2. Daagt de vrijheid
Eerste bedrijfschap in de
metaalsector restart
BEIJRSBAROMETERi
Koninklijke
zo hoog
Kamercommissie is doof voor
argumenten van minister
bijna tien maal
als in 1932
ZATERDAG 18 MET 1957
p^wt^rptt/^i at stille diet at uur staat in
rUAl U vt r\.-Li Europas zuidwesthoek
Door T Knegt
pORTUGAL IS EEN EEN-PARTIJSTAAT. Alle politieke en ook andere
T organisaties zijn verboden. Geen vereniging kan gevormd worden, geen
bestuur gekozen, dan met toestemming van de regering. Geen organisatie
kan zelfstandig zijn afgevaardigden aanwijzen naar buitenlandse congres
sen. Mocht er eens iemand worden aangewezen die het regime minder wel
gevallig is: na een min of meer stille wenk zal deze snel worden afgevoerd.
Politieke partijen in onze zin van het woord bestaan er dus niet.
Toch is er een uitzondering: het is de royalisten, voorstanders van de in
1910 verjaagde dynastie, geoorloofd zich te organiseren en ook een blad uit
te geven, dé „Causa Monarchia" Men zou echter vergeefs hopen, als men
van deze groep succesvolle weerstand tegen de dictatuur verwachtte. Voor
het grootste deel zijn de monarchisten, overwegend behorend tot de goed
gesitueerden, trouwe aanhangers van het regime. Op zijn beurt laat de
dictator deze mensen graag hun royalistische hobby.
Een kleine groep onder de monarchis
ten keert zich echter tegen Salazar; met
een monarchie de jure, in feite beheerst
door Salazar of zijn opvolger uit de rijen
van de „Union National" zullen zij niet
tevreden zijn; zij eisen een monarchie in
de absolute zin. zoals wijlen de Action
Frangaise in Frankrijk die voorstond De
democratie heeft van deze groep dus geen
heil te verwachten.
Ten slotte moet een verdwijnend
kleine minderheid van de royalisten
voorstander zijn van een constitutionele
monarchie in democratische zin. Het is
echter wel duidelijk dat in het volk als
geheel de monarchistische idee niet meer
leeft.
Het leger no. 1
Wanneer we nu zien naar de andere
krachten die op het Portugese politieke
toneel een rol zouden kunnen spelen, dan
komt allereerst het leger in aanmerking.
De geschiedenis, en vooral de recente
historie .bewijst duidelijk dat men een
heersende groep met zijn landsknechten
niet uit het zadel kan werpen, tenzij er io
de groep zelf een algehele kentering of
ten minste een scheuring optreedt, of ten
zij de gewapende macht zich althans ten
dele achter de partij van de omwenteling
plaatst. Het was het leger, dat ook in
elke Portugese revolutie de beslissende
rol speelde, het leger ook, dat Salazar
en de zijnen aan de macht hielp. Sinds
dien is uiteraard een groot aantal van de
leidende posten aan vrienden van het re
gime gegeven, die zich wel tienmaal zul
len bedenken, alvorens ze hun lucratieve
baantjes in gevaar zullen brengen
Toch moet volgens enkele waarnemers,
die tientallen jaren ervaring in dit land
hebben, het officierskorps als geheel ge
nomen onkreukbaar zijn, vrij van cor
ruptie, die bv. in Spaanse legerkringen
ëchering en inslag is. In sommige kringen
van het leger zou men zelfs last hebben
van een kwaad geweten, omdat ze dit re
gime aan de maoht geholpen hebben.
Invloed R.K. kerk
Ten slotte de kerk. Reed6 op grond van
liet- fert, dat het Rooms-Katholicisme in"
wezen autoritair iè van aard. op grond
bovendien van het feit. dat de Portugese
dictatuur zich katholiek noemt en een
concordaat sloot met de Heilige Stoel,
waarbij de „trouwe en traditioneel har
monieuze relaties" tussen de samenwer
kende partijen alle nadruk kregen, mag
de kerk een steun voor dit regime worden
In tegenstelling tot de toestand onder
de republiek die alle kerkelijke invloed
van de scholen weerde. i6 nu alle gods
dienstonderwijs aan de R.K. geestelijk
heid opgedragen. Ouders die vrijstelling
van dit onderwijs wensen, moeten bij
hun aanvrage niet de Portugese wet. maar
het betreffende artikel van het concor
daat citeren, waarbij deze vrijstelling mo
gelijk wordt gemaakt.
