CHRISTEL! JK
Puzzel mee
5
Missiescholen in Soedan
worden onteigend
Gestadige groei aantal
ondernemingsraden
Het compromis
de partijen
thergolven
INNSBRUCK
2
Naar een nieuwe predikkunde? (I)
r
Door C.
Rijnsdorp
QE DISCUSSIE over de preek
wil nog maar niet ophouden.
Het gaat ook over een kostbaar
goed. Velen achten de preek in
gevaar. Volgens sommigen dreigt
zij door gemoderniseerhaar
karakter van Woordbediening te
verliezen. Anderen zien het ge
vaar juist in het vasthouden aan
verouderde vormen. Voor velen
is het bovendien moeilijk vorm
en inhoud duidelijk te onder
scheiden. Nu is iedereen het er
wel over eens. dat scheiding
van vorm en inhoud onmogelijk,
ja strikt genomen zelfs ondenk
baar is. En dan nog: by een
edele drank past edelgevormd
porselein of kristal. Men drinkt
geen toijn uit een aarden kom.
Nog minder zet men de fles zo
maar aan de mond. Dit geldt
dus al wanneer vorm en
inhoud inderdaad twee geheel
verschillende zaken zijn: vloei
stof en vat.
Maar zo is het bij de preek
niet. Inhoud, doel en functie
van de prediking brengen latent
een eigen vormgeving mee. Die
vormgeving wordt in eerste
instantie door de taal van de
Bijbel en van de kerk bepaald.
Er is een centrale terminologie,
ontleend aan Schrift en be
lijdenis, waaraan niet te tornen
valt. Bovendien is er zoiets als
een kerkstijl. al is dit begrip
dan ook allesbehalve klaar om
lijnd. Hoe moeilijk is het, tussen
haakjes, uit te maken of een
bepaalde gezangmelodie, of een
bepaald gezang als geheel ge
nomen, tot de kerkstijl behoort.
Maar dat de eredienst in prin
cipe zijn eigen stijl meebrengt,
zal niemand ontkennen. De
moeilijkheden beginnen natuur
lijk zodra men vrecies wil zeg
gen wat kerkstijl inhoudt.
YY/E ZIEN dus al dadelijk het
volgende: 1. In de prediking
zit een element dat van alle tijden
is. 2. Dit element brengt zekere
woorden, begrippen, en wat de
vorm betreft een bepaald grond
patroon mee. 3. Ook de meest
fris en nieuw aandoende preek zal
kerkstijl moeten vertonen, d.w.z.
in overeenstemming dienen te
zijn met haar plaats in de ere
dienst en met het karakter van de
eredienst. Vergelijken wij de ere
dienst van alle eeuwen met een
boom. dan is de preek een blad,
dat toch met zijn steel via twijg
en tak aan die boom moet vast
zitten. Maar nu is het ene blad
een betere windvanger dan het an
dere. Laat de preken dan zijn als
de bladeren van de populier: zó
los. zó bewegelijk en zó vast aan
de twijg. Een instrument. ge
schikt om door de wind van de
Geest te worden bespeeld. Zo kan
God wandelen in de avondkoelte
van het laatste der dagen (vgL
Genesis 3:8).
OVER VERNIEUWING gaat het
immers, maar dan een ver
nieuwing die uit de Geest is. Het
is belangrijk dat elke discussie
over de preek dit laatste voor
ogen houdt. Men kan de preek
niet zonder meer reformeren naar
maatstaven als fris, vlot. heden
daags. Het komt er op aan die
vemieuwingsmogelijkheden te ge
bruiken, die in de preek als zoda
nig liggen opgesloten. Met andere
woorden: de preek moet preek
blijven, dat wil zeggen een bood
schap van God aan de kerk, zó
krachtig, dat de echo daarvan de
wereld bereikt.
Op dit bereiken komt het aan.
Elke poging tot vernieuwing moet
erop gericht zijn dat de preek
verstaanbaar is. Het is waar: wat
aangesproken wordt is de gemeen
te. Maar die gemeente heeft twee
aspecten: ze is afgezonderd, ge
heiligd van de wereld, tot leven
en arbeid in die wereld. Verstaan
baarheid. die mogelijk voldoende
is voor het eerste aspect, is dat
niet zomaar voor het tweede.
