80 HA BOS
Bij bel
Electronica
en
de
ZONDAGSBLAD
De kerk zoekt oplossing voor recreatieprobleem
voor sociaal toerisme
1 ractaten in de
trein
De hoogste
verzoeking
ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1957
IN het centrum van ons ]and tussen Driebergen en Doorn liggen
80 ha heuvelachtig bosland. die door de Hervormde Kerk werden
aangekocht om vacantiegangers een goedkope maar verantwoorde
vacantie te bieden. Meer dan anderhalf miljoen Nederlandse werk
nemers kregen na 1945 een week betaalde vacantie, maar de grote
meerderheid is niet in staat om gebruik te maken van een hotel of
pension. Soms is het gezin te groot of zijn de kinderen nog te klein,
of men heeft een inkomen dat ligt onder het „toeristisch bestaans
minimum" van 4000 oer iaar. De kinderen uit deze gezinnen zijn
aangewezen op een dagje uit met „pa en moe", of op een paar dagen
logeren bij familieleden. „Het Grote Bos" biedt deze mensen nu een
uitstekende vacantiemogelijkheid. Zij kunnen een week of langer
doorbrengen in een zomerhuisje, zij kunnen er hun Caravan plaatsen,
of een tent opslaan voor zeer redelijke prijzen. Er is een kampwinkel
aanwezig en een sportterrein waar ruimschoots gelegenheid is om
te volleyballen of te voetballen. Er is een speelruimte voor kinderen.
Er zijn leiders aahwezig om volksdansen te organiseren; 'met handen
arbeid te helpen; er werden vliegerwedstrijden gehouden en mensen
die misschien nimmer geleerd hebben hun vrije tijd doelmatig te
besteden vinden er verantwoorde leiding. De kerk wil deze mensen
echter niet slechts bezig houden of alleen maar in contact brengen
mét elkaar, met de natuur en de materie rondom hen. Zij wil hen
ook in contact brengen met God en met het Evangelie. De zondag-
morgen-kampdiensten met nauwelijks tien mensen groeiden uit tot
opkomsten van enkele honderdtallen waarvan velen nimmer een
kerk van binnen hadden gezien.
HET GROTE BOS
Het plensde, toen onze auto van
een hobbelige weg het bos indraaide
onder een groot bord door met het
opschrift „Het Grote Bos". We slin
gerden wat van de ene kant van het
pad naar de andere, om de diepe
plassen niet in tijdelijke modder
fonteinen te doen veranderen. De
bladeren van de bomen hingen ver
drietig omlaag en een enkele kam
peerder in een plastic cocon zocht
zich een haastig heenkomen. Het was
een sombere dag om dit terrein te
bezoeken waar meer dan 2000 mensen
tegelijk in tenten of kampeerhuisjes
hun vakantie doorbrachten. Toch ver
scholen niet allen zich onder 'een
veilige beschutting. Op een open plek
in het bos waren een aantal man
nen druk in de weer om asbest-
cementplaten aan een stalen geraamte
te bevestigen. De regen deerde hun
blijkbaar niet.
Kort voor het begin van het zomersei
zoen op 9 april brandde de ontspan
ningszaal van dit recreatiecentrum, die
eens dienst gedaan had als noodkerk in
Eindhoven, tot de grond toe af. De di-
rceteur van „Het Grote Bos", wika Th.
J. Rijks, meende 's nachts noorderlicht
te zien. Hij sprong uit bed, liep naar
buiten en zag ergens in het bos de vlam
men omhoog slaan. Onmiddellijk rende
hij naar de telefoon, belde de brand
weer van verschillende plaatsen in de
omtrek op. maar toen zij in recordtijd
arriveerden was de zaal reeds een vuur
zee. Met de zaal brandde ook de nieu
we kampwinkel af, die nog geopend
moest worden.
Binnen drie dagen stond er een gro
te tent om tijdelijk dienst te doen en
was de wika druk in de weer om aller
lei instanties af te werken, de verze
kering te regelen en de tien noodzake
lijke vergunningen voor de bouw van
een nieuwe zaal. 80.000 gulden keerde
de verzekering uit, en daarmee moest
wika Rijks het doen. In gedachten zag
hij een grote ruime zaal voor vijfhon
derd personen, een kampwinkel, kan
toorruimte. een keuken en een maga
zijn. Iedereen meende dat het een mooie
droom was, maar dat hij er maar op
moest rekenen dat zij nimmer tot wer
kelijkheid zou worden. Wederopbouw wil
de wel een vergunning geven als er
maar geen materiaal en personeel aan
de woningbouw zou onttrokken worden.