De enige wijze waarop de kerk althans
haar uiterlijke greep op dit volk kan be
houden is via de fascistische autoritaire
6taati zou deze bezwijken, dan zou de
verwereldlijking die in alle lagen van de
bevolking is doorgedrongen, in heel haar
schrikwekkende omvang duidelijk aan de
dag treden.
Men kan zich afvragen of het wel billijk
is dit regime, waarvan toch vele personen
deel uitmaken, die zich trouwe zonen der
moederkerk noemen en die door haar ook
als zodanig worden beschouwd, zonder
meer fascistisch te noemen.
Alles billijkt echter deze term: de
politie-staat; het extreme nationalisme, de
uitbuiting van bepaalde klassen ten koste
van de heersende groep; ten slotte zekere
kenmerken van rassenstrijd: een journa
list die tijdens de oorlog schreef dat dr.
Salazar waarschijnlijk „Joods bloed" in de
aderen heeft, werd voor deze simpele op
merking drie maanden gevangen gehou
den: officieren van het Portugese leger
is verboden te huwen met vrouwen van
Afrikaanse of gemengde afstamming, per
sonen die afkomstig zijn uit de koloniën
(na buitenlandse druk sedert enkele jaren
weer: overzeese provincies) kunnen geen
staatsambten in het moederland meer ver
vullen, ook niet wanneer zij geheel blank
zijn.
Wij staan dus nog voor de vraag of er
in deze 6taat die we rustig fascistisch
kunnen noemen democratische tegen
krachten werken die misschien op den
duur de vrijheid zullen doen dagen.
Op deze vraag werd juist enkele dagen
geleden een merkwaardig antwoord ge
geven. Merkwaardig niet alleen door zijn
Inhoud, maar ook door de vorm Als een
doodgewoon nieuwsbericht verscheen na
melijk in de als altijd vooraf gecensu
reerde dagbladen de mededeling dat
onder leiding van prof. dr. Antonio Ser
gio een comité is gevormd met een twee
ledig doel: le het volk voor te lichten over
de in november a s. te houden verkiezin
gen en ten tweede de regering te vragen
bij de verkiezingen eerlijkheid te betrach
ten. Naast de voorzitter maken een reeks
dergaan. Ik heb mjjn leven gewjjd aan
de opvoeding van mün volk. Het gaat er
om, langzaam maar zeker een elite te
kweken, die er niet op uit is om te heer
sen, maar die het volk wil helpen zich
zelf te regeren".
De kleine grijze man met het fijnbesne-
den gelaat tegenover me zei het rustig en
vastbesloten. Gelooft u. zo vroeg ik, dat
de Portugezen en Latijnse volken in het
algemeen minder geschikt zijn voor de
democratie en door hun karakter en tem
perament voorbestemd om min of meer
dictatoriaal te worden geregeerd?
Op de bres
Het antwoord van de geleerde, die zelf
geen belijdend christen is. vormt dunkt
mij. een van de belangrijkste stellingen
die in de politiek denkbaar zijn
„In het karakter van de volken die men
Latijns noemtlipt niets fundamenteels
dat de democratische bestuursvorm voor
anderen deel uit van het comité, dat in
Lissabon is gevestigd en dat ook In steden
als Oporto en andere provincieplaatsen
navolging heeft gevonden.
Vermeld werden de namen van ver
schillende professoren, advocaten en han
delslieden van oorsprong liberaal of socia
listisch gezind, en het bericht eindigde
met de mededeling van de plaats en de
tijd waarop men nadere mfdedelingen
over het werk van het comité kon ver
krijgen. Ik heb mij daarop gehaast in ver
binding te komen met prof. dr. Antonio
Sergio, de voorzitter van he comité
die mij ontving en inlichtte over
het streven van hem en de zijnen. In ze
kere zin had hij het daarbij gemakkelijk.