Naar mijn gevoelen is de verhou
ding vroeger scheefgegaan ten na
dele van het tweede aspect en
dreigt zij nu wel eens te worden
verstoord tem detrimente van. het
"|VU is het niet de bedoeling van
1 dit artikel na te gaan hoe ei
gepreekt wordt, maar wel hoe de
preek kan worden vernieuwd. Al
het geschrjf en gewrijf over de
preek bewijst, dat we op weg
zijn naar een nieuwe praktijk
ten aanzien van de prediking, een
praktijk die op haar beurt op
den duur tot een nieuwe predik
kunde moet leiden. Zolang we nog
zover niet zijn heeft het zin bouw
stoffen aan te dragen. Twee zaken
zijn het. waarvoor ik uw aandacht
vraag: de kwestie van „eenvoudi
ge prediking" en vervolgens de
vraag, wat de preek eventueel kan
Ieren van radio, pers, televisie,
film en reclame.
(wordt vervolgd)
Septemberconf erentie
Geref. predikanten
In het Zendingscentrum te Baarn wordt
voor de gereformeerde predikanten op
maandag en dinsdag. 9 en 10 september
a.s. een conferentie gehouden, uitgaande
van de Stichting Centrum voor Zielszorg
op gereformeerde grondslag. Het onder
werp Het huwelijk in deze tijd wordt
behandeld door prof. R. Schippers, hoog
leraar aan de Vrije Universiteite te Am
sterdam; ds. Th. Delleman, studenten
predikant te Groningen; dr. J. G. Fern-
hout. leider van Bureaus voor Levens
moeilijkheden te Den Haag en dr. A.
Hijmans, sexuoloog te Rotterdam. Voor
deelnemers is nu reeds een programma
verkrijgbaar by de administratie
3
7
8
9
4
1
1
5
v
2
3
3
4
S2
4
6
7
8
9
6
7
8
9
3
4
4
1
3
5
3
4
9
8
3
3
9
5
6
6
9
2
I
4
OPGAVE PUZZLE No. 96
Cijferraadsel: In bovenstaande fi
guur de cijfers door letters vervangen,
zodat van links naar rechts geleeen
9 goed Ned. woorden ontstaan, waarna
het sleutelwoord kan worden samen
gesteld voorgesteld door 1 2 3 4 5
6 7 8 9.
OPLOSSING PUZZLE No. 95
Horizontaal: 1 buidel, 6 eik. 7 deuk,
8 St.. 9 kei. 11 sol. 12 vla, 14 unie. 16
baar. 17 uur, 18 zat. 19 vod, 20 li, 21
goed. 22 lee, 23 relaas.
Verticaal: 1 bestuur. 2 uit. 3 ik.
4 edel, 5 lei, 9 koe, 10 karbies, 11 sir,
12 vat. 13 la. 15 nu. 16 bad, 18 zode,
19 ver, 20 Lea. 22 la.
Het Soedanese parlement heeft zijn goedkeuring gehecht aan de onteigening
van de missiescholen in de zuidelijke helft van de Soedan. Ongeveer 300 van de
246 missiescholen werden sedert 1 april genationaliseerd. In het zuiden wonen
bfjna 200.000 Soedanese rooms-katholieken. De nationalisatie zou ten doel hebben
de Islam te verspreiden door tegenwerking van de missie.
De nieuwe wet welke de minister van onderwijs nagenoeg volledig zeggen
schap geeft over de missiescholen, bepaalt dat alle scholen welke geheel of gedeel
telijk door de regering worden gesubsidieerd ten alle tijde door de regering in
beslag genomen kunnen worden.
Scholen, die uit eigen middelen gedreven worden, kunnen eventueel genatio
naliseerd worden tegen vergoeding.
Ofschoon de laatste jaren de subsidies inderdaad aanzienlijk zyn geweest,
hebben de missies toch steeds minstens de helft van de bouwkosten gedragen.
De bisschoppen van de Soedan houden dan ook vol, dat de scholen uitsluitend
missie-eigendom blijven en dat subsidies van regeringswege daarin geen veran
dering kunnen brengen. Bij in beslagneming is de regering verplicht, aldus de
bisschoppen, voor het gebruik der schoolgebouwen huur te betalen.
Het protest der bisschoppen had als enig resultaat, dat de Mohammedanen,
die een overwegende invloed hebben, met dreigementen antwoordden. Het Arabi
sche dagblad te Khartoem. Al Ayam. wierp de Italiaanse missionarissen voor de
voeten, dat zij onder voorwensel van godsdienst, het imperialisme van Musolini
haar belofte van vrij godsdienstonderwijs en belet sindsdien de missionar
en van de Paus wüden herstellen. De regering van haar kant kwam terug
haar belofte vrij godsdienstonderwijs en belet sindsdien de
toegang tot de genationaliseerde scholen.
