde reden waarom
de gewone maan niet naar beneden
valt. Maar dit antwoord is onbevredi
gend. De maan is iets buiten-aards;
wij zijn aan haar zo gewend, dat de
vraag naar het waarom alleen in we
tenschappelijk aangelegde breinen
opkomt.
■entegen is iedereen er méér s
900 km c
OP 00 ,™en„e
.gebogen. De kunstmaan vliegt,
terugkomt vanwege
de geheimzinnige aantrekkingskracht.
Wij vinden het gewoon, dat
de dampkring met i
geworpen steen zijn horizontale baan derde snelheid voort, terwijl zij i
jrtzetten,
en meer naar de aarde toebuigt
ten slotte op neer te ploffen.
Nu leest
„buitcr
dat die
le aantrekkings
kracht van dc aarde wordt gebracht."
Dat dit niet waar is. is duidelijk, want
de gewone maan beweegt zich juist
door die aantrekkingskracht rond de
aarde en de baan van die gewone
maan is aanzienlijk verder van de
aarde verwijderd, dan die welke wordt
beoogd voor de kunstmatige satèlllcl.
Wél ls het zo, dat, naar mate men
zich van de aarde verheft, die aan
trekkingskracht afneemt, maar zij
houdt tooh eigenlijk nooit op te be
staan. Op een afstand van 385.000
km voelt de maan het nog „aan den
lijve" en onze kunstmaan zal vermoe-
durend naar de aarde toevalt.
delijk slechts' enkele honderden kilo
meters van het aardoppervlak verwij
derd haar tournee aanvangen. Waar
om valt zij niet „naar beneden"?
Het is toch niet zo moeilijk dit in te
zien. Wij moeten alleen wennen aan de
gedachte (een natuurkundige wet ove
rigens), dat elk voorwerp dat in be
weging wordt gebracht, die beweging
handhaaft als er geen andere krachten
invloed uitoefenen. Als dit niet zo
was, zou een horizontaal weggewor
pen steen, nadat hij werd losgelaten,
onmiddellijk loodrecht omlaag vallen.
Hij zet integendeel zijn horizontale
beweging voort en zou zijn snelheid
niet meer verliezen, indien er niet
twee kraohten waren, die de steen een
halt toeroepen. Dit zijn:
1) de wrijving van de lucht, die de
snelheid voortdurend doet afnemen;
2) de aantrekkingskracht van de aarde,
waardoor de steen, nadat hij is los
gelaten, gedurende zijn voortsnel
lende beweging ook tegelijk begint
te vallen, totdat hij ten slotte de
grond raakt en daar zo hevig wordt
geremd, dat de snelheid tot nul
wordt teruggebracht.
En nu de kunstmaan: Deze wordt
met zeer grote snelheid op een be
paalde hoogte gebracht, waarna men
de baan zich laat ombuigen. Hiervoor
wordt een hoogte gekozen waar de
dampkring zo ijl is geworden, dat
deze geen remmende invloed meer op
de snelheid der kunstmaan kan uit
oefenen. Deze blijft dus haar snelheid
zonder meer behouden.
Maar de aantrekkingskracht van de
aarde is er ook nog. Weliswaar iets
minder dan op zeeniveau, maar toch
niet zo heel veel minder. De kunst
maan begint dus onmiddellijk naar de
aarde toe te vallen
De kunstmaan valt dus toch! Zeker,
de kunstmaan valt naar de aarde toe.
Maar dat is niet hetzelfde als „naar
beneden vallen", want dat doet zij
stellig niet. Bezien wij figuur I. Nadat
de baan is omgebogen, zal onze kunst
matige satelliet zich gaan bewegen in
de richting, aangegeven door pijl A.
Maar zij begint tegelijkertijd al te val
len, dus de richting A wordt afgebo
gen tot richting B. Doch ook deze
richting zal niet rechtlijnig kunnen
zijn, omdat het vallen voortgaat, zo
dat wij richting C krijgen, enzovoort.
Het ls duidelijk, dat, als de snelheid Bv ^voldoende snelheid of indien
maar voldoende groot is, onze kunst- reuimmg door de atmosfeer wordt
maan wel voortdurend naar de aarde ondervonden, nadert dc baan voort-
toevalt, maar er tooh nimmer op te- durend dichter tot de aarde en valt
rechtkomtl Zij valt als het ware voort- daardoor op de duur naar beneden
durend om de aarde heen. Zo doet het
ook de echte maan en in deze geest
doet het ook onze aarde ten opzichte
van de zon. Figuur II geeft het ver
loop aan bij onvoldoende snelheid.
Bjj een bepaalde hoogte boven het
aardoppervlak behoort dus wel een
bepaalde snelheid van de satelliet als
voorwaarde, dat zij In haar baan biyft.
Hoe verder de baan van de aarde ls
verwijderd, des te kleiner kan de
snelheid zijn. Overigens zijn die snel
heden voor onze begrippen enorm.
De kunstmaan heeft een hoogte van
snelheid van 29.000 km
per uur. Onze gewone maan daaren
tegen loopt „slechts" 3600 km per uur
in haar reis rond de aarde. Zij heeft
dus ruim 27 dagen nodig om één keer
rond de aarde te wentelen. De kunst
maan, met haar grote snelheid en
korte afstand van de aarde, doet het
17 keer per etmaal!
blijft: moeten deze onderwerpen in de
kwestbare uren van de vooravond van
regeringswege worden behandeld en
worden deze „regerinigskwartiertjes" met
veel aandacht beluisterd?