Deze filosoof, geschiedkundige en auteur,
zoals verschillenden mij verzekerden, is
thuis in dé «sociale wetenschappen als mis
schien maar enkele Portugezen zijn. Hij
behoefde slechts te citeren uit Zijn ge
schriften van de laatste jaren, om een
duidelijk beeld te geven van de toestand
van zijn land en van zijn politieke visie.
Het is wonderlijk, maar waar. dat het
regime dat een tiental werken van deze
veelbesproken geleerde verbood, (hem en
kele malen met de gevangenis liet kennis
maken en twee keer in verbanning deed
gaan), hem sinds eind 1953 weer toe
stond te publiceren
Toch gemeden
Toch is het geen wonder dat, hoewel
de publikaties nu reeds drie en een half
jaar ongestoord voortgang vinden, velen
naar veiliger vinden bij de "heer Ser
gio uit de buurt te blijven. Men kan nooit
De Portugese volksvrouvl draagt vrij
wel alles in grote tenen manden op
het hoofd.
weten hoe lang het duurt, structureel 16
niets aan het regime veranderd en som
migen spreken van een technische ma
noeuvre, om goede sier te maken tegen
over het buitenland-
Ten slotte staat men weer op hét punt
de vorsten van een democratisch land te
ontvangen!
(k heb de heer Sergio gevraagd wat h(J
met z(jn actie denkt te bereiken, en uit
z(jn antwoord bleek, dat deze ruim 70-
jarige. die men niet meer dan vijftig geeft,
niet alleen een groot idealist is, maar
tevens realist. „Ik koester niet de hoop
directe resultaten te bereiken, maar men
moet iets doen en niet werkeloos blijven
uit angst voor represailles. Zelf ben ik
bereid alle mogelijke verdrukking t«
Het leger speelt in de Portugese poli
tiek een grote rolHet hielp Salazar
en de zijnen aan de macht en alles
wordt gedaan om die macht te hand
haven. Op deze foto cadetten op
mars door Lissabon.
in zelfbestuur die de Noordelijke volken
reeds eeuwenlang ontvingen onder in
vloed van het protestantisme. Het autori
tair karakter van de Rooms-Katholieke
Kerk is ook in politiek opzicht een nega-
Onbevreesd zet prof. Sergio zich in
.oor zijn ideaal: door redelijke overtui
gingskracht de publieke opinie te vormen
en vooral de jeugd rijp te maken voor
de dag van de vrijheid. In de publikaties
waarin hij het huidige regime al6 fascis
tisch en plutocratisch brandmerkt, maakt
hij vooral gebruik van. officiële docu
menten; kamerverslagen! congresversla
gen van de Eenheidspartij, rapporten van
het bureau voor de statistiek, pastorale
brieven van bisschoppen etc
Enige tolerantie
Zeker Is wel, dat externe invloeden een
rol spelen Portugals lidmaatschap van
het Atlantisch Pact en de Verenigde Na
ties stellen nu eenmaal zekere eisen.
Toch moeten ook interne invloeden een
rol öpelen. Sommigen menen, dat de ouder
wordende dictator, door de praktijk ge
leerd, tot een gematigde overtuiging ge
komen is- misschien schuilt er in de gro
tere tolerantie het begin van een erken
ning van het failliet van het regime.
Het failliet: bezegeld door officiële keu
ringsrapporten, die aantonen dat de ge
zondheidstoestand van de miliciens steeds
slechter wordt, bewezen door een spreker
in de nationale vergadering die openlijk
constateert dat de „nationale" syndicaten
instrumenten zijn van de werkgevers, die
met behulp van de staatsmacht de arbei
ders kunnen voorschrijven wat ze w
Arbeiders die beroofd zijn van het sta
kingsrecht; die per dag 20 a 30 escudos
verdienen (3 a gulden) bij een
middeld prijsniveau dat zeker even hoog
is als het Nederlandse prijspeil; arbeiders
die bij werkloosheid, invaliditeit of ouder
dom volstrekt nergens op kunnen rekenen.