De problemen leken schier onoverkome
lijk.
Bij de foto's
dienst gehouden, vaak ook wordt de
prediking vervangen door een Bijbels
spel. In het begin was de belangstelling
klein. Men was al blij als er tien of
DE FOTO bovenaan de pa- twaalf mensen op de uitnodiging waren
qina qeeit een qoed beeld gekomen, maar met het jaar groeide dit
y r u j- getal totdat er n
van de weldadige rust tus- gehouden wordei'
sen de dennen. meer kerkgangei
DE FOTO in het midden 1 diensten werpen vrucht af.
J In de eerste paar jaren werden zij.
toont het trieste beeld van slechts in vacantiemaanden gehouden,
wat er van de ontspan- Al gauw begonnen mensen echter
ningszaal overbleef na de E hele weekends te komen ook buiten
verwoestende brand. I 'jet seizoen om, en een paar mensen.
die in de diensten gepakt waren,
DE FOTO onderaan geeft E kwamen naar Wika Rijks met het
een beeld van de drukte, I verzoek om toch op de één of andere
j manier door te gaan. Er vormde zich
die er voor de nood-kamp- ecn k,eine Bijbelstudieknng van vaste
winkel kon heersen gasten waarvan de meesten volslagen
drukte en gezelligheid in E buitenkerkelijk waren, maar die
- samen tot een gemeenschap zijn
samengesmolten, zodat ook daar een
gemeente zich gaat openbaren. De
kerk heeft hier de leiding in handen
genomen en is iets voor deze mensen
gaan betekenen.
Wika Rijks is er van overtuigd dat
gemeenschap en gemeentevorming ver
eisten zijn voor de prediking van het
Woord. Zodra de gemeenschap er is kan
de verkondiging beginnen en het Woord
in het hart een klankbodem vinden.
Alles wat gedaan wordt moet tot doel
hebben de mensen bij elkaar te brengen.
Daarom meent deze wika dat zang, sport
cn spel en wat er al niet gedaan wordt,
niet slechts een valkuil moet zijn waar
mensen in moeten trappen opdat men
ze kan „bepreken", maar dat zij gemeen
schap vormend moeten zijn. zodat zij de
prediking mogelijk maken. Spel en pre
diking horen bij elkaar en mogen niet
van elkaar gescheiden worden. Daarom
is recreatie het best mogelijk in de kerk.
deze mooie omgeving.
Succes
Het Grote Bos is tot een ge
weldig succes geworden, zo
zelfs dat de Hervormde kerk be
sloten heeft op nog vijf plaatsen
in het land dergelijke recrea
tiecentra te stichten, opdat de
mensen, zoals wika Rijks het
in een preek uitdrukte: „heili
ge pauzen (zullen) aanvaarden
en beleven als genadegaven
Gods. Heilige pauzen, waar
in wij ons lichaam al spelend
zingend, dansend en biddend
laten louteren door en invoe
gen in het heil Gods".
Misschien zal niet iedere le
zer de gedachtegang van wika
Rijks kunnen of willen volgen,
het blijft echter een feit dat
op deze manier honderden men
sen in aanraking komen met
het werk der kerk, die anders
misschien nimmer bereikt zou
den worden.
HET WERKTE
vandelen
Een taxichauffeur uit de Ame
rikaanse stad Albuquerque raakt
tegenwoordig op een psychologi
sche manier het zakje met etens
resten cn schillen kwijt, die van
zijn middagmaal overblijven. Hij
maakt er een net pakje van en
legt dat op de achterbank. De
eerste klant was reeds raak. In dc
spiegel zag hij hoe de dame heel
voorzichtig het pakje in haar tas
wegmoffelde. We kunnen ons het
gezicht van de dame wel voorstel
len toen ze thuis ontdekte dat het
pakje slechts wat bananenschillen
en korstjes brood bevatte en een
klokhuis van een appel. Toch
bleef het diefstal en de taxichauf
feur van Albuquerque zag op»
nieuw bewezen dat het hart van
de mens geneigd is tot alle kwaad.
