l
CHRISTFUJK
thergo!ven
Het protestantisme in
Zuid-Amerika
„Ds. J. J. Buskes: een
echte calvinist"
Uw Kunstgebit
Puzzel mee
0 0 0 u
m m iele
blijven
neutraal
In de knel
2
r
Overzicht van Argentijns
methodistenbisschop
CANTE UBERTO BARBIERI, bis-
schop van de Methodistenkerk in
Argentinië, heeft voor de Wereldraad
n h\j een der pre-
xicht gegeven van
t het protestantis-
ru Kerken, v
de ontwikkeling
me in Latijns Am
Spanje en Portugal beijverden
zich in de tijd van de verovering
op grond van een ongelukkige
theologie de civilisatie in de
Zuidamerikaanse landen te ver
nietigen. Daarvoor in de plaats
moest een christelijke beschaving
worden gevestigd, waartoe pries
ters, bijgestaan door soldaten, een
bekeringsactie op grote schaal aan
vatten. Wanneer de Zuidamerika
nen zich niet bekeerden, werd hun
sociale positie vernietigd en dui
zenden van hen werden gedood.
Het Rooms-Katholicisme, van het
soort dat in Europa voor de Her
vorming bestond, werd de enig toe
gestane godsdienst. In plaats van
een continent, dat zich bewust was
van de geestelijke leiding van
Jezus werd het een werelddeel
van Maria.
Pas na de revolutionaire oorlogen
in de vorige eeuw en de vestiging
van onafhankelijke staten kon de
protestantse vertolking van het
christendom enige toegang vinden
in Latyns Amerika; het is altijd
met zekere scherpte en onverdraag
zaamheid door de heersende kerk
bestreden.
Naast deze kerkelijke muur
hadden de imperialistische mach
ten Spanje en Portugal een andere
gebouwd: weerstand tegen elk
liberaal denkbeeld dat zou kunnen
leiden tst politieke onafhankelijk
heid. Ondanks scherpe censuur en
wrede onderdrukking wisten de
oude koloniën zich zelfstandig te
maken.
In het begin was het niettemin
moeilijk toegang te krijgen tot deze
citadels van uitsluitend r.k. macht.
In Bolivia bijv. kreeg men pas In
het begin der twintigste eeuw toe
gang. Desondanks telt het pro
testantisme thans ten minste vijf
miljoen gedoopte volwassen leden;
de gemeenten tellen in totaal ten
minste tien miljoen op een totale
bevolking van 150 170 miljoen.
DE protestantse kerken van La
tijns Amerika zijn in hoge
mate evangeliserende kerken. On
danks het feit, dat de R.K. Kerk
vier en een halve eeuw daar ge
werkt heeft, zijn er meer dan
honderd miljoen onkerkelijken,
mensen die niet door die kerk be
reikt kunnen worden omdat er
niet genoeg priesters zijn. Wil zij
de bevolking hereiken, die steeds
toeneemt, zowel door natuurlijke
groei als door voortdurende immi
gratie, dan zou de R.K. Kerk nog
40.000 50.000 priesters nodig heb
ben om over een priester voor elke
twee duizend inwoners te beschik
ken. Het is een onmogelijke taak,
vooral als dit kerkelijk lichaam al
leen in dat land werd gelaten. De
uitdaging aan het protestantisme
is daarom geweldig en wordt
steeds dringender.
De verschillende staatsregelin
gen van de landen van Latijns
Amerika zijn vrij liberaal en laten
vrijheid van godsdienst toe, hoe
wel deze in sommige delen door
de plaatselijke autoriteiten aan
banden wordt gelegd of onder r.k.
druk. In sommige landen is er bo
vendien een volledige scheiding
tussen kerk en staat, waardoor alle
godsdiensten gelijke mogelijkhe
den hebben. Bovendien worden er
in alle landen krachtige pogingen
gedaan om een einde te maken
aan analfabetisme, waarbij vooral
gebruik wordt gemaakt van de
De protestantse kerken hebben
hierin een groot aandeel gehad en
de protestantse onderwijsinstellin
gen staan in hoge eer en zijn steeds
overvol.
IN bepaalde sectoren van de R.K.
