Nederlanders deelden
luchtverkenningszege
orth State
111
Derde coalitie
in China
Weet voor Wie ge staat
in de eredienst
19
ASPRO
Consument kan het beste
kiezen en veel eisen
s
ZATERDAG 25 MEI 1957
GOEDE BEURT VAN KON. LUCHTMACHT
(Van een onzer redacteuren)
Tx LAARBRUCH, zaterdag
WKE OFFICIEREN van de Koninklijke lajp(nacht, behorend tot 306 squadron,
dat Is gestationeerd op Laarbruch, het geallieerde vliegveld net over de Neder
landse grens, een uur rijden met de auto van Nijmegen, behoren tot het team, dat voor
dit jaar de General Alfred M. Gruenther-trofce voor 2de Allied Tactical Air Force
(A.T.A.F.) heeft veroverd. Het zijn de eerste luitenants-vlieger F. N. Tuytjens uit
Rotterdam en J. F. Brosky uit Utrecht, die tevens In de wedstrijd als derde en vierde
op de ranglijst stonden. Dit is wel een bericht om in Nederland over te juichen, want
de Nederlanders hadden een zware concurrentie. En wat het Nederlandse hart ook
goed zal doen is het feit, dat 306 squadron het hoogst aantal punten behaalde in het
vliegen met de RF 84 F. de Thunderflash.
De Generaal Alfred M. Gruenther-tro
fee werd vorig jaar voor het eerst be
schikbaar gesteld als eerste prijs in eer
wedstrijd tussen Navo-fotoverkennings-
vliegtuigen. De trofee werd toen gewon
nen door 4th A.T.A.F. En het was te voor
zien, dat dit jaar fel gestreden zou wor
den om de zeer begeerde zilveren bo
kaal. De 2nd A.T.A.F.. waartoe behoren
een Brits, een Belgisch en een Neder
lands squadron zette alles op alles oir
het van 4th A.T.A.F., bestaande uit Fran
sen en Amerikanen, te winnen. De uitslag
was niet voor twee uitleggingen vatbaar.
Generaal Jean Valuv de commandant
van de geallieerde strijdkrachten in mid
den-Europa waarbij de twee tactische
luchtmachten zijn ingedeeld die de
prijs persoonlijk uitreikte, maakte be
kend, dat de tweede tactische luchtmacht
756% en de vierde tactische luchtmacht
575% punten had behaald.
Geen risico
Twee dagen achtereen de derde dag
was het weer niet geschikt voor de wed
strijd hebben de bemanningen elkaar
van de uitrusting van de strijdkrachten
van president Tsjang Kai Sjek met Ame
rikaanse gelelde projectielen. De con
nistische regering te Peking werkt op het
ogenblik nl. achter de schermen aa
vreedzame bevrijding van Formosa. Mao
Tse Toeng, president van rood China
Tsjang Kai Sjek zijn niet altijd vijanden
geweest. Tweemaal vormden zij wat
noemt coalities. De eerste coalitie ging
vooraf aan Tsjangs anti-communistische
staatsgreep in Sjanghai in 1927. De tweede
duurde van 1946 tot 1947 en had de instem
ming van de Verenigde Staten.
Nu is Peking met de gedachte van eer
„derde coalitie" komen aandragen. De rode
Chinezen hebben hun campagne tactvol in
enige fasen ontwikkeld. De dreigementen
met een geweldadige bevrijding van For
mosa hielden eigenlijk reeds op in de lente
van 1955, toen premier Tsjoe En-lai in een
rede over Tsjang Kai -Sjek sprak als een
oude vriend. Tijdens een bezoek aan Kam-
bodja verklaarde Tsjoe verder, dat zijn
regering bereid zou zijn, Tsjang een hoge
positie aan te bieden.
discrete contacten werden aangeknoopt
tussen de hoofdsteden van rood China en
Formosa. Particuliere bezoeken van het
vasteland aan het eiland hadden plaats,
zogenaamd om venvanten of vrienden te
bezoeken. In uitzendingen van radio-
Peking werden personen van Formosa uit-
w, genodigd, naar het
t Verklaarde vasteiand te komen,
uitzicht waar zij goede posities
zouden kunnen krij
gen. Tsjang Kai Sjek verleende geen
medewerking aan deze machinaties en
lichtte Washington er over in, voorzover
zij hem ter ore kwamen.
