Jlicutuc £d3tsri)e (fouranl finnen acht jaar een bemande aardsatelliet Israël doet een beroep op Verenigde Naties Nederland kan zichzelf van aardgas voorzien Frans admiraal omgekomen Russische tanker pikte elf Franse vissers op Moderne alchimisten maakten van zuiver goud kwik IJNSDAG 8 OKTOBER 1957 BUREAUS: Steenstraat 37. Directie, Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling: Tel. 31441. ABONNEMENTEN: 7,50 per kwartaal; 2,55 per maand; f 0,59 per week- ADVERTENTIES: ƒ0,20 per millimeter. Familieberichten 0,18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58936. f Achtendertigste jaargang no. 11078 F. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden „Stanhttsticfc is abebleum ntyn b«rl ia teyljenspoet" CAMBODJA waait met alle winden mee ZIE PAGINA 7 Opzienbarende verklaring Amerikaanse geleerden \uperraket in F.S. binnenkort tot ongekende hoogte INNEN ZES OF ACHT JAAR is het naar de mening van drie Ameri kaanse geleerden mogelijk een bemande satelliet te lanceren. Deze merikaanse drietraps satelliet, de „meteoor Junior", zal 27 raketmachines ibbcn, vier mannen meevoeren tot op achthonderd meter hoogte en rond aarde cirkelen met een snelheid van 25.000 km per uur. Men rekent erop, dergelijke ruimteschepen tussen de vijf en tien miljoen dollar zullen isten. Voor waarnemingen is de baan op achthonderd meter het meest schikt, voor de verbinding met de aarde zou een hogere baan beter zijn. De geleerden, die deze mogelij k- lid bekendmaakten zijn Darrell C. een vooraanstaand ruimte- artdeskundige uit Akron (Ohio), chard E. Knight en Samuel Black. Aan het cilindervormig compartiment in derde trap van een meteoor Junior men nog meer cilinders worden toe- voegd, die tezamen een eindstation in de imte kunnen vormen. Een dergelijk sta ll kan een lengte krijgen van vijfhon- rd meter en een diameter van bijna eehonderd meter. Het biedt ruimte aan technioi, waarnemers, ander perso en bezoekers. itgerust met een vierde trap zou de teoor eventueel een landing op de maan men maken, aldus de geleerden. De e geleerden zullen morgen op het mtevaartcongres te Barcelona rt uitbrengen c jekl. 72 ARE 90 ARE 91 hun werp. Croesjtsjef voelt zich sterk likita Kroesjtsjef heeft gisteren een fgesprek gehad met James Reston, correspondent van de New York 15. De Russische partijleider ver- rde dat zijn land bereid is de kunst- i cn alle projectielen die het bezit r internationale controle te plaatsen, inderdeel van een algemene ovoreen- st tussen de V.S. en Rusland. ocsjtsjef gaf echter geen enkele aan- ting, dat hy bereid is zijn oniwape- ssvoorstcllcn, die enige tijd geleden de Amerikanen zijn verworpen, te Iroesjtsjef leverde integendeel scherpe ik op de Amerikaanse politiek, vooral anzien van 't Midden-Oosten en van Island. Met trots verklaarde de Rus: fen kllTil i wij een kunstmaan hebben gelan- rd, kan niemand meer beweren, dat niet de waarheid spreken." Rusland vinden >weid, zo zei hij, haar strijdkrachten pemobiliseren en slechts een militie op been te houden voor de binnenlandse igheid. Dit natuurlijk op voorwaarde andere landen hetzelfde doen. tingen verschaffen over vliegvelden. In stallaties en geheime fabrieken. Rusland heeft thans toegegeven, dat be halve de miniatuurmaan ook een gedeelte de raket, die haar op de juiste hoogte moest brengen rond de aarde cirkelt. Het iketgedeelte volgt ongeveer de baan van de kunstmaan, met een afstand van 1000 km. Die afstand zal op de duur groter worden. ONTWAPENINGSPLAN Na een uitvoerig gpsprek hebben de westelijke mogendheden gisteren besloten de ontwerp-resolutie