Blad
Ook „MOEILIJKE" VOETEN
Maar 35 jaar geleden gingen
vrouwen toch ter stembus
modern geschoeid
milkshakes?
E BESTEN
zijn gekozen...
STEPHANOTIS-
Voor de niet zo héél slanken
O - die dienstplichtdie groentijd.
ZATERDAG 25 MEI 1957,
Likdoorns, knobbeltenen, doorge
zakte voeten Opeens weet u het
en het bedroeft u: ik heb steunzolen
nodig. U stelt het van dag tot dag
uit natuurlijk, want dat vindt u zoiets
ergsSteunzolen, stel je voor
dat betekent:: weg met de mooie
moderne schoenen; gemakschoenen
moet u dragen.
het
is heus minder erg dan
de laatste jaren al lang
at u alleen saaie zwarte
„DOOR ROEPING VREEMD AAN BEMOEIING VAN DE STAAT...'
Het was nog vóór de grondwetsher
ziening van 1887, dat Aletta Jacobs als
eerste Nederlandse vrouw een plaats
op de kiezerslijst opeiste. Voorwaarde
was immers, dat men aan bepaalde
belastingverplichtingen had voldaan
en „Nederlander" was. Nu wat dit
laatste betreft: daarin is men man én
vrouw, zo meende de bekende strijd
ster voor de rechten van „het zwakke
geslacht" en daarom vroeg zij (als een demonstratie) haar stembiljet op.
Het was een voor die tijd stoutmoedige poging, die echter geen
resultaat opleverde. De rechter, die over de aanvraag moest beslissen,
legde de nadruk op een andere bepaling, nl. dat de kiezer moest
beschikken over „het volle genot der burgerlijke en burgerschapsrechten".
Volgens deze regel
kwam de vrouw er
niet aan te pas. Zij
was immers naar het
oordeel van de be
trokken magistraat
niet in het bezit van
alle burgerlijke rech
ten! Met name werd
daarbij aangevoerd
dat zij in het alge
meen niet bevoegd
was als voogdes op te
treden.
1918.... Dal
tijd, dat vrouwen nog
niet stemmen mochten.
Maar in 1922 tverd het
ook haar beurt!
C Toekomst-
vbeeld
Alle nog resterende twijfel
deze kwestie werd weggevaagd door
de grondwetsherziening, waarbij het
woordje „mannelijk" ter verduidelij
king vóór „Nederlander" werd
plaatst.
Tegen deze combinatie is tientallen
jaren gestreden, vaak met hartstoch
telijke felheid. Aan het eind van de
eeuw omschreef Anna Polak het fe
ministisch toekomstbeeld ondermeer
als het streven naar:
„Een maatschappij, waarin de vrouw
voor de volle ontplooiing van haar
individuele gaven en talenten in
wetten noch zeden meer belemme
ring ondervindt;
waarin zij, zonder overwegingen van
sekse, naar de eerlijke mate van
haar kennen en kunnen, dié plaats
in het gemeenschapsleven mag inne
men, die zij zélf begeert;
waarin de getrouwde vrouw, zonder
inmenging van wetgever of publieke
opinie, naar eigen aanleg en omstan
digheden de verhouding mag rege
len tussen haar gezms- en haar be
roeps- en gemeenschapsplichten;
waarin de burgeres dezelfde staatkun
dige rechten bezit als de burger".
Zover was het nog lang niet! Jhr.
A. F. de Savornin Lohman, die zich
in 1919, in tegenstelling tot tien
dere rechtse Kamerleden, zou
spreken voor vrouwenkiesrecht,
in 1885 nog een heel andere mening
toegedaan. ..Vrouwen behoren van het
stemrecht uitgesloten te worden", zo
betoogde hij toen, ,,door roeping zijn
zij vreemd aan de bemoeiing van de
staat en het openbaar leven".
Arme huisvrouw
Vrouwen kiesbevoegdheid verlenen?