Vrijwel zelden blijft onze chauf
feur met zijn papiertje zitten,
want de meeste mensen pikken
graag iets mee al
ff" 1 JIJ I vuur ,,et upiciuiugatci
toe krijgen en als ze denken dat Ruimzichtt terwijl deze
Toch zal 31 augustus de zaal geopend
worden waar twee maanden geleden
nog slechts bomen stonden. Wika Rijks
heeft geen materi
aal onttrokken aan
de woningbouw.
Hij heeft geen ar
beiders van hun
werk gehaald en
hij heeft de 80.000
gulden niet over-
Tussen de dunne
bomen van „Het
Grote Bos" is een
prachtige zaal ver
rezen volgens het
systeem van Poly-
norm: Een stalen
geraamte bekleed
met asbestcement-
platen. Bovendien
staat er een grote
keuken met drie
eetzaaltjes voor
kampeerders, die zelf niet willen
koken, en het gebouw bevat ook nog
een filmcabine, een magazijn, twee kan
toren en een kampwinkel. Het geheel
werd door vrijwilligers gebouwd onder
toezicht van de heer J. H. Exalto, een
constructeur Van Polynorm. Meer dan
400 gezinnen die meer of minder regel
matig op het terrein van „Het Grote
Bos" kampeerden, hebben één of meer
dagen aan de bouw gegeven. Onder de
vrijwilligers bevonden zich veel bouw
vakarbeiders. die hun vacantie gaven
voor het goede doel. en een aantal ar
beiders van Werkspoor die wisten hoe
zij met stalen binten moesten omgaan.
Maar er waren ook onderwijzers en
kantoorklerken bij. die nu heel trots met
langs het nieuwe gebouw
dan op een vierkant tegels
wijzen en zeggen: „Die tegels heb ik
gelegd. Zie je wel schat, dat ze veel
gelijker liggen dan die andere!"
niemand ze ziet.
ders te doen. De kinderen worden in de
gelegenheid gesteld om handenarbeid te
verrichten; zij kunnen vliegers maken
voor de vliegerwedstrijd van vrijdag
middag; er wordt gesport en men gaat
samen onder leiding van wika Rijks na
tuurwandelingen maken. Door samen te
zingen en te (volks)dansen probeert de
leiding de weerstanden in de mensen op
te locsen en vervreemde mensen met
elkaar in contact te brengen. Iedere
week vormt er zich onder de gasten
een lekespelgroep die Bijbelse spelen
opvoert in het kleine openluchttheater.
Natuurlijk kan wika Rijks al deze
dingen niet zelf organiseren. Hij heeft
een „rechterhand", die geheel verant
woordelijk is voor sport en spel en die
op zijn beurt weer geholpen wordt door
leerlingen van een kweekschool en door
- leerlingen van maatschappelijke ficho-
dr k«n»'kochl Een eed"»' w"d V*™*' len die hun prakt,* itaea in „Het C.ra-
-ihet opleidingscentrum Nieuw te bos- doen
tM ha werden 's Zondagsmorgens is er een open-
De spontane medewerking is wel
bewijs dat „Het Grote Bos" een w
plekje heeft ingenomen in het hart
velen. Het is in de afgelopen jaren uitge
groeid tot het grootste recreatiecentrum
van Nederland dat in het afgelopen sei
zoen meer dan 50.000 overnachtingen
noteerde. Toen wij er waren bevonden
zich ongeveer 2700 gasten op het terrein,
terwijl men er in de bouwvakkenweken
bijna 3000 had geherbergd.
Het werk dateert van na de oor
log, toen de Hervormde kerk het
grote gebied van Heidepark aan-
Wika Rijks werd aangesteld als du
recteur en kreeg de opdracht om hel
werk uit de grond te stampen. Dat
was een kolfje naar zijn hand. Hij
kwam uit een boerenstreek en had
reeds jaren bij de landbouwvoorlich-
tingsdienst gewerkt. Als.jongen voel
de hij zich in de kerk niet erg thuis
maar zijn belijdenis zette hem
het denken en het verlangen kwam
in zijn hart op om meer practisch
werk voor het Evangelie te kunnen
doen. Een paar jaar werkte hij nog
in de vorming-buiten-schoolverband
totdat de deur naar de Horst voor
hem openging. Nauwelijks had hij
zijn diploma behaald of hij begon
zijn huidig werk.