inzake de ontwape ning, die zij bij de Algemene Vergadering 'an de V-N. willen indienen, te herzien >m er een voorziening in op te nemen 'oor de controle van kunstmanen. Men noet ervan worden verzekerd, dat kunst matige ruimtevoorwerpen uitsluitend voor vreedzame en wetenschappelijke doelein den zullen dienen. NIEUWE MAAN lische geleerden hebben inmiddels idaard, dat de Spoetnik slechts een lei-satelliet is, en slechts het doel had te tonen dat men in staat is werke- kunstmanen de lucht in te zenden, worst O.Si ip zeventien november, de dag waarop |resolutie vad 1917 wordt herdaoht, zal tweede, "beter uitgeruste satelliet wor- gelanceerd. Een Iers ruimtevaartdes- dige beweert, dat de Russen van plan gedurende het Geofisische jaar 120 dsatellieten de lucht in te zenden. SUPERRAKET merikaanse militaire kringen, die felle binnenlandse kritiek te ver- irken krijgen, werken met spoed de ontwikkeling van een super- iet, die zodra de weersomstandig- den het toelaten zal worden afge- lurd. Hij moet een hoogte bereiken ssen/de 1600 en 6400 kilometer, let apparaat zal met een ballon tot een te van dertig kilometer worden ge it en vandaar op eigen kracht verder De raket is echter te klein om er kunstmaan mee te vervoeren. De tenschappelijke waarde van deze proef- ming slaat men hoog aan. Het schijnt de Amerikaanse deskundigen enig ices hebben behaald op het gebied van samenstelling van de brandstof voox ndrijving van raketten heeft men onlangs een raket afge- 'rd, voortgedreven door een brandstof een zeer hoog energiegehalte, die een leid van drie keer het geluid (3200 bereikte. GROTE BROER Franse generaal Pierre Gallols, een kundige op het gebied van de lucht- 'rt. heeft gisteren gezegd, dat de Lock- "ibrieken al ruim een jaar werken cn verkcnnlngssatellict, die „Groti is genoemd. >eze satelliet is uitgerust met apparaten foto's te nemen van landen, waarove: •atelliet vliegt. Het apparaat zal inlich- kernexplosies in lusland en V.S. 'olgens radio-Moskou is zondag in de Wjetunie een waterstofbom „van een .1 krachtig type" tot ontploffing 'racht. Hieraan werd toegevoegd, dat bomtype gebruikt kan worden als la- c van een intercontinentaal geleid pro- Uel. De explosie had op grote hoogte ats. Amerikanen zijn nu klaar uerserie van 24 kernproeven. Gisteren 'plofte de laatste A-bom, opgehangen n een ballon boven het proefterrein Vegas. Ongeveer dit beeld zullen die mannen krijgen die (misschien) i de toekomst zullen opstijgen met de satelliet die Amerika bezig is te vervaardigen, en die een aantal mensen zal kun nen vervoeren. De ondergrond '.en deel van de Ver. Staten van Mexico, gefotografeerd uit een raket op enkele honder den kilometers boven de aarde. Het „ruimteschip" is er door een tekenaar bijgemaakt. „WOESTIJNEN HEBBEN WATER NODIG'' TyjEVROUW •f'J- llcchp mi GOLDA MEIR, de Israë- Nergens zoveel enthousiasme over de kunstmaan als bij de jeugd Spoedig geen invoer uit Duitsland meer nodig TXOOR AANBORING van aardgas in Zuid-Holland is het aanbod door de Nederlandse Aardoliemaatsdhappij (NAM) "vo groot, dat de minister van economische :a'ken heeft afgezien van de invoer van Duits gas in de komende jaren. "Verwacht :dt, dat behalve Friesland, Groningen, Drente en Overijssel, ook vrijwel geheel Succes voor Noorse socialisten Een opvallend gering aantal Noren heeft gisteren deelgenomen aan de algemene verkiezingen voor de „Storting" (de i Noorse Tweede Kamer). Hoewel in Oslo 1 iet alle uitslagen bekend waren, is ■el zeker dat de socialisten en de agrariërs winst hebben geboekt, terwijl '5 communistische partij waarschijnlijk et