..Het zal wel nimmer ondersteuning kun
nen vinden bij hen", aldus de anti-re
volutionaire staatsman. ,,die de bestem
ming der vrouw naast de man in het
huisgezin in ondergeschiktheid en die
nende liefde vinden. Die menen dat zij
door de ordeningen Gods niet tot rege
ren, niet tot openlijk optreden is
roepen. Maar om in alle stilheid
kende in eigen kring, als moeder haar
hoogste bestemming te vinden of
een leed verzachtende in elk verdriet
troostend geluk rondom zich te
spreiden".
„Kiesbevoegdheid zou de vrouw'
vervolgde Lohman. „op een plaats
brengen, waar zij niet behoort en haar
kwaadste niet voor de vrbuwen! In
1905 is zijn standpunt al
zienlijk stuk milder geworden. „Wij
zouden toe kunnen geven", zo formu
leert hij, „dat tegen de absolute uit
sluiting van vrouwen, thans in de
Grondwet vastgelegd, wel iets te zeg
gen valt, omdat moeilijk valt in te
zien, waarom op zichzelf staande
vrouwen, ongehuwd of weduwe, niet
evengoed een stem mogen uitbrengen
als een man. Ons althans is daarvoor
geen redelijke grond bekend."
Gehuwde vrouw niet
Deze opvatting was toen echter nog
geen gemeengoed onder de vertegen
woordigers uit de prot. christelijke par
tijen, wat practisch wél gezegd kan wor
den van de volgende zin uit Ix>hmans ar
tikel:
„Aan getrouwde vrouwen zou ik, zo
lang de man het kiesrecht kan uitoefe
nen, geen kiesrecht willen geven. Dit
hangt samen met mijn begrippen c
trent het kiesrecht in het algemeen
omtrent de positie van de vrouw in
huisgezin".
Zoals gezegd vertolkte Lohman daar
mee de mening van zeer vele geestver
wanten. De gehuwde vrouw behoorde in
haar gezin, in haar huis en met de din
gen daarbuiten moest zij zich maar zc
weinig mogelijk bemoeien! Dat hier
of bruine schoenen, met antiekerige ver
sierseltjes kunt kopen. Men gaat in de
gemakschoenen-industrie tegenwoordig
ook met het nieuwe mode-kleurenbeeld
mee en de versieringen op de schoenen
zijn heel aardig en sober, soms een
perforatie, soms stiksels.
Verder zijn er niet meer uitsluitend
veterschoenen met de ietwat plompe
hak, maar ook pumps. Voor de zwakke
voet hoger gesloten en voorzien van een
elastieken instap. Maar toch staat steeds
bij dit orthopaedisch schoeisel, zoals het
officieel heet. voorop, dat de pasvorm
het voornaamste is. Kleur en élégance
komen in de tweede plaats.
Interessant is verder, dat de zg. tus
senvorm in de schoenen hoe langer hoe
meer in zwang komt. Men heeft de (mo
dieuze» schoen voor de normale voet en
de gemakschoen voor de voet die meer
steun behoeft, maar de voeten, die
eigenlijk in gewone schoenen al een beet
je gemarteld werden en voor steun-
schoenen nog niet in aanmerking kwa
men die voeten krijgen nu ook wat
ze toekomen.
De foto hieronder toont een fijn calfs-
lederen pump. met een spitse leest,
maar met een heel ruime balwijdte, ge
schikt dus voor een brede voet. De foto
rechtsboven laat een paar pumps zien
in rood suède met witte garnering. De
schoen is gemaakt op een rond leestje
en dus geschikt voor iets zwaardere voe
ten. De laatste foto (rechtsonder) laat
een pomme-de-terrekleurig suède steun-
schoentje zien met 0,75 hakje. De schoen
is zo gemaakt, dat geen enkele naad
knelt op de meest gevoelige plaatsen.
