CHRISTELIJK
Protestanten in België
Bijbel en wetenschap
Boek
Puzzel mee
Centraal comité Wereldraad uit zich
gematigd over vervolgingen
:o:
INNSBRUCK
IjjljMHiJpMMI
Een politieke
nabeschouwing
Het onderwijs
IJlt de Leeuwarder Courant:
IT ET Belgische protestantisme
1 is tegenwoordig een protes-
tantisme-in-de-diaspora. De pro
testanten wonen over het land
verspreid in kleine meeetal geïso
leerde gemeenten en groepen.
Dit is nie>t altijd zo geweest. In
de zestiende eeuw ging een be
langrijk deel van de bevolking
over tot het protestantisme, eerst
in zijn Lutherse- en later ook in
zijn Calvinistische vorm. Tussen
1576 en 1585 beleeft het calvinis
tisch protestantisme en België eer
bloeitijd; in Vlaanderen zijn twee
honderd protestantse gemeenten
en in Gent wordt een protestantse
universiteit gesticht.
Maar dan komt België weer on
der Spaanse heerschappij. Tiendui
zenden protestantse Belgen vluch
ten naar de noordelijke Nederlan
den. De Contra-Reformatie zet
zich met alle kracht door in Bel
gië. Tweehonderd jaar lang wor
den de protestanten in het land on
verzwakt gehandhaafd. Het protes
tantisme verdwijnt in deze eeu
wen bijna volledig uit België; als
de Oostenrijkse keizer in 1781 zijn
..Tolerantie-Edikt" vervaardigt,
bestaan er nog slechts vier kleine
protestantse gemeenten. Als Bel
gië zich in 1830 losmaakt van
Nederland zijn het er acht met in
totaal vierduizend leden.
TN de negentiende eeuw begin-
nen buitenlandse protestantse
kerken in België te werken. De
Geref. Kerken in Nederland bepa
len haar arbeid vooral tot Vlaan
deren en de Frans-sprekende Zwit
serse kerk tot het Waalse gedeel
te van België. Na de eerste we
reldoorlog komen ook het Heilsle
ger, de Methodisten en enkele
Amerikaanse sekten naar België.
In 1950 is het aantal protestantse
gemeenten gestegen tot 274 met in
totaal ongeveer honderdduizend
leden, van wie een derde in Vlaan
deren en een derde in Wallonië
wonen, zo vertelt prof. dr. A. J.
Bronkhorst, hoogleraar aan de
protestantse faculteit te Brussel in
de ..Reformierte Kirchenzeitung".
LTET Belgische protestantisme
1A moet leven in een land dat
evenals andere Westeuropese lan
den. te lijden heeft onder materia
lisme en godsdienstige onverschil
ligheid. In Brussel praktiseren bij
voorbeeld nog slechts vijftien pro
cent van de roomsen. Men kan
globaal gezien zeggen, dat onge
veer een kwart van de bevolking
nog goed rooms-katholiek is. dat
een kwart uit „meelopers" bestaat
dat een kwart buitenkerkelijk is
en dat de rest sterk anti-klerikaal
Een bijzondere kans ligt voor de
Belgische protestanten in de open
baren scholen. Aan deze scholen
moet aan de kinderen, wier
ouders dat verlangen, pro
testants godsdienstonderwijs wor
den gegeven. Op het ogenblik
krijgen meer dan tweeduizend kin
deren op deze wijze protestants
godsdienstonderwijs.
Dan is er ten slotte de protes
tantse faculteit in Brussel. Voor
de oorlog konden de Belgen alleen
maar in 't buitenland protestantse
theologie studeren. In 1950 geluk
te het, een protestantse faculteit
in Brussel te stichten, die sedert
1954 tweetalig is. De Ned. Herv.
Kerk heeft in 1954 de Haagse pre
dikant dr. A. J. Bronkhorst naar
België gezonden om de Vlaamse
sektie van de faculteit te organi-
JN De Open Poort staat een
politieke bladzijde, waarop
aandacht besteed wordt aan de
positie van de voorstanders van
een christelijke school, die hun
heil eerder bij de socialisten
dan bij de rooms-katholieken
vinden. Dit zei een socialistisch
raadslid in Denderleeuws ge
meenteraad over een voorstel
van de linkerzijde tot subsidië
ring van de evangelische school
met 760 per jaar, in de blijk
baar levendige discussie:
Uit de Leeuwarder Courant:
„Gij zes kristerve katholieke ge
meenteraadsleden die hier voor
me zitten, ik ben er van overtuigd
dat ge de geboden van Christus
zult onderhouden en uw evennaas
te zult beminnen als uzelf. Ik ben
geen protestant maar ook geen
kristen mens. De ouders dezer
kinderen moeten ook 't recht
hebben hun kinderen te sturen
naar de school hunner keuze.