De derde fase werpt licht op de voor
stellen van Tsjoe En-lai aan zijn „oude
vriend" Tsjang Kai Sjek. Uitgelekt is, dat
de voorstellen niet aan Tsjang Kai Sjek
zelf .maar aan zijn zoon en tweede man
Tsjang Tsjing-kwo waren gericht. Ver
moedelijk is dit nieuws de wereld inge
zonden door de ambassade van rood China
in Bern, meestal de bron van „gewilde lek
ken". Tsjang Tsjing-kwo ontkent echter
elk recent contact met Peking en geeft
slechts toe, dat hij na de conferentie van
Bandoeng benaderd is met voorstellen, die
hij niet eens heeft bestudeerd.
verneur van Formosa worden erkend, zou
hem de positie van vice-premier in het
rode Chinese kabinet worden aangeboden
en zou het nationalistische leger een
ïekere autonomie blijven genieten, mits
uiteraard aan de onafhankelijke regering
van Formosa een einde zou komen. Er zou
een tolunie met het vasteland moeten
komen, het probleem van de vertegen
woordiging in de Verenigde Naties zou
worden opgelost en Peking zou de loyali
teit van vele overzeese Chinezen in Zuid-
oost-Azië kunnen overnemen.
De opwinding op Formosa was groot.
Admiraal Stump, bevelhebber van de
Amerikaanse Zevende vloot, bracht een
bezoek aan president Tsjang Kai Sjek, die
hem ongetwijfeld geruststellende mede
delingen kon doen. Maar in Peking werd
in maart een speciaal subcomité voor de
vreedzame bevrijding van Formosa ge
vormd. waarvan vele vroegere nationalis
tische aanhangers van Tsjang Kai Sjek
deel uitmaakten.
werd eind april ingezet ter gelegenheid
van Worosjilof's bezoek aan Peking. Tij
dens een onderhoud verklaarde Tsjoe En-
lai. dat de Chinese communisten in het
verleden reeds tweemaal met de nationa
listen hadden samengewerkt. Even later
merkte Mao Tse Toeng op, bereid te zijn.
een derde maal samen te werken. De lei
der van de Chinese communisten dekte
daarmede het voorstel met zijn gezag.
De communisten houden vol, dat de
voorstellen ernstig bedoeld zijn. En in de
omgeving van Tsjang Kai Sjek houdt men
vol, dat er geen sprake van een derde coa
litie op de voorwaarden van de commu
nisten kan zijn. Maar de jongeren om hem
heen en het leger zouden wel eens anders
kunnen resgeren op de zoe.e woorden van
Peking, die van verzoening »n van kansen
op promotie na terugkeer op het vasteland
■preken. De toestand op Formosa is im
mers evenmin rooskleuirg.
sportief en hevig bevochten. Er moesten
verkenningsvluchten worden gemaakt zo
wel hoog, boven de 10.000 meter, als laag,
beneden de 400 meter. De luitenant Tuyt
jens had de eerste dag pech, wat hem in
tijd een achterstand gaf
Hy vertelde: „Ik zal in de buurt var
Bremen, toen ik veronderstelde, dat ik
moeilijkheden met mUn brandstof zou
krijgen. Om geen onnodig risico te lopen,
besloot ik te landen op de vliegbasis
Aalhorn, waar ik brandstof innam, maar
de Amerikanen stelden het erg op prijs,
dat ik aan de veilige kant was gebleven".
Er zijn bij deze wedstrijd geen ongeluk
ken gebeurd. Tenminste niet tijdens het
vliegen. Maar de dag, waarop de
strijd begon, rende een Amerikaanse vlie
ger naar zijn auto om snel het vliegtuig
te bereiken, waarmee hij aan de wed
strijd deelnam. Hij liep zo hard, dat hij
met zijn hoofd tegen de auto liep en
bloedende hoofdwond kreeg. Een kame
raad heeft toen maar voor hem gevlo-
Het eerste liturgisch gebod
Het voornaamste
ii
SEDERT de kentering, waarover
we schreven, wordt de stem van
hen, die om een meer verantwoorde
calvinistische eredienst vragen, steeds
krachtiger. Zijn onze vermoedens
juist, dan zal die stem in de komen
de jaren ook steeds scherper worden
gehóórd. Toch zijn alle verbeteringen
van de eredienst, hoe noodzakelijk
en belangrijk overigens, het allerbe
langrijkste niet. Het voornaamste ii
een opleving van het liturgisch be
sef. Een duidelijk antwoord van de
gemeente op de vraag, wat we des
zondags in de kerk plegen te doen.