Maakt u wel eens
De vorige week gaven wij u en
kele recepten van melkdranken
met vruchtenmoes. Maar heeft u
wel eens milkshakes gemaakt? Als
u zelf een koelkast bezit en roomijs
„in voorraad" hebt, is de zaak al
heel eenvoudig, maar anders laat
u het vlugste en snelst-fietsende
familielid naar de dichtstbijzijnde
ijscoman, -zaak of -tent gaan om ijs
te halen.
D,
.dk, 2
■houdingen van
moet u onthouden: vier
delen roomijs en 1 deel siroop of moes
(in dit laatste geval 1 a 2 eetlepels auiker
toevoegen).
1 Siroop, ijs en melk worden in een mixer
gedaan en zo lang geklopt tot een luch-
tige massa ontstaat. Met een gewone
mayonnaiseklopper bereikt u ook goede
•fr
er kan men heerlijke
en met verschillende smaken
n, ananas, bananen, choco-
frambozen, gember, kersen,
koffie, sinaasappel, enz. Maar net als de
dranken die we de vorige week beschre
ven opdrinken direct na het klaarmaken.
Weet u nog, dat t
geleden verteld hebben, dat Hermien I
van Doorn uit Zevenaar de eerstel
prijs in de categorie japon-ontwerpenl
gewonnen had in een wedstrijd van'
het Internationaal wol-secretariaat?
Zij was de enige, die naar het oor
deel van de Nederlandse jury mocht
meedingen naar een van de prijzen
in de finale van deze wedstrijd, die
in Parijs plaats had.
i paar weken Daar bleek, dat de Nederlandse inzen
ding niet voor een prijs in j
king kwam. In de vier categorieën
(coektailjaponnen, mantels, eenvoudi
ge japonnen en tailleurs) gingen de
in de strijd des levens cn de
twisten te mengen en haar daardoor
buiten het haar toekomende gebied over
te brengen op een terrein, waar zij ge
lopen hare schoonste eigen-
te verliezen, tot schade van
de maatschappij".
35-jarige
ervaring als kamerlid geeft Lohman in
debatten van 1916 niet al tc hoog op
i het politiek bedrijf, wanneer hij
het toekennen van het kiesrecht
brengt mede de noodzakelijkheid om
deel te nemen aan het publieke leven,
de bladen te lezen, de vergaderingen en
meetings te bezoeken, vaak uithuizig te
zijn. Vooral in tijden van spanning is
de geest vol van politieke bacteriën, die
zich door heel het geestelijk leven, vaak
op onrustbarende wijz
wat blijft er dan
moeder, wier natu
is zich
zig te houden met allerlei dagelijkse
dingen, die niet kunnen worden ver
zuimd zonder het gezin zelf te gronde
te richten?"
liet is wel duidelijk, dat de huidige
c.h. vrouwenorganisatie, die juist (en
gelukkig!) de huisvrouw en moeder
poogt te interesseren voor de politieke
vragen, met deze uitspraken van de
christelijk-historische fractievoozitter
geen propaganda kan maken
Toch
Lohman beslist de
in bruidsboeket en
als kamerplant
Meimaand huwelijksmaand.
Hoeveel bruidsboeketten zullen
speciaal deze maand wel de bloe
menwinkels verlaten hebben en via
de bruidegom in de handen gelegd
van een (vanzelfsprekend lieftal
lige) bruid?
Heel vaak bestaat zo'n boeket uit
de prachtig witte, en heerlijk geuren
de Stephanotis. Soms in combinatie
met andere bloemen, zoals Anjers.
De Stephanotis is echter niet alleen
mooi in een bruidsboeket, als kamer
plant doet ze het ook uitstekend. Het
is oorspronkelijk een slingerplant uit
Madagaskar en ze lijkt veel op de
Oranjebloesem, die dure bloem, die
voorheen, alleen voor wie het betalen
kon, als bruidsbloem fungeerde.
In de natuur is de Stephanotis een
grote plant, die wel vier meter lang
kan worden. In de kamer wordt ze in
potten gekweekt en langs gegalvani
seerd ïjzerdraad geleid, zoals dat ook
het geval is met de Passiebloem, die
wij veertien dagen geleden beschreven.