Waarom onderscheid maken. Ik
vraag slechts een aalmoes van
tienduizend frank voor deze scho
len en ik ben er van overtuigd dat
ge deze som zult stemmen.
Wat betreft de belachelijke
woorden van de heer Coppens
over de wurging van het vrije on
derwijs, kan ik slechts toevoegen,
dat onder het beleid van minister
Collard de vrije scholen meer dan
500 miljoen toelage ontvangen dan
onder zijn r.k. voorganger minis
ter Harmei. In onze gemeente
Denderleeuw alleen worden 735.000
frank uitgegeven voor onderhoud,
verwarming, verlichting, prijsde-
lingen en reizen der katholieke
scholen. Twee honderdduizend
frank voor het plaveien van de
koer van het H. Kruiscollege;
300.000 frank voor toelagen van de
gemeente aan het onderwijzend
personeel der vrije scholen. Waar
om kan dan geen 10.000 frank af
gestaan worden aan de Evangeli
sche scholen?"
Ter verduidelijking schrijft De
open Poort: „Onder het „vrije on
derwijs" en de „vrije scholen"
worden de R.K. scholen bedoeld,
die niet van de staat of Gemeen
te uitgaan en die in België natuur
lijk alle practisch kerkelijk Room
se scholen zijn. Onder „een kris
ten mens" wordt blijkbaar een
kerkelijk R.K. verstaan."
Scandinavische Evangelische Conferentie
OPGAVE PUZZEL No. 89
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1 Verstandig. 6 muziek
instrument, 7 kledingstuk, 12 labiel. 14
binnen, 16 rivier in Rusland, 17 steen.
18 muziekinstrument. 21 pers. voornaam
woord, 22 verhoogde toon, 23 wijnmaat.
25 schoorsteen.
Verticaal: 1 Vampier. 2 hulp, 3 zang-
noot. 4 familielid. 5 wandversiering, 8
maanstand. 9 drank. 10 verlichting, 11
lederen band. 13 vergissing, 15 nog
vraagt om gebed
J£OMT de echte wetenschap in con
flict met de Bijbel? Velen menen dat
de uitkomsten van de wetenschap in
strijd met de uitspraken van de Bijbel
zijn. Daarom was het verfrissend om
op de Scandinavische Evangelische
Conferentie nu eens geen theologen,
maar pure wetenschapsmensen, over
dit onderwerp te horen spreken. En
zij kwamen tot een andere conclu
sie, dan die zo vaak getrokken wordt.
Daar sprak een lektor in de geschie
denis uit Denemarken, daar was een
geoloog van de universiteit van Lund
in Zweden en beiden getuigden van
de autoriteit van de Bijbel ook over
de wetenschap. Een scheikundige uit
Zweden, zei in een persoonlijk gesprek
tot ons: ,,Wij mensen van de weten
schap, wij hebben meer vertrouwen
in de Bijbel dan onze theologen en
dominees."
Het blijkt, zo zei dr. Sven Behrens, die
sprak over de Bijbelse leer der Schep
ping en de moderne natuurwetenschap,
dat de leringen der wetenschap, die allen
op veronderstellingen berustten, in de
laatste vyftig jaar zijn achterhaald, door
nieuwe stellingen, die de oude omver
stootten. De moderne wetenschap gelooft
niet meer in de zg. fundamentele waar
heden vap vijftig jaar geleden, zij is
voorzichtiger geworden, de fundamenten,
die tot godheden waren verheven zijn in
stukken gebroken.
Typisch is hier nu, dat de moderne
theologie nog opereert met begrippen en
fundamenten, die de wetenschap zelf al
lang heeft achterhaald, zij die zg. weten
schappelijk willen zijn, zijn het helemaal
niet. Door deze zogenaamde wetenschap
pelijkheid, aldus dr. Jensen, wordt het
fundament van het geloof weggenomen,
en weet men niet meer wat waarachtig
Christendom is, weet men niet meer wie
God is, immers het geloof is door het
gehoor, en het gehoor door het Woord
Gods. Waar door de zg. wetenschappe
lijke theologie het Woord wordt verduis
terd. daar verdwijnt het geloof. Daar
meent de mens zelf te kunnen beoordelen
wat in de Schrift waarheid is en niet.
Maar dat wensen wij niet. ik wens, aldus
dr. Jensen, dat de Heilige Schrift de
enige kracht en het enige licht van mijn
Misschien zal men dan zeggen: U ge
looft in een boek in plaats van in Jezus
Christus. Domme mensen die dat zeggea
Wie de Here Jezus vertrouwt, bewaart
Zijn Woord. Wij worden niet gesterkt en
verblijd door de wetenschapsbeoefening
van sommigen die zich Christen noemen
maar integendeel ons volk wordt ver
ontrust door de Schriftkritiek.