Zolang op die vraag geen of een ver
keerd antwoord wordt gegeven, zul
len allerlei suggesties van onze litur
gen op een muur van weerstanden en
wanbegrip stuiten. Daarom stellen
ditmaal het liturgisch besef aan
de orde door een antwoord te zoeken
op de vraag: Wat is liturgie?
Het woord
QP ZICHZELF 'zegt het Griekse woord
liturgie niets over de betekenis
e kerkdiensten. In het Nieuwe Testa
ment wordt het enkele malen gebruikt
i de oudtestamentische offerdienst
duiden. Maar die liturgie is sinds het
scheuren van het gordijn voor het heilige
der heilige op de avond van de goede
vrijdag voorgoed voorbij. De kerkdienst
is geen offerdienst meer waarin een zoen
offer voor de zonden wordt gebracht.
Wel heeft ook de kerk van Christus een
ds. G. N. Lammens
altaar, maar dat altaar staat in de hemel
de witte troon aan de glazen zee. De
brief aan de Hebreèn noemt de Here
Jezus onze Liturg in het hemelse heilig
dom (Hebr. 8 6). De offerliturgie is na
de goede vrijdag verhuisd van de aarde
de hemel en daar celebreert Jezus
Christus voor ons tot aan de dag van zijn
wederkomst.
Verder wordt de term liturgie in het
ieuwe Testament een enkele maal ge
bruikt voor de collecte, het dankoffer der
gemeente, dat gebracht werd in de ere
dienst en éénmaal voor een gebedssamen
komst van de gemeente van Christus,
namelijk in Hand, 13 2. Het is echter de
vraag, of hier gesproken wordt van wat
ij een kerkdienst plegen te noemen.
Wij kunnen dus wel vaststellen, dat de
term liturgie zeker niet hèt nieuwtesta
mentische woord is om onze eredienst aan
te duiden. Daarom behoeven wij er ech
ter geen bezwaar tegen te hebben haar
ijven gebruiken: deze term heeft nu
eenmaal een zeker burgerrecht gekregen
de kerktaal en de letterlijke betekenis
dienst, een woord, dat we zonder be-
aar kunnen gebruiken om onze kerk
dienst te benoemen.
we dan maar goed weten, wat onder
liturgie verstaan dient te worden. De
spraakmakende gemeente gebruikt het
woord op een manier, die aan potjeslatijn
bargoens doet denken. Liturgie is een
Ier woord voor kerkdienst! De uitdruk
king liturgische dienst is dus kortweg on-
rij staat op één lijn met „nat water"
en ronde cirkel" en is dus een pleo-
e. Een liturgische dienst is een
dienst-dienst. Wordt een jeugdavond ge
opend met enkele schriftlezingen en töe-
passelijke liederen, dan spreekt men van
liturgische opening, wat betekent een
kerkdienst-opening en dus onjuist is. want
'jeugdavond is géén kerkdienst.
onzin wordt gekroond, wanneer men
liturgische diensten voor buitenkerkelij
ken gaat aankondigen, want dergelijke
samenkomsten zijn nu juist geen liturgie,
mneer men onderscheid gaat maken
tussen liturgie en preek, zo van: „ik voel
voor liturgie, maar wel voor een
preekl" Alsof de preek niet een onder
deel van de liturgie zou zijn. De preek is
tuk van de liturgie, of helemaal geen
3 preek, die geen liturgie is, die dus
geen plaats in de kerkdienst heeft, is
hoogstens een preekverslag, maar nooit
de preek zélf. We mogen het woord litur
gie gerust blijven gebruiken, maar dan
dienen we te weten, wat we zeggen, an-
deTs ontstaat er een babylonische spraak
verwarring en dat is zeker niet ter be-
•ordering van het liturgisch besef!
De zaak
LJET woord liturgie is dus niet de term,
waarmee het Nieuwe Testament onze
kerkdiensten kwalificeert, evenmin zijn
dat de onder ons gangbare woorden als
godsdienstoefening en eredienst. Als het
Nieuwe Testament over de kerkdienst
spreekt, dan gebruikt het aanduidingen
als: bijeenkomst, samenkomst of vergade
ring. Iemand heeft opgemerkt, dat het
nuchterder en met minder pathos
gezegd kan worden. Akkoord! als w
deze termen nu maar niet gaan denken
aan de sfeer van notulen, rondvragen,
sigarenrook en ingekomen stukken, die
op onze vergaderingen heerst. Het ni
tcstamentisch woord vergadering is het
zelfde als het oudtestamentische „kahal",
de heilige vergadering, die God zelf sa
menroept en waarin H(j z(jn volk wil ont
moeten.