meer in het parlement zal terugkeren. De socialistische partij is reeds zeker an 78 zetels, dit betekent een winst van één zetel. De agrariërs behouden vermoe delijk hun veertien zetels. De christelijke volkspartij komt met een verlies van twee op twaalf zetels, terwijl de verbon den. niet-socialistische groepen op vijf ze tels rekenen. De socialistische premier Gerhardsen beschouwt de uitslag als een motie van vertrouwen in het regeringsbeleid. Oostduitse president Pieck herkozen De 81-jarige Wilhelm Pieck is gisteren voor de tweede maal door beide huizen van het Oostduitse parlement met alge mene stemmen herkozen voor een nieuwe ambtstermijn van vier Jaar. Om gezondheidsredenen was Pieck zelf niet bii de verkiezing aanwezig. Alvorens uit Rome naar Parijs te vlie gen. heeft prins Bernhard gisteren een bezoek gebracht aan de president van Italië, Giovanni Gronchi. De Nederland se ambassadeur in Rome. dr. K. H. Boon, I vergezelde de prins naar het Qiiirinale. Gelderland en centraal-Nederland volle dig kunnen worden voorzien. In zijn me morie van toelichting op de begroting van het staatsgasbedrijf over 1957 deelt de minister verder mee. dat raffinaderij- gas en aardoliegas nagenoeg gelijkwaardig zijn te maken aan aardgas en dan zonder bezwaar door dezelfde leiding naar cen traal-Nederland te kunnen worden ver voerd. De leiding Zwolle-Pemis zal dit jaar nog gereed komen en een verbin ding vormen tussen de aardgasvelden in Noordoost-Nederland en in Z.Aiolland. In 1958 kan men beginnen met de afneming van Zuidhollands aardgas. ZJOEKOF IN BELGRADO De Russische minister van defensl maarschalk Zjoekof is vanmiddag in Bel grado aangekomen voor een bezoek acht dagen aan Zuidslavië. In Belgrado circuleren geruchten, dat de Sowjetminister Zuidslavië voorstellen over wapenleveranties zal doen. ma; wordt tevens verwacht, dat maarschalk Tito niet zonder meer op de Russische oorstellen zal ingaan. ken, heeft gisteren in de Algemene Ver gadering van de V.N. de grote mogend heden gevraagd, hun invloed te gebrui ken om wat zü noemde de afgrond van misverstanden in het Midden-Oosten op te ruimen. Tot haar Russische ambtge noot Gromyko zei mevrouw Meir: „De woestijnen hebben water nodig, geen bommenwerpers" De Israëlische minister richtte zich ook tot de vertegenwoordigers van de Ara bische landen. „Wij zijn een oud en volk. Men kan ons niet gemakkelijk doen ondergaan. Evenals gij nebben wij onafhankelijkheid verworven. Niets jrtoe brengen, deze op te geven. Want de historie heeft bepaald, dat het Midden- Oosten bestaat uit een onafhankelijk Is raël en onafhankelijke Arabische staten.' Maar zowel de Syrische, als de Jordaan se vertegenwoordiger hielden vol, dat Is raël debet i6 aan het slechter worden vac De Franse vice-admiraal Pierre Lance lot is gisteren bij een vliegtuigongeluk in de'buurt van Cannes om het leven geko men. Lancelot (56) was chef personeel van de Franse marine. Ten tijde van de' Brits-Franse operaties tegen Egypte com mandeerde hij de Franse zeestrijdkrach ten in het oostelijk deel van de Middel landse Zee. Het vliegtuig, een militaire Dakota, stortte bij het vliegveld neer -toen het op steeg. Alle vijf inzittenden werden op slag gedood. Voorwaarde Pleven: Politieke vrecle van één jaar René Pleven heeft' het verzoek van pre sident Coty, zich te belasten met het for meren van een kabinet, slechts aanvaard op voorwaarde, dat de politieke partijen ln Frankrijk voor de tijd van één jaai een soort politieke wapenstilstand slui ten. Vier problemen zal Pleven gedurende dat „vredesjaar" trachten op te lossen: de