In de resolutie worden de predikers
deze landen opgeroepen om in gehoor
zaamheid aan het apostolische woord I
Petr. 4 11, de bijbelse boodschap on
verkort en onvermengd met menselijke
ideeën weer te geven.
Ambon
Namens de Zuidmolukse Evangelische
Kerk in ballingschap, welke (in tegen
stelling tot de Molukse Protestantse
Kerk, welke lid is van de Wereldraad)
aangesloten is bij de I.C.C.C., werd eeni
verklaring afgelegd waarin verzocht werd
om in het gebed achter de gemeente ini
de Zuidmolukken te staan. Deze kerk
maakt een zeer moeilijke tijd door, vooral
door druk van de overheid, waarbij komt
de onverschillige houding van de inter
nationale wereld tegenover de nood en
het lijden van de christenen in de Zuid
molukken.
De regering in Djakarta voert een be
leid dat erop gericht is de christenen uit
deze gebieden weg te voeren en moham
medanen in te voeren, om te komen tot
een overwegend mohammedaans land.
Daarom hebben in 1952 de Molukse chris
tenen in ballingschap de Zuidmolukse
Kerk opgericht, en brengen zij nu als
Nieuwe Joodse rouwdag
(Van een medewerker)
Op voorstel van het Israëlische par
lement, dat reeds eerder voor de staat
Israël een desbetreffend besluit af
kondigde, heeft het in Jeruzalem ver
gaderende Aktiecomité van Wereld-
zionisten besloten de Joodse datum 27
nisan (maart/april), die vijf dagen
valt na de jaarlijkse herdenking van
de Uittocht uit Egypte, te bestemmen
voor de jaarlijkse herdenking van de
zes miljoen Joden die tijdens de Duit
se overheersing om het leven zijn ge
bracht. Aangenomen wordt dat met
tertijd deze dag ook door de Joodse
religieuze overheid wordt erkend als
een nationale rouwdag. Reeds eerder
in de geschiedenis van het Joodse volk
is het voorgekomen, dat feest- en her
denkingsdagen eerst als geschiedkun
dige dagen werden beleefd, alvorens
opgenomen te worden in de rij van
religieuze dagen.
Zoekt
lid van dë I.C.C.C. dit onder de aandacht
der conferentie. Moge mede door aller
gebed de Kerk des Heren in de Zuid
molukken worden bewaard, zo zeide ds.
Zahetapi.
Onder ontroerende stilte werd deze
verklaring aangehoord, waarin niet werd
gevraagd om begrip of hulp voor de
zaak van deze broeders en zusters, maar
gebed voor de instandhouding van Gods
Kerk op Ambon
EEN
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
Als wij het hebben over „een
zoekende ziel", dan ligt er in
onze stem meestal een intonatie
van medelijden: een mens die
geen houvast heeft, die loopt van
de ene dominee naar de andere
kerk zonder het
heil voor zijn ziel f
te kunnen vin
den is ook inder
daad een enigs
zins beklagens
waardig mens.
Maar veel be
klagenswaardiger
is de mens die
helemaal niet
„ziekend" is. Of niet zoekend
ieder mens is altijd op zoek: naar
gezondheid, naar (betere) kleding,
naar (rijker) voedsel, afijn, naar
al die dingen waarvan Jezus zegt
dat „de heidenen ze zoeken". Daar
zijn we wèl bezorgd over en daar
over maken we ons wèl druk.
„Zoekt eerst het koninkrijk van
uw Hemelse Vader en Zijn ge
rechtigheid!" zegt Jezus. Als we
dat alleen maar overlaten aan die
„zoekende zielen"", dan is het niet
zo goed. Want dat zoeken van God
en Zijn gebod is echt een werk
van iedere dag, waarmee we nooit
klaar zijn. Daar is veel bidden en
veel lezen in Gods Woord voor
nodig!
Bussen
Wat ons verder hier opvalt, is dat in
deze lutherse landen, zovele mensen van
de wetenschap zich aangetrokken voelen
tot de I.C.C.C.omdat zo zeide iemand
tegen ons, wij honger hebben naar het
Woord des Heren Nog steeds stromen
avond aan avond de openbare bijeenkom
sten vol, men komt zelfs met autobussen
vol, en als het niet anders kan, dan wor-
ïn gebruik genomen, 19 bestaat, 20 uit-,den de kinderen meegenomen, pmdat
roep, 23 in het lopende jaar, 24 onder-1 vader en moeder zo graag naar de con-
wüs ferentie willen.