De plant verlangt een voedzame
bloemistengrond en houdt van warm
te en veel licht. Ook in de winter wil
ze graag in een verwarmd vertrek
staan, maar dan liefst matig ver
warmd.
De Stephanotis wordt van stek voort-
gekweekt. Ze bloeit dan in het vol
gende jaar zeer rijk. Het mooie bij
deze kamerplant is, dat de bloemen
lang goed blijven en dat de bloeitijd
langdurig is. Men heeft dus heel lang
genot van de bloemen. Het blad is vrij
groot en leerachtig.
Men zal er goed aan doen, de Ste
phanotis veel te besproeien, ook in de
winter, als de kamerlucht uiteraard
droog i*. In de zomer moet de aarde
ur\7 vochtig gehouden worden. In de
winter is dat niet nodig, dan mag de
aarde wel vrij droog zijn, maar denkt
u er om wél het loof door veel be
spuiten goed vochtig te houden. Zorg
in de zomer ook voor veel frisse
lucht, men kan op die manier lang
genieten van deze plant.
te stellen, dat „de beperkingen in
mige gevallen aan de vrouw opgelegd,
het natuurlijk resultaat zijn van de door
het huwelijk geboren toestand, niet
verschil in waardering van man
Tijdens het „politieke bestand", dat
de politieke partijen in de oorlogsjaren
hebben gesloten, kwam de zeer belang
rijke grondwetswijziging van 1917 tot
stand. Gelijkstelling van openbaar en
bijzonder onderwijs, evenredige verte
genwoordiging, stemplicht en algemeen
mannenkiesrecht zijn er in vastgelegd.
Nadat de voorstellen door de beide Ka
mers waren goedgekeurd, werden ze in
mei tot wet verheven, dat is dus deze
maand 40 jaar geleden!
De mogelijkheid voor vrouwenkies
recht was er in geopend,
niet tot werkelijkheid geworden Er be
stonden in de volksvertegenwoordiging
met name aan de rechterzijde, nog te
veel bezwaren.
Men duchtte in het protestants-
christelijke kamp „ontwrichting van
het gezin" bij de toekenning van het
kiesrecht aan de vrouw. Tijdens de
mei-debatten van 1919 over het initia-
tiefvoorstel-Marchant om de vrou
wen stemrecht te verlenen, tilden 10
leden dit argument zo zwaar, dat zij
tégen stemden.'
Edoch: de overgrote meerderheid
was vóór: de weg naar de stembus
lag open voor de Nederlandse vrou
wen! In 1922, 35 jaar geleden, zouden
zij er voor het eerst haar schreden
op zetten
Slank afkledend is deze japon, die
vooral dus voor de wat gezette figuren
prettig te dragen zal zijn. De hals wordt
iets verhoogd, terwijl de plooiverwerking
even boven het heupstuk voor voldoende
ruimte zorgt. In de taille worden drie
knopen gezet en een smal ceintuurtje in
de rug. De mouw heeft een smal man
chetje.
Voor deze japon heeft u nodig 4.25 m
stof van 90 cm. breed. Patronen zijn ver
krijgbaar in de maten 46, 48 en 50 (maat
44 op bestelling). Deze patronen kunt u
bij onze bureaux afhalen a f 0,50 per
stuk. Ook kunnen ze per post worden
toegezonden. Plakt u dan aan de voor
zijde van de briefkaart, waarop u uw
bestelling doet, naast de. gewone fran
keerzegel van zeven ct. (denkt u er
aan dat de posttarieven verhoogd zijn?)
0,60 aan postzegels. Denkt u er wel om,
binnen een week uw bestelling te doen,
want na 1 juni kunnen geen opdrachten
meer worden aanvaard.
„Oóó,
snap ik
maar daar krijgen ze
beter te eten."
„O ja?? kwam de
ste spreekster
..M"N zoon zit voor zijn
eindexamen H.B.S.,
maar als hij dat haalt, moet
hij in 't najaar in militaire
dienst en wilt u wel ge- dan ihacf mijn
louen, dat ik daar nu al
tegenop zie?"