Een afspraak
TN dit verband herinneren wij ons een
tweetal afspraken, die de Here Jezus
met ons heeft gemaakt. Voor zijn heen
gaan heeft Christus beloofd, dat Hij alle
dagen bij ons zou zijn, Matth. 28 20,
maar Hij heeft ook een bijzondere af
spraak gemaakt met het oog op de kerk
dienst, toen Hij zei: „Want waar twee of
drie vergaderd zijn in mijn naam, daar
ben Ik in het midden", Matth. 18 20. Wij
hebben een afspraak met Hem, dat Hij
èlle dagen bij ons zal zijn, maar ook een
afspraak, dat Hij in de kèrkdienst het
dichtste bij ons is. Luiden de klokken,
dan gaat de Here Jezus door alle eeuwen
naar zijn gewoonte op naar de kerk. Wij
geest aan de kerkdienst niet gebonde
Het bijzondere
A/l"AAR wat is nu het bijzondere va
kerkdienst? Waarom is Christus dén
dichter bij ons? Als we thuis individueel
bidden, is het oor Gods toch ook bij
en als we in de eenzaamheid de bijbel
lezen, spreekt de Here immers ook tot
Ja, en toch is de kerkdienst mèèr dan
individueel contact met God. Zowel
Gods als van onze zijde is er iets bij:
ders. Van onze zijde, omdat de geméénte
meer is dan de enkeling. Niet de eenzami
bidder, niet de gelovige ziel, maar di
geméénte is de bruid van Christus. Daar
om brengt de goede Herder alle wegge
lopen schapen bij de kudde terug. Om die
bruid gaat het onze Heer. De Here Jezus
heeft niet duizenden bruiden; zijn huwe
lijk is monogaam .en elke gemeente, die
samenkomt vertegenwoordigt die bruid.
Omdat nu Christus in de kerkdienst
een afspraak heeft met zijn bruid, bena
dert Hij de gemeente op een zeer bijzon
dere wijze, namelijk met de genademidde
len: prediking en sacramenten. Buiten de
liturgie ontvangen we die niet.. We kun
nen in de huiskamer met veel stichting
een preek lezen, maar onze zieken
kunnen het getuigen! het is toch heel
anders dan in de kerk. We kunnen een
plechtige maaltijd met elkaar beleggen en
onder die maaltijd diep geestelijke ge
sprekken voeren, doch zo'n maaltijd is
nooit de maaltijd des Heren. Alleen in de
liturgie, waarin Christus de bruid ont
moet, is brood zijn lichaam en de beker
het nieuwe verbond in zijn bloed. En als
we dit alles van harte geloven en „bevin
delijk" verstaan, ontwaakt in ons het
liturgisch besef.
Dan gaan we, als de klokken luiden,
vanzelf zingen:
Komt laat ons s
met Godgewijder
imen Israels Heer,
ons heil, met eer.
zang ontmoeten.'
Dan gaan we de diepste geloofservarin
gen verwachten niet bulten, maar in de
heilige kerkdienst.
En dan nemen we de hele dienst ernstig.
Dan gaan we niet naar de kerk om een
geslaagd redenaar of een aangenaam
causeur te horen; dan gaan we zelfs niel
naar de kerk om een preek te beluisteren,
waaromheen wat liturgische franje
hangt, die 'we op de koop toe nemen. Nee.
dan weten we ons in héél de dienst en bij
élk liturgisch onderdeel betrokken in de
grote, onbegrijpelijke ontmoeting. Dan
wordt niet de wet „afgelezen" of de zegen
„afgegeven", maar dan spreekt de Here
zélf tot ons in de taal van de kerk. En dan
weten we, dat de engelen, die met de
Heer zijn meegekomen, ademloos luiste
ren, als de bruid haar geloof belijdt.
Op het fraaie gordijn voor de ark, waar
in de wetsrollen worden bewaard en die
zich bevindt in de nieuwe Rotterdamse
synagoge, staat met Hebreeuwse letters:
Weet,
a a t". Dit is
i de aanvang
naamste liturgische b e
(Wordt vervolgd).
Dit was uw auto
in de twintiger
jaren
Pech als op de foto was heus een uitzondering en 2o'n beste „Amerikaan"
kostte niet veel meer dan een rooie rug. Kom daar nu eens om.
Troost u - steek net als toen - een altijd verse
North State op. U betaalt wel wat meer dan het kwartje
van vroeger, maar ja, een kwartje is niet meer wat het
geweest is. Wèl North State, die bleef in kwaliteit en
prijs nog steeds uw allerbeste koop.