OPLOSSING PUZZEL No. 88 Dinsdagavond sprak in de openbare
Horizontaal: 1 Olm, 4 spoor, 7 buidel, samenkomst prof. McRay van het Faith
8 aar, 9 stevig, 13 ros. 14 kom, 16 roos.'College in Philadelphia over de Rollen
18 para, 19 als. 20 bij, 21 ma. 22 mij. 231 van de Dode Zee en de Bijbel. Prof.
do, 25 firmant. McRay bestreed de opvatting, dat uit
Vertikaal: 1 Ob. 2 lust. 3 mi. 4 S.E., [sommige van deze rollen zou blijken, dat
5 plag. 6 oorworm. 9 stram. 10 Eros, het Christendom terugging niet naar
11 vos, 12 is, 14 ka. 15 maas, 17 olijf. Jezus van Nazareth, de Christus, maar
18 pij, 20 bom, 23 Dr.. 24 ir.. tot een figuur die door de sekte van
Qumran werd vereerd.
In de vergadering van dinsdagmiddag
Woensdag 14 augustus wordt op het werd een resolutie aangenomen over de
Brandpunt te Doorn de bekende land- Bijbel en de christelijke prediking. In
dag gehouden, waar vele vrienden van rfe7-e resolutie spreekt de conferentie
het blad Het Zoeklicht zullen samen- ÏSK*
irnmon rrj j** i_i j aiKlng in de Scandinavische landen, oi<
komen. Hoofdredacteur van dit blad is'„oor een zeer eroot deel zonder biihele
de heer Joh. de Heer. inhoud
VAN Dt DAG
Het geheim van de Dulvelskreek,
door Ray Franklin. Uitgave Ten
Hagen N.V., Den Haag.
Een Indianenverhaal in geciviliseerde
vorm. zo zou men dit jongensboek kun
nen karakteriseren. Want hoewel het
verhaal speelt in het wilde westen, is
de held er van een goed-willende indi
aan die in principe nooit bloed vergiet
en zijn tegenstanders toch naar zijn
hand weet te zetten. Juist door deze
goed-willend'heid is het verhaal niet he
lemaal echt geworden en is er van de
held niet veel anders overgebleven danl
een wat zoetelijke figuur. Hoewel de ti
tel veelbelovend is, wordt de lezer inj T4ET centrale comité van de Wereldraad van Kerken heeft een resolutie
zijn verwachtingen wat bedrogen. wantiAA aanvaard, waarin het uitvoerende comité (het dagelijks bestuur) ver-
deintrlgue Is vrij doorzichtig. Het boek zocht wordt een onderzoek In te stellen naar „het vraagstuk van de gods
dienstvrijheid in de r.k. landen en elders". De resolutie was afkomstig van
de aartsbisschop van Canterbury: hij zag de mogelijkheid van contact met
de R.K. Kerk over de vraagstukken waar „zowel zij als wij voor worden
geplaatst".
Hromadka - ondanks bezwaren - herkozen
Is in eën enigszins gezwollen taal ge
schreven. wat aan dc leesbaarheid geen
goed doet. Kortom heel iets anders
dan de verhalen van Karl May die wij
i onze jongensjaren verslonden
dan misschien paedagogisch niet hele
maal verantwoord waren, maar die het
noodzakelijke element van een jongens
boek. namelijk spanning, niet misten.
Het boek is uitgegeven in een handige
plastic band.
Er waren zeer felle resoluties inge-1 eerbiedigd worden en volkomen vrijheid
diend, o.m. door ds. M. Niemoeller. Maar van godsdienst hebben, werd alleen de
toen dr. Westphal van de Franse Her- resolutie van de aartsbisschop aanvaard,
vormde Kerk zei. dat protestanten in Het patriarchaat van Moskou hoopt na
r.k. landen als Frankrijk en Italië ge- de zomer een tijd te bepalen, waarop de
Het kon korter
Jacques van Bijlevelt
speelde gisteravond in
„Ze kregen, wat ze
wilden" de rol van de
litterair geïnteresseer
de nietsnutte vader
met zoveel zwier, dat
men bijna zou vergeten, dat het
stuk aan de knap langgerekte kant
was. Het was een vrij bekend the
ma, waarop de Engelse auteur
Louis d'Alton had geborduurd: een
groot gezin, waarvan de leden door
verregaande, maar beminnelijke
luiheid langzamerhand geheel zon
der bronnen van inkomsten zijn
geraakt, ko»t er weer geheel bo
venop, doordat er alleen maar ge
ruchten gaan, dat hun een grote
erfenis ten deel zal vallen. Natuur
lijk helpen zij die geruchten een
handje. Als duidelijk is gebleken,
dat er van die erfenis niets komt,
zitten allen maatschappelijk aan
zienlijk steviger te paard.