In de metaalsector:
Verkiezingssysteem werkte in paar
gevallen onbillijk
(Van onze sociale redacteur)
J^EGELMATIG duiken hier en daar stemmen op die klagen over de
trage ontwikkeling bij het tot stand komen van ondernemingsraden. Voor
een enkele bedrijfstak, zoals de textielindustrie, dan wordt veelal een
uitzondering gemaakt. Maar wij vragen ons af, of er dan niet wat licht
vaardig geoordeeld wordt over de andere bedrijfstakken en met name de
metaalindustrie. Ook hier is weliswaar geen reden tot enthousiasme, maar
toch kwamen hier in ruim twee jaar tijds 148 ondernemingsraden tot stand.
Men kan gevoegelijk aannemen, dat dit aantal inmiddels al tot circa 170 is
gestegen. Bovendien zijn er nog vele goedgekeurde voorlopige reglementen in
circulatie, zodat in de naaste toekomst nog een nieuwe stijging van het
aantal ondernemingsraden in de metaalsector is te verwachten.
Van de ruim 1000 ondernemingen
in metaal- en electrotechnische in
dustrie, die in aanmerking komen
voor een ondernemingsraad is on het
ogenblik dus ongeveer 17 voorzien.
Dit percentage is weliswaar niet ver
rassend hoog. maar er zit flinke groei
in en bovendien moet rekening ge
houden worden met het feit. dat de
nieuwe ontwikkeling ook vele veran
deringen in de bedrijven meebrengt,
die men eerst van alle kanten wil be
kijken en daarna is er ook kans dat
een ondernemingsraad een levend
lichaam wordt in het bedrijf.
Zulke veranderingen zijn bijv. de
vervanging van de kern door de on
dernemingsraad. wijziging van de po
sitie van het leidinggevend personeel
bij het overleg, zodat de bazen en
chefs er weinig voor voelen en voorts
bestaat de vrees nog bij de leiding,
dat een ondernemingsraad al te gauw
op de stoel van de ondernemer zal
gaan zitten.
Het grootste aantal ondernemings
raden in de metaalsector tellen de
districten I en II Rotterdam. Hier
zijn 25 ondernemingsraden met 317
gekozenen: 52 behoren er tot de Chr.
Metaalbedrijfsbond, 40 tot de Kath.
Metaalarbeidersbond en 183 tot de al
gemene bond: het aantal ongeorgani
seerden in de raden bedraagt hier 41
Den Haag telt 19 ondernemingsraden
18 7 gekozenen, waarvan 2S
C.M.B., eveneens 28 N.K.M.B., 99,
A.N.M.B. en 30 ongeorganiseerd. In
het district Dordrecht zijn 10 onder
nemingsraden, met 121 gekozenen, die
als volgt zijn verdeeld: 34 C.M.B., 7
N.K.M.B.. 70 A.N.M.B. en 11 ongeor
ganiseerd. Over het gehele lanl ge
en waren er bij een stand van
148 ondernemingsraden 1569 gekoze-
waarvan 250 C.M.B., 328 N.K.M.B.. i
729 A.N.M.B. en 256 ongeorganiseerd, j
De C. M. B. kreeg van het totaal
aantal zetels 16 toegewezen, ge- 1
splitst in 72 beambten en 178 hand
arbeiders. Voor de N.K.M.B., de A.N.
M.B. en de ongeorganiseerden zijn
deze percentages resp. 21. 47 en 16.
Wat betreft de scholing verricht de
Chr. Metaalbedrijfsbond zeer ver
dienstelijk werk in het belang van de 1
ondernemingsraden. In het najaar zal i
men met een speciaal scholingspro- I'
mma starten voor de leder van
ondemingsraden. Daaraan vooraf-1
gaand worden nog een drietal conie- ,1
renties gehouden om te peilen, welke i
opvattingen en vragen er bij de leden
ten aanzien van de ondernemingsraad
leven.
Het systeem.
Een moeilijk punt, dat we hier niet
onbesproken willen laten, is het
systeem van verkiezing van leden
▼oor de ondernemingsraden,
punt hebben zich juist ten
van de positie der C.M.B.-leden nogal
moeilijkheden voorgedaan en bij het
ontwerpen van bruikbare verkiezings
systemen heeft de C.M.B. dan ook een
actieve rol gespeeld.
Aanvankelijk heeft de bedrijfscom- 1
ïissie voor de metaalindustrie, na
langdurig overleg, drie hoofdgroepen
van systemen ontworpen, en die bij i
wyze van voorbeeld aan de onder
nemingen gezonden. Deze drie syte- 1
men behelsden: L
Verkiezing in volgorde van de
meeste stemmen, waarbij de kies
gerechtigden evenveel stemmen uit
brengen als er plaatsen te vervullen
zijn. dus een verkiezing sterk ge
splitst naar afdelingen zonder aat
de evenredige vertegenwoordiging
voldoende tot haar recht komt.