I
Quality since 1873
de zuivere, milde Amerikaan
door snelste omzet altijd vers!
Rook niet in bos en hei, zelfs geen North State
Q Tobtcco CofPOMQ
i. Louisville. Kt. U.S.A.
Prins Bernhard zal op donderdag 13
juni in 's-Hertogenbosch een nieuw
briek van een Amerikaanse onderneming
openen. Deze fabriek, Nicholson File Ne
derland N.V., is een nieuwe vestiging. Z-
vervaardigt vijlen.
BEURSBAROMETERi
Werkgevers minder somber gestemd
dan minister Hofstra
T~\E STEMMING OP DE BEURS is deze week min of meer tegengevallen
en een gunstig feit als de mooie kwartaalstaat van Philips Gloei
lampen bleef zonder uitwerking. Het hoofdfonds kon de mijlpaal van
1000 in de officiële handel nog niet overschrijden.
kwam op iets beneden genoemd niveau.
De aand. KLM stegen gedurende de
eeFSte dagen der week tot bijna 140%,
maar na de min of meer feestelijke ope
ning van de officiële handel op de New
Yorkse beurs in aanwezigheid van presi
dent-directeur Aler, kwam de KLM in
„een luchtzak" terecht en zakte het aan
deel tot 130%.
Financieel
overzicht
Ongetwijfeld hebbén de mededelingen
in minister Hofstra over de positie var
is land geen prettige indruk op de ef-
fectenmarkt gehad. De ontwikkeling in
ongunstige zin, aldus de bewindsman,
gaan nog steeds voort en het tekort op de
lopende rekening der betalingsbalans bi
liep in de eerste twee maanden des jaars
niet minder dan 200 miljoen tegen
10 miljoen in dezelfde periode van 1956
Volgens de minister is men nog niet vol
doende doordrongen van de ernst van d«
toestand en wij moeten ons psychologisch
anders instellen.
dus geen opgewekte v
den, welke van de ministertafel deze week
klonken en men vroeg zich ter beurze af,
of de bril van de minister niet extra ge
kleurd was vanwege de weerstanden, wel
ke gewekt zijn door de plannen der re
gering ter bevordering der bestedings
beperking. Het jaar
verslag van het Ver
bond van Ned. Werk
gevers oordeelde, dat
bij een omzichtig be
leid en zonder vergro-
bestaande interne spanningen
goede samenwerking tusser
overheid, werkgevers en werknemers om
land erin zou kunnen slagen om het moei
lijke vraagstuk van een conjunctuurpoli-
tiek beleid in de hausse tot een goede
oplossing te brengen. Wanneer ons
aldus het jaarverslag van deze
prominente organisatie, niet beschaamd
wordt, dan verwachten wij, dat de opgaan,
de lijn zo spoedig mogelijk kan worden
hervat. Na het overwinnen der spanningen
>p allerlei gebied zou men dan weer in
staat zijn het structureel beleid alle kan-
;n te geven en verder te bouwen aan
ize nationale welvaart.
De moeilijkheid, waarvoor de regering
echter staat, is juist het overwinnen van
de spanningen en deze taak vergt onge
twijfeld in dit tijdsgewricht veel wijsheid,
veel voorzichtigheid en veel bestuurs-
In Frankrijk heeft men het kabinet naar
huis gezonden en gaat men het weer eens
een nieuwe ploeg proberen. Inlus-
heeft de waardevastheid van de
Franse franc ernstig geleden en houdt men
rekening met de noodzakelijkheid van een
nieuwe devaluatie. Een gewaarschuwd
land geldt voor twee. zouden wij met een
ariant op een spreekwoord kunnen zeg
en en wij zijn van oordeel, dat, om de
wagen hier in het spoor der gezonde wel
vaart te houden, een sterk regeringsbeleid
nodig is.
Philips had geen invloed
Opmerkelijk was het, dat de gunstige
publicatie van Philips, betreffende de re
sultaten over het eerste kwartaal, deze
weck geen invloed op het koerspeil der
aandelen kon uitoefenen. De omzet ver
beterde in het le kw. met 28%, terwijl
ook de winstmarge een verbetering heeft
ondergaan. Hoewel men niet verwacht,
dat de omzetten in de volgende kwartalen
veel zullen stijgen, kan men toch met
voldoening constateren, dat het jaar voor
Philips gunstig is ingezet. Desondanks be
loonde de beurs de kwartaalsstaat met
!n koersdaling van 7 punten.