Dat gegeven doet het altijd wel,
maar de uitwerking daarvan in
he: bijzonder vc or dc telivisie
had naar onze smaak flink wat
korter gekund. Luc. van Gent had
het er dik op gelegd. Iedereen moest
er hard voor praten, bepaalde ei
genaardigheidjes bij het spreken
tot het eind toe volhouden en veel
fluiten en sissen, als dat verlangd
wordt. Daardoor kreeg het geheel
iets van een opvoering door ver
rukte scholieren.
Toch bleef het wel aardig, niet
in hef minst, zoals gezegd door ie
ontwapenende manier van Van
Bijlevelt, maar ook doordat de
vele anderen er kennelijk zo geest
driftig in bleven geloven. Wij mo
gen er twee van noemen: Johan
Fiolet, die een rake typering gaf
van een louche handelaar en Lou
Geels, die ons een heel mooie on
gelikte beer van een aannemer te
zien gaf. Zij kregen wat ze wilden;
misschien kregen wij iets teveel.
Symfonie 6 van
Tschaikowsky (19.10)
De Zesde Symfonie van Tschai
kowsky is zijn zwanenzang gewor
den. Tien dagen na de le uitvoering
op 16 oktober 1893 onder zijn eigen
leiding, overleed Tschaikowsky aan
de gevolgen van cholera. Pe bij
naam Pathétique had Tschaikowsky
op het titelblad van het manuscript
geschreven en dat zo aan zijn broer
Modest gezonden. Maar later droeg
hij de uitgever nadrukkelijk op die
bijnaam te laten vervallen en air-
leen te drukken „Symfonie 6". Maar
die bijnaam is toch wel toepasse
lijk, want het is een uiting van een
pathetische toestand geweest. Voor
al het slotdeel dat een soort over
gave aan het „noodlot" wil zijn
door een man, die zijn leven lang
gezocht had. De finale is dan ook
geen luidruchtig Allegro, maar een
uitgebreid Adagio lamentoso. Een
Tschaikowsky-biograaf schreef
eens: „Dit werk is als een bevrij
ding van al hetgeen Tschaikowsky
in zijn leven pijnigde en kwelde, een
bevrijding ook van de verlangens
welke hij koesterde en die onver
vuld bleven". Zo kan men berus
tende delen in het werk vinden
maar over blijft ten slotte de wee
moed en het leed. Paul van Kempen
dirigeert vanavond het Concertge
bouworkest.
Da A.V.R.O. brengt vanavond
het luisterspel „De dochters van
Kolonel Pinner" naar het gelijk
namige verhaal van Kathe
Gesprek met vliegende
straaljagerpiloten
Twee straaljagerpiloten van de Ko
ninklijke Luchtmacht, eerste luitenant
Van Holstein en sergeant-majoor De
Jong, hebben vanuit hun toestellen
aan de NCRV-verslaggever Jan de
Visser, die in de verkeerstoren van
de vliegbasis Volkel zijn intrek had
genomen precies verteld, wat hun ge
waarwordingen zijn tijdens een vlucht
op zodanige hoogte en met zo'n snel
heid, dat zij als het ware de zon niet
onder zien gaan.
Terwijl op de begane grond reeds
alles in het schemerduister was ge
huld, vlogen deze beide piloten nog
steeds in het stralende zonlicht; op
zichzelf overigens geen wereldschok
kend verschijnsel.
Maar voor het derde klankbeeld
in de serie „De Wereld van nu" vor
men hun belevenissen een waardevol
le bijdrage. Dit klankbeeld „De weg
langs de sterren" wordt op maandag
19 augustus uitgezonden en geeft een
overzicht van de historie en de toe
komst van de luchtvaart. Men zal er
de.stemmen in kunnen horen van
„oudgedienden" als Koppen en Van
der Griend, maar ook van de heer
Aler, die de toekomst van de burger
luchtvaart behandelt en van luite
nant-generaal Schaper, chef-lucht
machtstaf. die de militaire luchtvaart
voor zijn rekening neemt. Dr. Rai-
mond en prof. Jongbloed vertellen
resp. over de ruimtevaart en de me
dische gevolgen van het vliegen op
grote hoogte en met steeds grotere
snelheden.
Moderne studio voor
Omroep Noord-Oost
De studio van de Regionale Omroep
Noord Oost is geheel verbouwd en
gemoderniseerd en gisteren officieel
overgedragen door de technische
dienst van de Nederlandse Radio
Unie aan de programmadienst.
uitgestelde besprekingen met vertegen
woordigers van de Wereldraad, kunnen
worden begonnen. Er is weer contact met
Polen. Geen vooruitgang was er in de
verhouding tot de Chinese kerken.