Kerk is er een groeiende onte
vredenheid waax te nemen, vooral
onder de meer liberaal gezinden;
de hiërarchische r.k. krachten gaan
demagogische en despotische stel
sels van de laatste jaren. Er is ver
warring, scepticisme en als er geen
andere godsdienstige uitdaging
voor hen is in het Christendom,
lopen zij het gevaar alle belangstel
ling voor de godsdienst te verlie
zen. Zij kunnen dan iedere levens
overtuiging aanhangen of ten prooi
worden aan vreemde invloeden die
kunnen leiden tot volslagen mate
rialisme of agnosticisme. Deze
nieuwe situatie doet zich vooral
voor onder de intellectuelen en de
arbeiders. De oppositie van de R.K.
Kerk is er altijd, hetzij verborgen
of openlijk, en uit zich in bloedige
vervolgingen zoals het geval is in
Columbia en vafl tijd tot tijd in
Mexico. In verscheidene landen
zijn er zeker discriminerende be
perkingen. De protestanten worden
er van beschuldigd dat zij verbon
den zijn met het communisme, dat
zij dienen als leiders van het impe
rialisme dat zij de nationale zui
verheid verstoren en dat zij de
„heilige godsdienstige tradities"
ontheiligen. Dit is natuurlijk in
overeenstemming met de funda
mentele kerkelijke leer dat alleen
binnen de schoot van de R.K. Kerk
redding is en dat een ieder die zich
bij een andere kudde voegt de een
heid en de exclusiviteit van de
Una Sancta verbreekt.
Het protestantisme, aldus bis
schop Borbieri, beeft twee dingen
nodig: meer eenheid en een betere
theologische bezinning, zodat zijn
optreden meer diepte krijgt.
Zeven eredoctoraten in concertgebouw
65ste lustrumviering van de
Amsterdamse universiteit
AMSTERDAM vlagde gisteren, de universiteit van die stad begon de vie-
ring van haar 325-jarig bestaan met een plechtige openbare senaatszitting
in het concertgebouw, waarin zeven erepromoties plaatsvonden. De rector
magnificus, prof. dr. M. W. Woerdeman sprak eerst een rede uit, die bijna
geheel handelde over de historie van het Athenaeum Illustre, dat in oktober
1877 Universiteit van Amsterdam werd.
Hoe houdt U de gehele dag
atevlg op zijn plaats?
Het I* niet nodig, dat U angst heeft, dat Uw
gebit lossdilet bil het eten, lachen of nlezenl
Een weinig DENTOFIX 'i morgens op de
gebllsplaat gestrooid houdt Uw gebit on
wrikbaar op zijn plaats en doet U alle vroe
gere ongemakken vergeten Koopt nog heden
een stroolbus voor f 2,35 ln Uw apotheek of
drogisterij.
Boek
VAN DL DAG
Addio, Grlmaldl! door Hélène Nolthe-
nlus. 2e druk. Ultg. Het Spectrum,
Utrecht-Antwerpen.
Van de begaafde schrijfster Hélène
Nolthenius ontvangen wij in dit Prisma-
boek twee verhalen in één bandje. Het
eerste „Addio, Grimaldi" verplaatst ons
naar het Grimaldi van vóór de oorlog:
Grimaldi, aan de Middellandse zee ge
legen, nog in Italië vlak bij de Franse
grens. Het is geschapen uit rotsen en
olijven. Meesterlijk worden de typen
beschreven, die daar woonden en door
hun arbeid zich een zekere welstand
hadden verworven. Doch toen in de oor
log de Fransen het beschoten en de
Duitsers er kwamen vechten.... toen is
het hart van Grimaldi gebroken.
Het tweede verhaal is romantisch-lro-
nisch van kleur en speelt ergens in Ita
lië... in de vorige eeuw. Twee werel
den botsen op elkaar: een gezapig bur
gerdom, dat vegeteert in de moeras
sen beneden en een woeste vrijbuiters-
schare in de ruige bergen boven. Me
vrouw Nolthenius schrijft een uitste
kend proza.
Bijzonder nummer
Kerkblaadje"
van
i de
Van het „Kerkblaadje", orgaan
Kring van vrienden van Kohlbrugge,
een bijzonder nummer verschenen, ge
wijd aan de onlangs overleden predikant:
ds. R. Tuente te Laar (Graafschap Bent-
heim). In dit nummer is om. opgenomen
een bericht van ds. Tuente zelf
arbeid, die hij in de oorlogsjai
richt heeft onder de Nederlanders, die
in Hannover en omgeving waren tewerk
gesteld. Tegen geringe vergoeding is dit
nummer op aanvraag te verkrijgen bij
de hervormde pastorie te Ommen.