Verkiezing op basis van evenredige
vertegenwoordiging door het uit
brengen van één stem. De georga-
niseerden en de ongeorganiseerden
brengen ieder een lijst uit en aan
de hand van de kiesdeler wordt
uitgenfbakt hoeveel plaatsen aan
iedere lijst toekomen.
3. Verkiezing od basis van evenredige
vertegenwoordiging door het uit
brengen van evenveel stemmen als er
plaatsen te vervullen zijn. Overigens
is dat systeem gelijk aan het onder 2
vermelde.
delingsverkiezing tot grote onbillijk
heden leidde. De kleinst mogelijke
meerderheid was in staat de grootst
mógelijke minderheid geheel te ver
dringen. By de samenstelling van een
tiental ondernemingsraden in de me-
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Bedankt: voor Papendrecht (toez.) T.
Poot te Haaften.
Aangenomen: naar Boechout (B.) W. J.
Meister te Middelburg.
GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar Baarn (vak. J. C.
Seegers) D. Krijger, evangelisatie-predi
kant te Den Haag-West.
Wie is er onder
al de goden?
Bij het lezen van het Oude
Testament wordt men dikwijls
door dit punt getroffen: een oorlog
tussen twee volkeren werd door
de mensen steeds gezien als een
strijd tussen de goden dier volke
ren. Het besef: onze god strijdt
met ons,
LIET regeringsprogram is een
vermijdelijk compromis, zoj
enthousiasme en ben we geschreven. Men kan egeI
moed en een afgeven, maar wij willen toch
taalsector had dit een onbillijke zetel
verdeling ten gevolge, zo bijv. bij de
scheepswerf Van der Giesen te Krim
pen aan de LJssel.
De C.M.B. heeft toen een nieuw
systeem uitgedokterd, dat ook bij sterk
gesplitste af del ings ver kiezing een even
redige vertegenwoordiging mogelijk
maakt. Dit systeem is inmiddels even
eens door de bedryfscommissie over
genomen en als vierde voorbeeld
systeem aan de ondernemingen gezon
den. Bij de N.V. „Industrie" te Faassen
is dit nieuwe systeem reeds met suc
ces toegepast.
De onverkwikkelijke kwestie van
verkiezing van leden voor de onder
nemingsraden per bedrijfsafdeling, zo
dat de minderheden steeds niet aan
bod komen, is inmiddels geruime tijd
Ïeleden ook onder de aandacht ge-
racht van de commissie onderne
mingsraden van de Sociaal Economi
sche Raad. Het is te verwachten, dat
de S-E.R. op korte termijn —n uit
spraak in deze zal doen.
EEN
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
nederlaag werd
beschouwd als
een nederlaag
van de godheid.
Men ziet het
in Hizkia's strijd
tegen Sanherib,
de koning van
Assur (II Kro-
nieken 32). Hiz-
kia wekt zijn mensen op: „Met
ons is de Here, onze God, die ons
helpt en onze oorlogen voert!" En
Sanheribs antwoord: „Wie is er
onder al de goden der volkeren,
welke mijn vaderen met de ban
getroffen hebben, die zijn volk uit
mijn macht kon redden, dat uw
God u uit mijn macht zou kunnen
redden?"
Het besef: „God staat aan onze
zijde in de strijd tegen de goden
der eeuw" hebt u dat in uw
dagelijks leven? We spreken van
„een strijdende kerk" en we besef
fen dus dat er vijanden zijn
maar strijden we ook echt? God
voert onze oorlog maar wij zijn
Zijn soldaten!
i
COMMENTAAR
Verspreking
,vJ,
Zelden zal iemand
"fp V voor een groter gehoor
I 1 een duidelijker verspre
king hebben gemaakt
dan ds. C. M. de Vries
zaterdagavond in de te
levisie-dagsluiting van
de N.C.R.V. Hij had het over
zwart garen handschoenen van
collectanten en was het met een
briefschrijver eens. dat de die
pere zin van deze symboliek
langzamerhand vrij onduidelijk
was. ,,Deze half garen eh
pardon, deze zwart garen hand
schoenen", vergiste en herstelde
de spreker zich. Wel, voor dege
nen, die over zijn mening nog
onkundig waren, viel er in ieder
geval toen niet veel meer te
raden.
Het zomeravondfantasietje, het
eigenlijke „pièce" van het pro
gramma. bleef bij een probeersel.