Officiële cijfers wijzen uit, dat de voe
dingstoestand van het volk slechter is dan
ten tijde van de republiek; de koopkracht
van de arbeiders en. grote groepen mid
denstanders is kleiner dan voor de dicta-
Voor de laatste groep is typerend het
geval van een bankbeambte, die 2700 escu
dos verdient per maand en die voor huis
huur alleen reeds 1000 escudos moet af-
Armoe op het land
Het ergst is de toestand van pachte:
en landarbeiders. In een herderlijk schrij
ven spreekt de bisschop van Beja
hun beklagenswaardige toestand
Letterlijk zegt de kerkvorst, dat de
dities waaronder de armen leven jaar op
jaar slechter worden. Ondertussen
de grootgrondbezitters 2533, soms zelfs
50 procent van de grondopbrimgst als
pachtsom. Hier geen prijsbeheersing, zo-
als bij de lonen voor de industrie-arbei
ders. De pachter is praktisch rechteloos
elk jaar kan hij volkomen willekeurig
van zijn land worden gezet Ondertussen
hoopt het bezit zich op bij weinigen; de
tussenhandel maakt enorme winsten; de
belastingcurve vertoont weinig stijging.
Invaliden en kinderen lijden honger, al
dus weer leterlijk de bisschop van Beja.
De kosten van een „voedselpakket" van
:alorieen Dedroegec in 1938 1.40 escu-
in 1948 3,50 escudos en in 1950 3,80 es
cudos, aldus een officiële statistiek, en
dat terwijl de lonen weinig, van sommige
groepen zelfs geen stijging vertoonden.
Hel is alles slechts een Kieine greep uit
net materiaal dat prof. Sergio in zijn
„Antoligia Sociologica" heeft verzameld.
Ik vroeg hem wat de regering op deze
feiten te zeggen heeft en welk alternatief
hijzelf ziet van de huidige economische
en sociale politiek.
Regering zwijgt
„De regering zwijgt in alle talen", aldu6
prof. Sergio, „want het eerst nodige is het
volk te verlossen van de parasieten Ver
lossen van het grootgrondbezit, van de
woekeraars, van de irrationele tussenhan
del tussen de agrarische producent en
de consument liggen bv. 4 of 5 tussen
schakels en vooral verlossen van de
corporatieve bureaucratie. Het grootste
deel van ons volk is voor zijn economische
activiteit aangewezen op land- en bos
bouw, veeteelt en visvangst.
Met hout, wijn en vi6 kunnen we op
de wereldmarkt concurreren. Onze rege
ring wil nu eerst een industrie gaan op
bouwen. maar het i6 wel zeker dat haar
produkten voorlopig in het buitenland
zeer weinig kans maken. En wie zal ze in
het binnenland kunnen afnemen als hei
volk geen koopkracht heeft?
De rijken richten zich op de consumptie
van luxe-goederen, voor de produkter
de moderne massa-industrie bestaat dus
geen markt tenzij het vqlk van de pluto
cratie wordt vrijgemaakt, het recht krijgt
van de staat onafhankelijke coöperaties
voor produktie. consumptie en krediet te
stichten en zodoende zal kunnen beschik
ken over een grotere koopkracht"
Geheim communisme
Ten slotte vroeg ik prof. Sergio naar de
positie van het communisme in dit land.
Bestaat er indien er grotere vrijheid zou
komen van die zijde geen groot gevaar?
Er bestaat inderdaad een geheime com
munistische partij, maar volgens mijn
zegsman overdrijft de regering haar
tekenis sterk om de eigen dictatuur te
rechtvaardigen
„Het grootste deel van ons volk bestaat
uit agrariërs en aanverwante groepen",
aldus prof. Sergio en deze. gericht als
z(jn op het kleine bezit »yn volstrekt anti
communistisch, het industrie-proletarii
is in omvang nog zeer beperkt, en c
daar zou partijvorming het communis]
niet ten goede komen. Menige jonge m
die zich nu met een zeker romantisme by
een communistische cc) heeft aangesloten
behoort wat zijn ideeën betreft in de de
mocratische rijen.