OPGAVE PUZZEL No. 36
WOORDVERANDERING
Door vijfmaal een letter te vervan
gen door een andere zodat steeds goed
Ned. woorden ontstaan wordt boven
staande woordverandering verkregen.
OPLOSSING PUZZEL No. 35
Horizontaal: 1 Troebel, 6 meer, 8 lob,
10 loge, 13 pet, 15 sok. 16 in, 18 ros,
"7 me. 21 rum. 23 pol, 25 club, 27 oir.
1 roer, 31 kwartel.
Verticaal: 1 Tol. 2 omber, 3 Ee, 4 bel,
5 Eros, 7 beker, 9 op. 11 gom, 12 circa,
14 top. 17 nul. 19 soort, 22 murw, 24 li,
boa. 28 rul. 30 er.
„Onze universiteit la een bloeiend
centrum van wetenschap, cultuur en
hoger onderwijs geworden", aldus prof.
Woerdeman, „de wetenschap is er met
recht trots op. Thans zullen ingrijpende
beslissingen spoedig noodzakelijk zijn,
wil haar bloei niet belemmerd worden
en haar expansie ongestoord voortgang
kunnen vinden."
Vervolgens werden de zeven eredoc
toraten verleend en wel aan ds. J. J.
Buskes in de theologie, aan prof. Max
Gutzwiller, hoogleraar in de rechtswe
tenschappen te Freiburg, die nu het
Nederlandse eredoctoraat in de rechts
geleerdheid heeft gekregen en aan prof.
dr, N. H. Swellinggrebel. buitengewoon
de
Prof. dr. W. J. Jongmans, tot 1950 bij
zonder hoogleraar in de palaeophytolo-
gie aan de rijksuniversiteit te Gronin
gen, werd het eredoctoraat in de wis-
en natuurkunde verleend, dat in de
letteren en wijsbegeerte kreeg dr. H.
E. van Gelder, voormalig hoofd van de
Haagse gemeentedienst voor kunsten en
wetenschappen, prof. G. L. Gonggrijp,
buitengewoon hoogleraar in koloniale
economie te Amsterdam, werd het ere
doctoraat in de economische weten
schappen en senator James W. Full-
bright uit Washington dat in de poli
tieke en sociale wetenschappen ver
leend. In elk der zeven faculteiten der
universiteit werd een eredoctoraat ver-
De jongste eredoctor, ds. J, J. Buskes,
hervormd predikant te Amsterdam, werd
het eerst op het podium geroepen. Zjjn
promotor was prof. dr. G. C. van Nif-
trik, die hem het eredoctoraat in de
theologie verleende en wel „wegens zijn
uitzonderlijke verdiensten als voorstrij
der voor een vernieuwde theologie".
Popularisator
De promotor zei, dat ds. Buskes een
belangrijke bijdrage heeft geleverd „tot
de hedendaagse vormgeving der christe
lijke boodschap". Hij noemde de predi
kant „Een echte calvinist, die de kunst
verstaat dogmatische beslissingen te po
pulariseren".
„Uw populaire geschriften wor
den veel gelezen als gevolg van de
meesterlijke wijze waarop gij
de theologische problematiek be
heerst. Uw eredoctoraat wil getui
gen, dat gij geen demagoog zijt
geweest. Het wordt u voorts ver
leend omdat u door uw woorden
en persoon de activiteit van het
evangelie van Jezus Christus hebt
bewezen".
Lutherse wereldfederatie
komt in Ver. Staten bijeen
Minnesota (Ver. St.) haar eerstvolgen
de assemblee houden; er worden 800
afgevaardigden verwacht, die 70 mil
joen lutheranen vertegenwoordigen. Het
is de eerste keer, dat de assemblee, die
elke vijf jaar plaats vindt, in de Ver
enigde Staten wordt gehouden.
Er worden ook afgevaardigden uit
communistische landen verwacht, maar
tot dusverre heeft slechts Hongarije
toegezegd dat zes Hongaarse lutherse
kerkelijke leiders naar de assemblee
mogen gaan. Een van hen is de
lutherse bisschop van Boedapest, Lajos
Ordass, die in 1948 schuldig werd ver
klaard aan „manipulaties op de zwarte
geldmarkt" maar vlak voor de Hon
gaarse opstand van vorig jaar werd
gerehabiliteerd.