kwestie-Algerije, belastinghervormin gen, een herziening van de grondwet er een financieel en economdsoh herstel. Men geeft ook Pleven overigens weinig kans op slagen. Prinses Beatrix zal op zaterdag 19 oktober de tentoonstelling van beeldhouw werken Sculptuur uit verleden en heden in Nederlands particulier bezit, officieel openen. De expositie wordt georganiseerd door de kunstkring De Waag in het waag gebouw te Almelp. de toestand in het Midden-Oosten. De Syriër Salah ed-ddn Bitar zei, dat zijn land wapens heeft moeten kopen om z :e kunnen verdedigen. De buurlanden, t bijzonder Turkije, behoeven echter niet ongerust te zijn, voegde deee minister van buitenlandse zaken er aan toe. Volgens Bitar zijn de Verenigde Staten het belangrijkste centrum van Zionisti sche activiteit ter wereld en de belang rijkste bron van hulp voor Israël. De Jordaanse vertegenwoordiger dT. Joesoef Haikal, noemde het expansionis tische streven van Israël de reden, dat de Arabische leiders overal hu'lp probe- ;e krijgen. Wat betreft Palestina stel de hij voor: 1. Aan te dringen op terugkeer van di Arabische vluchtelingen en uitkering vai schadevergoeding aan deze mensen. 2. Teruggave van door Israël „onrecht matig" bezet gebied aan de Arabiere 3. Beheer door de V.N. van in Israël gelegen eigendommen ten behoeve de rechtmatige eigenaars", de vluchte- 4. Een eind te maken aan de ongere gelde emigratie van Joden naar Israël. De Jordaanse Tweede Kamer heeft een antwoord op de troonrede van 1 ok tober aan koning Hoessein steun gezegd zijn 6treven om „het gestolen derland Palestina" te heroveren en Arabieren in hun rechten te herstellen. De Kamer vroeg tevens om opheffing va apriil ingestelde staat van beleg. NA AANVARING VOOR DE HOEK Maar hulde zich in stilzwijgen (Van een onzer verslaggevers) ELF FRANSE ZEELIEDEN, opvarenden van de vistrawler Clemenceau, zijn vannacht aan boord van de Sowjet-tanker Moskovski Festival in Rotterdam gearriveerd. Zestien uur eerder was hun schip na een aanvaring in dichte mist met een opengereten bakboordzijde vijfendertig mijl uit de Nederlandse kust ter hoogte van Hoek van Holland gezonken. Bü zijn aankomst vertelde kapitein Clement Crcton (42), dat er op het ogen blik van de ramp een kalme zee stond. „We konden onze eigen reddingboot strij ken. Ik was de laatste, die van boord ging. Ik stond toen al tot mijn knieën in het water aan dek. Vrijwel onmiddellijk daar na zonk de Clemenceau weg in zee". Er was geen sprake van een paniek. De reddingboot werd opgepikt door de matrozen van de tanker. De Franse zee lieden kwamen, niet in de laatste plaats door de goede verzorging van de Russen, al heel gauw weer op hun verhaal. Aart de wal daarentegen was de op schudding groot. Ongerustheid maakte zich van de Franse belanghebbenden meester, toen de kapitein van de Mos kovski Festival zich na een eerste radio bericht stil hield. Telegrammen en radio- oproepen van de Franse consul in Rotter dam, van de reder Raphael Ayello en van de agent Pakhuismeesteren bleven onbe antwoord. Het vreemdste was wel, dat de tanker urenlang buitengaats voor anker bleef liggen. Ondanks het feit, dat het schip gistermorgen al vroeg in de Petro leumhaven leeggepompt had moeten wor- Consul Amdré Bernard stond vroeg ln de middag al te wachten op het terrein van Pakhuismeesteren. Uur na uur ver streek zonder één enkel bericht. Er gold slechts één parool: wachten op een sein uit Hoek van Holland, dat de tanker een- loods aan boord genomen zou hebben en op zou stomen naar Rotterdam. Het zou echter nog geruime tijd duren voor er beweging in de tanker kwam.1 