Het was een fantasie over de
film La Strada en als wij het
goed begrepen had het iets moe
ten worden tussen de presentatie
van levensliedjes en het lach-
werk-zonder-meer in. Het werd,
ondanks een kennelijk zorgvul
dige voorbereiding, ondanks een
goede bezetting en ondanks soms
knappe beeldregievondsten, niet
meer dan een onsamenhangend
geheel. Erger, het kwam niet
boven het peil van het goedbe
doelde dilettantisme uit. Het
was, alsof regisseur Dick van
Bommel al werkende het over
zicht totaal was kwijtgeraakt.
Het programma begon met een
filmpje over de door de moderne
techniek achterhaalde gebaren
taal voor doofstommen. Het was
een interessant document, maar
in het kader van wat men zich
voorstelde te brengen, stellig te
)e Gereformeerden, Methodisten en
Congregationisten van Nieuw-Zeeland
hebben zich in principe uitgesproken
voor een samenwerking van hun ker
ken in een unie. Het sedert 1930 ge
voerde gesprek om te komen tot sa
menvoeging is hiermee in een nieuw
stadium gekomen. De algemene verga-
doring der betrokken kerken zal zich
op korte termijn op bijzonderheden
van de voorgenomen samenvoeging be-
43
Het was een stille weg en alles leek op een
idylle en dat was het ook op dat ogenblik.
In zijn hoofd bleven nog wel de beelden van
Von Emsighofer en de dode man met het lit
teken, maar steeds meer kreeg de werkelijk
heid. de zoete werkelijkheid van het ogenblik de
overhand.
,,Dit is vakantie, André Rost, jij dacht, dat
het oplossen van moordzaken vakantiebezigheid
was. Maar dit is het: kijk eens om je heen,
■reen, kleuren, bomen, een landschap om nooit
te vergeten, een jongen naast je, waar je ver
liefd op bent en dan niet al te hard rijden om
overal tegelijk van te kunnen genieten."
André keek naar het meisje naast hem. „Wat
vind je nou belangrijker." vroeg hij plagend,
„die bergen en die kleuren, of die jongen naast
„De bergen natuurlijk," antwoordde ze
prompt. Ze kuste hem op de wang.
„Moeten wc een ongeluk krijgen?" vroeg hij,
„dit is gevaarlijk op zo'n bergweggetje."
„Maar ik kom toch niet aan het stuur," zei
*ij.
„Dat niet. maar je bedwelmt me. als je zo
dicht bij me komt en dan weet ik niet. welke
gekke dingen er allemaal kunnen gebeuren."
Ze klommen tegen een niet al te steile helling
en naaldbomen gaven af en toe op plaatsen
waar ze even ophielden, een indrukwekkend pa
norama prijs.
Het werd een prachtige tocht en toen André
^aadaeló in HO'w[GiN
een poging waagde om Marianne te vertellen o-
ver wat er zich die morgen had afgespeeld, hield
zij een hand voor zijn mond.
„Dat is tegen de afspraak, jongetje", ze was
beslist, „dit is een vakantiemiddag en een echte.
Ik wil absoluut niets horen."
Het verhaal brandde André Rost op de lippen,
maar Marianne wilde het onder geen voorwaar
de horen.
„Ik begrijp wel. dat er vanmorgen of vannacht
iets bijzonders gebeurd moet zijn, maar ik wil
het niet weten. Nu niet. Ik wil deze middag ge
nieten van een vryheid, die straks een herinne
ring voor een jaar zal moeten zijn, want pas
dan komt er weer een vakantie en ik wil die
middag niet laten bederven door verhalen over
misdaad en de oplossing van die misdaad," zei
ze beslist.
André keek voor de zoveelste keer opzij en
zag een stralend mooi meisjesgezicht, maar in
zijn gedachten bleef nog altijd het schimmige
beeld van een bewusteloos neervallende Von Em
sighofer en van het levenloze lichaam van Vo
gelkopje, de man met het litteken.
Hij wilde er niet meer aan denken. Hij wilde
van deze ogenblikken genieten, zoals Marianne
deed. Hoe had hij ooit dit meisje kunnen wan
trouwen?
En weer kwam hij tot de slotsom, dat zij een
kind uit duizenden was
„André, kun je nu werkelijk niet uit Innsbruck
weg. Ja. ik weet het, nu begin ik er zelf weer
over, maar dit heeft allemaal maar heel zijde
lings met de zaak te maken. Gisteren heb je me
beloofd, dat we samen naar een andere plaats
zouden gaan. Ik geef toe, dat gebeurt op het
ogenblik, maar ik bedoelde: voor de rest van
onze vakantie. Kun je dat zaakje nu werkelijk
niet alleen aan Gustav Zuckwaller en zijn poli-1
tie overlaten?"