Veel beter ontwikkelde zich hel mar-
garinefonds, dat van 420 tot 432% omhoog
liep. Het hoofdfonds, Kon. Olie, tipte deze
eek enkele malen aan de „rode streep"
10(10%), maar het was niet mogelijk om
daarop royaal zaken te doen en het slot
Ziende blind in Indonesië
Culturwaarden lagen gedrukt in de
markt. De monetaire positie van Indonesië
is bijzonder ongunstig en men verwacht.
van 50% worden gegeven plus een aan
vullende contante uitkering van 12%%.
Een dergelijke transactie kost echter veel
geld voor belasting en we vrezen
slechts weinig ondernemingen het
beeld van deze maatschappij zullen vol-
Het bestuur van de Draka (Draad
Kabelfabriek) heeft reeds laten doorsche
meren, dat men van de aantrekkelijkheid
ener herkapitalisatie voor de aandeelhou
ders nog niet overtuigd ic en zo zullen
er wel meer zijn in deze periode var
pitaalschaarste.
Scheepvaartwaarden kwamen op
enigszins hoger niveau, ondanks het feit,
dat de wilde vrachtenmarkten nog niet
erg opgewekt gestemd zijn. Men verwacht
een goed dividend van de Kon. Paket-
vaart en als dat bekend is kan men
rekenen welke uitkering op de aand.
Scheepvaart Unie waarschijnlijk zal
den gegeven. Ook de aand. Holland Ame
rika Lijn lagen beter in de markt en~
gen een viertal punten.
Voorlopig verwacht men in scheepvaart-
kringen nog geen behoorlijk herstel der
vrachten, omdat de periode van de zo
mermaanden daarvoor minder geschikt is.
Wat een opluchting dat mijn hoofdpijn weg is! Elke huismoeder
moest, zoals ik. 'ASPRO' in huis hebben. Een ideaal en on
misbaar huismiddel voor het hele gezin. Twee 'ASPRO'-
tablelten en hoofdpijn, kiespijn, zenuwpijn, reumatische
pijn, een opkomende verkoudheid worden radicaal gestuit.
Over de hele wereld vinden meer mensen baat bij 'ASPRO' dao
by enig ander middel. Elk 'ASPRO'-tablet is apart .herme
tisch gesloten verpakt. 'ASPRO' irriteert de maag niet.
en de pijn
verdwijnt!
:en devaluatie van de roepiah onver
mijdelijk is. ondanks de tegenspraak van
officiële zijde. Het wanbeheer van het
land trekt de samenleving daar steeds
verder in de draaikolk der inflatie. Het
is wel tekenend voor de situatie in Indo
nesië, dat de directie van de Senembab
Mij tengevolge van de steeds hogere kos
ten de tabakscultuur gaat beperken. Het
lijkt wel of men ginds in leidende kringen
.ziende blind" is. nu men de werkzaam
heid van het bedrijfsleven in toenemende
late hindert, ten koste van de welvaart
an het volk.
Senembah Mij daalde van 73 tot 67%,
terwijl Ver. Deli een drietal punten moest
prijsgeven.
Het jaarverslag van de Billiton Mij
maakte op de beurs een goede indruk. De
voornaamste kapitaalbelangen van dit
ïrn liggen buiten Indonesië, al dra
gen de zaken daar nog wel flink tot de
resultaten bij. Maar ook de leiding van dit
bedrijf verplaatst steeds meer haar belang
stelling naar andere gebieden in de we
reld. bv. naar Canada, naar Afrika en naar
Suriname. De koers van dit aandeel steeg
an 231 tot 244%.
De locale industriemarkt was weinig In
teressant te noemen. Men vreest hier en
daar de gevolgen van de bestedingsbeper
king en ongetwijfeld zal het uitstellen van
overheidswerken'(denk b.v. aan de tunnel
Amsterdam en de wegenbouw) ge
volgen hebben.
kondigd heeft,
heden voor een
zullen maken,
pben. Er zal
Herkapitalisatie
aatschappij. welke aange-
van de nieuwe mogelijk-
herkapitalisatie gebruik te
is de Industriële Mij Zut-
een herkapitalisatie-bonu
Maar men kan overigens, ondanks dit
feit. niet zeggen, dat het rendement op
scheepvaartaandelen laag is, daar in de
opgaande markt de koersen weinig geste
gen zyn.