Langzaam maar zeker begon „Kei
Grote Bos" onder zijn leiding tot eer
kampeercentrum uit te groeien. In ker
kelijke kringen werd betrekkelijk wei
nig reclame gemaakt, omdat men zich
hoofdzakelijk wilde richten tot het pu
bliek dat eigenlijk geen vakantie kent.
Van het. begin af aan kwamen de naza
ten van de trekkers en de natuuraan-
bidders uit het begin van deze eeuw die
niet anti-kerkelijk maar wel vaak a-ker
kelijk waren. Er was van kerkelijke
kant eerst niet al te veel belangstelling.
en uit het midden-orthodox, mi-
de Hervormde kerk zoeken hun
vacantie graag in eigen milieu. Zij kun
nen al het primitief gedoe niet a'
best waarderen. En in het begin
er veel „primitief gedoe". Toen lang
zaam maar zeker het centrum ging
groeien en er kampeerhuisjes kwamen
met meer comfort begonnen er meer en
meer kerkelijke mensen te komen,
maar nog altijd is het percentage bui
tenkerkelijken toch nog ver boven de
vijftig. Verschillende bedrijven hebben
in een hoek van het terrein eigen huis
jes laten bouwen voor hun personeel.
Particulieren hebben er zelf een eigen
huisje gebouwd en brengen er vrijwel
ieder weekend van het jaar door. Er
staan een groot aantal uitneembare
huisjes die tegen het winterseizoen weer
worden afgebroken en de stichting „Het
Grote Bos" heeft er zelf 52 huisjes neer
gezet (bouwkosten ongeveer 5000 gul
den). die voor 3585 gulden per week
worden verhuurd. De prijs is afhanke
lijk van de tijd van het jaar en de
grootte van het gezin. Toen wij er wa
ren stonden er ongeveer 200 gezinsten
ten, bijna 83 wegneembare huisjes, 140
huisjes van particulieren of bedrijven
zeker 70 kampeerwagens.
Apostolair
De Hervormde kerk wil niet alleen
of I
financiële omstandigheden niet
zijn c
Zij
wil niet slechts een sociaal probleem
helpen oplossen, maar „Het Grote Bos"
heeft wel degelijk een apostolaire taak.
Men wil de mensen die uit de gemeen
schap zijn weggespoeld weer in een ge
meenschap terugbrengen en daartoe ge
bruikt men tientallen activiteiten. lede-
dag
1 bestemd
vakantieverblijven.luchtdienst. Vaak wordt
Mankeert nog
niets
Ds. S. Metiary vertelde op de
■lil lllli Ililllll 11)11 11)1111 Rllll
L' liams Elli
son, een episco
paals (angli
caans) predikant
in de Verenigde
Staten wierp
zich in 1953 op
Marcus. Op zichzelf is dit hele
maal geen bijzonderheid, omdat
meer predikanten dit doen. Toch
staarden tientallen employés van
het laboratorium van Harvard de
man met zijn omgekeerd boord
vreemd aan, want hij bemoeide
zich niet met het Bijbelboek Mar
cus, maar met Marcus IV, het
electronische brein. Toch had de
Bijbel er wel degelijk iets mee te
maken, want hij leerde het brein
de Bijbel te lezen in de grond
tekst. Ellison meende een manier
gevonden te hebben om geleerden
honderden en nog eens honderden
uren van studie te besparen. De Bijbel is niet uit de hemel komen
vallen, maar door mensen geschreven. De brieven die Paulus schreef
zijn bijv. echter al lang verloren en van geen enkel bijbelboek
bestaat er een eerste manuscript De manuscripten die in bezit zijn
van de kerk, zijn vaak al van honderden jaren later, met de hand
van copieën overgeschreven Het gevolg is dat er tussen de manus
cripten nog al eens onderlinge verschillen optreden. Men wil nu
graag weten wat de juiste tekst is opdat men in onze moderne
vertalingen zo dicht mogelijk de woorden van het eerste manuscript
zal kunnen benaderen. Het vergelijken van deze manuscripten is
een ontzettende tijdrovende bezigheid. Ellison leerde het brein
evenwel het boek van Lucas in het Grieks te lezen. Hij liet de
machine 311 verschillende manuscripten vergelijken en in de kortst
mogelijke tijd ontdekte hij dat er in bijv. twee hoofdstukken niet
minder dan 2000 verschillen optraden en in een pericoop van 15
verzen maar liefst 400 Drze verschillen zijn over het algemeen
niet van grote waarde, maar zij zijn er toch.
deze mensen zich dan wegwijs gaan
maken in een materie, die jarei
jaren studie vereiste. Hier was echter
een man die zei: het is gemakkelij
ker voor mij om te leren hoe ik met
die machine moet omgaan dan
jullie om Nieuw Testamentisch Grieks
te leren.