Pakhuismeesteren-directeur J. A. de Monchy meldde, dat de kapitein van een officiële Russisohe Instantie opdracht had gekregen binnen te lopen in de Waterweg. Maar ook dat bleek niet te helpen evenmin trouwens telegrammen met het verzoek om nadere inlichtingen over de aanvaring. Inlichtingen, waarom de reder smeekte. Geruchten De Russische kapitein hulde zich in een raadselachtig zwijgen. En het uitblijven van ook maar de kleinste mededeling was er de oorzaak van, dat in Rotterdam de geruchten in steeds groter aantal werden rondgestrooid. Geruchten, als zou de kapi tein uit angst voor represaillemaatregelen de wijk willen nemen naar een haven in het buitenland. Om tien uur nog had de directeur van het Loodswezen een gesprek met de loodsboot voor Den Hoek. Op zijn vragen kwam het antwoord: er is aan boord van het Russische schip nog steeds om een loods gevraagd. Het schip blijft op een afstand van twee mijlen uit de kust voor anker liggen" Eindelijk, kort na tienen, lukte het als eersten via Radio-Schoveningen verbinding te krijgen met de Moskovski Festival. „Wij lichten het anker", zei de De elf geredden van de Franse vistrawler Clemenceau na hun aankomst op het terrein van Pakhuismeesteren in Pernis. Zestien uur tevoren was hun schip in dichte mist door de Rus sische tanker Mosofski Festival in de grond gevaren. \VTAT DE OUDE' alchimisten niet konden, hebben de moderne-\ alchimisten, de atoomgeleerden, voor elkaar gekregen. Ze zijn erin ge slaagd het ene metaalelement in een ander te veranderen. Vroeger zocht men naar een formule om van kwik goud te maken De atoom geleerden transmdtteerden onlangs een gram zuiver goud ter .waarde van onge veer drie gulden in een gram kwik 198. waarvan de handelswaarde in de buurt van 12.000 gulden ligt Na kooktijd van tien maanden De chemici gingen als volgt te werk Zij „kookten" 600 gram speciaal gezui verd goudpoeder bijna tien maanden lang. Hierna werden kleine hoeveelheden van het goudpoeder radio-actief gemaakt door het met neutronen te bombarderen ln de reactor verviel het goud toen tot kwik 198. Vervolgens werd het poeder, dat uiterlijk niet veranderd was, verhit m een distilleerketel. Het vluchtige kwik werd afgevoerd als dam© en geconden- Het kwik was nodig voor een super gevoelig meetinstrument, dat door de strijdkrachten was besteld bij Bell and Howell. De Nuclear-Chicago Corp. heeft volgens de nieuwe methode het zuivere swik vervaardigd. De waarde van het experiment is. dat voor de eerste keer een nlet-radioactlef handelsprodukt door transmutatie vaardógd is. kapitein, „en stomen op naar Hoek - Holland". Even later: „Wij kunnen de loodsboot zien. Het zicht is goed. Is er een kans spoedig een loods te krijgen?" En op bevestigend antwoord: „Volgens de bere kening zullen wij rond het middernachte lijk uur in Pemis arriveren. Wij hopen onmiddellijk aan de kade te kunnen meren, zodat er geen tijd verloren zal gaan met wachten op de boeien". En tei slotte: „Probeer er voor te zorgen .dat eer vertegenwoordiger van het Sowjetrus- sische consulaat bij aankomst aanwezig is". Nerveus Aan zijn stem te horen was de kapitein van de Moskovski Festival nerveus. Hij bleek nog jong te zijn en waarschijnlijk nog maar kort belast met het commando over een schip. Wij kregen ook niet de kans om hem te spreken, omdat bij komst het terrein van Pakhuismeesteren hermetisch gesloten bleef. Een tocht een motorboot van de roelersverenlging „De Eendracht" maakte het mogelijk vast te stellen, dat de tanker op een schram langs de vooreteven na onbeschadigd Het verhaal van de aanvaring kwam van de Franse