Men besloot een deskundige te benoe
men die een reis zal maken door gebie
den waar rassenproblemen bestaan Hij
zal met de kerken samen moeten wer
ken om tot een oplossing te komen.
In het uitvoerend comité werd herko
zen de Tsjech prof. dr. Joseph Hromadka,
wiens goed-praten van *t Russische ingrij
pen in Hongarije grote verontwaardiging
heeft gewekt. Enkele leden van het cen
trale comité hebben hun gevoelens hier
omtrent niet verholen, maar de voor
dracht werd aanvaard met enkele ont
houdingen.
34 r~
,,U hebt dus nooit met hem gesproken, dat
spijt mij, want ik had gehoopt nog een belang
rijke boodschap van Fritz te zullen ontvangen."
André Rost verzekerde zijn bezoeker nogmaals,
dat hij van de vermoorde Fritz Müller nooit iets
had gehoord en in opdracht van inspecteur Zuck-
waller zette hij plotseling de val op. die Von
Emsighofer uit zijn tent zou moeten lokken.
„Ik heb wel van de inspecteur, die deze zaak
behandelt, gehoord, dat hij vandaag of morgen
de moordenaar hoopt te kunnen arresteren."
André zag een fractie van eon flits in de don
kere ogen van de ander, maar in de stem van
de Duitser klonk slechts beleefde belangstelling,
toen hij zei: „Dat is dan tamelijk snel werk van
de politie. Maar met de arrestatie van de moor
denaar krijgen we Fritz niet terug."
André bedacht, dat deze man een carrière
op de planken had kunnen opbouwen, want dit
was een prachtig staal van acteertalent, dat hier
ten beste werd gegeven. Hij besloot de val nog
iets verder open te zetten. Op een ongedwongen
causeertoon vertelde hij: „Ze, de politie, hebben
naar wat ik er van gehoord heb. het oog laten
vallen op een tamelijk klein, miezerig mannetje
met een litteken op één van zijn wangen. De
recherche schijnt tegen hem al heel wat bewij
zen te hebben verzameld en ik hoorde gisteren
van de inspecteur, dat hij wei een paar middelen
weet om dat mannetje aan de praat te krijgen,
want, Herr von Emsighofer, er schijnt achter
die moord op uw vriend nog heel wat meer te
^Paadóeló
JAS VAN HOFWEGEN
j
schuilen. De politie gelooft, dat er het een of an
dere geheimzinnige complot achter zit. Door de
arrestatie van de man met bet litteken denkt zij
ook daaraan tegelijk een eind te maken. Inspec
teur Zuckwaller, die de leiding van het onderzoek
heeft, zal de moordenaar zo de duimschroeven
aanzetten, dat hij wel gedwongen zal zijn alles
te vertellen."
De fatterige Von Emsighofer deed André Rost
opnieuw verbaasd staan: „Het gaat mij niet om
dat complot en als het waar is, dat mijn vriend
daarvoor zijn leven moest laten, is het des te
verschrikkelijker, het gaat er voor mij om even
tueel een laatste boodschap van mijn beste
vriend te horen. Fritz was een beste kerel, een
trouwe vriend en ik ben hier speciaal heen ge
komen om te speuren naar zo'n laatste bood
schap"
André Rost was er van overtuigd, dat Von
Emsighofer de draagwijdte volkomen had begre
pen van wat hy gezegd had. Hy overlegde by
zichzelf, of hij er nog op door zou gaan, maar
kwam tijdig tot de overtuiging, dat hy het er
niet te dik op mocht leggen.
„Herr Rost, ik hoop niet, dat u me van wan
trouwen tegenover uw persoon zou betichten,
maar heeft Fritz Müller u vóór zijn dood niet
iets gegeven om voor hem te bewaren? Hebt u
niets gevonden?"
Nu besloot André ook tot toneelspel over tp
gaan. Hij deed beledigd: „Neemt u me niet kwa
lijk, meneer, maar dit gaat, geloof ik, wel een
beetje te ver. U gelooft toch niet, dat ik een dief
ben. Als Fritz Müller mij .iets had gegeven, dan
zou ik dat natuurlijk aan de politie hebben door
gegeven om naar eventuele nabestaanden te la
ten sturen. Ik heb u straks al gezegd, dat Mül
ler mij niets gaf, niet woordelijk en niet stoffe
lijk en ik vind uw wantrouwen uiterst mis
plaatst."
André Rost had nog twee vragen op de lippen,
maar hij bedwong zich en stelde ze niet. De val
was uitgezet en nu moest Zuckwaller maar af
wachten wat het zou worden.