Het doel van de assemblee is drie
ledig: zaken behandelen en toekomst
plannen maken, elkaar beter leren ken
nen en de lutherse kerken helpen „hun
plaats te vinden in het oecumenisch
bestel van de christelijke wereld".
Als oudste van de nieuwbenoemde
eredoctoren sprak dr. H. E. van Gelder
(81) een dankwoord uit.
Subsidie
Na deze ere-promotie sprak no|
minister Cal-s. Tevoren had de ministei
de senaat hartelijk gelukgewenst en zich
in voorzichtige bewoordingen uitgelaten
over de subsidie-kwestie.
Er wordt aan deze kwestie met voort
varendheid gewerkt en de regering zal
waarschijnlijk nog voor de begroting 1958
haar standpunt bekend maken, zo deelde
minister Cals mede, die bij dit univer
siteitsjubileum een aantal onderscheidin
gen uitreikte.
Onderscheidingen
Tot ridder in de orde van de Neder
landse Leeuw werden benoemd prof. mr.
H. R. Hoetink, hoogleraar in de rechts
geleerdheid, prof. dr. A. M. J. F. Michels,
buitengewoon hoogleraar in de experi
mentele en technische natuurkunde en
prof. dr. H. J. van der Schroeff, hoog
leraar in de bedrijfshuishoudkunde.
Na het diner maakten de eredoctoren
nog een nachtelijke rijtoer door Amster
dam. Vandaag wordt de viering van het
65e lustrum van de gemeente-universiteit
voortgezet met een dag van. de studenten.
Beroepingswerk
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK'
Aangenomen naar Putten: L. Kievit te
Woerden (voorheen te Putten), die be
dankte voor Sliedrecht.
Bedankt voor Edam (toez. bjjz. werk-
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Leek:G. W. H. Peddemors
te Dirkshorn; te Nieuwerbrug: kand. J.
Pasveer te Koevorden.
Bedankt voor Hattum: W. Wiersinga te
Bleiswijk.
GEREF. KERKEN (ond. art. 31)
CHRISTELIJK GEREF. KERKEN
GEREF. GEM. IN NEDERLAND
Mallan te
Alle kweekschoolleraren
weer gelijk
(Van onze parlementsredaotie)
De salarissen van de kweekschool
leraren in handenarbeid, nuttige hand
werken, spreekonderwijs en schrijven
zullen worden verbeterd met ingang van
dezelfde datum als waarop vorig jaar
de salarissen van de andere kweekschool
leraren zijn opgetrokken. Een desbetref
fende regeling, die mede van betekenis
is voor de leraren in genoemde vakken
bij het v.h.m.o. en n.o., is op korte ter
mijn te verwachten. Dit heeft minister
Cals meegedeeld in antwoord op schrif
telijke vragen van het tweede kamerlid
Kleywegt (soc.) Zeer grote salaristech-
nische moeilijkheden hebben tot dus
verre de totstandkoming van éen salaris
regeling in bijzondere vakken in de weg
gestaan.
Volheid
EEN
WOORD
VOOR
VAN
DAAG
Pinksterfeest was oudtijds het
oogstfeest: de garven van
laatste oogst moesten dan den
Here worden toegebracht. Dat
blijde Joodse feest vierden ook de
discipelen van Jezus, toen
Heilige Geesvt
werd uitgestort.
Dat geeft pas aan
Pinksteren zijn
diepste zin: het
is het feest van
de volheid, de
laatste oogst, het
laatste centrale
heilsfeit voor Je
zus' wederkomst.
De Heilige Geest zet het werk
van de verheerlijkte Heiland in
de gemeente voort. Hij brengt
steeds het contact met de Here
Jezus tot stand. Hij zal ons (zegt
Johannes) de weg wijzen tot de
volle waarheid. Jezus noemt hem:
de trooster. Daar is niets zwe-
vends, niets geheimzinnigs aan;
zijn werk is integendeel zo reëel,
dat u en ik er „gewoon"
mogen bidden, en dan ontvangen
wij ook die onuitsprekelijke gave.