VRUCHTENI 3NADE
gezonde
koele
dronk
Brandweermannen gewond
in chemische fabriek
In de kelderverdieping van een der ge
bouwen van de chemische fabriek Aagru-
nol aan het Winschoterdiep te Groningen
heeft gisteren een hardnekkige brand ge
woed. die met veel rookontwikkeling ge
paard ging. Het vuur was ontstaan ii
etherkluis. De Groninger brandweer
werkte met zuurstofrookmaskers er
dens de blussingswerkzaamheden werden
drie brandweerlieden gewond. Twee hun
ner kregen een steekvlam in het gelaat,
een derde werd vrij ernstig aan de hand
gewond.
Nog deze maand 150.000
televisietoestellen
Evenals in januari zijn ook in april
meer nieuwe televisietoestellen dan
radio's geregistreerd n.l. 9226 tegen 8375.
Naar het zich laat aanzien zal het totaal
aantal aangegeven televisietoestellen, dat
op 1 mei 142.740 bedroeg, nog deze maand
de 150.000 overschrijden.
Het aantal geregistreerde radio-ont
vangtoestellen kwam in april op 2.281.572
(1 april 1957: 2.273.197).
De op 1 april ingegane tariefsverhoging
bij de draadomroep blijkt slechts van zeer
geringe invloed op het aantal aangeslo
tenen. Het totaal aantal draadomroep
abonnees daalde slechts van 544.003 op 1
april tot 540.106 op 1 mei.
Voorzitter van S.E.R.: Bij p.b.o. zijn
verordeningen niet het belangrijkst
H'
GRIJPT RUSLAND IN POLEN IN?
Parijs. Julij 18)0. Alle
heeft in de Franse
ontevreden jonge n
werklieden, studente
en is begonnen in di
en bochtig zijn. bat
Tevergeefs heeft de
gepoogd de jeugdige -
euvele daden te weei
van de gouve
z landen
Hollandsche Socii
drongen zeer verontrustende tijdingen tot
Uw correspondent door. Al deze berichten
werden nochtans overtroffen door wat wij
uil Polen vernamen. Daar zou de bevolking
als écn man de wapenen tegen Rusland en
de Czaar hebben opgenomen Maar de ge
welddadigheid waarmee de Czaar de op
stand terneer slaat zou weergaloos wreed ring kwam.
Anderhalve Eeuw Levensverzekering
HOLLANDSCHE SOCIËTEIT
VAN LEVENSVERZEKERINGEN N.V.
HERENGRACHT 475 - AMSTERDAM-C. - TELEFOON 49100
TVTOG ONGEBROKEN is tot dusver de stijgingskracht der aandelen
Koninklijke Petroleum gebleken. Deze week werd 50 punten aan het
koersniveau toegevoegd, zodat volgens de oude notering deze aandelen
thans in de buurt van de 1000% noteren.
„Het kan verkeren" deze spreekwijzi
ts ongetwijfeld van toepasing op het
koersverloop van hel hoofdfonds. In 1952
noteerden Olies 2*5in 1950 zelfs 249"..
daarna kwam de bjjna onafgebroken stij
ging. welke tot dusver heeft voortgeduurd
Als we verder teruggaan in de buersge-
schiedenis, dan vinden we in 1932
dieptepunt van 103*1* genoteerd nt
bjjna het tienvoudige. Een koers, welke
die van tegenwoordig ongeveer evenaart
vinden we in 1920. toen 1014*1werd ge
haald. De unieke stijgkracht. welke Ko
ninklijke Olie de laatste jaren aan de dag
heeft gelegd, is hoofdzakelijk veroorzaakt
door de Amerikaanse belangstelling, u
bij het feit, dat een officiële notering
Royal Dutch op de New Yorkse beurs werd
verkregen, niet zonder betekenis is ge
weest. Men zegt wel eens. dat met ef
fecten alleen verliezen zijn te boeken
Natuurlijk is dat onjuist en het koersver
loop van de aandelen Koninklijke Olie ii
er een der bewijzen van.
De handel in aand. Koninklijke stak
deze week af tegen de rest van de m
die per saldo weinig gedaan heeft.
Cultures
Er was enige belangstelling op te mer
ken voor cultuurwaarden, vermoedelijk
vanwege het feit, dat
Financieel de S™™bsb M»
tanker heeft gekocht
overzicht voor exploitatie. Het
is wel tekenend, dat
?en tabaksmaatschappij, welke haar werk
terrein altijd in Indonesië heeft gehad, nu
kapitaal gaat investeren in het tankerbe-
drijf, dus de rederij min of meer gaat be
oefenen, Anderen zijn reeds voorgegaan,
want het is bekend, dat de N.I.S.U. zich
geïnteresseerd heeft bij Nederlandse be
drijven als Van Nelle, terwijl de Veren.