„Ik geloof niet. dat Zuckwaller me by het on
derzoek zo heel hard nodiff heeft. Dat kan hij
waarschijnlijk met zijn mensen wel af. maar er
is in de afgelopen nacht weer van alles gebeurd
en ik ben daar heel nauw bij betrokken."
De auto pruttelde tegen een lichte helling om
hoog en na een honderdtal meters zette André
de motor stil en samen met het meisje genoot
hij van het prachtige en boeiende panorama, dat
het berglandschap op dit punt bood.
„Dit is groots en overweldigend", zei Marianne 1
„Zoals jij", leidde André een intiem gesprek in
dat door geen voorbijganger op deze stille berg
weg werd verstoord. Er was hier geen enkele
reden tot fluisteren, maar toch deden zij het.
(Wordt vervolgd)'
Tallis-fantasie van
Vaughan Williams
(6.30 uur)
Eer. der oudste nog levende com
ponisten is de Engelsman Ralph
Vaughan Williams (geb. 1872oud
leerling van Max Bruch en Maurice
Ravel. Zijn „Fantasy on a theme by
Thomas Tallis" ontstond in 1909,
kort nadat Vaughan Williams zijn
studieperiode bij Ravel had afge
sloten, zonder in dit werk Ravels
invloed te ondergaan. Het stuk is
gebaseerd op een thema dat ook
voorkomt in „The english Hymnal"
van Thomas Tallis (1505—1585),
een Engels componist in dienst van
Queen Elizabeth en in de muziek-
historie als virginalist bekend. Naast
vele aardige stukken voor virginaal
soort spinet) schreef hij a capella-
koren w.o. zelfs een 40-stemmig
Vaughan Williams heeft het thema
gebruikt voor een soort rhapsodi-
sche compositie. De orkestbe
zetting is: twee strijkorkesten en
een strijkkwartet. De partijen van
de vier solostrijkers zijn sterk po
lyfoon behandeld, die van de beide
andere secties zijn overwegend
homofoon. U hoort het Radio Filh.
Orkest o.l.v. Bernard Haitink.
De A.V.R.O. vult vanavond een
groot deel van haar zendtijd (vijf
over acht tot tien over tien) met
Elektra, een tragédie in één akte,
op een libretto van Hugo von
Hofmannsthal, vrij bewerkt naar
Sophocles. De muziek is van
Richard Strauss. Het werk, dat
7 augustus is uitgevoerd in Salz
burg, wordt gespeeld door de
Wiener Philharmoniker en ge
zongen door het Weens Staats-
operakoor onder leiding van Di-
mitri Mitropoulos.
Van half acht tot acht uur houdt
Henk Stam. directeur van de
Zeeuwse Muziekschool, een inlei
ding over Elektra van Richard
Strauss.
Om kwart over zeven zendt de
A.V.R.O. chansons uit, waarvan de
tekst geschreven is door de beken
de Franse schrijfster Francoise
Sagan.
0 Bert Robbe en Christine Spieren
burg zyn met orkest onder leiding
van Benedict Silberman vanavond
van tien voor acht tot acht uur te
horen voor de N.C.R.V.
De ontwikkeling van de luchtvaart
wordt vanavorid van kwart voor
negen tot half tien door Jan de
Visser onder de loep genomen in
een klankbeeld, dat hy „De weg
langs de sterren" heeft genoemd.
Programma voor morgen
Folklore
plan van vier dames te
iets voor de bejaarden Ie i
belangrijk folkloristisch l
werk geboren: de verzameling van
oude Drentse volksliederen. De be
langstelling van de bejaarden bleek
namelijk o.a. uit te gaan naar oude
liederen. Zo kwam men ertoe die
te gaan opsporen uit alle delen van
Drente en ze vast te leggen. Aldus
blijven ze bewaard voor het nage
slacht. Men zal er, in het Drents,
iets meer van kunnen horen in een
streekuitzending van de VARA op za
terdagmiddag 31 augustus. Enkele
van deze liederen zullen dan ook wor
den gezongen. Henk van Stripriaan
stelde dit programma samen.