Dit laatste kunnen wij zomaar niet be
oordelen. Het ls altijd erg gemakkelijk te
zeggen: „O, daar luistert niemand naar",
maar het ls al vaker gebleken, dat zulk
een oordeel, dat eigenlijk fictief is, dik
wijls helemaal geen steek houdt.
Maar misschien, vrienden en vrien
dinnen, wilt gij ons eens een ruimer
inzicht geven. Schrijf ons eens Uw
bevindingen in deze. Richt Uw brief
gerust aan onze redactie, maar ver
meld s.v.p. in de linkerbovenhoek
van de enveloppe: Ethergolven. Dan
komen ze het snelst, waar ze wezen
moeten.
Wij verheugen ons op Uw mede
werking!
COMMENTAAR
Misgreep
De Toneelgroep Theater heeft zich wel
met een Jantje van Leiden afgemaakt van
het eerste van de drie televisiespelen,
welke speciaal en met volle bezetting
voor de N.T.S. zouden worden ingestu
deerd en dat gisteravond in een VARA-
programma op het scherm kwam.
Veel bewondering voor de keuze van
het stuk, het weinig opgevoerde „Een
satanskerel" van Bernhard Shaw, kun
nen wij niet hebben en, al was de aankle
ding rijk tegen knappe decors, de rollen
waren slecht ingestudeerd en de typerin
gen zwak. Dit geldt zelfs voor de domi
nerende rol van Robert de Vries, leider
van het gezelschap.
Het stuk zelf, een satire op de Engels-
Amerikaanse vrijheidsoorlog in de acht
tiende eeuw, heeft veel weg van een
goedkope klucht en de dialogen zijn
doorspekt met godslasterlijke en ruwe
taal.
Shaw mag gemeend hebben een tijds
beeld te scheppen, maar het is ons een
raadsel waarom deze groep, die zoveel
ontroering brengt met de opvoeringen
van het „Dagboek van Anne Frank", met
dit velen aanstoot gevende en volkomen
mnutte spel voor de camera ls gekomen.
Pauline Aubert nog
eens voor de VARA
Pauline Aubert, de befaamde Franse
klaveedndste, heeft zich gespecialiseerd in
het spelen van onuitgegeven Franse wer
ken. Zij snuffelt hiervoor de bibliotheken
in haar vaderland af om te zien. wat er
van haar gading is.
Zaterdag a.s. zal zij, zoals zij reeds eer
der deed, optreden voor de VARA en wel
in het gezamenlijk programma, dat in de
ochtenduren wordt uitgezonden. Ditmaal
speelt zij werken van Sébastlaan de Bros-
sard, Palslble en M-iehel Corette.
„Tierelantijnen"
in Krefeld
Zaterdagavond a.s. komt het KRO-
amusementsprogramma „Tierelantijnen"
uit Krefeld. Alle medewerkenden gaan
daarheen, om de daar te houden „Deutsch-
Nederlandse woohe" te besluiten met een
levende uitzending van dit programma.
Deze „week" werd georganiseerd door de
Nederlandse bond in Duitsland, die zijn
hier gehouden congres opluistert met een
cultureel festijn onder beschermheerschap
van de Nederlandse gezant.
Om 8.20 begint de NCRV-steravond
met „Raak de roos", de nieuwe „familie
competitie". Van 10.25 tot 11 uur kunnen
orgelliefhebbers nog luisteren naar prof.
Anton Heilier, die op het orgel van de
Nicolaïkerk te Utrecht composities van
Bach speelt.
De AVRO geeft om 20.15 uur aanslui
ting met Arnhem, waar het Radio-Fiil-
harmonlsoh Orkest o.l.v. Bernard Hadteik
o.m. werken van Haydn, Henk Badtngs en
Debussy speelt. In de pauze vertelt Char
lotte Kohier over haar werk.
„Testplaat", het televisieprogramma
voor en door jonge mensen, komt van
avond in de KRO-beelduitzcnding terug;
verder is er het gebruikelijke rubriekje
voor de vrouw en een fabrieksreportage.
Tips uit het buitenland
De Engelse Home Service (434 m.)
heeft vanavond om 8 uur een Interessante
uitzending, nl. een logboek 1951, het jaar
waarin prinses Elisabeth naar Canada
ging, Churchill terugkeerde naar Dow-
ningstreet 10 en koning George ernstig
ziek was. U hoort o.m. stemmen van
staatshoofden en regeringsautoriteiten.
Jan Lamhift geeft van 8 tot 9 uur over
Brussel .Vlaams (323,9 m.) een uitgebred l
overzicht van de opbouw van de a.s. we
reldtentoonstelling in Brussel.
Om kwari over zeven kunt u uit
Duitsland (kHz 971 m.) drie kwartier me-
lodiën horen van Eduard Künneke, mees
ter der operette. Het Hamburgse Om
roeporkest speelt, koor en solisten zin
gen. Leiding: Wilhelm Stephan.