Op de emissiemarkt werd de uitgifte
van 5% obl. 's Heeren Loo flink overte-
kend. Nu zijn Du Croo Brauns cn
Pietersen Autobedrijf ieder met een uit
gifte van 5'i converteerbare obligaties
aan de markt.
De Friesland Holland Bank, welke bouw-
kredieten onder hypothecair verband ver
strekt. geeft 5%% schuldbrieven af Een
rentevoet, welke nog niet wijst op een
ontspanning op de kapitaalmarkt.
Staatsfondsen waren luier in verband
met de rede vam minister Hofstra in de
Eerste Kamer.
Verbijsterende hoeveelheid van
nieuwe goederen en merken
(door onze economische medewerker)
T~AE INTERNATIONALE schoenen- en lederbeurs, die deze week in
Utrecht is geopend, is voor de Nederlandse fabrikant een teken aan
de wand. De Italiaanse modellen toch trekken sterk de aandacht, waardoor
de schoeneninvoer stijgt.
Zoals het met de Italiaanse schoenen is,
is het met andere produkten (denk ook
de herenmodeartikelen). De consument
ziet dan ook voortdurend nieuwe produk-
Hzich heen; mooier, doelmatiger,
duurzamer, aangenamer, lekkerder. Zij:
behoeften en begeerten worden dag in dag
uit geprikkeld en gestimuleerd.
De statistieken leren ons daarom dat het
verbruik regelmatig stijgt. Niet alleen
voedingsmiddelen maar ook van genot
middelen, duurzame consumptiegoederen
overige goederen en diensten. De sta
tistieken leren ons zelfs dat het afbeta
lingsstelsel er een handje aan mee helpt
het verbruik van die duurzame
sumptiegoederen, die radio- en televisie
toestellen, die koelkasten en wasmachines
op te drijven.
Toch halen wij uit die cijfers niet het
echte beeld van de consument. Wij weten
wel dat hij meer koopkracht heeft, dat
hij welvarender is geworden maar
leren weer niet dat hij bovendien
kieskeurige koper is geworden, die
durft te stellen.
Deze verandering van houding, deze
andere levenshouding, die het produkt
grotere koopkracht, een geraffi
neerde voorlichting
tact met het buitenland, is economisch
ongetwijfeld belangrijk. Zij toch stelt de
fabrikant, de groothandelaar en de winke-
er voor speciale problemen, dwingt hem
Ti aan steeds nieuwe eisen te voldoen.
Zij allen vinden een klant tegenover
zich, die niet zo snel tevreden is te stel'
len, die zich niet gemakkelijk iets in zijn
handen laat stoppen, die
Stijgende verkoopkosten
Dit noodzaakt de leverancier onmidd
lijk met nieuwe produkten voor de dag
komen, de technische ontwikkeling bij
houden, een ontwikkeling die in veel sn
Ier tempo gaat dan voor de oorlog. Dit
noodzaakt de leverancier ook
>ot mogelijke keus te zorgen. Econo-
sch gezien, betekent dit echter
extra plaatsruimte nodig is
groter assortiment, waardoor de verkoop
kosten stijgen, terwijl daarnaast de kans
p „winkeldochters", het blijven riffen
iet verouderde produkten groter wordt.
Ondanks deze kostenverhogende tendens
zal de winkelier er op uit zijn het nieuw
ste, het beste, het mooiste te laten zien.
want zijn concurrent doet dit zeker. En
biedt de Nederlandse fabrikant hem onvol
doende, dan zal de buitenlandse fabrikant
ogenblik aarzelen het gat op te vul
len. De liberalisatie van de handel schenkt
daartoe alle mogelijkheden.
Dc consument is weliswaar veelelsenc
maar hy is desondanks toch geen alles
eter. Veel van al dat nieuwe overdon
dert menigeen. De consument ziet in de
winkels honderd cn één aantrekkelijke
(Advertentie)
24 olifanten omringen één man.