9.40 Lichtbaken, caus;
10.15 Gram; 11.00 V d
m; 11.50 Als de ziele
2.00 Middagkloknood-
10.00 V d kleuters
vrouw; 11.30 Gra
luistert, caus; li
klok; 12.30 Gram;
meded; 12.33 Grs
ork; 13.50 Gram; 14.00 Omr ork; 14.30
V d vrouwen v h land; 14.40 Gram:
15.30 Idem; 16.00 V d zieken; 16.30 Zie-
'.00 V d jeugd;
Pater J. M. Wer
Uit het Boek der Boeken; 19.30 Gran
20.30 Act; 20.45 Radio Filh ork en sa
(21.25—21.45 In de pauze: Voordr); 22
Avondgebed en liturg kal; 23.00 Nw
12.00 Gram; 1
ber: 13.00 Nw
13.55 Sport; 1
!-25 V d arb; 12.55 Weer-
13.10 The
00 Voordr; 14.15 Gram;
15.00 Kritieken: 15.45
Harmonie-ork; 16.15 Voordr: 16.30 Twin
tig vragen; 17.00 V d kind; 17.55 Weer-
21.45 Hoorspel; 22.15 Vocaal i
22.45 Caus; 23.00 Nws; 23.08—23.13 Koer
sen
•land. BBC Light
1K.L
kleutei
11.30 Mil ork: 12.1;
14.00
:dotes:
15.00 Nws en orkestconc; 15.45 Mil ork;
16.15 Mrs bale's dagb; 16.30 Orgelspel;
17 00 Amerik muz; 17 15 Araus muz;
18.00 lachte muz; 18.45 Hoorsp; 19.00
19.25 Sport; 19-30 Quiz; 20.00 Verz
TIPS
uit het buitenland
De geschiedenis van Frankrijk is
een chanson, dat zal aangetoond
worden in een programma, dat
Paris Inter (1829 en 193 meter) van
avond van acht uur tot half negen
uitzendt.
Belgische belcanto-sterren treden
van negen tot half tien op voor
Brussel (324 meter» met koor en
orkest van de Muntsohouwburg in
Brussel.
Een Mozart-avond. gegeven in het
Mozarteum In Salzburg, wordt van
half negen tot tien uur door
Duitsland (309 en 189 meter) uit
gezonden.
Morgenmiddag om drie uur zendt
Brussel <324 meter) een Neder
lands-Belgisch kamermuziekpro
gramma uit.
opening. AVRO: 8.00
9.00 V d vrouw; 9.<
zullen wij vandaag
Enschede?; 9.35 Waterst; 9.40 Morgen
wijding; 10.00 Gram: 10.50 V d kleuters:
11.00 Lichte muz: 11.30 Sopr en piano;
12.00 Orgel en zang: 12.30 Land- en tuinb
meded: 12.33 Zang en Diano: 13.00 Nws:
13.15 Meded of gram;
13.55 Beursber; 14.00
14.30 Opvoeding der ii
klankb.:
16.45 V
18.15 Pianospel;
V d jeugd; 17.30 Gra
18.35 La Fille de Madame Angot, opera;
19.40 Hammondorgel; 20.00 Nws; 20.05
Gram; 21.00 Indrukken en ontmoetingen,
caus; 21.25 De muziek, waarvan wij hou
den; 21.55 Journ; 22.05 Dansmuz; 22.35
Holland Festival: Tenor en luit: 23.00
Nws; 23.15 Koersen v New Vork; 23.16
Act of gram; 23.25—24.00 Gram
Hilversum n, 298 m. KRO 7.00 Nws:
7.10 Gram; 7.45 Morgengebed 1
De Vara laat vanavond Wim Son-
neveld aan bod. niet in een speciale
televisieuitzending, maar in een T.V.
reportage uit Scheveningen, waar hij
en zijn gezelschap op het ogenblik
optreden. Hij laat ook een fragment
zien uit de film Silk Stockings, waar
in hij een rol speelt. Medewerkenden
zijn behalve Sonneveld, Connie Suart
Els Hillenius, Joop Doderer en Fred
dy Hamilton.
Programma voor morgen
NTS: 20.30 Journ en weerber; 20.45—
22.30 Filmprogr.
schuwen, dit niet al te zeer te ^s(
Het compromis is onvermijdeli^g.