Van her-
.en
der j
De kerkeraden van de hervormde ge
meente, de gereformeerde kerk en de
gereformeerde kerk (ond. art. 31)
te Zuidwolde, hebben zich in een
adres tot de gemeenteraad gericht,
waarin zij hun ernstige verontrusting
uitspreken over de viering van de
vijfde mei. Er werden op 5 mei in
Zuidwolde speedwayraces gehouden,
die aldus het adres, met zoveel
lawaai gepaard gingen, dat de in de
nabijheid gehouden kerkdiensten ern
stig gestoord werden. Voorts werd
er op dezelfde dag een kermis gehou
den. Hiermee werd niet alleen een
in onze gemeente bestaande traditie
verbroken, zo wordt in het protest ge
zegd, maar vooral werd hiermee de
zondagsrust gestoord en werd
voor vele ouders moeilijk gemaakt hun
kinderen te bewaren by of te lelden
tot de door hen gewenste viering
de zondag.
COMMENTAAR
Boven en onder
de maat
Laten we dan maar
a zeggen, dat de twee
meesterlijke voordrach-
- ten van Enny Mols-de
Leeuwe het N.C.R.V.-
televisieprogramma van
gisteravond hebben ge
red. Wat wij daarmee bedoelen:
dat deze voordrachten evenveel
boven de maat waren als de
meeste andere programma
punten eronder.
Enny Mols-de Leeuwe, en
dat hebben wij bij een vorige
gelegenheid al eens gezegd, be
heerst het nieuwe medium
volkomen. De kijker kan de
indruk krijgen, dat haar buiten
gewoon expressief gezicht veel
meer tot de voordracht bij
draagt, dan haar stem, die
zich nergens opdringt. Daardoor
wordt het dan ook meer spel
dun voordracht, waarbij men
vaak aan galmen en uitge
streken gezichten denkt.
Het was een goed idee ook
wat vakantiekleding te laten
zien, maar waarom moest dat
nu in de vorm van een geijkte
derderangse modeshow, met als
commentatriceeen op een
nassaal toontje slecht Neder
lands pratende en flauwe grap
jes makende juffrouw, wier
taak beter door een omroepster
had kunnen worden overge
nomen, en wier tekst herschre
ven had kunnen worden? Dat
was even weinig televisie en
even fantasieloos als de erop
volgende bloemenschïkkerij.
RADIO
VANAVOND
Trois Mouvements
Perpetuels van Poulence
(22.25 uur)
Teg(
en commerciële
televisie
Mr. A. B. Roosjen, voorzitter van de
NCRV, heeft zich in een hoofdartikel
in de „Omroepgids" duidelijk uitge
sproken tegen commerciële televisie.
„Wij zien geen enkel voordeel, dat een
dergelijk experiment zou kunnen
billijken", zegt mr. Roosjen, die overi
gens aankondigt, dat hij er nog wel
Francis Poulenc behoort tot de g S.a'hSft'ta vier artikelen
vooraanstaandste Franse compo- de katholieke „Radio- en T.V.-gids"
en Honegger vormde hij in 1917
de groep van „Les Six", die zich
tegen de uiterste verfijning van de
Franse impressionistische school
verzette en elk romanticisme over
boord wierp. Uit reactie zochten
zij het liever in het onverbloemde,
soms wel ietwat vulgaire zeggen.
Bij Poulenc ontmoet men heel
vaak een onbedwingbaar gevoel
voor humor waardoor de soms iets
vulgaire taal een geestige, pikante
charme, 'n onweerstaanbare speels
heid krijgt. Zijn drie Mouvements
Perpetuels stammen uit 1918 en of
schoon ze dus eigenlijk een jeugd
werk zijn, dragen ze reeds alle ken
merken van zijn stijl. De muziek
vloeit gemakkelijk en gracieus,
heeft een lichte nonchalance, alsof
ze zo maar als een slenter deunt je
uit de lucht is komen vallen. De
Haagse pianist Willem Hielkema
voert deze Mouvements Perpetuels
uit.
daarin tot de conclusie, dat „vreed
zaam naast elkaar bestaan" onmogelijk
is en dat de kijker het tóch betaalt.