Een van de grootste persoonlijkheden
die de circuswereld ooit gekend heeft,
Hans Stosch Sarrasani, was de directeur
van het wereldberoemde circus Sarrasa
ni. Persoonlijk leidde hij altijd zijn groot
ste nummer, de 24 olifanten! Wat eer
dressuur; wat een geduld en toewijding
moet Sarrasani niet gehad hebben om met
al de beslommeringen die hij door zijn
deze enorme dieren
geven, dat nooit
d is. Lees de geschiede-
ircus had.
prachtig
nis van het circus vanaf de saltimban-
ques tot Barnum and Bailey, Strassbur
ger en Carré. Zie de fantastische rij van
srote artiesten en beroemde circus-sen
saties aan u voorbijtrekken in het prach
tige circusalbum „De Bonte Droom van
het Circus". Een boeiend en afwisselend
verhaal met talloze pentekeningen, vele
prachtige kleurenplaten en plaatjes; ge
schreven door de circuskenners bij uitstek,
J. v. Doveren en Fred Thomas. Voor
slechts f 2.50 kunt u dit boekwerk kopen
bij uw roomboter-leverancier of recht
streeks bestellen per brief of briefkaart
oij Kantoor „Roombnteralbum". Postbus
47. 's-Gravenhage U krijgt het album
dan per omgaande toegezonden onder
rembours. Vermeld vooral duidelijk uw
naam en volledig adres. De bijbehorende
plaatjes ontvangt u gratis voor rljksbo-
artikelem textielsteden, zeepsoorteu,
plastic-artikelen, speciale levensmiddelen
en arbeidsbesparende apparaten.
Zy worden aangediend onder nieuwe
namen, die de so vertrouwde klank van
vroeger missen. De consnment hoort en
leest namen waar hy soma geen raad
mee weet. Vaak voelt htJ slch dan ook
in een doolhof waar hy moeilik uit kan
Voorlichting
Dit legt de fabrikant een nieuwe, eco
nomisch niet minder belangrijke taak op.
Hij moet niet alleen er voor zorgen bij te
blijven, proberen aan de smaak van de
veeleisende klant te voldoen, hy moet
ook de klant wegwijs maken. Hij moet
voor voorlichting zorgen, hy moet vertel
len waaruit het artikel bestaat, hoe het is
samengesteld, wat er mee gedaan kan wor
den, hoe het moet worden onderhouden.
Nog te weinig fabrikanten beseffen dit
alles.
De klant van tegenwoordig bestaat voor
een deel uit een jonge generatie, die de
vooroorlogse situatie niet of nauweiyks
kent. Het is een generatie die het druk
heeft, omdat ook de vrouw vaak werkt,
een generatie bovendien, die het gemak
waardeert en die daardoor de ontwikke
ling van de techniek met beide handen
aangrijpt.
Kunst
Toch is er gelukkig niet louter een
vlucht in het materiële, in her zoeken naar
meer genot en gemak. Opmerkelijk toch is
cn economisch is dit ook gezond dat
het bezoek aan musea, schouwburgen en
concerten eveneens stijgt, dat de kunst
dus zeker niet'in de ban is gedaan.
De vraag blijft nu over welke motor de
consument tot zo grote beweeglijkheid
aanzet, uit welke richting hij de prikkel
voor het willen kopen van nieuwe produk
ten krijgt, waar en hoe hij geleerd heeft
vergelykingen te maken.
Om te kunnen kopen moet hy natuurlijk
koopkracht hebben. Maar dit is niet vol
doende. Het zijn de suggestieve adverten-
hun geraffineerde teksten en alle
andere vormen van reclame die de con
sument wakker maken, zijn begeerte prik
kelen maar hem ook leren dat er wat
nieuws aan de markt is, waardoor hij ver
gelijkingen kan trekken.
Wij denken voorts aan dc huishoudbeur-
in, aan de buitenlandse reizen op grote
schaal, aan de radio en aan de heel
•whjichter nog televisie. Zij alle zorgen
mede voor de opvoeding van de consu
ment Hij wordt dus van alle kanten ge
bombardeerd met feiten, die hem kies
keurig en veeleisend maken maar die des
ondanks geen waarborg zijn voor kennis
an zaken, van kwaliteiten en prijzen.
Velen zijn dan ook niet zeker wat wel het
beste is, laat staan dat zij kunnen beoor
delen of voor een bepaalde kwaliteit ook
de aangegeven prijs verantwoord is. wy
komen hier terecht op dat terrein van de
•oorlichting, waarop in het bijzonder de
Nederlandse Consumentenbond zich wil
begeven.
termerken. U
pakje roomboter. Neem
voor de zondag!
i pakje
Verwaarloosd
De
nument is in het verleden In de
lomie altyd erg verwaarloosd. Ten
chte. want niet alleen dat zyn stu
kende koopkracht dc produkfie enorme
timulansen geeft, maar de geleidelUke
erandering van smaak, de voortdurende
raag naar nieuwe produkten. de kies-
rurigheid en veeleisendheid van de
Mént. *y dwingen de fabrikant, de groa-
ier en de winkelier alles op alles te
:etten om het koning klant naar de sin