„Nou, daar kan ik in
komen mevrouw, want ze
krijgen daar slecht te eten,
die schapenIk heb twee Engels'
jongens in militaire dienst, vrouw?
maar 't is zand en gruis
wat ze te eten krijgen en
niks meer. Maar erover
kankeren
jongens niet hoor. Ze laten bTfhet1
ïrwekelijkte papvent-
het, we toch óók? Heus moeders. Maar is dat w _«6. v
veel ziet toch die militaire dienst ten toch kérels worden
-ls een schrikbeeld, geen verweke'
uw jongen mogelijk jes? Ook hier
tussenbeiden zal vergroven, nog onver- de zégei
zoon zich be- schilliger worden dan hij al te zijn. En „kankei
bij de marine kunnen la- is, zijn geloof zal verliezen en (naar woord!) schijnt
ten inschrijven." „Ja maar, wat al meer f.,
weet u wat het is?? Bij de de hoofden
marine worden ze afgt"
hoor. Beestachtig hard
ken, veel leren en alles
't niet waar
(tegen mij).
Juist stopte de bus e _J
kon niet anders meer doen taire dienst beslist op. Dat niet!
waar vroeger alles
afgebeuld moeders kunnen rondwaren, delingen
De praktijk wijsit meestal het zich
tegendeel uit. Jongens, die doen
tijdens hun laatste schoolja- pagne, terwijl zij droog brood
ren thuis allervervelendst zitten te kauwen enz
waren, knappen in die mili- Vergeet het korreltje
t Moe- pen en eerste vereiste van de
ouders is loslaten.
Ja. loslaten, behalve in
ons gebed. In ons gebed hou-
de zegen van sober opgevoed den wij hen dagelijks vast en
1 kanlrpron" vragen wij of onze hemelse
Vader hen vasthoudt. En dan
e^^3al bij^ te ook gelóven dat Hij dit doet.
Schrijf uw kinderen, die
buitenshuis zijn geregeld en
1 f i c i rtl
un mess tp rr>pH «""«laruuïS tijn gvregeu
reebout eb c&m.
prijzen respectievelijk naar Bernadet-
te Pecqueraux (Frankrijk), Lars Hil
ling so (Denemarken), Lore Krampf
(Duitsland), en Marcelle Duchateau,
(Frankrijk).
De jury bestond uit Jean Desses, Pier
re Cardin, vertegenwoordigers van de
huizen Dior en Lanvin, mevrouw Va-
renius (Duitsland), mevrouw De Cas-
tenskiold (Denemarken) en lady Pa-
melia Berry (Groot-Britannië).
Wij laten u hierbij de tekening zien van
het ontwerp, dat Marcelle Duchateau
de eerste prijs bezorgde in de afde
ling tailleurs. Ja echt, tailleurs. Het
blijkt dat Marcelle een soort shawl
met franje heeft genomen en die ge
drapeerd heeft om een mevrouw, die
wat ons betreft best een shawltje (met
franje, desnóóds!) om haar hals mag
knopen.
De andere tekening stelt een ont
werp voor in de categorie „eenvoudi
ge japonnen". Het heeft iets harem
achtigs. Het ontwerp is van Jacque
line Guillas uit Frankrijk, die overi
gens twee tweede prijzen, een derde
volle vermelding in de wacht
alles, (ook de kleine dingen)
van thuis. Spoor hen aan, de
zout {TLSE. =""«"ire tehuizen
Hoor het glimlachend
al-
die kost rustig passeren en diteren
na afloop gaan zij ergens in
een hotel dineren."
Wij stonden met ons
drieën bij de bushalte. Daar
de laatste spreekster een
eenuoudige t'routo was. die
net uit haar werkhuis steken'
kwam, trok ik waarschijn-
ben ik gaan me- straat op, wordt dan tot
de wonderlijke dorado als ze lang of kort lijk gebeuren „e
week-end krijgen. Die tuöht militaire dienst
laten zij
is rustig kunnen uit-
maar ga niet méé
schelden. Natuur-
die wij,
moeders toch zijn.