een te scherpe kritiek kan alleen
1 sfeer van moedeloosheid sch<r°f
kan de belangstelling voor dej^j
tiek wezenlijk gaan bedreigen. ^ee
Verstandiger is het, de onver^rijl
lijkheid van het compromis telin*
vaarden en op de basis van de t£nj{
mijdelijkheid te trachten, in hjter
maken compromis zoveel mogelijf v
eigen denkbeelden in te dragen. P
Het politieke leven in ons land^"
van compromissen gunstige zowlco:
ongunstige voorbeelden te zie#*i
geven. n*
Een gunstig compromis heef( ca
van een synthese tussen twee dat»,
ling verscheiden denkbeelden. 1 tc
denke aan de ouderdomsvoorzi£
die het karakter heeft van een
verzekering en waarin men gedai h
terugvindt, die binnen de protest®1
partijen tientallen jaren lang zi|^r
koesterd. |erv
dee
"TEN duidelijk ongunstig compjens
was dat van de jongste hutfin
hoging met de daaraan gekojp"^
huur blokkering. Niemand was eiijg
enthousiast over, maar het wai
compromis, een ontmoetingspunt
verwege twee uiteenlopende op#
gen- ^3
Begrijpelijk is het, dat een co^nC;
mis en heel de sfeer rondomp
compromis spanningen moet oprtf1" 1
In het compromis zelf zit ook de^,
ning. De kabinetscrises, zoals on^c
die de laatste malen heeft ge hi
waren eigenlijk alle spanningen
n het compromis. tere
Dat compromis moest wordei
vonden, gevonden door politici
eigen opvattingen, politici bovetE
die elkaar in de verkiezingsstriji
de kabinetsformatie voorafgaan4jet€
hadden bevochten en die daarbip j
gloed anderer mening hadden^FC
worpen en met evenveel gloed 6te
j mening als de enig juiste aangepfe
j Zoiets schept nu eenmaal niet de
.aantrekkelijke situatie voor een|]ee]
promis. Onder deze omstandig]
I moet men zich veelal nog verwon(,.ho
dat het compromis niettemin
den wordt. bol
^AN dit onvermijdelijk comp^era
j karakter van het regeren zaijete
moeten vasthouden. Welke taak F c
ben nu in dit opzicht de poljdu»
partijen? Wanneer het regeren jeke
geschieden op de basis van eenien)
promis, hebben de partijen dal-
een functie?
Ons antwoord kan kort zijn: a
De partijen zullen bij haar volge*rge
enerzijds begrip moeten wekkeibzas
de onvermijdelijkheid van hetiuwt
promis in het regeerkasteel. Zij 1
met alle gezag dat zij hebben,1mm
volgelingen voor ogen moeten hc
dat een regeringsprogram iets
is dan een partijprogram en d^ r
regeringsprogram nog niet ver^jksr
lijk is, wanneer het niet als twee'ur:
pels water op het partijprogram
Daarnaast blijft op de poIitietyjon<
tijen de volle verplichting rustédgei
te zijn de draagsters van de polher.
overtuiging en de vormsters vi
politieke mening. De onvermijd
held van het compromis in het r»0?
kasteel roept om krachtige pol
partijen, die zich haar taak en ro
helder bewust zijn. Jjl
laatste ligt voor de hand
sterker de partij en hoe groti
getal harer volgelingen, des te (G E
invloed straks op de samenstelling®"
het compromis. Kair
Iets geheel anders is dit dan kk e:
op het compromis, ook als compgi e
Wie deze kritiek bedrijven, hders
blijkbaar nog niet ontdekt, dat 111. e
hetzelfde moment bezig zijn de fam
zelf en het noodzakelijk vertro^^
de partij en de leiding van de ferw
te ondergraven. fam
Ook buitendien ligt het in de t®1
k van het leven nog moeilijk giY 1
1 de ene partij heeft het er g^ 'm'
keiijker mee dan de andere. Ee« 44
melijk dogmatisch ingestelde l®t 4
zal met bijna elk compromis zo8n
zorgen hebben. Een partij als de jat 1
listische, die naar haar aard gen
leeft in de sfeer van het compbgra
zal deze zorgen minder kennen;ln'
ook daar zal het bloed wel eens^a
pen waar het niet gaan kan en ki\ H,
de spanningen zich openbaren, ter
Hoe het zij, de onvermijdelijfaP.
van het compromis in het regeerkf:^'
mag de activiteiten der politieke,^'
tijen niet lam leggen, doch befour
deze integendeel krachtig op te viM 1
rer aanscherping onder ons voll/v
politieke mening en overtuiging j
De principiële partijen kunnen^ S)
HHdelijke voorsprong hebben'. Ri
regeerbeleid zal er de vruchten'- ri
plukken. f
Ie 31
Om te voorzien in het gebrek aan j?*
gebouwen voor de Evangelische K
in TsJecho-SIowakije is men hiel R
gonnen ongebruikte en ultgebl; J
synagogen aan tc kopen en weer J 1
bouwen. Het vorige jaar zyn reedt j
synagogen door de Evangelische L--
in gebruik genomen; nog twee
zullen op korte termyn gereed kf- D<