DeM in de Amerikaanse olie-industrie
een belang heeft verworven. De Handels
veren ..Amsterdam" heeft een grote sui-
Getreuzel met Geneesmiddelenwet
(Van onze parlementsredactie)
Ondanks de protesten van minister
Suurhoff blUft de Tweede-Kamercom
missie, die belast is met de schriftelijke
voorbereiding van het wetsontwerp op
de geneesmiddelenvoorziening, van mc-
t de tUd t
openbat
behandc-
ngcdiendc
•eds in
wetsontwerp nog niet r(jp
vestigingsrcgelingen voor de drogisten en
voor het levensraiddelenhedryf nog niet
tot stand z(jn gekomen.
De meerderheid van de commissie is
niet va-n de tegenargumenten van de
minderheid en van de minister overtuigd.
Daarom, zo blijkt uit een brief van de
commissie aan de Kamervoorzitter, zal
voorlopig geen eindverslag worden uit
gebracht
Het spijt de commissie, dat dit enige
vertraging In de behandeling van het
wetsontwerp tot gevolg zal hebben. Het
wil haar echter voorkomen, dat In het
licht van de geschiedenis dezer materie
en in het licht van de praktijk van de Ne
derlandse geneesmiddelenvoorziening en
seneesmiddelenexport deze vertraging
moeilijk tragisch kan worden genoemd.
Naar het oordeel van de commissie valt
het ongerief van de vertraging in het
niet bij het risico, dat de poging om tot
een moderne wet op de geneesnv-Me,en-
voorziening te komen, opnieuw zou
stranden.
De commissie heeft de indruk op
grond van literatuur en van onpartijdige
adviezen dat regeling van de drogls-
'enfunctle in de geneesmiddelenvoorzie
ning in het kader van de volksgezond
heidsbescherming niet op bezwaren hoeft
Gaarne
initiaticf-t
u de c
>rstellci
De minderheid van de
mening, dat een spoedige openbare be
handeling van het wetsontwerp ook ln
het belane van de drogisten ls. want
sedert de Indiening van het ontwerp
nu meer dan vijf laar geleden ver
keren de drogisten wat betreft de ver
koop van geneesmiddelen in een toe
stand van onzekerheid over hun toekom
stige poeitie. Bij verder uitstel van de
openbare behandïling zullen ook ernsti
ge moeilijkhedet ln de handel van ge
neesmiddelen met het buitenland niet
achterwege blijven.
Een zeer belangrijk argument van de
minderheid der commissie tegen de op
vatting van de meerderheid is van staats
rechtelijke aard. Door het niet tijdig
uitbrengen van een eindverslag wordt,
aldus de minderheid, aan regering en
Kamer h»t recht onthouden om io het
openbaar hun opvattingen kenbaar te
(Van onze sociale redacteur)
EERSTE publiekrechtelijke bedrijfsorgaan in de metaalsector
■melijk het bedrijfschap voor de edelmetaalnijverheid, is gisteren
officieel gaan draaien. In het gebouw van de Sociaal-economische raad in
Den Haag had de eerste openbare vergadering plaats van het bedrijfschap,
waarbij o.m. redevoeringen werden uitgesproken door de voorzitter van
de Sociaal-economische raad, prof. dr. F. de Vries en de voorzitter van het
bedrijfschap, mr. S. A. C. Begeer. Prof. De Vries gebruikte deze aange
legenheid om. zeer duidelijk naar voren te brengen, dat de opzet van een
n b.-orgaan stellig niet bestaat in het produceren van een aantal verorde
ningen en liefst zoveel mogelijk.
P.b.o.-organen zijn nodig, omdat een
individualistische opbouw van het soci
aal-economische leven een goede afloop
van het economisch proces niet waar-
Een tweede factor is de integratie van
de grote groep werknemer® en hun toe
genomen besef van verantwoordelijkheid
voor de gang van zaken.