TER OVERDENKING
Alleen al van het Nieuwe Testament
toezit men op het ogenblik ongeveer 4600
manuscripten. Waarschijnlijk zijn er
geen twee volkomen in alles aan elkaar
gelijk. Men moet dus uit de veelheid van
gegevens een „neutrale" tekst zoeken
die naar alle waarschijnlijkheid het
dichtst bij het origineel staat. De grote
moeilijkheid in het verleden was boven
dien om inzage in de verschillende ma
nuscripten te krijgen omdat zij over de
gehele wereld aan beide zijden van het
ijzeren gordijn over de musea verspreid
zijn. Pas in de laatste jaren is de Uni
versiteit van Chicago begonnen om een
bibliotheek van microfilms aan te leggen.
Deze nieuwe bibliotheek en het electro-
nisch brein zullen in de komende jaren
de twee grote steunpilaren worden
de vergelijkende studie *J~
nuscripten.
i de oude r
Van de Marcus IV is Ellison ook over
gestapt op het nieuwste brein, de Uni-
vac, waarmee de concordantie voor de
Nieuwe Vertaling werd gemaakt. James
Strong, de Engelse Trommius, had er
dertig jaar voor nodig om zijn concor
dantie voor de drukker klaar te maken.
Ellison deed dat in heel wat minder tijd.
De mannen die met de machine om
gingen, typten ieder woord van het eer
ste „In" tot het laatste „Amen". Da1
Ellison voelde reeds in 1945 aan dat werk duurde van februari tot november
men zonder machinale hulp in deze 1955. Om te controleren, of men wel de
generatie nimmer klaar zou kunnen juiste tekst had, deed men het zelfde
komen met de geweldige taak.. De -met een ponskaarten-machine en lie
machine moest er aan te pas komen toen de Univac de twee verschillendi
en zo begon hij te experimenteren copieën met elkaar vergelijken. Werk
met een ponskaarten-systeem. Deze van uren werd door de flitsende machi-
machine evenwel werkte ook nog niet ne in een ommezien verricht en ieder
vlug genoeg. In 1950 ging hij naar het verschil kwam aan het licht.
Ponskaarten
W
dingsdag van de Christelijke Gerefor- laboratorium van de Marcus IV
meerde Kerken in Nederland de vol- vroeg: „Ik heb een probleem waar-
gende geschiedenis: bij aUeen jullie electrnnisch_brein mij
Op een. plaatsje; in de Noord-Mo- kan helpen. Kunnen jullie me niet le-
lukken kwam een zendeling. Zijnj ren hoe ik het ding gebruiken moet?"
naam was Ds. van Barda. De bewo- Tot nu toe kwam men bij de technici
ners van die plaats hadden nog nooit en vroeg
een blanke gezien. Ze wilden hem do-'even vooi
den. Niet alleen deze
dominee maar alle
vreemdelingen, die daar
kwamen, wilden zij do-
Hoe werden deze
mensen gedood?
Dat ging zo: De
vreemdeling werd ge
bracht naar een heilig
graf. een soort tover-
plaats. Wie in dat graf
werd gebracht was na
een paar uur dood. In
derdaad was de tover
kracht van dat graf zo groot, dat vele
vreemdelingen daar spoedig
gestorven.
Ds. van Barda nu kwam L
plaats als eerste zendeling. De
ners namen hem terstond gevangen
en ze riepen uit: „Nu krijgt onze
God een lekker hapje!" Toen brach
ten zij Ds. van Barda naar dat graf,
opdat hij daar zou sterven. Ze ver
wachtten dat hij binnen een paar uur
dood zou zijn.