16.50 Orgelspel;
18.20 Lichte
len; 18.00 Nw;
muz: 18.40 Ac
Herdenking onl
19.05 Gram. i
VARA: 20.00 Nws: 20.05 Tuss
door: 20.15 Concertgebouwork; 21.5
sen mens en nevelvlek, caus; 21.
tijnse klanken; 22.15 Schoolkoor;
Strijkkwartet; 23.00 Nws; 23.15
Engeland, BBC Light Programma 1500
en 247 m. 12.15 Pari. overz; 12.30 Dans-
muz: 13.00 Orkestconc: 13.45 V d kleuters:
14.00 V d vrouw; 15.00 Nws. en lichte
muz; 15.20 Sport: 15.45 AmuS. muz; 16.15
Mrs. Dale's Dagb; 16.30 Sport; 16.35 Or
kestconc; 17.00 Sport; 17.15 Orkestconc;
18.00 Groeten v. militairen; 18.45 Hoorsp;
19.00 Nws: 19.25 Sport; 19.30 Amus. muz;
20.00 Twintig vragen: 20.30 Hoorsp; 21.00
Planospi
22.15 Sport; 22.25 Lichte muz; 23.00
30
X. PUIN
Nu is Brouwershof een man van aanzien. Hij
bewoont de villa van de barones, spotters noe
men hem de baron, afgunstigen vullen deze titel
aan met een adellijk klinkende naam: Baron
van Zandzak tot Kabeltouw.
Maar het deert hem niet, hij doet zijn zaken,
en die zaken zijn goed, althans winstgevend.
De villa maakt een goed figuur, een vaste
tuinman verzorgt gazons en bloemperken, schil
ders hebben het'huis opgefrist met nieuwe kleu
ren, klimrozen rondom de ramen en fonkelnieu
we gordijnen achter de ruiten van spiegelglas
geven het gebouw een vrolijk aanzien.
De zomer loopt ten einde, de herfst tooit zich
met prachtige tinten, de herfstasters prijken in
rustig blauw, de deftige dahlia's pronken trots
op hoge stengels. Alleen het zwijgend rood van
de wilde wingerd langs gevels en daken heeft
iets dreigends. De kleur van bloed.
Men maakt zich gereed voor de komende win
ter. Vier oorlogswinters zijn gepasseerd, men
prepareert zich voor de vijfde. Koffie en thee
zijn al lang van de markt, allerhande surroga
ten worden nog voldoende gefabriceerd, maar
men verwacht, dat ook de surrogaten uitgeput
raken, dus ieder tracht zich vol te stoppen met
waren, waar men vroeger niet aan dacht.
„Het zal een wintertje worden!" voorspellen
de zwaarmoedigen. De maand oktober is in 't
land, oktober 1918.
Op de zes en twintigste van die maand gaat
Ebbing, de zakk nhandelaar, naar de beurs.
Daar worden nog altijd zaken gedaan. En in
K. JonkUJ
verband met de vreesachtige stemming wegens
de komende winter, verwacht hij een willige
Zodra hij de beurs binnen komt, kijkt hij naar
het zwarte bord, waarop veilingen worden aan
gekondigd. Want in maanden is er niets geveild,
daarom verwondert het hem, dat er kijkers
rondom het bord staan, bezadigde praters, de
handen in de zakken, zonder enthousiasme, zon
der overtuigende gebaren van bieden en kopen,
maar met ernstige gezichten en twijfelmoedige
glimlachjes.
Hij leest: Ontslag van g-eneraal Ludendorf.
Daaronder volgt een bredere mededeling zon
der commentaar.
Voor commentaar zorgen de omstanders.
Anderen praten uitsluitend over zaken. „Ik
hoorde zo even van een van mijn zakenvrienden,
dat hij vanmorgen dadelijk zijn vredesverlies
aanvaart heeft. Zijn hele voorraad verkocht. Het
kost hem vijf duizend gulden".
„Wat een dwaas! De vrede is er nog niet!"
Ebbing hoort het aan. Hij begrijpt wel, dat er
vanmorgen niets te doen is. Er is geen enkele
koper, dus verkopers kunnen wel naar huis gaan.
Hij denkt met schrik aan zijn grote voorraad
zakken. Zestig duizend. Daarvan zijn twintig dui
zend op crediet gekocht en moeten nog betaald
worden. Als meneer Brouwershof nu de helft
van de voorraad dadelijk afneemt, kan hij die
schuld afdoen.
Snel kijkt Ebbing rond, of hij een van zijn
drie schuldeisers ziet. Hij zal maken, dat hij
wegkomt. Met vlugge stap loopt hij naar de uit
gang, passeert de draaideur en staat meteen
pardoes tegenover een van de drie! En dat nog
wel de grootste.