,,U wilt me nu wel excuseren, Herr von Em
sighofer, ik kan me voorstellen, dat u er alles
op zet. een laatste levensteken van uw beste
vriend te ontvangen, maar ik kan u er niet aan
helpen en daarom hoop ik, dat u het me niet
kwalijk zult nemen, als ik nu vraag te vertrek
ken. Het is al over twaalf en ik verlang naar
mijn bed."
Weer fonkelde er heel even iets in de gitzwar
te ogen van Von Emsighofer, maar hij beheer
ste zich.
Wordt vervolgd
Mansfield, door Peter Watts. De
vertaling is van Anna van Gogh
Kaulbach en de spelleiding heeft progr v d mllitai
Kommer Kleijn.
Na dit luisterspel volgt een con
cert te geven door het Radio
Philharmonisch Orkest onder
leiding van Henk Spruit er. met
medewerking van Wim Stenz,
viool. Uitgevoerd worden werken
van Johan Wagenaar en Serge
Prokofieff.
Dc radio-vossejachl van de
N.C.R.V. wordt vanavond weer
van twintiq over acht tot half
li®n gehouden.
Om tien over tien voert Willem
Hiilsmann op het orgel van de
Nicolaikerk in Utrecht werken
van J. S. Bach uit (N.C.R.V.)
Proqrommo voor morgen
Hilversum I. 402 m: VARA: 7.00 Nws;
7.10 Gym; 7.20 Gram: 8.00 Nws: 8.50
V d vrouw; 9.15 Gram; 9.35 Waterst;
9.10 Koorconc. VPRO: 10.00 Thuis, caus;
10.05 Morgenwijding VARA 10.20 V d
tal; 21.15 „Zo goed
..Manon'
6 t£
Ph
t Victoria
Grleux - Her
Michel Der
rieux Jean Borthayre. bariton;
t de Morfontaine - René Hérer
>r; De Bréttgny Jean Vleuille.
n; Poussette - Liliane Berton. sop
ivotte Reymonde Notti, sopraar
3e Bedrijf - le Tafer
e) vervolg: Gavotte: Ol
volx appelle, Pard
Tafreel (Spreek!
irie te St. Sulpicr
admirable orateur! Epous
>nne fille. Ah! fuyez. do
e. 3e Bedrijf
er van het Seml-
Quelle éloquence
Licht progr; 13.5:
hobo en fagot: 14
Vocaal dubbelkwó
VARA: 16.00 Muz
17.05 Gram; 17
Nws: 18.15 Act,
De puntjes op de
landgenote
g. VARA:
15 05 Gevar muz
16.40 V d jeugd
'flkantletlps: 18.0'
15 Op bezoek bij
Iws; 20.05 Boeken
zesde doopsgezinde
Isruhe: 20 20 Voor-
illsme. caus; 20.45
aus. VARA: 21.00
overz; 22.10 Leert
en. VPRO: 22.40
js; 22.50 Avondwij-
Nws: 23.15—24.nr
A l'Hótel de Transylvanie, C'e:
- J'enfourcl
étonnan
I Pégase,
ous les ar
f t'arraohi
ss. Oui
sedrijf
tué,
13.00 Nws en kath nws; 13.20
13.45 V d vrouw; 14.00 Svmf ork-,
sns en sol: 15.30 Gram: 16-00 V d
17.00 V d jeugd; 17.15 Bariton en
19.00 Nws; 19.10 Comm op het
19.15 Regeringsultz: Wie weet nog
•n bos is? Ultz van het Staatsbos-
19.25 Regeringsultz: Emigratie
Luyk: 19.35 Verz
e): Capita...
fatlgué. Tu pleuresl
Herman Krebbers. viooi, en
Marinus Flipse. piano, treden
vanavond om kwart voor tien
od voor Italië (457, 333 en 225
meter).
De opera „Les Hugenots" van
Meyerbeer wordt om negen uur
uitgezonden door Luxemburg
U293 meter).
Als Parijs eens zonder zijn Eifel-
toren zou komen te zitten Dat is
het thema van de tekenfilm „Bon
jour Paris", die vanavond door de
N.C.R.V. voor de televisie wordt ge
draaid. Vooraf een programmaatje
over feiten en gebeurtenissen, waar
over men spreekt of zou moeten spre
ken, en tot slot een over Ierse, Schot
se en Finse balladen. Ds. A. C. D.
van den Bosch uit Ginniken verricht
de dagsluiting.