zeelieden die omstandig vertelden, dat de Clemenceau op het ogenblik van de aanvaring stil lag. De tanker voer heel langzaam het zicht reikte nauwelijks tien meter. De bedde schepen raakten elkaar met de voorsteven, daarop gleed de brawler even langs de huid van de Moskovski Festival, draaide af en werd ten slotte ter hoogte van de machinekamer gekraakt. In nog geen vijf minuten kwam het einde van wat kapitein Cretan noemde „le petit drame" toen verdween de 32 meter lange Clemenceau onder water. Verloren Met haar de buit van twaalf vis dagen. Vis uit het stuk zee rond Hel goland ter waarde van ongeveer 20.000 gulden. Met haar ook alle per soonlijke eigendommen van de op varenden, vissers van Duinkerken, die op weg waren naar huis. Zij zou den gistermiddag om drie uur thuis- gevaren zijn Kapitein niet meer gezien... TVTADAT de Clemenceau, heel -1- vroeg In de morgen, in een radiogesprek met reder Raphael Ayello had gemeld: „Geen bijzon derheden; stomen op naar Duin kerken; zullen vanmiddag om drie uur aankomen", volgde om 7.15 uur een nauwelijks hoorbaar S.O.S. Ondanks alle pogingen van de ra dio bleek het niet mogelijk Iets meer van de Clemencean te horen- Pas om kwart over acht zond de Moskovski Festival een eerste be richt: „Aanvaring om 7.15 uur met Franse trawler: schip onmid dellijk gezonken; opvarenden allen Daarna viel de stilte. De tanker stoomde op naar do mond van do Waterweg en bleef daar voor an ker liggen. Zelfs nadat de mist was opgetrokken. Radio-oproepen bleven onbeant woord. De Russische kapitein hul de zich ln een raadselachtig stil zwijgen. Pas 's avonds om kwart over tien vertelde hij binnen te zullen lopen. Even later stapte een Om even na middernacht ver scheen de Moskovski Festival voor het terrein van Pakhuismeesteren. Nadat het schip gemeerd lag gin gen de Franse consul in Rotterdam cn de reder aan boord. De Russi sche kapitein beperkte zich tot een algemene groet. Daarna verdween hU in zijn hut cn werd niet meer gezien. De Franse schipbreukelingen had hU als verklaring voor zijn lange wachten voor de Waterweg gegeven: ik zou graag door varen naar Rotterdam, maar ik kan tot mijn spijt voorlopig nog geen loods krijgen; we zullen moe ten wachten". Om half drie gingen de opvaren den van de Clemenceau van boord. De nacht brachten ze verder door in een Rotterdams hotel. Van avond keren zij naar Duinkerken Maandag overleg met Stichting v. Arbeid Het overleg tussen regering en het be stuur van de Stichting van de Arbeid over de sociaal-economische situatie van ons land is bepaald op maandag 14 ok tober a.s. Naar men verwacht zullen in ieder geval de minister van sociale en economische zaken, de heren Suurhoff en Zijlstra aan het gesprek deelnemen DOOR STROOM GEDOOD In Amsterdam is gisteravond het zeven jarig meisje O. Poelman, toen zij ln de huiskamer van de ouderlijke woning aan de Rivierenlaan aan het spelen was, ln aanraking gekomen met een onder stroom staande schemerlamp, waarvan de draden waren verdroogd. Daar het meis je tegelijkertijd in contact kwam met een buis van de centrale verwarming, kreeg zij de elektrische stroom door het lichaam, waardoor zij op slag werd ge- WEERBERICHT Weinig verandering De Bilt verwacht tot mor genavond: Vannacht weer plaatselijk mist. Morgen overdag droog en overwegend zonnig weer, zwakke tot matige oostelijke wind. Weinig verandering in temperatuur ZON EN MAAN Woensdag 9 oktober: zon op 6.56 uur, zon onder 1802 uur. Maan op 18.04 uur, maan onder 7.31 uur. Op 16 oktober laatste kwartier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1957 | | pagina 1