Het geven van bindende voorschriften
van verordeningen, hoe belangrUk ook.
Is op zichzelf genomen niet als de kern
van de nieuwe organisatievorm te be
schouwen. Zij is daarvan veel meer een
uitvloeisel-
Essentieel is, dat de groep bedryfsge-
noten, dus zowel werkgevers als werk
nemers, zich als zodanig kan manifeste
ren en de gelegenheid krygt In onderlin
ge samenwerking het belang van de be
drijfstak te behartigen.
De voorzitter, mr. Begeer, vertelde in
zijn rede al iets over de werkplannen
van het bedrijfschap. Gedacht wordt aan
het aan de orde stellen van de lonen en
de andere arbeidsvoorwaarden, de vak
opleiding. het leerlingenstelsel. de leve-
rings- en betaiingscondities en de model-
lenbescherming.
Het bedrijfschap omvat niet alleen d®
edelmetaalindustrie, maar ook de am
bachtelijke bedrüven. de fabrikant, maar
ook de reparateur.
De voorzitter betreurde het. dat van
werknemerszijde alleen vakbondsmensen
en geen vafcmensen in het bestuur zitting
hebben. Om de kosten van het bedrijf
schap te drukken is besloten geen pre
sentiegelden of reis- en verblijfkosten uit
te betalen.
Mr. Begeer sprak er zijn teleurstelling
over uit. dat de regering aan de Tweede
Kamer een verhoging van het weeldeta-
rief van 15 tot 18 pet. heeft voorgesteld.
Drs. J. J. Walvis, die namens de mi
nister van economische zaken en de
staatssecretaris van binnenlandse zaken,
bezitsvorming en p.b.o., het woord voer
de, vroeg in verband met dc voorgeno
men verhoging van de weeldebelasting,
aandacht voor dc mociiykhcden waarmee
de regering bü de bestedingsbeperking
heeft te maken.
kerplantage in Ethiopië gevestigd, ter-
wül de Amsterdam Rubber in Afrika
werkzaam is. Het is tengevolge van de
ongunstige en anti-westerse verhoudingen
in Indonesië, dat de Nederlandse bedrij
ven zich genoodzaakt zien haar activi
teiten naar elders te verleggen. Oud-vice-
president Hatta is een man, die het ver
keerde van de huidige politiek der Indo
nesische regering scherp ziet, want hi.
en anderen erkennen, dat de opbouw var
het land niet zonder buitenlands kapi
taal mogelijk is. Maar men heeft het bui
tenlands kapitaal „kopschuw" gemaakt
en om het aan te trekken ls het nodig
kerheid te scheppen ten aanzien van
ongestoorde bedrijfsuitoefening.
Ver. Deli stegen deze week van 93 tot
98"/», Handelsveren. „Amsterdam" kwam
Het jaarverslag van de Amsterdam Rub
ber had weinig invloed op de koersont
wikkeling, maar maakte geen onbevredi
gende indruk op de beurs. Deze cultuur
maatschappij heeft buiten Indonesië eer
vermogen van meer dan 50*/». De belan
gen in Tanganyika (Afrika) bestaan uit
sisal en cacao en moeten nog verder tot
ontwikkeling worden gebracht.
Scheepvaartwaarden hebben deze week
slechts in geringe mate gefluctueerd. Het
aangekondigd dividend van de Kon.
Java China Paketvaart is hoger dan het
vorig jaar. nl. 12?£*/» (v.j. II*/»). maar aan
gezien 5'/» in stock wordt uitgekeerd, be
staat de vrees voor aanbod en het gevolg
was deze week een lichte reactie voi
Het jaarverslag van Phs. Van Ommeren
was. gelijk verwacht werd, van een
stekende kwaliteit De beschikbare winst
steeg van 53 miljoen tot 71 miljoen
en de winstuitkering aan de aandeelhou
ders zal 16*/» bedragen.