,,Hé, meneer Ebbing! Wat zegt u van het laat
ste nieuws?"
Luchtig haalt Ebbing zijn schouders op en
zegt: „Afwachten en niet zenuwachtig worden.
Er is nog niets verloren".
„Hoor eens even". Hij loopt terzijde naar een
stille hoek en Ebbing volgt.
„Kunt u mij vandaag die acht duizend gulden
betalen?"
„Hebt u het beslist nodig?"
„Of ik het nodig heb, komt er niet op
Kunt u het?"
„Op het ogenblik niet".
„Maar ik wil het juist op dit ogenblik heel
graag hebben".
„Ik heb het niet bij me".
„Hoeveel hebt u bij u?"
„Hoeveel?" antwoordt Ebbing geraakt.
„Ja, u hebt natuurlijk geld bij u".
Dat is waar. Hij heeft vijftien honderd gulden
in zijn portefeuille. Maar om zich hier op staan
de voet uit te kleden, als het ware op de publieke
straat
„Zit u zó krap?" vraagt hij spottend.
(Wordt vervolgd)
Op en om de boulevard is het
luchtige zomerprogramma genoemd,
dat vanavond van vijf over acht tot
tien uur door de A.V.R.O. wordt
uitgezonden.
In het bijzondere programma van
deze omroepvereniging „Ik geloof,
datspreekt vanavond mr. dr.
L. G. Kortenhorst, de voorzitter van
de Tweede Kamer.
Leo Nelissen bespreekt na het
nieuws van elf uur nieuwe lichte
grammofoonplaten (K.R.O.).
Van G. F. Handel zendt de
N.C.R.V. morgenmiddag om kwart
voor twee „Israël in Egypte" uit.
Het werk wordt uitgevoerd door
het Huddersfield koor en het Liver-
pools Philharmonia Orkest.
Om tien voor vijf speelt Johan
Jong op het orgel Latijns-Ameri-
kaanse muziek van Nederlandse
componisten (V.A.R.A.).
Proarommo voor morqen
0 Nwi
.30 en 16.05 Gra
n; 17.30 Fluit
1.20 Voetbalrep. E
piano; 17.55 Gram; 1
gië—IJsland; 19.15 Nv
België—IJsland; 20.15
III»S
uit het buitenland
„Ik voel me een emigrant in
mijn eigen land", schreef de
Duitse beeldhouwer en dichter
Ernst Barlach eens, nadat zijn
werk als on-Duits was betiteld.
In 1938 stierf deze Duitser, die
toen niet begrepen werd. Van
avond om kwart voor negen zal
prof. Walter Muschg over de
brieven, die Barlach schreef, een
causerie houden voor Duitsland
(309 meter).
Het ontroerende levensverhaal van
Jane Grey, de ongelukkige kleine
Engelse koningin, die de negen da
gen van haar regering met de dood
moest bekopen, is vanavond in
hoorspelvorm te horen in het Vlaam
se programma voor de vrouw (Bel
gië 324 meter, half negen).
>0.20 Sloti
Vvondo-
ser: 23.15—24.
rouw VPRO: 10.00
10,20 Gram; 11.00 Ge-
im; 12.00 Orgel en
De wekelijkse filmavond van de
N.T-S. brengt ons vanavond een Franse
film: „Fernandel weet 't te verkopen"
(Casimir), lachwerk dus waarschijnlijk
5rogrom?r.o voor moroert
VARA: 17.00—17.30 V d Jeugd. NCRV:
ismuz; 13.50 Medische kron; 1<
4.30 V d jeugd; 16.00 V d
Advertentie
Probeer eens
I. zelfs de duurste
t U töeh terug op
stten, omdat deze
TT)E SOCIALISTISCHE Dr. Wiardl
Beekman-Stichting heeft vorige
week een merkwaardige conferentie
gehouden. Het onderwerp was actueel;
raakt de persoonlijke vrijheid niet in
het gedrang door een te grote regle
menteringsdrift, zoals wij deze in onze
dagen ruimschoots beleven? Het merk
waardige school hierin, dat dit onder
werp juist op een socialistische confe
rentie aan de orde kwam.
Enkele dagen geleden hebben wij
op deze plaats de aandacht gevestigd
op een betoog van de hoogleraar
Donner, als gastspreker gehouden
voor dezelfde Dr. Wiardi Beekman-
Sticnting. Deze zette, in een verweer
tegen het socialisme, uiteen, hoe dit
de neiging heeft, de staatsgemeen-
schap sterk te overtrekken.