Na een paar uur kwamen ze kij
ken. Hé, wonderlijk, de dominee was
niet dood, hij glimlachte maar.
„Wel", zeiden ze, „laten we maar
wachten tot morgenochtend." In de
vroege morgen kwamen ze bij het
graf. maar hij was nóg niet dood.
hij leefde nog. In hun taal riepen ze:
„Oduma wi doohawa....: hij man
keert nog niets!"
Daarna spraken zij onder elkan
der: „zou er een andere kracht zijn,
dan de kracht van onze God?"
Toen namen zij Ds. van Barda uit
het graf en vroegen hem of hij hun
wilde vertellen, wat de oorzaak was,
dat hij niet was gestorven.
Daarna begon Ds. van Barda hen
te vertellen van het evangel;
Jezus Christus, dat de grootste
kracht is in de wereld. Al
Hem gelooft, zal niet verderven
maar het eeuwige leven hebben.
„Ik weet", zeide hij, „dat Uw God
hier is. Maar op het ogenblik dat jul
lie mij in de verblijfplaats van jullie
God hebben gebracht, is deze God
weggevlucht, omdat hij bang is voor
mijn God, die ik nu aan jullie mag
verkondigen."
Van dat ogenblik af aan, begonnen
de mensen te geloven en de plaats
van het graf werd vanaf dat ogen
blik genoemd: Duma (naar hun kreet
oduma wi doohawa) d.w.z. hij
keert niets!
Zangkoor niet naar
Minneapolis
Het Thomaner koor uit Leipzig dat
was uitgenodigd om op de Lutherse
wereldconferentie te zingen heeft
de Oost-Duitse autoriteiten geen
gunning gekregen het land te verla
ten. De conferentie zal in de stad
Minneapolis worden gehouden en het
overgrote deel der Lutherse kerk zal
zich er laten vertegenwoordigen.
600 regels
Toen kon het brein aan het werk
r Kunnën jülllë dit nïëtI»»»n. Het werd celeerd om teen
doen? Vaak moesten acht tc slaan op 122 woorden als „en1
,is", „van" of „het".
De t
op
Daarna moest het de
Bijbel doorlezen, ieder
gelijk woord er uit pik
ken en de zin van de
context tussen twee
leestekens er uit halen.' Het komt hier op
druk gesprek gewikkeld; ee
jong meisje deed haar best om ee
Engels pocketbook te lezen; een so
daat keek plaatjes in het één of ana'c
blad en een aantal mensen staardei
verveeld naar het voorbijschieten!
landschap.
Plotseling ging de deur open en twee da
mes schoven naar binnen, beladen me
bladen. Iedere reiziger kreeg er een
De zakenman naast mij, die kennelijl
naast zijn Nederlandse nog een ande
re nationaliteit bezat, schudde zijl
hoofd Zijn veel jongere metgezel wei
gerde eveneens, maar toen de damt
zei dat het niets kostte, kon hij zijl
nieuwsgierigheid niet langer bedwin
gen.
Het blad was gedrukt in krantenformaa
en droeg de kop: „Het leven begint.,
heden". Het was gevuld met evange
lisatie-lectuur en werd uitgegeven dooi
het „Zoeklicht", het blad van de oudi
evangelist Johannes de Heer. Het wa;
niet bijzonder modern of extra aan
trekkelijk. noch naar opmaak nocl
naar inhoud. Een enkeling bekeek he
en stopte het weg in zijn zak. ande
ren begonnen onmiddellijk te lezen.
Vaak vraagt men zich af of het uitde
len van dergelijke lectuur waarde
heeft. Wordt het wel gelezen? Hoewei
ik onmogelijk de hele trein kon door
lopen ben ik toch even opgestaan en
heb ik gekeken hoeveel mensen in de
afdeling met 24 zitplaatseri, waarin
zich 26 mensen bevonden werkelijk het
blad hadden aangenomen en hoeveel
het lazen. De getallen waren werke
lijk opmerkelijk. Op mijn buurman
na. had iedereen het blad aangeno
men. Van deze 25 mensen waren er
elf het heel ernstig aan het lezen. Toen
iedereen in Rotterdam uitstapte ble
ven er maar een stuk of vier exem
plaren achter.