TAE AUGUSTUSMAAND, de oog
maand, is, voor wat betreft m
eigen land, de maand van de politiq s*
windstilte. Het parlementaire jaar j
straks in september officieel word j*
afgesloten, maar in het groot genonj m
ligt het jaar thans reeds achter de p
Parlementair bezien, leven we v«
deze maand op de grens van ti b«
werelden. Maar er ligt tussen di
twee werelden uiteraard zekere cor L|
nuïteit. Een blik op het verled ga
wordt er te waardevoller om. m
Dan mag wel worden begonnen ij to
de erkenning, dat het zowel voori ®r
regering als voor het parlement 4 n(
moeilijk jaar is geweest. aa
Het kabinet dat tijdens het pa< 16
mentaire jaar zijn werkzaamhei so
aanving vormde het moeizaam berq v€
te resultaat van een uitzonderlijk la| he
kabinetscrisis. ja
Nu behoeft de sterktegraad van j w
kabinet gelukkig niet te worden i
gemeten naar de duur van de kabinf
crisis, die er aan is voorafgegaan.
land heeft kabinetten gekend, die
zeer kort tijdsbestek waren gel
meerd, maar die weer spoedig van p^.
politieke toneel zijn verdwenen, i ze
de andere kant heeft een omzicht on
en veel tijd rovende formatie ons i e"
wel eens een kabinet opgeleverd, I na
als een hecht en stevig getimmerte i dij
zittingstijd rustig heeft weten te lm
tooien.
DIJ DE FORMATIE van het thj
zittende kabinet lag het t|
anders. Reeds tijdens de formatie i
hebben wij enige oorzaken verm) ve]
die op de lange duur van de kabini tei
vorming van rechtstreekse invkw*
waren: de onvermijdelijke omzich
held voor wat betreft omvang die
karakter van het kabinet, vervolg en
de toeneming aan betekenis die I
regeringsprogram als zodanig alle
heeft gekenmerkt, en ten slotte het
miskenbare accent dat meer en m
is gelegd geworden op de zetelt
deling en in verband daarmee ook
de keuze van de ministers zelf. J
De omstandigheden van de polity
ontwikkeling in ons land hebben erl eei
geleid, dat het politieke gesprek, i tot
als dit heeft te leiden tot de politij ag'
menings- en besluitvorming en
voorheen in het bijzonder werd 0Vi
voerd tussen regering en volkst iin
tegenwoordiging, almeer is verlegd Ho
binnen het kabinet zelf. Het parleni
als zodanig komt er minder dan v» pn
heen het geval was aan te pas. m£
|}EZE ONTWIKKELING hangt uij WÉ
aard rechtstreeks samen met I
toenemend gecompliceerd karakter i
het regeerbeleid. Daarbij heeft
volksvertegenwoordiging noodgedu wj
gen aan invloed verloren. Het is va
zichzelf geen ongezond verschiji
dat het parlement zoekende en s j
vende Is om de geslonken lnvloei
herstellen.
Het ligt in het bijzonder voor
hand, dat het parlement trachtend! de
zijn zelfstandige positie ten overst 14
van het kabinet zoveel als doenlij! m
bestendigen door de verwerving
een zekere „verzelfstandiging". te
voor ons hebben deze overweg va
naast andere, geproefd in de nei| do
van politici uit het parlement, tef
over het kabinet en zelfs tegen# m(
geestverwante minister in het kakt
een min of meer gereserveerde h
ding aan te nemen.
Dit laatste kon op zichzelf al 1
nut hebben, men kan stellen, dat1
thans, bij de ontwikkeling in de 1
houding tussen kabinet en parlen»
nog eens extra nodig was.
p|ET IS overigens wel moeilijk:
bleken, in deze de juiste niel
verhoudingen te vinden. En n
daarop doelden wij, toen wij hierbë wi
het verleden jaar typeerden als
én voor het kabinet én voor de v<J
vertegenwoordiging lastig jaar. ha
Het kabinet zelf was al niet dar m'
veel pijn tot stand gekomen. Inl
geval had de lange duur van de fod
tie zeker geen sterk kabinet opg> 's
verd. Alleen met grote moeite
een omzichtig geformuleerd regerU ca
program op papier gezet en de oni gc
linge krachtsverhoudingen waren i ge
lijk en bijna wiskundig nauwkq te
afgewogen. W(
Het politieke gesprek, toch rf m
goeddeels verlegd tot binnen het kl m
net, was nu, voorzichtigheidshalve lct
bovendien onvermijdelijk, reeds bil
formatie gevoerd. De formatie werdf
compromis, het kabinetsprogram
een compromis, en zo er zich in de 1 f l
van de tijd nog nieuwe ontwikkeliit w
of problemen zouden voordoen, I f
dienden deze naar de in dit compra
vervatte richtlijnen te worden I z\-
naderd. w
In hoeverre moest van het pï H
ment worden verlangd, dat het
voorgeschreven spel zou meespelen d?
niet als spelbreker zou optreden?' a;
zullen nader zien, dat dit niet zonl
is gegaan,
Beroepingswerk J]
VRIJE EVANG. GEMEENTEN ul
Beroepen te Bergum: J. L van j;
te Gouda. d!