Het socialisme doet dit in een zekere
optimistische blijmoedigheid, intussen
voorbijziende aan het feit, dat de staat
dan toch maar is een dwangorganisa-
tie, die haar wil oplegt, of dit laatste
nu gebeurt door weinigen aan velen
of desnoods door een meerderheid aan
minderheid. Dit maakt in wezen
geen verschil.
Daarom behoort de staat zich reeds
uit deze overweging grote reserve op
te leggen, een reserve die bij de
socialist ontbreekt.
J^EN EN ANDER hangt samen met
het mensbeeld, dat de socialist
heeft. Hij ziet de mens vooral als
burger, maar schept zich zo een mens
beeld, dat al te zeer is vereenvoudigd.
s wordt zo een ongecompli
ceerd wezen, onttrokken aan velerlei
verantwoordelijkheden.
Het is duidelijk, dat in deze mens
beschouwing de mens zelf in het ge
drang en in de knel komt. Hij wordt
gelegd op het Procrustes-bed van de
socialistische staatsbeschouwing en
aangezien hij naar zijn wezen niet op
dit bed past, wordt hij als het ware
door de dwangmiddelen van de staat
>or dit bed „pasklaar" gemaakt.
Wat was nu het opmerkelijke van
de conferentie, die de Dr. Wiardi
Beekman-Stichting vorige week ge
houden heeft? Dat men daar onver
holen uitsprak, oog te hebben ge
kregen voor de gevaren die in deze
gedachtengang schuilen. Het individu
dreigt tussen de wielen te raken, zei
de referent, oud-minister In 't Veld,
die al bij vroegere gelegenheden ge
toond had, een zelfstandig oordeel niet
te schuwen.
£)E MENSELIJKE persoonlijkheid,
aldus betoogde deze spreker, wordt
onze dagen belaagd. Belaagd door
de overheid en door bepaalde belan
gengroepen.
Wat hier onder belangengroepen
moet worden verstaan daarop heb
ben ook wij toevalligerwijze dezer
dagen de aandacht gevestigd en wel in
herinnering aan een recente toespraak
minister Zijlstra. Men duidt deze
groepen in de vaktechnische literatuur
ian met het Amerikaanse woord
.pressure groups" en men verstaat er
onder organisaties, die er zich op toe
leggen in georganiseerd verband be
paalde belangen bij regering en volks
vertegenwoordiging te beklemtonen.
Zowel tegenover de overheid als
tegenover deze belangengroepen, zo
bepleitte de socialistische spreker,
heeft de mens recht op rechtsbescher
ming en ter conferentie bleek men het
met onderlinge schakering overi
gens met hem eens, dat bijzondere
waakzaamheid hier geboden is.
Dit laatste was al een belangrijke
opwekking en een belangrijk advies.
Prof. Donner had als bedenking tegen
het socialisme ingebracht, dat dit
tegenover de voortgeschreden staats
bemoeiing van generlei verontrusting
blijk gaf. Zou er nu toch iets van ver
ontrusting gaan doorbreken?
ACHT MEN nu blijkbaar ook bij
de socialisten waakzaamheid ge
boden. Intussen mag dit nauwelijks
voldoende heten. Wat hier in het ge
ding is, is de vraag van oorzaak en
gevolg. Wie beducht is geworden voor
bepaalde gevolgen, zal bij de gevolgen
niet mogen blijven staan, maar zal de
oorzaak moeten naspeuren.
Een onbevangen socialist zal dan
moeten erkennen, dat de oorzaak van
deze voor de menselijke persoonlijk
heid bedenkelijke gevolgen ligt in zijn
staatsbeschouwing zelve.
Naar socialistische beschouwing, al
dus oud-minister In 't Veld op deze
conferentie, behoort de overheid lei
ding te geven aan de maatschappelijke
ontwikkeling in economisch, sociaal
in cultureel opzicht.
Voor een niet-socialist is het duide
lijk, dat hier de fout ligt en tegelijk
de oorzaak van de gevolgen, die men
nu betreurt.
Zolang men deze grondfout niet op
zoekt, moeten wij vrezen, dat de
menselijke persoonlijkheid, nu zelfs
door de socialisten beklaagd, in de
knel zal blijven zitten.