In een volgende afdeling was de verhou
ding niet zo gunstig Daar zaten zes
tien mensen. Vier hadden geweigerd,
omdat ze te druk waren met het kaar
ten. ongeveer drie lazen het blad aan
dachtig. Deze afdeling bevatte echter
bovendien een aantal jongeren die in
boeken verdiept waren.
Het bleek mij opnieuw dat mensen ln
de trein graag iets te doen hebben,
en helemaal niet afkerig zijn van een
goed uitgevoerd godsdienstig tractaat.
Hier ligt een prachtig evangelisatie
terrein braak voor forensen, die een
ogenblikje van hun tijd zouden kunnen
gebruiken om een blad als „De Open
Deur". „De Elisabethsbode" of ande
re evangelisatie-lectuur te verspreiden.
Waarom volgen we het voorbeeld van
deze twee dames eigenlijk niet? Of
vinden we het gek? Als Christus het
ook eens „gek" gevonden had
mens te worden
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii
Ineens stuit men soms op een woord,
dat toespreekt en aan het denken zet.
Het kan een kort woord zijn, dat toch
zeer veel-zeggend is. Zo trof me on
langs een woord van Luther, waarin
hij spreekt over de hóógste verzoeking
van Satan. Wat was dat volgens Lu
ther?
eer een uitspraak atoom
De Duitse Lutherse bisschoppen
hebben een verklaring uitgegeven
over het atoomgevaar. Wij citeren
een enkele zin: Nooit heeft de mens
zich zo onmachtig getoond als in dit
uur van zijn grote macht. Hij staat
voor twee mogelijkheden: óf de vrij
heid en de waarde van de mens te
verliezen in de strijd van de wereld
politieke machtblokken óf het te on
dergaan dat in de apocalyptische ver
schrikking van een atoomoorlog het
bestaan van miljoenen wordt vernie
tigd. Op de staatslieden, die thans
het lot der volkeren bepalen, rust een
verantwoordelijkheid zonder voor
beeld. Daarom roepen wij de chris
tenheid op tot voorbede voor de re-
gerenden in alle landen, vooral in
Duitsland.
(Ev. Luth. Weekblad)
Met de snelheid
het licht las het mon
ster ieder woord, zei
„ja" of „neen" tegen
zichzelf al naar gelang
nodig was, viste de
hele zin uit het vers,
zette al de woorden in
alphabetische orde, gaf bijbelboek,
hoofdstuk en vers aan en gaf al die
gegevens door aan de automatische
typist, die maar liefst 600 regels per
minuut produceerde. Het enige wat
men de machine tot nu toe nog niet
kon leren is om naast de alphabeti
sche index ook een index naar bepaal
de onderwerpen te maken.
In ongeveer twee jaar tijds slaagde
ds. Ellison er in om deze concordantie
van 1600 pagina's met dubbele kolom
men die 800.000 woorden bevat te pro
duceren. Bovendien zag hij nog kans
om in zijn eigen gemeente met duizend
lidmaten zijn normale werk te doen.
Het werk voor de concordantie ge
schiedde in zijn vrije tijd.
dat Luther die
verzoeking ontdekte in een sluitrede
van Satan nl. deze: „God (haat de zon
daars; Gij echter zijt een zondaar,
dus haat God ook u". Luther heeft
in zijn worsteling om de zekerheid des
heils ook met deze „logica" gewor
steld. Het is wei geen echte logica,
maar het lijkt zo logisch.
Klopt de redenering niet? Maar Luther
zegt: pas óp. want het is de hóógste
verzoeking. Wanneer Luther dat zo
met nadruk zegt <in zijn Tischreden)
dan is het duidelijk, dat hij deze „lo
gica" doorbreekt en verwerpt vanuit
Jezus Christus.
Dat is voor Luther de uitweg geweest
in alle Satanische aanvechting en in
alle zelfbeschuldiging. Dat is begonnen
toen Staupitz tot Luther zei: als gij
wilt disputeren over de predestinatie,
begin dan bij de wonden van Chris
tus; dan zal de disputatie ophouden".
Zo is het ook ten aanzien van die sluit
rede van de boze. Jezus Christus
maakt alles anders en ontrukt ons
aan dergelijke „logische" conclusies.
Toen Luther dat gezien had. heeft hij
er telkens weer van gesproken, tot
vertroosting van velen tot in onze tijd.
(G. C. Berkouwer in het „Gereformeerd