Neem nu die eerste vrouw.
Van haar type lopen er velen
rond. Eerst hopen en bidden
en werken opdat die jongen
dat diploma in zijn zak kan
ken en dan, juist als hij in
heetst van de eindstrijd
Overpeinzingen van Margaritha j
lijk mijn wenkbrauwen wat zit, beginnen te jeremieren
op, bij dat dineren
jongens, want ze zei: „Ja.
u hoeft zo ongelovig niet ïqji
te kijken, want zowaar als kunnen haar jongen
ik hier sta: ze krijgen zand lijk loslaten
en gruis te bikk<
ders niet."
de militaire dienst, die
in 't zicht komt. Andere moe
ders doen dit weer ten aan-
de groentijd. Zij
dentenleven schandelijke on
rechtvaardigheden en botsen
jongemannen of tegen
speciale moeilijkheden met
uw zoon zijn, eens schriftelijk
contact op met hun leiger-
vloot- of luchtmachtpredi
kant. Dat is óók een zegen,
waar we God voor danken
mogen, dat dank zij de ar
beid van het P.I.T. (prot. in
terkerkelijk thuisfront) er zo
veel méér voor het geestelijk
welzijn van onze militairen
gedaan wordt dan vroeger.
Laten wij dankbaar zijn als
onze zoon of onze dochter
straks het einddiploma in de
zak heeft. En dan wil ik di
rect toegeven, dat die ander
half a twee jaar dienstplicht
al de duwen
die hij in het leven te
seren zal krijgen. Dit
ik, mijn kortzichtig en ook in strijd die
militaire met de hele opvoeding, die zand-
dienst is krijgt heerlijke kar
bonaden, goeie snert, nassi hebben. Wij brengen
goreng met veel vlees, 't
Mag dan eens een week min
der smakelijk zijn, maar
over 't algemeen is het eten
toch goed."
„Waar ligt die zoon van u
de militaire dienst, waar-
i zij zich hebben te onder-
rpen is zo uitermate heil- |BP
Het spreekt vanzelf ieugen, vloeken, bedrog, dron- niet Prettig zijn.
.u..;- kenschap enz. enz. Maar is -
het werkelijke leven anders?
En nu zal dan pas blijken uit
wélke voedingsbodem zij
thuis gevoed zijn. Of zij méé-
Klagen, zich laten ompraten
dat jongens, die thui.
zijn bevreesd tucht gewend zijn, zich ge
stoten. makkelijker in de militaire
ïcas- dienst schikken dan dc slap
toch opgevoede knapen. En wat
'riÉteBj' eede vrouw met haar
en gruisverhaal be-
kinderen gegeven treft: vergeet toch bij al die
Vé toch verhalen
pubers
groot, opdat zij op hun beurt adolescenten het korreltje
weer op eigen benen kunnen zout niet! Natuurlijk:
staan in het leven?
En dat dat leven hard
weten wij uit eigen ondervin-
en zeggen.
Vele jongemannen worden
w "zal z'ch tijdens de militaire
de andijvie dienst pas hun geloof bewust.
eenmaal
helaas een plicht in dit zon
dig aards bestaan, zo vol van
oorlogsgeruchten. Met bekla
gen cn meeklagen helpen wij
onze kinderen niet in 't
minst. Wél met hen ook hier
in nog op het goede te wij
zen. Want vele ouderen zijn
er, die nu nog ervan getui
gen kunnen, dat die dienstja-
zegen in hun
tóch tot e
i jongen negentien of leven zijn geweest.
„Hij is bij de marine." nódig hebben gehad, weten bijv. „stroopjesvet" r
vers witbrood met twintig jaar geworden
die opge- veel belegging gewend is. wordt het hoog tijd dat ze
stoten valt dat oude bruinbrood met het oude nest verlaten Onze
MARGARITHA
opvoedingstaak is dan afgelo-