Tengevolge van de sterke daling der
tankvrachtenmarkt. na de heropening
het Suezkanaal. heeft het mooie ver
eeen uitwerking op de koers der cert. Van
Ommeren gehad. De overige scheepvaart-
aandelen als Holland Amerika
Scheepvaart Unie waren deze week
der iets beter gestemd
In de rubriek der binnenlandse indus
trie-aandelen bleef de handel beperkt e
de koersverschillen waren niet groot. Het
jaarverslag van de Rotterdamsche Droog
dok viel niet mee, ondanks het feit. dat
de werf volop van werk Is voorzien
exploitatiesaldo daalde van 22.4 miljoen
tot f 21,2 miljoen De directie deelde i
het verslag mede. dat de maatschappii
zich beperkingen heeft moeten opleggen
bij het boeken van opdrachten. In het bij
sonder voor nieuwe schepen, omdat er
°cn tekort aan arbeiders is. Vele buiten-
'andse relaties moesten worden teleurge
steld. daar geen enkele aanvrage
nieuwe schepen uit Europa en Amerika
in behandeling kon worden genomen. Het
is wel byzonder betreurenswaardig, dat
op deze wijze veel werk en veel verdien
sten voor ons land verloren gaan. In het
jaarverslag van Zwavelzuur Ketjen werd
medegedeeld, dat men In 1956 enige te
leurstellingen heeft geboekt met als voor
naamste oorzaak de verschuiving in de
vraag naar aardolieprodukten. Gelijk men
zal weten, weten Ketjen katalytische
kraakinstallaties voor de olieindustrie en
men is afhankelijk van de bedrijfspolitiek
der internationale olieconcerns. De slui
ting van het Suezkanaal had eveneens een
minder gunstige invloed op het bedrijf
De aandelenkoers van Ketjen kwam deze
week wat lager te liggen.
De indexcyfers inzake de gemiddelde
-tagproduktle voor de Ned. industrie wa
iver het eerste kwartaal van het lo
pend jaar niet onbevredigend. Het alge-
indexcyfer beliep in jan., feb. en
t resp. 125, 127 en 126 tegenover in
Selwyn Lloyd beter
naar de achtergrond
Het politieke leven van de Britse mi
nister van buitenlandse zaken, Selwyn
Lloyd, hangt aan een zijden draadje. Zelfs
Maemillan, die toch aan zijn zijde zou
moeten staan, schijnt zich van hem te
distanciëren. De liberale News Chronicle
merkt op, dat Maemillan deed alsof hij
niets zag toen Selwyn Lloyd na het uit
spreken van zijn rede in het Lagerhuis
weer ging zitten. Waarnemers wijzen er
echter op, dat Maemillan zijn minister
van buitenlandse zaken moeilijk kan la
ten vallen, daar zij dezelfde politiek voe
ren. Men denkt, dat Selwyn Lloyd, wan
neer het ogenblik gunstig is, eerder van
portefeuille zal wisselen en zo op de
achtergrond schuift.
Van Labourzijde maakt men duidelijk,
dat Selwyn Lloyd slechts een instrument
is in handen der conservatieven.
dezelfde periode van het vorig jaat 115.
in 123. De produktie ontwikkelt zich
dus rustig en vooral de chemische in
dustrie, de metaalnyverheld en de pa
pierfabrieken toonden een goede voor
uitgang.
Staatsfondsen
Op de staatsfondsenmarkt bleef de stem
ming weinig opgewekt. Volgens de laatste
bankstaat heeft het Rijk bij de Ned. Bank
totaal 41 miljoen opgenomen, waar
uit blijkt, dat de situatie van 's Rijks
ehatkist nog niet erg bevredigend is.
Tekenend voor de moeilijke positie van
de gemeentelijke financiën is het be-
-icht, dat de gemeente Eindhoven is over
gegaan tot het openstellen van de gele
genheid om in te schrijven op het groot
boek der Eindhovense gemeenteschuld.
Terugbetaling kan op zijn vroegst na twee
aren geschieden, terwyi de rente tussen
le 4 en 4%*/» bedraagt.
Ten slotte delen wij nog mede, dat de
isnd. K.L.M deze week verder gestegen
zijn, nl tot 130* Deze stukken zijn ter
:e ingedeeld by de z.g. actieve aan
delen. maar het wordt hoe langer hoe
duidelijk, dat de handel zienderogen
kleiner wordt. Een groot fonds wordt het
nationale luchtvaartbedrijf voorlopig hier
